NEDERLANDSE NAMEN

Zie Species - lijs t Pb asmu 1 p agina 10 voor gegevens.correspondere nd me t P. S .G . -nummer .

P . S . G. - numme r Ned .Naam l.aL naam

1. I ndische tak Curcustus morosus.2. Gevlekte mos -groene tak Orxines macklo Uii4 . Ro ze gevleuge lde ta k S ip y loidea sipy lus9. Breed vormige flappen tak Exlasoma tiaratum12. Zuur- spuitende tak Anisomm'pha bup r estoi d es13. Reu ze witbnnd ta k Ac,-op hylla wuel fingi18. Groene blad ta k Heteroptery.r dilata ta22 . Gehoornde tak Baculurn thai23 . Zwa r te g rond tak Eur-ycnnthc cc tce t-ctc25 . Slanke reu ze tak Phar naci a acan tho p us31. Gedoornde t ak Creoxy lus s pinos us32. Driehoek tak Libethra reg u lm'is52 . Tang tak Calinda broeki69. Schors tak Der-es breitene te int82. Groene glans tak Rhaphiderus s ec öres us84. Rode varen tak Oreophoetes peruanas89 . Mindoro tak Necrosciin ae sp.90. Go rkom tak Pcruhyr-rccus gOl-komi99. Kru id je-roer- me - n iel Dar -es nolimetangcrclOl . Ge lobde ta k Lamp on iu s guehn i103. Vliegende thal Sip y loid ea sp .104. Rode micro vle ugel Necrosciinae sp .105. T haila n dse d oorn tak Parapachymorpha sp inos a112. l\1u llcri ta k Hoaniella mulled115. 1\ticro vl eugel Necros ciinae119. Knobbel l ak Lon chodes jejunus

•

O.... . ..!I "' ....- 11"'. "' . .._

t n u · " "

•

1

r

PHASMAKwar taalb la dvoor phasmiden liefhebbers

J aarg ang 1nummer 4 - december 1991

Redac tie-adres Phasma :

Stadhouders lann 32 . 1213 AH Hil ve r s u m

INHOUD ,

I NLEID I NG

•

"Phasma " h eeft in 1991 ztjn bes taan bewez en ."Pha smo" is ee n b lad , d at U n ie t kunt mis sen !Doe Uzelf ee n p lez ier en verras "Phasma" met een abon­nemen t in het nieuwe jaar .S tort uw b ijdrage van [ 20 , - op Pos tbank nr 104788 tnvJ . van Gorkom, Stad ho uders laan 32 te Hilv er sum .Bijd) 'ug e voor Belg ië sv p 400 BFr ins lu iten."Pnasma", omdat e r ie ts is, wat U niet wilr missen .

IDENTIFI CATI E VA N PHASMI DEN

Ver t aling : Kim D' Hul st er

Wanneer "n i eu we " stock s i n ku l tuu r ko~en . o t al s dodes pecime ns verkregen worden , kan het l a ng duren voordat eenond ubbelzinn i ge i denti ficatie gemaakt is.Laat ons eer st de probleaatiek van de t~xonoDie van de~ande l ende t a kke n be spreken:

- veel soor t en {s pec I es) eereen beschreven steunend opeen enkel lf o f Q (dat hope 11 jk ncq in de betrokken nus e uecollect i e aan_ez i g i s ) : va n sODlliq e · s pe c ies" is het Q ineen geslacht en het cf i n een ander ondergebracht .- onVo l doende nauwkeurige beschrijvingen , in he tbij zond e r i n het s tandaar dwerk ove r de orde door Brunr.erve n Wattenwyl " Redtenba c her (in J delen qe publÎ(:eerd v<lon1906-1908 ) .- veelvuld ig qebru ik i n de taxonoll i e van ka r akte r s di es l e c ht s beperkte fyl ogeneti s che waa r de hebben.- be langri jke verwa r r i ng t OY de Ki r by 190 4 Cat aloquc o fPha sll i da, die synonie.en opgeeft die door B.v.W. ' R. alsond e r scheide n soor ten wo rden be nandeld. Het blijkt dat e rgeen co••uni cati e wa s t us s en de ze ~kende wetenschapslui.De ~nogra f i e va n B. v .W.'R . ver.e ldt geen referenties vanKirby' s ve r x .

Ve r t a l i ng va n de s p ree kbeur t - Id e nti fica t ion o f Ph~sm i ds" doorP . BROCK i n het Koni nkl i jk I ns t llut voor Na t uurwe t e ns c ha ppe n teBruss e l op 16/ 09/90 ter qe Leq e nne Ld van de 6de meeting van deBelg i s ch-Nederl a nd s e PSG-afde ling.

Wa a r sta r ten we dan?U lIoe t toegang hebben t ot verscheiden~ public~ties en tot eenqoede ~useu.- o f privée col l ectie. Twee essenti ë le boeken (teraadplegen in e e n . useulI ?) zijn :- Westwood J .O. ( 1859 ) Ca ta logu e o f Or t ho pterous insects inthe c o llection o f the Br it i sh Mus eu m. Par t I . Pha s mi d3 e .- Brunner von Watte nwyl K. , Red t e nbache r J. ( 1906-1908) DieInsektenfam i l ie der Pha smi d e n .Beid e bevatten een aantal na uwkeu r i g e z~art-wi t platen(bladzi jden me t t ek eningen ). bij laatstg~nocmde is e r vanbijna alle gene ra een i l lustra t i e . De ze werken kun nen l e i de nt ot nog vroegere publ i cat i e s ol, i nd i e n men geluk teelt. ka nmen eventueel rec~nter ma teriaal vinden.

Id en t ific atie van Ph a sm id e n . Pau l B ro ek .Soortbeschrijving: de Vliegende Thai. Johan vanGorkom .Wintergroen . Eric van Gorkom .Voer . Gert Baar d a.Kwcekervaring. Wim Potvin .Kleurveranderingen . Louwerens -Jan Neäertot,Een eerste kennismaking. Er ic van Gorkom.Wie ben ik ? Afbeeld in g /Naam /N ummer .Phasma'9 1. Ko Veltman .Vers lag P .s. a .meeting te Antwerpen.Aanvulling soor te n li js t .Aanvulling le d en be sta n d .Ph as ma en P .S.G.

Nederlandse namen.

Hl z .1.Bl z.4 .

8 Iz .6 .81z.8 .Bl z .11.Blz . 13 .Ulz .1.J.Ulz .16.Alz . 17 .Ulz .IS.IIlz . 19.B1 z . 2D.

Sam enstelli ng: Johan van Gor k om.

Vormgeving : Han s AaIde rink.

Cor r e c to rs : Jim van Bel. Frank Nijsen en Ko Veltman .

De eerste s t a p i s om i n de plat en een ge l i jk aard i g insect tevi nden a i r. datgene da t U poogt t e dete r mine r en . Let voo r31 opde vorm en de grootte va n d~ vleuge ls (z o B an~ez ig). vorm inqva n s t e kel s , vorm van d e ti p va n het abdomen en 7.ekel" he talgemeen aspect en de a fme t inge n. Me t wat gel uk vinot U dejuiste s pe cies waar na U de benc hr l '[v i nq opzoekt. of wel i n he~~nge ls (Westwood ) o fwel i n het Lat ijn (ILv. W. &R.) . Dez elnformeert over land (e n ) van oo rsp rong en gege ven~ over ~leur.a f me t i ng en . Bi j B.v, W. 'R . za l U ook een "sleute l" naar deupec.i e s Ln hel Ytl:>l.lcht (q ,mu ::o) vinden . Dit. i k y{~,,"o"llij ik

e e nv ou d i g te v e rta len en be ha nde l t stekel s , v l e ug e ls, kl eur,a fme ti ngen .. . . Vervolgen s probeer t U d e s pecies ( o t i ets d i chtverwa nt ) terug t e v inden i n de collec t ie van het museu ~ .

lie t voorga ande i s vo l ko me n g e s ch ikt voo r de beg inner e n qeet tminstens e en g root aantal a a n wi j z i ng e n o m een s pecies tei d e nti f ice r e n t ot o p q e n us n i v e a u .Ver gee t ec hter n iet da t ve e l museu.s pec ime ns g evang e n we r deneind 1800/~eq in 190 0 e n dat d e l a a t s t e j aren co l l e c t i es u itver re streken vee l onbesch reve n s pe cies o plev e r den. Spec i esuit bepaa lde l anden z ij n g oed bestudeerd d och zel f s i n di t'Jcval duiken n i e uwe s peci es o p.Enkele recen te voor bee l den :~~ - 3d e Bri t s e Spec ies Acanthoxyla i ne r ais o n t dekt

- ee n ander e soor t ( A. p r a s ina ) bl e e k in fe ite ~g e i s o y ii te z ijn.Ilroek P . D . ( !986).

~~ ver sch e i d e ne n i e uwe s oor t e n werden gevonden ,.eer d e re Bac il lys e n e e n Cl o noDsi s ( Bul li ni ,Na s cet t i , Sca li, Ha n t o vani e .a . Ita l i a nen d i e zeerak tief zi jn o p d it gebi ed) .

Ha l e i s Ü:a. Ph y l l i ya g i aan t eya ( lia us l e i t h n e r ) .Om d e i den t i fi cat i e t e waarborgen d i e n t men n a tuur li j k a llenoodza ke lijk e s t a p pen u i t t e voere n o a zekerh e i d te v e r we r ve n .lIi eronder geef ik een paa r voorbe e l d e n v a n recenteide n t i fic a ties e n d e s t a p pen d i e g e n o men werden Og t ot eenbes luit te k o a e n .N. B. Er zijn soms .eerdere b ijna identieke s pecies in eengenus (ges l acht). Pr o bee r d e kenmerken die v e rsch i l l e nd z i jnvast t e leggen e n best udee r z e in detail ( bv b ij EurOpeseBa cill us i s het nutti g 0 _ met e e n . icroscoop det hor a Ako r r e l i ghe i d , v o r . e n a fmet i ngen van d e cer c i, en z tekontr ol eren en te v e r g e l i j ke n _e t recente publi c d ties ) .

~I..\....llI:UlJlUi Sal ~on

Na het lezen van oud e r e literatuur, een kopie verkregen vanSa l ~on 's Revisi o n o n Acanthoxyla ( 19 5 5 ) .

Na ulolkeu r ig o nde rzoek van de " s l e u t e l " , tekeningen enbesc h rijvinge n : de conc l us i e was dat de species ho og stwaa r s ch i j nli j k~~ wa s .

Dode specimens o pges tu u r d naa r het Na t i o naal Mus e um van NIeuw­Ze e l a nd v oor vergel ijki n g me t de t y pe i nsek ten .

Voo r de pu b l i kat i e kon d e oors prong va n d e Br itse stocka c hterha al d wo rde n ~ i ts ve el r e s earc h .2 . KOPPEL va n een GEVLEUGELDE SPECI t S e x BQLI YI E ( . ijo n bek e nd )Ond e r zoe k van de pla t e n ( Wes t wood en B. v. W. ' R.)

Wa s waarsc hi j nlijk een rseudaDha$a4 ( g e l ij k~ a a rd i g aan a nde r ePs e udophas.a u i t _ ij n col l ec t ie van a nd e r e Zu i d a me ri k a a ns elanden ).

JS l eutel t ot Pseudo pha s a a i n B.v . W. 'R . g e controlee rd, i k vo ndwat i k zoch t , e e n i nsek t ~et zwar t - en g e el gest r e e pt e t horax.

De beschr i j ving van Ps e ud opha s . a tl a yi penne Redt enbacherklo pte vo lledig .De ze ide nti f icati e wa s bijna te gema k kel ijk.

Wanneer U i ns e k t e n uit s pecif iek e la nden o nd e r z o e k t i s he tbest o . op de hoogte te z i jn van d e gepubliceerde literatuur .BV de J a pans e s pecies z i j n goed bes c hreven door Shi r a k i( 1935) .Hoe vi ndt ~en de recente literatuur ?Ul f Ca r i be r g ( PSC- l i d ) he eft reeds ee n Bibli o g r af i e ove r deWandelende Takken g e p ublicee r d voor d e j a r e n 19 30- 39 , 40- 49 ,~0 - 59 , 60-6 9 , ?O-??, 80-8 4 . Dez e lijsten hebbe n een nut tig eInd ex voor de s pcc~es en alhoewe l niet 1 00\ v o l ledig ( bepa a ldemi nder bekende artIke l s o n tbr eken) z i j n z e v a n g root nut b i jhet o nd e r z o e k va n d e soor t.

Contro l e v a n versch e i d e ne artikels over Nieuw- Ze el a n d species .Ond e r zo e k van de s pec i me ns in het Na t ural Hi s t o r y Mus e um van~~us h o ok erl (na am gegeven door anderen ).

INDISC IIE T AKCaeauslus morosusP . S .G . I

2 3

SOOR T BESC HRIJ V I NG PHASMATODEAJo han v a n Gorkom

Naam : Vlie gende T hai ( T hailan d win ged ) P. S .G. 103

C lass ific a t ie: Sipyloidea Brunner sp . ? (T h . U. O. S.)

Onder familie : Necrosci inae

Her komst : Khuo Yat na tion aal p ark in T hailand

His to r is ch: Ve rzameld in Aug . 1988 door He in z e n Os car .(z ie Phasm a 1+2)

Ima go 's : Ueidc ges lach te n zijn gev leuge ld en goede vlie-ger s.

Afmetingen; Vrouweli jk excmp l. is 90 rum . lan g e n 4 rum.breed. De a nten ne is 70 mm . De kleur va riee r t van groenbru in to t beige .He t mannelijk e xemp laa r is 65 mmo lang e n 24 mm o breed.De an tenne meet 6, 8 rnm. De k leur is g roen me t ee n rodev leugelrand .

Eieren: Lengte 3 , 4 mm. • b reed te 2 mmo De grondkle u ris brui n . De oppervlakte h eeft een net - achtigc s t r uc­t uur.De mic r op ila r - p laa t is lan g werp ig e n sma l met e ven uithet midden een rond in g . Bet o perculum is rot s ach t ig ge ­s t r-uct ueer-d .

Ny mp hen: De e ie ren kome n n a 80 d agen uit. De n ymphcnzij n 12 mm o lung e n licht groen v a n kleur .

Verdedigin g : Bij s to r in g biedt het v liegve rmogen o n t ­s n ap p in gs k a ns e n .

Voedsel : Bruam e n divers e r oos achtigen .

Concl usie : De vliege nde T h ai is een vou d ig te kw eke n .De s ie r li jke manne t jes blinken uit door k leur en vorm endat maak t de ze soor t voor beginners zeer aan t rek keli jk .

Literatuur: New s le tter P. S .G. 41-17. Teken in gen vanIIcinz van He r waarden .

,

VLI EGENDE

THAI

(Sipyloidea sp.)

5

•ï..

o Khao -Y a io Ba ngkok

T HAILAN D

WINTERGRO ENEde van Go rkom

De wint er s laal weer voor de deu s-, Ee n moe îlî jk e l ijd breekt .an voor de wan·eerende bkken . lie t aanbod van g roen bladvoer is nu veel min der dan in deZOIl'Ier. I II'Ulu .·rs , d e zomereik en de roos l ijn b ladve rliezend. Geen probleemech ter om je Cor au.sius trlOrosus ook in de win ter van voedset Ie voo rzien . Klim­op i s immen h et voe r v an C.morosus en k l imop is n ie t b'-lJverUe zend . Ookgeen probleem is het om Orxinel macklo u/I rhododendron bladeren te blijvenvoe ren. Ook r hododendron Is ni e t blad verliezend.Dal Conll.lslUs rnoroS l.lS h el goed doel op k limop e n Or xines mack loUli op ene ­dodend ron is t e verwachlen; . fgellen van het re it d at zo wel C.moroaus en O.macklollii n lel "voerspeciriek" zijn wor dt CONUS/US ook In h et wild ••n ge t rof­fen op klimop en Orxines op planten die ver wan t zijn aa n o n ze rhododendron .Op de Spectelia t s taa l verde r aa n ge geven wel k e wandele nde ta k ke n klimop enlo r rhododendron willen accep teren als voedsel p lan t. Echle r. d e ae IIjs l van"peeIer-r-e d Ioodplant s" Is me t complee t ! Phanacephorus co r n u ce n,oj (PSG n r 73)een veel guk week te soort, ee t oo k klimop e n d it s t aa t vooralsnog n ie t aangege ­ven o p de li js t. Ook d e populaire "Red Wing " ( PSG n r 10 4) k weekt ~eer goedop klimop . Zo oo k Lonchode . amol.l rop. (PSG n r 100 ). Ui l e igen ervarin g weetik d ul Le nened es b revip u, best rhododendron wil a cceptere n als voe d se tpt ant ,voee t u lij rt d e b r aa m toch voo r d e mees te soor te n de belangrijk ale voedse l­p lant. ook in d e win iermaa n d en . Voo r al In s par r e n- e n d ennen bos s en kunnenbraumu illdel'cn ook 's winte r s vee eemerc wo r d e n daar waa r de p la n t be schuts t aa t tegun d e win d . Mo c ht h e t voo r komen d a t braambladere n n iet meer- voo r­h a nden z ijn. ~ou he l de moe lie waard li jn o m eerder r ee d s ee n al te rna lier voo rd e b raam Ie loeken. Een ieder die a l eens e e n voedsel exper iment h eeft uit­gevoerd om e e n win ter groen voedeet t e v in d e n voor een bepaalde soor t wa n ­d el e nd e tak e n gegeven s belit we lk e op d e lijst no g o n tbr e ken ven oek ik h ier­van melding t e ma ken in ftPhasma".Viburnu m r hy tl dophyll um la e e n winte rgroen e s t r u ik die veelal aan gep la nt isin :slildspar ken en t uinen . De b laderen van dele s t r u ik ~iJn aan de bove n kan tglimmend groen en aan de ander k_nt wit e n behaard . Aloch t een .. t r u ik bes ch ik­beer lijn om te dienen a ls voedselptant , k an d at een uitkom st l ijn in geval vanvcedsetnocd, De bladeren van d e ae :st r u ik l ijn dik en d u s vooral g e lSCh ikt voorde grotere Ie r-ve n en de volwasaen exemplaren van de meest e ecoeten.Ook lijn verspreid in Ne d erla nd aangep la n t niet bladver llelende eiken ,vooralin planten tuinen en s tsdspar ke n en daardoor nie l alt ijd beschik baa r,

liet blij rt dus dal he t verzamele n van b la d voer voor de wa nd elende takke n inde wintermaand e n een probleem kan lijn . Bo ve nal is het n u belan g rijk d ehcevecthetd exem pla ren in d e k w~k ged u rende d e winte r maa nd en aa n te pas s e na:ln de voedselschaa rs te. Du s : a ls e r we inig voer voor radig Is, lor g dan oo kvoor ...einig hongerige wand elend e takken mon djes!

, 7

VOE R! ! !

Get' t Baat-do

Een van de uelangri jks te zaken bi j het uitoefenen vanonze hobby is het voe t' voo r onze Phasmi den . T ijdensmee ti ng s e n gesp ,'ekken b li jkt dit d an oo k ee n van demees t besp roken zaken te zij n . Gezien het bela ng van hetvoet- lij k t hel mij een go ede zaak dat er in Phasma eenrubrie k: ove r- hel voer vereenuni .De mees te mensen probe ren wel eens een of e nde r-e plantaan hun d ieren te voere n , en het li jkt mi j een goede za akals de res ul teren van del-g eli j k e exeprimente n aan alletieîhebbers bek end we t-d en ge maak t .EI' zij n ve t-sen ti len de mogelij k hede n om een det-geli jke ru ­lw iek op te zeilen , bv . als losse med edelingen of in eenmeel' bes chri ivende vo r m , al of nie t op een ee nu-aal puntvet-acmeld en deer-ne vet-werk ' tot een artikel . Dil artike lis bedoeld o m de re act ies van de Ie r et-s los te make n, e nom te peilen of e t- mee,' me nsen zijn di e net als ik vindendat een ,'egelmatige beri cn tqevinq over vee r- in Ph asmatnuiehoort ,Doarum : qaarne Uw rece t te aan de Redactie van Phasmaof Clan mi jzel f . Ce'" Beet-d e , Iley manslaan 29 . 9714 CCCroninqe n, T ele foon 050-732909.

•

Om zel f een aa n ze t te ge ve n to t de ze r ubriek ( ho pe li jk te ­r-ugke t-en d ) wa s ik van p lun o m a lle be kende voed selplan­ten o p een r ij tj e te zetten, in cernbin at le met d e beesten( PSC ·· n r s ) die ze e ten . Bij het u it zoeke n va n d e ze ge ge ­ve ns ( PSG News le t rer -s 1-4 8 , Ph as ma 1- 3 e n de Species­li s t ) b leek het echter om ee n zod an ig g r o te hoevee lheidge geve ns te gaan d ut ik ze a lvas t gesplits t he b In tw eedelen. li e t ee r-ste dee l vo lgt hier , het t wee d e d ee l in eenvo lge nde a fle ve r in g van Ph a s me .

Bij he t ve rwerken van de be ke n de voedse lp la n te n heb ikvu n d e p lunten vus t ge s tc ld tot we lk ges lach t e n tot we lk efamil ie ze behoren . Op de ze mun ier is he t moge lijk om ver­hande n te le g ge n tus s e n ve r s c h illende voed s elp Jan te n .Ho pe li jk za l e r in d e toe kom s t oo k e e n ze ker e voorspe l-

8

le n de waarde van u it gaa n . Er is om ve r s c h ill e nde r e d e­n e n voor geko ze n om d e p la n te n o p ge s lac ht te b r engene n niet op soor t. De eers te r ed en is da t niet a lle verme l­d inge n in de b ronne n e ven duide li jk zijn ( b v . het gebruikv an ver zamelname n a ls e ik e n b raam); d e t weede r e den isd at de lij st a nde r s o no ve r zi ch te li jk la n g geworden zo u zijn( b v . braam e n fr amboos horen to t het ze lfde ge s lacht e nworden door d e mees te phnsmiden beide gege ten . Van an ­de r e planten in het zelfde ge s lacht , a ls Pracht framboos ,J a panse wijn be s e n Lo ganberry, is d it min der bekend om­dat ze min de r in o n ze s t r e ken voor kom e n ) .In deze e e r s te a fle ver in g wil ik d r ie ze e r n auw verwantefamilies d e r e vue late n p a s s e r e n , die doo r som mige n ookwel al s een familie (de Ro ze nfamil ie ) b es chouwd wordcn .

Vo lgens de doo r mij geraadp leegde flora ( Heimans e nT hijsse , 22e druk , 1983) zijn het echte r- de vo lgende driefamilies : Ro ze nfamilie ( Rosnceae ) , Appelfamili e ( Pom aceae je n Pruimen famili e ( Amy q dalaceae). Alvo r e n s al le gege ve n sin t abelvorm te ge ve n . wil ik hier d e fam ilies kort bespre ­ken .

De Roze n famili e be s taat uit kruid ac ht ige p la nte n en meest ­al ni et al te grote he esters . De me estge bruikte voedsel­p lanten voor p hasmiden komen u it d e ze familie : Braam enRoos. Naas t d e ze he est erac ht ige pla n te n zijn een aan ta lk r ui dachtige p lanten a ls voeds e lp lan t geprobeerd. Ve les ie r p lan te n behore n tot de ze famil ie. wa a rvan ee n g r ootaa n ta l waars c h ijnlij k noo it a ls voer ge p r obee r d zijn.

De Appe l familie be sta at u it bome n e n hee sters, waarva ne r ve le als s ie r gewa s ge kw ee kt word en . De mee st geb ruik­te soo r te n voer uit d e ze fami lie z ijn meidoorn e n v uurdoorn ,die beid e n doo r ve le s oo r te n phasmiden ge ge te n word en .Andere soor t e n u it de ze famili e zijn bij voo rbee ld doordatze niet algemee n of n ie t in grote aantalle n voorkome n (ennatuur li jk omdat U Van Uw buurmans ap pe lboo m moet a f­bli jven ) . Waa r sc h ijn li jk z ijn uit de ze familie no g nuttigevoer soo r ten te gebr uiken .

Ook d e Pruimen familie be s t aat gehe el u it bo me n e n he e s ­ters . In Ned e r la nd kom t van d e ze fa mil ie s lec h ts he t ge-

,

s lacht Pruim (Prunus) voor. Hier toe behoren een aanta lbekende vruchte n als perz ik. kers en pruim. te rwijl daar­neust de bekende s ierke rs e n en vers chill ende voge lke rsentot dit geslacht behoren . Hoew el dit ges lacht algemeenvoorkomt . zijn er slechts we inig gegevens bekend van hetgeb ruik als voer.

Na de ze inl eiding de gegevens in tabelvorm :

PRU IMENFAMILIE

VOLH P5ti- NH5.

Pru 11ft 3 . 9. IB . n . 35 . 44 . 45I fI.uffi!} I

ROZEN FAMILI E

A" r<n ~ I 9I Fraq.tL..Lê I

Br aam I. , . 3. 4 . , . 6 . 9 . 10 . 12 . 13 . " . 16 . 17 . I BI RUOOII 19 . ' 0 . n . 23. ae. '6 . ' B. ". 30 . 31. 32 . J>.

37 . 3B. 39 . 44 . " . 47 . 4B. 51. " . 57 . 5B. es ,60 . bl . 66 . ". 70 . 72 . 73 . 74. BO . 6 1. B' . B6 .es , 90 . n . 94 . <;06 . 99. 100 . 10 1. 10 2 . 103 . 104 .10~ . 106 . 107 . 108 . 109 . 11 0 . 111. 112 . 113 .11 4 . 115 . 11 7 . 118 . 119 . 120 . 121. '"

Genze r I k 9. "If 9.!...!·..'11.1J...ll1

M".. r a sspl r-.. a 4 . 9 . n . H . B' . 99I El l ! ll!1d uU I

Naq.,Jk ru ld 9I G<,: " m I

Roos I. 3 . 4 . 5. 6 . 9 . 12. 13 . IB. '0 . ". 23 . 26 .1~1 31. 32 . 35 . 3B. 44 . 45 . 47 . 40 . ea. 61. 66 . 69 .

"- ' 1. B2 . 94 . 96 . 99. 100 . 10 1. 103 . 104 . 105 .11 0 . 119. 120 . 121

VI(ou.. t'n",an t~1 9I A Lcjl~1

10

)

J

IJ

APPE LFAM IL IE

Appel 3 . 9 . I . 23 . 26 . ..l~

III-t~rqmisp~ 1 3. IB. 26 . 44 . 4B . blI CQton~dst ..rl

Ll j s l e r be s 4 . 9 . IB. zz. 7..1 . 26 . 441~1

Me l door n I. 2 . 3 . 4 . 5 . 6 . 9 . IB. 20 . 22 . 23 . 20. JI. 32 .tCrt t ae g Yl1 44 . 45 . 4' . es . 100 . 110

Pe .. r- 3 . IB . 2J. 26 . 44'b'LI!ll

Vuurdoorn I. 9 . 13 . n. 31. 32 . ea . 69 . "- 99 . 100. rcr .Ipyroçantba I 105 . 109 . 11 0 . 11 7 . IIB

MERKWAARDIGE ONDERV I ND ING ENdoor Wim Pot v in

He t begin van het schooljaar '89 was voor mij te vens hetbegin v an mijn liefde voor 'de wandelende t ak" ,Op een dag s te lde de lerares biolo g ie "de wandelend e tak"aan de klas voor. Na de les vroeg ik haar enke le diert je sen kreeg e r 2 mee naar hu is .De ze t wee e xemp lare n bezorgden mij rond het e inde vanhe t s choo ljaar een mas s a nymfje s (ondertussen ontdekteik dat de ze soort Carausius morosus was). Omdat hetaa nta l v ee l te groot we rd . en ik toen niet wist wat daarmee aan te vangen . he b ik ! de helft in de tuin bij dekli mop uitgezet.Onde rt ussen be n ik in kont ak t gekomen me t Kim D'Huls teren zo be gon het kweken en ui twi s s e len van andere soor­ten .Eind s eptember dit jaar merkte ik toe v allig in de tuin opde muur een wande lende tak op . Deze moe t ge boren zijnuit een e it je dat de s tre nge wint er over leefd heeft.De ze Cara us ius morosus (vermoedeli jk nog nie t vo lwassen)is ! 4 cm en is vo lled ig zwart. Ik heb haar apa rt gesto­ken om te zien o f de nakomelin gen ( uls di e e r komen ) ookpikzwart zullen zijn .

II

KWEEKER VAR INGEN MET ENIGE WAN DELENDE TAKKENWim Potvin

S inds bijna twee jaar bestaat mijn hobby uit het k we ke nvan wandel ende takken . In die tijd heb ik al heel wal er­varin g en ken nis vergaard.

- Vr oege r h ield ik mijn reserve van eie ren in lu chtdichteproefbuisjes . Dit b leek echter ge en goed systeem te zi jnwan t o p een d ag mer k te ik op dat er in som mige buisjeseieren aan het schimmele n wa ren . Dit gebeur d e vooralbij Sipyloi dea slpylus , Baculum extrad en tat u m e n Bacu­lurn t hai i . De e ie ren d ie ni et be s chimmeld waren . zijnd ie van Car-a ustus morosus , Libethra regularis en Uni ­de n ti fied ' r-ed mic rowings ' ( PSG nr- 104) . Ik heb alle ei ­eren in open doosj e s b ijna een week late n liggen om uitte drogen. Ik heb oo k de proefbuisje s goed gerein igden d an heb ik de eieren e r weer in gedaan . Dit b leekec h ter n iet te helpe n wan t ongevee r ee n week d aarnabegonnen de eieren van deze lfde soor ten weer te sch im­mele n . Nu bewaar ik de eieren in doosjes van 7 cm bij7 cm bij 15 cm. Zo liggen ze alle maal naas t elkaa r in dep laats van op elkaar e n ik denk dat ze daardoo r ni etmeer zo s ne l zu llen schimme le n .Is e r iemand die een nog be tere met hode hee ft om eierente bew aren?

- Eind juni was er een mannetje van Ex t at osoma t ia raturnverve ld . Ik merkte direkt op dat de vleuge ls n iet vo lle­d ig o n twikke ld waren : ze wa ren bijna volledig verschrom ­peld. Ik heb dit aan Kim D'Hulster verte ld en gevraagdwat d aarv an de oor zaak zo u kunnen zijn . Zijn antwoordwas: "Dat kan zich voordoen al s het manne t je tijde ns devervelli n g gestoord werd of doordat e r n ie t genoeg voch­tigheid is . "

- Om e ie r e n te laten uit ko men . leg ik ze in een goed ges lo­ten doosje met een lich t voch tig s tu kje keukenpapier.Daarop liggen de e ie ren . Zodra er het minste teken vansch imme l is. ververs ik he t s t u kje papier . In een me tpotaarde hal f gevuld doosje be graaf ik d e e ieren vanEurycant ha calcar ata.

Ik hoop dat deze e rvaringen zu lle n bijdragen tot het s uc­cesvol kweken van wande lende takken.

12

KLEUR VERANDERINGEN

Loueren s-Jan Nede r /of

De kleu r van Carausius morosus varieer t van groen totb r u in . De kleur wordt be p aal d door g roe ne. bruine . o­r an je -rode en gele pigmentdeeltje s in de celle n van deopper h u id. De zu iver groene individuen k u nnen ni et vankleu r veranderen. maar de over ige ve r k leuren r ege lma ­t ig . De kl eurv erande ring word t t ew ee g gebracht doorve r plaa tsin g v an pigmentd eelt je s in de celle n. Als debruine pigmentdeeU je s bovenop liggen en zich versprei­den wordt het in s ekt do n ke r der van kleur ; kl onteren zeech ter s ame n in het binnenste v a n de cel, d an wor d t he tin s ekt bl eker . De oran je - rode pigmentkorr els kunnenzich oo k zo verplaat sen . de gele en de groe ne echte rn ie t .Deze kleurveran de ri ngen ontstaan als men het in sektb loo t s telt aan het normale dag- nach t ritme . Als de wan ­delende tak zich eenmaal aan dit r itm e heeft aa n ge p as t.dan zal h ij oo k b ij co n ti n ue belicht ing nog vers cheideneweken vo lge ns zijn o ude dng -nacht ritme van kleur ver­a nde r e n. Ho ud t men hem overdag in het donker e n's n achts in het licht, dan zal zich gele id eli jk een omge­keerd ritme o n twi kke len a ls r eaktie o p de veranderdeomstand igheden . Uit: Spectr-um Dieren Encyclopedie ,

GE llOORND E T AKCreox ylu s sp tnoausP .S .G . 31

13

40 mm

Het e n ige ge vonden exemp laa r is reeds dood; een do zi jneieren zijn gelegd . De e ie r e n zijn g limmend zwart en mete e n wit micr o pila r pluat je en ee n witte rund rond het oper­culum als in de detailtekening d u ide li jk n aar voren komt .De voedselp lant is vooralsnog onbekend. Het is dus d anoo k onzeker of een k wee k wil gaan ge lukke n .Ve rder onderzoek zal meer details moe ten onthulle n. zo­dat determinatie mogelijk is.

2 mm

[ vG. I SI

poo t

EEN EERS TE KEN N ISMAK ING(me t ee n nieuwe wa ndelende tak)door : Eric ven Gorkom

De ontmoet in g vond plaat s in he t " t aman Negar-a'' • het met4400 km2 groot ste n at ional e p ark in West-l\t al eis ic. De d o­t urn : 18 o k to ber 1991. 19. 30 AI\..1 p laats elijke t ijd. Mets ne lle pas , ietwat zenuwachtig rondzoekend loopt eenk le ine wa n de le nde t ak o p e e n blad als he t licht v a n mijnza k la n t aa r n een kruin van b laderen verlicht. Aangekomenaan de r and vn n het bl ad s p r in g t he t beestje doelbewustweg uit he t zicht naar la ge r ge legen bladeren. ho pendongez ie n te kunnen on tsnap pen aan zijn belager . Echter,ik ben s n e ller d an dit in s ect e n graai het v an het blad .lI ebbe s !liet e xemplaar is vrouwelij k en eie r le g gc nd .Ik meet het op; d e totale le n gte is s lec hts 41 mmo De voel ­s p r ie ten meten 36 mm. De le n g t e is alsvo lg t opgedeeld:kop 3 mmprot bor-ax 4 mmmeso t bor-ax 6 mmmet ut horux 5 mmac h te r li jf ~~_~_"!

lot aal 41 mm

De kl eur is bruin met d u ideli jk waarneembaar op e lk se g ­ment van het achterlij f, links en r echt s van de mediaaneen donkere s t ip .Donkere len gte at repen zijn het duideli jks t herkenb aa r opde kop e n het bors t s t uk (prothorax e n mcsothorax).S lech t s het 6d e e n 7de segme n t van het achterlij f (ter-gl e­ten 6 en 7) zijn opgezwolle n wat verraadt . d at he t inder­d aad om een e ierleggend e xe mp laa r gaa t.Overdag met de pootjes gestrekt r u st he t o p de s ten ge lvan d e p lant . waarbij opvalt dut het in s e kt plat li jkt .'s Nachts loop t he t rond op de bladeren en kan daarb ijgrot e a fs tan de n a f'leggen .Bestudering la te r onder ee n loupe b renge n no g d e vol­gende kenmerken aan het licht : behaarde poot je s e n t wees te ke lt je s aan d e knie van e lke poo t. Hel duideli jks t isdit waarneem baar aan de ach te r poten a ls in d e detailte­ke n ing van de r echter ac h t e r poot .

" 15

,.,

p l .zl .r ••• ' ..... rkl .L u l i .. " " ' ) h . t 0".'

• o. s t. n d•• r .. oo r t ll d. ­. oo rt.n P h . s.ld.n d l • •

.. . r d en o n d. r,.b r ... h l I nk r .. k . i' . sp r lnkh .. nen o l

PHASM A 191. een geslaagde tentoonstelling

Ka Vell manDong.rdee-a ...ond 10 o k to be r w. . hel ••n e nor.. dr ukte i nin••ktarlu. " s n Arti. in A.stetd•• .Vr i' '' . 1 elk te rr.ri ... ... rd I •• ,'••• • kt .Óverp l •• t.t e n o p n i .....I ne.rl c ht . L..den v a n de P . S . G . .. . te n d ru k I n de .... , .et deo p bou w ..... " Ph•••• ' 9 1 • • en ,root s opc.ze tt e t e n t o o n s l e l l l " ,...e n ndelende tekk en .o l e b ...ons,. "'an het in•• kta'i u•I i j k p l • • t ••• k . n .. a a r •• 1' d.r t l,t.1,. r . n, s .. h l k t 1' • •., I. n d " .1' h . rie o . s t •d. t. r r arl ;o " •• r n or ••• 1 d ...o , . ls p l n,k .... , s ..~ r b l .... n .E. n .1' a n d ., " . , d • Ii .. .. ". '51.,.1' daa l d e VP RO o p r e e r e 1I .E.n uu r U. ne " . r . n wl j te ,;ost i n hOlt r.dl o pr Cl ,ra.m;o Md..lI. n d . I . n d .. T. k R

• • • n .UZ l kA I. u l t z .nd l n , w• • 'ln d.z. k•• r d •. .. h t . .. . nd.l.nd. t.k •• ns ul t,.bl.ld w. r d b . s p r o k . n .Als •• n .. u lll n, o p d. t . n t o o n .t . l l l n , .. . . . r ••1' lnl or . a tl.b.·11. w.A I d . b. zo. k. r .... kk u ndJ , u l tl., kl ee . n "en P .S .G .IOiOd.n .H.t .1dd. l punt " en Ons i n l or . ati. punt vo r . d . ..1' t.rr.r i u. ".1'h . t l or.e.t t . I. ' o o n c.1 •• t dearJ n •• 1' ,r o ot • • n t .1 E.te t oso••t l.r.tu.. V. r d .r we s . r • • 1' v i t r in••• t b O.k . n ov. r t.kk.n .1'd•• I. r .. e rz ••• l l n ' ".1' P.t.r d. BAtist. E.n . " d .r. v it r in.w. s ,. v uld • • t d. b.k.nd . bo.k.n .. al' Brun. r vol' W.. tt . n wijl.n••1' .ent .. 1 d o z .n • • t , .pr . p.r•• rd. t Ak k . n .E.n v reee o ... r h.t I. v .. n ".1' d . t."" •••kt .. h.t I n l or • • tl.puntko.p l •• t. In ••1' .. n d . r . h o .k kond.n lo n d e r . n o n d. r b. ' II'I.I ­d l nC •• 1' wa n d . l . n d . t ."" .. a s t h oud.n o nd.r d .. tl t. l • I •• t d e t.""••ns wAnd .. l.n'.Voor d .. .. . t o u d OI r . kl nder .. n " AS . r ... " sp.. u r toc h t u l t lil " Z.. t I nd. tr o p l s c h .. p l.nt .. n k:.s .. .. n . A.n d .. h. n d v.n .... I' pu <:zelb l Adk ond .n z ij z .. 1 1 o p z o e k ,a .. " na.r d .. l . k i n h Olt r " e.n wo u d.toOI .ch l .. M.. . . A l o. z.l h.. OiO I kn u s i n d. , rol " .. n dOiO sub tro p .nkas.1' I ... spe c i a .. 1 voo r d .. z OiO , .. I" C. n h. i d C......hr .. .... n .. . r h .. l .. n o ... rt .. kk . n .. oo r .,,1' d .. w" l kl OiOln. r. ki nd. r .n .Op z ond .. , .. .. r d .. n . " 1' t .. .. . t .. 1 lezlnc.n , . h o u d . n di • • ond. rInvl o.d v .. n h. t s l .eh l . " • • r , . .. tiC .. . r d .. n b .zo cht. E. n d.r d .I.z l n , .. . rd o . C. z . t I n •• 1' r o n dl . l d . n, d l. ; • • r .u.. .. ....ol...rl l.p .O. P . S .G . • 1' o n. bl .. d P h ...... h .bb. n z • .; h LI jd.I'. d . ze t .n ­too n .t . l linC v .. n h u n b•• t . k.nt IA t.n z i .. n . O. t r ••ul t • • r d. I n• • 1' I l i n k ... n t .. 1 nl . u .. . I.d .n .V.I . n .. .. I' u h.bb.n hi .r .... n her d .n • • t" . Ar " o or h i.rbl j .I Jn hert e l iJk . da nk .t .. . . J . .. r 1'0 ' ••1'. o". r do.n?

DORRI: T A KPheno <"e p horus cor-n uce e .. 1P .S . G . 73

Zie Sp ecies-lijs tPhu sma I p agina 10voor gegeve ns . co r­responderen d me iP . S . G . -numme r .

1. Liberhra regularis.(Driehoek'ok J .P. S. G. - nummer 32.

Z. Calinda brock î.( T ang l a k ) .P. S . G. -nummer 52.

3. B acu /urn thai.(Gehoornde lak ' .P. S. G. - n ummer 22.

4. Por oh yrlocus gorko ­mi.(Go l-kom 10 k ) .P. S . G. - nummer 90.

WI E BEN I K ?

4

(

" 17

PSG -MEET I NG BE LG ië-NE DE R LA ND NR 8Honny D'l/ulster

Pl aat s : Antwerpen . Datum: 15 .09 .'91.

Opkoms t: Gert Baar-d a , Richard Bonray. Willy d e Ruyter- .Peter de Batist . Kim &. Ronny D'Hulster . frank J ans sens ­Callu y . Frank Ni jsen. Gerrit Ku lik . He r ma n Kuppers .Geert Lo yens. Erik Peeters. Wim Potvin . Danny Twee ­Iinckx . Philip pe Va n de r Schoo r . John Von Pey. Ka Velt ­man . Johan ve n Go r kom . Tom Van Herek . Robert Van d el\1er ghel .

De voorz itter J oha n open t de vergadering om 13uSO meteen dan kwoord voor Peter d e Batist e n de Antwerpse e n ­to molo gi s che kring . die hun lokaal ter onze bes chikkings te ld e .De aanwezi gen worden v erwelkomd.

Agenda: ..1. PSG-tenloonstelling in Artis op 11-1 3110 .Ko voorz iet een grote tentoons telli ng me t een 30- tnl soor ­ten. hi j zoek t nog een Europese t ak! De o p bouw zo u geo­grafi sch zijn . Er wordt publiciteit gemaakt vi a VPRO Ra ­d io 4 o p donderdag 10/10 . Ka denkt oo k aan een ki nder­hoekje.Het we ggeven van t a kken zal ook ni et zomaar gebeuren.Het moe t serieus zijn . dus alle in s chrijvingen al s lid ku n ­nen bi jv . een 'in t r od uc t iep a k ke t ' k r ijge n. Er wor d t ge ­o p tee r d voor een pers oonlijke benadering .2 . Overna me van a r t ike le n uit de PSG- Ne ws letter . Dit k a nzo nde r bezwaar. Door he t com itee in Engeland werd be ­s lis t d ut : "all con t r-Ib ut ions to t he New s le tte r will bede emed to be s u bmiUe d also to t he French GE P Le mondede s Pha sm e s e nd to t he Du te h- Be lg ian PSG Phas ma , fo rt rn n a lnt lon" . .3 . Surplu s e n ru il : he t s ys te em bli jkt te werken. Er za lges t reefd worden om de in ze nd d at um van de kw ee kli js tend ic h ter h ij d e public a ti edat um van het vol gend e n umme rte b r engen om zodoe n de een mee r r e ce nte toest an d te be ­s c h r ijve n .Pro bl ee m : de mees te nieuwe le de n kennen de t ak ke n n iet

18

genoeg . Hier word t aan gew erkt door in Phas ma langzaamaan a lles te bes chrijven op een informele manier.4. Volgende mec tin g: g aat door in Neder-land . Pinks terenv ervalt doordat h ie rop r eeds Entomorama ( Ant we r pen)e n een Spinnententoonst elling ( Hor t u s Haren ) valt. Paa s ­maandag k an een goedc datum zijn . Wordt besprokendoor de s t u ur g roe p . datum waarschijnlijk in d e volgendePhasma .5 . Geld: Gert Baar-d e merkt o p d at e r een kleine zwa r tekas o n t staan is; dit geld gaat naa r een aparte rekeningbi j Johan . Dit kan o p aa n v raag gebruikt word en voorpublicitaire doeleinden 1. b , v . P. S .G . Ned . I Bel gië. Will yd e Ruiter controleert de juistheid v an d e beslis sing .6. Ro n d v r a ge n : He r ma n : Ru il van levend materiaal iszee r intere s sant! Frank : Pha s ma - blad is leuk.7. Einde e n Dankwoord.

( "Korte weergave i. v. m. plaatsruimte )

A ANVULLING SOOR T ENLIJST P.S . G. 1991

117. Da r e s ulu la ( West wood) . Serawak . He te ro p te r yg inae .1. =s . 2 . =c . 3 . =5 . Braam. e ik . vuurdoorn .118 . Aret ao n asperrimus(Red tenbacher) . Sabah . He te rop ­te r y gi n ae .1. ::::s . 2 . =c . 3 . =s . Braam . e ik. v u u r doo r n .119 . Lonchodes je junus CBrunner) . Se r a wa k. Lo nc hod in ae .1. =s. 2 . =c . 3 . =m . Braam . roos . ua r d bel .120 . Caraus ius c r is tat us ( Br unne r) . S uba h . Lonchod in ae .1. =s . 2 . =c . 3. =m . Bt-aum , roos, aard bei .12 1. Pe nuc ephorus s p in u losa ( Ilau s lei t h ner) . Sabuh .Loncbodlnue .l . =s . 2 . =c . 3 . =8 . Br a am . roo s . aa rdhei.122 . An isomor-pha s p . Be lize . Ps cudo p ha sm ati n ae ,1. =5. 2 . =c . 3 . =5 . Urnum .

"

AANVULLI NG LED ENBES T AND november 1991

54 . A.P. van d er Wijk, Julianastraat 10 , 7941 J C Meppel.05520- 62217.

55 . Gee r t Loyens , Noorderveld IS, 2960 St. Job-Brecht( Belg ië) .

56 . Ge r r it Kulik. Anemonestra at 34. 4645 e N Putte.57 . Mar tij n Keest r a , Pyr ietstraat 65. 9743 XB Groningen.

050-716318- 735903.58. Danny T wee linekse, Van Havrelei 46, 2100 Deurne ­

Antwerpen . 03- 321527 2 ( Be lg ië ) .59 . Fran s J ans sens - Calloy, Nachtegaallaan 12, Bus

12.2660 Ho bo ke n (Be lgië ) .60 . Riohar-d Bonroy, Stations s traat 216, 2910 Essen (Bel­

gië) . 03-6673037.61. B . v a n de Veld en, T u lp s t raat 66a, 1214 CE Hil v ersum.

035-4 2305.62. Erik- Jan Kru ijs s en , Gooioord 57 , 1103 CD Amsterdam.

020- 6900058.63 . Peter U1 rich, Mina Krusem anstraat 25 . 1628 NM Hoorn .

02290- 45148.64 . Re mi de J us t, Dij kma n shuizenstraat 202, 1024 XN Am­

s te r d am . 020-63222039.65. Martin Jungcurt, Harte n st r a at 102 , 1016 C B Amste r ­

dam. 020-6222458.66. J anny C . Feens t r a , 2e Oo sterparkstraat 32-huis, 1091

JO Amsterdam. 020-6925968.67 . Pet r a Poease , w.n .o nrus t Bilderdijkkade t /o 30.1053

VO Amsterdam. 020-6169519 .68 . Bob d e Wolf, Arendsweg 187, 1944 J O Beverwijk.

02510-268 .69 . Hanneke Har-e n be r- g , Veerpoor t 29, 698 1 BM Doesburg.

08334-72310 .70 . Judith en Olaf Conijn, S tro van Gibralta r 34, 1183 GW

Amstelveen . 020 -64 16150 .71. Jan op de Beek , A.C ley nhen s laan 5. 3 140 Keerbeek­

bergen (België). 015- 5160 96.72. Auke Dcuma , Ho fukker-s 50 . 9468 EG Annen. 05922­

2675.73 . Puul Kr-eljger, Oran je laan 8 , 525 1 JI. Vlym e n . 04108­

159 10 .

20

74 . Joke Nietve lt • Karvee l 19 , 1423 OP Uithoorn. 02975­60175.

75. lJanny Siraeh, Lotusbloemstraat 87 , 133 8 Z B Almere .03240-25464.

76 . Hanneke Kroe ze , Wolfhornkampweg 18, 976 1 BH Eelde.05907- 93022.

77. Gerard van der Waals, Bloemendalse binnenpoort 9b ,38 11 GD Ame rsfoort.

78. Sierk Rosema , l\1orskade 5 . 2332 GA Leiden.79. Hans van Emden , de Cuserstraat 75, 1081 CM Amster-

dam . 020-6464427 .80 . Flip Klatter , Aquamaryns t raat 177. 974 3 PO Groningen .81. Oo na Jef f'r-ies , Mar-ialaan 4 , 2316 XW Leiden. 071 -210390 .82 . Wolfga n g Hollaar , 1\1. Ho bbe mast r aat 29, 3414 HR Dor­

drecht. 078- 31 7623.

Mutaties : 41. Lauerena-dan Nede r lo f m.z. Louer-ena-dan .15. F. G . van Dorp ( Dr-s) , Li jsterbe s stra at lb .

6523 JM Nijmegen ( wijz ig in g) .05. John von Pe y, tel. 046- 5200 99 (w ijz ig in g) .09 . Leo van d er Kooy m. z . Leo van der Kooi j .37. Er ic van Go r kom. Bali ( I n done s ië ) .

Wa t is Phasma e n wie is de P. S . G. ?

De P .S .G. ( Phasmid Study Group) is ee n internationalevereni ging van phasmiden-Iiefbebber-s , met haar hoofd­zete l in En geland.

De kontributie voor de P . S . G . bedraagt L 5 per jaar enkan wor d en overgemaakt naar Paui Broek "Papillon"40 T horndike Ra ad , Slough, Berks SL2 ISR, England .U o n tvangt d aarvoo r 4 maa l per jaar een engelstalige" Ne ws le tt e r " .

De P. S.G . - afdeling Neder la nd / Be lgië ho udt 2x pe r jaareen bijeen koms t in België o f Ne de r la nd e n geeft een e igenned erlandstalig k wart a alblad " Phasma" uit.De kos ten voor Pha sm a bedragen f 20 , - per jaar. Giro104788 t .n. v . J. v an Go r kom, S tad houde r s laan 32 . Hil v ec­s um . Holland.