Opleiding MARIJ Module 4 “Implementatie MARIJ kerndepartement” Den Haag, juni 2009 3. MARIJ voor...

Opleiding MARIJModule 4

“Implementatie MARIJ kerndepartement”

Den Haag, juni 2009

3. MARIJ voor architecten

5.Architectuur processen en

producten

6.Architectuur

bemensing en competenties

7.Stuurinstrumenten

vergeleken

1.Sturen op

samenhang

2.Overview

MARIJ

4. M

AR

IJ im

ple

men

tatie

Module 4, dia 2

Leerdoelen / doelgroepen3 niveau’s van “leerdoelen”:

1.bewustzijn (“awareness”), kunnen adopteren en uitdragen visie “sturen op samenhang” (bestuurders op hoogste niveau’s: RvB leden[CIO’s], directieleden, SG’s, PSG’s)

2.kennis (er “verstand van hebben”) om de doeners van te kunnen aansturen, deelnemen aan architectuur-stuurprocessen c.q. de architectuurfunctie kunnen beoordelen (CIO’s, lijn- en stafmanagers, beleidsmedewerkers, strategen, auditors, management- en business consultants)

3.kunnen toepassen architectuur o.b.v. grondige kennis (enterprise architecten, domein- en informatie architecten, programma- en projectmanagers, studenten)

Modulair opgebouwde cursus met building blocks, min of meer overeenkomend met de 3 leerdoel niveau’s.

Doorlooptijd van bouwblokken: (+/-) ½, 1, 2, 4, 8 uur

Module 4, dia 3

Eindtermen module 4 •kennis genomen van …. •kunnen lezen van …. •begrijpen van …•kunnen benoemen van ... •kunnen beïnvloeden …•kunnen interpreteren…

•kunnen uitleggen .. van de rol van EA in relatie tot MARIJ •kunnen beheersen … •kunnen toepassen van … het implementeren van MARIJ principes•kunnen begrijpen van … de relatie tussen EA, MARIJ en NORA-principes•kunnen inrichten van …. het implementatieproces MARIJ•draagvlak verkrijgen voor … het belang van referentiearchitecturen

•kunnen toepassen van ….een MARIJ implementatie •kunnen opstellen van …. een stappenplan ten behoeve van een MARIJ EA integratie•kunnen maken van … FIT-GAP analyses MARIJ en EA •praktisch kunnen werken met …. MARIJ•inzicht in de competenties om …

Niveau:

1

2

3

Module 4, dia 4

Onderdelen module 4 (leerdoelniveau 2,3; 2 uur)

1. Vraagstuk: hoe samenwerking tussen en binnen delen Rijksdienst verbeterd door middel van inrichting E-overheid?

2. De rol van Enterprise Architectuur?3. MARIJ/NORA-principes en Enterprise Architectuurprincipes

vergeleken4. MARIJ/NORA/Enterprise Architectuur als kader voor transitie

kerndepartement naar E-overheid5. Bevindingen: MARIJ/NORA-principes integreren met EA6. Wat ga ik hier vanmiddag mee doen?

Module 4, dia 5

Bronnen / hulpmiddelenBronnen:•MARIJ 1.0•NORA 2.0•Ordina; GEA

Hulpmiddelen:•Tekstboek: Sturen op samenhang op basis van GEA 1)

Module 4, dia 6

Cultuur

Processen

Klant

Organiekestructuur

Techn.Infra

Etc…

Kennis

Informatie

DienstenProducten

Module benaderd vanuit Enterprise Architecture (E.A.)

Informatie-architectuur

Functie-gebouw

Producten-en diensten

portfolio

Kennis-taxonomie

Kernwaardenmanifest

Infrastructuur-architectuur

Proces-architectuur

Doelgroepen

Visie

Missie

Doelstellingen

Strategie

Visie

Missie

Doelen

Strategie

Enterprise architect

Domein architect

(Bedrijsarchitect)

(Proces architect)

Informatie architect

(Gegevens architect)

(Applicatie architect)

ICT- architect

(Tech.infra architect)

Module 4, dia 7

Basismodel module 4 “Implementatie MARIJ kerndepartement”

EA Visie

ProductenProcessen

Mensen

Middelen

EA Visie

ProductenProcessen

Mensen

Middelen

Primaire functies

Beleidsvorming

BestuurlijkToezicht

Beleids-evaluatie

(integrale) Beleidsontwikkeling en Beleidsimplementatie

Wet- en Regelgeving

ExterneVoorlichting

Uitvoering

Dienstverlening Handhaving

Bedrijfsvoering

(interne) Sturing (interne) Beheersing

Ondersteunendefuncties

Informatie en ICT

Personeel

Financiën

Organisatie

Algemene zaken

Communicatie

Huisvesting

Kennis enAdvies

Bedrijfsfunctiemodel RijksdienstBedrijfsfunctiemodel Rijksdienst

PolitiekePolitiekesturingsturing

ExterneExterneVerantVerant--

woordingwoording

Primaire functies

Beleidsvorming

BestuurlijkToezicht

Beleids-evaluatie


Wet- en Regelgeving

ExterneVoorlichting


Wet- en Regelgeving

ExterneVoorlichting

Uitvoering


Uitvoering


Bedrijfsvoering



Informatie en ICT

Personeel

Financiën

Organisatie

Algemene zaken

Communicatie

Huisvesting

Kennis enAdvies




woordingwoording

Module 4, dia 8

(1) Vraagstuk: hoe samenwerking tussen en binnen delen Rijksdienst verbeterd door middel van inrichting E-overheid?

• E-Overheid met behulp van MARIJ én Enterprise Architectuur• MARIJ: kaders, principes voor horizontale en verticale coördinatie

Rijksdienst•horizontaal kerndepartementen, •verticaal kerndepartementen/uitvoeringsorganisaties in sectoren/ketens

• NORA: kaders, principes voor operabiliteit tussen overheid/burgers/bedrijven

• Enterprise Architectuur: kaders, principes van een kerndepartement

• Hoe wordt een kerndepartement MARIJ-compliant?

Module 4, dia 9

(1) Vraagstuk: invoering E-dienstverlening

MARIJ (inclusief NORA):•Doelstellingen•Verzameling principes, voorzien van een structuur•Scope: E-overheid•Invoering E-dienstverlening: vraagstuk samenhang!•Integrale benadering: Enterprise Architectuur

Eisen

Europa

Bedrijven

Burgers

Overheid- E-overheid: NORA

- Rijk- Management

- Ambtenaren

NORA

MARIJ

MARIJ

Fundamenteleprincipes

Afgeleideprincipesmodellen

standaarden

Eisen

Europa

Bedrijven

Burgers

Overheid- E-overheid: NORA

- Rijk- Management

- Ambtenaren

NORA

MARIJ

MARIJ



standaarden

MARIJ



standaarden

Architecturale benadering: Service Gerichte Architectuur

Architectuur Raamwerk

Fundamentele principes

Eisen van:

Europa

NL overheid

Bedrijven

Burgers

-

-

principe

principe

principe

principe

principe

NORA

Module 4, dia 10

(2) De rol van Enterprise Architectuur?Sturen op samenhangOnderdelen?Samenhang geëxpliciteerd: elementen van samenhangSamenhang is richtinggevend diepere niveaus

EA Visie

ProductenProcessen

Mensen

Middelen

EA Visie

ProductenProcessen

Mensen

Middelen

Module 4, dia 11

(2) De rol van Enterprise Architectuur?Sturen op samenhang!

Vertrekpunt: Succes start met goede beslissingen van bestuurders!

Randvoorwaarden voor goede beslissingen:Belangen van alle stakeholders in beeldSamenhang in deze belangenZicht op impact van bedrijfsvraagstukkenOplossingsrichtingen en aanpakkeuzen integraal ontwikkeld

Wat biedt Enterprise Architectuur? Een instrument dat bestuurders helpt beslissingen in juiste samenhang te nemen

Hoe? Aanbrengen van focus op samenhang in de processen die oplossingen creëren voor belangrijke bedrijfsvraagstukken !

Module 4, dia 12

(2) Kernmodel processen architectuurfunctie

Governance architectuurfunctie

Ontwikkelensamenhangend

stelsel

Sturen opsamenhang

Beheren stelsel

Integraleoplossings-richtingen

Transitie

Governance organisatie

Module 4, dia 13

Perspectief

Techn.Infra

Informatie

Organiekestructuur

KlantEtc…

Processen

DienstenProducten

Kennis

CultuurKernbegrip

Richtinggevende uitspraak

PrincipeRelevante

relatie

Kernmodel

Visie

Missie

Doelen

Strategie

(2) Samenhang geëxpliciteerd: elementen van samenhang

Module 4, dia 14

Cultuur

Processen

Klant

Organiekestructuur

Techn.Infra

Etc…

Kennis

Informatie

DienstenProducten

(2) Samenhang is richtinggevend diepere niveaus

Informatie-architectuur

Functie-gebouw

Producten-en diensten

portfolio

Kennis-taxonomie

Kernwaardenmanifest

Infrastructuur-architectuur

Proces-architectuur

Doelgroepen

Uitwerking valt buiten EA

Uitwerking valt buiten EA

Visie

Missie

Doelstellingen

Strategie

Visie

Missie

Doelen

Strategie

Module 4, dia 15

(3) MARIJ/NORA- en Enterprise Architectuurprincipes vergeleken

MARIJ/NORA- en Enterprise ArchitectuurprincipesFundamentele NORA-principes, vertrekpunten MARIJ en EA principesFundamentele NORA-principes en EA

Module 4, dia 16

Fundamenteel NORA-principe,

Principe overheidsorganisatie

(3) MARIJ/NORA- en Enterprise Architectuurprincipes

Missie

Visie

Strategie

Doelstellingen

Visie

Missie

Doelen

Strategie

Organiekestructuur

Cultuur

Etc… ProcessenProcessen

InformatieInformatie

Klant

ProductenKennis

Afgeleid MARIJ/NORA-principe

VertrekpuntenMARIJ

Module 4, dia 17

(3) Fundamentele NORA-principes, vertrekpunten MARIJ en EA principes

P4 (M1, M2, M3): Organisaties in het publieke domein bieden hun diensten (producten) bij voorkeur aan in voor de klant logische bundels per (soort) gebeurtenis aan de kant van de klant (geboorte, huwelijk, starten bedrijf) en werken daartoe samen met andere organisaties in het publieke domein.

PERSPECTIEFDiensten/productenKetensamenwerkingKlant

KERNBEGRIPGebeurtenisgestuurdGebeurtenisgestuurd Dienstverlening

Module 4, dia 18

(3) Fundamentele NORA-principes en EA

69

WetWet

Klant

DienstenProducten


ProcessenProcessen

KetensKetens

P1P1

P2P2

P5P5

P19P19

P18P18

P17P17

P16P16

P15P15P20P20

P13P13

P12P12P11P11

P10P10

P9P9

P8P8

P7P7

P6P6P4P4

P3P3

P2P2

P3P3

P4P4

P4P4

P5P5

P6P6

P8P8

P12P12

P15P15

P15P15

P16P16P17P17

P17P17

P18P18

P19P19

P19P19P19P19

P7P7

6641

14

94

117

Module 4, dia 19

(4) MARIJ/NORA en Enterprise Architectuur: kader voor transitie naar E-overheid

•Stappenplan integratie MARIJ/NORA-principes met EA•MARIJ- en NORA principes via EA toepassen op veranderprogramma’s

Primaire functies

Beleidsvorming

BestuurlijkToezicht

Beleids-evaluatie


Wet- en Regelgeving

ExterneVoorlichting

Uitvoering


Bedrijfsvoering



Informatie en ICT

Personeel

Financiën

Organisatie

Algemene zaken

Communicatie

Huisvesting

Kennis enAdvies




woordingwoording

Primaire functies

Beleidsvorming

BestuurlijkToezicht

Beleids-evaluatie


Wet- en Regelgeving

ExterneVoorlichting


Wet- en Regelgeving

ExterneVoorlichting

Uitvoering


Uitvoering


Bedrijfsvoering



Informatie en ICT

Personeel

Financiën

Organisatie

Algemene zaken

Communicatie

Huisvesting

Kennis enAdvies




woordingwoording

Module 4, dia 20

Missie

Visie

Strategie

Doelstellingen

Visie

Missie

Doelen

Strategie

Organiekestructuur

Cultuur

Etc…

Stap 2:Maak MARIJ/NORA-principes enkelvoudig

Stap 5:Effectanalyse overige

perspectieven

(4) Stappenplan integratie MARIJ/NORA-principes met EA

Stap 3:Koppel deze principes

aan dominanteperspectieven

Stap 6:Actualiseer Enterprise

Architectuur

ProcessenProcessen


Klant

DienstenProducten

Kennis

Stap 4:Fit/gap analyse

dominante perspectieven

Stap 1:Bepaal fundamentele

MARIJ principes

Module 4, dia 21

ICTLeveranciers

Ketensamenwerking

Wett.regelingen

KlantCultuur

Organiekestructuur

DienstenProducten

Processen

(4) MARIJ/NORA principes via EA toepassen opveranderprogramma’s

Etc.

DominantePerspectieven

RelevantePerspectieven

Wettelijke

regeling

Aanpakkeuze

1

1

1

1

12

2

2

3

3

3

3

3

4

4

4

Visie

Missie

Doelen

Strategie

Module 4, dia 22

(5) Bevindingen: MARIJ/NORA-principes integreren met EA

Koppelen van principes aan perspectieven:kern van het principe scherp consequenties perspectieven buiten scope MARIJ/NORAinzicht in de relaties tussen perspectieven en voegt relaties toe haalbare “MARIJ/NORA-compliancy” oplossingsrichtingen oplossingsrichting en aanpakkeuze integraal (samenhang)

MARIJ/NORA integraal benaderd trigger voor bedrijfsbrede performanceverbetering

Module 4, dia 23

(6) Wat ga ik hier vanmiddag mee doen?

Opleiding MARIJ Module 4 “Implementatie MARIJ kerndepartement” Den Haag, juni 2009 3. MARIJ voor...

Documents

Transcript of Opleiding MARIJ Module 4 “Implementatie MARIJ kerndepartement” Den Haag, juni 2009 3. MARIJ voor...