1beslissingEen sprong voorwaarts doe je

niet met beide benen op de grond.anoniem

11

Op 58-jarige leeftijd stopte Dick Berlijn van het ene op het andere moment met zijn buiten-gewoon verantwoordelijke baan. Tot in 2008 was hij Commandant der Strijdkrachten en werd hij dagelijks omringd door twee chauffeurs, een butler, drie secretaresses, een chef protocol, een adjudant en meer mensen die hem bij zijn taken moesten ondersteunen.‘Ik wist dat als ik zou stoppen, ik ook even echt radicaal iets anders wilde doen. Ooit heb ik grappend gezegd dat ik dan mijn kop kaal zou scheren, een tatoeage zou laten zetten en een eind zou gaan fietsen. Om maar aan te geven dat ik zo’n nieuwe fase heel bewust wilde ondergaan. Ik wilde niet gaan mopperen, me gaan vervelen en me overal mee blijven bemoeien.’

Dick heeft 38 jaar van zijn leven bij Defensie gewerkt. Hij kijkt daar heel positief op terug en heeft er veel aan te danken, maar zijn werk was ook zoals hij zegt ‘all consuming’. De telefoon kon altijd gaan, er waren steeds documenten die doorgenomen moesten worden, er was eenvoudig-

weg nauwelijks tijd om andere dingen te doen. De hoogste functie binnen de Nederlandse strijd-krachten bracht ook ingrijpende gebeurtenissen en ernstige zaken met zich mee. ‘Ik was steeds met het werk bezig, tot op het laatste moment. Een dag nadat ik was gestopt verloren mijn opvolger Peter van Uhm en zijn vrouw Inge hun zoon in Uruzgan, een vreselijke gebeurtenis die me nog lang heeft beziggehouden. Maar het werk was wel van de ene op de andere dag afgelopen en ik had werkelijk geen idee van de toekomst na die carrière.’

Dirk de Koning, een oud-collega, was al meer-malen naar Santiago gefietst en had hem daar enthousiast over verteld. Dick begon zich in de route te verdiepen en kreeg de fietsroutegidsen van Clemens Sweerman in handen. ‘Zo kwam het bij elkaar, mijn wens het einde van die baan te markeren, de tip van Dirk en het praktische van de boeken van Sweerman.’

Dick Berlijn

Waar je ook heen gaat, ga met je hele hart.

confucius

‘Ik wist dat ik even echt radicaal iets anders wilde doen.’

Hape Kerkeling is iemand die er niet van houdt om te bewegen. Hij is eenvoudigweg niet in de wieg gelegd voor sportieve pres-taties. Als cabaretier staat hij ook niet in de eerste plaats bekend om zijn spirituele ver-dieping. Dat hij ervoor koos de pelgrims-tocht naar Santiago te voet af te leggen is daarom op zijn zachtst gezegd opvallend.‘Toen ik mijn besluit om naar Santiago te gaan nam, ging dat heel snel. Er waren vele redenen om de tocht te maken. Ik had allerlei fysieke problemen, mijn galblaas moest verwijderd worden, ik kreeg opeens last van doofheid. Genoeg tekenen dus om te begrijpen dat ik rust moest nemen en moest bedenken hoe ik mijn leven kon veranderen. Ik wilde eigenlijk naar Tibet, meer een boeddhistische pelgrimstocht maken. Maar toen ik het boek van Shirley MacLaine in handen kreeg, vond ik dat een veel beter idee: de tocht naar Santiago leek me moeilijk genoeg om iets van mezelf te vergen en gemakkelijk genoeg om het mis-schien te kunnen volhouden. Want ik was totaal ongetraind – en dat ben ik trouwens nog steeds.’

Hape Kerkeling

Durf waar je naar verlangt.george robbert gissing

‘Ik was totaal ongetraind.’

19

Weggaan

Weggaan is iets anders dan het huis uitsluipen

zacht de deur dichttrekkenachter je bestaan en niet

terugkeren. Je blijft iemand op wie wordt gewacht.

Weggaan kun je beschrijven als een soort van blijven. Niemand

wacht want je bent er nog. Niemand neemt afscheid

want je gaat niet weg.

rutger kopland

70

Doordat Herman tegen de richting in liep, sprak hij talloze pelgrims: korte ontmoetingen die leidden tot boeiende observaties.‘De hele dag liep ik met zo’n klein blocnootje, en ’s avonds werkte ik dat allemaal uit. Heel prettig. Ik liep natuurlijk ook om te schrijven. Wat ik schreef, bevatte waarnemingen – eerder projectmatig – om iets over de samenleving te zeggen. Het schrijven was niet zozeer persoonlijk.’

‘Iedereen is aardig daar. Mensen zijn met heel andere dingen bezig dan normaal: het ellebogenwerk, de assertiviteit, dat laten ze allemaal thuis. Iedereen is onderweg, je krijgt een houding van “ik ben een watje, ik sta open voor iedereen”. Pelgrims laten een aspect van zakelijkheid thuis en bovendien denk ik dat mensen met spirituele belangstelling vaker gaan pelgrimeren dan mensen die dat niet hebben.’

‘Ben je aardig omdat je pelgrimeert of doordat je pelgrimeert? Dat blijft de vraag. Ik denk beide. Er zijn ook heus “onaardige” mensen die gaan. Je wordt aardiger als je onderweg bent. En omdat je allemaal onderweg bent, ben je aardig voor elkaar. Er is zoveel gastvrijheid en vriendelijkheid onderweg. Het vertrouwen wordt daardoor makkelijk, al had ik dat van nature al wel. “Vertrouw alle mensen totdat het tegendeel is bewezen”, is mijn motto. Je kunt namelijk nooit aan het uiterlijk van mensen zien of ze helden of schurken zijn. Dat heb ik vanuit mijn joodse achtergrond meegenomen, denk ik. In de oorlog waren helden vaak genoeg mensen die niet opvallen, dus ga ik er in eerste instantie van uit – overigens zonder naïef te zijn – dat ik mijn omgeving kan vertrouwen.’

‘Buiten de ontmoetingen zijn er veel stiltes. Het leert je de tijd te relativeren. Tijd is ineens niet meer schaars, en dat is iets verrukkelijks. Je gedachten gaan ongelimiteerd alle kanten op. Een echte reis ma-ken doe je dan ook in je eentje. Je bent minder toegankelijk als je samen reist, je staat niet zo open voor ontmoetingen met onbekenden als je al met elkaar bent. Ontmoetingen ontstaan heel vanzelfsprekend als je loopt. Wanneer je fietst en iemand ontmoet, moet je afstappen, dan krijgt het iets nadrukkelijks.’

Herman Vuijsje

Humilitas is de moed om de waarheid

omtrent onszelf onder ogen te zien.anselm grn

‘Vertrouw alle mensen totdat het tegendeel is bewezen.’

Gebruik de talenten die je bezit; het zou heel stil zijn in de bossen als alleen de beste zangvogels

hun lied zouden laten horen. henry van dyke