Passie- en paasbijeenkomst op woensdag 16 april 2014

van de 55-plus contactcommissie

en de vrouwenbijbelstudiekring Eunice

van de Christelijke Gereformeerde Kerk Utrecht-Centrum

1

Openingen

welkom

2

Psalm 118:8De steen, die door de tempelbouwers

verachtlijk was een plaats ontzegd,werd tot verbazing der beschouwersten hoeksteen door God zelf gelegd.Dit werk is door Gods alvermogen,

door 's HEREN hand alleen geschied.Het is een wonder in onz' ogen.

Wij zien het, maar doorgronden 't niet.

3

Gebed

4

Uitleg ‘De kruisweg’De traditie van de kruisweg is al heel oud. Ze is ontstaan vanuit de behoefte om de laatste fase van Jezus’ leven als het ware mee te beleven. Pelgrims zochten plaatsen in Jeruzalem op, die in het lijdensverhaal voorkomen. Een aantal van die plaatsen vormde samen de Kruisweg of Lijdensweg, in het Latijn Via Crucis of Via Dolorosa. Officieel gaat de weg vanaf het gerechtsgebouw van Pontius Pilatus, waar Jezus werd veroordeeld, naar de berg Golgota, waar Hij werd gekruisigd.De kruisweg loop je, en stap voor stap volg je Jezus in zijn gang naar het kruis, telkens stilstaand bij een moment uit het lijdensverhaal. Van die momenten en plaatsen zijn afbeeldingen gemaakt en die worden staties genoemd.

5

Vervolg uitleg ‘De kruisweg’Het woord statie komt van het Latijnse woord ‘statio’, dat ‘staan’ betekent. Bij iedere afbeelding wordt stilgestaan, om te bidden, te zingen of te mediteren rondom één bepaalde scène. Je volgt de beelden met je ogen en met je hart. Je leeft je de pijn in die Jezus heeft geleden. De kruisweg is een weg van pijn en vernedering geworden, maar ook van troost geven en steun krijgen, van vallen en opstaan. De weg gaat van donker naar licht. De dood heeft niet het laatste woord.De (modernere) kruiswegstaties die wij vandaag volgen, zijn geschilderd door Arja Kooistra-van der Lelie uit Ermelo.

6

Eerste statie:

Het laatste avondmaal

7

Lucas 22: 1 – 41 Het feest van het Ongedesemde brood, dat Pesach genoemd wordt, was bijna aangebroken.2 De hogepriesters en de schriftgeleerden zochten naar een mogelijkheid om hem uit de weg te ruimen, maar dan heimelijk, bang als ze waren voor de reactie van het volk.3 Toen nam Satan bezit van Judas, bijgenaamd Iskariot, een van de twaalf. 4 Hij ging naar de hogepriesters en tempel-wachters en besprak met hen hoe hij Jezus aan hen zou kunnen uitleveren.

8

Lucas 22: 15 – 2015 Hij zei tegen hen: ‘Ik heb er hevig naar verlangd dit pesachmaal met jullie te eten voor de tijd van mijn lijden aanbreekt.16 Want ik zeg jullie: ik zal geen pesachmaal meer eten voordat het zijn vervulling heeft gevonden in het koninkrijk van God.’17 Hij nam een beker, sprak het dankgebed uit en zei: ‘Neem deze beker en geef hem aan elkaar door.

9

Lucas 22: 15 – 2018 Want ik zeg jullie: vanaf nu zal ik niet meer drinken van de vrucht van de wijnstok tot het koninkrijk van God gekomen is.’19 En hij nam een brood, sprak het dankgebed uit, brak het brood, deelde het uit en zei: ‘Dit is mijn lichaam dat voor jullie gegeven wordt. Doe dit, telkens opnieuw, om mij te gedenken.’20 Zo nam hij na de maaltijd ook de beker en zei: ‘Deze beker, die voor jullie wordt uitgegoten, is het nieuwe verbond dat door mijn bloed gesloten wordt.’ 10

Gezang 360: 1 en 2Heer, wij komen vol verlangen,op uw roepstem naar uw dis,

want door schuld met schrik bevangenzoekt ons hart vergiffenis:

slechts in U bestaat ons leven,die uw bloed voor ons woudt geven;

laat ons dan in brood en wijn… met Uzelf gespijzigd zijn.

11

Gezang 360: 1 en 2Sterk ons wankelend vertrouwen,

geef ons zelf wat Gij geboodt:dat wij met oprecht berouwen

enkel rusten in uw dood;ja, vervul ons met uw krachten,opdat wij uw wet betrachten,

zegen zo uw sacrament,dat ons hart U steeds meer kent……….

12

Tweede statie:

De verloochening door Petrus

13

Matteüs 26: 33 - 3533 Petrus zei daarop tegen hem: ‘Misschien zal iedereen u afvallen, ik nooit!’34 Jezus antwoordde hem: ‘Ik verzeker je: deze nacht zul je, nog voor de haan gekraaid heeft, mij driemaal verloochenen.’35 Petrus zei: ‘Al zou ik met u moeten sterven, verloochenen zal ik u nooit.’ Alle andere leerlingen vielen hem daarin bij.

14

Petrus’ verloochening (Inge Lievaart)

Hij niethij zal de meester niet verlatenop hem kan Jezus bouwenzijn trouw gaat tot de doodmaar daneen vrouwenstemhet wijzen van een vinger:ook hij hoort bij die mensdaarbinnen voor de rechteren al zijn overmoed is weghij krimpt ineentot de ontkenning van zichzelfontkenning van zijn liefdeen loochent dat hij Jezus kent.

15

Vervolg Petrus’ verloochening (Inge Lievaart)

Zo diep de nachtmaar reeds ontwaakt de haanen kraait en kraait –zo diep de nachtmaar Jezus zoekt zijn bliken kijkt hem aan:licht dat naar binnen slaatwaarin hij wordt gekendzichzelve kent:ten dode toe beschaamdtoch tot ter dood bemind.

16

Derde statie:

Handen wassen in onschuld

17

Matteüs 27: 2424 Toen Pilatus inzag dat zijn tussenkomst nergens toe leidde, dat het er integendeel naar uitzag dat men in opstand zou komen, liet hij water brengen, waste ten overstaan van de menigte zijn handen en zei: ‘Ik ben onschuldig aan de dood van deze man. Zie het zelf maar op te lossen.’

18

Meditatieve tekstOordeel niet, opdat je niet geoordeeld wordt, hield Jezus ooit zijn leerlingen voor. Wel, daar staat hij dan, wachtend op zijn vonnis. Achterover leunend op zijn machtszetel, ziet de rechter de beklaagde aan, onaangedaan. Voor hem staat, zo zou je kunnen zeggen, de onschuld in eigen persoon. Hij weet het, maar kijkt er wel voor uit zijn vingers er aan te branden. In plaats daarvan koelt hij ze in wat hij zelf onschuld noemt: iets om mee te spelen, iets wat als water door je vingers glipt.

19

Vervolg meditatieve tekstWeloverwogen neemt hij een loopje met de onschuld, vertroebelt en bevuilt hij haar. ‘Ik vind geen schuld in hem, maar als jullie hem schuldig achten, kruisig hem zelf dan maar.’Wat kan hij anders zeggen dan dit: zoek het zelf maar uit! Hij verschuilt zich achter zijn oordeel dat geen oordeel is – voor de beklaagde maakt het geen verschil.

20

Vierde statie:

De val van Jezus

21

Marcus 15: 17 - 1817 Ze trokken hem een purperen gewaad aan, vlochten een kroon van doorntakken en zetten hem die op.18 Daarna brachten ze hem hulde met de woorden: ‘Gegroet, koning van de Joden!’

22

Gezang 183: 1 en 2O hoofd vol bloed en wonden,bedekt met smaad en hoon,

o hoofd zo wreed geschonden,uw kroon een doornenkroon,

o hoofd eens schoon en heerlijk………………en stralend als de dag,.

hoe lijdt Gij nu zo deerlijk!......!Ik groet U vol ontzag.

23

Gezang 183: 1 en 2O hoofd zo hoog verheven,

o goddelijk gelaat,waar werelden voor beven,

hoe bitter is uw smaad!Gij, eens in 't licht gedragen,.………,

door engelen omstuwd,….wie heeft U zo geslagen,….

gelasterd en gespuwd?..

24

Vijfde statie:

Zij verdobbelden zijn kleed

25

Johannes 19: 23 - 2423 Nadat ze Jezus gekruisigd hadden,verdeelden de soldaten zijn kleren in vieren, voor iedere soldaat een deel. Maar zijn onderkleed was in één stuk geweven, van boven tot beneden.24 Ze zeiden tegen elkaar: ‘Laten we het niet scheuren, maar laten we loten wie het hebben mag.’ Zo ging in vervulling wat de Schrift zegt: ‘Ze verdeelden mijn kleren onder elkaar en wierpen het lot om mijn mantel.’ Dat is wat de soldaten deden.

26

Meditatieve tekstOntluistering, vernedering, als ze hem van zijn kleren ontdoen, de bedekking van zijn lichaam. Er wordt met hem gedaan, gespeeld, gespot. Er is niemand die dit kan tegenhouden. De wonden, de striemen, zijn zichtbaar. Niets is nu meer verhuld.

27

Gezang 187:1Daar gaat een lam en draagt de schuld

der wereld met zich mede;het boet in eindeloos geduld

voor al wat wij misdeden.Daar gaat het en het wordt zo moe,stil gaat het naar de slachtbank toe,

't vindt nergens meer een weide..…….Smaad neemt het op zich,

hoon en spot,wonden en doodsangst zijn zijn lot………..

en zegt: dit wil ik lijden. 28

Zesde statie:

Zoon, zie uw moeder

29

Johannes 19: 25 - 2725 Bij het kruis van Jezus stonden zijn moeder met haar zuster, Maria, de vrouw van Klopas, en Maria uit Magdala.26 Toen Jezus zijn moeder zag staan, en bij haar de leerling van wie hij veel hield, zei hij tegen zijn moeder: ‘Dat is uw zoon, ‘27 en daarna tegen de leerling: ‘Dat is je moeder.’ Vanaf dat moment nam die leerling haar bij zich in huis.

30

Moeder Maria (Sytze de Vries)

Is zijn ure nu gekomen,blijven onvervuld de dromendie verdampen in de nacht?

Waar wij allen hem verlaten,in onszelf gevangen zaten,wordt de weg door hem volbracht.

Zie, de Jodenkoning! Woordenwaar ik Gabriël in hoorde.Is dit vader Davids troon?Aan de schandpaal hoog gehevenkroont hij met zijn dood het leven.Is hij zo Gods lieve zoon?

31

Vervolg Moeder Maria (Sytze de Vries)

Die ik laafde aan mijn borsten,vindt hij antwoord op zijn dorstennu mijn kruik gebroken is?

Vreugdewijn in Kana schonk hij.Spot en gal zo bitter dronk Hijmaar mijn borst kent lafenis:

De woestijn zal rozen gevenen zijn bloed vult ons met levenwordt als bruiloftswijn van kracht.

Hij gaat heen, maar hij blijft bij mij.Met zijn laatste adem geeft hijstem aan psalmen in de nacht. 32

Zevende statie:

Kruisig hem

33

Lucas 23: 3333 Aangekomen bij de plek die de Schedelplaats heet, werd hij gekruisigd, samen met de twee misdadigers, de een rechts van hem, de ander links.

34

Hij droeg onze smarten (Jacobus Revius)

Het zijn de joden niet, Heer Jezus, die U kruisten,noch die verraderlijk U togen voor ’t gerichtnoch die versmadelijk U spogen in ’t gezicht,noch die U knevelden en stieten U vol puisten.

Het zijn de krijgslui niet die met hun felle vuisten de rietstok hebben of de hamer opgelicht,of het vervloekte hout op Golgotha gesticht,of over uwe rok saam dobbelden en tuisten.

35

Vervolg Hij droeg onze smarten (Jacobus Revius)

Ik ben ’t, o Heer, ik ben ’t die u dit heb gedaan,ik ben de zware boom die U had overlaen,ik ben de taaie streng waarmee U ging gebonden.

De nagel en de speer, de gesel die u sloeg,de bloedbedropen kroon die uwe schedel droeg;want dit is al geschied, helaas, om mijne zonden.

36

Gezang 176: 1, 2, 4 en 5

O Liefde die verborgen zijtin diepe stilten eeuwigheid,erbarm U over ons bestaan,

het wordt verraden en verdaan.

Hoe achtloos in ons midden wordt………het kostbaar mensenbloed gestort.……..

en in het onbarmhartig lichthet kruis des Heren opgericht..

37

Gezang 176: 1, 2, 4 en 5

O Liefde uit de eeuwigheiddie met ons mens geworden zijt,wij bidden, laat ons niet alleenin al het duister om ons heen,

opdat ook wij o Heer U nietverlaten in uw diep verdrietmaar bij U zijn in al de pijn

waarmee de mensen mensen zijn………...38

Achtste statie:

Het is volbracht

39

Matteüs 27: 45, 46 en 5045 Rond het middaguur viel er duisternis over het hele land, die drie uur aanhield.46 Aan het einde daarvan, in het negende uur, gaf Jezus een schreeuw en riep luid: ‘Eli, Eli, lema sabachtani?‘ Dat wil zeggen: ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt u mij verlaten?’50 Nog eens schreeuwde Jezus het uit, toen gaf hij de geest.

40

Meditatieve tekstMisschien leeft in de omstanders nog de hoop op een wonder, een ommekeer, hij heeft wel meer dingen laten zien die niemand kon begrijpen. En het kàn toch niet waar zijn, dat deze mens, die zo volop in het leven stond, dat juist hij………… Maar er gebeurt geen wonder. Hij spreekt nog enkele woorden, woorden die verwondering wekken. Hij vraagt zijn Vader God om vergeving, voor diegenen die hem dit hebben aangedaan. ‘Want ze weten niet wat ze doen,’ zegt hij. Het is ze niet aan te rekenen, ze weten niet beter.

41

Gezang 195: 1, 2, 3, 4 en 5

42

Gezang 195: 1, 2, 3, 4 en 5

43

Gezang 195: 1, 2, 3, 4 en 5

44

Gezang 195: 1, 2, 3, 4 en 5

45

Gezang 195: 1, 2, 3, 4 en 5

46

Negende statie:

De vrouwen

47

Lucas 23: 49, 55 en 56a49 Alle mensen die Jezus gekend hadden waren op een afstand blijven staan, ook de vrouwen die hem vanuit Galilea gevolgd waren en alles hadden zien gebeuren.55 De vrouwen die met Jezus waren meegereisd uit Galilea, volgden Josef naar het graf om het te bekijken en om te zien hoe Jezus’ lichaam er werd neergelegd.56 Daarna gingen ze naar huis en bereidden ze geurige olie en balsem.

48

Meditatieve tekstMet liefde en zorg wordt hij omringd, door hen die hem het meest nabij zijn. Ze balsemen zijn lichaam, met mirre, wat hij als pasgeborene ontving als geschenk. Hij wordt in doeken gewikkeld, zoals ook gebeurde na zijn geboorte in die stal te Bethlehem. Zijn dierbaren beseffen, het is voorbij. Hij is er niet meer. Ze plaatsen een grote, zware steen voor het graf, alsof ze definitief een punt zetten achter dit bewogen leven.Het wordt doodstil.

49

Moment stilte

Pianospel

50

Op een stille zaterdag (Sipke van der Land ) Lieve Vader in de Hemel,vandaag valt er een stiltewant we bevinden ons tussen de verschrikking van het kruisen de glorie van de Paasmorgenen we beseffendat ons hele leven zich bevindttussen de verschrikking van het kruis en de glorie van de Paasmorgen.

51

Vervolg Op een stille zaterdag (Sipke van der Land ) Het kruiswaar alle schuld en zondealle ellende en lijdensamenkomen. De Paasmorgen:Uw overwinnende Heerschappij !Uw Goddelijke Majesteit.En wij komen in verwonderingmet eerbied en ontzag.

52

Vervolg Op een stille zaterdag (Sipke van der Land ) Met dankbaarheidvoor Uw aangezicht,op deze stille dag,in Jezus' Naam.

Amen.

53

Tiende statie:

Opgewekt uit de dood

54

Matteüs 28: 1 - 71 Na de sabbat, toen de ochtend van de eerste dag van de week gloorde, kwam Maria uit Magdala met de andere Maria naar het graf kijken.2 Plotseling begon de aarde hevig te beven, want een engel van de Heer daalde af uit de hemel, liep naar het graf, rolde de steen weg en ging erop zitten.3 Hij lichtte als een bliksem en zijn kleding was wit als sneeuw.4 De bewakers beefden van angst en vielenals dood neer.

55

Matteüs 28: 1 - 75 De engel richtte zich tot de vrouwen en zei: ‘Wees niet bang, ik weet dat jullie Jezus, de gekruisigde, zoeken.6 Hij is niet hier, hij is immers opgestaan, zoals hij gezegd heeft. Kijk maar, dat is de plaats waar hij gelegen heeft.7 En ga nu snel naar zijn leerlingen en zeg hun: “Hij is opgestaan uit de dood, en dit moeten jullie weten: hij gaat jullie voor naar Galilea, daar zul je hem zien.” Dat is wat ik jullie te zeggen had.’

56

Bij het open graf (Joke Verweerd) Bij het open graf ontzinkt mij alle moed.Men heeft ons zelfs zijn lichaam afgenomen!God, vindt u dan zomaar alles goed?Hoe heeft het ooit zover kunnen komen?

Hier sta ik dan, ik zou nog tot Hem gaanHet laatste doen, het allerlaatste geven.Daarna breekt elke morgen doelloosWant voor wie zou ik nu nog verder leven?

57

Vervolg Bij het open graf (Joke Verweerd) Mijn God, U weet toch hoe zeer ik Hem misEn nu… o Heer, het graf is leeg en openMaar nu zijn lichaam hier niet langer is –Een wonderlijke hoop is mij bekropen.

Een oogverblindend licht slaat op mij neerEn weinig woorden, die mijn ziel doordringen:‘Wat zoekt gij bij de doden nog uw Heer?’Dan barst de wereld open van het zingen.

58

‘Tussentijds’ lied 172: 1 en 2

U zij de glorie, opgestane Heer,U zij de victorie, U zij alle eer!

Alle mens’lijk lijden hebt Gij ondergaanom ons te bevrijden tot een nieuw bestaan:

U zij de glorie, opgestane Heer,U zij de victorie, U zij alle eer!.....

59

‘Tussentijds’ lied 172: 1 en 2

Licht moge stralen in de duisternis,nieuwe vrede dalen waar geen hoop meer is.

Geef ons dan te leven in het nieuwe licht,wil het woord ons geven dat hier vrede

sticht:U zij de glorie, opgestane Heer,

U zij de victorie, U zij alle eer!.....

60

Einde van ‘De Kruisweg’Afscheid internet-luisteraars

Mededelingen

61

62

De HEER is waarlijk opgestaan!

Gezegende paasdagen