Het onderwerp pensioen staat permanent in

politieke en maatschappelijk belangstelling.

Wat is er in 2015 gebeurd?

nFTK en de gevolgenVanaf 1 januari 2015 zijn de financiële regels

voor pensioenfondsen gewijzigd met de intrede

van een nieuw Financieel Toetsingskader (nFTK).

Een belangrijke verandering is dat pensioen-

fondsen meer buffers moeten aanhouden. De

zekerheid dat opgebouwde pensioenen volledig

kunnen worden uitgekeerd neemt daarmee

toe. Een van de andere veranderingen was de

introductie van de beleidsdekkingsgraad. In

plaats van de maanddekkingsgraad moeten

pensioenfondsen voortaan werken met de

beleidsdekkingsgraad. Deze dekkingsgraad is

het gemiddelde van de maanddekkingsgraad

van de afgelopen twaalf maanden. Hierdoor

beweegt de dekkingsgraad veel minder.

PensioenUpdateNieuwsbrief voor (oud-)werknemers van Dow - Nr. 26 - juli 2016

‘Pensioenland’ permanent in politieke en maatschappelijke belangstelling

Wet verbetering pensioencommunicatiePensioen is een complex onderwerp en het

Nederlandse pensioenstelsel is de afgelopen

jaren nog complexer geworden. Daarom is

de Wet Pensioencommunicatie in juli 2015

in werking getreden. De wet beoogt onder

andere een grotere rol voor de werkgever(s),

stimuleert de inzet van digitale communicatie

en verlangt een gesegmenteerde benadering

van de doelgroepen. Alleen goed nieuws voor

u dus. Stichting Dow Pensioenfonds heeft sinds

2015 al een website waar alle medewerkers

kunnen inloggen om informatie op maat voor-

geschoteld te krijgen.

Systematische aanpak integriteitsrisico’s en belangenverstrengelingAlle pensioenfondsen waren verplicht om

aan het eind van 2014 een self assessment

belangenverstrengeling in te leveren bij

PensioenUpdate Nr. 26

In deze editie• Column van de Voorzitter,

Arnd Thomas

• Algemene pensioenontwikkelingen

• Kerncijfers

• Wist u dat in 2015?

Deze editie van PensioenUpdate is een samen-

vatting van het jaarverslag 2015 van Stichting

Dow Pensioenfonds. Het volledige jaarverslag

kunt u downloaden op www.dowpensioen.nl.

Specialeuitgave

De Nederlandsche Bank (DNB). Dit was de

aanleiding voor DNB om de toezichtseisen te

verduidelijken. Belangenverstrengeling werd

daardoor een belangrijk terugkerend onder-

werp voor het bestuur van Stichting Dow Pen-

sioenfonds. De fondsbesturen waren verplicht

de risico’s met betrekking tot belangenver-

strengeling systematisch in kaart te brengen,

samen met de integriteitsrisico’s. Het gehele

proces eindigde in een goed overzicht van

welke risico’s het bestuur accepteert en welke

niet. Het zorgde voor meer bewustzijn omtrent

dit onderwerp.

De gevolgen van de ‘Brexit’ voor pensioenfondsenDe Britten kozen 23 juni 2016 voor een uit-

treding van Groot-Brittannië uit de Europese

Unie. Als gevolg van de Brexit zijn de beurs-

koersen en de rente gedaald. De exacte

gevolgen voor de financiële situatie van

pensioenfondsen op korte en lange termijn

moeten worden afgewacht. De impact van

Brexit op de financiële markten en daarmee op

Stichting Dow Pensioenfonds maakt deel uit

van het beleggingsrisico, dat wordt gecon-

troleerd door het Bestuur en de Beleggings-

commissie. Er zullen op korte termijn geen

aanpassingen plaatsvinden. Het financieel

beleid van Stichting Dow Pensioenfonds moet

erop gericht zijn om op korte zowel als op

lange termijn de pensioentoezeggingen aan

de deelnemers te kunnen garanderen.

Blijven bewegenStichting Dow Pensioenfonds sloot het jaar

2015 af met een beleidsdekkingsgraad van

108,1%. Dit is niet op het niveau dat we

ambiëren noch op het niveau dat op lange

termijn vereist is gezien de huidige beleggings-

mix en bijbehorende buffer. Maar als ik om me

heen kijk naar de financiële positie van andere

fondsen, constateer ik dat we het redelijk goed

doen. Onze dekkingsgraad per ultimo 2015 lag

op het landelijk gemiddelde niveau van alle

pensioenfondsen. Met de begin 2016 verder

weggezakte rente, en daarmee dalende dek-

kingsgraden, is het verlagen van de pen-

sioenen van veel Nederlanders helaas

wederom een reëel scenario aan het worden.

Bij Stichting Dow Pensioenfonds zitten we

niet in de gevarenzone. Daarnaast zijn we in

de omstandigheid dat onze werkgever in de

uitvoeringsovereenkomst met het fonds heeft

vastgelegd dat bij een eventueel tekort door

de werkgever wordt bijgestort. De werkgever

maakt zich hard voor een goed pensioen. Dat

is best bijzonder in deze tijd.

Rustig gaat het niet worden in pensioenland.

Veranderingen zullen zich de komende jaren

blijven aandienen. De pensioenregeling is

goed, maar voor een goed pensioen komt

meer kijken. Individuele keuzes en situaties

beïnvloeden het uiteindelijke pensioen immers.

Gelukkig zijn er tijdens de loopbaan ook vol-

doende momenten om deelnemers erop te

attenderen actie te ondernemen rond het

eigen pensioen, bijvoorbeeld met de rende-

mentskeuze voor de beschikbare premie-

regeling en de spaarregelingen van de werk-

gever. Blijven bewegen dus. Want pensioen-

land blijft veranderen.

Arnd Thomas

Voorzitter Stichting

Dow Pensioenfonds

HerstelplanIn de afgelopen maanden is er in de media veel

aandacht geweest voor de financiële positie

van pensioenfondsen. Door de lage rente zijn

de dekkingsgraden van veel pensioenfondsen

gedaald. Ook de dekkingsgraad van Dow

Pensioenfonds is de afgelopen tijd gedaald.

Eind december 2014 was de (beleids)dekkings-

graad 111,1%. Dit ligt lager dan het Vereist

Eigen Vermogen en daardoor is er in 2015

een herstelplan gemaakt en ingediend bij

De Nederlandsche Bank. Op onze website

houden we u hiervan op de hoogte.

RisicomanagementDe wetgever en de politiek hebben bepaald

dat ieder pensioenfonds vanaf 2015 de risico-

houding moet bepalen en een haalbaarheids-

toets moet uitvoeren. Dit naar aanleiding van

het zware weer waar veel pensioenfondsen in

terecht zijn gekomen als gevolg van de econo-

mische crisis en in het bijzonder de gevolgen

die dat had op de stabiliteit van het pensioen-

fonds en de pensioenuitkeringen. De wet-

geving schrijft voor dat zowel de risicohouding

als de haalbaarheidstoets dienen te worden

afgestemd met de sociale partners.

Stichting Pensioenfonds Dow heeft zowel

de risicohouding als de haalbaarheidstoets

met de Ondernemingsraad (OR), het Verant-

woordingsorgaan, als ook met sponsor Dow

afgestemd. Op onze website leest u meer over

onze risicohouding.

Financiële gegevens (x E 1.000) 2015 2014 2013 2012 2011

Beleggingen voor risico pensioenfonds Pensioenvermogen1 2.250.453 2.169.176 1.753.802 1.698.499 1.426.211Beleggingsopbrengsten voor risico pensioenfonds 53.526 417.154 65.481 228.657 168.672Rendement op basis van total return 2,50% 24,00% 3,92% 15,98% 13,57%

ReservesAlgemene reserve 179.359 208.591 118.262 3.720 -110.112

Technische voorzieningenVoorziening pensioenverplichtingen voor risico pensioenfonds 2.023.792 1.943.143 1.618.359 1.674.305 1.517.468DC voorziening voor risico pensioenfonds 8.076 9.873 10.239 13.163 11.798 Herverzekeringsdeel technische voorzieningen 7.413 7.569 6.942 7.311 7.057Voorziening pensioenverplichtingenvoor risico deelnemers 31.813 30.480 23.266 25.852 23.629

Totaal technische voorzieningen 2.071.094 1.953.016 1.628.598 1.687.468 1.529.266

Premiebijdragen van werkgevers en werknemersPremiebijdragen van werkgevers en werknemers 1 55.678 55.583 70.226 98.018 51.680Premiebijdragen voor risico deelnemers 1.032 2.323 825 1.116 3.048

Totaal premiebijdragen van werkgevers en werknemers 56.710 57.906 71.051 99.134 54.728

Pensioenuitkeringen 58.685 57.996 56.726 55.408 54.389

DekkingsgraadActuele dekkingsgraad 108,7% 110,6% 107,2% 100,2% 92,8% Beleidsdekkingsgraad 108,1% 111,1% nvt nvt nvt Vereiste dekkingsgraad (o.b.v. de strategische beleggingsmix) 120,1% 115,0% 117,0% 117,1% 116,8%

AantallenActieve deelnemers 1.690 1.761 1.820 1.858 2.250 Gewezen deelnemers 1.099 1.110 1.159 1.184 836 Pensioengerechtigden 2.645 2.608 2.544 2.475 2.404

Totaal 5.434 5.479 5.523 5.517 5.490

Aantal deelnemers aan de DC-regeling 2 1.909 1.892 2.005 2.326 2.316

1 Inclusief herstelpremies (2015: 0; 2014: 0; 2013: 19.718; 2012: 38.998 en 2011: 0).2 Deze aantallen zijn de totalen ongeacht of iemand actief of slaper is en ongeacht of iemand in regeling A of regeling B zit. De vergelijkende cijfers van de jaren voor 2015 zijn hierop aangepast.

Kerncijfers

1.690 personenpensioen opbouwden bij Dow Pensioenfonds

door de werkgever en werknemer samen€ 55.678.000 aan premie werd betaald

de beleggingsportefeuille als volgt werd belegd:

het netto rendement ophet pensioenvermogen

2,50% bedroeg

70 Dow-deelnemers met pensioen zijngegaan, waardoor nu 2.058 mensengenieten van een Dow-ouderdomspensioen

2 personenkozen voor een

pensioen dat deeerste 5 jaar stijgt

2 personen kozenvoor een pensioen

dat de eerste10 jaar stijgt

618 weduwen en weduwnaarseen partnerpensioen via Dow Pensioenfonds ontvingen

14 personenkozen voor een hoog-laag

constructie

33 personenkozen voor uitruil tussen ouderdoms- en partnerpensioen

Vastgoed

Zakelijke waarden

Vastrentende waarden

Derivaten

Overige beleggingen

34,13%

51,78%

6,09%1,75%

6,26%

6 keer door het bestuur werd vergaderd

25 wezen een wezenpensioen via Dow Pensioenfonds ontvingen

PensioenUpdate Nr. 26

Heeft u een vraag? Stuur dan een e-mail naar info@dowpensioen.nl.

Deze nieuwsbrief is informatief bedoeld en met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Er kunnen echter geen rechten aan worden ontleend.

Wist u dat in 2015...

U kunt het volledige jaarverslag downloaden

op www.dowpensioen.nl onder Publicaties.