Popma & ter Steege

GEVONDEN RUIMTE Split Second Sound. Het gaat de boeken in als ons eerste gebouwde project. Wat er voorhanden was maximaal benutten, daar leek het om te gaan. Een terugkerend thema in onze projecten.

In dit overzicht zijn 3 projecten opgenomen die een bestaand gebouw een nieuwe betekenis geven. In gebruik (Geluidsstudio Amsterdam), klimaat (Muziekschool Amsterdam), en relatie tot hun omgeving (Bioscoop Rotterdam).

De plannen tonen onze kijk en werkwijze, en brengen ons enthousiamse over dit werk hopelijk aan u over. Josse Popma & Jan Willem ter Steege

GELUIDSSTUDIO AMSTERDAM Plaats Gedempt Hamerkanaal, Amsterdam Programma Interieur geluidsstudio, incl. kantoor en ontvangst- en verblijfsruimtes Opdrachtgever Split Second Sound B.V.

Bruto vloer oppervlak 235m2 Bouwkosten 260.000 euro Betrokken adviseurs Northward Acoustics Ontwerp 2009 Verwachte oplevering 2011 .

Om deze redenen is het idee van het plan om zoveel mogelijk openheid te behouden. Door slechts scheidingen te maken waar deze strikt noodzakelijk zijn (de studio’s en de sanitaire ruimtes) kan een interieur ontstaan van in elkaar overlopende gebruikszones in plaats van kamers.

Hoewel zij een groot gewenst programma hadden opgesteld, was de belangrijkste ambitie van Split Second Sound om van hun nieuw te ontwerpen studio een genereuze plek te maken. Een sprekende plek om mensen te ontvangen en aangenaam te laten verblijven.

3

4

5

1

2

De ruimte van de verdieping wordt verdeeld door een entree (1), werkplaats (2), studio (3), kastenwand (4), en een centrale kern (5). Specifieke verkeersruimte bestaat niet en alle voorzieningen zijn compact ontworpen. De openheid die zo ontstaat zorgt voor bewegingsvrijheid, licht en doorzicht.

Elke zijde van de kern wordt gekenmerkt door een ander gebruik. Door deuren uit de wanden te draaien kan extra privacy gecreëerd worden, ontstaat een slaapkamer, of kunnen, b.v. bij de werkplaats, dage-lijkse bezigheden uit het zicht genomen worden.

GEBRUIKSVRIJHEID Wij vinden het belangrijk dat effectief en specifiek ontwerp samen gaat met het creëren van dynamiek en gebruiksvrijheid. Door onze interpretatie van het programma, zorgt, in dit geval, de concentratie van een deel van de functies voor een vrij gebruik van de overige ruimte.

INTEGRATIE Het binnenklimaat maakt altijd een integraal onderdeel uit van onze ontwerpen. In dit project zijn alle technische componenten zorgvuldig mee ontworpen. Daglicht is effectief ingezet en kunstlicht daar op afgestemd. Een ruwe akoestiek geeft afwisseling aan de gecontroleerde studo’s.

MUZIEKSCHOOL AMSTERDAM Locatie Lijnbaansgracht 163, Amsterdam Programma Leslokalen, ontvangsruimtes en ondersteunende functies Opdrachtgever Stichting ‘Het Muziekpakhuis’

Bruto vloeroppervlak 590m2 Bouwkosten 1,2 miljoen euro Betrokken adviseurs LBP (geluid en brandveiligheid) en IQ bouwkostenadvies Ontwerp 2009 ontwerpstudie afgerond

1

2

3

Door het herpositioneren van de trappenhuizen, lossen we een aantal problemen op.(1) De nieuwe trappenhuizen brengen licht diep het gebouw in, (2) waardoor de lesruimtes, die aan de gevel geluidsoverlast veroorzaken, verplaatst kunnen worden. (3) Aan de gevels kunnen ‘zachte func-ties’ (wachtruimtes en kantoorruimtes) worden geplaatst waarvan de ramen weer te openen zijn. Door dit te benutten, kan het gebouw (deels) natuurlijk geventileerd worden.

Het Muziekpakhuis is als muziekschool en ontmoetingsplek een begrip in Amsterdam. Maar het gebouw heeft op een aantal fronten haar grenzen bereikt. Het bestaande gebouw wordt druk, maar niet optimaal gebruikt en levert geluidsoverlast naar haar directe omgeving. Het gebouw is slecht te ventileren en er komt maar weinig natuurlijk licht binnen.

2

2

2

2

2

92

2

2

2

2

2

1

2

7

8

2

2

2

6

2

3

3

2

4

5

3

Bij de herschikking van de ruimtes is het bestaande karakter van het gebouw als uitgangspunt geno-men. Verbetering komt met name tot stand door afstemming van gebouw en omgeving. Toevoer van hitte en overdracht van geluid zijn aangepakt. Relaties met straat en binnentuin zijn juist beter benut.

Renvooi 1 - entree; 2 - lesruimte; 3 - berging; 4- docentenkamer; 5 - tuin; 6 - administratie; 7- wachtruimte; 8 - toilet; 9 - directiekamer

VERBANDEN Verbanden en overgangen definiëren de ervaring en het gebruik van een ruimte. Onze ontwerpkeuzes dienen dan ook altijd een helder idee over deze relaties. In deze trappenhuizen komen niveau’s, functies, zicht- en looplijnen bij elkaar en vormen een echte kern van de vernieuwde school.

WENSEN Een goed gebouw kan alleen tot stand komen als de opdrachtgever weet wat haar wensen zijn. Het Muziekpakhuis hebben wij geholpen bij een studie naar het ruimtegebruik van hun gebouw in relatie tot hun wensen. Om zo de kennis en eisen van docenten en bestuur op papier te krijgen.

BIOSCOOP ROTTERDAM Locatie Bergweg 335, Rotterdam Programma Bioscoop met horeca en kantoorruimte Opdrachtgever Stichting Filmvertoning Rotterdam Noord

Bruto vloeroppervlak 1150m2 Bouwkosten ca. 2 miljoen euro Ontwerp 2010 ontwerpstudie afgerond

samenwerking bioscoop en park x

mogelijke functie;bioscoop, stijgpunt en park versterken elkaar

toekomstige functie;park en stijgpunten

oorspronkelijke funtie; structuur voor treinlijn

x werken met bestaande structuurx

boogstructuur als uitgangspunt voor inpassing

nieuwe functies niet ten koste van bestaande structuur

bestaand boogstructuur

mogelijk:bestaande routing doorzetten

in gehele gebouw

oorspronkelijk:routing naar perron

werken met bestaande routing x

1 1

2 2

3 3

(1) Het voormalig Bergwegstation werd destijds (1960) door architect Ravesteyn subtiel in zijn situatie geplaatst Na afbraak van het naastliggende Eudokia ziekenhuis (1991) staat het doelloos aan het nieuw ontstane plein (2) In de zomer van 2010 is de treindienst over de hofbogen gestopt en leeft de wens bij de gemeente dat het voormalige spoor een smal, 2km lang stadspark gaat worden. (3) Vraag van de opdrachtgever is of het station plaats kan bieden aan een nieuw te ontwikkelen filmtheater.

Met het door ons voorgestelde ontwerp voor de bioscoop kan het gebouw (1) opnieuw een betekenis-volle rol in haar directe omgeving gaan spelen, en (2) goed aansluiten op de toekomstige ontwikkelin-gen. De bedachte horeca is georiënteerd op zowel park als bioscoop. Samen bevestigen ze elkaar als belangrijke locatie aan het park en in de wijk. (3) Voor de invulling van het gebouw is het motto werken met, en niet tegen de bogen.

Renvooi 1 - opgang park en terras; 2 - entree bioscoop, cafe en restaurant; 3 - kaartverkoop; 4 - foyer; 5 - zaal 1 (120 pl.); 6 - zaal 2 (56 pl.); 7 - zaal 3 (99 pl.); 8 - techniekruimte; 9 - cafe; 10 - restaurant; 11 - keuken; 12 - tuin; 13 - toiletten; 14 - opslag; 15 - lift buitenbar; 16 - entree kantoor

Door een strategische plaatsing van de programmaonderdelen worden alle zijden van het gebouw ver-sterkt door de relatie die wordt aangegaan met de omliggende publieke ruimte. Ook de interne logistiek is zo opgezet dat de verschillende functies optimaal gebruik van elkaar kunnen maken.

4

16

1

1

11 10 9

12 14 5

6 7

8

88

13

3

15

2

VERANKERING Een bouwwerk staat nooit op zichzelf, maar is altijd ingebed in een omgeving. Voor ons is deze omgeving een belangrijk onderdeel van de ontwerpopgave. De bioscoop takt op verschil-lende manieren aan op bestaande structuren. De entree en de foyer van de bioscoop zijn nadrukkelijk op het naastgelegen plein georiënteerd. Voorbijgangers hebben zicht op de kantoorruimte die via zijn entree in contact staat met de volgende bogen. De open keuken houdt zicht op de twee opgangen naar het stadspark die in ere hersteld zijn, maar ook inpandig aangesloten zijn op de bioscoop.

HERBESTEMMING Voor een zinnige herbestemming van waardevolle gebouwen is het belangrijk dat gebouw, locatie en nieuwe functie goed op elkaar zijn afgestemd. Ons doel is om zo te ontwerpen dat zij alle drie van de ingreep profiteren. Het filmtheater met horeca verlangt van het voormalige station een prestatie (een hoogstaande bioscoopervaring) die blijkt te verenigen met een verbetering van de publieke ruimte (zichtbare, positieve bedrijvigheid over een lange periode van de dag) en kan de oor-spronkelijke kwaliteiten van het gebouw herstellen en versterken.

ARCHITECTENBUREAU POPMA & TER STEEGEBezoekadres Pelgrimstraat 5b, Rotterdam Postadres Postbus 14670, 1001 LD, Amsterdam email mail@popmaentersteege.nl url www.popmaentersteege.nl K.v.k. 50104853 Bank Triodos 39051495

CURRICULUM VITAE

Jan Willem ter Steege (Winsum Fr. 1978)

opleiding 2004-1996 Bouwkunde TU Delft (Eervolle vermelding) 2001-2000 Mississippi State University

werk 2010- Architectenbureau Popma & ter Steege 2010-2007 Architectenbureau Koen van Velsen, Hilversum 2007-2006 Claus en Kaan architecten, Amsterdam 2006 Zelfstandig ontwerper voor NAi, Rotterdam 2006-2005 A&S International Design, Beijing, China 2004 Zelfstandig ontwerper, Lissabon, Portugal

Josse Popma (Laren 1977)

opleiding 2003-1996 Bouwkunde TU Delft (Eervolle vermelding) 2001-2000 University of Illinois at Chicago

werk 2010- Architectenbureau Popma & ter Steege 2010-2006 Architectenbureau Koen van Velsen, Hilversum 2006 Bekkering Adams architecten, Rotterdam 2005 Zelfstandig ontwerper, Rotterdam 2003-2006 EGM architecten, Dordrecht

Popma & ter Steege