Landschapsbeheer Flevoland

Het Rivierduinpad loopt over groenstroken, die de vroegere oevers van de IJsseldelta markeren. Blijkens de opgegraven resten van de Swifterbant- cultuur, leefden hier vroeger de eerste boeren. Dat geeft een bijzonder cachet aan het pad. Ook qua natuur is het Rivierduinpad méér dan de moeite waard. U loopt langs een ecologische verbin-dingszone, rietkragen, bollenvelden, plas-dras perce-len met weidevogels, een paddenpoel en weilanden met koeien. Na uw wandeling kunt u (in overleg) de melkvee- boerderij van de familie De Kuiper bezichtigen.

op de kuierlatten

1

Rivierduinpad 3 of 9 km

Startpunt De start is tegenover de boerderij bij het theehuisje. U kunt uw auto parkeren in de brede wegberm. Visvijverweg 418219PB Lelystad

GPS: 52°35’06.0”N 5°34’14.7”EWerkt via google maps op Android, iphone gebruikers moeten apart google maps installeren via de app store.

Afstand: 3 of 9 km

Landschapsbeheer FlevolandBotter 1403, 8232 JP LelystadTelefoon 0320 294939 www.landschapsbeheerflevoland.nl

Rivierduinpad

2

Rivierduinpad

3

1

7

32

56

4

8

9

1 Start

GPS:52°35’06.0”N 5°34’14.7”E kaart

De route begint tegenover de boerderij van de familie De Kuiper aan de Visvijverweg 41 op het kronkelende bospaadje.

Hier start ook het Kabouterpad, een korte wandeling voor de kleintjes over een kronkelend bospad.

Rivierduinpad

4

2 Bosje

Dit bosje is het leefdomein van onder meer gaaien, spechten, vossen, zangvogels en reeën die tegen zonsondergang de bosrand opzoeken. Het bosje is niet, zoals vroeger in de Noordoostpolder, aangelegd omdat de grond arm was. Wél vanwege de archeologische waarde in de ondergrond van het landschap. Aan het eind van het bosje het zicht op het moderne wind-molenpark op de IJsselmeerdijk.

kaart

5

3 Groene banen

Na het bosje treft u een groenstrook aan. Het is één van de groene banen die in het zogeheten Rivierduingebied tussen Lelystad en de Ketelbrug, direct na de drooglegging van de polder zijn aangelegd. Ze markeren de vroegere oeverwallen van de IJsseldelta. Door hier gras te planten in plaats van bomen, werden de restanten van prehistorische bewoning op de hoge oevers niet beschadigd. In wat vroeger de rivierbeddingen waren, staan tegenwoordig de bomen. U loopt dus eigenlijk in een omgekeerde wereld! In de vorm van het bosje zijn deze rivierduinen en de slenken, met een geoefend oog nog te herkennen.

kaart

6

Bij een aantal sloten in dit gebied wordt elk jaar slechts één walkant gemaaid. Het maakt dit water tot een klein paradijsje voor rietvogels.

U steekt nu de Visvijverweg over. U volgt nu als het ware de oude rivierweg.

Midden in één van de groenstroken alhier werden de resten gevonden van de Swifterbantcultuur. Opgravingen uit 1970 maken duidelijk dat hier ca. ruim zesduizend jaar geleden de jagers leefden die dieren gingen houden; de eerste boeren dus! Ook is enkele jaren geleden hier de eerste akker van Europa ontdekt! Er wordt beweerd dat de visweren, de houten geraamtes waarin vissen werden gevangen, her en der nog in dit gebied in de grond zijn geconserveerd. Archeologen proberen dat momenteel te bewijzen.

kaart

7

52°34’51.5”N 5°34’45.6”EVervolgens kiest u de korte of langere route. De korte route loopt over het land in de richting van de boerderij van de familie De Kuiper.

4 Meetstoel U passeert een replica van een meetstoel die voor en tijdens de ontginning werd gebruikt om het land in te meten.

De lange route loopt over de NatuurhoeveG38 en daarna een stukje over de Klokbekerweg. Vanaf de meetstoel lopen we langs de houtwal, waarna we bij het schelpenwandelpad rechtsaf gaan richting de Klokbekerweg.

kaart

8

5 Oplaadstation voor de natuur

Rechts ziet u een perceel dat onder meer voor weidevogels is ingericht, getuige de kreek in het land. De waterstand wordt hier kunstmatig hoog gehouden. Hier lopen acht maanden per jaar de koeien buiten. Zo ziet u blaarkoppen, een oud Nederlands koeienras. Hun naam danken ze aan een ring om de ogen op hun witte kop: de blaar.

Halverwege het pad vindt u informatieborden over het oplaadstation voor de natuur. Aan uw linkerhand ziet u tulpenvelden.

kaart

9

Bij de Klokbekerweg gaat u linksaf tot aan de Noordertocht.

6 De Klokbekerweg is genoemd naar het prehistorisch aardewerk dat hier is gevonden. Verder ziet u windmolens, die elk jaarlijks voor wel duizenden gezinnen energie opwekken en van groot economisch belang zijn voor de boeren.

52°34’27.4”N 5°34’56.9”E Na ongeveer een halve kilometer op de Klokbekerweg slaat u voor het water rechtsaf. U volgt nu de Noordertocht, die is aangewezen als ecologische verbindingszone. Op deze strook van Staatsbosbeheer lopen in het weideseizoen koeien van de familie Heida, vandaar de veeroosters.

kaart

10

7 Noordertocht Bij veel tochten vervangt het waterschap de houten of betonnen oeverrand door een duurzame oever. Zo ook bij de Klokbekertocht en de Noordertocht. De traditionele berm is verruimd tot een plasberm van twee meter breed, die zo’n 30 centimeter diep is. Door deze verbreding kan de tocht meer water bevatten en afvoeren als het hard regent en krijgt het agrarisch gebied minder snel ‘natte voeten’. Het ondiepe water is het leefgebied van waterdiertjes, zoals libellelarven, waterkevers en jonge vis. Daarnaast biedt de glooiende oever meer ruimte aan planten en dieren. Bevers, otters, reeën, en kikkers kunnen makkelijk het water in en uit, libellen scheren over het ondiepe water, vlinders en allerlei andere insecten zoeken nectar bij de bloeiende oeverplanten.

kaart

11

Na ongeveer 1 km langs de Noordertocht gaat u rechtsaf (in westelijke richting) door de landerijen van de familie Heida.

8 Hier lopen in het weideseizoen de koeien buiten, in de zomer ook ’s avonds en ’s nachts. Op deze landerijen worden naast gras ook tulpen, aardappelen en uien verbouwd. Halverwege deze kavel kruist u een betonpad. Daar kunt u even heen en weer lopen naar het plas- dras gebied, circa 200 meter rechtsaf. Dit is speciaal voor de weidevogels ingericht. Ook is hier een vogelakker met luzerne en kruidenstroken ingericht, met name voor de veldleeuwerik en de grauwe kiekendief.

U steekt de Visvijverweg over en gaat richting de bosrand.

12

Na oversteek van de Visvijverweg loopt u door de landerijen van de familie Bosma waar naast gras en maïs ook tulpen, uien en aardappelen staan.

Via een kruidenrijke zone aan de bosrand bereikt u vervolgens een poel die o.a. voor de rugstreeppad is aangelegd. Amfibieën voelen zich thuis in het ondiepe water, dat in het voorjaar snel opwarmt. De zuidrand van een amfibieënpoel is vaak extra steil, zo ontstaat een warme plek, waar insecten zich in de zon kunnen koesteren.

U komt nu weer terug bij het startpunt.

Daar kunt u na afspraak op bepaalde tijden desgewenst een kop koffie of thee nuttigen bij de familie De Kuiper en de boerderij bezichtigen.

DeelnemersHet Rivierduinpad loopt over het land van zes boerenfamilies. De route start bij de boer-derij van familie de Kuiper. Deze boer weidt zijn koeien het hele weideseizoen en in de zomer gaan de koeien ook ’s avonds na het melken weer naar buiten.

“Veel boeren hier in de omgeving brengen de koeien gelukkig gewoon naar buiten” vertelt Aart de Kuiper. “Zowel de koeien als de boeren genieten daarvan. Ik hoop de wandelaars ook. Het maakt het landschap levendig en het is goed voor de biodiversiteit. Tegelijkertijd gaat er rust vanuit. Het grazen kun je horen, met name in de avonden, en

9

13

kaart

DeelnemersHet Rivierduinpad loopt over het land van zes boerenfamilies. De route start bij de boer-derij van familie de Kuiper. Deze boer weidt zijn koeien het hele weideseizoen en in de zomer gaan de koeien ook ’s avonds na het melken weer naar buiten.

“Veel boeren hier in de omgeving brengen de koeien gelukkig gewoon naar buiten” vertelt Aart de Kuiper. “Zowel de koeien als de boeren genieten daarvan. Ik hoop de wandelaars ook. Het maakt het landschap levendig en het is goed voor de biodiversiteit. Tegelijkertijd gaat er rust vanuit. Het grazen kun je horen, met name in de avonden, en het herkauwen kun je zien.

14

Wij vinden het verder ook praktisch: je hoeft de mest niet weg te brengen, de koeien halen zelf het gras op en het is beter voor de klauwen en de overige gezondheid van de koe! Helaas is de regelgeving uit Den Haag over het binnen houden van de koeien tegenstrijdig, steeds meer boeren houden hun koeien daarom binnen”. Schuin tegenover de boerderij van de familie de Kuiper ligt, iets ten noorden van het bosje, het melkveebedrijf van de familie Siebenga.

Aan de andere kant van de sloot laat melkvee-houder Lammert Sipkens zomers zijn koeien weiden. Hij onderscheidt zich van de andere boeren in dit gebied doordat hij de enige is die al zijn land alleen voor gras benut. De overige boeren verbouwen ook maïs of verhuren hun land aan een tulpenteler of akkerbouwer.

15

Verderop, rechts van de Klokbekertocht, ligt het land van Ben en Armgard Barkema (foto). Hun Natuurhoeve G38 combineert een duurzame aanpak met nieuwe efficiënte technieken. Door de melkrobots kunnen de koeien vrij in- en uitlopen tussen strostal en het grasland. Dankzij inheems zaad en extensieve beweiding wordt geprobeerd de vegetatie van het oude boerenland terug te krijgen.

Op de Klokbekerweg loopt u aan uw rechterhand langs het bedrijf van de familie Bosma. Op dit bedrijf wordt het jongvee gehouden. Het melkvee staat aan de Visvijverweg. Na ongeveer 1 kilometer langs de Noordertocht gaat u rechtsaf door de landerijen van de familie Heida.

Bijna over de hele lengte van de kavel loopt de kreek, die duizenden jaren na dato weer nieuw leven ingeblazen wordt. Vernatting vormt de basis van deze ecologische zone. De harde grond wordt plasdras.

kaart

16

Nadat u de Visvijverweg heeft overgestoken, wandelt u weer in het land van de familie Bosma.

De paddenpoel bij de kruising Visvijverweg/ Klokbekerweg is het resultaat van een goede buurverhouding: de families Barkema en De Kuiper hebben er bijna letterlijk de handen voor ineen geslagen!

De boeren in het gebied delen hun kennis en ervaringen graag met elkaar én met de wandelaar. Het is één van de redenen waarom zij de route hebben uitgezet. “In de pers komt de boer nogal eens negatief over. Terwijl we zelf vinden dat we het goed doen, zowel voor onszelf als de natuur. Twintig jaar geleden hadden we niet kunnen bedenken wat we nu allemaal doen”, aldus De Kuiper.De families Siebenga en Bosma hebben zelf het initiatief genomen voor een milieucoöperatie.

17

“Met deze coöperatie proberen we van bedreigingen kansen te maken. Dankzij die coöperatie zitten we nu met gemeenten, provincie, Natuur en Milieu Flevoland en landschaps-organisaties om de tafel, zodat we gezamenlijk oplossingen kunnen zoeken voor mogelijke problemen. We beschermen nesten van weidevogels, we doen aan duurzaam slootkantbeheer, zodat bloeiende planten en insecten alle kans krijgen. Als er vroeger maar drie stengels riet in de sloot stonden, kwam de schouw ons al op de vingers tikken. Nu laten we het riet twee jaar en de grassen in het talud tot de zomer groeien voor we het maaien. Waar we ons 15-20 jaar terug voor schaamden, laten we nu aan de mensen zien. Een aantal leden stelt grond ter beschikking, hier worden stroken met een diversiteit aan kruiden en grassen gezaaid, wat een gunstige broed- en leefgebied voor allerlei akker- en weidevogels oplevert!” kaart

18

19

Op de kuierlattenVerspreid over Flevoland liggen een tiental wandelpaden onder de noemer ‘Op de Kuierlatten’. Paden om te struinen door het landschap, over boerenland. Niet over geplaveide paden, maar langs dijken, vaarten, over akkers, door boomgaarden en bossen en langs cultuurhistorische bezienswaardigheden.www.opdekuierlatten.nl

Volg ons op

COPY

RIG

HTS

SM

ART

MO

BILE

TOU

R.N

L