Ondersteuning van groepen in samenwerking

CMC 2007: Groupware 2

Huishoudelijke mededelingen

Consultatie: 24 oktober– Elke groep: 2 – 3 slides om in 5 – 10 minuten

onderzoeksopzet en voortgang te presenteren

Feedbacksessie: 31 oktober– Elke groep geeft en ontvangt feedback

aan/van een andere groep + f2f feedback docenten

Survey– Resultaten worden ter beschikking gesteld

Tentamen: 29 oktober (09.00 – 11.00u)

Literatuur

Andriessen, J. H. E. (2003) Working with Groupware. Understanding and Evaluating Collaboration Technology. London:Springer. Ch. 5

Gutwin, C., Greenberg, S.(2002) A Descriptive Framework of Workspace Awareness for Real-Time Groupware. Computer Supported Cooperative Work 11: 411–446, 2002

Brennan, S., Lockridge, C. (2006) Computer-Mediated Communication: A Cognitive Science Approach. Encyclopedia of Language and Linguistics, article 00861

Erickson, T., Kellogg, W. (2000) Social Translucence: An Approach to Designing Systems that Support Social Processes. ACM Transactions on Computer-Human Interaction, Vol. 7, No. 1, March 2000, Pages 59–83.

Aarseth, E. (2003/2004) Playing Research: Methodological approaches to game analysis. Papers from spilforskning.dk Conference, august 28.-29. 2003 Spilforskning.dk 2004

Tentamen issues

Uitleg, interpretatie, toepassing – groep-, team- taakvariabelen– issues in communicatie rondom taken– grounding, grounding constraints,

kosten– media keuze, taak-media fit– awareness (soorten, gebruik,

vormgeving)

Voorbeelden groupware

http://www.youtube.com/watch?v=MYvLhz77rgc&mode=related&search

Polikom ’92 dl1 en 2 http://www.youtube.com/watch?v=Uei-

TLCyJCc http://www.youtube.com/watch?

v=dGKZrDbvAks (in het Duits) Probeer samen;

http://www.opencoast.org/download/puzzle/index.htm

Teams

Intensiteit interactie Duur interactie Formeel lidmaatschap Omvang

Samenstelling– expertise, rollen, leiderschap, motivatie

Fase– initiatie, taakproblemen en conflicten,

uitvoering

Netwerk

Community

Team

Communicatie in Groepenontleend aan Andriessen, 2003

conversatie

taak

Coordinatie:taakafhankelijkhedencontroleintegratie en overdraagbaarheid

Cooperatie: afstemmingtaak – media

groundingawarenessstructuurtoegang

GroepsvormingKennis delen en lerenkritieke massawie doet het werk, wie profiteertdynamiekadded valueformele en informele structuren/ communicatie

Gemedieerde communicatie heeft specifieke mogelijkheden en beperkingen t.a.v coordinatie proces en inhoud van communicatie, bij het opbouwen van Common Ground.

Grounding karakteristieken van media maken bepaalde grounding mechanismen namelijk (on)mogelijk:

• bevestiging• relevante volgende beurt• aandacht• wijzen• letterlijk herhalen of spellen

Grounding

Coordinatie proces en inhoud

1.A: Well, that young gentleman from the parkB: Joe Joe Wright you mean?...(laughs)A: yes (laughs) yesB: God, I only saw him twice before

2.A: How would you describe the color of this flowerB: You mean this one A: MmB: It’s off yellow

Grounding constraints

Grounding constraint Voorbeeld

fysieke copresence f2f

visibility video conference

cotemporality telefoon

simultaneity voice chat

sequentiality walkie talkie

reviewability IM - text

revisability BBS

audability podcast

Kosten bij grounding

Subtaken in grounding brengen moeite met zich mee kosten– Startup: aandacht gesprekspartner krijgen– Production: presentatie boodschap in

woorden/tekst/gebaren– Reception: ontvangen boodschap– Asynchrony: timing feedback – Speaker change: volgende beurt

geven/nemen/bijhouden– Display: wijzen, voordoen, gebaren– Repair: correctie– Monitoring: aandacht en handelingen partner

volgen– Face management: respect in relatie

onderhouden

Keuze media en constraints(alternatief voorbeeld)

Standaard(startup)

Adressering(production)

Permanent(monito-ring)

Context(produc-tion, receptionmonito-ring, speaker change)

Thematisch(production reception, monitoring)

Tele-presence(productionreception, monitoring display)

Email + 1/1;1/n + - - -

Mailinglijst + 1/n;n/n + - (+) +/- -

BBS - n/n + (-) + + +

Chat - 1/1;n/n - (+) +/- +/- +

MUD - n/n - (+) +/- +/- ++

Taak typologieën

Taak: activiteiten om een doel te bereiken Dimensies

– complexiteit en integratie: differentiatie in expertise, integratie in omgeving taakspecifieke tools, communicatie en coordinatie support

– taakafhankelijkheden: pooled, sequentieel, wederzijds, team keuze (a)synchrone tools, coordinatie support (coordinatie mechanismen)

– cooperatie vs competitie, ‘denken’ vs ‘doen’ (taakcircumplex) rijkheid media,, taakspecifieke tools

Taakafhankelijkheden

pooledsequentieel

rol 1rol 2

rol 4rol 3

wederzijdsteam

Coordinatiemechanismen Supervisie

– privileges

Standaardisatie– taken,

vaardigheden, output, normen&waarden

– workflow, training, sjablonen, verhalen

Overleg– Communciatie,

shared documents, workspace

Taakcircumplex(McGrath, Hollinghead, 1994)

cooperatie

conflict

cognitief‘denken’

handelen‘doen’

genereren

onderhandelen

kiezen uitvoeren

1. Brainstormen 2. Probleemoplossen en beslissen3. Conflicten oplossen4. Uitvoeren

1.

2.

3.

4.

3.

4.

1.

2.

Taak – media fit(media choice, media richness)

Kenmerken taak– complexiteit, analyseerbaarheid vrijheid– onzekerheid, ambiguiteit info +

interpretatie Kenmerken media

– nabijheid, social presence– bandbreedte, kanaal eigenschappen

Fit– meer complexiteit, onzekerheid etc. meer

bandbreedte nodig

Media Synchronicity

2 fundamentele communicatietaken:– info overbrengen, consensus verkrijgen

2 fundamentele eigenschappen van media– mate van directe feedback, gelijktijdige info-uitwisseling

(synchronicity, concurrency) Media synchronicity: media mate samenwerken

aan zelfde activtiteit, met zelfde info en op zelfde tijd

Info overbrengen weinig feedback, veel gelijktijdige info-uitwisseling (low synchronicity)

Consensus verkrijgen veel directe feedback, minder gelijktijdig info-uitwisseling (high synchronicity)

Vergelijk b.v. tekst en video chat voor brainstorm of besluitvormingstaak

Awareness

Awareness: “wat gebeurt er hier”– tijd/plaats gebonden, dynamisch,

interactief, instrumenteel– beschikbaarheid, proces, activiteiten,

objecten, perspectieven, externe omgeving

– perceptie (verzamelen), begrip (integreren), voorstelling (anticiperen op oorzaak en gevolg)

Situation Awareness (SA)– up-to-the minute cognizance required to

operate or maintain a system

Gemeenschappelijk Werkveld (Shared

Workspace) Toegang tot gemeenschappelijk taakdomein Manipulatie/Observatie Maar ook wederzijdse observatie

– wat ziet de ander?– wijzen

Voorbeelden:– samen een document schrijven– een operatietafel– samen een apparaat repareren– stenen op Mars opbergen– …

A B

SW

Shared Workspace Synchronisatie van taal en acties Complexe interactie en coördinatie Problemen met afstand en tijd

(delays) Wederzijdse observatie

noodzakelijk, maar ingewikkeld Manipulatie dikwijls niet op

natuurlijke wijze

Voorbeeld Shared Workspace(maar niet heus!)

ABCDEFGHI

DEFGHIJKL

‘De laatste paragraaf kan weg’‘Deze () paragraaf kan weg en die () moet blijven’

Workplace awareness: wat?Gutwin, Greenberg, 2002

• Speciaal geval SA: gemeenschappelijk werkveld

• Representatie Activiteiten− elementen: wie, wat waar− tijd: historie, nu− afhankelijkheden representatie: mate van interactie, mate van verandering in elementen, same/different place/time,.....

Workplace Awareness: hoe?

‘Consequential communication’– Activiteiten van anderen zien en horen

• icoon, avatar, video (expressive, embodiment)

Artifacten (feedtrough)– Visueel: (re)presentatie, ruimtelijke relaties– Auditief: acties typerend (symbolisch of

‘onomatopee’), temporele relaties

Intentionele communciatie– Verbaal, non-verbaal, expliciet/impliciet

geadresseerd

Awareness/presence: social cues

Erickson, Kellog, 2000 Social cues: vergelijk consequential en

intentional communication– Realistic

• Teleconferencing, media spaces• voordelen productie en interpretatie cues maar: problemen

met resolutie, vertraging (bandbreedte), camera positie, kosten, schaal

– Mimetic (embodied avatars)• Grafische MUD, VR• minder problemen bandbreedte, maar wel met schaal en

bewust produceren van cues

– Abstract• Chat, bbs (visueel, tekstueel)• pragmatisch, geen problemen met schaal

Awareness: gebruik in acties

Coupling: samen of alleen aan het werk?

Common ground: deixis, demonstraties, manifestaties, visuele indicaties

Coordinatie: rondom personen (‘fysieke nabijheid’), rondom objecten (locking, sociale protocollen)

Anticipatie: patronen Assistentie: wel/niet op verzoek Zie voor uitwerking bijv. Erickson,

Kellog, 2000

Wenselijke Uitbreiding

Coordinatie versus sociale relaties– in type activiteiten

• vergelijk expliciete/impliciete addressering

– in politiek van samenwerking• vergelijk ‘presence’ met ‘social translucence’

– in sociale toegankelijkheid• vergelijk ‘topic view’ en ‘people view’

Relatie externe context– wat stel je op welke manier beschikbaar

• zie hergebruik conversaties, Erikcson, Kellog, 2000

Sociale relaties en type activiteiten

multimedia fliers

Plasma Posters(multimedia fliers)

Material on the table

Persons at the table

Theme of the table

Discussions at the table

Theme table

Algemene feedback opdracht

Focus op spel:– Gameplay: handelingen, strategieen,

motieven– Game-structure: spelregels– Game-world: fictie, topology, attributen– Zie Aarseth, 2003

Gebruik literatuur– Aanpak kwalitatief onderzoek: zie

opdrachtomschrijving– Motivatie hypotheses

Onderzoeksproject(Serious) Networkgame

Context: cohesie in wijken, kennismanagement, migrantenondernemers, arbeidsmarkt

Doel: in kaart brengen eisen– Inventarisatie spellen

• scenario’s• domeinen• cross-media platform

– Onderzoek social network sites, CoP software

• soorten• activiteiten• ondersteuning

Contact: eleonore@cs.uu.nl

Onderzoeksproject: evaluatie van een virtuele training

Stagebedrijf: VSTEP BV, Rotterdam

onderzoek van virtuele scenariotraining

trainees: bedrijfshulpverleners van de NS

evaluatie van interface en de virtuele omgeving

observatie en interviews bij eerste gebruik van de training in 2008

contact: Joske Houtkamp(joske.houtkamp@cs.uu.nl)