OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN · 3 Plan van de uiteenzetting Monitoring: waarom? Overzicht van de...

OPLEIDING

DUURZAME GEBOUWEN

Jonathan FRONHOFFS

Opvolgen van een duurzaam gebouw

VERWARMING EN SANITAIR

WARM WATER: ONTWERP

HERFST 2018

2

Doelstellingen van de presentatie

● Overzicht van de wettelijke vereisten voor follow-

up van het verbruik

● Inleiding tot het materiaal dat nodig is voor de

monitoring

● Interpretatie van een meetcampagne

● Verklaring van slecht functionerende systemen

aan de hand van voorbeelden

3

Plan van de uiteenzetting

● Monitoring: waarom?

● Overzicht van de wettelijke verplichtingen

● Monitoringmateriaal

● Voorbeeld: NAC Herent

● Voorbeeld: Politiehuis Sint-Niklaas

● Voorbeeld: Administratie - Noordwijk

● Follow-up op basis van het verbruik:

energieboekhouding

Bron: Cenergie

Monitoring en

energiezorg

Optim

alis

atie r

egelin

gen

Effic

iënte

insta

llaties

Dreigende ontsparing

100%

90%

70%

Energiezorg – monitoring: waarom?

4

● Energiemonitoring:

► Maakt deel uit van een energiezorgbeleid

► Vermijdt “ontsparingen”

Bron: Cenergie


5

0j 10j 20j 60j30j 40j 50j

MWh

Business-as-usualTrend energieverbruik

Preventief onderhoud

Optimalisatie

Investering

Curatief onderhoud

Investering Trapsgewijs op weg naar energieneutraliteit

Comfort

Investering

● Streven naar energieneutraliteit

Bron: Cenergie


6

● Voorbeeld!

Consommations standards

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

350.000

1983

1984

1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Evolution par année

Co

nso

mm

ati

on

en

m³/

an

7








energieboekhouding


8

EPB verwarming/klimaatregeling

● Energiemeting – zonder aanleiding gevend element!

► Verwarming sinds 1/1/2011

► Koude sinds 1/09/2012

► Mogelijkheid van afstandmetingen verplicht behalve voor

verwarming indien:

› < 500 kW: meter Sibelga

› ≥ 500 kW: meter Sibelga indien alleen warmteproductiesysteem

wordt bediend

Koude Warmte Ventilatie

Verbruik P >12 kW P>100 kW ≥ 10.000 m³/h

Energie P ≥ 500 kWP ≥ 500 kW

en SWW na 2019-

9

EPB verwarming/klimaatregeling● Energieboekhouding – zonder aanleiding gevend

evenement

► Omvat

› Een overzicht van het maandelijks verbruik

› Een berekening van het jaarlijks verbruik

› Een jaarlijkse indicator kWh/m² of andere relevante indicator

› De jaarlijkse CO2-uitstoot

› De berekening van het jaarrendement van de warmte-/koude-

productie

› Een interpretatie en een vergelijking met het verleden en met

andere gebouwen

► Afwijking voor installaties van minder dan 500 kW

› Vereenvoudigde energieboekhouding op jaarbasis

Koude Warmte

Jaarlijks > 12 kW > 100 kW

Maandelijks ≥ 500 kW

10

EPB verwarming/klimaatregeling

› Meting van EPB-eenheden

› Nieuwe systemen: warmtemeting

› Bestaande systemen: warmte-kostenverdelers verdelers

toegestaan

› Energieboekhouding

› Evolutie van iedere eenheid over min. 3 jaar

› Vergelijking van het verbruik van de eenheid met het

gemiddelde van het gebouw.

11








energieboekhouding


Bron: Cenergie

Monitoringmateriaal:meetcampagne

● Materiaal

► Loggers

► Meetsondes

(HR, T, CO2)

► Uitlezen via pc of internet

● Kostprijs

► € 75 …€ 500 … € 8.000

12

Bron: Cenergie

Monitoringmateriaal:Gebouwbeheersysteem (GBS)● Materiaal

► PC

► Netwerk

► Actoren

► Meetsondes

13

Bron: Cenergie

Monitoringmateriaal:Gebouwbeheersysteem (GBS)● Visualisatie

► Raadplegen en wijzigen van parameters

► Loggen van parameters

► Foutmeldingen

14

Bron: Cenergie

Monitoringmateriaal:Gebouwbeheersysteem (GBS)

15

● Kostprijs installatie

► Regeling = 20…30% technische installatie

► Visualisatie en integratie verschillende technieken =

10…100-en k€

● Kostprijs opvolging

► Onderhoudscontract

► Eigen gebouwverantwoordelijke

► Audit door een onafhankelijk studiebureau

Bron: Cenergie

Metering

● Pulscaptatie

► Pulsuitgang: mechanische of elektronisch uitgang op

de meter die kortstondig kortsluit bij verstrijken van

bepaald verbruik, bijv 1 puls per 0,1 kWh

► Verbonden met datalogger die pulsen telt en omzet

naar een verbruikshoeveelheid per tijdseenheid, bijv.

kwartier of uur

► Nadeel: Indien men pulsen mist, zal het verbruik niet

meer kloppen.

► Toepassing

› Oudere elektriciteitsmeters

› Klassieke gas- en watermeters

› Caloriemeters

Bron: Cenergie

Metering

● Bus-systeem

► Meter heeft busuitgang (M-bus, Modbus, KNX-bus) en

beschikt intern over registers die via bus kunnen

uitgelezen worden

► Verbonden met datalogger/gateway (via buskabel) die

registers uitleest volgens tijdsinterval (bijv. kwartier).

► Registerwaarden kunnen verbruiken of meterstanden

zijn (aanbevolen)

► Voordeel (meterstanden): Indien men een uitlezing

mist, zal het totaalverbruik blijven kloppen.

► Toepassing

› Elektriciteitsmeters

› Bepaalde recente gas- en watermeters

› Caloriemeters

Bron: Cenergie

Datalogging

● Onafhankelijk

► PLC of industriële PC verwerkt data tot CSV

► Stuurt data op geregelde tijdstippen door via GPRS,

3G, TCP/IP, PSTN

► Al dan niet met lokaal geheugen

► Al dan niet van op afstand configureerbaar

► Datakoppeling meestal aan te maken

● GBS

► Meters in GBS toegankelijk

► Trends te programmeren en saven

► GBS creëert CSV-files

► Datakoppelingen beschikbaar

► GBS verstuurt via TCP/IP (evt. programmaatje te

voorzien

19








energieboekhouding


Bron: Cenergie

NAC Herent – concept

20

LG

Pulsie

Extractie

Grondbuis: zorgt voor de voorverwarming van de verse buitenlucht met behulp van bodemwarmte

LGLuchtgroep met warmterecuperatie via warmtewiel

Radiatoren

Principe winter

Bron: Cenergie


21

LG

Pulsie

Extractie

De grondbuis zorgt voor de afkoeling van de verse buitenlucht met behulp van de koele bodem

LG Luchtgroep

Koude gebouwmassa: het gebouw koelt ‘s nachts af enabsorbeert overdag de warmte

Automatische buitenzonwering beschermt tegen invallende zonnestralen tijdens een warme zomerdag

Principe zomer: dag

Bron: Cenergie

Principe zomer: nacht


22

Frisse buitenlucht via de geautomatiseerde ramen

Opgewarmde gebouwmassa: het gebouw warmt overdag op enkoelt ‘s nachts met behulp van frisse buitenlucht af

Dakextractor

Extractie van warme lucht

Bron: Cenergie

NAC Herent – zomercomfort

0

5

10

15

20

25

30vrijd

ag 0

6/j

ul/12 0

:00

vrijd

ag 0

6/j

ul/12 1

2:0

0

zate

rdag 0

7/j

ul/12 0

:00

zate

rdag 0

7/j

ul/12 1

2:0

0

zondag 0

8/j

ul/12 0

:00

zondag 0

8/j

ul/12 1

2:0

0

maandag 0

9/j

ul/12 0

:00

maandag 0

9/j

ul/12 1

2:0

0

din

sdag 1

0/j

ul/12 0

:00

din

sdag 1

0/j

ul/12 1

2:0

0

woensd

ag 1

1/j

ul/12 0

:00

woensd

ag 1

1/j

ul/12 1

2:0

0

donderd

ag 1

2/j

ul/12 0

:00

donderd

ag 1

2/j

ul/12 1

2:0

0

Tem

pé

ratu

re e

n °

C

Moment

Luchtgroep 1 Week 1

Buitentemp. Aanzuig LG1 Temp.

Effect

grondbuis

23

Bron: Cenergie

NAC Herent – zomercomfort

10

12

14

16

18

20

22

24

26

28

30

32

34

maandag 1

3/a

ug/1

2 0

:00

maandag 1

3/a

ug/1

2 1

2:0

0

din

sdag 1

4/a

ug/1

2 0

:00

din

sdag 1

4/a

ug/1

2 1

2:0

0

woensd

ag 1

5/a

ug/1

2 0

:00

woensd

ag 1

5/a

ug/1

2 1

2:0

0

donderd

ag 1

6/a

ug/1

2 0

:00

donderd

ag 1

6/a

ug/1

2 1

2:0

0

vrijd

ag 1

7/a

ug/1

2 0

:00

vrijd

ag 1

7/a

ug/1

2 1

2:0

0

zate

rdag 1

8/a

ug/1

2 0

:00

zate

rdag 1

8/a

ug/1

2 1

2:0

0

zondag 1

9/a

ug/1

2 0

:00

zondag 1

9/a

ug/1

2 1

2:0

0

Te

mp

era

tuu

rin

°C

Tijdstip

GA 4 Week 2

Buitentemp. LG4 extractie Technische Dienst Kleedkamer Heren Kantoor Interventie LG4 pulsie T

26°C28°C

Effect

grondbuis

Effect inertie en

nachtventilatie

24

Bron: Cenergie

NAC Herent – CO2-meetcampagne

25

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

1100

1200

0

200

400

600

800

1000

1200

donder

dag

27/

sep/1

2 0:0

0

donder

dag

27/

sep/1

2 12:

00

vrijdag

28/s

ep/1

2 0

:00

vrijdag

28/s

ep/1

2 1

2:0

0

zate

rdag 2

9/s

ep/1

2 0

:00

zate

rdag 2

9/s

ep/1

2 1

2:0

0

zond

ag 3

0/s

ep/1

2 0

:00

zond

ag 3

0/s

ep/1

2 1

2:0

0

maan

dag

01/

okt/

12 0

:00

maan

dag

01/

okt/

12 1

2:0

0

din

sdag

02/

okt/

12 0

:00

din

sdag

02/

okt/

12 1

2:0

0

woen

sdag

03/

okt/

12 0

:00

woen

sdag

03/

okt/

12 1

2:0

0

Tijdstip

metingen CO2 week 2

CO2 kantoor secretaris CO2 onthaal politie CO2 technische dienst

CO2 (ppm)

IDA 1

IDA 2

Bezetting

Bron: Cenergie

NAC Herent – wintermeetcampagne

26

Aquastatisch

gedrag

Luchtgroep

inactief

Retour hoger

dan aanvoer

Bron: Cenergie

NAC Herent – RV-meetcampagne

27

Zeer lage RV

Bron: Cenergie

NAC Herent – RV-meetcampagne

28

Stabiele RV

Bron: Cenergie

NAC Herent – Doorlichting GBS

29

● Klep nachtventilatie geblokkeerd

● Aquastatische regeling ketels

● Fout in zonering nachtventilatie

● Foute klokinstelling voor weekendregime

● Te weinig klokken

● Fout in meting buitentemperatuur

30









energieboekhouding


Bron: Cenergie

Politiehuis Sint-Niklaas – concept

31

● Houtskeletbouw (passiefschil qua isolatie)

● Verwarming via gasketel en radiatoren

● Topkoeling

Bron: Cenergie

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0

10

20

30

40

50

60

70

din

sdag 2

9/n

ov/1

1 0

:00

din

sdag 2

9/n

ov/1

1 1

2:0

0

woensd

ag 3

0/n

ov/1

1 0

:00

woensd

ag 3

0/n

ov/1

1 1

2:0

0

donderd

ag 0

1/d

ec/

11 0

:00

donderd

ag 0

1/d

ec/

11 1

2:0

0

vrijd

ag 0

2/d

ec/

11 0

:00

vrijd

ag 0

2/d

ec/

11 1

2:0

0

zate

rdag 0

3/d

ec/

11 0

:00

zate

rdag 0

3/d

ec/

11 1

2:0

0

zondag 0

4/d

ec/

11 0

:00

zondag 0

4/d

ec/

11 1

2:0

0

maandag 0

5/d

ec/

11 0

:00

maandag 0

5/d

ec/

11 1

2:0

0

Re

lati

eve

Vo

ch

tig

he

id in

%

Te

mp

era

tuu

r in

°C

TijdstipAanvoer luchtgroepen Retour luchtgroepen Aanvoer verwarmingsbatterij Retour verwarmingsbatterij Temp Extractie AHU cellen

Temp -1 EHBO Kuis Berging Temp Pulsie AHU cellen RV Pulsie AHU cellen Buitentemp.

Politiehuis – wintermeetcampagne

32

Permanente

warmteafgifte

verwarmingsbatterij

Permanente

aanvoertemperatuur

Bron: Cenergie

Politiehuis – wintermeetcampagne

33

0

10

20

30

40

50

60

70din

sdag 2

2/n

ov/1

1 0

:00

din

sdag 2

2/n

ov/1

1 1

2:0

0

woensd

ag 2

3/n

ov/1

1 0

:00

woensd

ag 2

3/n

ov/1

1 1

2:0

0

donderd

ag 2

4/n

ov/1

1 0

:00

donderd

ag 2

4/n

ov/1

1 1

2:0

0

vrijd

ag 2

5/n

ov/1

1 0

:00

vrijd

ag 2

5/n

ov/1

1 1

2:0

0

zate

rdag 2

6/n

ov/1

1 0

:00

zate

rdag 2

6/n

ov/1

1 1

2:0

0

zondag 2

7/n

ov/1

1 0

:00

zondag 2

7/n

ov/1

1 1

2:0

0

maandag 2

8/n

ov/1

1 0

:00

maandag 2

8/n

ov/1

1 1

2:0

0

Tem

pera

tuu

r in

°C

TijdstipAanvoer rad. Niv.+1 24H Retour rad. Niv.+1 24H Aanvoer primair Retour primair Temp niv.+1 Recherche Buitentemp.

Te kleine deltaT

Weersafhankelijke

regeling

Bron: Cenergie

● Luchtgroepen in storing

● Circulatiepompen actief

Politiehuis – zomermeetcampagne

34

Bron: Cenergie

Politiehuis – zomermeetcampagne

35

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

vrijdag

27/j

ul/

12 0

:00

vrijdag

27/j

ul/

12 1

2:0

0

zate

rdag 2

8/j

ul/12 0

:00

zate

rdag 2

8/j

ul/12 1

2:0

0

zond

ag 2

9/j

ul/12 0

:00

zond

ag 2

9/j

ul/12 1

2:0

0

maan

dag

30/

jul/12 0

:00

maan

dag

30/

jul/12 1

2:0

0

din

sdag

31/

jul/

12 0

:00

din

sdag

31/

jul/

12 1

2:0

0

Re

lati

eve

Vo

ch

tig

heid

in %

Te

mp

era

tuu

r in

°C

Tijdstip

Luchtgroep Kantoor Week 3

Buitentemp. koelbatterij retour koelbatterij aanvoer terugname verse lucht Pulsie temp. RV buiten Pulsie RV

Te kleine deltaT

Effect koelbatterij

36








energieboekhouding


● Gewestelijke administratie

● 55.000 m²

● Elektriciteit: 71 kWh/m²

● Gas: 61 kWh/m²

● Warmte-Koude: Ventilatorconvectoren 4 buizen

● Hygiënische lucht op PG

koude/warmte/bevochtiging

37

Administratie – Noordwijk

Bron: Cenergie


38

● Gasverbruik

Bron: Cenergie


39

● Elektriciteitsverbruik

Bron: Cenergie


40

● Elektriciteitsverbruik

► Effect van de buitentemperatuur

Bron: Cenergie


41

● Gasverbruik

Bron: Cenergie


42

● Gasverbruik

► Energiehandtekening

Bron: Cenergie


43

● Warmteproductie en -distributie

► Hydraulische schema’s

Bron: Cenergie


44

● Warmteproductie en -distributie

Bron: Cenergie


45

● Koude productie en -distributie

► Hydraulische schema’s

Bron: Cenergie


46

Bron: Cenergie


47

● Meetcampagne warmteproductie en -distributie

Ketel 1

Ketels 2-4

Bron: Cenergie


48

● Meetcampagne warmteproductie en -distributie

Primair en secundair

op dezelfde

temperatuur

Lage

warmtebehoefte

Bron: Cenergie


49

● Meetcampagne: Circuits ventilatorconvectoren

Lage

warmtebehoefte

Bron: Cenergie


50

● Werking van het GBS

► Kloksturing

► Niet optimaal, maar het bestaat toch al: 6-22 uur

Bron: Cenergie


51

● Werking van het GBS?

► Maar?! Werking van 2 uur tot 8 uur!

52


Lage

warmtebehoefte

● Koelbatterijen

► De beheerder kondigt aan dat de koudeproductie zal

worden uitgeschakeld

Vakantie:

koudeproductie,

geen ventilatie

53


● Analyse van het gasverbruik

► 250 kW “stand-by”

54


● Analyse van het gasverbruik

► 250 kW “stand-by”

55








energieboekhouding

Plan van de uiteenzettting

Energiehandtekening

56

Energiehandtekening

57

Energiehandtekening

58

Regressie van het gas na meting

‹#›

59

Bepaling van de besparingen via CUSUM

‹#›

60

61

● http://www.leefmilieu.brussels/themas/gebouwen/de-epb/de-

technische-installaties-chauffage-en-klimaatregeling/epb-

reglementering-1

● EPB-eisen verwarming

Interessante tools, websites, enz.:

http://www.leefmilieu.brussels/themas/gebouwen/de-epb/de-technische-installaties-chauffage-en-klimaatregeling/epb-reglementering-1

62

Referenties Gids Duurzame Gebouwen:

Gids Duurzame Gebouwen

www.gidsduurzamegebouwen.brussels

Thema ENERGIE

Intro I Het energieverbruik van gebouwen beperken

Dossier I De regeling van verwarming en sanitair warm water

installaties optimaliseren

http://www.gidsduurzamegebouwen.brussels/

http://www.gidsduurzamegebouwen.brussels/nl/het-energieverbruik-van-gebouwen-beperken.html?IDC=22&IDD=5292

63

Te onthouden uit de uiteenzetting

● Wettelijke verplichtingen -> energieboekhouding

● Duurzaam ontwerp -> goede follow-up/regeling

● GBS biedt geen garantie van een goede regeling

in het gebouw

● Meten is weten …

64

Contact

Jonathan FRONHOFFS

Projectleider

Cenergie

: +32 2 513 96 13

E-mail : [email protected]

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN · 3 Plan van de uiteenzetting Monitoring: waarom? Overzicht van de...

Documents

Transcript of OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN · 3 Plan van de uiteenzetting Monitoring: waarom? Overzicht van de...