Over de datum

Geertemarie de Gelder

Biologieconferentie basisonderwijs Afvalbak Aarde - 22 november 2013

Dumster diven

http://vimeo.com/30125250,

Filmpje groene grieten: http://www.youtube.com/watch?v=_5dyRYOTn6E

Praatje

1. Voedselverspilling

2. Houdbaarheidsdatum

3. Bederf en conservering

Aan de slag1. Voedselonderzoek

2. Persoonlijk plan tegen voedselverspilling

Voedselverspilling supermarkten

Versproducten, over de datum, groente en fruit met plekje, 1 uit doosje/netje bedorven

Hoeveel verspil jij?

Gemiddeld in NL 50 kg per persoon per jaar

• Rijst, pasta, brood - 10.000.000 boterhammen• Melk• Groente en fruit

Voedselverspilling in NL

Groothandel

Supermarkt

Landbouw

Huishoudens

Horeca

Nederland totaal per jaar:

2.500.000.000 kg

Huishoudens per jaar

• 800.000.000 kg

• 48 kg per persoon

• € 400 per huishouden

• Exclusief dranken!5-10% weggegooid vanwege uiterlijk -> Diner van Afval!

2010: VROM, Voedingscentrum, Milieu Centraal

Houdbaarheidsdatum

Te gebruiken tot (tgt) Ten minste houdbaar tot (tht)

• Verse producten• b.v. vlees, zuivel,

voorgesneden groenten• Mag niet meer worden

verkocht volgens wet

• Geconserveerde producten• b.v. blikken, potten, droge

etenswaar, koek en snoep, frisdrank

• Mag nog wel worden verkocht, maar supermarkt is verantwoordelijk

Voedselbederf

Goed eten = verdraagbare

stoffen

Bedorven eten = niet verdraagbare/

giftige stoffen

Micro-organismen

Micro-organismen

• Bacteriën

• Schimmels

• Gisten

• Virussen

• Eéncelligen

Salmonella bacterie

Mucorales (broodschimmel)

Bacteriegroei

Voedingsstoffen Vocht Temperatuur

Bacteriegroei - temperatuur

In 9 uur:

4° 1 250

20° 1 16.000.000

Conserveren

• Drogen

• Verhitten• Pasteuriseren (62-90°C)

• Steriliseren (100-134 °C)

• Invriezen

• Zuren

• Zouten

• Zoeten

• Alcohol

Conserveren = geen bederf

Goed eten = verdraagbare

stoffen

Bedorven eten = niet

verdraagbare/giftige stoffen

Micro-organismen

Waarom dan THT-datum?

‘Over de datum’-voedselonderzoek

• Groepjes

• Producten ‘over de datum’ onderzoeken

• Opwarmen kan!

• Conclusie over eten dat ‘over de datum’ is

dus…

•THT datum afschaffen??

Plan van aanpak tegen verspilling!

• Wat ga je zelf thuis doen?

• Wat ga je op school doen?

• Wat ga je met de leerlingen doen?

Wat kun jij doen tegen verspilling?1. Zelf thuis en op school minder weggooien• Weeg rijst en pasta af

• Bewaar brood in diepvries

• Koelkast op 4°C

• Producten over de tht-datum gewoon opeten

• Bewaartips Voedingscentrum

2. In de supermarkt• Maak lijstje

• Koop niet meer dan nodig (ook niet 2 halen 1 betalen)

• Neem melk met korte houdbaarheidsdatum als je het toch binnen die tijd gebruikt

• Neem groente en fruit met een plekje. Vraag eventueel een korting. Als jij het niet koopt wordt het weggegooid

3. Ga dumpster diven

Lesideeën voedselverspilling, bederf, schimmels • Onderzoekje naar bederven van soorten melk

(verse, gepasteuriseerde, gesteriliseerde). Bewaren binnen of buiten koelkast, 20 dagen bijhouden wat je ziet.

• Yoghurt maken in de klas: http://nl.wikihow.com/Yoghurt-maken

• Onderzoekje naar broodschimmel (of andere etenswaren). Onder welke omstandigheid groeit de schimmel het snelst (donker, licht, kamertemperatuur, koud, droog, vochtig)? 25 dagen bijhouden hoeveel van oppervlak is beschimmeld. http://www.sciencenerddepot.com/Moldy_Bread_Experiment.html

• Laat leerlingen producten mee naar school nemen waarvan hun ouder/verzorger zegt dat het over de datum is (een tht-product). In de klas kijken of het zo is en discussie over waarom die datum er dan op staat. Hoe is het product verpakt en wat is er in de fabriek meegedaan voor het verpakt werd?

• Eetbare schimmels in de klas: champignons kweken http://www.minichamp.nl/, blauwschimmelkaas eten

Meer info over voedselverspilling en bederf• Websites over voedselverspilling: www.tastethewaste.nl ,

http://www.voedingscentrum.nl/nl/mijn-boodschappen/minder-verspillen.aspx

• Films: Taste the waste, Dive, Just Eat It

• Uitzending Zembla over voedselverspilling: http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1243245

• Keuringsdienst van Waarde over bederf van melk: http://keuringsdienstvanwaarde.kro.nl/seizoenen/2010/afleveringen/30-09-2010

• Voedselverspilling in het nieuws: http://www.nu.nl/politiek/3602998/christenunie-wil-wet-voedselverspilling.html

• Weggooitest: www.weggooitest.nl of App (alleen voor iPhone): https://itunes.apple.com/nl/app/weggooitest/id437210041?mt=8&ls=1

QUIZ!

1. Als al het voedsel goed verdeeld zou zijn en niets weggegooid, zou er niemand op de wereld honger hoeven lijden

2. Een houdbaarheidsdatum is wettelijk verplicht op alle etenswaren

3. De tht-datum wordt door fabrikanten bepaald d.m.v. lang onderzoek

4. Van zure melk wordt je ziek

5. Bacteriën blijven in de diepvries gewoon leven

6. Gepasteuriseerd voedsel bevat geen bacteriën

7. Een voedselvergiftiging krijg je van bacteriën of schimmels

Bedankt!