Op het laagste punt aan de top!De omvang van het bruto regionaal product (BRP) bedroeg in 2009 €...

Op het laagste punt aan de top!

Economische v is ie voor Gemeente Zuidplas

Wilma van Rijt-Veltman Wim Verhoeven Johan Snoei

Zoetermeer, 18 april 2011

Groen

Anticiperend

Creatief

Dit onderzoeksrapport is opgesteld in opdracht van Gemeente Zuidplas.

De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij EIM. Het gebruik van cijfers en/of teksten

als toelichting of ondersteuning in artikelen, scripties en boeken is toegestaan mits de bron

duidelijk wordt vermeld. Vermenigvuldigen en/of openbaarmaking in welke vorm ook,

alsmede opslag in een retrieval system, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke

toestemming van EIM. EIM aanvaardt geen aansprakelijkheid voor drukfouten en/of andere

onvolkomenheden.

The responsibility for the contents of this report lies with EIM. Quoting numbers or text in

papers, essays and books is permitted only when the source is clearly mentioned. No part of

this publication may be copied and/or published in any form or by any means, or stored in a

retrieval system, without the prior written permission of EIM. EIM does not accept

responsibility for printing errors and/or other imperfections.

3

Inhoudsopgave

1 Inleiding 5

1.1 Aanleiding 5 1.2 Het creatieve proces 5 1.3 Leeswijzer 6

2 De start (analyse) 7

2.1 Diagnose van de sociaaleconomische situatie 7 2.2 Kansen en bedreigingen 10 2.3 Perspectief bij passiviteit 10 2.4 Perspectief bij activiteit 11

3 De finish (visie) 13

3.1 Creatief ondernemen 13 3.2 Anticiperend ondernemen 14 3.3 Groen ondernemen 15

Bijlagen

I Overzicht van deelnemers II Foto van de sociaaleconomische situatie

1 Inleiding

De voorliggende rapportage “Op het laagste punt aan de top!”1 is het resultaat

van een intensieve samenwerking tussen gemeente Zuidplas en het lokale be-

drijfsleven: het economische beleidsplan voor de komende jaren.

Zuidplas - het laagste punt van Europa - moet uitgroeien tot een thuishaven voor

topondernemingen met topwerknemers in een topomgeving. Hoe? Door voortva-

rend aan de slag te gaan om de eerste resultaten te boeken en in 2020 hun am-

bities waargemaakt te hebben.

Gemeente Zuidplas en het bedrijfsleven hebben zich voor de komende jaren met

elkaar verbonden. De uitvoering van het economische beleidsplan wordt door

hen gezamenlijk gedragen.

De gemeente Zuidplas omvat de kernen Moordrecht, Nieuwerkerk aan den IJssel

en Zevenhuizen-Moerkapelle en de buurtschappen Oud Verlaat en Ver Hitland

1.1 Aanleiding

Op 1 januari 2010 is door een fusie van de voormalige gemeenten Moordrecht,

Nieuwerkerk aan den IJssel en Zevenhuizen-Moerkapelle de nieuwe gemeente

Zuidplas ontstaan.

De voormalige gemeenten hadden op het terrein van economisch beleid een ver-

schillende achtergrond. Met de fusie was er een geschikt moment voor een inte-

graal beleidsplan. De uitgangspunten hiervoor waren deels al geformuleerd in het

collegeprogamma 2010-2014 (“Ruimte om je thuis te voelen”).

Versterkt door de laagconjunctuur wilde de gemeente de mogelijkheid verkennen

om met belangrijke partners de uitdaging aan te gaan om de vitaliteit in de ker-

nen te versterken en economische ontwikkelingen als kansen te benutten. Voor-

op staan hierbij het behouden, versterken en bevorderen van de lokale economi-

sche activiteiten: bedrijventerreinen, toerisme & vrije tijd, detailhandelsstruc-

tuur, startende ondernemers en glastuinbouw, agribusiness & greenport-

ontwikkeling. Deze lokale activiteiten vormen samen met andere activiteiten die

tijdens het creatieve ontwikkelingsproces naar voren zijn gekomen, de ingrediën-

ten van het economische beleidsplan.

1.2 Het creatieve proces

In het ontwikkelingsproces van het economische beleidsplan zijn inhoudelijk vier

stappen doorlopen. Deze stappen zijn:

1 Diagnose. Het maken van een foto van de huidige sociaaleconomische situa-

tie in de gemeente Zuidplas, met aansluitend het opstellen van een SWOT-

analyse.

2 Perspectief. Het maken van een schets voor 2020 bij ongewijzigd beleid en

het maken van schets bij gewijzigd beleid (d.w.z. de economische visie vol-

gend).

1 plus bijbehorend actieplan “Naar de top (actieplan)”

5

3 Ambities. Het nader uitwerken van de ambities van de gemeente Zuidplas,

gegeven de uitkomsten van de diagnose en het perspectief, gevolgd door het

opstellen van een economische visie.

4 Acties. Het formuleren van concrete acties voor de realisatie van de economi-

sche visie.

In het proces zijn de volgende onderzoeksinstrumenten ingezet:

Analyse van bestaande data, informatie, onderzoeken, nota’s, websites en

dergelijke, aangevuld met individuele interviews met betrokken partijen.

Doorrekenen van de economische situatie voor 2020 aan de hand van EIM-

prognosemodellen.

Workshop met Gemeente Zuidplas om ambities en thema’s voor de toekomst

te formuleren.

Multidisciplinaire werkgroepen (7 stuks) voor het uitwerken van de geformu-

leerde ambities en thema’s in activiteiten (per thema).

Interactieve workshop met de woordvoerders van de werkgroepen, waarbij

een prioritering is aangebracht in de activiteiten en de belangrijkste activitei-

ten zijn ingevuld.

Zie bijlage I voor alle deelnemers aan dit onderzoek.

1.3 Leeswijzer

Het voorliggende rapport met de titel “Op het laagste punt aan de top!” bevat

de economische visie voor Gemeente Zuidplas. De achterliggende foto met alle

feiten en ervaringsgegevens over de sociaaleconomische situatie in Zuidplas is

als bijlage toegevoegd. Deze bijlage bevat tevens de prognoses voor de periode

2010 – 2020.

Het rapport is als volgt opgebouwd. Hoofdstuk 2 beschrijft de startsituatie voor

de economische visie van Zuidplas. Het gaat in op de huidige situatie, sterk-

te/zwakte en kansen/bedreigingen, en schetst het perspectief bij ‘niets doen’ en

bij ‘actie’. Hoofdstuk 3 beschrijft de finish ofwel de visie op de economische situ-

atie in Zuidplas zoals in 2020 reëel kan zijn.

Om de visie daadwerkelijk te realiseren zijn concrete acties geformuleerd. De ac-

ties zijn vastgelegd in het bijbehorende rapport “Naar de top (actieplan)”.

6

2 De start (analyse)

Dit hoofdstuk geeft eerst een schets van de huidige sociaaleconomische situatie

in Zuidplas. Het laat de sterke en zwakke punten zien, maar ook de kansen en

bedreigingen vanuit de omgeving. Deze analyse is gebaseerd op feiten en erva-

ringsgegevens.

Vervolgens is het perspectief geschetst, wanneer er in de komende tijd niet bij-

gestuurd gaat worden (passiviteit). Hierbij is gebruik gemaakt van prognosemo-

dellen. Ook is het perspectief verwoord, wanneer er wél bijgestuurd gaat worden

(activiteit). Dit is de hoofdconclusie uit de volledige analyse, die in hoofdstuk 3

tot een economische visie is uitgewerkt.

2.1 Diagnose van de sociaaleconomische situatie

Sterke punten

Het bedrijfsleven in Zuidplas scoort tot nu toe goed. De lokale economie groeit

sterker en de werkloosheid is lager dan in de regio. Het bedrijfsleven lijkt de

economische crisis goed te hebben doorstaan.

De kracht van Zuidplas zit vooral in de aanwezigheid van een concentratie van

de glastuinbouwsector en een sterke (maak)industrie, die zich kenmerken door

een groot innovatievermogen en toepassing van hoogwaardige technieken.

Het bedrijfsleven kan bovendien gebruik maken van een relatief hoogopgeleide

beroepsbevolking met een sterk arbeidsethos.

De kracht van Zuidplas zit ook in de combinatie van de gunstige geografische

ligging nabij grote steden én de hoge kwaliteit van de woonomgeving met recre-

atieve en landschappelijke waarden.

Tot slot kan de georganiseerde samenwerking binnen het bedrijfsleven en de op-

komende samenwerking tussen het bedrijfsleven en de gemeente als een sterk

punt van de economie van Zuidplas gezien worden.

Zwakke punten

Zuidplas kampt met een aantal zwakheden. Zo is er een tekort aan bedrijfsruim-

te voor economische groei en vernieuwing. Belangrijke ontwikkelingsplannen

wachten al (te) lang op hun uitvoering, waardoor (uitbreidings)investeringen

achterwege blijven en groeiende bedrijven voor Zuidplas verloren dreigen te

gaan. De ontwikkeling van de Zuidplaspolder is een onzekere factor en maakt

het verschil tussen hollen en stilstaan.

Een andere zwakte heeft te maken met het feit dat Zuidplas een nieuwe fusie-

gemeente is: het is een versnipperde gemeente zonder een voor iedereen her-

kenbare identiteit en centrum. Het eenwordingsproces is nog niet voltooid. Dit is

terug te vinden in het feit dat de gemeente nog zoekende is naar een marktge-

richte manier van werken en nog niet het volste vertrouwen van het bedrijfsle-

ven geniet.

Een derde zwakke punt is de positie van Zuidplas in de regionale overlegorga-

nen: formeel gezien hoort Zuidplas bij REO Midden-Holland, maar economisch

gezien past Zuidplas beter bij Rotterdam en Oostland.

7

Opgave

Kortom, Zuidplas staat nu voor de opgave om in een onzekere omgeving het be-

drijfsleven zodanig te faciliteren, dat het op termijn ook nog sterk genoeg is om

Zuidplas voor iedereen op de kaart te zetten.

Totaalbeeld

Hieronder is de sociaaleconomische situatie van Zuidplas in één schema samen-

gevat. De vijf dimensies in het schema - sociaal, economisch, bedrijvendyna-

miek, voorzieningen en ruimtelijk - en de daarbij behorende feiten en ontwikke-

lingen komen weer terug in de positionering van Zuidplas ten opzichte van de

regio en Nederland. Zie Figuur 1.

Figuur 1 Positionering vijf dimensies voor Zuidplas, Oost Zuid-Holland en Nederland

0

20

40

60

80

100

120Ruimtelijke ontwikkelling

Sociale kenmerken

Economische situatieBedrijvendynamiek

Voorzieningen

Zuidplas Oost-Zuid-Holland Nederland

Bron: EIM, 2011

Uit de figuur is af te lezen dat Zuidplas op vrijwel alle dimensies ongeveer ge-

middeld scoort ten opzichte van het landelijke beeld.

Op de dimensie ‘Ruimte’ is Zuidplas het sterkst. Dit hangt samen met de ontwik-

keling van de woningvoorraad, de mogelijkheden en plannen voor woningbouw,

en de mogelijkheden om nog bedrijventerrein uit te geven. Het feit dat op Gouwe

Park nog bedrijventerrein uitgegeven kan worden, verbergt hier echter de nij-

pende situatie die inmiddels rondom de bedrijventerreinen in Zuidplas is ont-

staan: de bestaande terreinen zijn vol en de uitvoering van de geplande nieuwe

terreinen is vertraagd.

Zuidplas scoort overigens veel beter dan de regio Oost-Zuid-Holland die op 3 van

de 5 dimensies duidelijk achterblijft.

8

‘Foto’ van Zuidplas

Sociale situatie:

► Gemeente Zuidplas telt per 1 januari 2010 40.410 inwoners in een regio van 293.596 inwoners. De be-

volking gaat in de periode 2010-2020 volgens CBS/PLB met 12% groeien.

► De potentiële beroepsbevolking heeft een omvang van 24.000 personen. De participatiegraad van de be-

roepsbevolking ligt op 70% en is ongeveer gelijk aan het landelijke niveau. De bruto participatiegraad van

vrouwen is iets lager dan gemiddeld.

► Van de werkende beroepsbevolking behoort een relatief groter deel tot de leeftijdscategorie van 35-44

jaar. Het opleidingsniveau ligt iets hoger dan landelijk: Zuidplas heeft een kleiner aandeel middelbaar op-

geleiden.

► 39% van de werkenden werkt in de gemeente zelf en dat is lager dan het landelijke gemiddelde. Zuidplas

heeft per saldo een uitgaande pendelstroom van 4.100 personen. De uitgaande pendel is vooral gericht op

de regio Groot-Rijnmond en de regio Oost-Zuid-Holland. De ingaande pendel komt hoofdzakelijk vanuit die-

zelfde regio’s.

► Het besteedbaar inkomen per huishouden bedraagt € 36.400 en ligt hoger dan het landelijke niveau.

Economische situatie:

► Het bedrijfsleven in Zuidplas bestaat uit 2.395 vestigingen. De sectorstructuur kenmerkt zich door relatief

veel landbouw, industrie, bouw en groothandel. De zakelijke dienstverlening is de grootste werkgever in

Zuidplas (14% van de werkgelegenheid).

► De werkgelegenheid groeit met 1,7% op jaarbasis en dat is duidelijk hoger dan het landelijke percentage.

► De omvang van het bruto regionaal product (BRP) bedroeg in 2009 € 741 miljoen. Vooral de sectoren in-

dustrie, zakelijke dienstverlening, bouw en groothandel leveren een belangrijke bijdrage aan het BRP.

► De werkloosheid bedraagt 4% en ligt daarmee iets gunstiger dan gemiddeld in de regio Oost-Zuid-Holland

en Nederland.

Bedrijven- dynamiek:

► Het aantal bedrijfsvestigingen in Zuidplas groeide de afgelopen jaren bovengemiddeld.

► Zuidplas had de afgelopen jaren ongeveer 150 nieuwe bedrijven per jaar, met een piek in 2009 van 308

nieuwe bedrijven.

► Er zijn zowel in 2008 als 2009 44 bedrijven verhuisd naar de gemeente Zuidplas, terwijl er in deze jaren

respectievelijk 31 en 28 bedrijven vertrokken zijn. Zuidplas kende in de periode 2008-2010 een positief

migratiesaldo.

Voorzieningen: ► Het aantal leerlingen per 1.000 inwoners ligt vrijwel op het landelijke gemiddelde.

► In Zuidplas blijft het winkelvoorzieningenniveau met 191 verkooppunten en bijna 50.000 m2 winkelvloer-

oppervlak (WVO) wat achter bij het landelijk gemiddelde. Zuidplas heeft in vergelijking met Nederland rela-

tief meer WVO in de segmenten “Dagelijks” en “In en om het huis”.

► Het voorzieningenaanbod in de zorg en welzijn bestaat uit circa 108 aanbieders. Het aantal instellingen

per 1.000 inwoners is lager (2,7) dan in de Oost-Zuid-Holland en Nederland (respectievelijk 2,9 en 3,0).

► Zuidplas scoort goed op het aantal cultuur, sport- en recreatievoorzieningen.

► Met een dichtheid van verblijfsaccommodaties van 0,12 (aantal per 1.000 inwoners) en 6 slaapplaatsen

per 1.000 inwoners loopt Zuidplas achter bij het landelijke gemiddelde.

Ruimtelijke situatie:

► Zuidplas heeft 8 bedrijventerreinen met een totale omvang van bruto 154,6 hectare. Gouwe Park (65 ha)

is de grootste, gevolgd door Hooge Veenen (26), Moerkapelle (18), het Nijverheidscentrum (12,6) en Het

Ambacht (12,5). De voorraad van uit te geven bedrijventerrein bevindt zich volledig op het Gouwe Park

(19,2 ha).

► De gemeente Zuidplas heeft 15.352 woningen in voorraad. De jaarlijkse groei hiervan bedraagt 1,2%. In

2009 zijn per 1.000 woningen 17 woningen gereed gekomen. Beide kengetallen liggen hoger dan het lande-

lijke gemiddelde.

► De bereikbaarheid van Zuidplas is niet optimaal. De bereikbaarheid per auto is redelijk, maar het open-

baar vervoer laat in delen van de gemeente nog te wensen over.

Bron: EIM, 2011

De volledige informatie over de sociaaleconomische situatie is te vinden in de

bijbehorende rapportage: “Foto van de sociaaleconomische situatie in Zuidplas”

(EIM, 2011).

9

2.2 Kansen en bedreigingen

De uitgangssituatie voor Zuidplas bestaat dus uit een sterk bedrijfsleven in een

onzekere omgeving.

Diezelfde omgeving biedt ook kansen. Om een economische beleidskoers te kun-

nen vaststellen moeten ook deze in ogenschouw worden genomen, evenals de

bedreigingen vanuit de omgeving. Daarom zijn hieronder de kansen en bedrei-

gingen naast elkaar gezet.

Kansen Bedreigingen

Aanleg van bedrijventerreinen

Uitbouw van de glastuinbouwsector

Geplande woningbouw Zuidplaspolder

Geplande bedrijfsruimte Zuidplaspolder

Geplande verbetering van de infrastructuur

(Moordrechtboog, parallel A12)

Ontwikkeling van de Eendragtspolder (leisure)

Benutting van het waterfront aan de Holland-

sche IJssel (dagrecreatie)

Ontwikkeling van agrozorg als nieuwe economi-

sche activiteit in het landelijke gebied

Ontwikkeling van de logistieke sector in het

verlengde van de Rotterdamse haven

Parkmanagement en KVO

Eenwording van de gemeente

Samenwerking met buurgemeenten

Ontwikkeling van een bedrijfslevengeoriënteer-

de gemeente

Blijvend gebrek aan bedrijfsruimte door uitstel

of (gedeeltelijke) afstel van de uitvoering van

kansrijke bouwprojecten

Uitstel of (gedeeltelijke) afstel van kansrijke

infrastructurele projecten

Uitstel van noodzakelijke investeringen door

het bedrijfsleven a.g.v. onzekere bouw- en

ontwikkelprojecten

Wegtrekken van ‘langwachtende’ bedrijven

naar gemeenten die meer bieden en verlies van

werkgelegenheid

Tekort aan goede vaklieden en geringe aanwas

daarvan

Dreigende leegstand detailhandel Zevenhuizen

(mede als gevolg van wegomlegging N219)

Organisatorische versnippering van de detail-

handel

Bezuinigingen bij de gemeente Zuidplas

Bron: EIM, 2011

2.3 Perspectief bij passiviteit

Maar wat gebeurt er als Zuidplas de opgave om de lokale economie en het be-

drijfsleven een impuls te geven niet aanpakt? Wat is dan het perspectief?

Prognoses 2010 – 2020

De economische ontwikkeling (bruto regionaal product) en de werkgelegenheids-

groei blijven de komende jaren in Zuidplas iets achter vergeleken met de lande-

lijke ontwikkeling. Dit geldt ook voor de regio Oost Zuid-Holland. Dit is toe te

schrijven aan de iets ongunstiger productiestructuur, beperkte uitbreidingsmoge-

lijkheden voor de bedrijven en mogelijke problemen rond de bereikbaarheid.

Zie Tabel 1.

10

Tabel 1 Economische groei (BRP) en werkgelegenheidsgroei in gemeente Zuidplas, Oost

Zuid-Holland en Nederland, 2010-2020 (in procenten per jaar)

Zuidplas Oost Zuid-Holland Nederland

Economische groei 1,6 1,5 1,8

Werkgelegenheidsgroei -0,1 0,3 0,4

Bron: LISA/CBS, bewerking EIM, 2011

Een belangrijke conclusie uit deze blik in de toekomst is dat de werkloosheid in

de gemeente Zuidplas zal oplopen, tenzij de pendel toeneemt.

Voor de volledige prognoses per sector wordt verwezen naar de bijbehorende

rapportage “Foto van de sociaaleconomische situatie in Zuidplas” (EIM, 2011).

2.4 Perspectief bij activiteit

Voor Zuidplas zal het zojuist geschetste perspectief er anders uitzien als het de

komende jaren de juiste accenten gaat leggen, gelet op de sociaaleconomische

uitgangssituatie en de kansen en bedreigingen. Met die accenten kan Zuidplas de

genoemde uitdaging aan.

Wat is dat perspectief?

Het gewenste perspectief van Zuidplas kan beschreven worden aan de hand van

drie labels, namelijk ‘Creatief ondernemen’, ‘Anticiperend ondernemen’ en ‘Groen

ondernemen’. Zie onderstaand kader.

Perspectief Zuidplas

1. Creatief ondernemen. De gemeente biedt goed bereikbare ruimte aan be-drijven die het beste gedijen in een omgeving die uitdagend is voor creatieve en gedreven ondernemers, waar nieuwe technologische experimenten plaats kunnen vinden en waar de regelgeving hun ontwikkeling niet in de weg staat. Die bedrijven komen vooral uit de (maak)industrie en (glas)tuinbouw, maar ook uit tal van andere sectoren. De toeristische sector is ‘beste nieuwkomer’.

2. Anticiperend ondernemen. In Zuidplas worden jongeren klaargestoomd voor een loopbaan of het ondernemerschap in Zuidplas. Hiervoor is een com-plete infrastructuur aanwezig met kennismaking op middelbare scholen, leer-werkplekken, stageplaatsen en matchingsysteem. De arbeidsmarkt is een pull-factor van het vestigingsklimaat van Zuidplas geworden.

3. Groen ondernemen. De gemeente staat bekend om haar aantrekkelijke en groene woonomgeving op steenworpafstand van agglomeraat Rotterdam. Een omgeving die veel dagrecreanten trekt, en aantrekkelijk is voor bedrijven in de agrozorg, toerisme, vrije tijd, cultuur en consumentgerichte voorzieningen. De omgeving draagt bij aan de marktbinding die de gemeente nastreeft.

11

12

Waarom creatief, anticiperend en groen?

Vervolgens is de vraag waarom juist deze drie labels de weg zijn naar het eco-

nomische succes en het perspectief van Zuidplas vormen. Het antwoord op deze

vraag is de economische visie voor Zuidplas. In het volgende hoofdstuk wordt

deze beschreven.

3 De finish (visie)

Het geschetste ‘nieuwe’ perspectief voor Zuidplas wekt de indruk dat er een fi-

nish is. Strikt genomen is dit natuurlijk ook zo (de labelling is immers meetbaar

via allerlei kengetallen en tijdreeksen), maar een finish in het economische be-

leidsveld bestaat nooit uit één eindstreep. Hiervoor is het veld aan teveel veran-

deringen onderhevig, waardoor er continu gemonitord en bijgestuurd moet wor-

den. Er is geen moment waarop gezegd kan worden: ‘nu hebben we voldoende

innovatieve ondernemingen’, ‘de economie staat stevig genoeg’ of ‘in Zuidplas is

de marktbinding voltooid’. Wel zijn er momenten waarop gezegd kan worden:

‘we hebben meer bedrijven kunnen (her)huisvesten dan vorig jaar’, ‘het aantal

starters in de agrozorg en recreatie neemt toe’ of ‘de pendelstroom naar Rotter-

dam slinkt’. Het één laat op korte termijn al resultaten zien en het andere pas op

langere termijn.

De finish die in dit hoofdstuk aan de hand van de drie labels (die tezamen de

economische visie voor Zuidplas vormen) toegelicht wordt, is vastgesteld op ba-

sis van de feiten, ervaringsgegevens en inschattingen anno 2011. De finish ligt

op de tijdsbalk bij het jaar 2020. De meeste actiepunten in het parcours hebben

echter een kortere tijdshorizon (2011-2015).

Hieronder wordt een sprong in de tijd gemaakt en de situatie van Zuidplas in het

jaar 2020 geschetst.

3.1 Creatief ondernemen

Zuidplas moet zijn:

De gemeente met goed bereikbare ruimte voor bedrijven die het beste gedijen

in een omgeving die uitdagend is voor creatieve en gedreven ondernemers,

waar nieuwe technologische experimenten plaats kunnen vinden en waar de

regelgeving hun ontwikkeling niet in de weg staat. Die bedrijven komen vooral

uit de (maak)industrie en (glas)tuinbouw, maar ook uit tal van andere secto-

ren. De toeristische sector is ‘beste nieuwkomer’.

In 2020 is de gemeente Zuidplas goed bereikbaar via de A12 en A20 en ook de

doorstroming binnen de gemeente is sterk verbeterd. Het scheelt ook dat de

pendel naar Rotterdam en Gouda iets is afgenomen, omdat meer Zuidplassena-

ren hun werk in Zuidplas zelf hebben gekregen.

Velen werken in de dynamische ‘greenport’ die flink geïnvesteerd heeft in re-

search en nieuwe technologische toepassingen en haar productie heeft versterkt.

Anderen werken bij één van de bedrijven in de maakindustrie, bouw en logistiek.

Het aantal werkgevers is gegroeid sinds de bedrijventerrein A12 Noord en A20

Nieuwerkerk Noord en Zuid zijn opgeleverd.

De meeste werknemers komen met het openbaar vervoer. Dat hebben de bedrij-

ven in samenwerking met de gemeente en het regionale vervoersbedrijf kunnen

regelen. De bedrijven doen meer samen; zij profiteren ook van de collectieve

diensten en de kostenbesparingen die door het parkmanagement mogelijk zijn

geworden.

Het gaat in ieder geval beter met BV Zuidplas.

13

De ondernemers merken dat zij meer ruimte (niet alleen fysiek) hebben gekre-

gen voor innovatie op het terrein van schone energie, eco-innovatie en klimaat-

neutrale productieprocessen. Experimenten of pilots zijn mogelijk, omdat meer

partijen het belang ervan inzien en hun krachten bundelen, en de gemeente het

bedrijfsleven tegemoet komt bij ‘in de weg zittende’ regelgeving. Ook worden in

Zuidplas steeds meer slimme combinaties gemaakt: sectoroverstijgend en ge-

meenteoverstijgend. Greenport Zuidplas werkt nauw samen met de clusters in

Oostland en Waddinxveen. De economische link met Rotterdam is bovendien ver-

sterkt.

Ook zijn er Zuidplas de laatste tijd meer nieuwe ondernemingen opgericht, die

aansluiting vinden op het creatieve en groene profiel van de gemeente. Zij ma-

ken gebruik van de faciliteiten en huisvesting die speciaal op startende ondern-

mers toegesneden zijn, maar ook van de mogelijkheden in het landelijke gebied

(ondernemers in de agrozorg en dagrecreatie). En het lijkt erop dat het meren-

deel van de nieuwkomers slaagt en kan doorgroeien tot een nieuw ‘pareltje’.

Zuidplas staat bekend om haar gunstige vestigingsklimaat met en voor innova-

tieve en kwalitatief hoogwaardige bedrijven.

3.2 Anticiperend ondernemen

Zuidplas moet zijn:

De gemeente waar jongeren klaargestoomd worden voor een loopbaan of het

ondernemerschap in Zuidplas. Hiervoor is een complete infrastructuur aanwezig

met kennismaking op middelbare scholen, leer-werkplekken, stageplaatsen en

matchingsysteem. De arbeidsmarkt is een pullfactor van het vestigingsklimaat

van Zuidplas geworden.

In 2020 sluit in de gemeente Zuidplas het aanbod van arbeidskrachten goed aan

op de vraag vanuit het lokale bedrijfsleven. Zuidplas had al een relatief hoog op-

geleide beroepsbevolking, maar nu is de beroepsbevolking ook vaktechnisch ge-

zien op maat gesneden. Dit is het resultaat van de triple-O samenwerking (on-

dernemers, onderwijs en overheid).

Veel Zuidplassenaren hebben op hun middelbare school al de wens om later in de

Greenport werkzaam te zijn; anderen willen de techniek in, omdat daar specta-

culaire dingen gebeuren. Dat hebben ze immers van de ondernemers op hun

school gehoord en tijdens de rondleidingen op de open bedrijfsdagen zelf gezien.

En wat is er mooier, dan lekker dichtbij te gaan werken? De keuze voor een ver-

volgopleiding is voor hen gemakkelijk: de nieuwe MBO- of HBO-opleiding in

Zuidplas. Van stageplaatsen zijn ze verzekerd en de meeste krijgen daarna een

dienstverband bij hetzelfde bedrijf.

De ondernemers in Zuidplas zijn gelukkig met dit resultaat. Want niet alleen

loopt de instroom van werknemers via het onderwijs nu beter, ook de doorstoom

of zijinstroom tussen de bedrijven onderling is op gang gekomen. Daarvoor be-

wijst het Zuidplas-centrum voor levenlang leren en werken goede diensten. Het

Poortwachtersdeel neemt de ondernemers een zorg uit handen en maakt veel

Zuidplassenaren gelukkig met een nieuwe, passende baan. Onder de gelukkigen

bevinden zich ook steeds vaker personen met een beperking. De arbeidspartici-

patie van de kwetsbare groepen in de samenleving is duidelijk toegenomen, nu

de ondernemers in Zuidplas de weg er naar toe weten te vinden en MVO hoog in

het vaandel dragen.

14

15

In Zuidplas worden de ontwikkelingen en resultaten op de voet gevolgd. De in-

frastructuur van ‘voorlichten-opleiden-proefdraaien-werken’ is immers een van

de sterke punten van het vestigingsklimaat geworden. En de arbeidsmarkt blijft

continu in beweging.

3.3 Groen ondernemen

Zuidplas moet zijn:

De gemeente die bekend staat om haar aantrekkelijke en groene woonomge-

ving, op steenworpafstand van agglomeraat Rotterdam. Een omgeving die veel

dagrecreanten trekt, en aantrekkelijk is voor bedrijven in de agrozorg, toeris-

me, vrije tijd, cultuur en consumentgerichte voorzieningen. De omgeving

draagt bij aan de marktbinding die de gemeente nastreeft.

In 2020 heeft de gemeente Zuidplas een groeiende recreatieve sector. Steeds

meer dagjesmensen weten Zuidplas te vinden.

Roeifanaten bezoeken de wedstrijden op de Olympische baan en vertoeven in de

omgeving voor overnachting in een van de bed&breakfast-gelegenheden in de

Zuidplaspolder en Eendragtspolder of een hapje eten in de moderne café-

restaurants. Daar zijn nog veel meer dingen te doen.

Pleziervaarders leggen aan bij de Hollandsche IJssel, ‘doen een terrasje’ aan de

waterkant en trekken ’s middags naar het centrum om boodschappen te doen en

te winkelen. De detaillisten zijn goed op deze bezoekers ingespeeld: de route is

duidelijk en het assortiment aangepast. Ook hebben zij enkele collega’s met va-

kantie- en vrijetijdsaanbod erbij gekregen. De volgende dag bezoeken de ple-

ziervaarders de steenovens, de molen viergang, de Oudheidskamer en/of het

laagste punt. In Zuidplas is voor elk wat wils.

Bij mooi weer is het druk op de fietsroutes die de prachtige groene omgeving van

Zuidplas aan haar gebruikers laat zien. Een aantal bestaande ondernemers biedt

rondleidingen door het bedrijf, streekproducten en attracties voor de kinderen en

hun ouders aan.

Zuidplas heeft met de oplevering van de woningen in Zevenhuizen-Zuid weer

meer inwoners gekregen. Wonen in het groen is immers aantrekkelijk, zeker als

daar ook banen aanwezig zijn. Ondernemers in de detailhandel, horeca, sport,

cultuur en persoonlijke diensten profiteren hiervan.

Sinds dat er op het lokale en regionale niveau intensiever wordt samengewerkt

gaat het beter met de economie en het bedrijfsleven. De stukjes van de legpuz-

zel “Op het laagste punt aan de top!” vallen nu in elkaar.

BIJLAGE I Overzicht van deelnemers

Werkgroepen

Bedrijvigheid Martine Goedegebuure (woordvoerder) - FOZ Nico Perdijk Hans Nyborn Wilco Stolk Frank Vink

Detailhandel

Pam Goudriaan (woordvoerder) - KvK Rotterdam Daco Bac G.J. Wals enburg Ronald Rod

Theo van Dongen

Rudy Sanderman

Monica Hilgersom Wim Hofman

menwerking & Regio Sa

dvoerder) - FOZ Aniek v.d. Berg (woor

Wil van Logchem Joke Scheffers G. Hakkesteegt

novatie & Nichemarkets In

Koos Hogendoorn (woordvoerder) - TVZ Norbert Arkenbout Arjan Vreeken Wouter Leefers

a kt Arbeidsm r

ema (woordvoerder) - RPA Klaske Sinn

Léon Stam

reenport G

t (woordvoerder) - LTO Frits Moster

Leonie Claessen

Wim Tas

Hans Koolhaas

Vrije Tijd & Voorzieningen

Tineke Honkoop (woordvoerder) - VVV Het Groene Hart

len Marie-Claire van Dorema

Peter Hul Margreet Verwaal

1

2

Deelname vanuit Gemeente Zuidplas Ineke van den Bogert, beleidsadviseur Economische Zaken en bedrijfscontact-

functionaris afdeling VROM Aad Kommené, beleidsadviseur Sociale Zaken Jeannette van Elsäcker, beleidsadviseur Ruimtelijke Ordening Annet Oosterlaan, beleidsadviseur Verkeer

Interviews

Marie-Claire van Doremalen, Kamer van Koophandel Rotterdam Martine Goedegebuure, FOZ Koos Hogendoorn, TVZ Chris Nebelstein, winkeliersvereniging Reigerhof

Henk van der Torn, Gemeente Zuidplas (wethouder Werk & Inkomen en

Economie)

BIJLAGE II Foto van de sociaaleconomische situatie

Totaalbeeld

In het kader van de Economische Visie is een foto gemaakt van een vijftal kern-

punten van de gemeente Zuidplas. Hierbij is de gemeente Zuiplas vergeleken

met het Corop-gebied Oost-Zuid-Holland en Nederland. De kernpunten zijn:

5 Ruimtelijke ontwikkeling

6 Sociale kenmerken

7 Economische situatie

8 Bedrijvendynamiek

9 Voorzieningen

Figuur 2 Positionering vijf kernpunten voor Zuidplas, Oost-Zuid-Holland en Nederland,

waarde Nederland = 1

0

20

40

60

80

100

120Ruimtelijke ontwikkelling

Sociale kenmerken

Economische situatieBedrijvendynamiek

Voorzieningen


Bron: EIM, 2010

Figuur 1 laat zien dat Zuidplas op vrijwel alle items ongeveer gemiddeld scoort.

Alleen bij ruimte scoort de gemeente duidelijk bovengemiddeld. Dit hangt samen

met de ontwikkeling van de woningvoorraad, de mogelijkheden en plannen voor

woningbouw, en de mogelijkheden op dit moment om nog bedrijventerrein uit te

geven (Gouwe Park). Zuidplas scoort daarmee veel beter dan de regio Oost-

Zuid-Holland die op 3 van de 5 items achterblijft.

1

Ruimtelijke ontwikkeling

Bereikbaarheid

Figuur 3 Bereikbaarheid Zuidplas

Bron: Google Maps

3

Er zijn verscheidene busverbindingen aanwezig onder andere van en naar

Rotterdam Alexander, Gouda, en interliners van en naar Krimpen aan den

IJssel, Den Haag

Nieuwerkerk aan den IJssel heeft een treinstation op de lijn Rotterdam-

Gouda (2 treinen per uur per richting, in de spits 4 treinen per uur per

richting)

Bij de “bereikbaarheid per openbaar vervoer” scoort Zuidplas wat slechter

dan de benchmark

Op de punten “bereikbaarheid per auto” en “parkeermogelijkheden” scoort

de gemeente beter dan de benchmark

De omlegging van de N219 heeft Zevenhuizen ontlast.

Zuidplas is gelegen rondom het knooppunt van de snelwegen A12 en A20

beide wegen zijn zeer filegevoelig. Ook op de N219 staat het verkeer tij-

dens de spits vaak vast.

Vanuit de Benchmark Ondernemersklimaat blijkt dat ondernemers in

Zuidplas de bereikbaarheid iets positiever beoordelen dan gemiddeld

Ten aanzien van de bereikbaarheid van de gemeente Zuidplas spelen een

aantal belangrijke zaken:

Bereikbaarheid

Adressendichtheid en bodemgebruik

Tabel 2 Ruimtelijke structuur gemeente Zuidplas, Oost-Zuid-Holland en Nederland

Zuidplas

Oost-Zuid-

Holland Nederland

Omgevingsadressendichtheid 1.120 1.565 1.897

Oppervlakteverdeling (%)

Land 95% 91% 81%

Water 5% 9% 19%

Bodemgebruik land (%)

Bebouwd terrein 11% 10% 5%

Bos en open natuurlijk terrein 2% 2% 14%

Recreatieterrein 4% 3% 3%

Agrarisch terrein 77% 81% 68%

Overig 6% 4% 5%

Bron: CBS

4

Beschikbaarheid bedrijventerreinen

Figuur 4 Toekomstige en huidige bedrijventerreinen in de Zuidplaspolder

Bron: Intergemeentelijk Structuurplan

Tabel 3 Grootte bedrijventerreinen en hectare beschikbaar voor uitgifte in gemeente

Zuidplas

Bedrijventerrein Grootte (in ha) Beschikbaar voor uitgifte (ha)

Bruto Netto

Hooge Veenen 26,0 17,9 0,0

Van Vliet Automobielbedrijven

(Parallelweg-zuid)

3,2 3,2 0,0

Moerkapelle 18,0 13,8 0,0

Het Ambacht 12,5 10,5 0,0

Nijverheidscentrum 12,6 9,7 0,0

De Vijf Boeken 7,9 7,9 0,0

Kortenoord 4,4 4,4 0,0

Gouwe Park 65,0 45,1 19,2

Zelling Blok 5,0 5,0 0,0

Bron: IBIS

5

Woningaanbod

Tabel 4 Kenmerken woningaanbod gemeente Zuidplas, Oost-Zuid-Holland en Nederland,

2009

Zuidplas

Oost-Zuid-

Holland Nederland

Woningvoorraad 15.352 126.559 7.104.518

Gereedgekomen woningen per 1.000

woningen

17 8 12

Jaarlijkse groei (%) in woningvoorraad

1995-2009

1,2% 0,5% 1,0%

Bron: CBS

Woonvisie

In de Woonvisie Zuidplas (2007) zijn voor de komende jaren uitbreidingsplannen

aangekondigd in de Zuidplaspolder. Hierbij zijn drie gemeenten betrokken: Zuid-

plas, Waddinxveen en Gouda. Binnen de gemeente Zuidplas betreft het de pro-

jecten:

Dorpsuitbreiding Moerkapelle

Geleidelijke uitbreiding van het dorp met een gedifferentieerd woningaanbod,

mede gericht op benutten en versterking van centrumvoorzieningen in Moer-

kapelle, zoals winkels.

Lanen en Linten

Gericht op landelijk wonen langs bestaande en het nieuw aan te leggen Lanen

en Linten. In dit gebied zullen overwegend middeldure en dure woningen wor-

den gebouwd. De nadruk ligt op combinaties van wonen en werken met een

zorgvuldig samenspel van wonen en glastuinbouw/agrarische bedrijvigheid, en

op wonen en recreëren.

Dorpsuitbreiding Zevenhuizen

Geleidelijke uitbreiding van het dorp met een gedifferentieerd woningaanbod,

mede gericht op benutten en versterking van centrumvoorzieningen in Moer-

kapelle, zoals winkels.

Rode waterparel

Landelijk wonen met mogelijkheden tot werken aan huis. Grotendeels zullen

het vrije kavels zijn.

Dorpsuitbreiding Nieuwerkerk Noord

Het gebied zal een lage woondichtheid hebben met groene woonmilieus (als

onderscheid met Rotterdam-Nesselande met een gedifferentieerd woningaan-

bod: 50% dorps wonen (met 30% sociale woningbouw) en 50% landelijk wo-

nen (duurdere segment).

6

7

Bron: Woonvisie Zuidplas (2007)

Medio 2011 komt de gemeente, rekening houdend met de eerder gemaakte af-

spraken met betrekking tot o.a. de Zuidplaspolder, met een eigen woonvisie. In-

zet is te komen tot een woonvisie waarvoor draagvlak is. Daarom is het belang-

rijk dat belanghebbenden worden betrokken bij het kunnen leveren van een in-

houdelijke bijdrage aan de woonvisie. De woonvisie zal ook moeten resulteren in

handvatten om met de corporaties vervolgens stappen te zetten om te komen tot

meerjarenafspraken in prestatieovereenkomsten.

Conclusies

Uit de hiervoor gepresenteerde gegevens kunnen de volgende conclusies getrok-

ken worden:

de bereikbaarheid van de gemeente Zuidplas per auto is redelijk, maar het

openbaar vervoer laat in delen van de gemeente nog te wensen over.

Zuidplas behoort met een adressendichtheid van 1.120 per km2 tot de catego-

rie matig stedelijk gebied.

De voorraad van het uit te geven bedrijventerrein bevindt zich volledig op het

Gouwe Park.

De laatste jaren zijn er in Zuidplas meer woningen bijgekomen dan landelijk

het geval was. Ook voor de toekomst is verdere woningbouw voorzien in de

gemeente Zuidplas.

Gegeven de plannen rond de Zuidplaspolder zal ook in de toekomst voldoende

nieuwbouw worden gerealiseerd.

Sociale kenmerken

Totale bevolking

Tabel 5 Inwoners gemeente Zuidplas uitgesplitst naar woonplaats per 1-1-2010

Woonplaats Aantal inwoners

Moordrecht 8.195

Nieuwerkerk aan den IJssel 21.670

Zevenhuizen/Oud Verlaat 6.625

Moerkapelle 3.920

Totaal 40.410

Bron: CBS, 2009

Tabel 6 Bevolking van de gemeente Zuidplas, Oost-Zuid-Holland en Nederland naar ge-

slacht en herkomst, 1-1-2010

Zuidplas Oost-Zuid-

Holland Nederland

Totale bevolking 40.410 293.596 16.574.989

Naar geslacht (%)

man 50% 50% 49%

vrouw 50% 50% 51%

Naar herkomst (%)

autochtoon 87% 84% 80%

westers allochtoon 7% 7% 9%

niet-westers allochtoon 6% 9% 11%

Bron: CBS

Figuur 5 Leeftijdsopbouw van de bevolking in de gemeente Zuidplas, Oost-Zuid-Holland

en Nederland, 2010

17,6%

18,8%

19,3%

12,2%

12,2%

12,8%

27,0%

26,1%

24,8%

27,9%

28,4%

29,6%

15,3%

14,5%

13,5%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Nederland

Oost-Zuid-Holland

Zuidplas

jonger dan 15 jaar 15 tot 25 jaar 25 tot 45 jaar 45 tot 65 jaar 65 jaar en ouder

Bron: CBS

9

Huishoudens

Tabel 7 Huishoudens van de gemeente Zuidplas, Oost-Zuid-Holland en Nederland naar

eenpersoons- en meerpersoonshuishoudens (in % van totaal aantal huishou-

dens), 2009

Zuidplas

Oost-Zuid-

Holland Nederland

Totaal particuliere huishoudens 15.674 128.002 7.312.579

waarvan eenpersoonshuishoudens 25% 30% 36%

waarvan meerpersoonshuishoudens 75% 70% 64%

Meerpersoonshuishoudens bestaande uit:

huishoudens zonder kinderen 31% 32% 30%

huishoudens met kinderen 44% 39% 35%

Bron: CBS

Bevolkingsontwikkel ing

Figuur 6 Jaarlijkse bevolkingsgroei (%) in de gemeente Zuidplas, Oost-Zuid-Holland1 en

Nederland

-1,00%

-0,50%

0,00%

0,50%

1,00%

1,50%

2,00%

2,50%

1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009


Bron: CBS

1 De gemeente Jacobswoude maakte tot 2009 onderdeel uit van Corop Oost-Zuid-Holland, maar is buiten de berekening van de bevolkingsontwikkeling gehouden.

10

Figuur 7 Verwachte bevolkingsgroei (%) in de gemeente Zuidplas, Oost-Zuid-Holland1 en

Nederland 2010-2020

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

Nederland Oost-Zuid-Holland (CR) Zuidplas

Bron: PBL/CBS (2008)

1 De gemeente Jacobswoude maakte tot 2009 onderdeel uit van Corop Oost-Zuid-Holland, maar is buiten de berekening van de bevolkingsontwikkeling gehouden.

11

Beroepsbevolking

Tabel 8 Kenmerken beroepsbevolking gemeente Zuidplas, Oost-Zuid-Holland en Neder-

land

Zuidplas Oost-Zuid-

Holland

Nederland

Potentiële beroepsbevolking (in personen x 1.000) 24 211 11.014

Beroepsbevolking (in personen x 1.000)1 17 153 7.846

Naar geslacht (%)

Man 56% 56% 56%

Vrouw 44% 44% 44%

Naar opleiding (%)

Lager onderwijs 21% 24% 23%

Middelbaar onderwijs 39% 46% 43%

Hoger onderwijs 38% 29% 33%

Naar leeftijd (%)

15-24 jaar 11% 12% 11%

25-34 jaar 19% 24% 22%

35-44 jaar 31% 26% 27%

45-54 jaar 25% 25% 25%

55-64 jaar 14% 13% 14%

Bruto participatiegraad (%) 70% 73% 71%

Naar geslacht (%)

Man 81% 81% 79%

Vrouw 59% 64% 63%

Bron: CBS

1 Dit betreft de beroepsbevolking die 12 uur of meer per week werkt of wil werken. Dit is de afba-kening die het CBS standaard hanteert.

12

Pendelstromen

Figuur 8 Percentage werkenden binnen de eigen woongemeente Zuidplas, Oost-Zuid-

Holland en Nederland, 2005

45%

43%

39%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

Nederland

Oost-Zuid-Holland

Zuidplas

Bron: CBS

Figuur 9 Pendelstromen (in 1.000 personen) van en naar de gemeente Zuidplas, 2005

Zuidplas

Groot-

Rijnmond

Agglomeratie

Den Haag

Groot-

Amsterdam

Rest

Nederland

7,9

1,3

1,3

3,0

2,9

0,5

0,6

1,6

6,2 3,9

Oost-Zuid-

Holland

0,7

0,3

Utrecht

Bron: CBS

13

Tabel 9 Mobiliteit woon-werkverkeer in Zuid-Holland en Nederland naar opleidingsniveau

Afstand (km) Reistijd (min.)

Zuid-Holland Nederland Zuid-Holland Nederland

basisonderwijs 2,7 2,2 5,2 3,9

vmbo/vbo/mavo 7,8 7,7 14,1 12,5

mbo/havo/vwo 10,9 10,7 19,6 17,4

hbo/wo 13,8 15,1 23,7 22,7

gemiddeld 7,7 7,7 13,7 12,3

Bron: CBS

Besteedbaar inkomen per huishouden

Tabel 10 Gemiddeld besteedbaar inkomen per huishouden, 2007

Zuidplas

Oost-Zuid-

Holland Nederland

Totaal particuliere huishoudens x 1.000 36,4 34,4 31,3

Eenpersoonshuishouden 19,1 19,4 18,6

Paar zonder kinderen 36,3 36,1 33,8

Paar met kinderen 47,0 45,1 42,6

Eenoudergezinnen 28,0 28,0 25,3

Bron: CBS

Conclusies


ken worden:

Zuidplas telde op 1 januari 2010 40.410 inwoners

De etnische diversiteit in Zuidplas is beperkt, 87% van de bevolking is van au-

tochtone afkomst

Zuidplas heeft een iets groter aandeel jongeren in de gemeente dan gemid-

deld in Nederland

Zuidplas heeft enige tijd te maken gehad met een krimpend inwonertal, in

2009 was de krimp beperkt; Voor de periode periode 2010-2020 verwacht het

Planbureau voor de leefomgeving (met het CBS) dat de bevolking nog met

12% zal groeien. Dit is duidelijk bovengemiddeld.

De beroepsbevolking is relatief vaak hoger opgeleid, het aandeel middelbaar

opgeleiden ligt relatief laag

Van de beroepsbevolking behoort een relatief groter deel tot de leeftijdscate-

gorie van 35-44 jaar

De bruto participatiegraad van de vrouwen in de gemeente Zuidplas is iets la-

ger dan gemiddeld

14

Zuidplas heeft per saldo te maken met een uitgaande pendel: tegenover een

ingaande stroom van 9.100 personen staat een uitgaande stroom van 13.200

personen

De in- en uitgaande stromen zijn het sterkst naar de Corop gebieden Groot-

Rijnmond en Oost-Zuid-Holland

Het gemiddelde besteedbaar inkomen in de gemeente Zuidplas ligt boven het

landelijk gemiddelde

Economische situatie

Vestigingen, bruto regionaal product en werkgelegenheid

Tabel 11 Vestigingen naar sector in Zuidplas, Oost-Zuid-Holland en Nederland


omvang perc. omvang perc. omvang perc.

Landbouw, bosbouw en visserij 280 12% 2.270 13% 86.210 11%

Delfstoffenwinning 0 0% 0 0% 320 0%

Industrie 130 5% 960 6% 45.670 6%

Openbaar nut 5 0% 40 0% 1.955 0%

Bouwnijverheid 295 12% 2.745 16% 112.195 14%

Groothandel 265 11% 1.683 10% 62.305 8%

Detailhandel en autobedrijven 285 12% 2.182 13% 77.875 10%

Vervoer en opslag 115 5% 545 3% 26.145 3%

Informatie en communicatie (ICT) 75 3% 715 4% 31.760 4%

Financiële dienstverlening 55 2% 435 3% 17.865 2%

Zakelijke dienstverlening 555 23% 4.275 25% 197.135 24%

Openbaar bestuur 0 0% 20 0% 775 0%

Onderwijs 45 2% 385 2% 20.705 3%

Gezondheids- en welzijnszorg 80 3% 865 5% 46.605 6%

Toerisme 85 4% 1.615 9% 40.045 5%

Overige diensten 105 4% 850 5% 42.890 5%

Totaal 2.395 100% 18.735 100% 844.455 100%

Bron: CBS en Kamer van Koophandel

15

Tabel 12 Bruto Regionaal Product (BRP in miljoen €) naar sector in de gemeente Zuidplas

en Oost-Zuid-Holland, 2009 resp. 2008


omvang perc. omvang perc. omvang perc.

Landbouw 32 4% 338 4% 8.798 2%

Delfstoffenwinning 0 0% 0 0% 15.211 3%

Industrie 143 19% 914 11% 64.087 13%

Openbaar nut 0 0% 84 1% 11.738 2%

Bouwnijverheid 109 15% 793 10% 30.703 6%

Groothandel 85 12% 890 11% 37.868 7%

Detailhandel en autobedrijven 46 6% 584 7% 24.611 5%

Transportsector 29 4% 285 3% 20.948 4%

ICT 18 2% 367 4% 22.574 4%

Financiële dienstverlening 15 2% 374 4% 38.217 8%

Zakelijke dienstverlening 129 18% 1.726 21% 93.788 19%

Overheid 26 4% 548 7% 37.708 7%

Onderwijs 39 5% 354 4% 24.088 5%

Zorg en welzijn 44 6% 700 9% 50.498 10%

Toerisme en recreatie 17 2% 189 2% 16.126 3%

Overige diensten 9 1% 210 2% 12.666 2%

Totaal 741 100% 8.356 100,00

%

509.629 100,00

%

Bron: EIM op basis van LISA en CBS

16

Tabel 13 Werkgelegenheid naar sector (werkzame personen) in de gemeente Zuidplas en Oost-Zuid-Holland, 2009


aantal perc. aantal perc. aantal perc.

Landbouw 900 7% 4.500 4% 244.000 3%

Delfstoffenwinning 0 0% 0 0% 8.000 0%

Industrie 1.640 13% 12.000 10% 909.000 11%

Openbaar nut 20 0% 700 1% 34.000 0%

Bouwnijverheid 1.740 14% 10.600 9% 489.000 6%

Groothandel 1.710 14% 11.800 10% 514.000 6%

Detailhandel en autobedrijven 1.120 9% 16.600 14% 917.000 11%

Transportsector 500 4% 6.200 5% 826.000 10%

ICT 170 1% 4.200 3% 274.000 3%

Financiële diensten 110 1% 2.800 2% 278.000 3%

Zakelijke diensten 1.760 14% 15.200 12% 1.406.000 16%

Overheid 380 3% 3.800 3% 929.000 11%

Onderwijs 580 5% 8.100 7% 1.255.000 15%

Zorg en welzijn 1.080 9% 19.400 16% 428.000 5%

Toerisme en recreatie 520 4% 4.200 3% 479.000 4%

Overige diensten 230 2% 2.600 2% 535.000 6%

Totaal 12.460 100% 122.700 101,00% 9.525.000 100%

Bron:EIM op basis van LISA en CBS

17

Werkloosheid

Tabel 14 Aantal niet-werkende werkzoekenden naar achtergrond, december 2009


Aantal niet-werkenden werkzoekenden 822 7.039 487.629

Naar geslacht (%)

man 52% 51% 51%

vrouw 48% 49% 49%

Naar leeftijd (%)

15 tot 27 jaar 7% 11% 12%

27 tot 45 jaar 38% 38% 40%

45 tot 65 jaar 55% 50% 48%

Naar beroep (%)

elementaire beroepen 19% 24% 25%

lagere beroepen 30% 32% 32%

middelbare beroepen 29% 26% 25%

hogere beroepen 17% 14% 13%

wetenschappelijke beroepen 3% 2% 3%

Aandeel niet-werkende werkzoekenden ten

opzichte van de totale beroepsbevolking (%)

4% 5% 6%

Bron: UWV-CWI

18

19

Economische groei 2004-2009

Figuur 10 Werkgelegenheidsgroei in de gemeente Zuidplas, Oost-Zuid-Holland en Neder-

land, 2005-2009 (procenten per jaar)


Landbouw -3,9 -1,0 -2,1

Delfstoffenwinning 0,0 0,0 -2,3

Industrie -0,3 -0,7 -0,8

Openbaar nut -1,3 -2,5 1

Bouwnijverheid 7,3 -0,6 0,6

Handel 2,1 0,5 0,7

Vervoer en opslag -1,0 3,7 0,0

ICT 4,3 0,4 2,6

Financiële instellingen -16,5 -3,3 0,1

Zakelijke diensten 1,4 1,5 2,7

Openbaar bestuur 4,3 -2,5 -0,3

Onderwijs 4,4 0,7 1,2

Gezondheids- en welzijnszorg 4,1 2,3 2,1

Toerisme en recreatie 0,7 0,3 1,2

Overige dienstverlening 3,8 3,4 1,4

Totaal 1,7 0,6 1,0

Bron: LISA/CBS bewerking EIM

Conclusies


ken worden:

De economische structuur van de gemeente Zuidplas kenmerkt zich door rela-

tief veel landbouw, industrie, bouw en groothandel

De omvang van het Bruto Regionaal Product bedroeg in 2009 € 741 miljoen

Het aandeel niet-werkenden werkzoekenden ten opzichte van de totale be-

roepsbevolking ligt iets gunstiger dan gemiddeld in Oost-Zuid-Holland en Ne-

derland

De groei van de werkgelegenheid was in Zuidplas in de periode 2005-2009

met 1,7% per jaar duidelijk bovengemiddeld

Bedrijvendynamiek

Ontwikkel ing aantal vestigingen

Figuur 11 Groei aantal (bedrijfs)vestigingen in Zuidplas, Oost-Zuid-Holland en Nederland

2005 tot 2009

2009 2008 2007 2006 2005 2004

7,0%

6,0%

5,0%

4,0%

3,0%

2,0%

1,0%

0,0%

-1,0% Oost-Zuid-Holland Zuidplas Nederland

Bron: CBS

21

Oprichtingen

Figuur 12 Aantal starters en overige oprichtingen van bedrijven in Zuidplas 2005 tot 2009

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

2005 2006 2007 2008 2009 2010*

Starters Oprichtingen Totaal

Bron: Kamer van Koophandel

*) 2010 tot en met het derde kwartaal

Immigratie en emigratie van bedrijven

Tabel 15 Mutaties in de gemeente Zuidplas 2008-2010

Mutatie Periode

2008-2009 2009-2010

Ingekomen bedrijven 44 44

Vertrokken bedrijven 31 27

Saldo 13 17

Nieuwe oprichtingen 155 308

Opheffingen 68 73

Saldo 87 235

Totaal 100 252

Bron: Kamer van Koophandel

22

Conclusies


ken worden:

Het bedrijfsklimaat is gunstig

Het aantal bedrijfsvestigingen groeit bovengemiddeld

Zuidplas had de afgelopen jaarlijks ongeveer 150 nieuwe bedrijven, met een

piek in 2009 (308)

Er zijn in zowel 2008 als 2009 44 bedrijven verhuisd naar Zuidplas, terwijl er

31, resp. 27 bedrijven vertrokken.

Het saldo van inkomende en uitgaande bedrijven was in de periode 2008-2010

positief

23

Voorzieningen

Onderwijs

Tabel 16 Aantal leerlingen naar onderwijsvorm in de gemeente Zuidplas, Oost-Zuid-

Holland en Nederland, 2008/2009


aantal in % aantal in % aantal in %

Totaal aantal leer-

lingen

10.844 83.513 4.247.078

Naar schoolgemeen-

te

Basisonderwijs 4.294 40% 32.710 39% 1.553.332 37%

Speciaal basison-

derwijs

0 0% 872 1% 44.055 1%

Speciale scholen 0 0% 830 1% 66.264 2%

Naar woongemeente

Totaal voortgezet

onderwijs

2.790 26% 20.283 24% 934.971 22%

Vavo1 29 0% 353 0% 15.225 0%

Totaal middelbaar

beroepsonderwijs

1.233 11% 9.719 12% 514.594 12%

Mbo bol 817 8% 6.239 7% 342.550 8%

Mbo bbl 416 4% 3.480 4% 172.044 4%

Hoger beroepson-

derwijs

900 8% 6.524 8% 383.696 9%

Wetenschappelijk

onderwijs

365 3% 2.503 3% 220.347 5%

Bron: CBS

Winkelstructuur

Tabel 17 Winkelstructuur in Zuidplas, Oost-Zuid-Holland en Nederland, 2010


Verkooppunten 191 1.880 116.998

Aantal vestigingen per 1.000 inwoners 4,7 6,4 7,1

Totaal aantal m2 WVO 49.749 473.442 30.202.185

m2 WVO per inwoner 1,23 1,61 1,82

Bron: Locatus

1 Voortgezet Algemeen Volwassen Onderwijs

24

Figuur 13 Winkelaanbod naar type winkel (in % van totale m2) in de gemeente Zuidplas

en Nederland, 2010

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Nederland

Zuidplas

dagelijks mode & luxe vrije tijd in en om het huis detailhandel overig

Bron: Locatus

25

Zorg en welzijn

Tabel 18 Voorzieningenaanbod in zorg en welzijn, 2010

Aantal

apotheken 4

coaching/counseling 1

consultatiebureaus 1

diëtisten 2

EHBO/reanimatie 5

ergotherapist 1

fysiotherapie/manuele therapie 12

geestelijke gezondheidszorg 2

homeopathie 1

huisartsen 17

jeugdgezondheidszorg 1

kraamzorg/verloskundigen 1

logopedie 3

natuurgeneeswijzen/ alternatieve geneeswijzen 8

oefentherapeuten 4

orthopedogagiek 1

overgangsconsulenten 1

patiëntenorganisaties 4

podologen 1

psychologie/ psychotherapie 4

seksuologen 1

tandartsen/mondhygienisten 12

thuiszorgorganisaties 4

verpleeghuizen/verzorgingstehuizen 0

voedingsadvies 1

voetzorg/ pedicures 14

zorgcentra/ dagcentra 1

overig 1

totaal 108

26

Bron: Gemeente Zuidplas

Tabel 19 Aantal gezondheids- en welzijnszorginstellingen per 1.000 inwoners in de ge-

meente Zuidplas, Oost-Zuid-Holland en Nederland, 2009



Bron: CBS bewerking EIM

Sport

Tabel 20 Aanbod van sportvoorzieningen in de gemeente Zuidplas, 2010

Accommodaties Sportverenigingen

Accommocatie aantal Sport aantal

Golfbanen 1 Autosport 1

Gymnastieklokalen 6 Badminton 4

Manages 2 Basketbal 1

Sporthallen 2 Biljarten 6

Sportparken 2 Bridge 6

Sportscholen 5 Denksport (schaken) 3

Tennishallen 1 Golfen 1

Zwembaden 3 Gymnastiek 4

Hengelsport 2

Hockey 1

IJssport 3

Jeu de Boules 1

Karate 1

Korfbal 2

Rolschaatsen 1

Skiën 1

Tafeltennis 3

Tennis 4

Voetbal 4

Volleybal 1

Waterpolo 1

Yoga 5

Zaalvoetbal 2

Zwemmen 3

Totaal 22 Totaal 61

Bron: Gemeente Zuidplas

Noot: Volleybal (VC Nesselande) wordt gespeeld op hoog niveau

27

Tabel 21 Aantal instellingen/verenigingen voor cultuur, sport en recreatie per 1.000 in-

woners in de gemeente Zuidplas, Oost-Zuid-Holland en Nederland, 2009


Cultuur, sport en re-

creatie

1,5 0,7 0,8

Bron: CBS en gemeente Zuidplas, bewerking EIM

Recreatie

Tabel 22 Aanbod van verblijfsaccomodaties in 2010

aantal

Bungalowpark 3

Hotel 2

Café/restaurant 37

Bed & breakfast 3

Campings 3

Totaal 48

Bron: VVV/ gemeente Zuidplas nota Horacabeleid

Tabel 23 Aantal accommodaties en slaapplaatsen in de gemeente Zuidplas, Oost-Zuid-

Holland en Nederland, 2010


Aantal accommodaties hotels, bed & break-

fast en jeugdaccommodaties

5 44 6.954

Accommodaties per 1.000 inwoners 0,12 0,15 0,42

Aantal slaapplaatsen hotels/ bed & break-

fast/ jeugdaccommodaties

2501 915 211.411

Slaapplaatsen per 1.000 inwoners 6 3 13

Bron: CBS/VVV bewerking EIM

Conclusies

Uit de hiervoor gepresenteerde gegevens kunnen de volgende conclusies worden

getrokken:

Het aantal leerlingen per 1.000 inwoners ligt vrijwel op het landelijk gemid-

delde.

Het winkelvoorzieningsniveau blijft in de gemeente Zuidplas wat achter bij het

landelijk gemiddelde.

1 Raming EIM, op basis van gegevens VVV en Zuid-Hollands Bureau voor Toerisme

28

Het aantal m2 winkelvoeroppervlak per inwoner ligt in de gemeente Zuidplas

lager dan het gemiddelde in Nederland.

Zuidplas heeft in vergelijking met Nederland relatief meer winkelvloeropper-

vlak (WVO) in de segmenten “Dagelijks” en “In en om het huis”.

Het aantal voorzieningen in de gezondheids- en welzijnszorg blijft enigszins

achter bij het regionaal (Corop Oost-Zuid-Holland) en landelijk gemiddelde

Zuidplas scoort goed op het aantal cultuur, sport en recreatievoorzieningen

Op het terrein van het aantal verblijfsaccommodaties en slaapplaatsen blijft

de gemeente Zuidplas achter bij het landelijk gemiddelde.

Prognoses

Tabel 24 Werkgelegenheidsgroei in de gemeente Zuidplas, Oost-Zuid-Holland en Neder-



Landbouw -2,3 -2 -1,8

Delfstoffenwinning - 0 1,2

Industrie -2,0 -1,9 -1,6

Openbaar nut - -0,9 -1,5

Bouwnijverheid -0,6 -0,5 -0,5

Handel -0,1 0,1 0,2

Vervoer en opslag -0,1 -0,1 -0,3

ICT 0,5 0,5 -0,5

Financiële instellingen -0,2 -0,2 -0,4

Zakelijke diensten 1,1 1,3 1,5

Openbaar bestuur -0,8 -1,6 -0,4

Onderwijs -0,1 -0,6 0,2

Gezondheids- en welzijnszorg 2,1 2 2

Toerisme en recreatie -0,3 0,2 0,1

Overige dienstverlening 0,5 0,7 0,9

Totaal -0,1 0,3 0,4


29

30

Tabel 25 Economische groei (BRP) in de gemeente Zuidplas, Oost-Zuid-Holland en Neder-



Landbouw 1,5 1,5 2

Delfstoffenwinning - 1,9

Industrie 0,8 1 1,3

Openbaar nut - 0,3 0,3

Bouwnijverheid 0,4 0,3 0,6

Handel 3,1 3,5 3,5

Vervoer en opslag 2,6 2,5 1,1

ICT 3,7 3,9 2,9

Financiële instellingen 1,7 1,4 1

Zakelijke diensten 2 1,9 2,3

Openbaar bestuur -0,5 -1 0,3

Onderwijs 0,9 0,2 0,4


Toerisme en recreatie 0,3 1 0,9

Overige dienstverlening 1 1,2 1,1

Totaal 1,6 1,5 1,8


Conclusie

De economische ontwikkeling en de werkgelegenheidsgroei blijven de komen-

de jaren in Zuidplas iets achter de landelijke ontwikkeling. De economische

structuur is iets ongunstiger dan landelijk. Daarnaast zijn de beperkte uitbrei-

dingsmogelijkheden voor de bedrijven en mogelijke problemen rond de be-

reikbaarheid een remmende factor.

Methode voor de vergelijking van Zuidplas met Oost-Zuid-Holland en Nederland

In het spinnenwebdiagram wordt de gemeente Zuidplas op een vijftal kernpunten

beoordeeld en vergeleken met Oost-Zuid-Holland en Nederland. De kernpunten

zijn:

1 Ruimtelijke ontwikkeling

2 Sociale kenmerken

3 Economische situatie

4 Bedrijven dynamiek

5 Voorzieningen.

Bovenstaande vijf kernpunten zijn alle opgedeeld naar een aantal subcategorie-

en. Ook per subcategorie heeft de vergelijking plaatsgevonden. Om een totaal-

plaatje van de positionering van de gemeente Zuidplas ten opzichte van Oost-

Zuid-Holland en Nederland te kunnen schetsen is de volgende vertaalslag ge-

maakt.

Per subcategorie is Nederland als uitgangspositie genomen. Daarop is vastge-

steld hoeveel de gemeente Zuidplas en Oost-Zuid-Holland meer/minder, la-

ger/hoger etc. hebben gescoord. (Bijvoorbeeld: in welke mate de bevolking in de

gemeente Zuidplas sneller of langzamer gegroeid is dan in Nederland.) Deze sub-

categorieën samen vormen gemiddeld één cijfer dat vervolgens ten opzichte van

Nederland gepositioneerd kan worden. Nederland krijgt per punt altijd de waarde

‘1’ mee. Scoort de gemeente Zuidplas bijvoorbeeld hoger op de ruimtelijke ont-

wikkelingen, dan is de waarde die de gemeente Zuidplas meekrijgt, hoger dan

één. Scoort de gemeente Zuidplas lager dan Nederland, dan krijgt zij een waarde

tussen de nul en de één mee.

De subcategorieën die zijn meegenomen zijn:

1 Jaarlijkse groei in woningvoorraad, gereedgekomen woningen, woningbehoef-

te, verleende bouwvergunningen, beschikbaarheid bedrijventerreinen en be-

reikbaarheid;

2 Bevolkingsgroei, werkloosheid, participatiegraad, percentage werkenden in

de eigen woongemeente, besteedbaar inkomen, werkgelegenheidsgroei;

3 werkgelegenheidsgroei 2008, regionale economische groei 2008, ontwikke-

ling werkgelegenheid 2009-2020, ontwikkeling Bruto Regionaal Product

2009-2020;

4 Bedrijfsvestigingen;

5 Onderwijsvoorzieningen, aantal m2 winkelvloeroppervlak per inwoner, aantal

gezondheids- en welzijnsinstellingen, het aantal instellingen cultuur, sport en

recreatie en de verblijfsaccommodatie (aantal slaapplaatsen).

31

32

Begrippenlijst

Omgevingsadressendichtheid Het gemiddeld aantal adressen per

vierkante kilometer binnen een cirkel

met een straal van één kilometer op 1

januari van het betreffende jaar.

De OAD beoogt de mate van concen-

tratie van menselijke activiteiten (wo-

nen, werken, schoolgaan, winkelen,

uitgaan etc.) weer te geven.

Woningvoorraad Totaal aantal woningen op 1 januari.

Een woning is een tot bewoning be-

stemd gebouw dat, vanuit bouwtech-

nisch oogpunt gezien, blijvend is be-

stemd voor permanente bewoning door

een particulier huishouden.

Autochtoon: inwoner, die zelf en ook beide ouders

in Nederland zijn geboren

Allochtoon: inwoner die zelf, of waarvan één dan

wel beide ouders in het buitenland zijn

geboren.

waarvan

Westers: Allochtoon, afkomstig uit Europa, de

VS, Canada, Nieuw Zeeland, Australië,

Zuid-Afrika en Indonesië (Nederlands-

Indië).

Niet-westers: Allochtoon, afkomstig uit een ander

land.

Huishouden: Eén of meer personen die samen een

woonruimte bewonen en zichzelf, dus

niet-bedrijfsmatig, voorzien in de da-

gelijkse levensbehoeften.

Potentiële beroepsbevolking: Bevolking tussen de 15 en 65 jaar.

Beroepsbevolking: Personen met een baan, dan wel werk-

zoekend

Werkgelegenheid Personen met een baan

Pendel Reizen tussen woongemeente en werk-

gemeente.

Bruto binnenlands product De toegevoegde waarde tegen markt-

prijzen voor de totale economie. Dit is

het in een land totaal verdiende inko-

men.

Bruto regionaal product (BRP) De toegevoegde waarde tegen markt-

prijzen voor een regio. Dit is het in een

regio totaal verdiende inkomen.

Bruto participatiegraad Het aandeel van de (werkzame en

werkloze) beroepsbevolking in de po-

tentiële beroepsbevolking.

Bedrijvendynamiek De verandering die optreedt in het be-

drijven of vestigingenbestand.

Oprichting Nieuw bedrijf of nieuwe nevenvesti-

33

ging.

Starter Nieuwe ondernemer die een nieuwe

economische activiteit begint.

Overige oprichting Nieuwe economische activiteit die

wordt gestart vanuit een bestaand be-

drijf (dochterbedrijf of filiaal).

Winkelvloeroppervlakte (WVO) Gemiddelde oppervlakte van een win-

kel in m2.

Verkooppunt Economische activiteit op een uniek

adres, waarbij sprake is van eigen per-

soneel, eigen kassa en winkelverkoop-

vloeroppervlakte op 1 januari.

Verblijfsaccommodatie Overnachtingsmogelijkheid. Voorbeel-

den zijn hotels, bed & breakfast, cam-

pings, bungalowparken etc.

Op het laagste punt aan de top!De omvang van het bruto regionaal product (BRP) bedroeg in 2009 €...

Documents

Transcript of Op het laagste punt aan de top!De omvang van het bruto regionaal product (BRP) bedroeg in 2009 €...