Ons nationalisme komt van onderopgolf in de Catalaanse en nationale po-litiek. Regiopresident Artur...
1
50 km Barcelona Arenys de Munt CATALONIË SPANJE Bbp, 200 mld euro Inwoners 7,5 miljoen 19% 16% NRC 231012 / RL Catalonië t.o.v. geheel Spanje ‘Ons nationalisme komt van onderop’ Door onze correspondent Merijn de Waal Arenys de Munt. Josep Pascual kreeg laatst van een klant in zijn trai- teurwinkel het advies binnen maar geen Catalaanse vlag op te hangen. De klant had er zelf geen probleem mee, maar meende dat anderen er aanstoot aan kunnen nemen. „Nou, daar trek ik me niks van aan”, zegt Pascual. Sinds ruim een maand hangt de roodgeel gestreepte senyera ook in de etalage, gedrapeerd over een tafeltje met etensproducten. Hij richtte de etalage in voor de elf- de september, de nationale Catalaan- se feestdag. Deze ‘Diada’ groeide dit jaar uit tot een schreeuw om onaf- hankelijkheid. Circa 1,5 miljoen mensen liepen mee in een mars door Barcelona. Een onverwacht massale opkomst, die leidde tot een schok- golf in de Catalaanse en nationale po- litiek. Regiopresident Artur Mas schreef vervroegde verkiezingen uit. Hij voert nu campagne met de belof- te in zijn volgende termijn een refe- rendum over „zelfbeschikking ”, of- wel „een eigen staat” te organiseren. Spanje stevent af op een historisch en economisch beladen constitutio- neel conflict. De centrum-rechtse re- gering van premier Rajoy kan dit er slecht bij hebben. Spanje wordt al ge- wantrouwd om zijn wankelende banken en hoge begrotingstekort. Nu komt daar een rebellerende regio bij. De regering noemt het referen- dum ongrondwettelijk en zal het met alle juridische middelen bestrijden. Cataloniës president Mas wil het plan doorzetten. Bij voorkeur bin- nen de Spaanse wet, heeft hij gezegd, maar als Madrid het blokkeert, wil hij zoeken naar een Catalaans of in- ternationaal juridisch kader. Hij zoekt hiervoor al steun binnen en buiten Europa. In Arenys de Munt, waar de trai- teurwinkel van Josep Pascual staat, hebben ze ervaring met omstreden referenda. In september 2009 hield dit dorp ten noorden van Barcelona een officieuze gemeentelijke volks- raadpleging over onafhankelijkheid. Het leidde tot een landelijke rel en juridische tegenacties van Madrid. Ruim vijfhonderd andere Cata- laanse gemeenten volgden niette- min het voorbeeld. In totaal stemden uiteindelijk circa 1 miljoen Catala- nen, op een bevolking van 7,5 mil- joen. Omdat veel tegenstanders van onafhankelijkheid niet kwamen op- dagen, won het ja-kamp ruim – met 91 procent. In recente peilingen is tussen de 47 en 51 procent voorstan- der van onafhankelijkheid. Burgemeester Ximenis van Arenys de Munt noemt de volksraadplegin- gen een katalysator achter de huidige escalatie. „Ze hebben de ge- moedstoestand van Catalaanse nati- onalisten doen omslaan”, legt hij uit in zijn kantoor. „Wij waren in de on- afhankelijkheidsbeweging altijd op zoek naar een charismatische leider, die ons de weg uit Spanje zou wijzen. Die kwam niet, terwijl Madrid ons steeds onrechtvaardiger aanpakte.” Het leidde, zegt hij, aanvankelijk tot een gelaten pessimisme. „De refe- renda gaven mensen de kans zich het nationalistisch project eigen te ma- ken. Deze nieuwe vorm van politiek bedrijven, van onderop, bracht het optimisme terug.” Ximenis behoort tot een uiterst linkse, radicale regionationalistische partij. Hiervan zijn er de afgelopen jaren meerdere opgestaan in het ver- snipperde Catalaanse politieke land- schap. Maar de grootste partij blijft de aloude, machtige CiU. Deze cen- trum-rechtse, gematigde regionatio- nalisten bestuurden de regio de afge- lopen 32 jaar, op een intermezzo van 2003 tot 2010 na. CiU nam altijd een wat tweeslachtige houding aan te- genover het nationalisme. Ze streed wel voor meer autonomie, maar niet voor volledige onafhankelijkheid. En wilde altijd dialoog met Spanje. Dat CiU onder regiopresident Mas nu deze nieuwe weg inslaat, wordt in de rest van Spanje en de Madrileense pers uitgelegd als politiek opportu- nisme. Mas zou de volksdrift willen kapen om een absolute meerderheid in het regioparlement te winnen, die hij nu nog ontbeert. Zijn pleidooi voor zelfbeschikking zou ook de aandacht moeten afleiden van de penibele financiële situatie van Catalonië. CiU zegt dat dit het gevolg is van de hoge belastingaf- drachten die de relatief rijke regio doet aan Madrid. De regioregering zou minder hard hoeven bezuinigen, denkt hij, als Catalonië over zijn ei- gen geld zou gaan. De crisis wakkert ook in Basken- land de onafhankelijkheidsdrift aan, bleek bij de verkiezingen van afgelo- pen zondag. Hier wonnen regionati- onalisten een ruime meerderheid. Zij volgen de ontwikkelingen in Ca- talonië met belangstelling. Ramón, een ambtenaar van de me- tro van Barcelona, is sceptisch over de politieke ontwikkelingen. Hij staat op het Plaça San Jaume met enkele collega’s te betogen tegen de fikse loonkorting die ze kregen opgelegd in het kader van de bezuinigingen. Dat de Catalaanse kwestie nu het gesprek van de dag is, komt de politi- ci goed uit, denkt Ramon. „Dan gaat het tenminste niet over de bezuini- gingen, over Bankia of al die presti- geprojecten waaraan ze geld hebben verspild. Van Extremadura tot Gali- cië kunnen ze het nu over Catalonië hebben. Ik ben Catalaan, maar mij maakt het niet uit wie ons bestuurt. Al is het een Rus, een Engelsman of een Duitser. Als hij me werk geeft en betaalt ben ik al blij.” Volgens politiek historicus Xavier Casals is het een vergissing te denken dat Mas een rookgordijn optrekt. „Natuurlijk is het voor hem mooi meegenomen dat het nu vooral over de nationalistische zaak gaat. Maar volgens enquêtes verwijdert de Cata- laanse publieke opinie zich mentaal al veel langer af van de staat.” Casals noemt dit een ‘afscheiding light’. Voor Anna Arqué is het eerst zien dan geloven bij CiU. De activiste voert internationaal campagne voor de Catalaanse zaak. Onder meer via European Partnership of Indepen- dence (EPI), waarin ook Vlamingen, Basken en Schotten actief zijn. „Ik durf pas te juichen als het referen- dum er echt komt en als ik de vraag ken. Tot die tijd moeten we druk op de politiek houden.” Hiervoor hebben de radicale nati- onalisten sinds enkele weken een nieuw middel. Ruim vijftig gemeen- tes, waarvan sommige worden be- stuurd door de CiU, hebben zich uit- geroepen tot ‘vrij en soeverein Cata- laans gebied’. Ook Arenys de Munt heeft zich bij dit ‘bevrijd gebied’ geschaard. Hier wappert aan veel gevels niet de offi- ciële Catalaanse senyera, maar de este- lada, de onafhankelijkheidsvlag. Die is ook roodgeel gestreept, maar heeft bovenin nog een blauwe driehoek met witte ster. „In andere dorpen kan je de estelada nog niet ophangen zonder gedoe”, zegt burgemeester Ximenis. „Maar nu onafhankelijk- heid een positief project van feest en blijdschap is geworden, gaat het be- ter lukken. Willen is kunnen.” De opkomst op de Catalaanse feestdag, in september, was onverwacht massaal. Deze bloemen zijn voor een leider die sneuvelde bij de val van Barcelona in 1714. Foto A P Lang wachtten Catalaanse nationalisten op een leider met charisma. Nu sluit de grijze Artur Mas aan bij gewone Catalanen die van Spanje af willen. Catalonië is relatief rijk Het dorp Areny de Munt baande de weg voor een referendum over Catalonië en Spanje Spaanse schoolstrijd De Spaanse minister van On- derwijs José Ignacio Wert heeft een rel veroorzaakt met de op- merking dat er in het onderwijs in Catalonië overdreven veel aandacht is voor de Catalaanse geschiedenis. Wert wil Catala- nen via het onderwijs „ver- spaansen”, opdat ze „hun beide identiteiten” als „verrijking” gaan zien. Cataloniës regiopre- sident Artur Mas reageerde dat Wert kennelijk „één, groot en vrij Spanje” wil, een bekend fran- quistisch motto. In de Francotijd was ‘Vorming van nationaliteits- zin’ een schoolvak. Koning Juan Carlos zou de minister en pre- mier tijdens een militair defilé in Madrid berispt hebben, meld- den Spaanse media. ‘Ik ben Catalaan, maar mij maakt het niet uit wie ons bestuurt.’
Transcript of Ons nationalisme komt van onderopgolf in de Catalaanse en nationale po-litiek. Regiopresident Artur...
50 km
Barcelona
Arenys de MuntCATALONIË
SPANJE
Bbp, 200 mld euro Inwoners 7,5 miljoen
19% 16%
NRC 231012 / RL
Catalonië t.o.v. geheel Spanje
‘Ons nationalisme komt van onderop’
Door onze correspondentMerijn de WaalArenys de Munt. Josep Pascualkreeg laatst van een klant in zijn trai-teurwinkel het advies binnen maargeen Catalaanse vlag op te hangen.De klant had er zelf geen probleemmee, maar meende dat anderen eraanstoot aan kunnen nemen. „Nou,daar trek ik me niks van aan”, zegtPascual. Sinds ruim een maandhangt de roodgeel gestreepte senyeraook in de etalage, gedrapeerd overeen tafeltje met etensproducten.
Hij richtte de etalage in voor de elf-de september, de nationale Catalaan-se feestdag. Deze ‘Diada’ groeide ditjaar uit tot een schreeuw om onaf-hankelijkheid. Circa 1,5 miljoenmensen liepen mee in een mars doorBarcelona. Een onverwacht massaleopkomst, die leidde tot een schok-golf in de Catalaanse en nationale po-litiek. Regiopresident Artur Masschreef vervroegde verkiezingen uit.Hij voert nu campagne met de belof-te in zijn volgende termijn een refe-rendum over „z e l f b e s ch i k k i n g ”, of-wel „een eigen staat” te organiseren.
Spanje stevent af op een historischen economisch beladen constitutio-neel conflict. De centrum-rechtse re-gering van premier Rajoy kan dit erslecht bij hebben. Spanje wordt al ge-wantrouwd om zijn wankelendebanken en hoge begrotingstekort.Nu komt daar een rebellerende regiobij. De regering noemt het referen-dum ongrondwettelijk en zal het metalle juridische middelen bestrijden.
Cataloniës president Mas wil hetplan doorzetten. Bij voorkeur bin-nen de Spaanse wet, heeft hij gezegd,
maar als Madrid het blokkeert, wilhij zoeken naar een Catalaans of in-ternationaal juridisch kader. Hijzoekt hiervoor al steun binnen enbuiten Europa.
In Arenys de Munt, waar de trai-teurwinkel van Josep Pascual staat,hebben ze ervaring met omstredenreferenda. In september 2009 hielddit dorp ten noorden van Barcelonaeen officieuze gemeentelijke volks-raadpleging over onafhankelijkheid.Het leidde tot een landelijke rel enjuridische tegenacties van Madrid.
Ruim vijfhonderd andere Cata-laanse gemeenten volgden niette-min het voorbeeld. In totaal stemdenuiteindelijk circa 1 miljoen Catala-nen, op een bevolking van 7,5 mil-joen. Omdat veel tegenstanders vanonafhankelijkheid niet kwamen op-dagen, won het ja-kamp ruim – met91 procent. In recente peilingen istussen de 47 en 51 procent voorstan-der van onafhankelijkheid.
Burgemeester Ximenis van Arenysde Munt noemt de volksraadplegin-gen een katalysator achter de huidigeescalatie. „Ze hebben de ge-moedstoestand van Catalaanse nati-onalisten doen omslaan”, legt hij uitin zijn kantoor. „Wij waren in de on-afhankelijkheidsbeweging altijd opzoek naar een charismatische leider,die ons de weg uit Spanje zou wijzen.Die kwam niet, terwijl Madrid onssteeds onrechtvaardiger aanpakte.”
Het leidde, zegt hij, aanvankelijktot een gelaten pessimisme. „De refe-renda gaven mensen de kans zich hetnationalistisch project eigen te ma-ken. Deze nieuwe vorm van politiekbedrijven, van onderop, bracht hetoptimisme terug.”
Ximenis behoort tot een uiterstlinkse, radicale regionationalistischepartij. Hiervan zijn er de afgelopenjaren meerdere opgestaan in het ver-snipperde Catalaanse politieke land-schap. Maar de grootste partij blijftde aloude, machtige CiU. Deze cen-trum-rechtse, gematigde regionatio-
nalisten bestuurden de regio de afge-lopen 32 jaar, op een intermezzo van2003 tot 2010 na. CiU nam altijd eenwat tweeslachtige houding aan te-genover het nationalisme. Ze streedwel voor meer autonomie, maar nietvoor volledige onafhankelijkheid.En wilde altijd dialoog met Spanje.
Dat CiU onder regiopresident Masnu deze nieuwe weg inslaat, wordt inde rest van Spanje en de Madrileensepers uitgelegd als politiek opportu-nisme. Mas zou de volksdrift willenkapen om een absolute meerderheidin het regioparlement te winnen, diehij nu nog ontbeert.
Zijn pleidooi voor zelfbeschikkingzou ook de aandacht moeten afleidenvan de penibele financiële situatievan Catalonië. CiU zegt dat dit hetgevolg is van de hoge belastingaf-
drachten die de relatief rijke regiodoet aan Madrid. De regioregeringzou minder hard hoeven bezuinigen,denkt hij, als Catalonië over zijn ei-gen geld zou gaan.
De crisis wakkert ook in Basken-land de onafhankelijkheidsdrift aan,bleek bij de verkiezingen van afgelo-pen zondag. Hier wonnen regionati-onalisten een ruime meerderheid.Zij volgen de ontwikkelingen in Ca-talonië met belangstelling.
Ramón, een ambtenaar van de me-tro van Barcelona, is sceptisch over depolitieke ontwikkelingen. Hij staatop het Plaça San Jaume met enkelecollega’s te betogen tegen de fikseloonkorting die ze kregen opgelegdin het kader van de bezuinigingen.
Dat de Catalaanse kwestie nu hetgesprek van de dag is, komt de politi-ci goed uit, denkt Ramon. „Dan gaat
het tenminste niet over de bezuini-gingen, over Bankia of al die presti-geprojecten waaraan ze geld hebbenverspild. Van Extremadura tot Gali-cië kunnen ze het nu over Cataloniëhebben. Ik ben Catalaan, maar mijmaakt het niet uit wie ons bestuurt.Al is het een Rus, een Engelsman ofeen Duitser. Als hij me werk geeft enbetaalt ben ik al blij.”
Volgens politiek historicus XavierCasals is het een vergissing te denkendat Mas een rookgordijn optrekt.„Natuurlijk is het voor hem mooimeegenomen dat het nu vooral overde nationalistische zaak gaat. Maarvolgens enquêtes verwijdert de Cata-laanse publieke opinie zich mentaalal veel langer af van de staat.” Casalsnoemt dit een ‘afscheiding light’.
Voor Anna Arqué is het eerst ziendan geloven bij CiU. De activistevoert internationaal campagne voorde Catalaanse zaak. Onder meer viaEuropean Partnership of Indepen-dence (EPI), waarin ook Vlamingen,Basken en Schotten actief zijn. „Ikdurf pas te juichen als het referen-dum er echt komt en als ik de vraagken. Tot die tijd moeten we druk opde politiek houden.”
Hiervoor hebben de radicale nati-onalisten sinds enkele weken eennieuw middel. Ruim vijftig gemeen-tes, waarvan sommige worden be-stuurd door de CiU, hebben zich uit-geroepen tot ‘vrij en soeverein Cata-laans gebied’.
Ook Arenys de Munt heeft zich bijdit ‘bevrijd gebied’ geschaard. Hierwappert aan veel gevels niet de offi-ciële Catalaanse senyera, maar de este-lada, de onafhankelijkheidsvlag. Dieis ook roodgeel gestreept, maar heeftbovenin nog een blauwe driehoekmet witte ster. „In andere dorpen kanje de estelada nog niet ophangenzonder gedoe”, zegt burgemeesterXimenis. „Maar nu onafhankelijk-heid een positief project van feest enblijdschap is geworden, gaat het be-ter lukken. Willen is kunnen.”
De opkomst op de Catalaanse feestdag, in september, was onverwacht massaal. Deze bloemen zijn voor een leider die sneuvelde bij de val van Barcelona in 1714. Foto AP
Lang wachtten Catalaansenationalisten op eenleider met charisma. Nusluit de grijze Artur Masaan bij gewone Catalanendie van Spanje af willen.
Catalonië is relatief rijk
Het dorp Areny de Munt baande de weg voor een referendum over Catalonië en Spanje
Spaanse schoolstrijd
De Spaanse minister van On-derwijs José Ignacio Wert heefteen rel veroorzaakt met de op-merking dat er in het onderwijsin Catalonië overdreven veelaandacht is voor de Catalaansegeschiedenis. Wert wil Catala-nen via het onderwijs „ver-spaansen”, opdat ze „hun beideidentiteiten” als „verrijking”gaan zien. Cataloniës regiopre-sident Artur Mas reageerde datWert kennelijk „één, groot en vrijSpanje” wil, een bekend fran-quistisch motto. In de Francotijdwas ‘Vorming van nationaliteits-zin’ een schoolvak. Koning JuanCarlos zou de minister en pre-mier tijdens een militair defilé inMadrid berispt hebben, meld-den Spaanse media.
‘Ik ben Catalaan, maarmij maakt het niet uitwie ons bestuurt.’
![Odwieczne pieśni / Eternal Songs 5 CDsspa-m.pl/uploads/rowicki/ROWICKI_plakat_A2_420_x_594.pdfJOHANNES BRAHMS [4-7] II Koncert fortepianowy / Piano Concerto No. 2 (sol. Artur Rubinstein),](https://static.fdocuments.nl/doc/165x107/612feb101ecc51586943c27a/odwieczne-pieni-eternal-songs-5-cdsspa-mpluploadsrowickirowickiplakata2420x594pdf.jpg)
