Oude voetsporen in Ommerschans - Routemaker · P U40 1 U41 2 U46 U47 3 U48 U49 4 U45 5 6 7 U43 8 9...

OUDE VOETSPOREN IN OMMERSCHANS

ROUTE 8 km

Wandeling door Ommerschans, dat in de 19e eeuw als één van de ‘onvrije’ koloniën vanWeldadigheid onderdak bood aan 1200 bedelaars. Onderweg informatie over de geschiedenisvan Ommerschans, van de vestingwerken t/m de roerige periode tijdens de Maatschappij vanWeldadigheid.

Reestdalgroep i.s.m. Landschap Overijssel. Archieffoto's: vereniging de Ommerschans en hist.ver. Avereest.

2020

PU40U40U41U41

U46U46U47U47

U48U48 U49U49

U45U45

U43U43

A12A12

U44U44U42U42

1

2

3 4

5678

9

101112

13

14

15

Oude voetsporen in Ommerschans

Oude voetsporen in OmmerschansHoe kom ik bij het startpunt?Startpunt: parkeerplaats Ommerschans aan Balkerweg, 7739 PT Vinkenbuurt. Minihoreca (koffie/thee/fris) bijRustpunt Boskerk. Bewandel 200 m zandweg naar het kerkgebouw (Thomashuis). Startpunt OV-reizigers:Lijnbus 29/83 rijdt tussen NS station Zwolle en Coevorden. Lijnbus 31 rijdt tussen NS station Hoogeveen enstation Ommen. Stap uit bij halte Balkbrug centrum en volg de borden 'voetganger' over Ommerweg (oranje lijn).Volg de omhooglopende POI-nummering voor de juiste looprichting.

U40 Wandelkeuzepunt U40

Afstand tot volgende punt: 10 m

1 Historie Ommerschans




2 Hist begraafplaats Ommerschans






3 Hoeve nr. 4 in Ommerschans






4 Canadabos en houtwal




De hoofdroute gaat naarlinks over de 'steppingstones'. Staan destapstenen onder water?Keer dan terug naar hetbrede zandpad en loopnaar het knooppunt U43.Vervolg de markering (pijl:paars) tot de instructieBoslaan: Start-/eindpuntOV Balkbrug.


5 Mysterie Ommerschans ontrafeld


6 Een ravelijn




7 Oude verbindingsweg


8 Voormalige moestuin Veldzicht


9 Koloniewijk en natuurbeheer


A12 Wandelkeuzepunt A12


> ontdek meer op de volgende pagina

Vervolg route

10 Korenmolen de Star


OV-reiziger: rechtsaf,Boslaan in, wandel totBoslaan nr. 92 (withuisje). Sla hier linksaf,Dronkemanslaantje.Looprichting: volg deomhooglopendePOI-nummering en dewandelknooppunten omweer te eindigen inBalkbrug centrum.


11 Geschiedenis Balkbrug


12 Halte Balkbrug centrum


13 Rijksmonumenten in Balkbrug




14 Historie Boskerk




15 Het Laer

Afstand tot volgende punt: 10 km

Einde van de route

Oude voetsporen in Ommerschans8 km

1 Historie OmmerschansHistorie OmmerschansOmmerschans is rond 1625 gebouwd terverdediging van de Spanjaarden en in deloop van de tijd uitgebreid met bastions enravelijnen. Vanaf 1740 dient het terrein ookals munitieopslagplaats, 'Lands Magazijnen.Eind achttiende eeuw nam de militairefunctie af en nu ligt het er verlaten bij.

https://mijnstadmijndorp.nl/app/vereniging-de-ommerschans#groep-Inhoud (Vereniging

De Ommerschans)

Nieuw! Authentiek kanon"Ze komen eraan!" Zo moet het in 1672geklonken hebben op de schans vanOmmen. In dat jaar viel de Munstersebisschop Bernard van Galen, ook welbekend als Bommen Berend, Overijsselbinnen met een groot leger met 42.000 manvoetvolk en 17.000 ruiters. RTV oost was bijde onthulling van het kanon.

https://www.rtvoost.nl/nieuws/298376/Authentiek-kanon-nieuwe-eye-catcher-op-Ommerschans (Lees meer...)

Nabij het 'kanon' staat ook een verhalenpaal. Trap rustig op het pedaal om het verhaalover dé Ommerschans met haar roerige tijden te beluisteren.

Maatschappij van WeldadigheidOoit was hier de toegangspoort tot de onvrije kolonie Ommerschans (1819-1890). Dezekolonie, bedoeld als straf-en bedelaarskolonie, was onderdeel van de Maatschappij vanWeldadigheid, een maatschappelijk experiment bedacht door Johannes van den Bosch.Het hoofdgebouw bood plaats aan 1200 bedelaars;


https://www.youtube.com/watch?v=iyqp1O3y4pk&t=66s (Op weg naar Werelderfgoed2018)

2 Hist begraafplaats OmmerschansHistorische begraafplaatsDe omheinde begraafplaats vanbedelaarskolonie Ommerschans is in 1821in gebruik genomen. Het voorste gedeelte isde laatste rustplaats van de ambtenaren vande kolonie, het achterste gedeelte was voorde kolonisten. De witte kruizen zijn geplaatstop de graven van overledenen van kliniekVeldzicht.

https://www.dodenakkers.nl/artikelen-overzicht/begraafplaatsen/begraafplaatsen-in-overijss

el/ommerschans.html (Lees meer)

Informatiehut OmmerschansOp het fundament van het voormalige baarhuisje is een informatiehut geplaatst doorstichting participatieproject De Ommerschans (foto). Er staat ook een grote houten bankvoor de vermoeide wandelaar(s).


3 Hoeve nr. 4 in OmmerschansHistorie Hoeve No 4Dit is één van de 21 hoeves uit devoormalige kolonie Ommerschans. Nasluiting van de kolonie, werd de boerderij alszuivelhoeve in gebruik genomen voorjongens van rijksopvoedingsgestichtVeldzicht (1894-1930). Nu is het eigendomvan familie Hiemstra. Zij runnen eenbiologisch melkveebedrijf.

https://melkvee.home.xs4all.nl/ (Hoeve No4)


Plattegrond Ommerschans, circa 700 hectare groot (rond 1818). Bron: RAAP-Rapport2216, 2010. De limiethuisjes (felrood blokje met puntdak) stonden op strategische punten(bewaking). Circa 20 hoeve's (blokje lichtbruin): Een aantal zijn nu nog zichtbaar,waaronder hoeve No.4 aan Balkerweg 72.

Smederij Bart HiemstraPal naast de historische kolonieboerderij bevindt zich smederij Hiemstra. De jonge BartHiemstra is zeer gedreven om het oude smedenambacht in ere te houden. Het bijwonendaarvan is een belevenis!

http://www.smederijhiemstra.nl/ (Lees meer)

4 Canadabos en houtwalDe naam 'Canadabos'De naam 'Canadabos' was al ver voor detweede wereldoorlog bekend. Men vermoedtdat de naam 'Canadabos' ontleend is aan dearbeiders die hier te werk werden gesteld.Gezien de lange weg naar ditondoordringbare dennenbos, werd al gauwgezegd: ''t is net de weg naar Canada'.

HoutwalEen houtwal werd aangelegd om vee en wild te keren en als eigendomsgrens voor deboer. Zo'n houtwal wordt ook wel wildwal, eswal genoemd. Of oude veedrift; eenzandweg die tussen dorpen en heidevelden of graslanden in lagere delen van een gebiedliep, zoals 'Ommermoer'.


5 Mysterie Ommerschans ontrafeldMysterie Ommerschans ontrafeldMet het uitdiepen van grachten, herstel vanhet ravelijn, het plaatsen van verhaalpalenen 'stepping stones' in de gracht werd derijke geschiedenis van de voormalige vestingde Ommerschans weer zichtbaar gemaakt.In de punt van het ravelijn is het verhaal tebeluisteren.

http://www.historien.nl/archeologie-in-nederland-zwaard-van-ommerschans/

(Archeologische informatie)

6 Een ravelijnOude ravelijn in ere hersteldIn ere hersteld, de oude ravelijn uit deachttiende eeuw. Deze ravelijn, eendriehoekig buitenwerk van de vesting, heefteen licht oplopend vlak waarachter demanschappen beschermd stondenopgesteld en is omgeven door eenravelijnsgracht. Trap op 't pedaal voor degeschiedenis 'Ommerschans'.


7 Oude verbindingswegOude SchanswegRond 1740 vond de uitbreiding plaats vande verdedigingsschans tot een van degrotere munitieopslagplaatsen vanNederland. De doorgaande route van hetzuiden naar het noorden van Nederland liepom de schans heen. In 1832 was het(halfverharde) zandpad (wat nu OudeSchansweg is) de verbindingsweg.

https://www.oudommen.nl/category/artikelen/ommerschans/page/5/ (RondwandelingenOmmerschans)

8 Voormalige moestuin VeldzichtTuinen RijksopvoedingsgestichtHet enige overblijfsel van de voormalige tuinvan het rijksopvoedingsgesticht Veldzicht, isde roodstenen muur waar de fruitbomenlangs werden geleid. Fruit was vroeger eenluxe product en kwajongens klommendaarom ook wel eens over die muur om watte jatten. Of het 'gestolen' goed ze ooksmaakte?


9 Koloniewijk en natuurbeheerKoloniewijkDe naam herinnert aan de kolonie'Ommerschans' van de 'Maatschappij vanWeldadigheid'. Klik op de link om kennis temaken met al de zeven koloniën (Drenthe,Overijssel, België). De koloniewijk is nu eenafwateringssloot.

https://www.welkomtoenwelkomnu.nl/ (Maatschappij van Weldadigheid)

Natuurbeheer landschapLandschap Overijssel beheert de kleinschalige bosjes en graslanden (op de kaart geelgemarkeerd) rond korenmolen de Star. Via de grondwaterstand, kunnen we op eenpositieve manier invloed uitoefenen op de natuur.

https://www.landschapoverijssel.nl/op-je-eigen-plek/kennisbank/agrarisch-natuurbeheer(Agrarisch natuurbeheer)

10 Korenmolen de StarHistorie molen de StarDe molen aan de Koloniewijk, een zijwijkvan kanaal de Dedemsvaart, is gebouwd in1848. Vanaf de kruising Balkbrug had jetoen zicht op de molen. Om graan te lossenkon men met een puntertje tot in de molenvaren. In 1974 is de molen verplaatst naarde huidige locatie.


Het MagazijnHet Magazijn is oorspronkelijk gebruikt als opslagplaats voor onderhoudsmaterialen voorkanaal de Dedemsvaart, en stond dichtbij de molen. Na het dempen van het kanaal is hetMagazijn verplaatst en in 2002 naar de huidige locatie. Het Magazijn en korenmolen deStar zijn industriële monumenten.

Hedendaagse bedrijvigheid...Vrijwilligers van molen de Star en hunvrienden houden de geschiedenis levend enorganiseren regelmatig evenementen. O.a.tijdens de landelijke nationale molendag(mei) en open monumenten dag(september) vinden hier activiteiten plaats.Ook geopend tijdens plaatselijkewandel-/fiets evenementen.

http://www.molendestar.nl/~wp-molendestar/(Korenmolen de Star)

11 Geschiedenis BalkbrugNegentiende eeuw en verderVroeger was dit een onafzienbare vlakte,bedekt met heide en in de lagere delenveenplassen, lag open voor turfwinning.Wijken (waterwegen in het veengebied)werden gegraven om het veen teontwateren en gestoken turf af te voeren. Erontstond bebouwing langs De Dedemsvaart.

Balkbrug, een speciale functieEén van de drie belangrijke wegen die van het zuiden naar het noorden van ons landliep, moest vanwege de aanleg van kanaal De Dedemsvaart van een brug voorzienworden. De brug kreeg een speciale functie, namelijk een beweegbare balk; 'de


balkbrug'. Zo komt het dorp aan zijn historische naam.

http://www.beeldbankavereest.nl/cgi-bin/beeldbank.pl (Beeldbank Avereest (HVA))

https://www.kolonienvanweldadigheid.eu/bezoek/de-ommerschans (Beeldbank DeOmmerschans)

12 Halte Balkbrug centrumHalte Centrum BalkbrugOV-reiziger: in verband met de aanlegtunnel over de N377 kan deze bushalteverplaatst zijn? Volg de borden voor de'voetganger' en bewandel de aanlooproute(oranje lijn) richting de omhooglopendePOI-nummering en knooppunten voor dejuiste looprichting.

https://www.landschapoverijssel.nl/routes#!(Meer routes: dag of meerdaagse)

13 Rijksmonumenten in BalkbrugHistorie LimiethuisjesBoslaan 92 laat het laatste zogehetenLimiethuisje van de kolonie Ommerschanszien, een Rijksmonument. Het werdbewoond door bewakers en hun gezinnen,die moesten voorkomen dat kolonistenkonden ontsnappen. De Limiethuisjesstonden op strategische plekken (grens) inhet 700 ha grote gebied.


Rijksmonument Boslaan/OmmerwegAan de Boslaan 13-35 en Ommerweg 7-17en 10-28 staan nog een aantal zogehetendienstwoningen, rond 1910 ontworpen doorgevangenisarchitect Metzelaar voormedewerkers van rijksopvoedingsgestichtVeldzicht.

DronkemanslaantjeDeze naam stamt uit de periode van de Maatschappij van Weldadigheid. Langs dezeafgelegen weg gingen dronken kolonisten, na bezoek aan het café, terug naar de kolonie.Ondanks koloniegeld, alleen te gebruiken in de Ommerschans, lukte het sommigen tochom elders aan geld te komen voor drank.

https://www.kolonienvanweldadigheid.eu/bezoek/de-ommerschans (Lees meer)


14 Historie BoskerkVoormalige BoskerkGebouwd in 1845 voor de protestantsebewoners van de bedelaarskolonieOmmerschans. Na sluiting van de koloniewerd het tot 1997 beurtelings gebruikt doorde protestantse en katholieke bewoners vanTBS kliniek Veldzicht. Sinds 2007 het'Thomashuis' , voor volwassenen met eenverstandelijke beperking.

Voormalige pastorie & schoolVoor de katholieken duurde het tot 1869 voordat zij gebruik konden maken van een eigenkerk met pastorie. Het verhaal hierover is te lezen op het bordje aan Balkerweg 75,tegenover de voormalige school in Ommerschans. De kolonie Ommerschans was ooiteen parochie binnen parochie Avereest.


15 Het LaerZichtlijnenU betreed nu park het Laer. Opverschillende punten zijn er zichtlijnenaangebracht. Dit is een bewust gecreëerdvrij uitzicht. Ook vanaf deze plaats kunt u verkijken zonder dat bomen of dergelijke hetzicht belemmeren.

Gemaakt met routemaker.nl

Oude voetsporen in Ommerschans - Routemaker · P U40 1 U41 2 U46 U47 3 U48 U49 4 U45 5 6 7 U43 8 9...

Documents

Transcript of Oude voetsporen in Ommerschans - Routemaker · P U40 1 U41 2 U46 U47 3 U48 U49 4 U45 5 6 7 U43 8 9...