Planning• Korte terugblik paragraaf 1.3 [5 min] • Korte uitleg paragraaf 1.4 [10 a 15 min]• Oefenopdracht atlas [10 min]• Zelfstandig werken paragraaf 1.4 en 1.5 [20 min]• Huiswerkcontrole

Terugblik p1.3• Welke gebieden hebben veel potentie voor de boeren? 1. Gebieden rond de stad (grote afzetmarkt)2. Gebieden van de regio Noord-Frankrijk/België (Löss

gronden) 3. Poldergebieden (kleigronden)4. Deltagebieden (vruchtbaar slib)• Welke gebieden hebben weinig te bieden voor de

landbouw?1. Gebieden die klimatologisch of landschappelijk minder

aantrekkelijk zijn. (gebergtes, rotsbodems, droge gebieden etc).

2. Regio’s met een prettig klimaat, veel landschappelijk schoon en van groot historisch belang (boeren worden verdrukt door migranten/toerisme).

Landbouw in Europa§1.4 Van bergboer tot tuinder

Nederland vs Oostenrijk• Agrarisch grondgebruik (gegevens bosatlas):• Nederland: ~ 57% van het Opp.• Oostenrijk: ~ 41% van het Opp.• De meeste vormen van agrarisch grondgebruik komen in

beide landen voor. Zie fig 1.16. + gegevens GB 53e Blz: 231• Verschil Nederland tov Oostenrijk: • Nederland: Veel glastuinbouw • Oostenrijk: Meer bosbouw en wijnbouw• Opbrengsten in Nederland zijn groter door intensiever

bodemgebruik

Bedrijfsomvang• Bekijk fig 1.18• Verklaar het grote aantal

kleine landbouwbedrijven in Nederland?

• Veehouderijen (varkens, koeien en kippen)

• Verklaar het percentage 5 tot 20 ha bij de Oostenrijkers?

• Ze hebben landbouw als nevenactiviteit (vb: alleen zomer, winter toerisme). Kampeerboerderij

Omvang landbouwbedrijven

Economische betekenis• Directe bijdrage van de landbouw aan het

BBP is slechts 2%; • Maar: Nederland heeft een belangrijke

voedingsmiddelen verwerkingsindustrie (DAN BBP 10%)• NL = Netto exporteur van

landbouwproducten• Oostenrijk = Netto importeur van

landbouwproducten• Dit is belangrijk: Want export levert geld

op, import kost geld!• Toch is er een verschuiving waarneembaar

in Oostenrijk (steeds meer exporteren), waarom is dit?• Geografische ligging/ toetreding nieuwe

EU-lidstaten.

Boeren:Hard werken, Weinig geld voor hun product(en)

Tussenhandelaren;Kopen goedkoop in en maken de producten klaar voor de supermarkt (toegevoegde waarde)

Supermarkt: Inkoop duur en daardoor verkoop duur! Winstmarges klein, daardoor veel concurrentie tussen SM

Lage inkomsten en Europese steunWillen we blijven eten! Dan moeten we boeren behouden: Dus landbouwsubsidies/ inkomenssubsidies (+ doel EU! )

Landbouw en milieu• In Oostenrijk vind je veel biologische landbouw• Biologische landbouw wil zeggen duurzaam

produceren (beter voor het milieu)• Hoe doen ze dat?

• Minder mest en bestrijdingsmiddelen gebruiken• In Europa is er wetgeving betreffende

mestoverschotten. Heb je teveel mest uitgereden over het land krijg je een boete! Je moet je te veel aan mest weggeven/verkopen of vernietigen.

• Biologische pesticide/ bestuiving VB: Bijen• Daling Co2 uitstoot.

Atlas opdracht• Bekijk kaart 88 J. Verklaar het verschil tussen West- en Oost Europa.• Griekenland zit momenteel flink in de eurocrisis. Verklaar aan de

hand van kaart 88C, waarom je dit van te voren had zien aankomen.• Zijn er andere landen aan te wijzen behalve Griekenland?• Waarom spelen de ‘Oost-blok’ landen geen rol in de Euro-crisis?

• Kun je een relatie leggen tussen landen die een eurocrisis (88c) hebben en de landbouw (90A)?

• Kun je een relatie leggen tussen kaart 90D en kaart 90A ?• Oostenrijk ‘valt’ niet op in de gegevens. Waarom hebben de makers

van de methode dan toch voor Oostenrijk gekozen? • Antw: Praktisch hetzelfde (lijkt wat op NL), alleen zorgt globalisering

bij Oostenrijk voor andere processen dan bij NL! (je moet je bewust zijn dat globalisering voor iedereen [ieder land] een andere uitwerking heeft].

Nu• Huiswerkcontrole paragraaf 3• Aan de slag met opdrachten paragraaf 4 en 5 (33 t/m 38 +

slotopdracht b en c) • Volgende keer paragraaf 5

Zoek de verschillen: vroeger (links) en nu (rechts)