LESBRIEFLESBRIEF

Bijna zestig jaar geleden ging Jane als jonge vrouw naar Afrika om de chimpansees te onderzoeken. Daar deed zij heel bijzondere ontdekkingen terwijl ze tussen de mensapen leefde. Nu zorgt ze er met haar Jane Goodall Instituut voor dat de mensapen, hun omgeving en andere wilde dieren beschermd worden.

Ook voor Ouwehands Dierenpark zijn bescherming van de natuur en het behoud van de dierensoorten belangrijke doelen. Daarnaast vindt de dierentuin het belangrijk om mensen iets te leren over natuur en diersoorten. Ouwehands Dierenpark zet zich dus ook buiten het park in voor deze doelen.

Jane vindt het belangrijk dat iedereen zich inzet voor een betere wereld. Want iedereen kan in zijn eentje al iets veranderen, en samen maak je dan echt een groot verschil. Om je daarbij op weg te helpen, heeft Jane het Roots & Shoots programma bedacht. Dat is een stappenplan waarmee iedereen in actie kan komen om problemen op te lossen voor mens, dier en natuur. En hiermee gaan jullie vandaag ook aan de slag!

STAP 1 : VAN HET ROOTS & SHOOTS PROGRAMMA: BETROKKENHEID CREËRENJane Goodall is inmiddels bijna 86, maar komt nog steeds in actie voor de bescherming van onze aarde. Om je een beetje te inspireren voor de volgende stappen, laten we je daarom eerst met haar kennismaken.

AANGENAAM, DIT IS JANE!Jane Goodall werd in 1934 geboren in Londen. Als meisje was ze al gek op dieren en wilde ze er alles over weten. Toen ze 23 was, besloot ze naar Afrika af te reizen om de dieren met eigen ogen te kunnen zien. Ze mocht bij een onderzoeker aan de slag die al snel zag hoe hard ze haar best deed. Dat harde werken werd beloond: Jane mocht van hem in Tanzania de chimpansees bestuderen. Dat ging vroeger trouwens niet zomaar. Als jonge vrouw mocht Jane namelijk niet alleen reizen. Haar moeder ging daarom met haar mee. Maar zodra Jane de jungle bereikte, ging ze in haar eentje op pad, op zoek naar chimpansees.

Dit najaar wordt in Ouwehands Dierenpark het splinternieuwe bonoboverblijf geopend. Dat is al best bijzonder, maar wat het nog specialer maakt is de samenwerking met dr. Jane Goodall, de wereldberoemde biologe die haar hele leven al inzet voor bescher-ming van mensapen en natuur. Ga aan de slag met deze lesbrief en bedenk hoe jij de we-reld voor mens, dier en natuur op een positieve manier kunt veranderen.

OUWEHANDS DIERENPARK EN HET JANE OUWEHANDS DIERENPARK EN HET JANE GOODALL INSTITUUT DAGEN JULLIE UIT...GOODALL INSTITUUT DAGEN JULLIE UIT...

GROEP6,7,8

11/2/2

Foto: Jeroen Stevens

WIST JE DAT...... mensen vroeger dachten dat chimpansees en bonobo’s hetzelfde waren?

... bonobo’s slanker zijn dan chimpansees? Ook hebben ze een kleinere kop en oren.

Hun gezicht is zwart.... bonobo’s nog meer op mensen lijken dan chimpansees?

Ons DNA is voor 98,6 procent hetzelfde!...ze ruzies goedmaken door met elkaar te knuffelen?

...deze apen in grote groepen leven?

...in de groepen van bonobo’s één of een paar vrouwtjes de baas zijn?

... bonobo’s iedere dag seks hebben? Niet alleen om voor te planten, maar ook om vrienden

te maken of gewoon voor de lol.... je een bonobojong kan herkennen aan een plukje wit haar aan hun achterwerk?

Voor hun groepsleden is dat het teken dat het kleintje zich nog mag misdragen.

... mensapen, en dus ook de bonobo, een bedreigde diersoort is? Mensen jagen op hen

vanwege het vlees. Maar ook bomenkap zorgt ervoor dat de bonobo het zwaar heeft,

want hierdoor verdwijnt zijn leefgebied.

DAVID GRIJSBAARDJane bekeek de dieren eindeloos en schreef alles op wat ze zag. Wat ze aten, hoe ze bewogen, hoe ze sliepen. Maar ook hoe de familiebanden in elkaar staken, wat voor emoties de dieren toonden en hoe ze communiceerden. Nog nooit eerder had iemand de dieren op deze manier bestudeerd. Jane ontdekte dat de dieren verschillende karakters hadden en gaf hen namen. Op een dag zag ze hoe de chimpansee David Greybeard (‘David Grijsbaard’) een grasspriet gebruikte om een insect uit een zand-hoop te vissen. Dit bleek een heel belangrijke ontdekking. Want daardoor weten we dat dieren heel slim zijn: ze gebruiken gereedschap, net als wij. Sinds deze ontdekking zijn mensen heel anders naar dieren gaan kijken.

Toch waren er ook veel onderzoekers die het onderzoek van Jane van tafel veegden. Ze vonden het maar raar dat zij de chimpansees namen gaf: alsof ze hen zag als mensen, en niet als dieren. Gelukkig hield Jane vast aan haar onderzoek. Met succes, want inmiddels ziet iedereen hoeveel haar observaties waard zijn.

ACTIETijdens haar reizen zag Jane dat het aantal chimpansees steeds sneller daalde. Ook werden de bossen waarin zij leven bedreigd. Ze besloot in actie te komen en richtte het Jane Goodall Instituut op. Hiermee zet ze zich over de hele wereld in voor de bescherming van chimpansees en hun leefomgeving. Ook probeert het instituut mensen te laten nadenken over veranderingen die ze kunnen maken in hun eigen omgeving. Net als jullie straks gaan doen met het Roots & Shoots programma!

Jane Goodall reist nog steeds de wereld over om de aarde te beschermen. Maar liefst 300 dagen per jaar is ze onderweg. Vanwege het coronavirus is Jane ineens al heel lang thuis voor het eerst in vele jaren!

STAP 2 : OMGEVING IN KAART BRENGENNu mogen jullie zelf aan de slag met het Roots & Shoots programma! Maar daarvoor moeten jullie natuurlijk eerst weten welke problemen in jullie omgeving spelen en hoe jullie die zouden kunnen oplossen. Bespreek het met je groepje of klas. Gebruik hiervoor de volgende vragen:

Hoe ervaar je jouw omgeving? Kijk eens naar je eigen omgeving, je school, in je buurt of in straat: wat zie je daar dat invloed heeft op het milieu?

Wat zou je anders willen zien aan je omgeving? Welke problemen zie je op school, in je buurt of straat die te maken hebben met mens, dier of natuur? Praat hierover met elkaar. Als het mag, ga je in je buurt op onderzoek uit.

Hoe zou je dat oplossen? Breng vervolgens de problemen die jullie hebben gevonden in kaart en bedenk hoe jullie ze zouden willen oplossen. Maak hier een mindmap van, oftewel een overzichtelijke kaart met jullie observaties en ideeën.

STAP 3 : WINACTIE!Nu is het tijd om het probleem uit te kiezen dat jullie zouden willen aanpakken. Deze stap is extra leuk, want hiermee maken jullie kans om met de hele klas het nieuwe bonoboverblijf en de bonobo’s in Ouwehands Dierenpark te bezoeken én een presentje vanuit Jane Goodall Instituut te ontvangen met een persoonlijke boodschap van niemand minder dan Jane Goodall zelf! Beschrijf duidelijk wat jullie idee is om in actie te komen voor mens, dier en natuur en geef aan hoe je het probleem wil oplossen. Gebruik je creativiteit: maak een filmpje, foto’s, tekenen, schrijf een verhaal: alles kan! Je mag ook meerdere ideeën per klas insturen.

Stuur jouw idee in vóór 4 oktober (Dierendag) via dedagvandaag.nl/het-beste-idee.De winnaars ontvangen eenpersoonlijk bericht.

Foto: Frans Lanting

1/1/22

Hebben jullie een idee bedacht dat al wordt uitgevoerd? Laat ons dit weten!

BONOBO’S IN OUWEHANDS DIERENPARK

Vanaf het najaar 2020 zijn er 9 bonobo’s te zien in Ouwehands Dierenpark in Rhenen. Met vele andere dierenparken werkt Ouwehands Dierenpark samen op het gebied van fokprogramma’s voor bedreigde diersoorten, zo ook voor de bonobo’s.