©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

1

Papierfabriek materialen en aandachtspunten© Januari 2010 Dutch Six Sigma B.V.

Apparatuur kernproces1. Snipperen - Papiersnipper2. Weken – emmer3. Pulp malen – blender4. Doseren – maatbekers5. Opgieten – zeefjes en emmer [let op de zeefjes zijn uniek en het zeefmateriaal

is kritisch voor succes]6. Pulp hanteren – geknipte stukken horgaas7. Eerste droging – sapcentrifuge; model met cilindervormige zeef8. Eerste oppervlaktebewerking – wals en tegels9. Tweede droging – magnetron (dezelfde soort)10. Tweede oppervlaktebehandeling – wals en tegels11. Bedrukken – stempel (eventueel nummerstempel extra)12. Inspectie – weegschaal (bereik 1 gram) en microscoop13. Planning: Flipover14. Keukenwekker of stopwatch

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

2

Hulpmateriaal:1. Torque rollen (veel nodig)2. Horrengaas3. Papier, let op dat het eenzelfde soort moet zijn.4. Gekleurd papier (om orders te scheiden)5. Tegels, let op dat deze niet mogen verhitten in magnetron.6. Waterkan7. Eventueel: thermometer en watercooker8. Eventueel soortelijk gewicht meter9. Behanglijm voor papiereigenschappen10. Schaar11. Mes12. Pollepel/roerder13. plamuurmes14. Kabelhaspel15. Breed plakband (tegen het struikelen)16. Grondzeil (indien nodig)17. Tafelzeil (indien nodig)18. Vuilniszakken (voor de grote hoeveelheden Torque en mislukte kaartjes)

Extra aandachtspunten tevoren:1. Let op voor rookmelders (magnetron kan papier “roosteren”)2. Tapplaats voor water (kan en emmer), bij sommige toiletkranen is vullen van

een kan of emmer onmogelijk.3. Weggooien vuil water (kan in gewoon toilet)4. Vermogen van apparatuur vereist verdelen over groepen (de magnetron

verbruikt het meest; maar de optie watercooker verhoogt de aansluitwaardesterk.

5. Tevoren te bestuderen teksten.6. Fototoestel (simulatie is ook zinvol als teambuilding)7. Per fabriek twee grote of drie normale kantoortafels, watervast blad.8. Vloer watervast; anders per fabriek een dekzeil nodig9. Naast ruimte voor simulaties ook ruimte voor voorbereiding.10. Er is een “directietafel” nodig (stopwatch, flip-over, precieze weegschaal)11. Reservemateriaal nodig. (niet alleen machines, ook batterijen, scharen,

stempelinkt, enzovoorts)

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

3

Aandachtspunten tijdens simulatie:1. Let op ergonomie, sommigen worden zo meegesleept in het spel dat ze er niet

op letten2. Let op elektrische veiligheid, we werken met water en met stroom. Met name

water in de koelopeningen van de magnetron is gevaarlijk en water in desnippermachine. Alle andere apparatuur is bedoeld voor de keuken.

3. Geen metalen in de magnetron.4. Vallen, over snoeren en stoelen.5. Warmte, “heel even” kokend papier pakken is toch ongezond; ook de schaal

van de magnetron kan heet zijn, verbiedt dan de schaal uit te nemen zonder“ovenhandschoen” van torquepapier.

6. Teveel water op de tafel, desnoods als klant eisen dat het proces volgens 5S isingericht?

7. Voorkom dat apparatuur beschadigt,, bijvoorbeeld een mobieltje dat als klokwordt gebruikt in het water, of een microweegschaaltje in water ofoverbelast.

8. Over fanatisme; enthousiasme is goed maar sommigen verliezen zich zo dathet voor henzelf en voor de medecursisten niet meer werkt.

9. Waarschuw bij de eerste rondes tijdig, voorkom haast10. Direct na een simulatie even opruimen.11. Wanneer er een docententeam is, verdeel goed de taken: zorg dat een persoon

de algehele regie voert.12. Last but not least: De fabriek is een heel gesjouw, zorg tevoren voor goede

karretjes en vertil je niet.

Lijst volledige documentatie Dutch Six Sigma Papierfabriek:1. Draaiboek2. Materiaal en aandachtspunten3. Toelichting voor cursisten en docenten4. Pdf INK hekjesmodel5. Pdf Poka Yoke6. Pdf Procesbeheersing7. Pdf Dobbelstenen8. Pdf Hawthorne9. Eventueel (focus op Six Sigma) MSA, SPC, Foutloos werken…10. Eventueel (focus op Lean) 7 wastes, 5S, …11. Eventueel (focus op TOC) Boek Het Doel, …12. Eventueel (focus op EFQM) actuele INK publicaties13. Eventueel (focus op organisatie en teamrollen) Belbin, …14. De papierfabriek ontstaan in 1995, in samenwerking met Ad Schalkx, UR university

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

4

Vriendelijke groeten,

Leo Monhemius

Dutch Six Sigma B.V.Eindhoven NL0402137092info@dutchsixsigma.nlwww.dutchsixsigma.nl

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

5

Procesbeschrijving voor docentenWe geven hier alleen de technische processtappen. Omdat iedereen met de handen het procesuitvoert gebeurt inspectie impliciet. We willen ook juist dat in fase twee de cursisten zelfbeheerssystemen ontwikkelen om gewicht en andere parameters zeker te stellen.Bijvoorbeeld wegen is tussentijds eenvoudig mogelijk; het kan per kaartje of met een hele batchals totaal. Lees vooral ook de procesbeschrijving voor cursisten!

Snipper apparaat, wordt weinig belast, zelden kapot. Maar kanvastlopen bij teveel bladen, bij nat papier, en bij scheve invoer.

De werking is niet kritisch; in snippers scheuren is evengoed.Maar deze snipperapparaten werken goed als hoorbare start vanhet proces.Pas op met vingers en blijf vooral af van de achterkant van desnipperkop (vooral wanneer deze nog in het stopcontact zit)

Het weken van het papier is nodig om de vezels los te maken, bij de uitleg kunje zeggen dat het exact 300 seconden duurt … maar het maakt weinig uit;deze stap kan worden geëlimineerd.Een theorie: “hoe korter de vezels in het water liggen, deste minder waternemen ze op. Deste minder hoeft er in de magnetron (bottleneck) te wordenverdampt”.

De blender is een cruciale processtap want hier worden depapiervezels losgemaakt. Kort hoge toeren geeft snippertjes geheelpapier. Lang lage toeren geeft onbeschadigde vezels.Maar ook hier … de snippertjes geven misschien het gevraagde productwel, al haalt de papiervakman zijn neus ervoor op.Van belang is de concentratie bij het blenden; teveel water werkt nietgoed, te weinig ook niet. De blender moet ook altijd voldoende ladinghebben (los van de concentratie) om te kunnen werken; ca 1/3 tot 1/2.Creatief: in fase 4? Kleur expres later toevoegen geeft wit papier met“kleurdeeltjes-effect”. Liefst voor parallelle fabrieken exact dezelfdeblender gebruiken.

De pulpvoorraad is een interessant fenomeen in de papierfabriek. Het lijktlogisch om steeds een volle bak aan te maken. De pulpvoorraad ontkoppeltdaarmee de massaproductie van de losse productfabricage. Bij gebruikvan een grote voorraad heeft het laatste pulp langer kunnen weken. Bij

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

6

niet goed roeren ontstaat ontmenging; er komen clusters pulp die de sterkte van het papiernegatief beïnvloeden. De mate van verdunning heeft grote invloed op dit clusteren, hoe meerverdund deste minder clusters. De vlokjes zijn duidelijk te zien. Je ziet vaak dat tijdens deeerste simulaties de pulpmakers niets te doen hebben. Je ziet dan vaak dat ze ook minderbetrokken zijn bij alle productieproblemen (de pulp is in orde!). Bij kleine teams kun je demensen dan ook na de eerste 10 minuten inzetten bij het stempelen. Maar in fase 3 komen weerachter dat tussenvoorraden ongewenst zijn: de batches pulp veroorzaken onnodige spreidingin gewicht en droogeigenschappen, bij kleurverandering moet het worden weggegooid. Sommigeteams ontdekken (Poka Yoke) dat je het gewicht kunt beheersen door het ingaande drogemateriaal te wegen en precies over het vereiste aantal kaartjes te verdelen. (Wegen is danoverbodig!) De Pulpwerknemers worden dan ineens weer een volwaardig en betrokken lid van defabriek. Het leuke is, dat deze buffer (die eerst zo belangrijk lijkt) in feite geheel kan wordengeëlimineerd!

Doseren lijkt triviaal, maar is het niet! Ten eerste wordt hierhet gewicht van het kaartje bepaald. Ten tweede depapierstructuur. Je kunt de pulp op het droge gaasje gieten.Maar je kunt ook het gaasje onder water houden zodat de pulpin het watervolume boven het gaasje zich vermengt. Ook dit isverdunning, die de echte vakman zal herkennen als kans omhet buffer te elimineren zonder de kwaliteit negatief tebeïnvloeden. Het zeefmateriaal is kritisch, te fijn pulpmateriaalkan soms niet lossen. De kwaliteit is ook te zien wanneer hetwater bij het gieten te snel “wit” wordt.

Het lossen van het visitekaartje in wording is de kwetsbaarste stap.Je kunt het kaartje hier eenvoudig “verknoeien”; toch heeft de stapin positieve zin geen invloed op de kwaliteit. Dus goed genoeg isgoed genoeg voor deze stap.De praktische uitvoering vereist, dat een stukje horregaas wordtgebruikt om de kwetsbare pulp te kunnen verplaatsen. Het “vacuumzuigen” in de vorige stap kan de pulp iets hanteerbaarder maken.Let op, het weggooien van kaartjes op deze plaats is niet erg (vóórde bottleneck), het doorsturen van slechte kaartjes is dat wel(uitval na de bottleneck).

De sapcentrifuge is een onmisbaar instrument. Braun en MagimixDuo hebben apparaten van de juiste omvang. Nieuwe apparaten,die automatisch de pulp afvoeren, zijn voor ons onbruikbaar. Deuitneembare cilinder kan heel voorzichtig worden geladen met devisitekaartjes pulp, door deze met het horregaas en al teplaatsen. Er kunnen drie of meer kaartjes in de centrifuge (zelfs

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

7

met overlap) dus hier is de eerste plaats in het proces met een batchgrootte. Extra cilinderskunnen de capaciteit vergroten (volgende batch alvast laden) maar omdat dit proces geenbottleneck blijkt te zijn helpt het niet echt. Blijf met handen uit de nog draaiende centrifuge! Nahet centrifugeren is het visitekaartje hanteerbaar geworden en kan worden uitgenomen. Hier iseen extra stap mogelijk: het visitekaartje zou nu gewalst kunnen worden. Maar dat kunnen weook opvatten als het elimineren van de volgende processtap:

Er kunnen meerdere kaartjes tegelijk in de magnetron;cursisten zullen vaak denken: meer is sneller … Maar dat isniet zo omdat het vermogen gelijk blijft! Dus hier is ook debatchgrootte een variabele. Let op, bij te lang drogen kaner blakering (met rook!) van de kaartjes optreden. Debelading van de magnetron moet evenwichtig zijn. Hetvermogen moet altijd binnen de simulatie maximaal zijningesteld. (lager vermogen wordt verkregen door de verhouding tussen aan en uit te regelen,maar dan wordt de tijdsduur betekenisloos.) De benodigde tijdsduur moet proefondervindelijkworden bepaald. Dikkere kaartjes en het aantal kaartjes bepalen de droogtijd. De mate vandrogen is overigens meetbaar aan het gewicht; uit de centrifuge kan een kaartje 5 gram wegen;bijna droog 1,5 gram en droog 1,0 gram.

Volgens de standaard procesflow moeten de bijna-droge kaartjesuitgenomen worden en glad gewalst. (Nu is het papier nogbehandelbaar.) Daarna volgt de stap naar volledig drogen.

Het volledige drogen duurt veel korter. Maar kost wel een aantalextra handelingen. Na een of twee simulaties ontdekken decursisten, dat de magnetron de werkelijke bottleneck van hetproces is. Het vreemde is, dat we dit merken aan de stress van demagnetron-operator. (Herbie gedrag) De oplossing moet vananderen komen. De eerste oplossing is, dat de magnetronvoortdurend moet draaien! Omdat de meeste daarvoor niet zijn gemaakt, is de magnetron eenkwetsbare machine voor het proces; we kunnen ook niet zonder dus er moet een reserveexemplaar zijn. En bij nieuwe apparatuur: doe een uitgebreide duurtest met ieder afzonderlijkapparaat. De tweede oplossing is het schrappen van de tussentijdse walsstap. De derdeoplossing is, dat iedere gram water die vóór de magnetron uit het papier wordt gehaald purecapaciteitswinst is. Bijvoorbeeld door ná de centrifuge het kaartje op Torque papier te walsenwaarbij nog water wordt uitgeperst (tot ca 50%) zodat de gehele procescapaciteit kanverdubbelen. Dit is wel een typisch voorbeeld van fase 3 systeemdenken. Het is leuk wanneeréén van de groepen dit bedenkt en de anderen uit de markt prijst. Deze nieuwe walsstap kan ook

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

8

worden gezien als behoud van de oude met weghalen van de eerste magnetronstap, maar het isnu een heel ander proces geworden ) ”voordrogen”. Het materiaal kan in de magnetron heetworden, gebruik “ovenwanten” (stukjes Torque). De koelopeningen mogen niet worden afgedekt.Laat absoluut geen water in de koelopeningen terecht komen. Als dit gebeurt stop gebruik ervan.

Het walsen van de geheel droge kaartjes helpt eigenlijk niet meer enkan worden weggelaten.

Tenslotte het stempelen lijkt eenvoudig, maar … je kuntevenals het maken van de pulp-gietvorm eenvoudig fout doen.Echter nu is het een fout na de bottleneck die onherstelbaaris. Vaak vergeten cursisten deze processtap uit te voeren, enmoet er haastig worden gestempeld. Om die reden is deprocesstap een heel realistische laatste processtap.

Tenslotte zal er een eindcontrole door de cursisten moeten zijn. Meest gemaakte fouten zijn: Natte kaartjes (een vochtige plek

leidt na een tijdje ook tot uitlopenvan de inkt)

Foutief gewicht (wanneer erspecificaties zijn afgesproken)

Foutief aantal (wanneer erleverafspraken zijn)

Te laat of te vroeg (wanneer defabriek JIT moet leveren in fase 2en 3)

Onleesbare print (bijvoorbeeld of hete-mailadres en telefoonnummerleesbaar zijn)

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

9

Papierfabriek Draaiboek voor docenten5 december 2009

18 januari 2010

De simulatie heeft natuurlijk veel vrijheden maar wanneer slechts één dag beschikbaar is,moet scherp worden gepland om drie simulatieruns mogelijk te maken. De opdrachtenkunnen zodanig worden bijgesteld dat de doelen gehaald worden. Ook wanneer er meertijd beschikbaar is moet goed worden gepland, want anders vallen begin- en eindtijdenongelukkig.

Het gaat bij simulaties om ervarend leren. Maar om toch binnen de drie simulaties eenzekere ontwikkeling door te maken, moet de docent “uitglijdende teams” tijdens desimulatie weer op weg helpen. Wanneer er meer tijd is, kan een simulatierun wordenbesteed aan het zelf ervaren van tegenvallende resultaten. Deze reserverun zal natuurlijkvoor ieder team op een ander moment kunnen vallen. De geadviseerde minimale tijdsduurvoor de simulatie is twee dagen, na ervaring mogelijk in te korten tot drie dagdelen. Maarwanneer cursisten ook als change agent in de eigen organisatie willen gaan optreden isminstens drie dagen (met avondprogramma) nodig om tijd te hebben voor reflectie op deervaringen. Bij kortere programma’s wordt het te maken werkstuk een essentieelonderdeel. Dit kan buiten de context van de simulatie worden gedaan om simulatietijd tesparen.

Dit artikel beschrijft de simulatie voor het uiterste minimum aan kennis. Debasiselementen worden op een integrale manier behandeld zodat de samenhang duidelijkwordt.

Theory Of Constraints (TOC, Het Doel) Lean, Six Sigma, INK/EFQM, Teamwork,

In de toelichting wordt steeds aangegeven hoe een verdieping van één van deSamengevat: om op een dag voldoende te bereiken is een precieze planning nodigwaarvoor we in dit document een eerste aanzet geven. Deze planning kan voortdurendworden aangepast op basis van ervaringen.

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

10

We gaan ervan uit dat de coördinator (hoofddocent) de regie voert:

Lange termijn draaiboek:2 maanden Ruimtes en lestijden1 maand Materialen beschikbaar1 maand Cursisten lezen preread Het Doel? INK?1 week Docenten overleg, laatste details,

informeren bewaking etceteraLet op details, bijvoorbeeldzonder reserve batterijen risicodat weegschalen niet werken.

Dag(en) zelf Zie detaildraaiboek1 week ná Inleveren werkstuk Snel! Liever klad dan laat.1 week ná Per team reflecteren, daarna teams samen Minstens 4 uur tijd nodig< 3 weken ná Docenten evaluatie, beoordeling en acties

volgend jaar. Let op hoofddocent, deel dekennis. Let op budget.

Hier wordt continuïteitgeborgd.

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

11

Dagprogramma:7.45 Klaarzetten materiaal Teambuilding docenten8.30 Cursisten lopen binnen met koffie, teams gevormd Loskomen van ritme8.45 Instructie papiermaken en papierfabriek (precies) Basiskennis en spelregels9.00 Begin eerste oefenrun (ca. 30minuten) Kaartjes gemaakt, Run 09.30 Evaluatie Run 0, kort (proces is simpel) Focus op vakmanschap

Koffie tijdens evaluatie, 5 minuten pauze NIET bellen e.d.9.45 Uitleg INK model in relatie met TOC en LSS Doel van de oefening10.00 Opdracht + voorbereiden Run 1 Plannen zonder

proceskennis10.15 Tijdens voorbereiding kort benadrukken dat tijdens

Run 1 gegevens voor vervolg moeten wordenverzameld. Afsluiten contract.

Vervolg plannen envoorbereiden.

10.30 Run 1 Onder werkdruk produceren Klant eist massaproductie11.15 Evaluatie Run 1, Uitleg procesbeheersing Focus op control plan11.30 Voorbereiden Run 211.45 Tijdens voorbereiding benadrukken dat klant wil

weten hoé het proces wordt beheerst, ook dit incontract

12.15 Lunch max. 30 minuten Even niet over pratenDocenten beslismoment, keuze is één of twee runs in demiddag. We kiezen liefst twee om maximale leerervaringvoor cursisten te hebben.

Hangt af van de groepen,doeners of denkers.

12.45 Run 2 Beheerst en voorspelbaar Klant eist proces13.45 Evalueren Run 2, Uitleg Lean en systeemdenken Focus op flexibiliteit14.00 Voorbereiden Run 3

Koffie tijdens voorbereiden15.00 Run 3 interface met klant, veranderende

opdrachten tijdens simulatieKlant eist inzage inbeheersing

16.00 Evalueren Run 3. Direct daarna evalueren van dehele dag; hoe hebben de teams zich ontwikkeld?

Focus op ervarentransformaties

16.45 Afsluiting en opdracht Nadruk op snel (binnen eenweek) verwerken van eigenervaringen.

17.00 Stop voor cursisten, even opruimen wie wil17.15 Debriefing docenten Afspraken Verbeterpunten18.00 Ingepakt en weg

Rood-alleen docententeamGroen-ankerpunten tijdsplanning; top-down instructie door hoofddocent

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

12

Leeg blad

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

13

Docenten Toelichting per opdracht en per fase INK

Deze uitleg gaat uit van een ideaal simulatieverloop waarbij in iedere run een volgendefase wordt bereikt.

Run 0 ontwikkeling vakmanschap

Zonder enige ervaring met het proces is ook de eerste fase van INK niet haalbaar. Decursisten zullen (ook na het lezen van de cursistenhandleiding) nog niet als team deproductie kunnen begrijpen omdat immers het primaire vakmanschap ontbreekt?Allereerst krijgen de cursisten een spoedcursus papier maken nadat zij al actief zijngeworden (elke groep: vul de rode emmer ¾ met water en vul de kan)Bij de uitleg wijst de docent alles zo fysiek mogelijk aan. Doe dit autoritair, dat isbelangrijk om de drempel weg te nemen bij aarzelende cursisten. Afhankelijk van het doelvan de cursus kun je hier alle details van het proces precies vertellen (zie studentenhandleiding).Leg de spelregels uit:

Starten na het sein van de hoofddocent, start schoon met de snipperaar.

Werk veilig, waar is de nooduitgang? Elektriciteit en Nat! Ergonomie!

Werk als team, niet bellen etcetera, hoofddocent dicteert het ritme (drum).

Teams zijn zelf verantwoordelijk voor interne taakverdeling.

Vraag hulp bij twijfel (daar word je niet op afgerekend, docent als coach)

Als docent naar jou komt in de klantrol: doe wat de klant zegt! (Na het gesprekkun je meteen hulp vragen aan de docent als coach)

Tijd is heel krap, stoppen op sein van hoofddocent en directopruimen/toiletbezoek.

De simulatie moet heel snel starten, de docenten jagen in deze run de groepen op om zosnel mogelijk iets door het proces te krijgen. De meeste groepen willen zelf alles preciesdoen, en als team elke stap gezamenlijk doen. Stuur aan op taakverdeling en stimuleerslordig werken om te laten zien hoe robuust het proces is. Dit geeft bij de teamszelfvertrouwen; juist klassieke kwaliteitskundigen willen de instructies precies opvolgen.Hierdoor begin je al met het eerste leermoment: de cursisten zien het conflict tussen detheorie (precies werken) en de werkelijkheid (robuust proces, veel ruimte voorverbetering). De 30 minuten is een maximum, eerder stoppen is mogelijk wanneer allegroepen een paar kaartjes hebben gemaakt, deze hoeven niet mooi te zijn, maar wel droogen gestempeld.Let op dat juist deze simulatierun bepalend is voor het tempo in de groep. Wanneer hiervertraging optreedt is die de rest van de dag niet meer in te halen (TOC) maar erger isnog dat de groep niet op gang is gekomen, zodat iedere volgende run ook vertraging geeft.

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

14

Laat de groep de gemaakte kaartjes bewaren en zichtbaar maken dat deze uit run 0komen (dat kan ook door een unieke kleur te kiezen). Dan onmiddellijk opruimen enverzamelen in het cursuslokaal voor verdere uitleg.

Evalueer Run 0 kort. Geef iedere groep ruimte om twee zinnen te zeggen. Vat samen metalgemene tips over het proces; zorg dat iedereen gelijke kennis heeft.Dring er op aan, dat iedereen individueel een kaartje / bladzijde met oneliners alsleermomenten maakt.

Run 1 Productgericht, klassieke massaproductie

Leg kort INK model, TOC en Lean Six Sigma fasering uit. Benadruk het gebruik van ditmodel om de ontwikkeling van het team tijdens de simulatie te volgen. Benadruk dat deopdrachten erop gericht zijn de klant te simuleren die de betreffende fase probeert af tedwingen. Benadruk dat iedere branche (achtergrond cursisten) zijn eigen fase heeft.Individuele cursisten kunnen verwachten dat de simulatie confronterend is rond die fase.

Opdracht Run 1:Breng een efficiënt productieproces op gang. De klant wil veel goedkope visitekaartjes;goedkoop is in ons geval gelijk aan veel omdat de investering voor ieder gelijk is. De klanteist droge, leesbare kaartjes. Bereidt het werk voor en sluit met de klant een contract afvoor het te leveren aantal kaartjes. Dit contract mag een marge hebben of andereafspraken (minimaal .. en maximaal .. ; kwaliteitseisen)Spreek boete af voor geleverde fouten, bijvoorbeeld elke fout maakt ook een goed productonbruikbaar.Waarschuwing: zorg dat je tijdens de run gegevens verzamelt over de mogelijkheden vanhet proces (capaciteit, bottleneck en dergelijke)

Voorbereiding Run 1:Algemene spelregel: tijdens de voorbereiding mar er NIET worden getest in depapierfabriek.De groep moet taken verdelen. Meestal ontdekt de groep dat er een aanlooptijd is voordatde eerste kaartjes klaar zijn, en dat daarna batches worden geproduceerd. Vaakorganiseren groepen zich meteen technisch. Er zijn ook groepen die zich vooralorganiseren naar rollen; deze richten zich op snel aanpassen tijdens de run. Stimuleer(alleen wanneer het niet vanzelf gebeurt) dat minstens één persoon zich richt op hetoverzicht van het eindproduct. Dat zou de klassieke taak van uitgaande inspectie kunnenzijn, die geheel bij deze fase past. Wanneer de groep een te hoog aantal als contractaanbiedt, neem dat blij aan! De docenten gedragen zich als klassieke kapitalisten. Wanneer

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

15

een groep vragend (fase 2) reageert op de klant bij het contract, laat dan weten dat deconcurrentie groot is.

Uitvoering Run 1:Tijdens de uitvoering in de rol van coach snel ingrijpen wanneer een groep vastloopt mettechnische moeilijkheden met het proces. Alle andere problemen alleen beantwoordenwanneer de groep er om vraagt. Bijvoorbeeld:Wel reageren op:

Vastlopen apparatuur Door te zware kaartjes te maken komt het proces niet op gang Niet loskrijgen van zeefje (tip: kantelen in plaats van optillen) Te nat kaartje rolt zich om de wals

Niet reageren op: Onenigheid in de groep over de definitie van droog (tenzij ze het vragen). Een foute interpretatie over het proces (bijvoorbeeld centrifuge bottleneck)

doordat de betreffende werknemer het moeilijk maakt. Een foute planning (bijvoorbeeld alles eerst half drogen) waardoor de planning

nooit zal worden gehaald.In het algemeen is de vuistregel: help met fouten van de vorige fase. Die kunnengemakkelijk optreden omdat we alles minimaal uitvoeren.

Afrekenen van Run 1:waarschuw 5 minuten voor einde. Laat iedere groep zelf de score bijhouden op de flip-over:

Aantal gemaakt en geleverd Eigen afkeur Afkeur door de klant en strafpunten Contract gehaald? Hoe ging het in 10 woorden; Highlight en Lowlight

Evalueer deze run uitgebreider, laat iedere groep even aan het woord.Wanneer het contract niet gehaald werd, waren de cursisten daarvan op de hoogte?Typisch voor fase 1 is, dat de inspecteur het zegt te weten maar niemand luisterde.Meestal zijn de pulpmedewerkers helemaal niet op de hoogte en de vaak ook depulpgieters niet. Pas de magnetron-operator en de stempelaar weten het slechte nieuws.Vraag bij de evaluatie even door of er regelsystemen afgesproken waren. “Wat dedenjullie wanneer de kaartjes te zwaar waren?” Wie heeft dit allemaal genoteerd? Gebruikde aantekeningen, het hoeven maar een paar waarnemingen te zijn. Net alsvakantiekiekjes roepen die later weer het hele beeld op . Hiermee schakelen we naar:

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

16

Run 2 Procesgericht, massaproductie aan een verwerkende klant (ISO)

Leg het idee procesbeheersing uit als volgende stap na inspectie. Inspectie is duur en kostgekrakeel tussen klant en leverancier, retourzendingen boetes, rechtszaken …De klant wil in fase 2 alleen goed product, maar wil ook af van inspectie. In plaats daarvanmoet de leverancier regelkringen ontwikkelen die ervoor zorgen dat de kwaliteit goed is:

Zelf opgelegde 100% inspectie voor onbeheerste processen (pulp gieten?)

Feedback lussen met een meetpunt op een andere plaats dan de procesbewerkingdie het veroorzaakt. (wegen droge kaartjes – minder pulp doseren)

Feedback van capaciteit / productiesnelheid wordt vaak ten onrechte vergeten.(grafiek bijhouden van productie versus contractverplichting)

Poka Yoke oplossingen die het proces zo fundamenteel beheersen, dat er geenexpliciete feedbackloop nodig is. (kwaliteit ingebouwd)

Wanneer er tijd is kun je de groepen dit zelf uit laten zoeken tijdens de voorbereiding.Eventueel een hint geven wanneer het er niet uit komt. Bij kort programma in de uitlegsturen.

Opdracht Run 2:Efficiënte productieflow leveren aan een klant die beslist ineens goede kwaliteit wil. Naasteen contract wil de klant ook een indicatie van de gevolgde procesbeheersing omdat deklant de ingangscontrole gaat afschaffen.De klant komt wellicht onverwacht auditen tijdens productie. Hij zal dan checken of deafgesproken werkwijze wordt gevolgd en kijken of de daarbij horende grafieken ook wordeningevuld. Wanneer het team tijdens de simulatie de regelkringen verandert moeten zij ditdus de klant vertellen! (een soort contractwijziging). Teken de beheersing in de procesflow.Sluit een contract af dat als extra deze regelkringen bevat. Het contract is niet meer eeneenmalige levering einde Run, maar een leverschema met levermomenten. Spreek af hoeom te gaan met te late leveringen.

Voorbereiding Run 2Er moet nu naast de taken een beheersing worden ontwikkeld. Tijdens de voorbereidinghoeft dit niet in detail te zijn geregeld, als er maar minimaal signaleringen (“Jurriaan roeptsteeds hardop wat hij weegt”) en acties zijn (“Lotte past de dosering aan”).Alles wat opgeschreven moet worden op de flip-over moet worden voorbereid. Er moet duseen blad zijn met contract, de productiegrafiek en andere afgesproken grootheden.Misschien ook ruimte voor logboek (tijd en opmerking), dwing dit ook af.Help verder niet met de inhoud maar dwing wel af dat er zo’n bladzijde tot stand komt. (duswel:”ik hoorde jullie daarstraks … zeggen, waar staat dat nu?)Bij een bedrijfsinterne training (als het bedrijf in de overgang naar fase 2 zit) zou hier deuitdaging van de training kunnen zijn. De frustraties uit de simulatie zijn dan ineens heel

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

17

herkenbaar. Wanneer de coach dit herkent, kan de voorbereiding worden uitgebreid. Het isimmers niet erg wanneer we aan de volgende runs niet toekomen?

Uitvoering Run 2:De coachrol is nu lastiger. We kunnen verwachten, dat de teams onder productiedruk deafspraken laten lopen. Vaak zijn er regellussen bedacht die in de praktijk niet haalbaar zijn.Of het team ontdekt nu pas dat de doorlooptijd binnen een regellus 10 minuten of 8 kaartjesomvat bijvoorbeeld.Wel helpen met:

Praktische problemen met regelkringen (maak DLT korter) Praktische problemen met metingen (meet batch kaartjes tegelijk – kun je ook nade centrifuge meten?)

Praktische problemen met corrigerende maatregelen.Niet helpen met:

Structuur en keuze van regelkringen Keuze voor inspectie / regelkring / Poka Yoke “ik heb het gezegd maar hij luistert niet”

Het is de bedoeling, dat de teams ervaren hoe de beheersing de losse procesmodules toteen werkend geheel maakt. Wanneer dit in gevaar komt moet de coach wel ingrijpen,maar door sturende vragen te stellen. Soms is het nodig een time-out te geven. Juist bijdeze run kan de tijd kort zijn. Wanneer de teams allemaal time-outs hebben ondervondenkan 15 minuten extra worden gegeven. Omdat we nu helemaal zijn warmgedraaid heeftdat geen gevolgen voor het algehele tempo.Wanneer deze simulatie voor alle groepen echt aanslaat is het minimale doel van deoefening bereikt voor onderwijsdoelen en voor organisaties die zelf de fase-1 naar fase-2overgang nog moeten maken.

Afrekenen Run 2:De coach rekent nu niet aan het eind af maar al tijdens de simulatie: Houd zelf deleverprestatie bij (schrijf met eigen kleur op de flap van het team) maar voer ook auditsuit. Schrijf die in het logboek van het team bij (met eigen kleur en tijd).We zijn nu flexibel met afwijkende producten, mits die alleen binnen een bijstuuractie zijngeproduceerd. Bijvoorbeeld 3 iets te lichte kaartjes bij de opstart door de vingers zien.Een serie van 10 te lichte kaartjes aan het eind niet. (reden: de regellus werkt.) Maar datgeldt niet voor een 100% inspectieregellus natuurlijk,(want dan werkt de lus niet)Eenmalige laatlevering kan worden geaccepteerd, mits de klant tevoren is gewaarschuwden mits het regelsysteem is gecorrigeerd.Laat iedere groep weer op flip-over zelf het resultaat samenvatten.Neem iets meer tijd voor de Highlights en Lowlights.

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

18

Evalueer Run 2 uitgebreid, en deel de goede ideeën van de groepen. Kijk even terug naarRun 0. Meestal is nu veel meer bereikt dan ieder had verwacht. Hebben de teams nugepresteerd volgens fase 2? Wat zijn de kenmerken van een fase 2 organisatie, hebbenwe die gezien? Vraag ook naar de input uit de aantekeningen, en wanneer er goedewaarnemingen zijn, die pas al pratende uit de groep komen? Onderzoek even samen hoedat komt.

Run 3 Systeemgericht, geïntegreerde productie aan Lean Six Sigma klant als“preferred supplier”.

Leg uit dat we nu op het niveau komen waarop autofabrikanten met toeleveranciersomgaan. De klant wil een intensieve samenwerking, een directe koppeling aan hetproductieproces van de klant. Maar de klant eist nu niet alleen een beheerst proces maarzelfs continue verbetering. Daarnaast eist de klant nu uiterste leverbetrouwbaarheid.Wanneer de simulatie een focus heeft wordt die juist in deze run zichtbaar. Daarom is hierook de beschrijving beperkt, het docententeam zal meer invullen naar behoefte.Bijvoorbeeld bij focus op “Het Doel” zullen hier de teams zich gaan uitleven op hetexploiteren van de bottleneck (de magnetron-Herbie).Bijvoorbeeld bij focus op Six Sigma zullen hier de gewichts regellussen en variatiebronnenworden aangepakt. (wanneer alle kaartjes precies even zwaar zijn verloopt overigens ookde magnetron beter)En bij focus op Lean zijn er legio mogelijkheden om processtappen te elimineren of zelfsde bottleneck capaciteit te vergroten.

Opdracht Run 3:De klant zal kleine partijen gaan bestellen met verschillende eigenschappen. Bijvoorbeeld20 kaartjes van 1 gram, dan 12 kaartjes van 1,5 gram, dan 15 van 0,8 gram …Deverschillende batches krijgen een kleur om verwisseling te voorkomen. Ook zullen tijdensde simulatie nog nieuwe opdrachten worden gegeven.Desondanks moet u een contract voorstellen met een meetbare hoeveelheid.U moet de klant laten zien dat u kunt omschakelen. U moet nu dus niet alleen regelkringenhebben, maar een visie op uw proces.

Voorbereiding Run 3:Hier zullen verschillende teams een eigen visie gaan ontwikkelen. Er zijn meerdere goedeoplossingen. Daarom is ook de tekst hier minder. De uitdaging in dit stadium is, dat ervisie wordt ontwikkeld, maar alle leerpunten uit Run 1 en Run 2 blijven van kracht. Wanneerde coach ziet dat de groep dit niet voor elkaar krijgt kan de coach waarschuwen. Treedthet bij alle groepen op, dan moet misschien een langere voorbereiding worden genomen.

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

19

Bij bedrijfsinterne trainingen voor een bedrijf in de overgang naar fase 3 is juist deze Runde confrontatie met de eigen frustraties, omdat er herkenbare weerstanden optreden. Indat geval moet ook meer tijd worden genomen, dit is immer het doel van de simulatie?

Uitvoering Run 3:De teams zijn ervaren, de coaches kennen de teams goed. Wanneer een team nu gaatblunderen is dat prima voor de leerervaring. Wel is het voor een coach moeilijk om de rolvan fase 3 klant goed te spelen wanneer de coach zelf deze ervaring niet heeft. Inleven inhet artikel “INK fasen anders bekeken” kan helpen. U zult merken dat de klant bijna vanzelf“in de organisatie wordt getrokken”. Door hard vast te houden aan de eisen uit Run 2 endoor u glashard op te stellen wordt dit voorkomen.

Afrekenen Run 3:Waarschijnlijk hebben alle teams een contract in grammen en niet in aantallen gesloten?Let op dat U bestelde grammen betaalt en niet geleverde grammen.Waarschijnlijk hebben de meeste teams partijen in een veelvoud van batches geleverd?En zijn er soms verkeerde aantallen door afkeur tijdens het proces.Evalueren wordt steeds meer een evaluatie op basis van waarnemingen uit deaantekeningen. Er tekent zich nu waarschijnlijk een verschil in stijl en een verschil in visieaf? Wie het beste presteert hoeft niet het beste te zijn in de volgende run …

Run 4 Ketengericht, naast betrokkenheid met productie nu ookontwerpbetrokkenheid.

Met het productieproces is zoveel meer mogelijk dan wat de klant benut. Wanneer de klantgebruik kan maken van de volledige proceskennis, verlaten we het gebied vanconcurrentie. In de vorige run moesten we vechten om preferred supplier te worden. Nuworden we door veel medewerkers bij de klant als collega’s gezien.

Opdracht Run 4:De aantallen productie is geen issue meer, de klant gelooft dat het team dat kan.Ga nu op een win-win wijze met de klant in gesprek over het gewenste product en degewenste dienst.Gebruik daarvoor alle vaardigheden en creativiteit.

Voorbereiding Run 4:We laten nu de regel los, dat er niets in de fabriek mag worden gedaan.We zien nu de integratie tussen denken en doen, brainstormen en prototyping.De uitvoering laten we bij deze simulatiefase achterwege, tenzij de klant bijvoorbeeld eenserie van 3 wil zien omdat hij twijfelt aan de reproduceerbaarheid van een idee.

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

20

Afrekenen van Run 4 zou de prettige afsluiting kunnen zijn van deze run door de productenaan elkaar te laten zien.

Deze kaartjes zijn gemaakt door meerdere kleuren tescheppen; de eerste heeft ook nog een reliëf ingedrukt.

Dit is maar één van de vele mogelijkheden binnen hetproces, te denken valt aan: mengen van kleursnippers door papier Andere kleur achterkant dubbel, aaneengesmeed Uitsparingen Parfum Mooie verpakking per 10 Handgeschreven Glad oppervlak, ruwe achterkant

En onderweg naar huis bedenkt U er nog een.

Afsluiting totaal

Afhankelijk van het doel van de training maken de cursisten een werkstuk waarin de eigenleerervaring wordt vastgelegd.Bij een incompany training komt dat er vaak niet van, zodat het beter is meer tijd voor detraining te nemen en met name veel uitgebreider te reflecteren.De flip-overs kunnen worden genummerd en gefotografeerd, de cursusleiding zou dit devolgende dag al moeten rondsturen of op internet zetten, zodat iedereen meteen aan dewerkstukken kan beginnen. Benadruk dat snel verwerken wezenlijk is om leermomenten vast tehouden. Opdracht: binnen week uiterlijk eerste volledig concept af. (mag handgeschreven metschetsen, snelheid is bepalend.

Bij een incompany traject kunnen de docenten hun eigen ervaringen met de groep ook bundelenom tot een waardevolle diagnose te komen. Tijdens een simulatie worden krachten zichtbaar diein het dagelijks werk misschien niet uitgesproken worden, maar op de achtergrond de voortgangbelemmeren.

Wanneer de training vaker zal worden gegeven zijn er wellicht leerpunten die de cursistenkunnen meegeven.

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

21

Procesbeschrijving voor cursistenWe geven hier de ambachtelijke informatie over het proces, dat speciaal voor de cursisten issamengesteld door ervaren vaklieden. Er is gebruik gemaakt van de theorie zoals die vooraldoor TAPPI (de Amerikaanse vereniging van papierproducenten) is gepubliceerd. Daarnaastgeven we specifieke kennis voor de kleinschalige fabricage waar de cursisten mee te makenkrijgen. Het papierproces is ontstaan na afweging van een groot aantal alternatieven. Kaarsengieten, speculaas bakken, gipsvormen, … weinig processen hebben de aantrekkelijkeeigenschappen van dit papierproces. Het is ongeveer 1993 ontwikkeld door Leo Monhemius(Dutch Six Sigma) als procesmatige tegenhanger van het IRIS proces dat door Ad Schalkx (UR-University) werd ontwikkeld.Hoewel geheel gebaseerd op keukenapparatuur lijkt het proces toch erg op het werkelijkepapierproces. De kop van de blender zit dan in een pijp waardoor het materiaal stroomt. De zeefis dan een lopende band. Het drogen gebeurt dan in een continue drooginstallatie in plaats van ineen magnetron. Juist doordat het nu een batchgewijze productie vereist, is het geschikt voortrainingsdoeleinden. Doordat standaard keukenapparatuur wordt gebruikt, is het proces veilig.

We bespreken het proces stap voor stap; iedere stap is geschreven door een ervaren operatorvan dié processtap.

Het snipperapparaat is de start van het proces. Goede enreproduceerbare snippers vormen de basis van goede pulp.Het gebruikte papier is ook de verantwoordelijkheid van desnipperaar. Hoewel alle papier er hetzelfde uitziet, kunnen per merkde eigenschappen erg verschillen. De snipperaar moet zorgen voorvoldoende voorraad voor de pulpers en bovendien genoeg hebbenvoor de hele run. Bij teveel blaadjes, of bij scheef invoeren kan desnipperaar vastlopen. Pas op met vingers en blijf af van deachterkant van de snipperkop (vooral wanneer deze nog in hetstopcontact zit)

Het weken van het papier is nodig om de vezels los te maken, dit duurtexact 300 seconden maar kan een beetje per papiersoort verschillen.Volgens de vakman leidt te kort weken tot een inferieure papierkwaliteit; devezels worden gebroken of, erger nog, geknakt. In de microscoop is dit tezien. Er ervaren papierder kan het voelen aan het oppervlak, hij voelt deuitstekende rafeltjes.

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

22

De blender is een cruciale processtap want hier worden de papiervezelslosgemaakt. Kort hoge toeren geeft snippertjes geheel papier. Lang lage toerengeeft onbeschadigde vezels. Dus de blenderspecialist streeft naar 300 secondenlage toeren procestijd. Bij productiedruk wordt hij wel eens gedwongen een batchsneller vrij te geven.Van belang is de concentratie bij het blenden; vier en een half A4 op een halfvolleblender is perfect. De blender namelijk voldoende lading hebben om te kunnenwerken. Daarbij geeft 4 ½ A4 de juiste concentratie.

De pulpvoorraad is cruciaal in de papierfabriek. Hier worden de storingenin de pulpaanvoer opgevangen. Een grote voorraad (mits goed geroerd)geeft een stabiele productie van papier. Bij gebruik van een grotevoorraad heeft de pulp langer kunnen weken. Volgens de pulpers geeft datbetere hechting bij het papier maken. Bij niet goed roeren ontstaatontmenging; er komen clusters pulp die de sterkte van het papier negatiefbeïnvloeden. De vlokjes zijn duidelijk te zien. Het is aan het oppervlak tezien als wolkjes papier, gescheiden door grensvlakjes water. De mate vanverdunning heeft grote invloed op dit clusteren, hoe meer verdund deste minder clusters.

Doseren lijkt triviaal, maar is het niet! Ten eerste wordt hierhet gewicht van het kaartje bepaald. Ten tweede depapierstructuur. Je kunt de pulp op het droge gaasje gieten.Maar je kunt ook het gaasje onder water houden zodat de pulpin het watervolume boven het gaasje zich vermengt. De echtevakman ziet dit als een kunstgreep om te corrigeren voor eente geconcentreerde pulpvoorraad.Daarna tillen we het zeefje op, zodat er onder het zeefje eenvacuüm ontstaat. Na 60 seconden is het overtollige waterweg.

Het lossen van het visitekaartje in wording is de kwetsbaarste stap.Je kunt het kaartje hier eenvoudig “verknoeien”; De truc iseenvoudig: “stempel” de pulp op een gaasje van horregaas op tafel.En neem dan de zeef kantelend weg. Met het horregaas kan de pulpvoorzichtig worden gehanteerd. Het “vacuum zuigen” in de vorigestap kan de pulp iets hanteerbaarder maken.

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

23

De uitneembare cilinder kan heel voorzichtig worden geladen met devisitekaartjes pulp, door deze met het horregaas en al te plaatsen. Erkunnen drie of meer kaartjes in de centrifuge Extra cilinders zijn duur,maar kunnen de capaciteit vergroten want de operator kan devolgende batch alvast laden. Na het centrifugeren is het visitekaartjehanteerbaar geworden en kan worden uitgenomen. Nooit de nogdraaiende trommel aanraken.

Er kunnen meerdere kaartjes tegelijk in de magnetron. Debelading van de magnetron moet evenwichtig zijn. Hetvermogen moet altijd binnen de simulatie maximaal zijningesteld. De benodigde tijdsduur moet proefondervindelijkworden bepaald. Dikkere kaartjes en het aantal kaartjesbepalen de droogtijd. De mate van drogen is overigensmeetbaar aan het gewicht; uit de centrifuge kan een kaartje5 gram wegen; bijna droog 1,5 gram en droog 1,0 gram.

Volgens de standaard procesflow moeten de bijna-droge kaartjesuitgenomen worden en glad gewalst. (Nu is het papier nogbehandelbaar.) Daarna volgt de stap naar volledig drogen.

Het volledige drogen duurt veel korter. Onder productiedruk kan deoperator zich wel vergissen in de droogtijd, de kaartjes kunnen danzwart blakeren of zelfs in brand vliegen. De operator moet dus eenrustig en bekwaam persoon zijn. Let op, altijd de ventilatieopeningen vrij houden. En er mag geen water in deventilatieopeningen terecht komen. Wanneer de inhoud heet is:gebruik altijd “pannelap” van Torquepapier.

Het walsen van de geheel droge kaartjes is volgens papierspecialistennoodzakelijk voor de goede hechting van de inkt.

Tenslotte het stempelen , dit is de eenvoudigste processtapwaarin iedereen meestal al ervaren is. Meestal is destempelaar meteen ook de eindcontrole van de kaartjes, wanthet is de laatste stap voor levering aan de klant.

©D

utc

hS

ixS

igm

aB

.V.2010

,op

basis

van

deze

handle

idin

gw

ord

tper

situatie

aangepast

evers

iegem

aakt.

24

Let vooral op welke eisen de klant stelt, dit kan per simulatie en doelstelling verschillen: Leesbaarheid Droogheid van de kaartjes (de inkt loopt uit wanneer het niet droog is) Het gewicht per kaartje, en de variatie De vlakheid Aantallen en Tijdigheid

Vriendelijke groeten,

Leo Monhemius