PMA Levensverzekeringswiskunde

(vakcode 370894)

6. Pensioen:

Opbouw en financiering

Wet van 7 december 2006 houdende regels

betreffende pensioenen: Pensioenwet (Pw)

• In de Nederlandse Pensioenwet wordt beschreven wat de

taken en verantwoordelijkheden zijn van werkgever,

werknemer en pensioenuitvoerder in relatie tot pensioen.

Ontwikkeling van risico’s

• Toenemende risico’s met betrekking tot pensioen in de 21e eeuw:– Toename van levensverwachting van (ex-)werknemers sneller dan

verwacht

– Tegenvallende beleggingsopbrengsten bij pensioenuitvoerder

– Lage rentestand

– Vaker onvoldoende dekkingsgraad bij pensioenuitvoerder

• Gevolgen/maatregelen:– Stijging van de pensioengerechtigde leeftijd

– Voor werknemers minder gunstige afspraken over systeem van pensioenopbouw in CAO

– Soms:• Niet toekennen van indexering van aanspraken met betrekking tot ingegane en niet-

ingegane pensioenen (pensioen is niet waardevast)

• Premieverhoging

• Afstempeling van pensioen

100%Actuele waardebelegd vermogen

DekkingsgraadContante waardetoekomstigeverplichtingen

Opbouw van collectief aanvullend pensioen

• Pijlers van het pensioenstelsel:

1. Uitkering op basis van Algemene ouderdomswet (AOW)/Algemenenabestaandenwet (ANW)/Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen(WIA) – franchise

2. Collectief aanvullend pensioen geregeld in Collectievearbeidsovereenkomst (CAO)

3. Aanvullend pensioen in eigen beheer

4. Inkomen uit vermogen of uit arbeid

• Twee systemen voor het opbouwen van pensioenrecht

– “Defined benefit”-/pensioenbasis-/salaris-diensttijd-stelsel (risicogedeeld door werkgever en werknemer):

• Eindloon- ofwel “final pay”-stelsel

• Middelloon- ofwel opbouwstelsel

– “Defined contribution”-/premiebasis-/beschikbare premie-stelsel (risicovrijwel geheel voor werknemer)

Financiering van collectieve pensioenen

• Financiering van collectieve pensioenen middels:

– Premies (doorsneepremie)

– Koopsommen (vooral bij financiering van “backservice” bijeindloonregelingen)

• Drie vormen van dekking van collectievepensioenfinanciering:

1. Omslagstelsel: uitkeringen in een bepaald jaar worden gefinancierd door de deelnemers die nog in actieve dienst zijn (bijvoorbeeld de AOW)

2. Rentedekkingsstelsel: mengvorm van omslag en kapitaaldekking

3. Kapitaaldekkingsstelsel (vereist door Pensioenwet voor financiering van collectieve aanvullende pensioenaanspraken): bij ingang van het pensioen is het bij het opgebouwde pensioenrecht behorendedoelvermogen voor alle (ex-)deelnemers bijeen gespaard in de aan het pensioen voorafgaande periode

Projected Unit Credit Method

International Accounting Standard 19:

Bij pensioenregelingen met “shared risk”, zoals “defined

benefit” regelingen, dient bij het vaststellen van de

verplichtingen, bij alle huidige en toekomstige lange termijn

verplichtingen gebruik te worden gemaakt van een simulatie

van de gehele looptijd. De “Projected Unit Credit Method”:

- Projectie maken van sterfte- en arbeidsongeschiktheidsrisico’s

- Zo nauwkeurig mogelijke schattingen ten aanzien van toekomstige

salarisverhogingen, renteontwikkelingen en indexeringen, zowel van

pensioenaanspraken als van reeds ingegane pensioenuitkeringen

- Per deelnemer berekening van de contante waarde van de betreffende

pensioenverplichting (Voorziening pensioenverplichting)

- Ook wel “accrued benefit method pro-rated on service” genoemd