OMBUIGEN MET VISIE

OMBUIGEN MET VISIE Voorstellen voor taakreductie 3e fase t.b.v. raadsbesluitvorming 22 maart 2012 Sittard-Geleen, 7 februari 2012

1

INHOUDSOPGAVE Voorwoord: stroomopwaarts vooruit 31. Inleiding en leeswijzer 72. De taakstelling in beeld 93. Kader 114. Gekozen aanpak: zero-based 155. Maatregelenpakket: groeien dankzij snoeien 216. Maatschappelijke dialoog 61 Bijlagen 1. Overzicht doorlopen proces 'ombuigen met visie' 672. Uitkomst zerobase benadering 733. Groslijst ombuigingsmogelijkheden 954. Taakstelling ambtelijke organisatie 1075. Verslag stakeholdersbijeenkomst 24 januari 2012 1096. Uitkomst internetpeiling 1417. Overzicht ontvangen schriftelijke reacties 1858. Overzicht ontvangen e-mails 203

3

VOORWOORD: STROOMOPWAARTS VOORUIT Aan de raad, aan de inwoners van Sittard-Geleen, We staan deze raadsperiode 2010-2014 vanwege externe ontwikkelingen voor een ongekend stevige ombuigingstaakstelling, die inmiddels bijna € 30 miljoen bedraagt. Dat is een vervelende boodschap, maar geen nieuwe. De tering moet naar de nering gezet worden. Daarbij is in eerste instantie gekeken naar onze ambtelijke organisatie, die de komende jaren een forse bezuiniging van bijna € 11 miljoen moet realiseren. Ook zijn met het vaststellen van de begrotingen 2011 en 2012 al eerste stappen gezet op het gebied van het schrappen van taken. Na deze eerste bezuinigingsrondes resteert nog steeds een taakstelling van € 15,6 miljoen. Deze moet gerealiseerd worden door aanvullende taakreductie (door minder als gemeente te gaan doen) in combinatie met inkomstenverhoging. Een ongekend hoog bedrag: € 15,6 miljoen. Zo hoog, dat wij ervan overtuigd zijn dat we met het realiseren hiervan door middel van de vaak gehanteerde kaasschaafmethode de pijn weliswaar evenwichtig over de stad verdelen, maar daarmee het risico lopen inhoudsloos en inspiratieloos te snoeien zonder rekening te houden met een veranderende samenleving en daarmee samenhangende ontwikkelingen en uitdagingen. We halen daarmee weliswaar het bedrag van € 15,6 miljoen bij elkaar, maar kiezen we daarmee ook voor een toekomstbestendige koers? Wij zijn er van overtuigd dat dat niet het geval zal zijn. Ombuigen… met visie Wij hebben als college daarom nadrukkelijk niet voor de kaasschaafmethode gekozen, maar voor een inhoudelijke benadering: ombuigen met visie. Sittard-Geleen is een stad in ontwikkeling en die ontwikkeling moet worden doorgezet. Ook in tijden van forse bezuinigingen. 'Stroomopwaarts vooruit' is het motto van het coalitieprogramma 2010-2014, en dat motto hebben wij ook als ‘Leitmotiv’ verbonden aan het voorliggend voorgenomen pakket aan ombuigingsmaatregelen. Wij nemen daarmee een stevige ambitie op ons, namelijk om ondanks forse bezuinigingen te blijven gaan voor een sterker Sittard-Geleen. Meer met minder. De door ons gehanteerde visie bouwt voort op de besluitvorming van uw raad rond de Voorjaarsnota, waarin gekozen is voor drie topprioriteiten voor onze stad: economische structuur, sociale vitaliteit en stedelijke functies. Dat voortbouwen draait om toekomstbestendigheid. We moeten nu, ingegeven door een forse financiële problematiek, ingrijpende keuzes maken die van invloed zijn op de kracht, vitaliteit en leefbaarheid van onze stad in 2015 en verder. Dat vraagt om het durven loslaten van het vertrouwde kader ten faveure van het maximaal voorsorteren op maatschappelijke ontwikkelingen met vernieuwende initiatieven. Op het gebied van onderkant arbeidsmarkt, cultuur, accommodaties, parkeren, enzovoort. Vernieuwend om in te spelen op de toekomst, ook als dat het herijken van belangrijke maatschappelijke en politieke verworvenheden uit het verleden betekent. Die vernieuwing zit niet altijd in de noviteit van het idee, maar in de ontwikkeling die dit voor gemeente en samenleving gaat betekenen: het definiëren van een nieuwe balans tussen overheid en samenleving, als uitwerking van het motto ‘minder overheid, meer samenleving’. Niet alleen in woorden, maar ook met concrete maatregelen. Vanuit deze optiek hebben wij de begroting opnieuw opgebouwd, zero-based, om zo het thema toekomstbestendigheid breed te verankeren. Relevante ontwikkelingen De keuze voor een toekomstbestendige aanpak betekent dat we onze ogen niet mogen sluiten voor een aantal relevante (deels autonome) ontwikkelingen voor de samenleving in het algemeen en voor Sittard-Geleen in het bijzonder. Uiteraard gaat het daarbij, voor Sittard-Geleen als ondernemende stad, in eerste instantie om economische ontwikkelingen. Ondanks de forse economische crisis zien we de ontwikkeling in onze stad niet volledig

4

stilvallen. Er staan bouwkranen in de stad. Investeringen in kennisinfrastructuur gaan door, met de campusontwikkeling als zwaartepunt. Daarmee zal ook het langzaam op gang komende vliegwiel van deze ontwikkeling voor meer banen in ondersteunende diensten, in productie, logistiek, in het MKB in de komende jaren effect gaan sorteren. De transformatie naar een stad voor kenniswerkers is aan de banenkant ingezet en zal vanuit Brainport 2020 verder worden versterkt. Deze zeer relevante ontwikkeling vraagt in de sfeer van versterking van het vestigingsklimaat voor deze kenniswerkers om een voortgaande lijn van investeren in versterking en vernieuwing van functies en voorzieningen op drie niveaus: bovenstedelijk (Zuid-Limburgse schaal), stedelijk en wijken buurtniveau. Investeringen op het gebied van cultuur, sport, bereikbaarheid, dienstverlening, enzovoort. De drie topprioriteiten economische structuur, stedelijke functies en sociale vitaliteit tonen ook hier weer hun onderlinge complementariteit. Nadrukkelijk dient daarbij ook verbinding gelegd te worden met de toenemende leegstandsproblematiek in met name de stadscentra, die eveneens om een gerichte, innovatieve benadering vraagt, als onderdeel van de bredere aanpak voor beide stadscentra. Vanuit maatschappelijke en financiële optiek moeten we als gemeente dit vliegwieleffect op het gebied van economische ontwikkeling maximaal zien te verbinden met de problematiek van de onderkant van de arbeidsmarkt. De komende jaren zal, mede als gevolg van demografische ontwikkelingen, het aantal vacante werkplekken in onze gemeente toenemen. Dit biedt waardevolle mogelijkheden vanuit de benadering ‘werken naar vermogen’ die we moéten verzilveren. Nadrukkelijk allereerst voor betrokkenen, omdat het hebben van werk de beste randvoorwaarde voor sociale vitaliteit en deelname aan het maatschappelijk verkeer is. En daarnaast ook voor de gemeente, omdat in het geval van een krimpende doelgroep kosten bespaard kunnen worden. Loslaten van bestaande kaders en kiezen voor vernieuwende concepten is ook hierbij het adagium. Het reeds ingezette 600-banenplan is hiervan een voorbeeld. We zullen daarbij op dezelfde wijze moeten kijken naar mogelijkheden voor het uitvoeren van gemeentelijke taken. Een concreet voorbeeld hiervan is de keuze voor het optimaal inzetten van de doelgroep onderkant arbeidsmarkt binnen het gemeentelijk c.q. regionaal Werkbedrijf ten behoeve van het beheer van de openbare ruimte. Door beheer openbare ruimte en creëren van werk voor de onderkant arbeidsmarkt maximaal met elkaar te verbinden, zal ook hier een vliegwieleffect gaan optreden. Het rendement daarvan kan mede dankzij het gaan werken met vaste wijkploegen vanuit het Werkbedrijf verzilverd worden in een goed onderhoudsniveau tegen lagere kosten. Stilstand is geen toekomstbestendige optie Een vernieuwende benadering is ook nodig op het gebied van leefbaarheid en gemeentelijke voorzieningen in de wijken en dorpen. Stilstand verdient op dit gebied, kijkend naar relevante maatschappelijke ontwikkelingen, nadrukkelijk niet de voorkeur. Relevant zijn onder meer demografische ontwikkelingen (vergrijzing, ontgroening), individualisering en daarmee samenhangend afname van het in verenigingsverband actief zijn, alsmede de steeds meer merkbare blikverruiming van inwoners. Op zoek naar maatwerk vanuit eigen behoeften kijken zij steeds vaker verder dan de grens van het eigen dorp of wijk als het gaat om winkelen, recreëren, sporten en dienstverlening, maar ook maatschappelijke activiteiten als vrijwilligerswerk. De eigen specifieke vraag en kwaliteitsbehoefte is steeds vaker bepalend, minder het aanwezige lokale aanbod, dat door demografische ontwikkelingen en individualisering ook nog eens te maken krijgt met versmallend draagvlak. Inwoners kiezen zelf al in toenemende mate voor ‘kwaliteit gaat voor nabijheid’. Dat gebeurt elders, maar ook in Sittard-Geleen. Afstand is steeds minder een belemmering, vooral door toenemende online-mogelijkheden. Dit alles vraagt om een adequate vertaling in onder meer ons accommodatiebeleid en het aanbod van gemeentelijke dienstverlening. Het gaat hier om betekenisvolle stappen vanuit het adagium ‘kwaliteit gaat voor nabijheid’. Niet met als doel om gemeenschappen hun (sport-, wijk-, enz.) accommodaties ‘af te pakken’, maar om er als gemeente voor te blijven zorgen dat er ook juist naar de toekomst toe voor hen een goed aanbod van voorzieningen op redelijke afstand beschikbaar blijft. Een aanbod dat in

5

kwalitatief en financieel opzicht toekomstbestendig is, en dat het fundament vormt voor de op te stellen Leefbaarheidsagenda 2025. Denken in functies, niet in instellingen Vernieuwing is ook noodzakelijk binnen het terrein van cultuur, vanuit de focus van de drie genoemde schaalniveaus (Zuid-Limburg, stedelijk en wijkniveau) en hun onderlinge complementariteit. Bijvoorbeeld op het gebied van bibliotheekwerk noodzaken (landelijke) ontwikkelingen als een steeds sterkere oriëntatie op digitale informatie- documentatie- en literatuurvoorziening (internet, e-readers, on-line-services, enzovoort) en daarmee samenhangend afname van het aantal klanten en vrijwilligers om een vernieuwende aanpak. Dat geldt zeker als hierbij ook een kritische benadering van de betaalbaarheid van instandhouding van de huidige voorzieningen wordt betrokken. Vragen op het gebied van toekomstbestendigheid in termen van kwaliteit en betaalbaarheid kunnen ook geplaatst worden bij instellingen als de Stadsschouwburg, muziekschool Artamuse en museum het Domein. We kunnen hier niet taakstellingen blijven stapelen, zonder daarmee het voortbestaan van het cultuuraanbod in de huidige vorm in gevaar te brengen. De vernieuwing zit hier in het loslaten van het denken in instellingen (de schouwburg, de muziekschool, enzovoort), ten faveure van het denken in functies (een podiumfunctie, een muziekonderwijsfunctie, enzovoort) en het vergroten van synergie door het onderling slimmer combineren van deze functies onder één dak (het cultuurbedrijf): zowel wat betreft het verbinden van verschillende disciplines (inhoudelijk en op het gebied van bedrijfsvoering) onderling, het leggen van verbindingen op decentraal niveau door middel van een aantal wijkcultuurcentra als het versterken van de onderlinge meerwaarde. Een voorbeeld hiervan is het vergroten van de kruisbestuiving vanuit de professionele kunst naar de amateurkunst. Zo ontstaat het perspectief om ondanks de noodzaak tot bezuinigen stappen te zetten in het versterken van het cultureel klimaat op Zuid-Limburgs, stedelijk alsmede wijken buurtniveau. Nieuwe werken Eenzelfde stevige ambitie heeft onze ambtelijke organisatie op zich genomen. De taakstelling voor de organisatie bedraagt inmiddels de eerdergenoemde bijna € 11 miljoen en mag daarmee nadrukkelijk als fors bestempeld worden. Ook hier wordt gekozen om het realiseren daarvan gepaard te laten gaan met ontwikkeling en vernieuwing, waarvoor het traject 'Eén stad, één organisatie' de marsroute geeft. Thema´s hierbij zijn onder meer het indikken van het management, een compactere organisatiestructuur, overheadreductie, het verzilveren van de mogelijkheden op het gebied van informatisering en overige efficiencymaatregelen. Genoemd kunnen ook worden vernieuwende werkconcepten, zoals het Nieuwe Werken. Het zero based opbouwen van onze begroting en de daaruit voortvloeiende taakreductie is verder van invloed op de kwantitatieve omvang en samenstelling van de organisatie. Ook wordt serieus gekeken naar samenwerkingsmogelijkheden. Elementen hieruit zijn het samen met onder meer de gemeenten Maastricht, Heerlen en de provincie Limburg en met aanhaking van de gemeenten in de Westelijke Mijnstreek organiseren van bedrijfsvoeringstaken vanuit een gezamenlijk Shared Service Center. Andere samenwerkingsterreinen zijn RUD, RWM en belastingen. Vernieuwingen die niet alleen moeten bijdragen aan de taakstelling, maar er tevens voor moeten zorgen dat Sittard-Geleen ook ná 2015 een aantrekkelijke werkgever blijft. Groeien dankzij snoeien Door nadrukkelijk niet te kiezen voor de kaasschaaf, maar voor het verbinden van de noodzaak tot ombuigingen met het inzetten van belangrijke toekomstgerichte ontwikkelingen leggen wij met dit document de basis voor zowel het realiseren van een ombuigingstaakstelling van € 15,6 miljoen als voor een aangescherpte ontwikkelkoers voor onze stad. Alleen bewuste keuzes maken het mogelijk om tot een sterker Sittard-Geleen te komen. Keuzes die aansluiten op al onmiskenbaar aanwezige bewegingen in onze samenleving, waar inwoners in toenemende mate zelf laten zien de voorkeur te geven aan meer eigen verantwoordelijkheid (en dus minder overheid), aan kwaliteit boven nabijheid, aan vernieuwing boven stilstand. Tegen deze

6

achtergrond hebben wij bewust een aantal ombuigingsmaatregelen geformuleerd en belangrijke beleidsterreinen van een ontwikkelrichting voorzien. In dat pakket klinkt het hiervoor beschreven stevige ambitieniveau door: op het gebied van de problematiek van de onderkant van de arbeidsmarkt, op het gebied van cultuur, sport, enzovoort. We kiezen voor ‘groeien dankzij snoeien’. Vanuit deze toekomstgerichte benadering dienen onze voorstellen aan uw raad beoordeeld te worden. Besluitvorming hierover staat gepland voor de raadsvergadering van 22 maart 2012. Kwetsbare groepen ontzien Het totaalpakket aan ombuigingsmaatregelen overziend kan geconstateerd worden dat we er in geslaagd zijn om, naast het voorgaande, geen ingrepen te hoeven doen op het gebied van kwetsbare groepen alsmede leefbaarheid (verenigingen, vrijwilligers, wijkgericht werken, enzovoort). Het is met andere woorden gelukt om het sociale gezicht van onze stad te bewaren en verschraling op het gebied van leefbaarheid te voorkomen. Het noodzakelijke investeringsvolume voor de eerdergenoemde Leefbaarheidsagenda 2025 is ongewijzigd gebleven en vanuit de bestuursopdracht accommodaties zal een traject volgen richting toekomstbestendige accommodaties binnen de stad. Meer met minder, groeien dankzij snoeien. Met het voorliggend document is een goede balans gevonden tussen enerzijds het verder ontwikkelen van onze stad vanuit de topprioriteiten economische structuur, stedelijke functies en sociale vitaliteit en anderzijds de noodzaak om € 15,6 miljoen te bezuinigen. Wij hebben tijdens de stakeholdersbijeenkomst op 24 januari kunnen constateren dat deze bereikte evenwichtigheid wordt onderschreven en de gekozen aanpak op draagvlak mag rekenen. Dat wil niet zeggen dat het maatregelenpakket onmerkbaar gerealiseerd kan worden. De voorgenomen maatregelen zullen tot maatschappelijke effecten leiden, waarbij zoveel mogelijk voorkomen is dat hiermee de ontwikkelkoers van onze ondernemende stad belemmerd wordt. De aan de hierna volgende ombuigingsmaatregelen gekoppelde vernieuwingstrajecten zijn niet van vandaag op morgen gerealiseerd: op onderdelen zal richting het focusjaar 2015 sprake zijn van voorbereiding, opstarten en ingroeien. Hiervoor is een bedrag voor frictiekosten nodig. Met een voorstel hiervoor sluiten wij deze notitie af. Burgemeester en wethouders van Sittard-Geleen, drs. G.J.M. Cox, mr. J.H.J. Höppener, burgemeester secretaris

7

1. INLEIDING EN LEESWIJZER De gemeente Sittard-Geleen staat voor een stevige ombuigingstaakstelling. De tering moet naar de nering gezet worden, hoe lastig dat ook is. Daartoe is in september 2010 het traject ‘Ombuigen met visie’ gestart. Met de vaststelling van de begrotingen 2011 en 2012 zijn op basis daarvan al eerste stappen gezet. Daarbij zijn vooral besparingen gerealiseerd door maatregelen zonder noemenswaardige maatschappelijke effecten, waaronder stevige taakstellingen voor onze ambtelijke organisatie (inmiddels bijna € 11 miljoen). Maar met het vaststellen van de programmabegroting 2012 was al duidelijk dat dat niet voldoende was. Er resteert door verdere verslechtering als gevolg van de economische crisis richting 2015 nog steeds een tekort van € 15,6 miljoen. Dit moet gerealiseerd worden door taakreductie, eventueel in combinatie met inkomstenverhoging. Besluitvorming hierover staat gepland voor de raadsvergadering van donderdag 22 maart 2012. Aan de voorliggende notitie ligt het besef ten grondslag dat er geen noemenswaardige mogelijkheden meer zijn voor taakreductie zonder maatschappelijk effect. Het maken van fundamentele keuzes is dus onuitstelbaar en daarmee het vermijden van maatschappelijk lastige keuzes ondenkbaar. Het realiseren van forse aanvullende bezuinigingen zonder dat dit in de stad, binnen het college en in de gemeenteraad pijn gaat doen, is met andere woorden onmogelijk. Wat wel voorkomen kan worden is dat we zaken afbreken, die cruciaal zijn voor de stad die we, ondanks de noodzaak tot pijnlijke keuzes, overeind willen houden en versterken: - een ondernemende stad, waarin iedereen meedoet. - een vitale stad, aantrekkelijk, levendig en veelzijdig. - een leefbare stad met leefbare wijken en kernen. - een sociale stad, die ondersteunt als dat nodig is. - een dienstbare stad, met burgergerichte dienstverlening en communicatie. - een veilige stad, waarin de burger zich thuisvoelt. Dit vraagt, zoals al aangegeven in het voorwoord, om ombuigen met visie, niet om te kiezen voor kaasschaven totdat de taakstelling is gerealiseerd. Zo’n benadering kost voorbereidingstijd. Daarom, maar ook vanwege in het najaar nog aanwezige onduidelijkheid van de landelijke koers rondom met name het beleidsveld onderkant arbeidsmarkt, is besluitvorming over de noodzakelijke taakreductie doorgeschoven naar het voorjaar van 2012. Voorafgaand aan het raadsdebat van 22 maart heeft op basis van een voorgenomen collegebesluit over het voorliggend maatregelenpakket dialoog met partners in onze stad plaatsgevonden tijdens een stakeholdersbijeenkomst op 24 januari. Tijdens deze avond bleek dat de gekozen aanpak op draagvlak kan rekenen en het maatregelenpakket in grote lijnen als evenwichtig werd ervaren. Ook uit de resultaten van de internetpeiling concluderen wij steun voor gekozen thema´s. Via post en vooral e-mail bereikten ons daarnaast nog bijna 300 reacties, praktisch allemaal uit vrees dat gesubsidieerde creatieve vorming (onder meer muziekonderwijs) geschrapt zou worden. Elementen uit stakeholdersbijeenkomst, internetpeiling en schriftelijke reacties zijn in het voorliggend voorstel verwerkt, onder meer in hoofdstuk 6.

8

Leeswijzer Na deze inleiding volgt in hoofdstuk 2 het actuele beeld van de financiële taakstelling. Daaruit blijkt dat nog een bedrag van € 15,6 miljoen gerealiseerd moet worden. Voor deze realisatie is in het reeds doorlopen traject 'Ombuigen met visie' een kader ontwikkeld, dat staat beschreven in hoofdstuk 3, inclusief een actualisatie op enkele belangrijke thema´s. Als methode voor het verkennen van ombuigingsmogelijkheden is gekozen voor het zero-base opnieuw opbouwen van de begroting. Deze methode staat beschreven in hoofdstuk 4. Op basis daarvan is een pakket van ombuigingsmaatregelen voor bijna € 24 miljoen samengesteld (bijlage 3). Dit vormde de basis voor afweging door het college, resulterend in een pakket van 8 majeure en 28 overige maatregelen (hoofdstuk 5). Hoofdstuk 6 gaat tenslotte in op de maatschappelijke dialoog.

9

2. DE TAAKSTELLING IN BEELD

Om te beschikken over een actueel beeld van de taakstelling, volgt allereerst een actualisatie van het financieel perspectief door het beeld vanuit de begroting 2012 aan te vullen met het resultaat van de 2e programmarapportage, zoals behandeld in de raadsvergadering van 14 december 2011:

Taakstellingen 'Ombuigen met visie' 2012 2013 2014 2015Taakstelling 1e fase -6,7 -6,7 -6,7 -6,7Taakstelling 2e fase - organisatie 0,0 -1,0 -2,5 -4,5taakstelling 2e fase - taakreductie -8,0 -8,0 -8,0 -8,0Totale taakstelling ttv VJN 2011 -14,7 -15,7 -17,2 -19,2Verslechterd financieel perspectief 3e fase -9,5 -8,8 -9,8 -10,5Totale taakstelling -24,2 -24,5 -27,0 -29,7

Tussenstand realisatie taakstellingen 1e fase 7,3 6,7 6,5 6,22e fase - organisatie (taakstellend) 0,0 1,0 2,5 4,52e fase - taakreductie 5,9 3,0 2,9 2,9totale realisatie 13,2 10,7 11,9 13,6 restant opgave ttv Programmabegroting 2012 -11,0 -13,8 -15,1 -16,1incidentele dekkingsmaatregelen 2012 10,9 0,7 0,0 0,0resultaat 2e programmarapportage 2011 0,5 -0,2 1,1 0,5Opgave ombuigingendebat maart 2012 0,4 -13,3 -14,0 -15,6

Uit dit overzicht blijkt dat de resterende taakstelling voor het jaar 2015 nog maar liefst € 15,6 miljoen bedraagt, maar ook dat van een geleidelijk ingroeiscenario geen sprake kan zijn: in 2013 bedraagt de taakstelling al meteen € 13,3 miljoen, gevolgd door € 14,0 miljoen in 2014. Het vinden van voldoende dekking voor deze twee tussenliggende jaren is daarmee nadrukkelijk ook van belang. Het is niet uitgesloten dat zich tussen het verschijnen van dit document en het moment van besluitvorming nieuwe ontwikkelingen voordoen, met nadelig of misschien ook wel voordelig resultaat. We kiezen er voor om zulke tussentijdse ontwikkelingen niet telkens te vertalen in het financieel perspectief, omdat dit nadelige gevolgen heeft voor de herkenbaarheid van cijfers. De taakstelling van € 15,6 miljoen blijft met andere woorden voor dit traject uitgangspunt.

11

3. KADER De derde fase van het ombuigingentraject, gericht op het realiseren van de € 15,6 miljoen, start nadrukkelijk niet blanco. Vanuit het reeds doorlopen proces (uitvoerig beschreven in bijlage 1) is hieraan een duidelijk kader meegegeven. Allereerst is vanuit de ombuigingsvisie (januari 2011) aangegeven dat deze taakstelling niet gerealiseerd dient te worden door middel van de zogenaamde kaasschaafmethode. In plaats daarvan is het maken van bewuste keuzes noodzakelijk is. De keuze van alles ongewijzigd continueren (verworvenheden uit het verleden én ambities voor de toekomst) is daarbij niet beschikbaar. Voor deze realiteit mogen we als college en raad onze ogen niet sluiten. Het is onze taak om keuzes te maken, ook in tijden van schaarste. Belangrijke maatschappelijke en politieke verworvenheden uit het verleden alsmede waardevolle ambities voor de toekomst zullen ter discussie gesteld moeten worden. Stilstand is geen toekomstbestendige optie. Het proces ‘Ombuigen met visie’ bestaat uit drie stappen. Allereerst zijn in de voornoemde Ombuigingsvisie (januari 2011) topprioriteiten benoemd. Met de Voorjaarsnota (juli 2011) zijn hieraan door uw raad zoekrichtingen toegevoegd, om als sluitstuk concrete ombuigingsmaatregelen vast te stellen (maart 2012). Topprioriteiten Centrale vraag in de Ombuigingsvisie was: wat zijn de onderwerpen die het belangrijkst zijn om Sittard-Geleen zo sterk mogelijk uit de crisis te laten komen? In genoemde visie is hiervoor als vertrekpunt het denkmodel ‘minder overheid, meer samenleving’ geïntroduceerd. Niet meer als intentie, maar als noodzaak. De gemeente moet vanwege de financiële problematiek een stap terugzetten, de samenleving moet weer meer eigen verantwoordelijkheid nemen. Vervolgens is in de ombuigingsvisie een antwoord gegeven op de centrale vraag. Dit heeft geleid tot het benoemen van drie topprioriteiten, namelijk economische structuur, sociale vitaliteit en stedelijke functies. 1. Economische structuur: In de Voorjaarsnota is hierover opgenomen: 'Sittard-Geleen is

een ondernemende stad en moet een ondernemende stad blijven. Daar ligt onze kracht. Topprioriteit dient dan ook gegeven te worden aan duurzame werkgelegenheid. Cruciaal hierbij is het verzilveren van de sterke uitgangspositie die Sittard-Geleen heeft binnen het dossier Brainport'. Sindsdien heeft het Brainport-dossier weer een nadere uitwerking en concretisering gekregen, zoals blijkt uit de nu navolgende actualisatie.

De besluitvorming over het Brainportprogramma in de regio Zuid-Limburg bevindt zich in een afrondende fase. Onderdeel daarvan is de oprichting van de Stichting Limburg Economic Development (LED) en een financiële bijdrage van € 6,- per inwoner/jaar. Het hiervoor benodigde bedrag voor Sittard-Geleen is onderdeel van de voorstellen nieuw beleid, die deel uitmaken van de voorliggende besluitvorming. Beoogd resultaat is om samen met bedrijfsleven, onderwijs- en kennisinstellingen in te zetten op de ontwikkeling van Zuid-Oost Nederland tot een topeconomische regio binnen Europa (top 3-positie) en op wereldniveau (top 10-positie). Voor Zuid-Limburg voorzien alleen de campussen in Sittard-Geleen en Maastricht al in 2100 R&D-banen extra en naar verwachting circa 16.000 afgeleide banen, met volledige werkgelegenheid als resultaat. Aantrekken van kenniswerkers van buiten en bijdragen aan duurzame verankering van het werk bij het lokaal en regionale MKB is één van de beoogde resultaten van de investeringen. Ingezet wordt op groei in chemie, materialen en health, met sterke verbindingen (crossovers) naar onder meer energie (als technologische spin-off en relatie met silicium), logistiek, Leisure, care & cure, smart services en agrofood.

12

Voor de ontwikkeling van de regio tot economische topregio is een integraal programma nodig, dat zich richt op ontwikkeling van kennis en technologieën (technology), bedrijvigheid en omzet daaruit (business), voldoende gekwalificeerd personeel (people) en een uitstekend vestigingsklimaat voor bedrijven en (kennis)werkers (basics). Voor de regio Zuid-Limburg gaat het om een samenhangend pakket van maatregelen gericht op ondermeer: - ontwikkeling van de Chemelotcampus in Sittard-Geleen en Maastricht Health Campus - ontwikkeling van kennis, technologie en bedrijvigheid, onder meer op het gebied van

nieuwe energie, technologie in de gezondheidszorg, enz. - de ontwikkeling van Centres of Expertise bij de Hogeschool Zuyd in Heerlen en Sittard-

Geleen, de ontwikkeling van Centra voor innovatief Vakmanschap bij de ROC’s Leeuwenborgh en Arcus

- de versterking van de samenwerking met de Euregio - verbetering van het imago van Zuid-Limburg als uitstekend vestigingsgebied voor

kenniswerkers en bedrijven - verbetering van de bereikbaarheid, zowel via de weg (verbreding A2 en A76) als via het

spoor De ontwikkeling van het Brainportprogramma sluit naadloos aan op de prioriteiten van het economisch beleid van onze gemeente. Dat is ook de reden waarom wij bij de voorstellen nieuw beleid een bijdrage van € 6 /inwoner per jaar handhaven, met dien verstande dat de colleges van Maastricht, Sittard-Geleen en Heerlen zijn overeengekomen dat hiervan € 150.000 ingevuld kan worden door middel van substitutie. Voor 2012 is deze vrijval beschikbaar voor dekking tijdelijke huisvesting van het ondernemershuis, daarna is deze vrij beschikbaar voor aanvullende taakstellingen.

2. Sociale vitaliteit: In de Voorjaarsnota is hierover opgenomen: 'Sittard-Geleen

moet ondanks bezuinigingen een sociaal-vitale stad blijven, een stad waarin iedereen meedoet. Het adagium 'minder overheid, meer samenleving' doet echter een groter appél op zelfwerkzaamheid en zelfredzaamheid, op een grotere bijdrage naar vermogen. Sociale vitaliteit betekent ook leefbare wijken en kernen, daar waar door demografische ontwikkelingen (krimp) het voorzieningenniveau onder druk komt te staan. Hier zal gewerkt worden volgens het uitgangspunt 'kwaliteit gaat voor nabijheid'. Op dit terrein zijn drie trajecten koersbepalend, die hier eveneens ter nadere informatie in samenhang worden gepresenteerd:

→ Basiskwaliteit leefbaarheid: het kader hiervoor is in december 2011 door uw

raad vastgesteld. Dit betrof een doorstart met een verbreding met het thema actief burgerschap (hetgeen aansluit bij het uitgangspunt ‘minder overheid, meer samenleving’.

→ Leefbaarheidsagenda 2025: op basis van werkateliers met clusters van buurten wordt een vertaling gemaakt vanuit de basiskwaliteit leefbaarheid, bestaande uit scenario's voor de leefbaarheid. Samen met bewoners en maatschappelijke organisaties is in de tweede helft van het vorig jaar een proces in gang gezet waarbij gezamenlijk richting wordt gegeven aan de leefbaarheid in buurten, dorpen en kernen. De laatste werkateliers vinden in februari plaats. De uiteindelijke uitkomst, zoals deze in de leefbaarheidsagenda 2025 landt, dient te worden gezien als streefbeelden (scenario's) waar buurten, dorpen en kernen samen naar toe groeien.

→ Meerjarenstadsdeelplannen 2013-2016: de Leefbaarheidsagenda 2025 en de daarin verwoorde scenario's vormen op hun beurt weer de basis voor het opstellen van meerjarenprogramma's voor de stadsdelen, met daarin de belangrijkste speerpunten en projecten voor genoemde periode. Uiteraard gebeurt dit in nauwe samenspraak met wijkplatforms en maatschappelijke organisaties in de betreffende stadsdelen.

13

Deze drie trajecten dragen bij aan het realiseren van een toekomstbestendig voorzieningenniveau in buurten en dorpen, alsook een toename van 'actief burgerschap' gericht op 'meer door en minder voor bewoners' (een variant op het motto 'minder overheid, meer samenleving'). 3. Stedelijke functies: In de Voorjaarsnota is hierover opgenomen: 'Sittard-Geleen moet een

interessante stad blijven voor haar inwoners en als vestigingsplaats voor nieuwkomers. Hiervoor is een versterking van stedelijke functies nodig. We zullen daarbij voorrang moeten geven aan het afronden van reeds in gang gezette projecten. Vervolgprojecten zullen kritisch tegen het licht worden gehouden op nut en noodzaak.'

Investeren in stedelijke functies is ook in tijden van ‘minder’ van belang. Ze zijn niet

alleen aanvullend aan voorzieningen in wijken en buurten, maar spelen ook een belangrijke rol in het versterken van Sittard-Geleen als vestigingsplaats voor onder meer kenniswerkers, in aansluiting op economische agenda (o.a. Brainport). Het gaat hierbij om functies op stedelijk niveau, alsmede om functies passend binnen afspraken op Zuid-Limburgse schaal.

Zoekrichtingen De drie topprioriteiten uit de ombuigingsvisie (te weten economische structuur, sociale vitaliteit en stedelijke functies) zijn bedoeld als sturend kader bij het verkennen van zoekrichtingen voor ombuigingen. Deze zoekrichtingen zijn vastgesteld met het raadsbesluit over de Voorjaarsnota, namelijk: 1. Eén stad 2. Gebundelde aanpak stadscentra 3. Leefbaarheid/voorzieningen 4. Werken naar vermogen 5. Sociale stad 6. Veiligheid, handhaving, deregulering 7. Varia 8. Inkomstenverhoging Voor nadere uitwerking van deze zoekrichtingen wordt verwezen naar bijlage 1. Bij het vaststellen van de Voorjaarsnota in de raadsvergadering van juli 2011 was het nog de bedoeling om binnen deze zoekrichtingen voor de begroting 2012 concrete ombuigingsmaatregelen uit te werken. Verdere verslechtering van de financiële problematiek, met name op het gebied van onderkant arbeidsmarkt, noodzaakte tot een koerswijziging. Duidelijk was dat een nog fundamentelere aanpak nodig was, vanuit een kerntakenbenadering: welke taken moeten we als gemeente Sittard-Geleen persé blijven doen, welke zijn ombuigbaar? Als uitwerking van deze kerntakenbenadering is er voor gekozen om de gemeentelijke begroting vanaf € 0 opnieuw op te bouwen, om vervolgens voor iedere taak de wettelijke basis en maatschappelijke noodzaak hernieuwd te beoordelen. De werkwijze van deze zogenaamde zero-base-benadering staat beschreven in het volgende hoofdstuk. Hierbij is een set uitgangspunten gehanteerd, waaronder: - Alles staat ter discussie: vertrekpunt voor de zero-base-benadering is dat het een vrije

exercitie is, zonder inhoudelijke beperkingen vooraf. Dit betekent dat eerdere besluitvorming, coalitieprogramma raadsmoties, ambities (nieuw beleid) en voornemens onvoldoende argumenten zijn om op voorhand van hernieuwde opname in de begroting verzekerd te zijn. Uitzondering hierop vormen zaken waarin een hard ‘point of no return’ is gepasseerd, zoals bijvoorbeeld bindende contractuele verplichtingen of een uitvoering die al is gestart. Bij de uiteindelijke afweging van de op basis hiervan in beeld gebrachte ombuigingsmogelijkheden hebben wij onder meer relevante raadsmoties meegewogen.

14

- Minder overheid, meer samenleving: door de ombuigingen is de overheid gedwongen een

stap terug te doen en moet waar mogelijk een groter appèl gedaan worden op zelfredzaamheid en zelfwerkzaamheid van de samenleving, op een grotere bijdrage naar vermogen.

- Kwaliteit gaat voor nabijheid: voor leefbare wijken en dorpen is een voldoende aanbod van voorzieningen van belang. Door onder meer demografische ontwikkelingen kan het draagvlak voor deze voorzieningen onder druk komen te staan. We willen dit proces, samen met partners, keren door in te zetten op toekomstbestendige voorzieningen, onder meer door kruispunten van meerdere voorzieningen en activiteiten te scheppen. Opschalen van voorzieningen voor meerdere wijken/kernen behoort ook tot de mogelijkheden, als dit voor de noodzakelijke kwaliteit en betaalbaarheid van de voorziening naar de toekomst toe noodzakelijk is.

- Ondersteuning voor wie het echt nodig heeft: volstrekt helder is dat een sociaal vangnet beschikbaar blijft voor mensen die dat echt nodig hebben. Dat is een verantwoordelijkheid van de totale samenleving.

- Volledige kostendekkendheid: het uitgangspunt om door de gemeente gemaakte kosten

integraal door te berekenen in de kostprijs wordt gemeentebreed doorgevoerd. Dit geldt zowel voor dienstverlening, voor tarieven (heffingen/leges) als voor vastgoed. Hiertoe is een brede onderzoeksopdracht uitgezet, gericht op inzicht en besluitvorming in het traject van de begroting 2013. Het realiseren van kostendekkendheid bijvoorbeeld op het gebied van verhuur van maatschappelijk vastgoed zal verlopen via twee stappen. Allereerst doorberekening van kostendekkende huur aan alle huurders (waaronder verenigingen, instellingen). Hierop volgt stap 2, waarin op basis van de consequenties van deze maatregel voor huurders afgewogen moet worden in hoeverre compenserende maatregelen vanuit het betreffende beleidsterrein noodzakelijk zijn en wat hiervoor de budgettaire mogelijkheden zijn. ‘Minder overheid, meer samenleving’ is één van de hierbij te hanteren uitgangspunten.

Na afronding van deze zero-base aanpak (nader beschreven in hoofdstuk 4) resteerde voor ons college een groslijst met ombuigingsmogelijkheden van in totaal bijna € 24 miljoen (bijlage 3). Deze vormde de basis voor het uiteindelijk samengestelde maatregelenpakket, zoals beschreven in hoofdstuk 5.

15

4. GEKOZEN AANPAK: ZERO-BASED Het realiseren van de taakstelling van € 15,6 miljoen door te kaasschaven is een weg die niet tot resultaat zal leiden. Dit besef klonk ook door tijdens de recente begrotingsraad op 10 november 2011 en de recente stakeholdersbijeenkomst. Vanuit deze vergadering is als richting aan deze 3e fase ombuigingen meegegeven een zero-base-benadering. Dit betekent dat niet hernieuwd binnen de bestaande begroting, vanuit bestaande kaders en ambities, gezocht gaat worden naar mogelijkheden om taken te schrappen, maar dat de begroting opnieuw vanaf nulniveau wordt opgebouwd. Taken worden daarbij alleen teruggeplaatst als dit strikt noodzakelijk is. Taken die in deze exercitie uiteindelijk niet teruggeplaatst worden, gelden als ombuigingsmogelijkheden. Zo’n zero-base-benadering is zeer intensief en vergt veel tijd: alle gemeentelijke taken moeten opnieuw beoordeeld worden op nut en noodzaak, en dat tegen de achtergrond van het centrale thema ‘minder overheid, meer samenleving’ uit de Ombuigingsvisie. Daarbij is het van het grootste belang om over een werkmethode te beschikken, zodat de vele stappen in het denken werkproces gestructureerd doorlopen kunnen worden. In dit hoofdstuk staat deze werkmethode beschreven. Dat is van belang voor van een goed begrip van het vervolg van deze notitie. Daarbij dient te worden beseft dat geen enkele werkmethode automatisch zal leiden tot een voor alle partijen acceptabele oplossing. Aan het eind van het traject zullen altijd door college en raad keuzes gemaakt moeten worden. Minimumniveau en maatschappelijke effecten Gekozen is voor een werkmethode, die inderdaad zero-based, dus vanuit € 0, naar de gemeentebegroting kijkt en deze op basis van inhoud opnieuw opbouwt. Deze werkmethode kent als vertrekpunt dat in eerste instantie alleen taken in de begroting worden teruggeplaatst als deze wettelijk verplicht zijn of om andere redenen cruciaal. Dat terugplaatsen gebeurt vervolgens ook nog eens op minimumniveau: niet meteen het volledige bedrag, maar datgene wat minimaal nodig is. Daarmee ontstaat een substantiële financiële ruimte, maar ook een groot aantal ombuigbare taken met bijbehorend maatschappelijk effect. Op diverse terreinen kan vervolgens sprake zijn van ongewenste effecten, die er toe leiden dat taken in tweede instantie alsnog teruggeplaatst worden. Dit is mogelijk tot het moment dat het maximumniveau van de begroting 2015 is bereikt, waarmee de taakstelling van € 15,6 is gerealiseerd. Daarmee krijgt de zero-base-benadering een aanpak in twee fasen:

1. alleen opnemen in de begroting van taken die wettelijk verplicht zijn of om andere

redenen als cruciaal kunnen worden aangemerkt; 2. voor de overige, ombuigbare taken op grond van het maatschappelijk effect van het

ombuigen hiervan bepalen waar sprake is van ongewenste effecten die terugplaatsen van deze taken noodzakelijk maken. Dit kan tot het niveau waarop sprake is van € 15,6 miljoen besparing.

Het voorgaande is schematisch weergegeven in de volgende afbeelding.

16

Om tot de opbouw van deze minimum-begroting te komen, dient voor elke taak het navolgende keuzeschema te worden doorlopen:

De gemeentelijke begroting telt honderden taken. Het is voor een hanteerbaar ombuigingendebat wenselijk om deze te ordenen in een overzichtelijk geheel. Gekozen is voor een onderverdeling in drie hoofdgroepen en zeven daarop aansluitende pakketten. Daarover worden de producten uit de begroting verdeeld. Drie hoofdgroepen Bij de start van het zero-base-traject is het goed om een logische ordening aan te brengen in het gemeentelijk takenpakket. Gekozen is om dit onder te verdelen in 3 voor de hand liggende niveaus, namelijk wettelijke taken, overige gemeentelijke basistaken en lokale prioriteiten:

17

→ Niveau 1: wettelijke taken: het gaat hierbij om taken die door de wetgever aan de gemeente zijn opgedragen, en dus wettelijk verplicht zijn. Hierbij kan onderscheid gemaakt worden tussen:

→ Wettelijke taken waarvan de wetgever ook het uitvoeringsniveau bepaalt. De

gemeente heeft bij het uitvoeren van deze taken met andere woorden geen beïnvloedingsruimte. Een duidelijk voorbeeld van deze taken is het verstrekken van bijstandsuitkeringen op grond van de Wet Werk en Bijstand: de hoogte van de uitkeringen ligt vast, de gemeente kan niet besluiten deze terug te brengen tot bijvoorbeeld 90%.1 Voor de zero-base-exercitie is het van belang om deze categorie precies te benoemen en vervolgens onder de noemer onbeïnvloedbaar als fundament in de op te bouwen begroting terug te plaatsen.

→ Wettelijke taken waarvan de gemeente zelf het uitvoeringsniveau kan bepalen.

De gemeente heeft bij het uitvoeren van deze taken met andere woorden wel mogelijkheden om het niveau van uitvoering en daarmee de hiermee samenhangende kosten te beïnvloeden, mits sprake is van een acceptabele invulling van de aan deze taken gekoppelde zorgplicht (het wettelijk minimumniveau). Voorbeelden van deze categorie wettelijke taken zijn ondermeer de taken op grond van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, het beheer van de openbare ruimte, Centrum voor Jeugd en Gezin en dienstverleningstaken op het gebied van burgerzaken. Probleem is dat het minimumniveau vaak niet door de wetgever is bepaald, en dus ten behoeve van de zero-base-benadering beargumenteerd moet worden. Voor het beheer van de openbare ruimte kan bijvoorbeeld als minimumniveau gedefinieerd worden het niveau dat nodig is vanuit het oogpunt van veiligheid en juridische aansprakelijkheid. Voor de Wet Maatschappelijke Ondersteuning kan een vergelijking gemaakt worden met andere gemeenten. Als 'wettelijk minimum' voor bijvoorbeeld het Centrum voor Jeugd en Gezin of burgerzaken geldt één locatie in de gemeente om deze taken aan te bieden. Al het overige is vervolgens beïnvloedbaar.

Door de wettelijke taken op minimumniveau terug te plaatsen, ontstaat de eerste laag in de op te bouwen minimumbegroting: alle taken die ons van hogerhand zijn opgelegd, uitgevoerd op voorgeschreven danwel minimumniveau (zie hieronder).

1 Wel zijn er in dit voorbeeld andere interventiemogelijkheden, namelijk om de omvang van het bestand te verminderen. Hierop is het 600-banenplan gericht, dat al onderdeel van het ombuigingentraject is

18

→ Niveau 2: overige gemeentelijke basistaken: het gaat hierbij om taken, die weliswaar niet wettelijk verplicht zijn (van hogerhand opgedragen), maar desondanks beschouwd kunnen worden als basistaak voor een gemeente. Het gaat om taken die gangbaar zijn in het merendeel van de gemeenten, die inwoners in Nederland logischerwijs van hun gemeente mogen verwachten, ongeacht of ze bijvoorbeeld in Sittard-Geleen, Goes of Emmen wonen. Voor de zero-base-benadering maken we daarbij onderscheid tussen de thema's basiskwaliteit en kwetsbare groepen.

→ Basiskwaliteit is in deze zero-base-benadering een breed begrip. Het betreft

zowel de fysieke leefomgeving, maatschappelijke dienstverlening als gemeentelijke dienstverlening. Kernwoorden in deze brede benadering van basiskwaliteit zijn schoon, heel, veilig, bereikbaarheid en mobiliteit, klantgerichte dienstverlening, communicatie, basisvoorzieningen in buurten en wijken. Voor de zero-base- benadering is het van belang om in het kader van het scheppen van financiële ruimte voor iedere taak op dit gebied na te gaan of deze taak cruciaal is, en zo ja, op welk niveau. Cruciaal wil in dit verband zeggen dat met het vervallen van deze taak de gemeente onder het niveau van basiskwaliteit zakt.

→ Kwetsbare groepen is bestempeld als tweede categorie binnen het onderdeel

‘overige gemeentelijke basistaken’. We beschouwen het als een basistaak van de gemeente om een sociaal vangnet te bieden voor onze inwoners die dit echt nodig hebben. De beïnvloedingsruimte zit ook hier in het bepalen of een taak echt cruciaal is voor de doelgroep en vervolgens in het hernieuwd definiëren van de omvang van het vangnet.

Door binnen de categorie basistaken de cruciale taken op het gebied van basiskwaliteit en kwetsbare groepen terug te plaatsen, ontstaat het tweede niveau in de op te bouwen begroting, die we hebben aangeduid als maatschappelijk minimum.

→ Niveau 3: lokale prioriteiten: voor een stad met ambitie houdt een

kerntakenbenadering niet op bij het definiëren van voornoemd wettelijk en maatschappelijk minimum. Dat is voldoende voor de ambitie ‘beheergemeente’, daar waar we voor onze stad ook nog een stevige ontwikkelambitie (én opdracht) hebben. De daarmee samenhangende taken vallen onder de categorie lokale prioriteiten. Het gaat hierbij om taken die bovenop de wettelijke taken en overige basistaken als noodzakelijk voor de specifieke situatie van Sittard-Geleen kunnen worden beoordeeld. De in juli 2011 door de raad vastgestelde Voorjaarsnota heeft hiervoor drie categorieën benoemd, de zogenaamde topprioriteiten: → Economische structuur → Sociale vitaliteit → Stedelijke functies

Voor een beknopte toelichting van deze topprioriteiten wordt kortheidshalve verwezen naar hoofdstuk 3.

Door binnen deze categorie de cruciale taken op het gebied van economische structuur, sociale vitaliteit en stedelijke functies terug te plaatsen, ontstaat het derde niveau in de op te bouwen begroting. Hierbij hoort ook het opnieuw in discussie brengen van nieuw beleid, voortvloeiend uit de Voorjaarsnota 2012, alsmede in het verleden geaccordeerd nieuw beleid dat nog niet in uitvoering is gebracht.

19

Resterende taken Na afloop van deze exercitie resteerde een aantal niet toebedeelde taken. Er bleven ná het benoemen van de wettelijke taken, de overige basistaken en de taken ten behoeve van prioriteiten (op basis van wat strikt noodzakelijk is) met andere woorden nog een aantal taken over, voor een totaal van bijna € 24 miljoen. Dit pakket aan ombuigingsmogelijkheden (opgenomen in bijlage 3) vormde de basis voor het maatregelenpakket dat aan uw raad ter vaststelling wordt aangeboden.

21

5. MAATREGELENPAKKET: GROEIEN DANKZIJ SNOEIEN De in het vorige hoofdstuk beschreven zero-base-benadering heeft opgeleverd dat binnen de huidige begroting nog een beïnvloedingsruimte van bijna € 24 miljoen zit, rekening houdend met uitvoeren van wettelijke taken, overige lokale basistaken en lokale prioriteiten op minimumniveau. Een overzicht van deze maatregelen is opgenomen in bijlage 3. Opgave is om vanuit deze groslijst te komen tot € 15,6 miljoen aan ombuigingsmaatregelen. In deze vertaalslag is verder gekeken dan een getalsmatige benadering, vanuit het voornemen om ondanks bezuinigingen de ontwikkeling van de stad voort te zetten en rekening te houden met autonome ontwikkelingen. Dit heeft geleid tot een vernieuwende benadering op een aantal grotere thema´s: cultuur, sport, accommodaties, IBOR, evenementen, parkeren, WMO en onderkant arbeidsmarkt. Verder hebben wij relevante recente raadsmoties bij onze afweging betrokken, zoals ook tijdens de raadsbehandeling van voorjaarsnota en begroting is toegezegd. Tenslotte heeft een weging plaatsgevonden op het gebied van evenwichtigheid, met als doel om het aantal ingrepen op het gebied van sociale vitaliteit (kwetsbare groepen, verenigingen, vrijwilligers, enzovoort) zo beperkt mogelijk te houden. In dit hoofdstuk volgen allereerst de concrete ombuigingsmaatregelen, die samen het beoogde resultaat van € 15,6 miljoen moeten opleveren. Allereerst in paragraaf 5.1. acht majeure thema’s, namelijk cultuur, sport, accommodaties, beheer openbare ruimte, evenementen, parkeren, WMO en onderkant arbeidsmarkt. Uit de beschrijving per maatregel blijkt de wijze waarop wij deze willen realiseren, met koppelingen naar (autonome) maatschappelijke ontwikkelingen en beschrijving van vernieuwende elementen in de aanpak. In paragraaf 5.2. volgen nog eens 28 (kleinere) maatregelen, gevolgd door financiële recapitulatie in paragraaf 5.3: halen we met dit pakket de taakstelling van € 15,6 miljoen in 2015? In paragraaf 5.4. wordt aangegeven hoe tekorten in de tussenliggende jaarschijven 2012-2014 alsmede frictiekosten opgevangen kunnen worden vanuit beschikbare eenmalige middelen. In paragraaf 5.5. wordt vervolgens een relatie gelegd met de acht zoekrichtingen, zoals vastgesteld in de Voorjaarsnota. Paragraaf 5.6. geeft tenslotte een overzicht van het nieuw beleid, dat ná het maatregelenpakket resteert. 5.1. Majeure thema’s Wij leggen aan uw raad in totaal 36 maatregelen voor, die samen resulteren in het realiseren van de taakstelling van € 15,6 miljoen bezuinigingen op basis van toekomstbestendige keuzes. De eerste acht maatregelen hebben een breder karakter en bevatten hoofdzakelijk de vaker genoemde vernieuwende elementen. Ze worden daarom uitvoeriger beschreven. Het betreft achtereenvolgens: 1. Cultuur 2. Sport 3. Accommodaties 4. Beheer openbare ruimte 5. Parkeren 6. WMO 7. Onderkant arbeidsmarkt 8. Lokale lasten

22

Maatregel 1: Cultuur Sittard-Geleen heeft een toekomstbestendige culturele infrastructuur nodig, voor de huidige inwoners maar ook om aantrekkelijk te zijn als vestigingsplaats voor bedrijven en kenniswerkers. De focus is daarbij op de drie eerdergenoemde schaalniveaus: Zuid-Limburg, stedelijk, wijken buurtniveau. De opgave en ambitie vanuit de kadernota cultuur blijft dan ook actueel, verschraling mag niet de uitkomst van ombuigingen zijn. Dit vraagt om een vernieuwende benadering met een daaraan gekoppeld meerjarig ontwikkelperspectief. De huidige uitgaven voor cultuur, een niet-wettelijke taak, bedragen met inachtneming van eerdere ombuigingen gezamenlijk ruim € 9 miljoen. Bij eerdere ombuigingen is de inzet richting culturele (amateur)verenigingen steeds ontzien en zijn de ombuigingen gezocht binnen de professionele instellingen, zoals bibliotheek en schouwburg. Binnen het merendeel van deze instellingen is echter het scala aan ombuigingsmogelijkheden langzaam maar zeker uitgeput en nadert het punt dat voorzieningen als totaal ter discussie komen en dat ombuigen per definitie verschralen betekent. Nog meer bezuinigingen in de vorm van kaasschaven, bovenop de vele efficiencykortingen uit de afgelopen jaren, kunnen niet doorgevoerd worden bij gelijkblijvend wensenpakket en handhaving van onze ontwikkelambitie. Toch zal ook vanuit de cultuursector gezocht moeten worden naar een reductie van gemeentelijke kosten. De constatering dat binnen de huidige instellingen geen substantiële bedragen meer realiseerbaar zijn zonder het risico dat instellingen ‘omkiepen’ enerzijds en de wens om de eerdere lijn richting verenigingen om hen zoveel mogelijk te ontzien te handhaven anderzijds, pleit voor een andere, vernieuwende benadering. Een benadering in het verlengde van de kadernota cultuur, die rekening houdt met autonome ontwikkelingen (o.a. consequenties digitalisering voor traditionele bibliotheekfunctie), die focust op de kracht van Sittard-Geleen en door functies en aanbod op Zuid-Limburgs niveau, stedelijk niveau alsmede wijken buurtniveau nadrukkelijker met elkaar te verknopen en te verbinden perspectief biedt op levendigheid en innovatie, en daarbij ook nog eens een besparing mogelijk maakt. Deze benadering staat hierna op hoofdlijnen beschreven, als vertrekpunt voor nadere uitwerking. Belangrijkste randvoorwaarde hierbij is het vermijden van significante consequenties voor gebruikers (onder meer vanuit streven tot behoud sterk verenigingsleven). Het geschetste concept heeft 2015 als jaar van realisatie, de daaraan voorafgaande jaren zijn nodig om het concept te realiseren. Dimensies van cultuurbeleid Het is inmiddels een breed geaccepteerd inzicht dat cultuur een beslissende factor is geworden voor duurzame sociaal-economische ontwikkelingen in steden. Er is sprake van belangrijke contextuele dimensies voor het cultuurbeleid: economie vanwege factoren als vestigingsklimaat en creativiteit (creativiteit is nodig voor ondernemerschap); maatschappelijke ontwikkeling vanwege factoren als competenties en sociale stijging (de wens van bewoners om vooruit te komen); stadsontwikkeling vanwege factoren als stedelijke interactie, stedelijke kwaliteit en vitaliteit. In het kader van de ombuigingen houden we deze belangrijke dimensies van cultuurbeleid op het netvlies en kijken we hoe Sittard-Geleen op de schaal van Zuid Limburg, stedelijk niveau alsmede wijken buurtniveau onderscheidend kan zijn en blijven. Hieronder gaan we in op het gewenste eindresultaat wanneer je cultureel Sittard-Geleen van niets zou kunnen opbouwen. Daarbij zijn we uitgegaan van de realiteit dat de ondergrens voor verdere bezuinigingen op onze culturele instellingen bereikt is. Inzetten op vernieuwing voorkomt verschraling van het aanbod door het voortdurend toepassen van ‘efficiencykortingen’. Het denken in culturele functies staat daarbij centraal, niet zozeer het denken in het (behouden van) instellingen.

23

Ingrediënten voor cultureel Sittard-Geleen De regio Zuid-Limburg zet in op het mogelijk maken van culturele carrières voor zowel makers (amateurs en professionals), als voor inwoners en bezoekers van buiten, als voor de regio als zodanig. Wanneer we kijken naar Sittard-Geleen, ondernemende stad in deze regio Zuid-Limburg, willen we dat onze stad op het gebied van kunst en cultuur een herkenbare uitstraling heeft voor de regio Zuid-Limburg in combinatie met een kwalitatief goede basisstructuur op stedelijk niveau en wijkniveau. Op basis daarvan en met de eerder vastgestelde kaders voor cultuur en het recente uitvoeringsprogramma in ons achterhoofd, hebben wij een schets gemaakt van de toekomstige culturele kaart van Sittard-Geleen. Deze omvat tenminste de volgende ingrediënten: • sterk verenigingsleven • centrum voor creatieve vorming • bibliotheek • professioneel podium met productiefunctie • poppodium • presentatieplek / tentoonstellingsruimte • wijk-cultuurcentra met o.m. kleinschalige broedplaatsen voor (pop)muziek, beeldende

kunsten en architectuur • evenementen • stedelijke programmering Noodzakelijke randvoorwaarde voor het zo sterk en efficiënt mogelijk functioneren van dit alles is het in het uitvoeringsprogramma cultuur genoemde Cultuurbedrijf. Cultuurbedrijf Het Cultuurbedrijf (waarvan de basis zal bestaan uit een deel van de backoffices van de huidige culturele instellingen) vormt het kloppend en vernieuwend hart van de culturele infrastructuur in Sittard-Geleen. Het Cultuurbedrijf: → exploiteert een professioneel podium met productiefunctie, een poppodium en

wijk- cultuurcentra met onder meer uitleenvoorzieningen, broedplaatsen en lesruimten; faciliteert creatieve ondernemers en kunstenaars bij het vermarkten van hun producties

→ (organiseren tentoonstellingen, sponsoring, pr en verkoop) en bij het geven van onderwijs /

→ cultuureducatie aan amateurs; → faciliteert verenigingen in de vorm van materialen en ondersteunende dienstverlening,

maar ook bij sponsoring, pr en marketing; → faciliteert door middel van een website de informatie- en kennisuitwisseling tussen

cultuurmakers (Cultureel Sittard-Geleen) en beheert op diezelfde website een publicatieportal voor voorstellingen (Uit in Sittard-Geleen en op termijn Uit in de Euregio)

→ faciliteert professionele instellingen in de vorm van gezamenlijke inkoop, onderhoud, → administratie, pr, marketing, programmering; → ondersteunt particuliere initiatieven bij de organisatie van evenementen en

organiseert de gemeentelijke evenementen; → voert regie over en staat garant voor onderscheidende stedelijke programmering. Kwaliteit We hebben vervolgens gekeken hoe we de gewenste ingrediënten kunnen realiseren. Daarbij hebben we rekening gehouden met de bestaande (fysieke) voorzieningen en het eerder

24

genomen besluit om een sterk cultuurcluster te realiseren in de Dobbelsteen. Om de kwaliteit van de culturele infrastructuur voor onze stad en zijn wijken/buurten te versterken en bovendien een herkenbaar profiel te hebben op Zuid-Limburgs niveau zetten we onder meer in op: 1. Het versterken van verenigingen 2. Het behoud van kwalitatief goed muziekonderwijs, hoewel anders georganiseerd 3. Het behoud van een professioneel podium met productiefunctie waar naast ruimte voor

aansprekende voorstellingen van buiten, ruimte is voor voorstellingen van lokale amateurverenigingen en lokale en regionale professionele gezelschappen en waar zowel professionele gezelschappen (zoals bijvoorbeeld Collegium Ad Mosam en Jeugdtheater Het Laagland) als amateurs gehuisvest kunnen worden. Verplaatsing van het Laagland vanuit de huidige locatie heeft geen consequenties voor financiering vanuit rijksmiddelen.

4. Het behoud van culturele parels als Collegium Ad Mosam en Jeugdtheater Het Laagland voor Sittard-Geleen, onder de voorwaarde van ondersteuning door rijk en/of provincie

5. Het versterken van de mogelijkheden voor autonome kunstenaars om zich te vestigen in Sittard-Geleen met daarbij de mogelijkheid om zich gezamenlijk te (laten) presenteren

6. Het versterken van de kennisoverdracht van autonome kunstenaars naar amateurs Het voorstel betreft een totaalconcept, waarbij elk element met elkaar in verband staat: verenigingen met professionals, productie met presentatie, educatie met participatie, de samenhangende programmering en de mogelijkheid om je als individueel of collectief talent te ontwikkelen. Er wordt nadrukkelijk ingezet op onderscheidend vermogen en kwaliteit, zowel waar het gaat om fysieke voorzieningen als de stedelijke programmering zelf. De fysieke voorzieningen en de benodigde overhead worden zo efficiënt mogelijk ingezet. Dit kan alleen wanneer het totaalconcept in stand blijft en de overhead verdeeld kan worden over de deelnemende cultuurpartners. Voor stedelijke programmering (inclusief ad hoc subsidiëring) is een relatief laag bedrag geraamd. De gezamenlijke organisaties dienen hiervoor aanvullend middelen te vinden. Dit kan bijvoorbeeld door het cultuurbedrijf te koppelen aan grotere commerciële bedrijven die in dit kader mensen en/of middelen beschikbaar willen stellen.

25

Begroting cultuur nieuwe stijl De begroting cultuur nieuwe stijl zou er grofweg als volgt uit komen te zien: Onderdeel Bedrag Opbouw Huidig bedrag Sterk verenigingsleven € 600.000 Vaste subsidies: € 350.000

Incidentele subsidies: € 150.000 Toegankelijkheid muziekonderwijs € 100.000

€ 400.000 (daarnaast € 78.000 incidentele, externe middelen)

Centrum voor creatieve vorming (combi met cultuurbedrijf)

€ 1.300.000 Cultuurbedrijf: € 1,1 miljoen (huisvesting, administratie, pr en marketing, beheer gebouwen, programmeurs, sponsorwerving, organisatielasten) Subsidiëring muziekonderwijs 18- en facilitering overkoepelende activiteiten CCV: € 0,2 miljoen

€ 1.800.000

Professioneel podium met productiefunctie (combi met cultuurbedrijf)

€ 1.800.000 Huisvestingslasten huidige schouwburg, technisch personeel, personeel uitbalie en ict plus organisatiekosten: € 1,8 miljoen Kosten voor pr, programmering, directie, foyer etc. maken geen deel meer uit van dit onderdeel.

€ 2.480.000

Bibliotheek € 2.100.000 Bibliotheek in Dobbelsteen enHanenhof: € 1,9 miljoen Twee à drie boekuitleenvoorzieningen: € 2 ton

€ 2.270.000

Poppodium € 200.000 € 200.000 Presentatieplek / tentoonstellingsruimte

€ 1.620.000 € 100.000 lagere overheadkosten door aanhaken bij Cultuurbedrijf. Verhoogd met € 150.000 i.v.m. extra investeringslasten museum

€ 1.570.000

Wijkcultuurcentra, met onder meer broedplaatsen

€ 300.000 € 50.000

Stedelijke programmering € 250.000 Nu incidenteel € 78.000 (niet in totaaltelling)

Evenementen € 350.000 € 350.000 Diversen (bijv. filmhuis, Ad Mosam, cultureel beraad, Streekomroep Start )

€ 135.000 € 135.000

Diversen geschrapt 0 VU Maasland: € 45.000 BKV: € 100.000

€ 145.000

Totaal budget cultuur (excl. EHC)

€ 8.655.000 € 9.400.000

26

De genoemde bedragen zijn indicatief maar geven een realistisch beeld van de totale benodigde middelen voor cultuur in de nieuwe opzet. Opgemerkt wordt dat voor de exploitatie van het cultuurcluster in de Dobbelsteen € 850.000 extra benodigd is. Deze € 850.000 zijn gebaseerd op onderzoek uit 2009 en zijn inclusief de € 90.000 extra kapitaalslasten ten behoeve van investeringen in het filmhuis (tweede investeringsbesluit Dobbelsteen). Dit bedrag kan als volgt gespecificeerd worden: Onderdeel MeerkostenBibliotheek € 341.000Domein Stedelijke Historie € 50.000Domein Hedendaagse Kunst € 155.000Filmhuis € 200.000Extra kapitaalslasten € 90.000Totaal € 836.000 De extra exploitatiekosten van € 850.000 zijn verwerkt in de gemeentelijke begroting onder nieuw beleid. Uit het overzicht op de vorige pagina blijkt dat de nieuwe opzet resulteert in een netto-bijdrage aan de ombuigingen van € 745.000. Centrum voor Creatieve Vorming De gezamenlijke gemeenten die muziekschool Artamuse subsidiëren hebben een bestuursopdracht geformuleerd die gericht is op een visie op het toekomstige muziekonderwijs. Daarbij wordt ingegaan op: • De demografische transitie, m.n. voor de gevolgen voor het aantal leerlingen (daling

jeugd, stijging ouderen). • De maatschappelijke trends in het muziekonderwijs en de cultuurparticipatie. • De behoefte van het verenigingsleven als het gaat om ondersteuning. • De terugtredende overheid in het muziekonderwijs.

Deze opdracht wordt in de eerste helft van 2012 uitgewerkt.

Ook in de toekomst willen wij creatief onderwijs faciliteren, maar wij kiezen daarbij voor een andere vorm. Daarbij willen we meer ruimte voor ondernemerschap, zodat het aanbod van creatief onderwijs afgestemd is en blijft op de vraag ernaar. In de nieuwe opzet is er geen fysiek centraal onderwijsinstituut meer voor muziek, dans, theater of beeldende kunst, willen we deze decentraal naar de vraag toe organiseren. Dat betekent dat we de instellingen Artamuse en de Volksuniversiteit Maasland in de toekomst niet zullen blijven subsidiëren en de subsidie voor creatieve vorming (waaronder muziekonderwijs) op een andere manier zullen inzetten. Daardoor zal er markt blijven voor de huidige docenten. Geïnteresseerden in muziekles hebben, na realisatie van het eindperspectief, de keuze om zelf een privédocent te benaderen of zich bij het Cultuurbedrijf te melden voor bemiddeling. Subsidiëring van muziekles zal beschikbaar blijven voor verenigingen en jeugd tot 18 jaar (particuliere jeugd al dan niet op basis van inkomen). Deze subsidiëring verloopt via het Cultuurbedrijf, ook als mensen muziekles elders inkopen. Criteria zullen door de gemeente worden opgesteld ten aanzien van de kwaliteit en maximaal te vergoeden kosten. Voor verenigingen is hiervoor € 100.000 geraamd, voor jeugd in het algemeen is € 200.000 geraamd, niet alleen voor subsidiëring van muziekonderwijs, maar ook voor creatieve vorming als dans of beeldende kunst. Uit de reacties bij de internetpeiling alsmede uit de vele tientallen ontvangen reacties per e-mail spreekt bezorgdheid dat gesubsidieerd muziekonderwijs met de voorgestelde nieuwe benadering gaat verdwijnen. Wij wijzen er nadrukkelijk op dat dat niet het geval is. Wij willen, naast versmalling tot de doelgroep tot 18 jaar, dit alleen op een andere wijze organiseren, waarbij door een betere match tussen vraag en aanbod kosten bespaard kunnen worden

27

zonder op subsidieniveau´s te hoeven besparen. Hiervoor is een omschakeling van docenten in vaste dienst naar ZZP-constructie noodzakelijk. Dit heeft geen gevolgen voor het niveau van muziekonderwijs of bijvoorbeeld de mogelijkheid om examens af te kunnen leggen. Met andere woorden: met ons voorstel wordt gekozen voor het behouden van de functie creatieve vorming (waaronder muziekonderwijs), maar dan hernieuwd organisatorisch vormgegeven vanuit het cultuurbedrijf, vanuit het uitgangspunt ´niet denken in instellingen, maar in functies´. Muziekonderwijs blijft daarmee voor de stad, zijn verenigingen en particuliere muziekbeoefenaren beschikbaar, maar in een andere vorm, inclusief een daarop afgestemde subsidierelatie. Kostenbesparing hoofdzakelijk vanwege minder overhead en een andere constructie met docenten (ZZP, betere match tussen vraag en aanbod). De precieze wijze waarop dit gaat gebeuren, is onderwerp van een nadere uitwerkingsopdracht, waarbij ook Artamuse betrokken zal worden. Vanuit Artamuse is tijdens de stakeholdersbijeenkomst van 24 januari aangegeven over de uitwerking vanuit het cultuurbedrijfconcept te willen meedenken, zoals ook al tijdens eerdere oriënterende overleggen in 2011 bleek. Professioneel podium met productiefunctie De huidige stadsschouwburg heeft een veelzijdige programmering, die echter niet onderscheidend is ten opzichte van de theaters in Heerlen en Maastricht. Op dit moment worden 220 voorstellingen geprogrammeerd. Het professionele podium dat wij voorstaan, programmeert 100 tot 120 externe (landelijke) producties, scherper toegesneden op Sittard- Geleens profiel (huidige populatie) en de doelgroepen kenniswerkers en jeugd. Het professionele podium met productiefunctie wordt de thuisbasis voor de professionele gezelschappen Jeugdtheater Het Laagland en Collegium Ad Mosam, maar ook voor amateurtoneelgezelschappen. Voor de professionele gezelschappen betekent dit, dat wanneer zij cultuurplanorganisaties blijven, huisvesting in Sittard-Geleen aantrekkelijk blijft. Voor het Laagland is verhuizen naar Maastricht immers ook een optie. In de kostenopzet is rekening gehouden met de haalbaarheid van de huisvesting voor de diverse organisaties. Het podium wordt naast de professionele voorstellingen van buiten, ook benut door verenigingen uit Sittard-Geleen. Op dit moment betalen deze verenigingen zoals is opgedragen aan de schouwburgorganisatie kostendekkende tarieven voor het gebruik van het podium. In de begroting is rekening gehouden met de mogelijkheid om aan verenigingen gesubsidieerde tarieven in rekening te brengen. Bibliotheek van de toekomst De bibliotheek van de toekomst is een andere bibliotheek dan de traditionele organisatie die wij kennen. De bekende situatie is een organisatie die in hoofdzaak fysiek tastbare boeken aan de burger beschikbaar stelt in 5 filialen, verspreid over de stad. Kijkend naar (landelijke) ontwikkelingen komt dit concept ter discussie ten faveure van: - sterkere oriëntatie op vooral digitale informatie, documentatie en literatuurvoorziening

(internet, e-readers, on-line-services, enzovoort) - inspelen op noodzakelijke schaalvergroting i.v.m. afname klanten en vrijwilligers

(overeenkomstig de landelijke trend) en het aangaan van strategische allianties en samenwerking met andere culturele, informatie- en educatiefuncties

- eigentijdse bibliotheekvestigingen in de Dobbelsteen (als onderdeel van cultuur- en onderwijscluster, synergie met Hogeschool Zuyd) en Hanenhof

- voor het overige: dienstverlening aan burgers, passend in dit nieuwe concept, dus vooral langs digitale weg in combinatie met boekuitleenvoorzieningen, al dan niet gekoppeld aan de hierna volgende wijkcultuurcentra, aan scholen, of anders.

De autonome (landelijke) ontwikkelingen binnen het bibliotheekwerk leren dat het de sterke voorkeur heeft om te koersen op vernieuwende concepten in plaats van vasthouden aan een zo

28

groot mogelijk aantal fysieke uitleenvoorzieningen ‘oude stijl’.2 Biblionova wil ook hierop koersen. In samenwerking met de regiogemeenten van de Westelijke Mijnstreek en Echt- Susteren is een bestuursopdracht uitgewerkt naar de bibliotheek van de toekomst, rekening houdend met ontwikkelingen op het gebied van digitalisering. Voor het hart van deze bibliotheek van de toekomst kiezen wij voor een vestiging in de Dobbelsteen, die nauw samenwerkt met de bibliotheek van de Hogeschool Zuyd binnen het afgesproken Dobbelsteenconcept en handhaving van de vestiging in de Hanenhof, conform de raadsbreed aangenomen motie. Voor beide locaties geldt doorontwikkeling naar de eerder genoemde ‘bibliotheek van de toekomst’. De bibliotheekorganisatie wordt een ICT gerelateerd bedrijf, dat naast de fysieke collecties de producten toegankelijk maakt via internet. Verwachting is immers dat de enorm snelle opkomst van e-readers (en daarmee ook e-readen en de behoefte aan e-books en andere vormen van digitale informatie) in de periode tot 2015 onverkort zal doorzetten. Om het traditionele product ‘het uitlenen van boeken’ toegankelijk te houden voor alle inwoners van onze stad, en dan nadrukkelijk voor jeugd alsmede mensen die minder mobiel zijn, worden naast genoemde twee bibliotheekvestigingen (Hanenhof en Dobbelsteen) enkele boekuitleenvoorzieningen met ruime openingstijden elders in de stad gerealiseerd. Deze boekuitleenvoorzieningen worden bij voorkeur gecombineerd met andere culturele of maatschappelijke functies in bij voorkeur wijk-cultuurcentra (broedplaatsen) maar ook scholen, zodat de openingstijden veel ruimer zullen worden dan het geval is in de huidige filialen van Munstergeleen, Born en Grevenbicht. Zo is het filiaal in Born op dit moment slechts 15 uur per week geopend en Grevenbicht en Munstergeleen elk 8 uur per week. In de nieuwe situatie is de beheerder van het gebouw toezichthouder voor de voorziening. Voor de openstelling van de boekuitleenvoorzieningen willen we nadrukkelijk een relatie leggen met draagvlak vanuit de gemeenschap, zich vertalend in de bereidheid om als vrijwilliger een bijdrage te leveren (minder overheid, meer samenleving). Hoe actiever buurtbewoners zijn in het organiseren van activiteiten, des te groter zijn de mogelijkheden voor het uitbreiden van functies van deze uitleenvoorzieningen. Dit past nadrukkelijk in de gewenste rol van de faciliterende overheid, waarbij burgers zelf meer verantwoordelijkheid nemen (Leefbaarheidsagenda 2025). Poppodium Voor de raadsvergadering van 31 mei is, als uitvloeisel van de motie over poppodium in de vergadering van 7 juli 2011, een voorstel in voorbereiding om een centrum voor popmuziek (‘poppodium’) te realiseren (incl. koppeling met raadsmotie Hanenhof). Voorstel zal zijn om dit verbeterd poppodium te realiseren op de Fenixlocatie, ter versterking van de culturele infrastructuur conform de kadernota cultuur, gekoppeld aan het cultuurbedrijf. Voor de voorliggende besluitvorming is van belang om voldoende middelen in de ‘zero-based’-begroting op te nemen om zo’n poppodium ook daadwerkelijk te kunnen realiseren en exploiteren. Het poppodium voorziet in vijf verschillende deelfuncties die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn: 1. Podiumfunctie (presentatie): breed aanbod van concerten en dance-avonden in een

accommodatie - podium - die daarvoor geschikt en ingericht is, voorzien van professionele geluiden lichtapparatuur;

2. Educatie: repetities, training en coaching op het gebied van muziek, dance, presentatie, DJ, VJ, acquisitie, licht en geluid

2 Kortheidshalve wordt verwezen naar het rapport dat het Sociaal Cultureel Planbureau hierover al in 2008 heeft gepubliceerd en naar de afspraken die Rijk, IPO en VNG in 2010 met elkaar hebben vastgelegd in het zgn. Bibliotheekcharter. Het traject ‘Ombuigen met visie’ vormt het momentum om hieraan, gericht op 2015, ook in Sittard-Geleen invulling te geven.

29

3. Kweekvijver: ontwikkeling van de lokale muziekscene door optredens in een passende ambiance

4. Productie: ontwikkeling en opnamefaciliteiten (bands, DJ’s, VJ’s), inspelend op de doorgaande ontwikkelingen in de muziekmarkt en deze bij gebleken succes doorboeken

5. Facilitair: verhuur van ruimten en voorzieningen voor alle vormen van repetities,

uitvoeringen en producties zowel cultureel als maatschappelijk Het huidige poppodium Fenix besteedt met name aandacht aan de eerste functie. De functies 2 tot en met 5 zijn echter van groot belang voor het creëren van een totale infrastructuur in de vorm van een Centrum voor de popmuziek dat volwaardig deel uitmaakt van de culturele infrastructuur van onze stad. Dit centrum is een spin in het web voor popbeleid in stad en regio. Het Centrum voor de Popmuziek faciliteert popmuzikanten in het ontplooien van hun talenten en in het produceren van muziek. Het Centrum voor de Popmuziek versterkt tevens de culturele basis infrastructuur in onze stad. Met respect voor het monumentale karakter worden alle functies hier ondergebracht: grote zaal 300 m2 incl. podium, kleine zaal annex café/foyer 85 m2 Studio/oefenruimte 210 m2, overige 300 m2 (entree/garderobe/ sanitair/logistiek/kantoren) Bouwkosten totaal: 900 m2 x € 2.000 = € 1,8 mln. Installatietechniek, licht en geluid: € 0,8 mln.; inrichting omgeving: € 0,15 mln. (binnenplein); inrichting gebouw: € 0,2 mln.; inrichting horeca: € 0,05 mln. De totale investering komt zodoende op € 3 mln. (taakstellend), passend bij uitspraken vanuit de raad tijdens recente behandeling Voorjaarsnota. Een nadere uitwerking dient nog plaats te vinden, mede gericht op effect afschrijvingen. De gemeentelijke exploitatiebijdrage neemt toe met € 150.000. Dit budget is gebaseerd op professionele aansturing met inzet van veel vrijwilligers en is eveneens taakstellend, inclusief de extra aandacht voor programmering en promotie zoals door de gemeenteraad gevraagd. Met deze invulling van het poppodium zoals hierboven geschetst is uitvoering gegeven aan de raadsmotie uit de raadsvergadering van juli 2011. Met het raadsbesluit inzake ‘Ombuigen met visie’ stemt u in met het reserveren van voldoende middelen voor deze vernieuwing. Met het separate raadsbesluit in mei neemt u een besluit over onder meer locatie en daadwerkelijke kredietvotering. Daarin zal ook een koppeling gelegd worden met de motie Hanenhof, gericht op gebouwelijke aanpassingen om ook deze ruimte voor popconcerten meer geschikt te maken, alsmede de integrale exploitatie van de Hanenhof. Presentatieplek / tentoonstellingsruimte Voor een gemeente met de omvang van Sittard-Geleen is een tentoonstellingsruimte een noodzakelijk onderdeel van de totale cultuurkaart. Museum Het Domein is een plek waar hedendaagse kunst van lokale kunstenaars getoond wordt evenals aansprekend beeldend werk van buiten de gemeentegrenzen. Doelstelling is dat tentoonstellingen in het museum zich onderscheiden ten opzichte van exposities in de musea in Heerlen en Maastricht. Eerder is besloten dat de afdeling hedendaagse kunst van Museum Het Domein in de Dobbelsteen wordt gehuisvest. Een clustering van cultuurfuncties in de Dobbelsteen maakt het mogelijk om gezamenlijke, aansprekende producties te realiseren en draagt bij aan een sterke uitstraling. Daarnaast levert het totale huisvestingsconcept synergievoordelen op (zoals gezamenlijke voorzieningen en meervoudig gebruik van ruimten). Voor de realisatie van een expositieruimte in de Dobbelsteen zijn verschillende mogelijkheden. Als men ervoor kiest om een NVM geregistreerd museum te blijven, dan levert dat voordelen op in de vorm van toegankelijkheid van externe fondsen (zoals de Mondriaanstichting) en gratis

30

beschikbaarstelling van collecties van collega-musea. Nadelen zijn de eisen die worden gesteld aan de organisatie van het museum en de noodzaak van aankoop en opslag onder speciale condities van collectiestukken. Aangezien Het Domein op dit moment nauwelijks kosten maakt voor de opslag van de collectie (€ 20.000) en € 50.000 wordt uitgeven aan de aanschaf van collectiestukken, hebben wij gekozen voor het behoud van de museumstatus van Het Domein. Wij kiezen ervoor de museumorganisatie aan te haken bij het Cultuurbedrijf, zodat een optimale integratie in het complete culturele netwerk gegarandeerd is en maximale efficiency op het gebied van backoffice kan plaatsvinden. Aan deze keuze koppelen wij een nader onderzoek naar synergie op Zuid-Limburgse schaal. Wijk-cultuurcentra Inspelend op krimp is het de trend om te kiezen voor kwaliteit in plaats van nabijheid, omdat anders verschraling optreedt van de voorzieningen in de stad. Leefbaarheid in de wijk blijft echter een belangrijke voorwaarde voor een sterke stad en daarbij wordt gekozen voor meer actief burgerschap en minder overheid. De Leefbaarheidsagenda 2025 moet scenario’s opleveren waarbij door actief burgerschap voorzieningen in de wijk bereikbaar blijven. De overheid faciliteert dit bijvoorbeeld door ruimte beschikbaar te stellen. Op verschillende plekken in Sittard-Geleen willen we ruimte creëren voor culturele ontplooiing en ontmoeting door het inrichten van wijk-cultuurcentra, met daarin ruimte voor broedplaatsen. Door verschillende functies, zoals creatief onderwijs, verenigingen, uitleenvoorziening van de bibliotheek, ateliers voor kunstenaars en oefenruimtes voor musici aan elkaar te koppelen en binnen de accommodatie ook ruimte te creëren voor ontmoeting, uitwisseling, zorg en welzijnsactiviteiten, maar ook een kopje koffie en een krant of tijdschrift, willen we op diverse locaties in de gemeente (circa 5) een sociaal cultureel hart realiseren. De combinatie van professionals en amateurs in één accommodatie schept een optimaal klimaat voor participatie, educatie en talentontwikkeling. De sfeer moet er zodanig zijn, dat mensen er graag komen en (liefst) meedoen. De ateliers voor professionals, die liefst ook creatief onderwijs en/of workshops kunnen geven, worden opgenomen in de totale culturele infrastructuur van de stad en ook als zodanig vermarkt. De wijk-cultuurcentra zijn niet vergelijkbaar met de ateliers van het Stadslab. De huurders van ateliers van het Stadslab kunnen wel aansluiten bij de mogelijkheden die het Cultuurbedrijf biedt voor het faciliteren van de creatieve ondernemers. Ruim baan voor creatief ondernemerschap in Sittard-Geleen! Stedelijke programmering In de kadernota Cultuur ‘de kunst van het verleiden’ is al aangegeven hoe belangrijk stedelijke programmering is voor de culturele uitstraling van een stad. Stedelijke programmering staat voor het zoeken van samenhang en samenwerking tussen alle culturele initiatieven (instellingen, activiteiten, etc.) die een stad rijk is. Het afstemmen van de programmering, op inhoud en in de tijd, is de eerste stap. Samenwerking reikt uiteraard veel verder en zou uiteindelijk moeten leiden tot het elkaar inspireren en uitdagen, tot actie / reactie, tot een bruisend en levendig cultureel klimaat in Sittard-Geleen. Het multidisciplinair denken en doen ligt aan de basis van een succesvolle stedelijke programmering. Stedelijke programmering is daarnaast gericht op het zichtbaar maken van het al aanwezige culturele potentieel. Het Cultuurbedrijf vormt de spil van alle culturele functies in Sittard-Geleen, van verenigingen tot museum en alles wat daar tussen zit. Een belangrijke functie in het Cultuurbedrijf is die van stedelijk programmeur. Deze persoon heeft de lead in het samenstellen van de totale stedelijke programmering en doet dit met het team van inhoudelijke mensen vanuit de verschillende organisaties. Voor gewenste aanvullende activiteiten in de programmering is een subsidiebudget beschikbaar van € 250.000 dat aangevuld dient te worden met externe financiering. In de huidige situatie kennen we verschillende subsidiebudgetten met diverse doelen, die aangewend

31

worden voor gewenste activiteiten van organisaties (amateurs en professionals). In de nieuwe situatie is dit nog één budget waarvoor periodiek beleidsregels worden gemaakt. Er kunnen verschillende beleidsregels worden opgesteld om diversiteit in de gewenste projecten te bewerkstelligen. Investeren in vernieuwing op het gebied van stedelijke programmering heeft als bijkomend voordeel dat deze ingezet kan worden als onze bijdrage aan Maastricht Culturele Hoofdstad 2018 (MCH), mocht de raad tot deelname besluiten. Sittard-Geleen neemt momenteel deel in het voorbereidingstraject voor het 'bidbook' dat in het voorjaar 2012 in concept gereed zal zijn. Alle inspanningen dienen een tweeledig doel: het versterken van het culturele netwerk en de stedelijke programmering in Sittard-Geleen en tegelijkertijd input leveren voor MCH. Definitieve besluitvorming over al dan niet participatie hierin komt op korte termijn aan de orde in de gemeenteraad. Ook als Sittard-Geleen niet participeert in MCH, komen de verrichte inspanningen voor 100% ten goede aan het versterken van het culturele klimaat in onze stad. Voor definitieve deelname aan MCH wordt van onze gemeente een bijdrage van € 1,5 miljoen gevraagd voor de programmering in de periode 2014-2019. Op 7 februari 2012 zal in een gezamenlijke vergadering van de colleges van Sittard-Geleen, Heerlen en Maastricht deze bijdrage op de agenda staan. De raad zal vervolgens een besluit moeten nemen. 65% van deze middelen blijven in onze stad voor onze eigen stedelijke programmering die in de periode 2014-2019 uiteraard zal passen binnen de thema’s die de gezamenlijke partners (waaronder Sittard-Geleen) hebben gekozen voor Maastricht Culturele Hoofdstad. 35% van de middelen is bestemd voor gezamenlijke pr, communicatie en marketing in 2014-2019. Dat betekent concreet dat wij in die periode jaarlijks € 80.000 zouden bijdragen aan de totale vermarkting van MCH2018. Daar staat tegenover dat er € 40 miljoen beschikbaar zal zijn voor programmering in de partnersteden van MCH. Hier zal ook Sittard-Geleen bij deelname een bijdrage van ontvangen voor aansprekende MCH programmaonderdelen in onze stad. Voor de financiering van de € 1,5 miljoen (€ 1 miljoen voor eigen stedelijke programmering, € 0,5 miljoen voor pr en marketing) kunnen de middelen aangewend worden die toch al nodig zijn voor stedelijke programmering. Deze middelen dienen immers hetzelfde doel als de programmering in het kader van MCH. Voorwaarde voor deelname aan MCH is dat de financiering van programmering nieuwe middelen betreft. De middelen die voor stedelijke programmering worden aangewend zijn nieuwe middelen die bovendien een blijvend karakter zullen hebben. Ook wanneer Maastricht geen culturele hoofdstad van Europa wordt, zal Sittard-Geleen vanaf 2014 een sterke stedelijke programmering kennen. Evenementen In dit onderdeel zijn subsidies voor evenementen buiten beschouwing gelaten, hierop wordt bij maatregel 10 nader ingegaan . De huidige middelen € 175.000 evenementenbudget en € 175.000 culturele budgetten die ingezet werden ten behoeve van evenementen zijn in het concept ongewijzigd meegenomen. Voor de inhoudelijke versterking en synergie in de stedelijke programmering is een goede koppeling tussen (de organisatie van) culturele evenementen en het Cultuurbedrijf van belang. Daarmee wordt de evenementenorganisatie in positie gebracht om vanuit de ‘spin in het web’ samen met de culturele spelers culturele evenementen te organiseren, zowel in de buitenruimte als in het stadstheater. Filmhuis Het filmhuis is onderdeel van het totaalconcept in de Dobbelsteen. In het bovenstaande schema is rekening gehouden met de middelen in de huidige begroting (€ 6.000). De meerkosten voor de exploitatie van het filmhuis zijn opgenomen in het extra benodigde exploitatiebedrag van € 850.000 voor de Dobbelsteen. EHC Het EHC is in het financiële overzicht van de ombuigingen buiten beschouwing gelaten, omdat

32

dit voornamelijk wettelijke taken betreft. De niet-wettelijke taken waar het EHC zich mee bezig houdt worden uitgevoerd door ruim 40 vrijwilligers, waarvoor 0,5 fte professionele begeleiding wordt ingezet. Bezuinigen hierop zou voor de heemkundeverenigingen in Sittard- Geleen en omgeving een zware aderlating betekenen en levert relatief weinig besparing. Het EHC zal na de realisatie van de Dobbelsteen haar intrek nemen in het huidige pand van het Domein, samen met de afdeling stedelijke historie en archeologie van het museum. Daardoor wordt optimale synergie bereikt tussen de werkzaamheden van archief, heemkundeverenigingen en het streekmuseum, dat op de bovenverdieping van het huidige gebouw gevestigd blijft. Draagvlak Het hiervoor uitvoerig beschreven concept betreft een fundamentele andere benadering gebaseerd op een nieuwe visie voor cultuur in de stad, aansluitend bij het uitvoeringsprogramma cultuur en gericht op vernieuwing van het culturele aanbod op basis van het denken in (en verbinden van) functies in plaats van instellingen. Deze visie is afgestemd met de directeuren van de verschillende culturele instellingen in onze stad. Zij willen graag, samen met de gemeente, de uitdaging aangaan om de visie verder uit te werken en met minder middelen een veelzijdig en aantrekkelijk cultureel palet te realiseren, met een herkenbaar profiel binnen Zuid Limburg. Vastgoedimplicaties Doordat diverse culturele functies verplaatst danwel gesloten worden, heeft bovenstaande cultuurvisie verschillende vastgoedimplicaties. Vestiging bibliotheek in de Dobbelsteen, realisatie van boekuitleenvoorzieningen in de verschillende stadsdelen en anders organiseren muziekonderwijs heeft consequenties voor de volgende gemeentelijke gebouwen: 1. Broeksittarderweg 1 Sittard komt leeg na realisatie Dobbelsteen: totale boekwaarde

van dit pand bedraagt € 1.277.188. 2. Groenstraat/Herenhof 8 Geleen komt op termijn beschikbaar voor herbestemming als

gevolg van nieuwe inrichting onderwijs culturele vorming. Aangezien dit een A-locatie in Geleen betreft, moet herbestemming op korte termijn tot de mogelijkheden behoren. Daarvoor moeten we ons niet beperken tot invulling door de gemeente of gesubsidieerde instellingen.

3. Pancratiusstraat 24 Munstergeleen: Biblionova betaalt voor dit pand in Munstergeleen geen huur, dus geen consequenties.

4. De panden waar de bibliotheekfilialen van Born en Grevenbicht in gehuisvest zijn, zijn eigendom van Biblionova

5. Verhuizing jeugdtheater Het Laagland naar de schouwburg: Engelenkampstraat 25 (Laaglandtheater) levert op dit moment ruim € 50.000 per jaar aan huurinkomsten op. De boekwaarde per 31 december 2012 bedraagt nog € 27.560, hierop wordt niet afgeschreven.

Realisatie wijk-cultuurcentra: Hiervoor worden bestaande gemeentelijke gebouwen ingezet. Dit kunnen bijvoorbeeld leegstaande schoolgebouwen zijn, die daardoor een herbestemming krijgen en inkomsten genereren. Maatschappelijke effecten Het bovenstaande voorstel heeft de volgende maatschappelijke effecten: • Sittard-Geleen komt op de culturele kaart van Zuid Limburg met een herkenbaar

aanbod (past bij effect één stad)¸ en beschikt tevens over een toekomstbestendig aanbod op stedelijk en wijkniveau.

33

• De verenigingen in Sittard-Geleen krijgen alle kans en ondersteuning om zich te versterken en te presenteren (draagt bij aan topprioriteit sociale vitaliteit).

• Er zijn twee kwalitatief sterke bibliotheekvestigingen, aangevuld met enkele uitleenvoorzieningen dicht bij de burger in de buurt (past bij effecten één stad & kwaliteit gaat voor nabijheid).

• De accommodaties in de wijken waar kunstenaars gevestigd zullen zijn, bieden ontmoetingsruimte aan buurtbewoners en huisvesting aan verenigingen (past bij effect minder overheid, meer samenleving).

• Artamuse zal een transformatie moeten ondergaan. Voor muziekdocenten blijft er werk, maar onder een andere constructie waarbij zij zelf meer risicodragend worden wanneer er onvoldoende lesuren beschikbaar zijn (past bij effect minder overheid, meer samenleving en ondernemerschap).

• Onderscheidend, complementaire karakter van de “broedplaatsgedachte”. Implementatie Na besluitvorming door de raad wordt voor de verdere uitwerking van dit voorstel een projectorganisatie ingericht. De harde uitgangspunten daarbij zijn: Het totaalconcept leidt tot een onderscheidend cultureel aanbod met veel participatie De doelstellingen van het gemeentelijke beleid op het gebied van cultuur en economie staan centraal Het bezuinigingsresultaat is taakstellend, wanneer de totaalvisie wordt geïmplementeerd De te verwachten frictiekosten bestaan uit: • transitie en implementatiekosten • personele consequenties bij de verschillende organisaties • vastgoed Bijdrage aan taakstelling Het hiervoor geschetste vernieuwend concept rondom Cultuurbedrijf biedt naast inhoudelijke voordelen een besparing van € 745.000 in 2015. 2012 2013 2014 2015Cultuur: vernieuwend concept rondom Cultuurbedrijf 0 0,05 0,40 0,75 Maatregel 2: Sport Sport is, net als cultuur, een majeur thema voor onze stad, niet alleen als basisvoorziening voor onze inwoners op stedelijk en wijkniveau, maar ook als strategisch thema voor de profilering en de ontwikkeling van Zuid-Limburg (de Sportzone). Bij sport als basisvoorziening gaat het er om dat het aanbod aan fysieke sportvoorzieningen afgestemd wordt op de maatschappelijke en demografische ontwikkelingen. Willen we ook naar de toekomst toe goede sportaccommodaties op redelijke afstand kunnen blijven aanbieden, dan zal met overtuiging een traject naar concentratie moeten worden ingezet: kwaliteit gaat voor nabijheid. Want zoals in het voorwoord al aangegeven: stilstand is ook hier geen toekomstbestendige optie. Het is om die reden dat wij aan het traject van de leefbaar-heidsagenda een duidelijke bestuursopdracht, gericht op concentratie van (sport-, wijk-, onderwijs-, enzovoort) accommodaties willen koppelen, zoals beschreven in maatregel 3. Tevens dient vanuit de basisinfrastructuur voorzien te blijven worden in de noodzakelijke facilitering van de software: sportstimulering, verenigingsondersteuning en evenementen vormen in hun onderlinge samenhang de ankerpunten van het gemeentelijk sportbeleid.

34

De Sportzone behoort tot de topprioriteit stedelijke functies. De reden voor de ontwikkeling van de Sportzone vloeit niet zozeer voort uit lokale sportambities, maar uit de ambities op (Zuid)Limburgs niveau om invulling te geven aan de economische structuurversterking. Vanuit de benadering van investeren op drie complementaire niveaus (Zuid-Limburg, stedelijk en wijkniveau) dient deze ambitie gecontinueerd te worden. Via een gecombineerde inspanning vanuit sport, onderwijs, gezondheidszorg, bedrijfsleven en overheid wordt immers een voorziening gecreëerd met een bovenregionale en deels landelijke uitstraling. Voornoemde ambities laten onverlet dat op het gebied van sport ook gezocht moet worden naar besparingsmogelijkheden. Deze zullen zich richten op de volgende onderdelen: 1. Efficiencymaatregel het Anker. Besparing: € 62.000. Gelet op de de omvang van onze

stad is er sprake van een overcapaciteit aan ijs- en zwembadaccommodaties. Vanuit het uitgangspunt “Eén stad” is voor de langere termijn het voorstel te koersen naar één stedelijke voorziening, bij voorkeur in de omgeving van de Sportzone, en dus het verlaten van de huidige drie locaties (de Nieuwe Hatenboer, Glanerbrook en het Anker) na afloop van de recent verlengde contractperiode van de twee laatstgenoemde locaties (2021).

In het kader van de verlenging van het contract met het Anker was aanvankelijk de insteek om het binnenbad van het Anker te sluiten, dit gegeven de overcapaciteit die we op dit terrein in onze stad hebben. Toch is besloten tot continuering van het contract omdat het zwembad in de exploitatie van het Anker een cruciale rol speelt. Wel is in het kader van de onderhandelingen over verlenging van het contract een besparing van € 62.000 overeengekomen. Deze heeft geen maatschappelijk effect.

2. Binnen de begroting van de Sportstichting vormt zwembad de Nieuwe Hatenboer een

belangrijk onderdeel. Een kritische benadering van de bedrijfsvoering (personele bezetting, enzovoort) moet mogelijkheden bieden voor een taakstellende besparing van € 100.000, zonder daarbij de mogelijkheden voor met name doelgroepen verenigingszwemmen te schaden, omdat hiervoor elders in de stad, gelet op de bezettingsgraad van Glanerbrook en het Anker, onvoldoende alternatieven zijn. Sluiting van buitenbad of beëindigen van recreatief zwemmen vooruitlopend op concentratie in/nabij de Sportzone (perspecief 2021) hebben nadrukkelijk niet de voorkeur als besparingsmogelijkheden, gelet op maatschappelijk effect.

3. Herijking ambitie Sportzone fase 2. Binnen de categorie 'nieuw beleid' in de

Voorjaarsnota was hiervoor een investeringsbedrag van € 6 miljoen opgenomen, in combinatie met een jaarlijks bedrag aan exploitatielasten van € 1 miljoen. Voorstel is om af te zien van de ambitie van de Regionale Jeugdopleiding voetbal (RJO), die op basis van de huidige stand van zaken ook als niet-realistisch meer kan worden beschouwd. Tevens is voorstel om af te zien van de vestiging van het NTC Tafeltennis in de Sportzone (waarover ook nog geen bindende afspraken zijn gemaakt), ten faveure van het NTC Wielrennen, dat beter aansluit bij het profiel van de stad en het belang hiervan voor het Sport-zone-concept. Deze maatregelen leiden tot een besparing op het gebied investeringen van € 3,0 miljoen en op het gebied van exploitatie van € 0,2 miljoen. In totaal dus een jaarlijkse besparing van € 500.000. Onderdeel van met maatregelenpakket is dat de besparing voor 2012 voortvloeiend uit dit onderdeel (herijking ambitie Sportzone) wordt ingezet als dekking voor procesmiddelen (€ 250.000)

4. Als gevolg van de invoering van een regionale subsidieregeling is het mogelijk om binnen

gemeentelijke budgetten € 35.000 te besparen zonder maatschappelijk effect. 5. Aanvullende efficiencyopdracht Sportstichting op het gebied van bedrijfsvoering,

inclusief samenwerking backoffice met andere organisaties. Besparing: PM

35

6. Concentratie breedtesportaccommodaties. Deze maatregelheeft een relatie met de

brede bestuursopdracht accommodaties (zie maatregel 3). Besparing: PM Dit leidt in totaal tot een besparing op het onderdeel sport van € 700.000 in 2015, naast genoemde nader uit te werken trajecten efficiency sportstichting en concentratie breedtesportaccommodaties. Voorstel is om het bespaarde bedrag in 2012 voor € 250.000 te benutten voor benodigde proceskosten Sportzone. 2012 2013 2014 2015Sport - Kostenbesparing 't Anker 0,06 0,06 0,06 0,06- Kostenbesparing Hatenboer 0,10- Herijking ambitie Sportzone 0,27 0,34 0,41 0,50- Benodigde proceskosten Sportzone -0,25 - - -- Vrijval als gevolg van regionale subsidieregeling 0,04 0,04 0,04 0,04- Efficiencyopdracht Sportstichting PM PM PM- Concentratie breedtesportaccommodaties PM PM PM Maatregel 3: Accommodaties Het gemeentelijk beleid ten aanzien van gemeenschapsaccommodaties (sport, cultuur, onderwijs, enzovoort) is helder verwoord in de geactualiseerde nota Basiskwaliteit Leefbaarheid, die recent door de raad is vastgesteld middels de vaststelling van het WMO beleidsplan 2012-2015. Uitgangspunten in het gemeentelijk beleid zijn: • afgestemd op gebruik • kwaliteit gaat voor nabijheid • opschaling bij voorkeur in bestaande accommodaties • combinaties van functies • extra inzet voor ontmoetingsgelegenheden en contact voor de doelgroepen jongeren en

ouderen, én daar waar langdurige herstructurering (gebiedsontwikkeling) aan de orde is. Het beleid is duidelijk, de praktijk tot op heden weerbarstig. Financiële schaarste enerzijds en het belang van kwalitatief goede, toekomstbestendige accommodaties noodzaken om een stevigere inzet op dit terrein. Vanuit het adagium ´kwaliteit gaat voor nabijheid´ zal met overtuiging een traject van concentratie van accommodaties moeten worden ingezet. Niet met als doel om, zoals in het voorwoord al aangegeven, gemeenschappen hun (sport-, wijk-, onderwijs-, enz.) accommodaties ‘af te pakken’, maar om er als gemeente voor te blijven zorgen dat er ook juist naar de toekomst toe voor hen een goed aanbod van voorzieningen op redelijke afstand beschikbaar blijft. Een aanbod dat in kwalitatief en financieel opzicht toekomstbestendig is, en dat het fundament vormt voor de op te stellen Leefbaarheidsagenda 2025. Analyse van de huidige situatie leert dat dit niet zozeer moet worden gedaan omdat hieruit forse besparingen voor de thans actuele ombuigingsoperatie te verwachten zijn, maar omdat op middellange termijn resultaten bereikt moeten worden. Nu niets doen zal leiden tot toename van onderbezetting accommodaties, afnemende kwaliteit, veroudering als gevolg van beperkt beheer en onderhoud en daarmee op middellange termijn de noodzaak om alsnog fors te investeren. Daarmee is duidelijk dat stilstand geen toekomstbestendige keuze is. In plaats van het stilstand - scenario is het voorstel om te kiezen voor actief koersen op kwaliteit en toekomstbestendigheid. Dit levert op de korte termijn weliswaar geen besparingen op, maar is naar de langere toekomst omwille van belang van goede accommodaties in het kader van leefbaarheid, van vitale wijken en dorpen, het beste. Voorstel is vanwege dat laatste

36

belang nu expliciet voor deze actieve koers te kiezen en dit als bestuursopdracht vanuit de portefeuille accommodaties (in coördinerende zin) te koppelen aan het traject Leefbaarheidsagenda 2025. In dit traject dient onder meer duidelijk te worden welke besparingen op dit terrein te realiseren zijn, op welke wijze, maar zal ook duidelijk worden welke investeringen noodzakelijk zijn om deze structurele besparingen te verzilveren. 2012 2013 2014 2015Bestuursopdracht concentratie accommodaties

0 0 PM PM

Maatregel 4: Beheer openbare ruimte Vernieuwing is ook het devies binnen het terrein van het beheer van de openbare ruimte. Allereerst door het maximaal verbinden van het beheer van de openbare ruimte met de inzet van mensen vanuit de doelgroep onderkant arbeidsmarkt via het Werkbedrijf. Door beheer openbare ruimte en het creëren van werk voor de onderkant van de arbeidsmarkt maximaal met elkaar te verbinden, zal ook hier een vliegwieleffect gaan optreden. Het rendement daarvan kan mede dankzij het gaan werken met vaste wijkploegen vanuit het Werkbedrijf ook nog eens verzilverd worden in een goed onderhoudsniveau tegen lagere kosten. Het werkpakket van het Werkbedrijf is vooralsnog gericht op de werkzaamheden die met handkracht worden uitgevoerd. Machinaal werk wordt daarbij uitbesteed aan de het reguliere bedrijfsleven. In het bereiken van voornoemde maximale verbinding zou bekeken kunnen worden of het rendabel is om ook de machinale werkzaamheden bij het Werkbedrijf onder te brengen en het werkpakket verder te mechaniseren. Om de rentabiliteit te verhogen zou bovendien aanvullende samenwerking gezocht kunnen worden met onder meer de partnergemeenten binnen de Westelijke Mijnstreek of de samenwerkingspartners op Zuid- Limburgse schaal: de gemeenten Maastricht en Heerlen. Een andere besparing is mogelijk door herinrichting van het beheerareaal op basis van ligging en functionaliteit. Zo zou bijvoorbeeld bekeken kunnen worden waar dure beheerselementen eventueel vervangen kunnen worden door een aangepaste (goedkopere) inrichting. Ook kan gekeken worden naar het actief inzetten van buurten bij het onderhoud. Het actiever betrekken van buurten bij het uitvoeren van het beheer heeft een positief effect op het creëren van draagvlak en het reduceren van de kosten. In enkele gemeenten wordt reeds op de wijze gewerkt (o.a. Wijchen 30 buurten en Amersfoort). Onderzocht wordt in hoeverre doorvertaling hiervan in de Sittard-Geleense situatie, als nadere uitwerking van ‘minder overheid, meer samenleving’ in combinatie met het thema leefbaarheid, mogelijk is. Vernieuwend is het ook om het onderhoud van de openbare ruimte anders te organiseren. Op dit moment wordt dit beheer uitgevoerd op basis van frequentiebestekken, waarbij afwijkingen resulteren in meer- en minderwerk. Omschakeling naar beeldbestekken heeft in andere gemeenten laten zien een verbetering op te leveren, zowel in kwaliteit als financieel. Bij beeldbestekken worden resultaatverplichtingen via beeld vastgelegd, waarbij voor negatieve afwijkingen kortingen kunnen worden opgelegd. Wij zijn verder voornemens om toe te werken naar de situatie van een ideaalcomplex op vervangingsinvesteringen op het gebied van openbare ruimte, maar realiseren ons dat dit een langjarig traject is, met in de eerste jaren geen noemenswaardige bijdragen aan ombuigingstaakstelling.

37

Tenslotte kan het onderhoudsniveau openbare ruimte nader gedifferentieerd worden. Voorstel is daarbij om te kiezen voor de volgende differentiatie: - stadscentra: niveau hoog - woonwijken, hoofdwegen, bedrijventerreinen, begraafplaatsen, parken: niveau basis - buitengebied: laag Voorgaande overwegend vernieuwende maatregelen leiden tot een besparing van € 1,0 miljoen, zonder grote impact op het onderhoudsniveau. Verder verwachten wij dat nog aanvullende besparingen mogelijk zijn door verdergaande optimalisering van de verbindingen tussen het beheer van de openbare ruimte en het inzetten van het Werkbedrijf, door het zo goed mogelijk verbinden van beheer openbare ruimte met inzet vanuit de doelgroep onderkant arbeidsmarkt. Vooralsnog koppelen we hieraan een aanvullende besparing in 2015 voor een bedrag van € 0,5 miljoen. Zicht op de haalbaarheid hiervan zal nader in beeld gebracht worden op het moment dat het Werkbedrijf operationeel is en daarmee ontwikkellijnen naar de toekomst getrokken kunnen worden. 2012 2013 2014 2015Onderhoud openbare ruimte 0 1,00 1,00 1,00Optimalisatie synergie IBOR – Werkbedrijf PM PM 0,50 Maatregel 5: Parkeren Investeren in onze stadscentra is van cruciaal belang voor behoud en versterking van de stedelijke vitaliteit en het economisch functioneren ervan. Meer bezoekers in onze stad; dat is de focus. Tegen deze achtergrond kiezen wij voor kwalitatief hoogwaardige parkeervoorzieningen en de hierbij passende routering/bewegwijzering. Voldoende aantal, snel en goed bereikbare parkeerplaatsen in en nabij onze centra bieden bezoekers, bewoners, werknemers, ondernemers comfort. Comfort ook in termen van schone en goed onderhouden garages en terreinen om te parkeren, achteraf betaald parkeren op basis van werkelijk geparkeerde tijd, korte en veilige looproutes naar de centra en niet in de laatste plaats klantvriendelijke en servicegerichte medewerkers. Momenteel moeten wij vaststellen dat er nog geen evenwicht is bereikt tussen de met eerder gedane investeringen samenhangende kosten en de parkeeropbrengsten. Richting 2015 zal dit ‘gat’ opgelost worden met een samenhangend pakket aan maatregelen, waaronder verlaging kosten beheer en handhaving, kostendekkende bewonersvergunningen, aanpassing afschrijvingssystematiek, BTW achteraf betaald parkeren, meer betalende bezoekers (5% in 2015) en tariefstijging (10 cent in 2015). Aan dit traject gericht op het bereiken van begrotingsevenwicht koppelen we een aanvullende optimalisatieopdracht, als bijdrage aan ombuigingstaakstelling, van € 0,4 miljoen. Daarnaast zal, conform toezegging, invulling gegeven worden aan de raadsmotie inzake invalidenparkeren. Het college neemt deze motie over. De financiële consequenties worden onderdeel van de nadere taakstelling parkeren. 2012 2013 2014 2015Parkeren: aanvullende optimalisatie-opdracht 0 0 PM 0,4

38

Maatregel 6: WMO herindicatie Gemeenten hebben de taak om burgers met beperkingen te ondersteunen bij hun deelname aan de samenleving Bij afnemende middelen en een terugtredende overheid is het van belang om ook op dit terrein een nieuwe weg in te slaag. Deze beweging is voor Sittard- Geleen met de besluitvorming over het indicatieprotocol hulp bij het huishouden en de kanteling van de WMO al ingezet: focus op mogelijkheden in plaats van beperkingen, alsmede een omslag van claim- en aanbodgericht denken en werken (voorzieningen en hulpmiddelen) naar vraag- en resultaatgericht (participatie en zelfredzaamheid) en versterking van onderlinge hulp. Deze sterkere focus op eigen mogelijkheden, op zelfredzaamheid sluit aan bij het uitgangspunt ‘minder overheid, meer samenleving’ en verhoudt zich tot het uitgangspunt dat ondersteuning gewaarborgd dient te blijven voor mensen die het echt nodig hebben. Onderdeel van de kanteling is het bieden van collectieve arrangementen, die in de plaats komen van individuele voorzieningen of verstrekkingen. Vanuit deze optiek is gekozen voor wijziging van het indicatieprotocol en een zogenaamd gekantelde verordening. De daarmee samenhangende wijzigingen van de verordening WMO is vastgesteld in de raadsvergadering van 14 december 2011. De wijzigingen zullen een financieel resultaat opleveren omdat minder gebruik wordt gemaakt van individuele voorzieningen. Daarbij wordt uitgegaan van een besparing van € 2,5 miljoen. Aangezien de kosten van de kanteling, inclusief het organiseren van (meer) voorliggende collectieve voorzieningen, opgevangen kunnen worden binnen taakmutaties en reserves, kan dit bedrag met ingang van 2012 bijdragen aan de ombuigingstaakstelling. 2012 2013 2014 2015WMO herindicatie 2,5 2,5 2,5 2,5 Maatregel 7: Onderkant arbeidsmarkt De totale omvang van deze problematiek (WWnV, WWB, WIW-ID, WSW) bedraagt volgens de begroting 2012 voor 2015 een bedrag van € 5,5 miljoen. Met de begroting 2012 is hiervan al een bedrag van € 1,75 miljoen als taakstelling opgenomen. Het resterend bedrag (€ 3,75) dient als taakstellend in het ombuigingenpakket te worden meegenomen. De taakstelling van € 3,75 miljoen betreft een dusdanig substantieel bedrag, dat hieronder de vraag naar realiteit van deze taakstelling wordt behandeld, en op basis daarvan van een positief antwoord kan worden voorzien. De komst van de Wet Werken naar Vermogen in 2013 heeft ook onze gemeente ertoe aangezet opnieuw stil te staan bij de wijze waarop wij ons beleid voor de onderkant van de arbeidsmarkt hebben ingericht. De ambities zoals eerder verwoord in 2007 zijn daarbij tegen het licht gehouden. Geconcludeerd is dat deze ambities nog steeds actueel zijn, maar dat we bij de uitvoering daarvan krachtiger en meer integraal moeten acteren. Niet alleen omdat de krappere financiële armslag daartoe aanleiding geeft, maar vooral ook omdat wij niet mogen volstaan met de constatering dat grote groepen mensen niet actief delen aan het normale maatschappelijk verkeer, Loonvormende arbeid, naar de mate waarin mensen daartoe in staat zijn, is daarvan een essentieel onderdeel. De gemeente heeft in deze benadering een centrale taak te vervullen. Deze bestaat voor een belangrijk deel uit het activeren van mensen om “in de werkstand te komen”, maar ook uit het bevorderen dat er werk beschikbaar komt dat geschikt is voor mensen met beperktere inzetbaarheid. Dat werk kan de gemeente zelf creëren door het toepassen van social return via het werkbedrijf of in soortgelijke constructies. Daarnaast is een actieve werkgeversbenadering gewenst om ook “in de markt” geschikte banen te creëren. De vraag is nu of het met een dergelijke benadering mogelijk is, de financiële tekorten die

39

zich bij ongewijzigd beleid aftekenen daadwerkelijk te reduceren. In de voorjaarsnota en de begroting 2012 is aangegeven dat er tekorten ontstaan aan de onderkant van de arbeidsmarkt ter grootte van structureel € 3,75 miljoen. Meer concreet is de volgende becijfering gemaakt (zie blz. 7 programmabegroting 2012): problematiek 3e fase Begroting 2012 2012 2013 2014 2015 WWB ID/WIW WSW

-2-0,9-2,8

-2,2-0,9-2,8

-1,8-0,9-2,8

-1,8 -0,9 -2,8

totaal 600 banenplan

-5,71,1

-5,91,75

-5,51,75

-5,5 1,75

tekort -4,6 -4,15 -3,75 -3,75

Inmiddels is de vraag aan de orde in hoeverre het reëel is dat het tekort van 3,75 structureel wordt omgebogen. Daarbij dient tevens bedacht te worden dat door verlaging van de rijksuitkering op de WSW er additionele tekorten ontstaan. Een ombuiging is haalbaar, mits de gemeente het beleid met resultaat uitvoert en er geen onoverkomelijke risico’s optreden in de maatschappelijke context. Een ombuigingsplan is volgens het college een reëel uitgangspunt als de randvoorwaarden die daarvoor nodig zijn, goed zijn ingevuld. Een aantal zaken is immers direct beïnvloedbaar en draagt bij tot het behalen van het resultaat: • De gemeente heeft een goed arbeidsmarktbeleid en kan invloed uitoefenen op de

executiekracht ervan • Het college heeft 8 “knöpkes gedefinieerd voor Werk en Inkomen, waar het

stevig op stuurt en die zichtbaar resultaat opleveren: o Werk boven uitkering; de poort dicht o Werken naar loonwaarde (het 600- banenplan, actieve werkgeversbenadering) o Project Rechtmatigheid (strenge aanpak fraude) o Vergroten ontvangsten debiteuren o Toepassing maatregelen o Sturingsinformatie o Ambitie en ideeën o Herijking arbeidsmarktbeleid

• Het college heeft baanmakelaars ingesteld die zelf vacatures voor onze cliënten uit de markt halen

• Er wordt een Jongerenproject voor jongeren in de uitkering in samenwerking met RMC/leerplicht gestart om alle jongeren optimaal te activeren Er zijn naast de dingen die het college al doet, duidelijk kansen die het wil benutten en die bijdragen aan een positiever resultaat voor de WWB: • Actief uitvoeren van het Social Returnbeleid • Een snelle opstart van het Regionaal Werkbedrijf • Binnenhalen van eenvoudige banen in voorliggende voorzieningen zoals de WMO,

klussendiensten, wascentrales et cetera • Inrichten van nog meer effectieve werkprocessen bij Werk en Inkomen • De kansen benutten die de Wet Werken naar Vermogen biedt Natuurlijk zijn er ook risico’s die het resultaat onder druk kunnen zetten: • Toename van een beroep op de WWB als de economie verslechtert • Stagnerende arbeidsmarkt door het intreden van de crisis

40

• Verharding van het uitkeringsbestand: doordat de beste plaatsbaren eerst uitstromen, blijven de minder plaatsbaren over in de uitkering. Er zijn steeds meer investeringen nodig om een zelfde resultaat uitstroom te bereiken

• Optreden van concurrentie tussen verschillende doelgroepen op de arbeidsmarkt • Absorptievermogen van de arbeidsmarkt • Afnemende budgetten (werkdeel, WMO, inkomensdeel) Op basis van de huidige bestandsontwikkeling heeft het college een berekening opgesteld voor de WWB. Deze ziet er als volgt uit: stand van zaken WWB 2012 2013 2014 2015 a WWB inkomsten in mio € 33,5 31,9 31,9 31,9 b kosten per bijstandspartij in € 14645 14790 14790 14790 c gemiddeld nieuw bestand b-e 2340 2220 2110 2060 d WWB kosten in euro f x c 34,3 32,8 31,2 30,5 resultaat WWB -0,8 -0,9 0,7 1,4 600 banenplan 1,1 1,75 1,75 1,75 resultaat WWB 0,3 0,8 2,4 3,2 Toelichting stand van zaken WWB: a. Bij de inkomsten gaan we uit van de inkomsten op basis van de BUIG vermeerderd met de

inkomsten uit debiteuren. In 2012 ontvangen we nog een bedrag op basis van de Meerjarige Aanvullende Uitkering (MAU) over 2011. Per 2013 vervalt deze. Verder gaan we in de berekening uit dat de BUIG (Bundeling van Uitkeringen Inkomensvoorzieningen aan Gemeenten) hetzelfde blijft omdat we hiervoor afhankelijk zijn van landelijke ontwikkelingen en beslissingen van het Rijk.

b. De kosten per bijstandspartij geven de gemiddelde kosten per jaar per bijstandspartij weer. Deze kosten zijn voor 2013 verhoogd en voor 2014 en 2015 conform de huidige begroting gehouden op het bedrag in 2013

c. In de begroting is opgenomen dat we in 2012 gemiddeld 2.465 cliënten hebben. Onze startsituatie is echter dat we op 1 januari 2012 starten met 2.405 cliënten. Vanaf hier start de berekening op basis van de nieuwe bestandsontwikkeling en treedt het verschil op met de programmabegroting 2012. In de berekening gaan we uit van de aangenomen bestandsdaling van 125 cliënten. Dit betekent dat we dalen naar een bestandsomvang van 2.280 per 1 januari 2013 en gemiddeld 2.340 bijstandspartijen hebben over 2012. Deze berekening is verder doorgevoerd tot en met 2014 (daling van 5% per jaar) en 2015 gesteld op een daling van 50 Als een veiligheidsklep). In 2015 komen we dan uit op een bestandsgemiddelde van 2.060

d. Als we de nieuwe gemiddelden vermenigvuldigen met de kostprijs levert dit de nieuwe kosten voor de WWB op. Vervolgens is het resultaat WWB weergegeven en zijn daarbij de opbrengsten van het 600- banenplan zoals deze in de begroting zijn opgenomen opgeteld. Dit levert op het product WWB vanaf 2012 een positief resultaat op het product WWB op met over de jaren 2014 en 2015 een positief gemiddeld resultaat van 2,8 miljoen per jaar.

e. Voor de realisatie van het 600 banenplan zijn vanaf 2013 geen middelen opgenomen in de begroting om de uitvoeringskosten te betalen. Het uitgangspunt is dat een eenmalige investering in 2011 en 2012 leidt tot een structurele realisatie van 600 mensen die werken met toepassing van een loondispensatie. Het is echter zo dat als deze mensen werken, er wel begeleiding en herindicering van de loondispensatie nodig is. Ook zullen er mensen uitstromen (andere baan, persoonlijke factoren als verhuizing) en zullen er nieuwe mensen moeten instromen. Met deze kosten is nog geen rekening gehouden. Vooralsnog gaan we ervan uit dat deze kosten betaald worden vanuit het participatiebudget.

41

f. In de bovenstaande berekening is geen rekening gehouden met de MAU vanaf 2013. Over 2012 ontstaat voor de gemeente echter mogelijk een recht op meerjarig aanvullende uitkering als het tekort op het inkomensdeel (verschil tussen inkomsten en uitgaven) 5 % van het inkomensdeel overschrijdt. In de regelgeving (die pas zeer recent is ontvangen) is nog niet duidelijk of het rijk ook het eigen risico van 4,5 % voor gemeenten meetelt dat was opgenomen in het Bestuursakkoord 2007. Dit akkoord is immers afgelopen. De eigen bijdrage voor onze gemeente wordt dan namelijk maximaal 9,5 % in totaal van het inkomensdeel. Het rijk is daarvan tot nu toe namelijk wel uitgegaan. In het geval het rijk uitgaat van een eigen bijdrage van 5%, wordt het maximale risico 1,7 miljoen. Bij 9,5% wordt dat 3,2 miljoen. Indien we de bovenstaande berekening realiseren, hebben we geen aanspraak op gelden van de MAU.

De conclusie luidt dat het resultaat haalbaar is, mits we ons beleid met resultaat uitvoeren en er geen onoverkomelijke risico’s optreden in de maatschappelijke context. Uitvoering van de WSW In de gemeentelijke begroting 2012 is het resultaat op de WSW als volgt opgenomen. Het resultaat over 2012 is meerjarig vertaald naar de jaren 2013 tot en met 2015. WSW 2012 2013 2014 2015 WSW -2,8 -2,8 -2,8 -2,8

Krimpende taakstelling WSW In de periode 2012 t/m 2016 is er sprake van een krimpende taakstelling Wsw. Dit betekent dat de Wsw bij Vixia in de komende jaren terugloopt. Vanaf 2013 zal er géén nieuwe instroom meer plaatsvinden van de huidige doelgroep. De instroom van de nieuwe regeling beschut werk (vanaf 2013) is nog niet verwerkt. De taakstelling 2012 - 2016 (huidige doelgroep / oud bestand) is gebaseerd op berekeningen op basis van het regeerakkoord, de taakstelling landelijk gaat van 90.800 naar 30.000 in aantal. Het verloop van de taakstelling voor Sittard-Geleen is opgenomen in de onderstaande tabel. De vergoeding per Se (rijkssubsidie WSW) loopt terug van € 25.759,= (in 2012) naar € 22.050,= (vanaf 2015). Jaar 2012 2013 2014 2015 2016 Taakstelling SE 847 847 819 763 708 Vergoeding per SE 25729 24769 23251 22060 22060 Extra tekort in mio. 0,8 2,0 2,8 2,6 Dit betekent dat de gemeente in 2015 voor 763 SE een bedrag van € 3.670 per SE minder aan rijkssubsidie ontvangt dan in 2012. Bij gelijkblijvende uitgaven en andere inkomsten, zoals vergoedingen voor detacheringen, moeten de gemeente rekening houden met een extra tekort van 763 x € 3.670 = 2,8 miljoen euro in 2015. Bij VIXIA zijn de meeste van de 763 WSW-se werkzaam, namelijk 645 se, waardoor het tekort op de exploitatie van VIXIA 2,3 miljoen voor Sittard-Geleen bedraagt. Oplossingsrichtingen De oplossing voor het extra tekort kunnen we zoeken in drie richtingen: 1. De gemeente compenseert het tekort uit algemene middelen 2. De gemeente besteedt uit de openbare ruimte meer werk in bij VIXIA (bij een

inleenvergoeding van € 10.000,- per fte gaat het dan om ca 230 fte; dit is gemeten aan een gemiddelde loondispensatie van 1/3 van het minimumloon circa 80 manjaren werk)

3. De gemeente maakt resultaatafspraken met VIXIA

42

Resultaatafspraken met VIXIA Aangezien VIXIA ons eigen bedrijf is kunnen we geen resultaatverplichtingen aangaan. We kunnen immers geen sanctie opleggen of vergoedingen afdwingen als het resultaat niet wordt behaald. We kunnen wel overgaan tot het maken van resultaatafspraken. Om een inschatting te maken wat VIXIA moet doen om in ieder geval de additionele 2,3 miljoen tekort te dekken, zijn onder andere de volgende aspecten van belang: • Verhogen aantal detacheringen en begeleid werken • Verhogen van de vergoeding voor detachering en begeleid werken • Aanpassen van de infrastructuur aan de toekomstige taakstelling • Verhogen van de commerciële slagkracht VIXIA had in het derde kwartaal van 2011 een aantal van 111 SE gedetacheerd en 13 SE werkten begeleid. Volgens een opgave van VIXIA zijn nog circa 100 mensen die nu bij VIXIA werken nog detacheerbaar. Bij een inleenvergoeding van € 10.000 per s.e. (landelijk gemiddelde) betekent dit een ombuiging van € 1.000.000,-. Gelet op de wijze waarop ondernemers maatschappelijk verantwoord ondernemen omarmen en openstaan voor het bieden van werk aan deze doelgroep zou dit haalbaar moeten zijn. De huidige vergoeding voor detachering en begeleid werken is lager dan het landelijk gemiddelde en zou tenminste tot op dit niveau moeten worden gebracht. Door de infrastructuur aan te passen aan de toekomstige taakstelling worden de kosten omlaag gebracht. In het kader van de aanvraag voor het herstructureringsfonds moet e.e.a. op zijn merites worden beoordeeld. Tenslotte moet de commerciële slagkracht van VIXIA worden verhoogd, waardoor meer inkomsten kunnen worden gegenereerd. Conclusie Het college wil de extra ombuiging realiseren door een mix van de oplossing van extra opdrachten vanuit de openbare ruimte en resultaatafspraken met VIXIA. Samenvattend Resumerend leiden de aanpassingen tot het volgend overzicht: 2012 2013 2014 2015Resultaat WWB 0,3 0,8 2,4 3,2ID/WIW* 0,0 0,0 0,0 0,0Resultaat WSW oorspronkelijk -2,8 -2,8 -2,8 -2,8Additioneel tekort WSW -0,8 -2 -2,8Taakstelling RWB / VIXIA 1,0 2,0 2,4 2,4Resultaat onderkant arbeidsmarkt -1,5 -0,8 0,0 0,0 Resumerend wil het college gaan voor een koers waarin de we de oorspronkelijke opgave van quitte spelen in 2014 en 2015 (evt. na verevening van beide jaren) wel halen, (tenzij externe omstandigheden dramatisch verslechteren) en waarin we voor het wegwerken van de additionele 2,3 miljoen tekort op de WSW resultaatafspraken met VIXIA en RWB aangaan.

2012 2013 2014 2015Onderkant arbeidsmarkt 0 3,75 3,75 3,75

43

Maatregel 8: Lokale lasten In het coalitieprogramma ‘Stroomopwaarts vooruit’ is aangegeven dat in het kader van ombuigingen ook maatregelen op het gebied van gemeentelijke belastingen niet uit de weg worden gegaan. Onderdeel daarvan was het beëindigen van de tijdelijke teruggave OZB- niet-woningen, zoals geëffectueerd met de begroting 2011. In aanvulling hierop is versneld toegroeien naar het provinciaal gemiddelde van de grote Limburgse gemeenten een mogelijke maatregel, die goed is voor een meeropbrengst van € 1,25 miljoen). Een tweede mogelijkheid biedt wijziging toerekening reiniging, volledig naar riool en afval (dus geen bijdrage meer uit algemene middelen, € 0,75 miljoen). De hiermee gepaard gaande tariefsverhoging kan voor wat betreft het afvaltarief overwegend opgevangen worden door aanbestedingsvoordelen afvalverwerking. Voor wat betreft het riooltarief heeft deze maatregel een verhogend effect voor eigenaren van circa € 8,50 per aansluiting. In hoeverre dit netto leidt tot lastenverzwaring, kan inzichtelijk gemaakt worden als de totale kostenontwikkeling lokale lasten in beeld is. Naar verwachting is dat in de loop van februari. Dan moet ook duidelijk worden of deze maatregelen mogelijk zijn, rekening houdend met een stijging per gezin van maximaal € 20, exclusief verhoging uit hoofde van indexering. Vooruitlopend op definitieve cijfers in de loop van februari kan dit als volgt nader verduidelijkt worden:

OZB

woning riool afval totaalbeleidsmatige toename 500.000 375.000 375.000 1.250.000aanbestedingsvoordeel afvalverwerking 0 0 -362.000 -362.000regio samenwerking riool* Pm saldo toename 500.000 375.000 13.000 888.000volume 47.900 47.500 42.600 totaal per gebruiker 0,31 0,31totaal per eigenaar/gebruiker 10,44 7,89 0,31 18,64exclusief indexering * Op het gebied van riool wordt als gevolg van samenwerking een kostenbesparing (en daarmee tariefsverlaging) verwacht. Dit heeft een dempend effect op tariefsstijging, waarmee deze dus lager dan de € 18,64 uitkomt. Bij de uiteindelijke voorstellen over tarieven 2013 zal deze informatie beschikbaar en in de voorstellen verwerkt zijn. In aanvulling hierop nog het volgende: in eerdere besprekingen zijn vragen gesteld t.a.v. hondenbelasting. Het standpunt van ons college hierop is dat hondenbelasting een algemeen middel is, geen bestemmingsheffing. Wij zijn niet voornemens om deze lijn los te laten. De opbrengst bedraagt € 0,5 miljoen, de kosten voor hondenbeleid bedragen € 0,2 miljoen. Daarnaast is afgesproken in het kader van het ombuigingendebat terug te kunnen komen op kwijtschelding afvalstoffenheffing. Wij zijn voornemens om het voorstel van vorig jaar structureel te continueren. 2012 2013 2014 2015Lokale lasten 0,00 2,00 2,00 2,00

44

5.2. Overige ombuigingsmaatregelen Maatregel 9: WMO-eigen bijdrage Omdat het gebruik van individuele voorzieningen stijgt als gevolg van vergrijzing, stijgen ook de inkomsten uit eigen bijdragen. Daarnaast is er ook nog sprake van een na-ijl effect in de berekening, oplegging en inning van eigen bijdragen door het CAK over de afgelopen jaren, dat voor een deel een structureel karakter heeft. Samen leidt dit tot een ombuigbaar bedrag van € 275.000 zonder maatschappelijk effect. 2012 2013 2014 2015WMO – eigen bijdrage 0 0,28 0,28 0,28 Maatregel 10: WMO – collectief vervoer Deze maatregel betreft aanpassing van het aantal zones dat gereisd kan worden met de Omnibuzz. Voorstel is om dit vast te stellen op maximaal 750 per jaar. Dit past binnen de wettelijke verplichtingen in het kader van de WMO. Deze maatregel heeft een effect op slechts 3% van de gebruikers. Hiervoor zijn aanvullende maatregelen beschikbaar, mocht sprake zijn van een sociale noodzaak. Besparing: € 140.000. 2012 2013 2014 2015WMO – collectief vervoer 0 0,14 0,14 0,14 Maatregel 11: Evenementen Evenementen zijn belangrijk voor de stad en haar inwoners. Ze brengen leven in de stad, vergroten het saamhorigheidsgevoel, versterken de identiteit en genereren economische spin-off. De gemeente Sittard-Geleen geeft jaarlijks € 1,8 miljoen uit aan evenementen (directe en indirecte kosten). Hier staan € 0,6 miljoen aan inkomsten tegenover. Over evenementen is een kadernota in voorbereiding. Vanuit het traject ‘ombuigen met visie’ vinden we het verdedigbaar om ook aan deze (niet-wettelijke) taak een ombuigingstaakstelling te verbinden. Dit wordt gesteund door talrijke reacties van deelnemers aan de internetpeiling, die aangeven dat op evenementen ook bespaard kan worden. Wij stellen voor hieraan een taakstelling van € 200.000 te verbinden, te realiseren vanuit twee zoekrichtingen. De eerste, voor een bedrag van € 100.000, koppelen wij aan een vernieuwingsopgave en het voor (grote) evenementen voortaan gaan hanteren van de lijn dat alleen gesubsidieerd wordt in tekorten. In het verlengde van deze lijn zal worden ingezet op het doorberekenen van de gemeentelijke kosten voor eenzelfde bedrag van € 100.000 (ambtelijke inzet, materialen, enzovoort) bij winstgevende grote evenementen, als bijdrage aan de taakstelling voor de organisatie. Uitwerking van deze lijn (die past binnen het uitgangspunt 'minder overheid, meer samenleving'), inclusief effect, dient plaats te vinden binnen de kadernota evenementen. Ook voor de overige uitgangspunten ten aanzien van evenementenbeleid verwijzen wij naar het separate raadsvoorstel. 2012 2013 2014 2015Evenementen 0 0,00 0,05 0,10

45

Maatregel 12: Veiligheid Veiligheid is een belangrijke randvoorwaarde voor een goed functionerende samenleving. Op dit terrein zijn per 1 januari 2012 de zogenaamde Van Montfransgelden vervallen. Dit betreft een tijdelijke geldstroom van ongeveer € 0,7 miljoen van het rijk, die in Sittard-Geleen grotendeels wordt gebruikt voor ontwikkeling en bekostiging van waardevolle voorzieningen en instrumenten. Hierbij moet gedacht worden aan het Veiligheidshuis (aanpak veelplegers, ex-gedetineerden, huiselijk geweld), bestuurlijke aanpak georganiseerde criminaliteit en diverse projecten zoals MIAS, loverboys, fietsendiefstal en cameratoezicht. Om te voorkomen dat de met deze Van Montfransgelden bekostigde waardevolle voorzieningen en instrumenten vervallen, is vanuit de Voorjaarsnota ingezet op de lijn van beleidsintensivering vanuit eigen middelen nodig (‘oud’ voor ‘nieuw’). In dat kader kunnen twee maatregelen genoemd worden. a. Allereerst het inboeken als besparing van het positief resultaat voor Sittard-Geleen van

herijking kostentoerekening brandweer Zuid-Limburg, waardoor Sittard-Geleen voortaan een lagere bijdrage hoeft te doen. Dit heeft geen consequenties voor het niveau van de brandweerzorg, en dus geen maatschappelijk effect. Het gaat hierbij om een bedrag van € 425.000 in 2015.

b. In aanvulling hierop is gebleken dat voor het instandhouden van de noodzakelijke programma-onderdelen die in het verleden vanuit de Van Montfransgelden werden betaald een bedrag van € 0,5 miljoen nodig is, en niet de aanvankelijk in de Voorjaarsnota opgenomen € 0,7 miljoen. Dit betekent een besparing van € 200.000. vanuit nieuw beleid.

Samen betekent dit een bijdrage vanuit veiligheid voor een totaalbedrag van € 625.000, waarmee ruimschoots aan de ingestoken richting vanuit de Voorjaarsnota is voldaan, zonder maatschappelijk effect. 2012 2013 2014 2015a. lagere bijdrage brandweer 0 0,39 0,39 0,43b. Lagere claim nieuw beleid 0,20 0,20 0,20 0,20 Maatregel 13: Adviescommissies sociaal domein Het college stelt voor om het aantal adviesraden binnen het sociaal domein te verminderen, door de werkterreinen van de adviesraad seniorenbeleid, de adviesraad gehandicapten en chronisch zieken en het platform multi cultureel onder te brengen bij de WMO-raad en het Sociaal Overleg. Dit betekent opheffing van voornoemde adviesraden. In het geval van goede overname door laatstgenoemde organen, kent deze maatregel geen nadelig maatschappelijk effect. Aandachtspunt is het borgen hiervan binnen laatstgenoemde overleggen, zodat alle aandachtsgebieden in de WMO-raad hun plek vinden. Dit levert een besparing op van circa € 22.000. 2012 2013 2014 2015Adviescommissies sociaal domein 0 0,02 0,02 0,02 Maatregel 14: Ondernemerscontact Het college stelt voor om de deelname aan de BKD-dagen te beëindigen vanwege afnemende meerwaarde. De waarde van de BKD-dagen als netwerkinstrument is de afgelopen jaren afgenomen door een teruglopende deelname vanuit het bedrijfsleven. In het kader van de ontwikkeling van Brainport zetten we al een integrale profilering neer, waarmee we effectiever netwerken.

46

2012 2013 2014 2015Ondernemerscontact 0,03 0,03 0,03 0,03

Maatregel 15: Jeugd en onderwijs Het betreft hier twee maatregelen: a. Voorgesteld wordt het peuterspeelzaalbeleid van de gemeente Sittard-Geleen aan

tepassen. Indien beide ouders werken wordt de betreffende kindplaats ondergebracht onder het regime van de kinderopvang (Regeling Kinderopvangtoeslag van de rijksoverheid) en wordt daarmee onderdeel van het belastingstelsel gebaseerd op het draagkrachtprincipe (meer eigen verantwoordelijkheid). Aandachtspunt bij de implementatie is dat de deelname van kwetsbare peuters gegarandeerd moet zijn. Hiermee reduceren we de gemeentelijke bijdrage met € 200.000.

b. De taken van het Centrum voor Jeugd en Gezin zijn wettelijk. Door demografische ontwikkeling en het integreren van de jeugdgezondheidszorg 0-4 jaar met de jeugdgezondheidszorg 4-19 jaar in het CJG is hierop een bedrag van € 200.000 ombuigbaar, waardoor op termijn de locatie Born kan worden ondergebracht in de locatie Sittard.

2012 2013 2014 2015a. peuterspeelzaalwerk 0 0 0,10 0,20b. CJG 0 0 0,20 0,20

Maatregel 16: Centrale Stadswinkel Binnen het product verstrekkingen zijn we voornemens om nu daadwerkelijk de stap te zetten naar één stadswinkel, gericht op realisatie in de 2e helft van 2013, inclusief de hieronder geschetste overgangsmaatregelen. De hiervoor benodigde investering zit in de voorstellen ‘Nieuw beleid’ uit de Voorjaarsnota, besparingen werken door in taakstelling ambtelijke organisatie (efficiëntere inzet medewerkers, lagere huisvestingskosten). Realisatie van één stadswinkel biedt verder de mogelijkheid om besparingen op het gebied van huisvesting te realiseren. Zo kan gedacht worden aan het verplaatsen van huisvesting college en ondersteuning uit het Bestuurscentrum naar vrijkomende ruimten in het stadskantoor, gevolgd door beëindiging van het huurcontract voor het Bestuurscentrum. Aan de realisatie van één stadswinkel willen wij nadrukkelijk aanvullende maatregelen koppelen, met name gericht op mensen uit de doelgroepen ouderen en hulpbehoevenden, zoals uit de nadere uitwerking hieronder blijkt: Burgerdienstverlening is wettelijk verplicht, het betreft één van de kerntaken van de gemeente. De mate van service en kwaliteit van de dienstverlening kan door de gemeente zelf worden bepaald, en is dus deels beïnvloedbaar. Als wettelijk minimum zien we één fysieke locatie waar burgers terecht kunnen voor hun dienstverleningsproducten. Ten opzichte van de huidige situatie (3 stadswinkels) betekent dit dat een deel van onze inwoners een grotere afstand moet afleggen voor deze dienstverlening dan momenteel het geval is. Voor een realistisch perspectief is het van belang daarbij voor ogen te houden dat een inwoner gemiddeld slechts 1,5 keer per 5 jaar naar het stadhuis komt voor burgerzaken. Landelijke onderzoeken wijzen uit dat de bereidheid van burgers om een grotere afstand af te leggen geen negatieve invloed heeft op de klanttevredenheid, indien de klant in de centrale stadswinkel correct, tijdig en vriendelijk wordt geholpen. De uitgangspunten ‘kwaliteit gaat voor nabijheid’ en ‘één stad’ onderstrepen de keuze om de burgerdienstverlening terug te brengen tot één fysiek punt, en daarmee de reeds jarenlang voorgenomen centrale stadswinkel te realiseren. Vorming van één stadswinkel betekent vermindering van het aantal

47

decentrale stadswinkels. Het effect hiervan raakt met name mensen uit doelgroepen ouderen en hulpbehoevenden, gelet op afname van fysieke bereikbaarheid. Om deze effecten te reduceren zijn drie mogelijkheden beschikbaar: • Toenemende mogelijkheden van e-dienstverlening, waardoor meer selfservice vanuit

huis mogelijk is. Door zoveel mogelijk formulieren digitaal aan te bieden is het voor burgers niet meer noodzakelijk de gang naar het gemeentehuis te maken. De meeste burgerzakenproducten kunnen in principe al volledig digitaal afgehandeld worden. Alleen voor het aanvragen van een paspoort/ID-kaart (1x per 5 jaar) en rijbewijs (1x per 10 jaar) dient de burger nog persoonlijk naar het gemeentehuis te komen. Onderzoek toont aan dat ouderen steeds beter hun weg op internet vinden, een tendens die zich de komende jaren zal voortzetten. Verwachting is dan ook dat een steeds groter deel van de doelgroep via de digitale weg geholpen kan worden. Daarbij dient met twee belemmeringen rekening te worden gehouden: het niet beschikken over toegang tot internet en de steeds kleiner wordende groep die de stap naar digitale dienstverlening niet kan zetten. Hiervoor bieden de volgende twee opties mogelijkheden.

• Zelfbedieningszuilen: in de stadswinkel te Geleen start een proef met zelfbedieningszuilen. De burger kan hier geheel zelfstandig de meeste producten verkrijgen, inclusief de eventueel noodzakelijke betaling. Om de overgang van drie naar één stadswinkel te laten vergezellen van flankerende maatregelen kunnen als tussenoplossing in bijvoorbeeld de hal van het stadhuis Sittard en in Born op een nader te bepalen plek (bijvoorbeeld bank, gemeenschapshuis, uitleenvoorziening bibliotheek, wijkcultuurcentrum, enz.) soortgelijke zelfbedieningszuilen geplaatst worden. Voorkeur heeft een plek waar, indien nodig, een vorm van ondersteuning geboden kan worden door combinatie met reeds aanwezige (niet gemeentelijke) bezetting, eventueel vrijwilligers. Nader bezien kan worden wat de mogelijkheden zijn van verdere doorontwikkeling van deze zelfbedieningszuilen, naar voorbeeld van experimentele dienstverlening via beeldverbindingen in bijvoorbeeld de bankensector.

• Aanbieden voor service op maat voor mensen waarvoor het voorgaande geen optie is. Deze service bieden we als gemeente nu al. Er zijn hierover afspraken met de Geerhorst, met zorginstellingen, maar ook aan particulieren wordt deze service aan huis geleverd. Het is een service, die op afroep wordt aangeboden op rustige momenten, bestemd voor mensen die om bepaalde redenen niet zelf naar het stadhuis kunnen komen, waarbij dan een huisbezoek wordt ingepland.

Dit levert besparingen op in huisvestings- en exploitatiekosten, alsmede in de totale personele kostensfeer (die bijdraagt aan de taakstelling voor de organisatie van € 4,5 miljoen). Voor adequate dienstverlening is het aanbod op meerdere locaties niet verplicht en maatschappelijk ook niet cruciaal. De meerkosten hiervan kunnen derhalve bespaard te worden. Vanwege het belang van goede dienstverlening op dat éne fysieke punt, is het maatschappelijk cruciaal de doorontwikkeling van geïntegreerde dienstverlening door middel van het Klant Contact Centrum (KCC) voort te zetten. Deze doorontwikkeling is randvoorwaardelijk voor het versterken van de regierol op de klantprocessen en efficiëntere samenwerking met ketenpartners al dan niet op afstand. Eén stadswinkel is geen nieuw onderwerp. Reeds eerder is hierop ingestoken, waarbij al een taakstelling van € 650.000 in de begroting is opgenomen. Dit bedrag is tot op heden voor de helft al van een structurele dekking voorzien, voor de andere helft jaarlijks telkens met incidentele maatregelen. Met het accorderen van deze voorliggende maatregel wordt deze oude ombuigingstaakstelling structureel gerealiseerd. 2012 2013 2014 2015Verstrekkingen 0 Pm Pm pm

48

Maatregel 17: Leerlingenvervoer Het college stelt voor om het afstandscriterium woonadres-school in de verordening leerlingenvervoer te verhogen van de huidige 2 kilometer tot het wettelijk maximum van 6 kilometer. Het effect van deze maatregel is dat het aanbod van leerlingenvervoer verdwijnt voor leerlingen die momenteel tussen 2 en 6 kilometer van hun school wonen. Ouders/verzorgers zullen dit zelf moeten organiseren. Het betreft ca. 42 kinderen die geen vergoeding meer voor vervoer van gemeentezijde krijgen. Dit kan mogelijk leiden tot besluit om naar een andere dan de betreffende speciale school te gaan. Aanpassen van de kilometergrens voor leerlingenvervoer naar wettelijke norm van 6 kilometer betekent een besparing van € 50.000.

2012 2013 2014 2015Leerlingenvervoer 0 0,05 0,05 0,05 Maatregel 18: Onderwijsbegeleiding Voorstel is om onderwijsbegeleiding als taak te schrappen, vanuit oogpunt meer eigen verantwoordelijkheid vanuit de scholen. Schoolbesturen moeten zelf verantwoordelijkheid nemen voor het inpassen van doelgroepkinderen (waaronder Roma en Sinti) in regulier onderwijs. Dit betekent een besparing van € 75.230. 2012 2013 2014 2015Onderwijsbegeleiding 0 0,08 0,08 0,08 Maatregel 19: Economische zaken Deze maatregel betreft het structureel vrijmaken van middelen vanuit centrummanagement, vrije tijdseconomie en reserve economische ontwikkeling. 2012 2013 2014 2015Economische zaken Pm 0,1 0,1 0,2 Maatregel 20: Stadsdeelbudgetten Deze maatregel betreft reductie van 20% op stadsdeelbudgetten t.b.v. incidentele bijdragen. Gevolg hiervan is minder mogelijkheden, met naar verwachting geen betekenisvol maatschappelijk effect. 2012 2013 2014 2015Stadsdeelplannen 0 0,05 0,05 0,05 Maatregel 21: Maatschappelijk werk Deze maatregel betreft meer focus aan de poort op prioritaire doelgroepen en het versneld onderbrengen hiervan bij voorliggende voorzieningen zoals AWBZ. 2012 2013 2014 2015Maatschappelijk werk 0 0,1 0,1 0,1

49

Maatregel 22: Participatie, Integratie en Tolerantie De maatregel betreft het beëindigen van de Dag van de Dialoog (€ 5.000) en het niet continueren van trainingen ‘interculturalisatie’ (€ 15.000), die gericht zijn op deelname van allochtonen aan het verenigingsleven. 2012 2013 2014 2015PIT 0 0,02 0,02 0,02 Maatregel 23: Stadseconomie Voor de periode 2013-2016 moet een nieuw contract met de VVV worden afgesloten. In het kader van minder overheid, meer samenleving, zal hierin de bijdrage van de gemeenten aan de VVV met 10 % worden gereduceerd. Sluiting van VVV-punten (o.a. Kritzraedthuis) in onze stad is daarbij geen optie. Tevens zal meer focus aangebracht worden op vermarkten van bijv. Brainport. Effect van de korting van de gemeentelijke subsidies is dat de verantwoordelijkheid voor de promotie op toeristisch-recreatief vlak meer naar de markt verschuift. 2012 2013 2014 2015Stadseconomie 0 0,02 0,02 0,02 Maatregel 24: Ondernemershuis Deze maatregel houdt in dat de benodigde investeringen gedekt worden uit reserve economische ontwikkeling, waardoor sprake is van vrijval binnen nieuw beleid. Er is geen maatschappelijk effect. 2012 2013 2014 2015Ondernemershuis 0,1 0,1 0,1 0,1 Maatregel 25: Herstructurering voorzieningen Deze maatregel betreft het niet realiseren van de Brede Maatschappelijke Voorziening Sittard Noord-Oost en het temporiseren van de nieuwe locatie Xaveriusschool. 2012 2013 2014 2015Herstructurering voorzieningen 0,35 0,58 0,58 0,58 Maatregel 26: 4e tranche binnenstedelijk Deze maatregel betreft het laten vrijvallen van middelen nieuw beleid voor 4e tranche binnenstedelijk, waarvoor nog geen plannen liggen. Insteek vanuit de ombuigingsvisie en voorjaarsnota voor het onderdeel stedelijke functies is het afmaken van in gang gezette ontwikkelingen en heroverweging nog te entameren plannen. 2012 2013 2014 20154e tranche binnenstedelijk 0,18 0,18 0,18 0,18

50

Maatregel 27: Poppodium (investering) Vanuit de topprioriteit stedelijke functies handhaven we de ambitie tot realisatie van een poppodium. Wel wordt gehoor gegeven aan de motie van de gemeenteraad van 7 juli 2011 door het hiervoor benodigde bedrag tot € 3 miljoen te halveren ten opzichte van het bedrag dat aanvankelijk in de Voorjaarsnota stond opgenomen. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de tekst onder maatregel 1 (cultuur). 2012 2013 2014 2015Poppodium (investering) 0 0,08 0,15 0,22 Maatregel 28: Openbare verlichting Deze maatregel betreft wijziging van controlesystematiek (minder generieke controles in combinatie met snellere actie op klachten). Dit is samen goed voor een besparing van € 34.000 in 2015. 2012 2013 2014 2015Openbare verlichting 0,00 0,03 0,03 0,03 Maatregel 29: Jumelage Deze maatregel betreft een zoekopdracht, gericht op beëindiging gemeentelijke ondersteuning jumelage-activiteiten (minder overheid, meer samenleving). 2012 2013 2014 2015Zoekopdracht jumelage 0,00 PM PM PM Maatregel 30: Vroeg- en voorschoolse educatie Op basis van de bestuursafspraken VVE en verlengde leertijd 2012-2015 vindt in opdracht van het ministerie van OCW kwantitatieve en kwalitatieve uitbreiding plaats van voorschoolse educatie en voorzieningen, gericht op verlengde leertijd. Door maximale efficiency te realiseren in relatie tot het staande Sittard-Geleense onderwijsachterstandenbeleid krijgt de aanpak van taalachterstanden van doelgroepkinderen een extra impuls en worden tevens de door het ministerie gestelde doelen gehaald met een positief financieel resultaat. 2012 2013 2014 2015Vroeg- en voorschoolse educatie 0,25 0,25 0,25 Maatregel 31: Verkeer In de komende jaren zal verder gewerkt moeten worden aan de multi-modale bereikbaarheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid van onze stad. Zowel voor onze inwoners als voor de binnen onze gemeente gevestigde bedrijven is het van belang dat personen en goederen op een adequate, snelle en verkeersveilige wijze op de plek van bestemming kunnen komen.

51

In de afgelopen periode is in het kader van de Netwerkaanpak al veel gebeurd op het gebied van verkeersmanagement, goederenvervoer, fietsverkeer en openbaar vervoer. Maar de klus is nog niet af, nog veel maatregelen uit bv. het Fietsbeleidsplan en het Verkeersmanagement Uitvoeringsplan wachten op uitvoering. Het is noodzakelijk te blijven investeren in maatregelen die bestaande knelpunten in de interne en externe bereikbaarheid oplossen, de doorstroming bevorderen en de leefbaarheid en verkeersveiligheid verbeteren. Concreet moet daarbij op korte termijn gedacht worden aan oplossing van de doorstromingsproblemen aan de randen van de stad, met prioriteit voor de ongelijkvloerse kruising Hasseltsebaan-Dr. Nolenslaan. Door overige maatregelen te temporiseren, onstaat in het investeringsdeel van nieuw beleid voor € 2 miljoen aan ruimte, wat neerkomt op een jaarbedrag van € 200.000. Opgemerkt dient wel te worden dat opheffen van voornoemd knelpunt Hasseltsebaan-Dr. Nolenslaan ter voorkoming van louter probleemverplaatsing gepaard dient te gaan van een nader onderzoek naar T-splitsing Hoogveld en de kruisende spoorweg Sittard-Born. 2012 2013 2014 2015Verkeer – investeringen mobiliteit 0,05 0,1 0,15 0,20 Maatregel 32: Beeld Het evenement Zomerzone wordt niet meer georganiseerd. Het hiervoor bestemde subsidiebedrag kan vervallen. 2012 2013 2014 2015Beeld 0,01 0,01 0,01 0,01 Maatregel 33: Welstandsadvies Met de algemene commissie ruimtelijke kwaliteit wordt een verbeterstap gemaakt. In de doorontwikkeling hiervan willen we er op koersen dat een belangrijk deel van de (kleinere) plannen voortaan (binnen kaders vanuit de commissie) ambtelijk kan worden afgehandeld. Dit levert een besparingsmogelijkheid van € 20.000 op. 2012 2013 2014 2015Welstandsadvies 0 0 0,02 0,02 Maatregel 34: Vastgoed Deze maatregel betreft het terugbrengen van het jaarlijks tekort op gebouwenexploitatie van € 2,3 miljoen. Hiervoor dient een nader plan te worden opgesteld, rekening houdend met complexiteit van de markt en consequenties voor gebruikers. Hierbij ligt ook een relatie naar de bestuursopdracht accommodaties. 2012 2013 2014 2015Vastgoed PM PM PM PM

52

Maatregel 35: Deregulering Deregulering blijft een voortdurend aandachtspunt, en wordt om die reden ook hier als maatregel opgevoerd. De hiermee te realiseren besparingen dragen bij aan de taakstelling van de organisatie, die bijna 11 miljoen bedraagt. Per geval moet dan ook bekeken worden in hoeverre de besparing meetelt bij de taakstelling taakreductie of de taakstelling organisatie. 2012 2013 2014 2015Deregulering PM PM PM PM Maatregel 36: kostendekkendheid Het uitgangspunt om door de gemeente gemaakte kosten integraal door te berekenen in de kostprijs wordt gemeentebreed doorgevoerd. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de tarieven, maar ook naar de kosten respectievelijk de onderliggende processen. Hiertoe is een brede onderzoeksopdracht uitgezet, gericht op inzicht en besluitvorming in het traject van de begroting 2013. Aan deze maatregelen koppelen we indicatief het bedrag van € 500.000, te realiseren vanuit zowel kosten- als opbrengstensfeer. 2012 2013 2014 2015Kostendekkendheid PM PM PM 0,50

53

5.3. Financiële recapitulatie 2012 2013 2014 2015 Majeure thema's 1 - Cultuur € - € 0,05 € 0,40 € 0,75 2 - Sport € 0,12 € 0,44 € 0,51 € 0,70 3 - Beheer openbare ruim te € - € 1,00 € 1,00 € 1,50 4 - Bes tuurs opdracht accom m odatiebeleid € - PM PM PM5 - Parkeren € - PM PM € 0,40 6 - WMO herindicatie € 2,50 € 2,50 € 2,50 € 2,50 7 - Onderkant arbeids m arkt € - € 3,75 € 3,75 € 3,75 8 - Lokale las ten € - € 2,00 € 2,00 € 2,00 Subtotaal m ajeure them a's € 2,62 € 9,74 € 10,16 € 11,60 Overige ombuigingsmaatregelen 9 - WMO eigen bijdrage € 0,28 € 0,28 € 0,28 € 0,28 10 - WMO collectief vervoer € 0,14 € 0,14 € 0,14 € 0,14 11 - Evenem enten € - € - € 0,05 € 0,10 12 - Veiligheid € 0,20 € 0,59 € 0,59 € 0,63 13 - Advies com m is s ies s ociaal dom ein € - € 0,02 € 0,02 € 0,02 14 - Ondernem ers contact € 0,03 € 0,03 € 0,03 € 0,03 15 - Jeugd en onderwijs € - € - € 0,30 € 0,40 16 - Centrale stadswinkel € - PM PM PM17 - Leerlingenvervoer € - € 0,05 € 0,05 € 0,05 18 - Onderwijs begeleiding € - € 0,08 € 0,08 € 0,08 19 - Econom is che zaken € - € 0,10 € 0,10 € 0,20 20 - Stads deelbudgetten € - € 0,05 € 0,05 € 0,05 21 - Maats chappelijk werk € - € 0,10 € 0,10 € 0,10 22 - Participatie, integratie en tolerantie € - € 0,02 € 0,02 € 0,02 23 - Stads econom ie € - € 0,02 € 0,02 € 0,02 24 - Ondernem ers huis € 0,10 € 0,10 € 0,10 € 0,10 25 - Hers tructurering voorzieningen € 0,35 € 0,58 € 0,58 € 0,58 26 - 4e tranche binnens tedelijk € 0,18 € 0,18 € 0,18 € 0,18 27 - Poppodium € - € 0,08 € 0,15 € 0,22 28 - Openbare verlichting € - € 0,03 € 0,03 € 0,03 29 - Jum elage € - PM PM PM30 - Vroeg- en voors chools e opvang € - € 0,25 € 0,25 € 0,25 31 - Verkeer € 0,05 € 0,10 € 0,15 € 0,20 32 - Beeld € 0,01 € 0,01 € 0,01 € 0,01 33 - Wels tands advies € - € - € 0,02 € 0,02 34 - Vas tgoed € - PM PM PM35 - Deregulering € - PM PM PM36 - Kos tendekkkendheid € - PM PM € 0,50 Subtotaal overige om buigings m aatregelen € 1,34 € 2,81 € 3,30 € 4,21 Totaal maatregelenpakket € 3,96 € 12,55 € 13,46 € 15,81 Taaks telling € 0 € 13,30 € 14,00 € 15,60 Res ultaat na om buigingen € 3,96 € 0,75- € 0,54- € 0,21

54

5.4. Overbruggingsbudget Het overzicht in de vorige paragraaf laat zien dat het voorgenomen pakket met ombuigingsmaatregelen voldoende is om de taakstelling van € 15,6 miljoen in 2015 te realiseren. Om dit te realiseren is een overbruggingsbedrag noodzakelijk, waarvoor we incidenteel beschikbare middelen willen inzetten. Rekening houdend met nog een aantal andere zaken, die hieronder nader worden beschreven, kan geconstateerd worden dat hiervoor een eenmalig bedrag van € 8 miljoen vooralsnog gelabeld kan worden. Het gaat hierbij om: • Incidentele dekking: om de begroting 2012 sluitend te maken vooruitlopend op het

benoemen van concrete ombuigingsmaatregelen zijn diverse benodigde bedragen tijdelijk op € 0 geplaatst. Het gaat hierbij onder meer om de jaarschijf 2012 voor nieuw beleid, de bedragen voor compenseren specifieke uitkeringen/nieuw beleid, aanvulling risicoreserve grondexploitaties en frictiekosten ambtelijke organisatie. Bedoeling was om op basis van het resultaat van het ombuigingenpakket in combinatie met beschikbaarheid van eenmalige middelen te bezien of het mogelijk is om deze bedragen alsnog terug te plaatsen in de begroting. Hiervoor is een eenmalig bedrag nodig van € 6,36 miljoen, daar waar het ombuigingenpakket voor 2012 een positief bedrag van € 3,96 miljoen laat zien. Dit betekent dat met een aanvullend eenmalig bedrag van € 2,44 miljoen het volledige pakket aan oplossingen voor sluitend maken 2012 kan worden teruggeplaatst.

Terugplaatsen dekking 2012 Onderwijshuisvesting € 1,20* Exploitatiekosten nieuw beleid (incl. sportzone) € 2,31 Investeringen nieuw beleid (gedekt uitrestant nog niet belegd investeringsprogramma) € - Compensatie specifieke uitkeringen / nieuwbeleid € 1,00 Frictiekosten organisatieontwikkeling € 1,00 Aanvulling risicoreserve grondexploitatie € 2,00 € 6,36 Minus: positief saldo ombuigingsmaatregelen in 2012 € (3,96)

Benodigd uit eenmalige middelen € 2,44 * Toelichting onderwijshuisvesting: Hiervoor is een bedrag van € 1,2 miljoen investering voorgefinancierd vanuit incidentele

middelen. Dit wordt teruggeplaatst, maar dan gekapitaliseerd. Dit betekent structureel een bedrag van € 90.000 per jaar, die in de meerjarenbegroting nog niet gedekt waren. In de totaaltelling van de tabel is dit jaarbedrag van € 90.000 meegenomen.

• Tekort 2013-2014: Uit het overzicht uit de vorige paragraaf blijkt dat de jaarschijven

2013 en 2014 nog negatief sluiten met respectievelijk € 0,75 en € 0,54 miljoen. Wetend dat in de ombuigingsmaatregelen nog enkele voorstellen zitten met een pm in plaats van een concreet bedrag, is het voorstel om deze jaarschijven vooralsnog op te vangen door incidentele dekking in te zetten.

• Toename risico's grondexploitaties: vooruitlopend op de 1e rapportage 2012 dient te

worden opgemerkt dat het voor het opvangen van deze risico's in de begroting meerjarig opgenomen bedrag van € 2 miljoen als gevolg van slechte marktpositie hernieuwd verhoogd dient te worden met € 1 miljoen. Op korte termijn is herwaardering van de ESCS-locatie noodzakelijk en is verwerving van de OZL-locatie aan de orde, als uitvloeisel van het reeds geruime tijd geleden ingezette arrangement gemeente-Orbis). Aangezien op beide locaties vanwege de marktsituatie op middellange termijn geen ontwikkelingen te verwachten zijn, is het noodzakelijk om deze locaties volgens de geldende spelregels af te waarderen. Voornoemde verhoging is nodig om dit financieel te kunnen opvangen. In de 1e programmarapportage zal hierop uitvoerig nader ingegaan worden. Vooruitlopend hierop melden wij dat wij op grond van deze noodzakelijke afwaardering voornemens zijn om de raad voor te stellen vanaf 2012 het

55

bedrag voor risico's grondexploitaties te verhogen met € 1 miljoen. • Implementatiekosten: Zoals al eerder aangegeven, zullen diverse

ombuigingsmaatregelen niet van vandaag op morgen gerealiseerd zijn. Sommigen vragen zelfs om een meerjarig traject, bij een aantal gaan aan de baat kosten vooraf en in een nog nader te specificeren aantal zal sprake gevallen zal sprake zijn van implementatiekosten. Om die reden is het raadzaam om uit eenmalig beschikbare middelen een overbruggingsbudget in te stellen.

• Leegstandsproblematiek stedelijke centra: Tenslotte is in het totaal van de

ombuigingsmaatregelen en de daaraan ten grondslag liggende vernieuwende insteken één serieus probleem nog niet van een oplossing voorzien, namelijk de groeiende leegstandsproblematiek in onze binnensteden. Het is van belang om voor de komende jaren over een leegstandsbudget voor de stadscentra te beschikken,om deze problematiek aan te kunnen pakken. Dit zou eveneens ingesteld kunnen worden uit eenmalig beschikbare middelen. Het hiervoor opgenomen bedrag betreft nadrukkelijk een reservering. Daadwerkelijke votering is aan de orde op basis van nadere uitwerking.

Eenmalig beschikbare middelen Uit het voorgaande volgen diverse claims voor eenmalig beschikbare middelen. Hiervoor is een bedrag beschikbaar van € 16,83 miljoen, zoals blijkt uit onderstaand overzicht.

Beschikbare eenmalige middelen Essent 6,00Essent - Borssele 6,00Lagere algemene reserve (a.g.v.kadernota risicomanagement) 2,00Subtotaal 14,00

Resultaat 2e programmarapportage (AR, inclusief vrijval reserve ISV 'krimp') 1,60Surplus Essent-Borssele 0,80Vrijval reserve veiligheid 0,43Totaal incidentele middelen 16,83

Inzet eenmalige middelen Uit voorgaande tekst blijkt dat een bedrag van € 2,44 miljoen nodig is om incidentele dekking begroting 2012 terug te plaatsen. Voorstel is om hiervoor incidentele middelen in te zetten (beslispunt 2 raadsvoorstel). Daarnaast laat het overzicht aan het eind van paragraaf 5.4. zien dat de jaarschijven 2013 en 2014 nog negatief sluiten, voor bedragen van € 0,75 miljoen en € 0,54 miljoen. Voorstel is om hiervoor een aanvullende zoekopdracht uit te zetten (onder meer kijkend naar de diverse PM-trajecten, maar ook naar suggesties vanuit maatschappelijke dialoog, zoals blijkt uit volgend hoofdstuk), met eenmalige middelen als achtervang (beslispunt 3 raadsvoorstel). Dit vraagt om een reservering van (0,75+0,54=) € 1,29 miljoen. Voorstel is verder om de risicoreserve grondexploitatie met € 1 miljoen per jaar aan te vullen, onder meer vanwege ESCS en OZL, zoals eerder in deze notitie beschreven. Voor de dekking hiervan volgt een nader voorstel, inclusief voorstel voor afboekingen, met als achtervang voor de jaren 2012-2015 eveneens incidentele middelen, voor een totaal van (4x1=) € 4 miljoen (beslispunt 4 raadsvoorstel).

56

Voorgaande richtingen resulteren in het volgend overzicht: Terugplaatsen incidentele dekkingsmaatregelen 2012 2,44Indicentele overbrugging 2013-2014 1,29Aanvulling risicoreserve grondexploitaties 2013-2015 4,00Totaal 7,73 Afgezet tegen het beschikbare bedrag van € 16,83 betekent dit dat nog een bedrag van € 9,10 miljoen eenmalige middelen resteert, dat wij vooralsnog willen labellen voor de twee resterende voornoemde categorieën, namelijk ‘overbruggingskrediet taakreductie’ en ‘leegstandsproblematiek stadscentra’, in afwachting van nader uitgewerkte voorstellen.

57

5.5. Relatietabel maatregelen – zoekrichtingen

Eén

sta

d

Geb

unde

lde

aanp

ak s

tads

cent

ra

Leef

baar

heid

-voo

rzie

ning

en

Wer

ken

naar

ver

mog

en

Soc

iale

sta

d

Vei

lighe

id, h

andh

avin

g, d

ereg

uler

ing

Var

ia

Inko

mst

enve

rhog

ing

Majeure thema’s 1 – Cultuur X X 2 – Sport X X X 3 – Accommodaties X 4 – Beheer openbare ruimte X X X 5 – Parkeren X 6 – WMO herindicatie X 7 – Onderkant arbeidsmarkt X 8 – Lokale lasten X Overige ombuigingsmaatregelen 9 – WMO eigen bijdrage X 10 – WMO collectief vervoer X 11 – Evenementen X X 12 – Veiligheid X 13 – Adviescommissies sociaal domein X 14 – Ondernemerscontact X 15 – Jeugd en onderwijs X 16 – Cenrale stadswinkel X X 17 – Leerlingenvervoer X 18 – Onderwijsbegeleiding X 19 – Economische zaken X 20 – Stadsdeelbudgetten X 21 – Maatschappelijk werk X 22 – Participatie, integratie en tolerantie X 23 – Stadseconomie X 24 – Ondernemershuis X 25 – Herstructurering voorzieningen X 26 – 4e tranche binnenstedelijk X 27 – Poppodium X 28 – Openbare verlichting X 29 – Jumelage X 30 – Vroeg en voorschoolse educatie X 31 – Verkeer X 32 – Zomerzone X 33 – Welstandsadvies X 34 – Vastgoed X 35 – Deregulering X 36 – Kostendekkendheid X

58

5.6. Nieuw beleid In onderstaande tabel is aangegeven wat het maatregelenpakket voor effect heeft op het beoogde programma nieuw beleid, zoals beschreven in de Voorjaarsnota. De daar genoemde bedragen staan opgenomen in de linkerkolom, de bedragen ná aftrek van de ombuigingsmaatregelen in de rechterkolom. Oud ‘nieuw’ beleid - investeringen Oorspronkelijk bedrag Bedrag ná ombuigingenOndernemershuis 1.000.000 -Herstructurering voorzieningen 13.600.000 7.800.000Da Capo 2e fase 2.400.000 2.400.0004e tranche binnenstedelijk 1.800.000 -Subtotaal ‘oud’ nieuw beleid 18.800.000 10.200.000 Nieuw beleid VJN 2011 – investeringen Centrale stadswinkel* 1.500.000 1.500.000Mobiliteit, bereikbaarheid 6.000.000 4.000.000Economie, wijkwinkelcentra 6.000.000 6.000.000Leefbaarheidsagenda 4.000.000 4.000.000Herinrichting TASS 2.000.000 2.000.000Natuurspeelbos* 200.000 200.000Overdracht woonwagens PM PMPoppodium 6.000.000 3.000.000Sportzone 2* 6.000.000 3.000.000Masterplan openbare ruimte* 4.000.000 4.000.000Da Capo 560.000 560.000Verplaatsen skatebaan* 400.000 400.000Subtotaal nieuw beleid – investeringen 36.660.000 28.660.000 Nieuw beleid VJN 2011 – exploitatie Veiligheid* 700.000 500.000Brainport* 600.000 600.000Poppodium 150.000 150.000Sportzone* 1.000.000 800.000Subtotaal nieuw beleid – exploitatie 2.450.000 2.050.000 Voorstel is om het kader voor nieuw beleid uit de rechterkolom te accorderen. Voor de met een sterretje gemarkeerde voorstellen (Natuurspeelbos, Masterplan openbare ruimte, verplaatsen skatebaan, Veiligheid en Brainport betekent dit ook meteen het beschikbaar stellen van het budget door de raad, en wel om de volgende redenen: - Natuurspeelbos: Binnen park Leijenbroek wordt op de locatie van de voormalige

Parkschool een openbaar toegankelijk natuurspeelbos gerealiseerd. Dit gebeurt in samenwerking met de stichting Speelbos Sittard en een aantal andere partijen, zoals scholen, wijkplatform, scouting, enzovoort. Het natuurspeelbos voorziet in een stedelijke behoefte als het gaat om spelen, ontdekken, natuureducatie en ontmoeten. De totale kosten zijn geraamd op € 423.000. Medefinanciering is er vanuit ISV2, wijkgericht werken en een bijdrage van de voornoemde stichting, voor een totaalbedrag van € 223.000. Daarmee resteert nog een bijdrage van gemeentezijde van € 200.000. De Parkschool is onlangs gesloopt en de locatie is nu ter beschikking voor inpassing, zoals jaren geleden reeds afgesproken. Kredietvotering maakt voortvarende realisatie mogelijk.

Masterplan openbare ruimte: in het kader van het uitvoeringsprogramma Masterplan openbare ruimte binnenstad Sittard is het voornemen om de komende vier jaar € 1 miljoen per jaar te investeren in de binnenstad. Deze investering komt mogelijk in aanmerking voor Efro-subsidie, voor een bedrag van € 1,6 miljoen. Besluitvorming hierover vindt op korte termijn plaats. Dit is met name van belang voor de werkzaamheden in het Stationskwartier. Cruciaal om deze subsidie te realiseren, is dat de werkzaamheden tijdig

59

zijn afgerond en in medio 2015 afrekening heeft plaatsgevonden. Dit maakt het noodzakelijk om zo snel mogelijk te starten. Omwille van het veilig stellen van externe financiering is daarom kredietvotering in maart gewenst. Mocht de Efro-subsidie worden toegekend, dan betekent vervolgens vrijval van lokale middelen in dezelfde ordegrootte.

- Verplaatsen skatebaan: De huidige skatebaan aan de schootsvelden moet in het kader

van afspraken met betrekking tot de ontwikkeling van Zitterd Revisited op korte termijn worden ontmanteld. De baan wordt vervolgens verplaatst (en uitgebreid) aan de Holleweg. Daarmee blijft deze voor de doelgroep belangrijke voorziening beschikbaar, als bijdrage om jeugd aan de stad te binden. Het definitief ontwerp wordt in samenspraak met leden van de doelgroep gemaakt. Omwonenden en eigenaren van omliggende bedrijfsgebouwen in een straal van 250 meter zijn in 2011 al geïnformeerd en zullen bij daadwerkelijk realisatie wederom geïnformeerd worden. Kredietvotering (ad € 400.000, t.b.v. ondermeer investering, huur, onderhoud) maakt spoedige realisatie mogelijk.

- Veiligheid: In de voorbije jaren heeft de gemeente van het Rijk middelen veiligheid- en

leefbaarheidsmiddelen ontvangen (de zogenaamde Van Montfransgelden) en daarmee enkele waardevolle veiligheidsprojecten geëntameerd. Deze Van Montfransgelden liepen tot en met 2011. Reeds in de Voorjaarsnota 2011 hebben wij aangegeven dat wij enkele van deze projecten willen continueren. Het gaat hierbij om het Veiligheidshuis (€ 238.000), voortzetting van deelname aan het Regionaal Convenant Geïntegreerde Misdaad (€ 132.000), de samenwerkingsovereenkomst met de Groene Brigade van de provincie Limburg (€ 60.000) en het resterend bedrag voor projecten voortvloeiend uit het uitvoeringsplan Integrale Veiligheid, eventueel continuering MIAS-project. Vooruitlopend op het raadsbesluit over de ombuigingen hebben we als achtervang voor continuering in 2012 de reserve veiligheid (ad € 430.000) ingezet. Door te kiezen voor kredietvotering in de raadsvergadering van 2012 is dekking voor voornoemde continuering geborgd en kan voornoemde reserve vrijvallen en zitten voornoemde taken structureel verankerd in de begroting.

- Brainport: De ontwikkeling van het Brainport 2020 programma sluit naadloos aan bij de

prioriteiten van het economisch beleid van onze gemeente. Sittard-Geleen als ondernemende stad gaat voor economische structuurversterking, versterking van de concurrentiekracht en duurzame werkgelegenheidsontwikkeling. De inzet in het kader van Brainport heeft als resultaat een sterke doorontwikkeling van de Chemelotcampus, in het hart van de Zuid-Limburgse bedrijvigheid. Voor de realisatie van het programma is de inzet van alle partijen nodig. Onderdeel daarvan is het vrijmaken van een bedrag van € 6 per inwoner (analoog aan de regio Eindhoven) om de uitvoering op te starten en te versnellen. Het gaat dan om procesmiddelen, waaruit de projectontwikkelingskosten, de inzet op arbeidsmarktprojecten en eventueel ook de branding van Zuid-Limburg kunnen worden betaald. In het verlengde daarvan zullen bedrijfsleven, campusorganisaties, onderwijs en ook provincie de uitvoeringskosten van de projecten voor haar rekening nemen. Gezien het grote belang van de Brainportontwikkeling voor de economie van onze stad en regio hebben wij een bedrage van deze omvang gehandhaafd in onze voorstellen voor nieuw beleid. Gelet op de voortvarendheid van het programma stellen wij ook voor om deze middelen ook daadwerkelijk te voteren. Het nader uitgewerkte uitvoeringsprogramma Brainport zullen we agenderen voor bespreking in de commissie Economie, Middelen en Wijkgericht Werken. Daarin zal ook nader ingegaan worden op het onderwerp substitie, waarover de gezamenlijke colleges van Maastricht, Sittard-Geleen en Heerlen hebben afgesproken dat dit voor een bedrag van € 150.000 mogelijk is.

- Sport: Het betreft hierbij kredietvotering voor een bedrag van € 980.000 investering t.b.v.

inrichting openbare ruimte alsmede een exploitatiebedrag van € 630.000 t.b.v. uitvoering

60

exploitatieregeling Sportzone plus kosten programmamanagement. Het gaat hierbij om omzetting voorfinanciering, zoals besloten in het raadsbesluit van december 2011.

Voor de overige punten gaat het om een kredietreservering voor de daadwerkelijke kredietvotering zal een separaat voorstel aan de raad voorgelegd worden.

61

6. MAATSCHAPPELIJKE DIALOOG Het thans ter besluitvorming voorliggend maatregelenpakket stond 24 januari centraal tijdens de derde stakeholdersbijeenkomst. Daarnaast vond van 12 tot 19 januari een internetpeiling plaats en hebben belanghebbenden tot 1 februari via het e-mailadres [email protected] reacties op het maatregelenpakket kunnen insturen. De input vanuit deze trajecten staan in dit hoofdstuk beschreven. 6.1. Stakeholdersbijeenkomst 24 januari 2012 Dinsdag 24 januari hebben ruim 100 vertegenwoordigers van met name wijken buurtorganisaties, maatschappelijke instellingen en bedrijven zich gebogen over het maatregelenpakket. Het verslag van deze stakeholdersbijeenkomst is opgenomen in bijlage 5. Hieruit blijkt dat de noodzaak tot ombuigingen gezien wordt, de gekozen zero-base-benadering (i.p.v. kaasschaafmethode), de vernieuwende insteek alsmede uitgangspunten als 'minder overheid, meer samenleving' worden onderschreven en dat het maatregelenpakket in grote lijnen als evenwichtig wordt ervaren. Dat laat onverlet dat vanuit stakeholders aandachtspunten zijn geformuleerd, waaronder als meest centrale: - wijze van uitwerking creatieve vorming binnen cultuurbedrijf: hoe gaat dit er precies

uitzien? - aandacht voor realiseerbaarheid (in het geschetste tempo) - aandacht voor goede voorbereiding, voor goede communicatie en het betrekken van

stakeholders bij de nadere voorbereiding 6.2. Internetpeiling Als onderdeel van het traject 'Ombuigen met visie' is door de gemeente een internetpeiling georganiseerd. De uitkomst hiervan is opgenomen in bijlage 6. Doel hiervan was om een beeld te krijgen van wat inwoners belangrijk vinden, alsmede om gelegenheid te bieden om bezuinigingsideeën in te brengen. De peiling heeft op twee manieren plaatsgevonden. Allereerst binnen een gesloten panel van bureau Flycatcher en een collega-bureau. Hieraan hebben 383 mensen deelgenomen, die hiervoor een persoonlijke uitnodiging hebben ontvangen. Omdat van deze deelnemers uitgebreide profielen bij de onderzoekers bekend zijn, kunnen hun antwoorden gewogen worden om tot representatieve uitkomsten te komen. Aan de uitkomst van deze panelgroep kan een betrouwbaarheidspercentage van 95% toegekend worden. Daarnaast is via de gemeentelijke website aan iedere inwoner de mogelijkheid geboden om de peiling in te vullen. Deze mogelijkheid heeft tot 843 deelnemers geleid. Op deze groep kan geen weging worden toegepast en kunnen ook geen uitspraken gedaan worden over representativiteit en betrouwbaarheid van de uitkomsten. Bureau Flycatcher geeft aan dat de uitkomst op 10 van de 15 vragen significant afwijkt van die van de ruime panelgroep. In het merendeel van de gevallen laten de antwoorden van de anonieme groep via de website desondanks dezelfde uitkomst zien wat betreft voorkeur. In een beperkt aantal gevallen valt de voorkeur bij de anonieme groep anders uit dan bij die van het representatieve internetpanel, bijvoorbeeld als het gaat om de voorkeur van bibliotheekvoorzieningen boven muziekonderwijs. Deze afwijking kan verklaard worden door de gerichte actie over Artamuse per e-mail onder relaties om de peiling op de gemeentelijke website in te vullen en daarbij een voorkeur voor muziekonderwijs aan te geven. Afwijkende uitkomsten op vragen waarbij subsidies verenigingen één van de opties was vinden hierin wellicht ook hun verklaring. Suggesties, alternatieven Vanuit beide groepen (representatief panel, anonieme deelnemers website) is uitgebreid gebruik gemaakt van de mogelijkheid om via een open vraag suggesties en alternatieven aan te dragen. Dit heeft tot meer dan 1000 verschillende reacties geleid, van ruim 450

62

deelnemers. Een belangrijk deel van deze reacties betreft de volgende onderwerpen: - bezuinigingen op de ambtelijke organisatie - mensen met een uitkering inzetten voor werkzaamheden - geen geld meer naar Fortuna - slimmer organiseren onderhoudswerkzaamheden openbare ruimte - grote projecten in de ijskast - evenementen - onnodige verkeersmaatregelen - niet aankopen Orbis-garage Daarnaast bevat de lijst diverse overige suggesties. Die zullen betrokken worden bij aanvullende zoektocht naar maatregelen voor resterende bedragen 2013 (€ 0,75 miljoen) en 2014 (€ 0,54 miljoen). Bruikbare voorstellen zullen in het kader van de begroting 2013 en verder worden ingebracht. Conclusie: peiling ondersteunt gekozen lijn De keuze van het college om naast forse taakstellingen op de ambtelijke organisatie met het ombuigingenpakket investeringen in de economische structuur, sociale vitaliteit en stedelijke functies mogelijk te blijven, fors in te zetten op het thema 'werken naar vermogen' alsmede om kwetsbare groepen te ontzien en op het terrein van stedelijke functies vervolgfasen Dobbelsteen, centrumplan Geleen3 alsmede Sportzone te temporiseren, wordt vanuit de peiling breed ondersteund. Ook suggesties als het slimmer organiseren van onderhoudswerkzaamheden openbare ruimte en bezuinigingen op evenementen komen in het ter besluitvorming voorgelegde maatregelenpakket aan bod. Keuzes maken tussen cultuurinstellingen ligt lastig en gelet op de verschillen tussen het representatieve panel en de anonieme deelnemers via de gemeentelijke website gevoelig. Uiteindelijk hebben wij gekozen om vanuit cultuurfuncties te redeneren, waarbij alle nu reeds aanwezige cultuurfuncties gehandhaafd blijven, georganiseerd rondom het cultuurbedrijf: professioneel podium, muziekonderwijs, museum, enzovoort. Subsidies voor verenigingen blijven gehandhaafd, hetgeen zich ook verdraagt met de uitkomsten van de peiling. Spanning doet zich in de reacties van deelnemers voor op de onderwerpen stedelijke functies en concentratie accommodaties. Het is van belang om de relatie tussen deze onderwerpen enerzijds en thema's als vestigingsklimaat (als onderdeel van economische structuur) en toekomstbestendigheid (als onderdeel van de leefbaarheidsagenda) te blijven benadrukken. Inwoners hebben ook geopperd om geen steun meer te verlenen aan Fortuna. Daarnaast wordt door diverse deelnemers voorgesteld om de Orbis-garage niet aan te kopen. Hierover moet nog raadsbesluitvorming plaatsvinden. Reacties op de peiling zelf Een beperkt aantal reacties heeft betrekking op de internetpeiling zelf. Hieruit klinkt de vrees door dat keuzes gemaakt worden louter op basis van de peiling. Daartoe is de peiling nadrukkelijk niet gebruikt. De resultaten van de peiling zijn op 23 januari door het bureau aan de gemeente beschikbaar gesteld, het voorgenomen besluit dateert van 19 januari. 6.3. Reacties via post en e-mail Tenslotte zijn enkele reacties via post en e-mail ontvangen. Het gaat hierbij om enkele brieven en vele tientallen e-mails. De brieven zijn opgenomen in bijlage 7, de e-mails in bijlage 8 (separate bundel). Het betreft de volgende reacties:

3 Voorjaarsnota

63

Brieven - brief Volksuniversiteit Maasland: hierin wordt een alternatief scenario aangeboden, dat

een besparing van € 40.000 oplevert. - brief van de WMO-raad n.a.v. stakeholdersbijeenkomst, waarin er op gewezen wordt dat

de gemeente gehouden is aan de wettelijke regelgeving op het gebied van ondersteuning van kwetsbare groepen

- bericht van het Sociaal Overleg, met daarin een aanvullende bijdrage n.a.v. stakeholdersbijeenkomst

- brief van het bestuur van Artamuse, met kritiek op het proces tot op heden en oproep om met elkaar in overleg te treden

De brieven zijn opgenomen in bijlage 7, inclusief reacties van het college. E-mails Ruim 300 reacties als gevolg van de oproep om te reageren op plannen voor Artamuse, waarin zorgen kenbaar gemaakt worden over de plannen op het gebied van culturele vorming. De reactie van het college hierop is verwoord in de brief, zoals opgenomen in bijlage 8. Eventuele suggesties uit deze mails worden ook betrokken bij zoektocht naar aanvullende maatregelen voor de jaarschijven 2013 (€ 0,75 miljoen) en 2014 (€ 0,54 miljoen). Bruikbare voorstellen zullen in het kader van de begroting 2013 worden ingebracht.

65

Bijlagen 1. Overzicht doorlopen proces ‘ombuigen met visie’ 2. Uitkomst zero-base-benadering 3. Groslijst ombuigingsmogelijkheden 4. Taakstelling ambtelijke organisatie 5. Verslag stakeholdersbijeenkomst 24 januari 6. Uitkomst internetpeiling 7. Overzicht ontvangen schriftelijke reacties 8. Overzicht ontvangen e-mails (afzonderlijke bundel).

67

BIJLAGE 1 – DOORLOPEN PROCES OMBUIGEN MET VISIE Op 22 april 2010 verscheen het coalitieprogramma ‘Ondernemende stad, stroomopwaarts vooruit’. Dit schetste de koers voor het realiseren van de ambities voor onze stad, ondanks een zich toen al aftekenend ongunstig financieel klimaat vanwege de aanwakkerende internationale economische crisis. Toen was al duidelijk dat deze raadsperiode fors bezuinigd zou moeten worden en dat daarbij ingrijpende keuzes onvermijdelijk zouden zijn. De financiële taakstelling werd eind 2010 becijferd op € 19,2 miljoen, maar sindsdien heeft een verdere verslechtering plaatsgevonden. De economische tegenwind is langzaam maar zeker in kracht gegroeid tot een steeds meer verontrustende storm en voorspellingen maken duidelijk dat er nog geen zicht is op verbeteringen. In plaats daarvan concluderen steeds meer analisten dat we koersen op een langdurige periode op lager welvaartsniveau, met een overheid die zich noodgedwongen steeds verder moet terugtrekken. Het adagium ‘minder overheid, meer samenleving’ is daardoor van een ontwikkelperspectief verworden tot noodzaak. Motto’s als ‘iedereen doet mee’ en ‘meer eigen verantwoordelijkheid’ moeten van een stevige invulling worden voorzien. Fundamentele aanpak Dat geldt ook voor Sittard-Geleen. Onze gemeente is geen eiland, de geschetste storm gaat niet aan onze stad voorbij. De mogelijkheden van de gemeente komen ernstig onder druk te staan: het ongewijzigd continueren van verworvenheden uit het verleden én investeren in noodzakelijke ontwikkelingen voor de toekomst is niet meer mogelijk. Er zullen keuzes moeten worden gemaakt. Voor deze realiteit mogen we als college en raad onze ogen niet sluiten. Sterker nog, het is onze taak om de juiste keuzes te maken, in het belang van onze stad, inwoners, bedrijven en instellingen. Ook in tijden van schaarste. En dat zullen we moeten doen vanuit de erkenning dat het maken van ingrijpende keuzes onvermijdbaar is en het voorkomen van maatschappelijke effecten ondenkbaar. Belangrijke maatschappelijke en politieke verworvenheden uit het verleden alsmede grote ambities voor de toekomst zullen ter discussie gesteld moeten worden, willen we onze storm goed door de storm loodsen. Dat is geen plezierige boodschap, komend vanuit een lange periode van ‘meer, meer, meer’. Maar wel een duidelijke en een eerlijke boodschap. De noodzaak tot een fundamentele aanpak en ingrijpend ombuigingendebat is daarmee helder. Helder is ook dat de voor deze raadsperiode te behalen taakstelling (die inmiddels tot bijna dertig miljoen euro is opgelopen) niet te realiseren is de zogenaamde kaasschaafmethode: overal hetzelfde percentage er af. In plaats daarvan moeten bewuste keuzes gemaakt worden, moet er omgebogen worden met visie. Plan van aanpak Op 28 september 2010 heeft het college aan de raad het plan van aanpak ombuigingen 2012-2015 gepresenteerd. Hierin is aangegeven dat het realiseren van de ombuigingstaakstelling alleen mogelijk is door een strategische heroriëntatie op de verhouding tussen gemeente en burger, op het gemeentelijk takenpakket en op de gemeentelijke organisatie. Sittard-Geleen wil deze keuzes niet alleen maken vanuit een financiële focus, maar ook baseren op een heldere visie op onder meer de kansen en uitdagingen voor onze stad en de veranderende rol en positie van de lokale overheid. Dat betekent dat het college de uitdaging is aangegaan om, ondanks ingrijpende bezuinigingen, het streven naar een sterker Sittard-Geleen overeind te houden. Dit is samengevat onder de titel ‘Ombuigen met visie’. Het plan van aanpak schetste de wijze van aanpak van het ombuigingsproces aangepakt zou worden, inclusief positionering van de raad daarbinnen. Bespreking van het plan van aanpak in het presidium heeft voor wat betreft dat laatste punt geleid tot het instellen van de klankbordgroep ombuigingen, met daarin een vertegenwoordiger per fractie. Op verzoeken vanuit de klankbordgroep zijn voor 26 mei 2011 en 2 februari 2012 raadsbrede informatiebijeenkomsten georganiseerd, gericht op het verdiepen van het ombuigingendossier.

68

Minder overheid, meer samenleving Als uitvloeisel van het plan van aanpak heeft het college begin 2011 een ombuigingsvisie gepresenteerd en besproken met stakeholders. Deze ombuigingsvisie geeft aan dat niet gekozen wordt voor de al eerder genoemde kaasschaafmethode, maar voor het maken van bewuste keuzes. Ook als deze pijnlijk zijn. Centrale vraag daarbij is: wat zijn de onderwerpen die het belangrijkste zijn om de stad zo sterk mogelijk uit de crisis te laten komen? Wat is noodzakelijk voor de stad die we willen worden? In de ombuigingsvisie introduceert het college als denkmodel ‘minder overheid, meer samenleving’: de gemeente doet vanwege de economische crisis en de daaruit voortvloeiende forse tekorten een stap terug, de samenleving moet meer eigen verantwoordelijkheid nemen. Vervolgens is in de ombuigingsvisie een antwoord geformuleerd op de vraag wat de onderwerpen uit de stadvisie en het coalitieprogramma zijn, die zoals hiervoor al geformuleerd het belangrijkst zijn voor de stad om zo sterk mogelijk de crisis te doorstaan. Dit heeft geleid tot het benoemen van drie topprioriteiten: 1. Economische structuur en werkgelegenheid: Sittard-Geleen is een ondernemende stad en

moet een ondernemende stad blijven. Daar ligt onze kracht. Topprioriteit dient dan ook gegeven toe worden aan versterking van de economische structuur, aan het vergroten van de concurrentiekracht van de stad en aan duurzame werkgelegenheid. Cruciaal hierbij is het verzilveren van de sterke uitgangspositie die Sittard-Geleen heeft binnen het dossier Brainport 2020.

2. Sociale vitaliteit: Sittard-Geleen moet ondanks bezuinigingen een sociaal-vitale stad blijven, een stad waarin iedereen meedoet. Het adagium ‘minder overheid, meer samenleving’ doet een groter appèl op zelfwerkzaamheid en zelfredzaamheid, op een grotere bijdrage naar vermogen. Volstrekt helder daarbij moet zijn dat een sociaal vangnet beschikbaar blijft voor mensen die dat echt nodig hebben. Dat is een verantwoordelijkheid voor de totale samenleving. Sociale vitaliteit betekent ook leefbare wijken en kernen, daar waar door demografische ontwikkelingen (krimp) het voorzieningenniveau onder druk komt te staan. Hier zal gewerkt moeten worden volgens het uitgangspunt ‘kwaliteit gaat voor nabijheid’.

3. Stedelijke functies: Sittard-Geleen moet een interessante stad blijven, voor haar inwoners, voor bezoekers en als vestigingsplaats voor nieuwkomers en bedrijven. Hiervoor is een versterking van stedelijke functies nodig. We zullen daarbij voorrang geven aan het afronden van reeds in gang gezette projecten. Vervolgprojecten zullen kritisch tegen het licht worden gehouden op nut en noodzaak.

Deze drie topprioriteiten zijn bedoeld als sturend kader bij het verkennen van zoekrichtingen voor ombuigingen, maar ook bij het kiezen van investeringsprioriteiten de komende jaren. In aanvulling op deze drie topprioriteiten staan in de ombuigingsvisie negen afwegingscriteria en keuzeprincipes geformuleerd: 1. Trap op, trap af: bezuinigingen aan gemeenten opgelegd (bijvoorbeeld van rijkswege)

worden onverkort doorvertaald naar reductie van taken richting betreffende doelgroepen, en dus niet gecompenseerd met lokale middelen

2. Nieuw voor oud: om nieuw beleid of beleidsintensiveringen te betalen wordt bestaand beleid afgebouwd of in intensiteit verminderd

3. Delen: alle instellingen die van de gemeente afhankelijk zijn zullen aangesproken worden en (naar vermogen en redelijkheid) een evenredig deel moeten bijdragen (verbonden instellingen)

4. Faseren en temporiseren: voorzieningen komen er wel, maar het kan langer duren 5. Prioriteren: als niet alles (tegelijk) kan, moet er gekozen worden 6. Wel doen, maar efficiënter, effectiever, eenvoudiger 7. Lastenverdeling: naar rato van draagkracht op basis van redelijkheid en billijkheid 8. Niet verfraaien, maar versterken: investeren vooral in structuurversterkende zaken

69

9. Eén stad: structuurversterkende maatregelen ter versterking van de stad Sittard-Geleen als geheel genieten de voorkeur.

Stakeholdersbijeenkomsten: visie, richtingen, maatregelen De ombuigingsvisie heeft op woensdag 23 februari 2011 centraal gestaan tijdens een eerste bijeenkomst met stakeholders, waarvoor belangrijke partners van het gemeentebestuur uit bedrijfsleven, welzijnswerk, wijkgericht werken en andere terreinen waren uitgenodigd. Zij werden niet alleen geïnformeerd over de noodzaak tot ombuigen en de ombuigingsvisie, maar zijn hierover ook met elkaar in gesprek gegaan. Daarbij bleek dat de noodzaak tot bezuinigen breed leeft bij de aanwezigen en dat de stakeholders bereid zijn om samen met de gemeente invulling te geven aan het motto ‘minder overheid, meer samenleving’. Wel bleek tijdens deze eerste stakeholdersbijeenkomst de behoefte om de ombuigingsvisie te vertalen in zoekrichtingen en tenslotte concrete maatregelen. Op dinsdag 17 mei 2011 vond tijdens een tweede stakeholdersbijeenkomst de presentatie van zoekrichtingen plaats. Hiervoor leek zich een voorzichtige acceptatie af te tekenen. Concrete ombuigingsmaatregelen zijn aan de orde tijdens de derde stakeholdersbijeenkomst op 24 januari 2012. Ombuigingsmogelijkheden ambtelijke werkgroepen Om vanuit de ombuigingsvisie tot zoekrichtingen te komen heeft het college allereerst zes ambtelijke werkgroepen ingesteld. Deze hebben begin 2011 de opdracht gekregen om per programmalijn uit de programmabegroting (vitale stad, leefbare stad, ondernemende stad, sociale stad, veilige stad en dienstbare stad) bezuinigingsmogelijkheden te verkennen. De zes ambtelijke werkgroepen kregen bij de start een vrije opdracht: verken ombuigingsmaatregelen op het gebied van niet-wettelijke taken, zonder daarbij gebonden te zijn aan inhoudelijke kaders, zoals het coalitieprogramma of eerdere besluitvorming van college of raad. Bedoeling was om op die manier een rijk geschakeerd pallet aan ombuigingsmogelijkheden op tafel te krijgen, waarvan er ongetwijfeld als lastig ervaren worden, maar ook als vernieuwend. De intensieve exercitie door de zes ambtelijke werkgroepen heeft geresulteerd in een bundel om ombuigingsmaatregelen voor een totaalbedrag van ruim veertien miljoen euro. De bundel met de eindverslagen van de ambtelijke werkgroepen vormde samen met de ombuigingsvisie en de verslagen van de stakeholdersbijeenkomsten de bouwstenen voor de Voorjaarsnota 2011. Voorjaarsnota Bestudering van de ambtelijk verkende bezuiningsmogelijkheden in combinatie met de topprioriteiten en afwegingscriteria uit de ombuigingsvisie alsmede de inbreng vanuit de stakeholdersbijeenkomsten heeft in de Voorjaarsnota 2011 geresulteerd in acht zoekrichtingen: zes op basis van een inhoudelijk thema, een verzamelcategorie en tenslotte een zoekrichting op het gebied van inkomstenverhoging. Deze acht zoekrichtingen waren: 1. Eén stad: Sittard-Geleen kent nog op diverse terreinen voorzieningen en

benaderingswijzen, die niet vanuit de logica van één gemeente (één stad) zijn ingericht, maar nog voortbouwen op de situatie van vóór de herindeling. Deze zijn tegen de achtergrond van de ontwikkeling naar één stad in combinatie met de noodzaak tot ombuigen niet meer houdbaar. Het automatisme van alles-in-drieën moet worden losgelaten. Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling naar een centrale stadswinkel, waarvoor in het verleden al aanzetten en verkenningen zijn gedaan, maar nog zonder daadwerkelijk concrete stappen. De noodzaak tot ombuigen is aanleiding om het ontwikkelproces naar één stad te versnellen. Eén stad biedt bijvoorbeeld ook een referentiekader om een oplossingsrichting te formuleren voor autonome ontwikkelingen op het gebied van bibliotheekwerk, waar sprake is van toenemende oriëntatie van inwoners op digitale boeken en overige informatievoorziening en (mede daardoor) afnemend aantal klanten en vrijwilligers.

70

2. Gebundelde aanpak stadscentra: deze zoekrichting kent drie componenten: (1) bundeling van gemeentelijke inzet, (2) heroriëntatie op het Masterplan Openbare Ruimte, evenementen en centrummanagement en (3) een heroriëntatie op binnenstedelijke ontwikkeling.

3. Leefbaarheid/voorzieningen: deze zoekrichting betreft allereerst het realiseren van besparingen op het gebied van beheer openbare ruimte, onder meer door het inzetten van het werkbedrijf. Daarnaast zien we het actief sturen op het opschalen (concentreren) van accommodaties op het gebied van sport, cultuur en wijkvoorzieningen binnen de stadsdelen naast noodzakelijk traject om te komen tot toekomstbestendige accommodaties als een waardevolle bijdrage aan deze zoekrichting. Hiermee moeten we een nieuwe balans vinden vanuit het adagium ‘kwaliteit gaat voor nabijheid’. Dat is nodig vanwege gemeentebrede overcapaciteit (zeker tegen de achtergrond van demografische ontwikkelingen) enerzijds en anderzijds de behoefte aan kwalitatief goede voorzieningen richting de toekomst vanwege sociale vitaliteit (één van de topprioriteiten uit de ombuigingsvisie). Ook op dit gebied is een heroriëntatie in ons denken nodig.

4. Werken naar vermogen: Sittard-Geleen is een ondernemende stad en moet een ondernemende stad blijven. Het is dan ook niet voor niets dat ‘economische structuur en werkgelegenheid’ één van de topprioriteiten in de ombuigingsvisie is. Bij een krimpende arbeidsmarkt is het adagium ‘iedereen doet mee’ daarom extra actueel. Dit vraagt om een vergaande inzet op het thema ‘werken naar vermogen’, zoals in 2007 met het gemeentelijk arbeidsmarktbeleid al ingezet. Bedoeling hiervan is om met een integrale aanpak voor de doelgroepen WSW, WWB en Wajong door gecombineerde inzet loonwaarde te realiseren door middel van deeltijdbanen. Deze benadering zal een belangrijke bijdrage moeten leveren aan het oplossen van de problematiek onderkant arbeidsmarkt, mede als gevolg van de Wet Werken naar Vermogen, in combinatie met de problematiek Vixia.

5. Sociale stad: Sittard-Geleen kent een ruimhartig sociaal beleid. De vraag is of we dit in de huidige breedte moeten en kunnen continueren. een zoekrichting zou kunnen zijn om, uiteraard onder nadrukkelijke handhaving van het vangnet voor degenen die dit echt nodig hebben, op dit terrein te kijken naar besparingen. Bijvoorbeeld het op het gebied van jeugdgezondheidszorg, peuterspeelzaalwerk, kanteling WMO, vervoersvoorziening en leerlingenvervoer.

6. Veiligheid, handhaving, deregulering: Veiligheid is een belangrijke randvoorwaarde voor een goed functionerende samenleving. Op dit terrein vallen forse financiële gaten als gevolg van de beëindiging van de zogenaamde landelijke Van Montfransgelden. Dit betrof een tijdelijke geldstroom van ongeveer € 0,7 miljoen van het rijk, die in Sittard-Geleen grotendeels is ingezet voor ontwikkeling en bekostiging van waardevolle voorzieningen en instrumenten. Hierbij moet worden gedacht aan het Veiligheidshuis (aanpak veelplegers, ex-gedetineerden, huiselijk geweld), bestuurlijke aanpak georganiseerde criminaliteit en diverse projecten zoals MIAS, loverboys, fietsendiefstal en cameratoezicht. Om te voorkomen dat de met deze Van Montfransgelden bekostigde waardevolle voorzieningen en instrumenten vervallen, is beleidsintensivering uit eigen middelen nodig. Hiermee zijn ook de principes ‘trap op, trap af’ (rijksbezuiniging doorvertalen) gevolgd door ‘nieuw voor oud’ aan de orde.

7. Varia: naast de zes inhoudelijke zoekrichtingen zijn tal van mogelijke maatregelen denkbaar, al dan niet met een beperkt maatschappelijk effect. Maatregelen die niet binnen de voorgaande zes zoekrichtingen passen, maar die het zeker waard zijn om meegenomen te worden in het realiseren van de financiële taakstelling.

8. Inkomstenverhoging: Tenslotte biedt ook het terrein van inkomstenverhoging mogelijkheden om de ombuigingstaakstelling te realiseren.

Begroting 2012 De Voorjaarsnota, met daarin voorgaand traject en zoekrichtingen, is op 7 juli 2011 bijna raadsbreed door de gemeenteraad vastgesteld. Bedoeling was om op basis daarvan richting de raadbehandeling van de begroting 2012 voldoende concrete ombuigingsmaatregelen te ontwikkelen binnen de contouren van het in voorgaande paragrafen geschetste traject.

71

Verdergaande verslechtering van het financieel perspectief en langdurige onduidelijkheid over consequenties van rijksbeleid voor het terrein van de onderkant van de arbeidsmarkt noodzaakten bij het vaststellen van de voorjaarsnota al tot het toevoegen van een derde fase aan het ombuigingentraject. Verdergaande verslechteringen van het financieel perspectief deden zich voor, waardoor ook de noodzaak tot een fundamenteler en ingrijpender ombuigingendebat groeide. Een debat met daaraan voorafgaand hernieuwde maatschappelijke dialoog met stakeholders en inwoners in onze stad, alsmede verkennende sessies met de raad. Om samen de ernst van de situatie te delen, om oplossingsmogelijkheden te verkennen, om samen de maatschappelijke impact van maatregelen te benoemen: zowel voor iedere maatregel afzonderlijk als voor wat betreft stapeling van effecten. Deze noodzaak tot een fundamenteler en ingrijpender debat heeft er toe geleid dat in de begroting 2012 is gekozen voor een koerswijziging. Deze bestaat uit een beleidsarme begroting 2012 (met daarin een beperkt pakket aan ombuigingen van € 3,2 miljoen zonder noemenswaardige maatschappelijke effecten) in combinatie met een integraal ombuigingendebat in maart 2012 met de in de Voorjaarsnota 2011 vastgelegde lijn als uitgangspunt. Als taakstelling voor dit debat is vanuit de begroting 2012 het bedrag van € 15,8 miljoen meegegeven. Een enorm bedrag, zeker als we moeten constateren dat de mogelijkheden om dit te realiseren met maatregelen zonder noemenswaardig maatschappelijk effect praktisch uitgeput zijn en de totale taakstelling op de ambtelijke organisatie inmiddels is opgelopen tot bijna € 11 miljoen (zie bijlage 2). Dit onderstreept nogmaals de constatering dat ingrijpende keuzes onvermijdbaar zijn en het voorkomen van maatschappelijk lastige keuzes ondenkbaar.

73

BIJLAGE 2 – UITKOMST ZERO-BASE-BENADERING In hoofdstuk 3 van de hoofdnotitie is de gekozen zero-base-benadering geschetst. Daarbij is het de bedoeling om de begroting vervolgens vanuit producten subproductniveau regel voor regel opnieuw op te bouwen. Het resultaat van deze ambtelijke exercitie volgt in deze notitie. Dit resultaat vormde de basis voor het keuzeproces van het college.

Van de totale kostenbegroting van circa € 240 miljoen is € 66,8 betrokken in deze zero-base-benadering. De volgende posten zijn niet meegenomen: • Rente en afschrijvingskosten van investeringen, omdat deze vastliggen • Indirecte kosten, zijnde kosten van personeel en interne producten, omdat deze onderdeel

uitmaken van de organisatietaakstelling, die inmiddels € 11 miljoen bedraagt • Programmalijn 7 (algemene middelen en vastgoed), omdat hier voornamelijk inkomsten

staan uit het gemeentefonds, belastingen en dividenden. Voor vastgoed loopt een onderzoek naar een kostendekkende exploitatie.

Op basis hiervan resterende programma’s 1 t/m 6. De gepresenteerde bedragen zijn netto bedragen, dat wil zeggen dat het hier om het saldo van directe kosten en opbrengsten gaat. 1. Wettelijke taken Algemeen Zoals al eerder aangegeven, gaat het hierbij om taken die wettelijk zijn opgedragen. In een aantal gevallen is daarbij tevens sprake van een voorgeschreven uitvoeringsniveau, bijvoorbeeld de hoogte van een bijstandsuitkering. In het merendeel van de gevallen kan de gemeente wel het uitvoeringsniveau beïnvloeden, en daarmee ook de hiervoor benodigde kosten. Op tal van terreinen is dat in het verleden al gebeurd, inclusief de recente ombuigingsrondes bij de begroting 2011 en 2012. Eén terrein is daarbij, vanuit het sociale profiel in het verleden, grotendeels ontzien: het sociale domein. Het als gevolg daarvan in stand gehouden bovenwettelijk niveau weerspiegelt zich daardoor nadrukkelijk in de onderstaande exercitie. Vanuit vertrekpunt dat niet-wettelijke taken, regelingen, enzovoort in beginsel voor ombuiging in aanmerking komen, is het voorstel om diverse regelingen binnen het sociaal domein in de zero-based-begroting terug te plaatsen op wettelijk niveau. Daarnaast zijn voor deze categorie de herindicatie WMO van belang (tenminste € 2,5), alsmede de resterende taakstelling Werken naar Vermogen (€ 3,75 miljoen). Beïnvloedbaar: € 8,2 miljoen De doorlopen exercitie heeft ertoe geleid dat van het totale pakket aan externe producten (€ 62,5 miljoen) een takenpakket met de omvang in de begroting 2011 van € 27,4 miljoen is aangemerkt als wettelijk. Hiervan wordt voorgesteld om in de zero-based-begroting een bedrag van € 19,2 miljoen terug te plaatsen als wettelijk minimum en € 8,2 miljoen te bestempelen als ombuigbaar (= 52,6% van de taakstelling). Hoe deze bedragen tot stand zijn gekomen blijkt uit navolgende afzonderlijke behandeling van de diverse producten. Door het al dan niet accorderen van deze afzonderlijke maatregelen kan bepaald worden in welke mate deze beïnvloedbare ruimte uiteindelijk bijdraagt aan de taakstelling van € 15,6 miljoen.

Nota bene: in de tekst staan ombuigingsmogelijkheden geformuleerd, die niet door het college zijn overgenomen of anders zijn ingevuld. Voor het proces van maatschappelijke dialoog alsmede voor de uiteindelijke raadsbesluitvorming gelden de maatregelen, zoals beschreven in het hoofddocument. De tekst uit deze bijlage is met andere woorden uitsluitend achtergrondinformatie.

74

Product voor product Hieronder volgen de producten met een wettelijke component. Per product is aangegeven of sprake is van terugplaatsing, danwel welke onderdelen als ombuigbaar kunnen worden aangemerkt. Het totaaloverzicht van de ombuigingsmaatregelen voortvloeiend uit dit blok is opgenomen in bijlage 1. Handhaving fysieke omgeving (productnummer: 6266) In de 2e fase ombuigingen is op deze taak reeds een taakreductie gerealiseerd op het gebied van bouwtoezicht. Voor het overige wordt voorgesteld het volledige product in de zero-base-begroting als wettelijk minimum terug te plaatsen. Het gaat hierbij om een bedrag van circa € 170.000. Fysieke veiligheid (productnummer: 6268) Het gaat hierbij om een wettelijke taak, waarvan het niveau beïnvloedbaar is. Omdat de uitvoering van bijbehorende taken (hoofdzakelijk brandweer, GHOR) op regionale schaal is georganiseerd, is overeenstemming over wijzigingen tussen de 18 deelnemende gemeenten hiervoor randvoorwaardelijk. Binnen het algemeen veiligheidsbestuur is, vanuit het oogpunt van ombuigingen, recent ingestoken op lagere gemeentelijke bijdrage voor Sittard-Geleen als gevolg van herverdeling binnen de regio. Dit heeft een voordelig effect van € 425.000, dat kan worden ingezet als bijdrage aan de taakstelling van € 15,6 miljoen taakreductie. Sociale veiligheid (productnummer: 6269) Voorstel is om de huidige taken in de begroting terug te plaatsen. Bestuurszaken (productnummer: 6442) Op dit gebied is op rijksniveau een vermindering van het aantal politieke ambtsdragers (aantal raadsleden, wethouders per gemeente) in voorbereiding, met daaraan gekoppeld een financiële taakstelling die verder gaat dan alleen de vergoedingen voor genoemde ambtsdragers, en dus ook om aanvullende efficiencymaatregelen in de ondersteuning vraagt, inclusief raadsgriffie. Vanuit het uitgangspunt ´trap op, trap af´ zal deze besparing gerealiseerd moeten worden. De besparing is financieel weliswaar aan de hand van de voorjaarsnota als stelpost verantwoord binnen het product algemene middelen, maar daadwerkelijke realisatie moet nog plaatsvinden. Voor de ambtsdragers zelf gebeurt dit door aanpassing van het aantal raadsleden en het daaraan gerelateerde aantal wethouders in de gemeentewet. De ambtelijke reductie (met name concern, griffie) dient te zijner tijd geëffectueerd te worden. Voorstel is om de rest van het product ongewijzigd terug te plaatsen. In eerdere rondes hebben al besparingen op subproducten, zoals representatie, plaatsgevonden. Een volgende post betreft diensten van derden (€ 125.000), praktisch volledig noodzakelijk voor de contributie aan de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Dit lidmaatschap is uit het oogpunt van informatievoorziening, kennisnetwerk en overlegplatform richting rijksoverheid cruciaal. Stedelijke ontwikkeling (productnummer: 6245) De hieronder vallende budgetten zijn noodzakelijk voor het hebben van een monumentencommissie, die wettelijk verplicht is. Het gaat hierbij om circa € 55.000. Ook het opnemen van archeologie in bestemmingsplannen en vergunningverlening (circa € 500) is wettelijk verplicht.

€ 19,2 miljoen

75

Archief (productnummer: 6371) Als wettelijk minimum geldt het behoud, beheer en beschikbaarstellen van archivalia. Het totale bedrag (€ 24.000) is hiervoor noodzakelijk. Aanvullend op deze wettelijke taken vult een groep vrijwilligers de dienstverlening aan, onder meer met zaken als bibliotheek, fotodigitalisering, transcripties, erfgoedinformatiepunt, in beeld brengen historie gemeente). Deze vrijwilligers worden begeleid door 0,5 fte medewerker EHC. Laatstgenoemde formatie is bovenwettelijk. Het niet continueren hiervan betekent echter dat het opgebouwde vrijwilligersnetwerk niet meer ondersteund en gecoördineerd kan worden, en daardoor naar verwachting langzaam maar zeker zal verdwijnen. Dat is aanleiding om ook deze bovenwettelijke ondersteuning te continueren. Ruimtelijke ordening (productnummer: 6247) In de 2e fase ombuigingen is op dit product al een besparing gerealiseerd. Aanvullende besparingen vanuit oogpunt wettelijk minimum zijn niet mogelijk. Voorstel is dan ook om de nog resterende budgetten (circa € 200.000) terug te plaatsen. Bereikbaarheid en mobiliteit (productnummer: 6374) Verkeersregulering is een wettelijke taak. Bij de uitvoering hiervan zijn verkeersregelinstallaties cruciale instrumenten. De hiermee samenhangende kosten bedragen circa € 400.000. Voorstel is om deze terug te plaatsen in de begroting. Huisvesting basisonderwijs, speciaal onderwijs en voortgezet onderwijs (productnummer: 6354) Het gaat hierbij om een wettelijke taak. Voorstel is om het hiervoor benodigde bedrag terug te plaatsen in de begroting (circa € 635.000). Afval (productnummer: 6242) Dit betreft eveneens een wettelijke taak. Tegenover de kosten staan kostendekkende tarieven. Voorstel is om de totale benodigde budgetten in de begroting terug te plaatsen. Structurele effecten van het onderbrengen van deze taken bij RWM bieden op termijn de mogelijkheid tot compenserende maatregelen binnen het totaal aan lokale lasten. Waterbeheer (productnummer: 6243) Hiervoor geldt eveneens dat tegenover de kosten van deze wettelijke taak kostendekkende tarieven staan. Wegen (productnummer: 6250) Binnen dit product zijn de kosten voor bluswatervoorziening (circa € 115.000) noodzakelijk, gelet op de wettelijke taak op het gebied van brandweer. Omdat nog sprake is van achterstanden voor wat betreft bluswatercapaciteit is een besparing niet raadzaam. Voorstel is dan ook om genoemd bedrag terug te plaatsen. Dierenoverlast (productnummer: 6256) Van het totaalbedrag van circa € 200.000 kan het benodigde bedrag voor plaagdierbestrijding (€ 60.000, overwegend op particulier terrein) strikt genomen gezien worden als niet-wettelijk. Hiermee wordt echter uitwaaiering van problematiek over een breder gebied, en daarmee hogere kosten, voorkomen. Voorstel is dan ook om het volledige bedrag terug te plaatsen. Duurzaamheid (productnummer: 6246) Wettelijk minimum is dat de gemeente op basis van de Wet Geluidhinder, Wet bodembescherming, Wet milieubeheer en Wet luchtkwaliteit in specifieke gevallen onderzoeken moet verrichten. De hiervoor benodigde budgetten (circa € 57.500) dienen daartoe in de begroting teruggeplaatst te worden.

76

Ondernemerscontact (productnummer: 6124) Een ombuigingsmogelijkheid is om deelname aan de BKD-dagen te beëindigen vanwege afnemende meerwaarde. De waarde van de BKD-dagen als netwerkinstrument is de afgelopen jaren afgenomen door een teruglopende deelname vanuit het bedrijfsleven. In het kader van de ontwikkeling van Brainport zetten we al een integrale profilering neer, waarmee we effectiever netwerken. Hierdoor is een besparing van € 28.080 mogelijk is. Voor het overige bedrag (€ 40.000) wordt voorgesteld om dit terug te plaatsen, bestemd voor uitvoering winkelsluitingstijdenwet. Reïntegreren (productnummer: 6142) Dit betreft eveneens een wettelijke taak, waar ook inkomsten (vanuit werkdeel) tegenover staan. Toekenningen zorg en welzijn (productnummer: 6122) De taken worden uitgevoerd op grond van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Het niveau kan door de gemeente bepaald worden. In dat kader is reeds in de raadsvergadering van december 2011 besloten tot aanscherping van het indicatieprotocol. Inmiddels is duidelijk dat op basis van deze herindicatie een bedrag van tenminste € 2,5 miljoen als besparing ingeboekt kan worden. Een ombuigingsmogelijkheid is om de uit deze herindicatie voortvloeiende besparing inderdaad in te boeken ten faveure van de ombuigingstaakstelling en voor het overige dit taakveld ongewijzigd terug te plaatsen. Uitkeren (productnummer: 6143) Dit betreft eveneens een wettelijke taak. Het uitvoeringsniveau ligt ook vast. Beïnvloeding is alleen mogelijk door het volume te beperken. Hiervoor is onder meer het 600-banenplan ingezet, als onderdeel van de aanpak van de problematiek onderkant arbeidsmarkt. De totale omvang van deze problematiek (WWnV, WWB, WIW-ID, WSW) bedraagt voor 2015 een bedrag van € 5,5 miljoen. Met de begroting 2012 is hiervan al een bedrag van € 1,75 miljoen als taakstelling opgenomen. Het resterend bedrag (€ 3,75) dient als taakstellend in het ombuigingenpakket te worden meegenomen. (NB ook relatie met producten reïntegreren (6142) en risicodossier Vixia (6147). Nota bene: in dit bedrag is nog geen rekening gehouden met de consequenties van de recente verlaging rijksbijdrage per SE binnen de WSW, die een nadelig effect heeft oplopend tot circa € 2 miljoen in 2015. Hiervoor volgen op een later moment nadere voorstellen. Armoedebestrijding (productnummer: 6144) Het verstrekken van langdurigheidstoeslagen en bijzondere bijstand gelden als wettelijke taak, maar het niveau is voor de gemeente beïnvloedbaar. We voeren deze taak in Sittard-Geleen op bovenwettelijk niveau uit, met andere woorden: de langdurigheidstoeslag is hoger dan het wettelijk gemiddelde. Door het niveau van de langdurigheidstoeslag op het wettelijk minimum te plaatsen (dit wil zeggen: geen lokale opslag meer) kan volstaan worden met een bedrag van € 225.000 in de zero-based-begroting (besparing: € 270.000). Het effect hiervan is dat minder mensen in aanmerking komen voor deze toeslag. Mensen/gezinnen met perspectief op de arbeidsmarkt hierdoor het recht op een eenmalige uitkering per jaar verliezen. Ook aan het verstrekken van bijzondere bijstand (incidentele uitkeringen) kunnen striktere grenzen gesteld worden. Door het lokaal beleid (bovenwettelijk) op het gebied van vergoedingen vanuit minimabeleid niet te continueren volstaat een bedrag van circa € 790.000 (besparing € 410.000). Consequentie van deze lijn is het niet meer continueren van onder meer de 4Kidsregeling en de lokale bijdrage voor chronisch zieken en gehandicapten. Dit leidt tot afname van besteedbare middelen van mensen met laagste inkomens in de samenleving, danwel lagere deelname aan bijvoorbeeld sportverenigingen door kinderen uit gezinnen binnen deze doelgroep. Bij taakmutaties gemeentefonds is tenslotte nog een bedrag van ruim € 600.000 gereserveerd voor bijzondere bijstand. De noodzaak hiervan wordt onderzocht.

77

Inburgeren (productnummer: 6145) Betreft een wettelijke taak, waarbij beperkende ontwikkelingen op rijksniveau te verwachten zijn. Hiervoor onverkort trap op, trap af toepassen. Vooralsnog huidige bedrag van circa € 51.000 continueren. WSW (productnummer: 6146) De gelden die de gemeente voor de uitvoering van de WSW ontvangt zijn geoormerkt. Alleen als de gemeente aan de taakstelling voor de uitplaatsing van SW-ers voldaan heeft en op die gronden een deel van het budget overhoudt kan dit onder voorwaarden terugvallen in de gemeentelijke begroting. Het is niet opportuun te verwachten dat dit de komende jaren aan de orde zal zijn. Het oplossen van de problematiek Vixia is onderdeel van de taakstellende € 5,5 miljoen, waarvan nog € 3,75 als taakstelling. Welzijn en zorg (productnummer: 6357) Dit betreft onder meer taken op het gebied van volwasseneneducatie,GGD, maatschappelijke opvang, verslavingszorg en antidiscriminatie. Volwasseneneducatie is een wettelijke taak op grond van de Wet Educatie Beroepsonderwijs. Gemeente is doorgeefluik van rijksmiddelen richting Leeuwenborgh Opleidingen. De uitvoering openbaar gezondheidsbeleid is opgedragen aan de GGD. Het niveau waarop dit gebeurt is beïnvloedbaar, echter recent opnieuw meerjarig vastgesteld. Dit leidde tot een besparing van 11%, die is meegenomen in de 2e ombuigingsfase. Het resterende bedrag wordt teruggeplaatst. Voor maatschappelijke opvang is als wettelijk minimum aan te merken de planverplichting uit de WMO om als centrumgemeente te zorgen voor opvang van dak- en thuislozen. Het budget is gelijk aan de rijksbijdrage. Op basis van de WMO is het wettelijk minimum OGGZ de ketenregie. Voorstel is om het totale budget (€ 166160) terug te plaatsen. Datzelfde geldt voor de subsidie aan de AntiDiscriminatieVoorziening Limburg (€ 34.600). WMO collectieve preventie (productnummer: 6358) De WMO-raad is wettelijk verplicht. De hiermee samenhangende kosten van circa € 21.400 dienen in de zero-based-begroting te worden opgenomen. Leerplicht en RMC (productnummer: 6265) De wettelijk benodigde formatie om de minimale taken uit te voeren is sinds 2009 afhankelijk van de lokale situatie. In november 2010 is deze voor de regio Westelijke Mijnstreek berekend. Voor Sittard-Geleen betekent dit 10 fte. Sinds 2005 wordt echter t.b.v. leerplicht gewerkt met landelijke normen, die destijds van toepassing waren. Voor Sittard-Geleen komt dit neer op 5,64 fte. Ofschoon de formatie dus ruim onder het landelijk minimum ligt, toont de uitvoering aan dat de wettelijke taken met deze geringe formatie toch adequaat uitgevoerd kunnen worden. RMC is een specifieke uitkering. In totaal wordt hiervan 4,3 fte bekostigd. De rechtmatigheid van de inzet van deze middelen is jaarlijks aan de orde. Voorstel is om deze bedragen ongewijzigd terug te plaatsen. Parkstad kent voor leerplicht 22,4 fte en Maastricht 11,8 fte. Jeugd en onderwijs (productnummer: 6356) De gemeente Sittard-Geleen is wettelijk verplicht een 100% aanbod voorschoolse educatie aan te bieden aan doelgroeppeuters. Dit aanbod wordt gegeven op voorschoolse voorzieningen, waaronder op de peuterspeelzalen. De aanwezigheid van peuterspeelzalen is daarmee randvoorwaardelijk voor het uitvoeren van de wettelijke taak. Het wettelijk minimum wordt omschreven als voldoende in aantal en voldoende gespreid. Voorgesteld wordt het peuterspeelzaalbeleid van Sittard-Geleen te focussen vanuit de wettelijke taak op kwetsbare groepen. Daarmee is het bestrijden van ontwikkelingsachterstanden adequaat geborgd. Deelname van niet-kwetsbaren (d.w.z. kinderen zonder ontwikkelachterstand) wordt ondergebracht onder het regime van de kinderopvang (Regeling Kinderopvangtoeslag van de

78

rijksoverheid) en wordt daarmee onderdeel van het belastingstelsel gebaseerd op het draagkrachtprincipe (meer eigen verantwoordelijkheid). Op die manier subsidieert de gemeente alleen nog het peuterspeelzaalwerk voor de doelgroep peuters met ontwikkelachterstanden. Voor het overige geldt via de rijksregeling het draagkrachtprincipe, wat zich verhoudt tot de uitgangspunten uit ombuigingsvisie en voorjaarsnota. Hiermee reduceren we de gemeentelijke bijdrage van € 600.000 naar € 400.000. De taken van het CJG zijn wettelijk. Door demografische ontwikkeling is hierop echter een bedrag van € 200.000 ombuigbaar (afname doelgroep, waardoor op termijn locatie Born wordt ondergebracht bij locatie Sittard) en dient het restantbedrag (€ 1,7 miljoen) teruggeplaatst te worden. Voor het overige op het huidige niveau terugplaatsen. Ondersteuning van vrijwilligers (productnummer: 6381) Leerlingen moeten in hun schoolloopbaan op het voortgezet onderwijs in totaal 30 uur maatschappelijke stage lopen. In de Westelijke Mijnstreek zijn dit ongeveer 2.500 leerlingen. Schoolbesturen en gemeenten zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de uitvoering van de maatschappelijke stage. De schoolbesturen moeten ervoor zorgen dat de leerlingen hun maatschappelijke stage hebben gelopen aan het einde van hun schoolloopbaan op het voortgezet onderwijs. De gemeentelijke verantwoordelijkheid houdt in het vormgeven van de makelaarsfunctie voor vrijwilligerswerk en maatschappelijke stages. Schoolbesturen en gemeenten in de WM voeren dit obv een convenant gezamenlijk uit. De makelaarsfunctie omvat: • Het versterken van het vrijwilligerswerk in het algemeen en het bieden van passende

stages aan leerlingen die niet zelf een plaats kunnen vinden; • Het ondersteunen van vrijwilligersorganisaties bij het effectief plaatsen van vrijwilligers en

stagiairs; • Het bevorderen dat de maatschappelijke stagiaire van nu de vrijwilliger van de toekomst

wordt. Uit dit budget vindt verder inzet tbv het stimuleren van vrijwilligerswerk (waaronder vrijwilligersmanifestatie) en cofinanciering combinatiefuncties plaats. Voor maatschappelijke stages moet de gemeente een makelaarsfunctie verzorgen. Hiervoor is, inclusief stimuleren vrijwilligerswerk en cofinanciering combinatiefuncties, € 100.000 nodig. Voorgesteld wordt om dit budget terug te plaatsen. Vergunningen (productnummer: 6121) Vergunningverlening is een wettelijke taak. Uitgangspunt is kostendekkende leges (zie hoofdstuk 6). Verstrekkingen (productnummer: 6125) Burgerdienstverlening is wettelijk verplicht, het betreft één van de kerntaken van de gemeente. De mate van service en kwaliteit van de dienstverlening kan door de gemeente zelf worden bepaald, en is dus deels beïnvloedbaar. Als wettelijk minimum zien we één fysieke locatie waar burgers terecht kunnen voor hun dienstverleningsproducten. Ten opzichte van de huidige situatie (3 stadswinkels) betekent dit dat een deel van onze inwoners een grotere afstand moet afleggen voor deze dienstverlening dan momenteel het geval is. Voor een realistisch perspectief is het van belang daarbij voor ogen te houden dat een inwoner gemiddeld slechts 1,5 keer per 5 jaar naar het stadhuis komt voor burgerzaken. Landelijke onderzoeken wijzen uit dat de bereidheid van burgers om een grotere afstand af te leggen geen negatieve invloed heeft op de klanttevredenheid, indien de klant in de centrale stadswinkel correct, tijdig en vriendelijk wordt geholpen. De uitgangspunten ‘kwaliteit gaat voor nabijheid’ en ‘één stad’ onderstrepen de keuze om de burgerdienstverlening terug te brengen tot één fysiek punt, en daarmee de reeds jarenlang voorgenomen centrale stadswinkel te realiseren. Vorming van één stadswinkel betekent vermindering van het aantal decentrale stadswinkels. Het effect hiervan raakt met name mensen uit doelgroepen ouderen en hulpbehoevenden, gelet op afname van fysieke bereikbaarheid. Om deze effecten te reduceren zijn drie mogelijkheden beschikbaar:

79

• Toenemende mogelijkheden van e-dienstverlening, waardoor meer selfservice vanuit huis mogelijk is. Door zoveel mogelijk formulieren digitaal aan te bieden is het voor burgers niet meer noodzakelijk de gang naar het gemeentehuis te maken. De meeste burgerzakenproducten kunnen in principe al volledig digitaal afgehandeld worden. Alleen voor het aanvragen van een paspoort/ID-kaart (1x per 5 jaar) en rijbewijs (1x per 10 jaar) dient de burger nog persoonlijk naar het gemeentehuis te komen. Onderzoek toont aan dat ouderen steeds beter hun weg op internet vinden, een tendens die zich de komende jaren zal voortzetten. Verwachting is dan ook dat een steeds groter deel van de doelgroep via de digitale weg geholpen kan worden. Daarbij dient met twee belemmeringen rekening te worden gehouden: het niet beschikken over toegang tot internet en de steeds kleiner wordende groep die de stap naar digitale dienstverlening niet kan zetten. Hiervoor bieden de volgende twee opties mogelijkheden.

• Zelfbedieningszuilen: in de stadswinkel te Geleen start een proef met zelfbedieningszuilen. De burger kan hier geheel zelfstandig de meeste producten verkrijgen, inclusief de eventueel noodzakelijke betaling. Om de overgang van drie naar één stadswinkel te laten vergezellen van flankerende maatregelen kunnen als tussenoplossing in bijvoorbeeld de hal van het stadhuis Sittard en in Born op een nader te bepalen plek (bijvoorbeeld bank, gemeenschapshuis, uitleenvoorziening bibliotheek, wijkcultuurcentrum, enz.) soortgelijke zelfbedieningszuilen geplaatst worden. Voorkeur heeft een plek waar, indien nodig, een vorm van ondersteuning geboden kan worden door combinatie met reeds aanwezige (niet gemeentelijke) bezetting, eventueel vrijwilligers.

• Aanbieden voor service op maat voor mensen waarvoor het voorgaande geen optie is. Deze service bieden we als gemeente nu al. Er zijn hierover afspraken met de Geerhorst, met zorginstellingen, maar ook aan particulieren wordt deze service geleverd.

Dit levert besparingen op in huisvestings- en exploitatiekosten, alsmede in de totale personele kostensfeer (die bijdraagt aan de taakstelling voor de organisatie van € 4,5 miljoen). Voor adequate dienstverlening is het aanbod op meerdere locaties niet verplicht en maatschappelijk ook niet cruciaal. De meerkosten hiervan kunnen derhalve bespaard te worden. Vanwege het belang van goede dienstverlening op dat éne fysieke punt, is het maatschappelijk cruciaal de doorontwikkeling van geïntegreerde dienstverlening door middel van het Klant Contact Centrum (KCC) voort te zetten. Deze doorontwikkeling is randvoorwaardelijk voor het versterken van de regierol op de klantprocessen en efficiëntere samenwerking met ketenpartners al dan niet op afstand. Naast het aanbieden van de dienstverlening op één locatie, zouden de volgende taken nog beïnvloed worden, maar wordt hiervan, gelet op het geringe effect, afgezien: - Verlagen servicenormen kwaliteitshandvest. Uitgaande van aanbod op één locatie zal

verlaging van de servicenorm voor wachttijden aan de balie geen effect hebben op de afhandeltijd. Wel zal dit leiden tot een wachtrij-effect, en daarmee toename van klachten en een negatief imago. Voorstel is dan ook om de servicenormen vooralsnog op het huidige niveau te handhaven.

- Uitsluitend werken op afspraak, dus afschaffen van de vrije inloop. Bij uitsluitend werken op afspraak kan de bezetting efficiënter georganiseerd worden. Effect is dat burgers niet meer ´vrij kunnen binnenlopen´ voor burgerdienstverlening, ze zullen eerst per telefoon of via internet een afspraak moeten maken. Voorstel is om de vrije inloop vooralsnog te handhaven.

- Belasting betalen: Inwoners hebben de mogelijkheid om aan de balie van de gemeente terecht te kunnen voor het betalen van hun gemeentelijke belastingen. Dit gebeurt met name door burgers die tegen een beslaglegging aanzitten. Hoewel dit geen verplichte dienstverlening is, is het voorstel deze te handhaven, temeer omdat dit ook voor de gemeente een positief effect heeft.

- Verlenen identiteitskaarten aan huis (Geerhorst, instellingen, particulier): Deze dienstverlening is niet wettelijk verplicht. Het is een service, die op afroep wordt

80

aangeboden op rustige momenten, bestemd voor mensen die om bepaalde redenen zelf niet naar het stadhuis kunnen komen. Besparing is mogelijk om deze service te concentreren op vaste momenten, bijvoorbeeld één keer per maand. Voorstel is om hiervoor te kiezen.

- Uitbetalen voorschot Sociale Zaken: Deze dienstverlening is met name ingesteld voor mensen zonder bankrekeningnummer. Het betreft circa 25 uur op jaarbasis, dus minimaal. Gelet op het belang voor de doelgroep is het voorstel om deze dienstverlening te continueren.

- Waarmerken kopie: Burgers kunnen van ieder gewenst document, zoals bijvoorbeeld een diploma, een gewaarmerkte kopie bij de gemeente laten maken. Ook hierbij gaat het om een minimale inzet van circa 25 uur op jaarbasis. Hoewel wettelijk niet verplicht, is het voorstel om deze dienstverlening te continueren tegen kostendekkend tarief.

Onderdeel van dit product is ook de organisatie van verkiezingen. Door voor de bezetting van stembureaus voortaan te kiezen voor verplichte inzet van ambtenaren zonder compensatie van improductieve uren is een besparing van € 50.000 per verkiezing te realiseren. Het maatschappelijk effect van deze maatregel richting kiezers is nul, wel zal door het wegvallen van de stembureauvergoeding de bereidheid van inwoners om zitting te nemen afnemen. Leerlingenvervoer (productnummer: 6127) Verhogen van het afstandscriterium woonadres-school in de verordening leerlingenvervoer van de huidige 2 kilometer tot het wettelijk maximum van 6 kilometer. Het effect van deze maatregel is dat het aanbod van leerlingenvervoer verdwijnt voor leerlingen die momenteel tussen 2 en 6 kilometer van hun school wonen. Ouders/verzorgers zullen dit zelf moeten organiseren. Het betreft ca. 42 kinderen die geen vergoeding meer voor vervoer van gemeentezijde krijgen. Dit kan mogelijk leiden tot besluit om naar een andere dan de betreffende speciale school te gaan. Aanpassen van de kilometergrens voor leerlingenvervoer naar wettelijke norm van 6 kilometer betekent een besparing van € 50.000. Een verzachtend effect is de mogelijke koppeling aan WMO-vervoer, waarvoor op korte termijn een pilot koplopersproject start. Dit dient nader onderzocht te worden. Lijkbezorging (productnummer: 6257) Dit is een wettelijke taak. Op het gebied van grafrechten is geen sprake van kostendekkende tariefstelling, onder meer omdat de kosten van groenonderhoud (IBOR-A-niveau) nog niet worden doorberekend. Gemeentelijke lijn is kostendekkende tariefstelling. Om die reden is een ombuigingsmogelijkheid om het tarief verspreid over drie jaarschijven naar kostendekkend niveau te laten stijgen. Dit leidt uiteindelijk tot een meeropbrengst van € 300.000. Nota bene: tijdens de begrotingsraad is aangegeven deze ombuigingsmogelijkheid te willen beoordelen binnen het totaal van kostendekkendheid binnen de gemeente. Daarop vindt een gemeentebrede verkenning plaats. Juridische advisering Voor behandeling van bezwaar- en beroepschriften is het hebben van een externe commissie niet verplicht. Het is mogelijk om advisering over bezwaarschriften en beroepschriften in 2015 op andere wijze binnen de bestaande formatie te hebben georganiseerd, waardoor een bedrag van € 39.320 kan vrijvallen.

81

Financiële recapitulatie wettelijke taken Product Budget 2011 Ombuigbaar Terugplaatsen

6266 ‐ Handhaving fysieke omgeving 166.160€ ‐€ 166.160€ 6268 ‐ Fysieke veiligheid 7.089.290€ 425.000€ 6.664.290€ 6269 ‐ Sociale veiligheid 32.070‐€ ‐€ 32.070‐€ 6442 ‐ Bestuurszaken 498.380€ 498.380€ 6245 ‐ Stedelijke ontwikkeling 55.760€ 55.760€ 6371 ‐ Archief 23.298€ 23.298€ 6247 ‐ Ruimtelijke ontwikkeling 209.010€ 209.010€ 6374 ‐ Bereikbaarheid en mobiliteit 409.127€ 409.127€ 6354 ‐ Huisvesting basis‐, spec. en voortg. onderwijs 635.420€ 635.420€ 6242 ‐ Afval 5.151.603‐€ 5.151.603‐€ 6243 ‐ Waterbeheer 5.604.945‐€ 5.604.945‐€ 6250 ‐ Wegen 115.880€ 115.880€ 6256 ‐ Dierenoverlast 199.790€ 199.790€ 6246 ‐ Duurzaamheid 47.760€ 47.760€ 6124 ‐ Ondernemerscontact 68.080€ 28.080€ 40.000€ 6141 ‐ Reïntegreren 537.491‐€ 537.491‐€ 6122 ‐ Toekenningen zorg en welzijn 20.167.710€ 2.500.000€ 17.667.710€ 6143 ‐ Uitkeren 678.365€ 678.365€ 6144 ‐ Armoedebestrijding 2.341.140€ 685.002€ 1.656.138€ 6145 ‐ Inburgeren 51.064€ 51.064€ 6146 ‐ WSW 145.964€ 145.964€ 6357 ‐ Welzijn en zorg 1.435.051€ 1.435.051€ 6358 ‐ WMO Collectieve preventie 21.370€ 21.370€ 6265 ‐ Leerplicht en RMC 309.050‐€ 309.050‐€ 6356 ‐ Jeugd en onderwijs 1.177.290€ 404.860€ 772.430€ 6381 ‐ Ondersteuning van vrijwilligers 100.000€ 100.000€ 6121 ‐ Vergunningen 1.548.210‐€ 57.050€ 1.605.260‐€ 6125 ‐ Verstrekkingen 427.150‐€ 50.000€ 477.150‐€ 6127 ‐ Leerlingenvervoer 1.689.540€ 50.000€ 1.639.540€ 6257 ‐ Lijkbezorging 116.599‐€ 300.000€ 416.599‐€ Taakstelling WWnV (WWB, WSW, WIW‐ID, 600‐banenplan) 3.750.000€ 3.750.000€ ‐€ Totaal wettelijk minimum 27.348.331€ 8.249.992€ 19.098.339€

82

2. Overige basistaken Algemeen De tweede categorie in de zero-base-benadering is die van de overige gemeentelijke basistaken. Het gaat hierbij om taken die weliswaar niet wettelijk verplicht zijn (van hogerhand opgedragen), maar desondanks beschouwd kunnen worden als basistaak voor een gemeente. Of anders gezegd: taken die behoren tot de basisrandvoorwaarden voor een gemeente, die als verantwoordelijkheid van de totale gemeenschap gezien mogen worden. Taken die gangbaar zijn in het merendeel van de gemeenten, die inwoners in Nederland logischerwijs van hun gemeente mogen verwachten, ongeacht of ze bijvoorbeeld in Sittard-Geleen, Goes of Emmen wonen. Voor de zero-base-benadering maken we daarbij onderscheid tussen de thema's basiskwaliteit en kwetsbare groepen. Beïnvloedbaar: € 6,5 miljoen De doorlopen exercitie heeft ertoe geleid dat van het totale pakket aan externe producten (€ 62,5 miljoen) een takenpakket met de omvang in de begroting 2011 van € 18,0 miljoen is aangemerkt als wettelijk. Hiervan wordt voorgesteld om in de zero-base-begroting een bedrag van € 11,5 miljoen terug te plaatsen als cruciaal en € 6,5 miljoen te bestempelen als ombuigbaar (incl. € 1,8 kapitaalslasten), 41,6% van de taakstelling. Hoe deze bedragen tot stand zijn gekomen blijkt uit navolgende afzonderlijke behandeling van de diverse producten. Door het al dan niet accorderen van deze afzonderlijke maatregelen kan bepaald worden in welke mate deze beïnvloedbare ruimte uiteindelijk bijdraagt aan de taakstelling van € 15,6 miljoen. 3.1 Basiskwaliteit Product voor product Hieronder volgen de producten die tot het blok basiskwaliteit zijn gerekend. Per product is nagegaan of sprake is van een cruciale taak en in welke mate. Het overige is aangemerkt als ombuigbaar. Het totaaloverzicht van de ombuigingsmaatregelen voortvloeiend uit dit blok is opgenomen in bijlage 4. Sociale veiligheid (productnummer: 6269) Betreft de kosten voor additionele toezicht, naast politie, alsmede budget voor afstemming tussen diverse handhavingspartners. In aanvulling op politietaak is toezicht in de openbare ruimte noodzakelijk i.v.m. beperking overlast en bevorderen sociale veiligheid. Het bedrag omvat onder meer algemene surveillance, terrassen, uitstallingen, evenementen, foutparkeren, enzovoort. Voorstel is om het volledige bedrag terug te plaatsen (€ 1.233.710), tegen de achtergrond dat een bredere heroriëntatie op Stadstoezicht zal plaatsvinden, gericht op vergroting zichtbaarheid op straat (minder overhead).

€ 19,2 miljoen

€ 30,7 miljoen

83

Markten (productnummer: 6263) Voorstel is om dit te handhaven, met als uitgangspunt dat we markten faciliteren, mits behoefte. Vanuit criterium ‘minder overheid, meer samenleving’ is uitgangspunt dat op het totaal sprake moet zijn van kostendekkendheid (incl. indirecte kosten). Volkshuisvesting (productnummer: 6349) Hierop is tijdens de 2e ombuigingsronde (begroting 2012) het bedrag reeds terug gebracht naar het cruciale niveau. Voorstel is om het huidige bedrag overeind te houden. Sport (productnummer 6345) Hierop is, aanvullend aan efficiencymaatregel van € 60.000 voor het Anker een taakstelling/zoekopdracht van € 1.000.000 te koppelen. Zoekrichtingen om deze te realiseren zijn onder meer: • Opheffen overcapaciteit zwemwater door maatregelen m.b.t. (buitenbad) Hatenboer • Efficiencyopdracht Sportstichting, incl. samenwerking backoffice met andere organisaties,

zoals PIW of cultuurbedrijf • Opschaling sportaccommodaties (PM, zie paragraaf 7.1.3.) • Opschorten onderdelen Sportzone fase 2. Beïnvloedbaar zijn nog RJO, NTC tafeltennis en

NTC wielrennen. Dit levert een besparing op voor investeringen nieuw beleid alsmede jaarlijkse exploitatielasten.

• Gedacht kan ook worden aan sluiting gymzalen, maar dat wordt betrokken bij bredere bestuursopdracht accommodaties (paragraaf 7.1.3.)

• Aanvullend zou gekeken kunnen worden naar subsidies en gemeentelijke bijdrage aan de Jeugdolympiade.

Overige cultuur (productnummer: 6352) Voorstel is om de subsidies voor harmonieën, fanfares, schutterijen, toneel, zang, carnaval, orkesten en overige volkscultuur te handhaven. Wel wordt voorgesteld om de subsidie voor religieuze instellingen te schrappen. Een dergelijke subsidie kan niet als basistaak voor gemeenten worden aangemerkt, is niet gebruikelijk. Het betreft geen wettelijke taak en het effect is niet bekend. Dit levert een besparing op van € 45.790. Schrappen betekent inkomstenderving religieuze instellingen. Buurt en opbouwwerk (productnummer: 6353) Dit product kan worden onderverdeeld in twee componenten: wijkaccommodaties en buurten opbouwwerk. Wijkaccommodaties: Vanuit het principe minder overheid, meer samenleving kan de verantwoordelijkheid voor gemeenschapsaccommodaties bij burgers en private partijen gelegd worden. Dit levert een jaarlijkse besparing van € 475.000 op. Hier staat wel een eenmalige forse afboeking op vastgoed tegenover. Buurt- en opbouwwerk: voor wat betreft buurtopbouwwerk is het een ombuigingsmogelijkheid om dit, in het kader van ‘minder overheid, meer samenleving’ te stoppen. Dit levert een besparing van € 268.110 op. Burgerparticipatie in het kader van wijkgericht werken wordt minder ondersteund en bewonersbetrokkenheid van kwetsbare groepen bij leefbaarheids- en veiligheidsaanpak in kansbuurten en risicogebieden neemt af, met als risico dat de problematiek toeneemt. Verkeer (productnummer: 6249) De ombuigingsmogelijkheden binnen dit product betreffen: • Uitvoering kleine verkeersmaatregelen: niet meer alle verzoeken tot het uitvoeren

honoreren, alleen in geval van verkeersveiligheid. Besparing € 50.000 • Verkeersbrigadiers: primair zien als gezamenlijke verantwoordelijkheid van scholen en

ouders, en dus van gemeentezijde geen vergoeding meer voor materialen en attenties. Scholen moeten hiervoor zorgen, hetgeen een heroverweging binnen hiervoor inzetbare budgetten betekent. Besparing: € 12.970.

84

• Wegmarkeringen: verlagen kwaliteitsniveau naar IBOR laag. Vooral besparingen op beeld, wegmarkeringen zullen minder frequent opgehaald worden, waardoor ze vervagen, maar wel binnen de normen blijven. Besparing € 60.175

• Onderhoud bewegwijzering: minder schoonmaken, besparing € 2.900. Wegen (productnummer: 6250) De ombuigingsmogelijkheden binnen dit product betreffen: • Beheer wegen: Verlagen kwaliteitsniveau naar laag (conform paragraaf 7.1.2). Minder

groot onderhoud, gaten/scheuren vullen, minder maai-zuigen, bermmaaien en meer klepelen. Beeld: veel reparatieplekken, meer losliggende tegels, meer overlast voor verkeer/rijgenot, etc., meer klachten en overlast. Alleen voor locaties in relatie tot waterbeheer wordt maaisel geruimd, rest blijft liggen. Op beeld achteruitgang. Besparing: € 725.896

• Openbare verlichting: Avondverlichting door de week van 24.00 uur naar 23.00 uur uitzetten. Extra klachten burgers, mogelijk vermindering veiligheidsgevoel/sociale veiligheid. Verlagen kwaliteitsniveau naar laag (IBOR Beleidsplan 2012) en minder lampcontroles uitvoeren. Gevolg zal zijn extra klachten burgers, mogelijk vermindering veiligheidsgevoel/sociale veiligheid. Besparing: € 306.093

• Onkruidbestrijding: Verlagen kwaliteitsniveau naar: laag (IBOR Beleidsplan 2012).Verharding zal een groener uiterlijk krijgen. Snellere afschrijving veegwagens i.v.m. meer onkruid in goten. Meer klachten bewoners. Besparing: € 48.857

• IBOR kapitaal wegen: In 2013-2015 geen vervangingsinvesteringen IBOR, besparing in 2015 € 667.633; in 2013 en 2014 ook samen € 834.000. Besparing: € 1.501.633

• Onderhoud asfalt: Geen maatschappelijke effecten. Deze activiteiten worden bekostigd uit het budget “beheer wegen”. Besparing: € 28.490

• Aanleg inritten: Op verzoek, mits kostendekkend. • Zuilen, abrireclame: Op verzoek, mits kostendekkend. Openbaar groen (productnummer: 6251) De ombuigingsmogelijkheden binnen dit product betreffen: • Algemeen openbaar groen: Parken open laten; geen geraniumzuilen; geen

bollen/knollenbeheer; minimaal onderhoud waterbeheer (alleen irt bestrijding blauwalg); geen winter-zomerperken. Mogelijke vernielingen parken (Toon Hermanstuin Jardin'd Isabelle, Stadstuin en Hof van Onthaasting).Geen dag van het park, voortuintjeswedstrijd en kleine zaken rondom boomfeestdag. Mogelijk effect op sociale cohesie en mogelijkheden voor natuurmilieueducatie. Besparing: € 78.240

• Bomen: Verlagen kwaliteitsniveau naar laag (IBOR Beleidsplan 2012). Minder frequent snoeien, stam-wortelschot 1x per jaar snoeien, geen inboet. Versnippering bomenstructuur, meer klachten/overlast. Meer aansprakelijkstellingen i.v.m. schade aan eigendommen derden. Besparing: € 281.242

• Beplantingen: Verlagen kwaliteitsniveau naar laag (IBOR Beleidsplan 2012). bv: frequentie schoffelen, maaien, snoeien, etc. minder. Achteruitgang beeld, minder schone openbare ruimte. Sociale veiligheid omdat bv bosplantsoen minder vaak gesnoeid kan worden, meer klachten burgers. Verlagen kwaliteitsniveau naar laag (IBOR Beleidsplan 2012). Minder frequent snoeien van beplanting en snoeiafval laten liggen in plantsoen.- achteruitgang beeld - sociale veiligheid Besparing: € 829.938

• Bos- en natuurterreinen: Verlagen kwaliteitsniveau naar laag (IBOR Beleidsplan 2012). Verlagen frequenties snoeien en niet uitvoeren VTA inspecties in bossen. Afsluiten bossen voor recreatie, aansprakelijk stellingen vanuit landbouwers i.v.m. verminderde oogstopbrengsten perceel. Geen assistentie meer in het kader van snoeiacties ten aanzien van bietencampagne. Besparing: € 18.084

• Groenbeheer begraafplaats: Verlagen kwaliteitsniveau naar laag (IBOR Beleidsplan 2012). Bijvoorbeeld minder vaak snoeien, onkruid verwijderen en gras maaien. Achteruitgang beeld. Besparing: € 54.447

85

• IBOR kapitaal groen: In 2013-2015 geen investeringen IBOR, besparing in 2015 € 128.736; in 2013 en 2014 ook samen € 161.000,- Besparing € 289.736

Buurt- en opbouwwerk (6253) Een ombuigingsmogelijkheid is om in de zero-based begroting geen bedrag meer voor speelvoorzieningen op te nemen. Dit leidt tot een besparing van € 171.205. vanuit minder overheid, meer samenleving kan het beheer overgedragen worden aan de wijk. Effect is dat jeugd geen spelaanleiding meer geboden krijgt, met risico van achteruitgang sociale cohesie, controle en beweging kinderen. Kunst in de openbare ruimte (6254) Een ombuigingsmogelijkheid is om geen apart budget meer voor onderhoud op te nemen (budget € 36.000). Regulier onderhoud zal vanuit IBOR worden meegenomen. Het restantbudget (€ 830) is toereikend voor in depot nemen in geval van onveilige situaties. Dierenoverlast (6256) Een ombuigingsmogelijkheid is om de bakken minder vaak te ledigen en te stoppen met hondenspeelweiden. Dit leidt tot een besparing van € 56.140. WMO collectieve preventie (6358) Een ombuigingsmogelijkheid is om de huidige bedragen in de zero-based-begroting op te nemen. Jeugd en onderwijs (productnummer 6356) Geen wettelijke taak. Een ombuigingsmogelijkheid is om onderwijsbegeleiding als taak te schrappen, vanuit oogpunt meer eigen verantwoordelijkheid vanuit de scholen. Schoolbesturen moeten zelf verantwoordelijkheid nemen voor het inpassen van doelgroepkinderen (waaronder Roma en Sinti) in regulier onderwijs. Dit betekent een besparing van € 75.230. Voorstel is om het stimuleringsbudget totstandkoming Integrale Kind Centra (= samenvoeging van PO met kindfuncties o.a. afgestemd op de demografische ontwikkeling) te continueren (€ 11.000). Ondersteuning vrijwilligers (6381) Een ombuigingsmogelijkheid is om de huidige budgetten te continueren, gelet op belang van vrijwilligerswerk binnen niveau basiskwaliteit. Parkeren (productnummer 6126) Parkeren is van belang vanwege sturing op bereikbaarheid van de stad en regulering in de openbare ruimte. Koers is om voor 2015 het uitgangspunt minimaal kostendekkendheid te laten zijn.

86

3.2 Kwetsbare groepen Product voor product Hieronder volgen de producten die tot het blok kwetsbare groepen zijn gerekend. Per product is nagegaan of sprake is van een cruciale taak en in welke mate. Het overige is aangemerkt als ombuigbaar. Voor deze categorie worden geen ombuigingsvoorstellen geformuleerd. Gehandicaptenbeleid (6357) Voorstel is om dit terug te plaatsen in de begroting (€ 146.360). WMO Collectieve Preventie (6358) Voorstel is om de huidige taken en projecten terug te plaatsen in de begroting. Het betreft onder meer thuishulp (€ 68.790), Orbis GGZ/Alzheimer (€ 18.840), steunpunt mantelzorg (€ 71.180, het is belangrijk om mantelzorg te stimuleren, vanwege dubbel effect: ‘minder overheid, meer samenleving’, ‘minder beroep op andere middelen’), Maatjesproject (€ 36.510, uitgangspunt is zelfredzaamheid bevorderen en dit is hiervoor een geschikt instrument), Project Wel Zo Handig (€ 45.790, idem). Versterking mantelzorg VWV (€ 50.880). Jeugd- en onderwijs Dit betreft budgetten voor schakelklassen, voor-vroegschoolse opvang en zorgstructuur voor primair en voortgezet onderwijs (in totaal € 710.000). De uitvoering van schakelklassen is op basis van een kan-bepaling in de Wet op Primair Onderwijs en de Wet Voortgezet Onderwijs. Bij schrappen van deze taak vervallen de bijbehorende rijksmiddelen, die deze taak volledig dekken. Mochten rijksmiddelen verdwijnen, dan geldt ‘trap op, trap af’. Ten aanzien van voor en vroegschoolse opvang: de gemeente is wettelijk verplicht een 100% aanbod voorschoolse educatie aan te bieden aan doelgroeppeuters. Ten aanzien van Zorgstructuur primair en voortgezet onderwijs: deze taak is gericht op het voorkomen van schooluitval van kwetsbare leerlingen. Hiervoor wordt € 364.000 ingezet, het huidige bedrag. Jeugd en vrije tijd (productnummer 6382) Betreft preventieve activiteiten vanuit Halt. Voorstel is om deze te continueren.

87

Financiële recapitulatie basistaken Product Budget 2011 Ombuigbaar Terugplaatsen

Basistaken6269 ‐ Sociale veiligheid 1.233.710€ 1.233.710€ 6263 ‐ Markten 160.740‐€ 160.740‐€ 6349 ‐ Volkshuisvesting 114.080€ 114.080€ 6345 ‐ Sport 5.500.467€ 1.000.000€ 4.500.467€ 6352 ‐ Overige cultuur 517.890€ 45.790€ 472.100€ 6353 ‐ Buurt en opbouwwerk 757.171€ 743.841€ 13.330€ 6248 ‐ Reiniging 1.558.740€ 1.558.740€ 6249 ‐ Verkeer 348.663€ 126.045€ 222.618€ 6250 ‐ Wegen 5.638.866€ 2.444.779€ 3.194.087€ 6251 ‐ Openbaar groen 3.799.658€ 1.551.687€ 2.247.971€ 6253 ‐ Speel‐ en recreatievoorzieningen 171.205€ 171.205€ ‐€ 6254 ‐ Kunst in de openbare ruimte 41.830€ 36.830€ 5.000€ 6256 ‐ Dierenoverlast 66.140€ 56.140€ 10.000€ 6358 ‐ WMO collectieve preventie 71.230€ 71.230€ 6356 ‐ Jeugd en onderwijs 86.230€ 75.230€ 11.000€ 6381 ‐ Ondersteuning vrijwilligers 76.480€ 76.480€ 6126 ‐ Parkeren 3.051.080‐€ 3.051.080‐€

Subtotaal 16.770.540€ 6.251.547€ 10.518.993€

Kwetsbare groepen6357 ‐ Gehandicaptenbeleid 146.360€ ‐€ 146.360€ 6358 ‐ WMO Collectieve preventie 291.990€ 291.990€ 6356 ‐ Jeugd en onderwijs 710.000€ 710.000€ 6382 ‐ Jeugd en vrije tijd 109.490€ 109.490€

Subtotaal 1.257.840€ ‐€ 1.257.840€

Totaal basistaken 18.028.380€ 6.251.547€ 11.776.833€

88

3. Lokale prioriteiten Algemeen De laatste categorie binnen de zero-base-benadering is die van de lokale prioriteiten. Het gaat hierbij om taken die bovenop de wettelijke taken en overige basistaken door de gemeenteraad als noodzakelijk voor de specifieke situatie van Sittard-Geleen zijn beoordeeld. Vanuit de notitie 'Ombuigen met visie' en de Voorjaarsnota 2011 kan hiervoor een driedeling worden aangedragen, namelijk: economische structuur, sociale vitaliteit en stedelijke functies Beïnvloedbaar: € 4,0 miljoen De doorlopen exercitie heeft ertoe geleid dat van het totale pakket aan externe producten (€ 62,5 miljoen) een takenpakket met de omvang in de begroting 2011 van € 13,6 miljoen is aangemerkt als wettelijk. Hiervan wordt voorgesteld om in de zero-based-begroting een bedrag van € 9,6 miljoen terug te plaatsen als cruciaal en € 4,0 miljoen te bestempelen als ombuigbaar (= 25,6% van de taakstelling). Hoe deze bedragen tot stand zijn gekomen blijkt uit navolgende afzonderlijke behandeling van de diverse producten. Door het al dan niet accorderen van deze afzonderlijke maatregelen kan bepaald worden in welke mate deze beïnvloedbare ruimte uiteindelijk bijdraagt aan de taakstelling van € 15,6 miljoen.

4.1 Economische structuur (Boven) regionaal economisch beleid (productnummer 6392) De activiteiten binnen dit product zijn noodzakelijk voor het ontwikkelen van focus, gekoppeld aan Brainport. Wel dienen de oude ombuigingen (€ 150.000, voor regionaal economisch beleid en bestuurlijke prioriteiten lobby) taakstellend te zijn opgelost in 2015. MKB (productnummer 6393) Voorstel is om in de zero-based-begroting een jaarlijkse storting van € 340.000 in de reserve economische ontwikkeling op te nemen. Tenslotte wordt gelet op de economie een lagere afdracht BSF van € 50.000 verwacht. In totaal betekent dit dat voor een bedrag van € 479.000 wordt teruggeplaatst, tegenover een besparing van € 304.000. Het budget voor dienstverlening aan het MKB blijft ongewijzigd.

€ 19,2 miljoen

€ 30,7 miljoen

€ 40,3 miljoen

89

Arbeidsmarktbeleid (productnummer 6394) Dit levert een bijdrage aan duurzame werkgelegenheid, biedt antwoord op toenemende fricties op de arbeidsmarkt. Voorstel is dan ook om dit budget te handhaven. 4.2 Sociale vitaliteit Markten, Paasmarkt Born (productnummer: 6263) Deze is bevorderlijk voor sociale cohesie en biedt een platform voor plaatselijke verenigingen om inkomsten te generen. Handhaven. Mobiliteit (productnummer: 6374) Een ombuigingsmogelijkheid is om de verantwoordelijkheid voor verkeerseducatie volledig bij de scholen te leggen (minder overheid, meer samenleving). Dit leidt tot een besparing (inclusief vervallen provinciale bijdrage) van € 20.890. De gemeente stimuleert de verkeersveiligheid door scholen te ondersteunen in het verkeersonderwijs (Vebo/Vevo), en door ondersteunende veiligheidsacties zoals zebra-acties. Voor het ondersteunen van scholen in het verkeersonderwijs heeft de gemeente convenanten met de scholen. De gemeente stimuleert de school hierbij om het onderwijs goed vorm te geven door hier afspraken over te maken, en door het geven van een subsidie (2/5 gemeente, 3/5 ROVL). De convenanten met de scholen zijn voor onbepaalde tijd, maar kunnen jaarlijks worden stopgezet. Het betreft geen wettelijke taak en is dus een ombuigingsmogelijkheid. Van de Provincie ontvangt de gemeente de helft van de kosten als subsidie. Bij het stopzetten van de subsidies aan scholen, en ondersteuningen van acties wordt in het kader van minder overheid, meer samenleving de verkeerseducatie volledig overgelaten aan de scholen en ouders, en aan initiatieven uit de samenleving. Minder aandacht voor verkeerseducatie kan leiden tot meer verkeersslachtoffers, met name onder de kwetsbare groep kinderen. Stadsdeelplannen (productnummer: 6221) Deze vormen een belangrijk instrument voor gemeentelijke activiteiten naar wijken en kernen. Handhaven (€ 250.000). Wijkdienstverlening (6222) Dit budget betreft doorbelasting kostenplaats, kapitaallasten servicepunt Sanderbout, vrijwilligerskostenvergoeding voor toezichthouders in het vrijwillig buurtbeheer en proceskosten van de stadsdeelcyclus. De laatste twee, en in het bijzonder de proceskosten stadsdeelcyclus, zijn cruciaal in het kader van het wijkgericht werken. Voorstel is om deze budgetten terug te plaatsen. Volksfeesten (productnummer: 6255) Deze activiteiten dragen bij aan de vitaliteit en leefbaarheid in wijken en kernen. Uitgangspunt voor 2015 is dat het geheel aan activiteiten kostendekkend is, en er derhalve geen gemeentelijk budget (momenteel € 121.051) meer voor nodig is. Overige cultuur (productnummer 6352) Betreft kermissen buurten en wijken. Deze dragen bij aan de vitaliteit in de wijken en kernen. Kermissen worden gecontinueerd zolang er een aantoonbaar draagvlak voor is. Aanvullend uitgangspunt is dat het totaal kostendekkend moet zijn, en er derhalve geen gemeentelijk budget (momenteel € 135.511) meer voor nodig is. Het taakveld ‘cultuur nieuw’ is onderdeel van de nieuw aanpak cultuur. Speel- en recreatievoorzieningen (productnummer: 6253) Vanuit het uitgangspunt ‘minder overheid, meer samenleving’ is het een ombuigingsmogelijkheid om de gemeentelijke bijdragen aan Stichting Streekboerderij Daniken (€ 102.940, grondgebied gemeente Schinnen) en Kasteelpark Born (€ 57.710) af te bouwen tot

90

€ 0 in 2015. Dit leidt tot een besparing van circa € 160.000. Genoemde organisaties zullen de komende jaren een forse inspanning moeten doen om aanvullende inkomsten te genereren. Duurzaamheid (productnummer: 6246) Onder dit product valt de gemeentelijke bijdrage aan Natuur- en Milieu Educatie. Een ombuigingsmogelijkheid is om deze, vanuit benadering ‘minder overheid, meer samenleving’ te schrappen. Besparing: € 72.000. Het Centrum voor Natuur- en milieueducatie Westelijke Mijnstreek (CNME) verzorgt activiteiten op het gebied van ecologische basisvorming voor basis- en voortgezet onderwijs, (bij)scholingsactiviteiten en projectactiviteiten in samenwerking met derden. Jaarlijks maken hier ca. 15.000 kinderen gebruik van. Het centrum wordt gefinancierd door bijdragen van de gemeenten (Sittard-Geleen, Schinnen, Beek, Stein), en met projectgelden van derden. De gemeente Sittard-Geleen is de grootste verstrekker van subsidie aan het CNME. Momenteel wordt er bekeken of door aan te sluiten bij het RCE Rhine/Meuse de werkzaamheden van het CNME efficiënter en goedkoper kunnen worden uitgevoerd (Het RCE Rhine/Meuse is een samenwerking tussen overheden, scholen en bedrijfsleven, om gezamenlijk te komen tot doorlopende leerlijnen met name op het gebied van duurzaamheid in de natuur, met water, met grondstoffen etc.). Het stopzetten van de subsidie van Sittard-Geleen aan het CNME past bij het kader minder overheid, meer samenleving. Hiermee wordt de verantwoordelijkheid om het bewustzijn van scholen en burgers voor natuur en milieu te verhogen neergelegd bij enerzijds de ouders en scholen, en anderzijds bij het bedrijfsleven om via projectsubsidies het CNME te ondersteunen. Dit kan leiden tot minder aandacht voor natuur- en milieueducatie. Mogelijk leidt dit tot het opheffen van het CNME (1,6 fte). Voor het stopzetten van de subsidie zal een redelijke termijn in acht moeten worden genomen. Welzijn en zorg (productnummer: 6357) Op het gebied van maatschappelijk werk kan door maatregelen aan de poort € 100.000 van het budget van € 864.460 bespaard worden. Vanuit terugtredende overheid is schrappen van budget Participatie, Integratie en Tolerantie verdedigbaar. Een ombuigingsmogelijkheid is om activiteiten als dag van de dialoog, Multi-culti-festival, moeders onze zonen te beëindigen. Besparing € 113.920. Combinatiefuncties: Sittard-Geleen neemt deel aan Landelijke Impuls Brede Scholen, Sport en Cultuur (regeling combinatiefunctionarissen), die wordt verzorgd vanuit het door de Sportstichting opgerichte leerbedrijf Sprint. Dit is geen wettelijke taak en daardoor een mogelijke ombuigingsmaatregel. Met het schrappen van de combinatiefunctionarissen vervalt de verenigingsondersteuning bij sport, wordt niet meer voorzien in een naschools aanbod, vervalt het sportbuurtwerk,het regionale project voor gehandicaptensport en kan niet meer gewerkt worden aan de kwaliteitsimpuls voor het gymonderwijs. Dit heeft effect op ondersteuning gericht op vitale verenigingen in buurten en wijken. Tevens valt daarmee de basis onder het leerbedrijf Sprint weg. Op het gebied van cultuur vervalt de ondersteuning op het gebied van vooral popmuziek. Mondiaalbeleid: Er is geen aandacht meer en er wordt niet meer geïnvesteerd in solidariteit en mondiale bewustzijn. Sittard-Geleen voert ook geen activiteiten meer uit om de titel ‘Fairtradegemeente’ te behouden. Dit budget wordt onder meer gebruikt voor bevorderen onderwijsactiviteiten op gebied van mondiaal bewustzijn, voor subsidies voor activiteiten gericht op mondiale bewustwording en activiteiten op het gebied van bewustwording burgers over ontwikkelingssamenwerking. Ook vervalt daarmee de subsidie voor het evenement Musada. Met het verliezen van de titel ‘Fairtradegemeente’ verliest de gemeente zijn voorbeeldfunctie op dit gebied. WMO collectieve preventie (productnummer: 6358) Voorstel is om de taken vanuit senioren onze zorg en projecten op het gebied van vergroten mogelijkheden tot zelfstandig wonen te continueren. In totaal gaat het om € 286.530.

91

Jeugd en vrije tijd (productnummer: 6382) Bedrag bestaat uit € 779.810 professioneel jeugd- en jongerenwerk, € 238.000 vrijwillig jeugd- en jongerenwerk en € 80.690 inzet op schoolveiligheid (incl. Halt). Belangrijk ter voorkoming van grotere problematiek in de toekomst, daarom handhaven. Ondersteuning van vrijwilligers (productnummer 6381) Voorstel is om deze taken te handhaven, vrijwilligers vormen het fundament voor verenigingen, leefbaarheid, mantelzorg, enzovoort. 4.3 Stedelijke functies Stedelijke ontwikkeling (productnummer: 6245) Onder dit product vallen de budgetten voor monumentenbeleid. Dit versterkt het historisch karakter van de stadscentra. Een ombuigingsmogelijkheid is om de gemeentelijke inzet hierop te concentreren, hiertoe te beperken. Omdat voor de periode 2012-2016 de bedragen al grotendeels vastliggen, zijn pas na 2015 ombuigingseffecten te realiseren. Consequentie van deze keuze is dat vanaf 2015 bij nieuwe aanvragen voor subsidies voor monumenten deze alleen verstrekt worden voor monumenten in de stadscentra. Hierdoor dragen de subsidies optimaal bij aan het versterken van de stadscentra. Lopende subsidie aanvragen worden nog conform het geldende beleid afgehandeld. Desondanks is het voorstel om de geschetste lijn nu alvast in te zetten en de budgetten te handhaven. Markten: St. Joep (productnummer: 6263) Belangrijk evenement voor stadscentrum Sittard. Vanuit criterium ‘minder overheid, meer samenleving’ kostendekkendheid als uitgangspunt voor 2015 (incl. indirecte kosten). Stedelijke cultuur (productnummer: 6350) Andere benadering cultuuraanbod, met als centraal element cultuurbedrijf, waaruit diverse onderdelen (theatervoorstellingen, muziekonderwijs, evenementen, bibliotheek, museum) georganiseerd worden, conform kadernota en uitvoeringsnotitie cultuur. De huidige uitgaven voor cultuur, een niet-wettelijke taak, bedragen zo’n € 9,5 miljoen. Om binnen dit bedrag te bezuinigen, zonder dat vitale functies/voorzieningen voor de stad verdwijnen, is een andere benadering opgebouwd (als uitwerking van kadernota cultuur en uitvoeringsnotitie), met als centrale ingrediënten: sterk verenigingsleven, een centrum voor creatieve vorming, bibliotheek, professioneel podium met productiefunctie, poppodium, presentatie/tentoonstellingsruimte, broedplaatsen voor (pop)muziek, beeldende kunsten en architectuur, evenementen en stedelijke programmering. Centraal binnen dit nieuwe concept staat het in de kadernota cultuur geïntroduceerde cultuurbedrijf. Dit verzorgt de facilitaire ondersteuning van verenigingen, autonome kunstenaars, het centrum voor creatieve vorming, het productiehuis/podium en de broedplaatsen. Daarnaast kan de (ondersteuning van de) organisatie van evenementen (incl. medewerkers) hier worden ondergebracht, alsmede de coördinatie van de stedelijke programmering. Uitgangspunten in deze benadering zijn: bibliotheek in de Dobbelsteen en uitleenvoorzieningen op meerdere plaatsen elders in de stad (met als uitgangspunt de autonome ontwikkeling bibliotheken i.r.t. e-books, digitalisering), de stadsschouwburg omvormen tot professioneel podium met productiefunctie, waarin zowel professionele gezelschappen als Laagland een thuisbasis krijgen, als ook plaatselijke amateurgezelschappen, herinrichting van het onderwijs op gebied van muziek, theater, dans en beeldende kunst, en het realiseren van broedplaatsen. Taakstelling € 1,25 miljoen Domein (productnummer: 6372) Voorstel is om hier de lijn te volgen, zoals geschetst in de hoofdnotitie. Daarnaast is een aanvullende besparing van € 100.000 op personele kosten mogelijk door samenwerking binnen cultuurbedrijf. Deze vormen onderdeel van de organisatie-taakstelling van € 4,5 miljoen.

92

Sport (productnummer: 6380) Hier is een aanvullende besparing mogelijk van € 35.000 door besparing op subsidies, als effect invoering regionale subsidieregeling. Deze maatregel heeft geen maatschappelijk effect. Stadseconomie (productnummer: 6390) Voorstel is om deze budgetten te handhaven, met uitzondering van een besparing van € 19.910 op subsidie aan VVV (op totaalbedrag van € 164.910). Door promotie via de VVV wordt het toeristisch-recreatief aanbod versterkt, waardoor het aantal bezoekers aan Sittard-Geleen toeneemt. De gemeenten in Zuid-Limburg hebben gezamenlijk een prestatiecontract met de Stichting VVV Zuid-Limburg. Dit contract loop tot 2013. Via de gemeenten wordt een deel van de taken van de VVV gefinancierd; de rest van de financiering komt uit de markt. Voor de periode 2013-2016 moet een nieuw contract met de VVV worden afgesloten. In het kader van minder overheid, meer samenleving, zal hierin de bijdrage van de gemeenten aan de VVV met 10 % worden gereduceerd. Tevens zal meer focus aangebracht worden op vermarkten van bijv. Brainport. Effect van de korting van de gemeentelijke subsidies is dat de verantwoordelijkheid voor de promotie op toeristisch-recreatief vlak meer naar de markt verschuift. Verkeer (productnummer: 6249) Een ombuigingsmogelijkheid is de zakpalen buiten bedrijf te stellen en te volstaan met reglementering d.m.v. borden. Consequentie is dat er aan de zijde van Paardestraat en Putstraat geen fysieke barrière meer is om met name centrum van Sittard van verkeer te verschonen. Besparing: € 44.000 op jaarbasis. Momenteel beschikken 739 personen over een toegangspasje. Zakpalen worden gebruikt als fysieke barrière om met name het centrum van Sittard van verkeer te verschonen. Zakpalen zijn eigenlijk dubbelop, omdat middels bebording regels wettelijk vastliggen. De zakpalen zouden als ombuigingsmogelijkheid buiten werking kunnen worden gesteld. Daarmee vervalt de genoemde fysieke barrière . Het maatschappelijk effect kan worden verkleind door middel van prioritering binnen handhaving.

93

Financiële recapitulatie lokale prioriteiten Product Budget 2011 Ombuigbaar Terugplaatsen

Economische structuur en werkgelegenheid6392 ‐ (Boven) regionaal economisch beleid 135.201‐€ ‐€ 135.201‐€ 6393 ‐ MKB 779.012€ 300.000€ 479.012€ 6394 ‐ Arbeidsmarktbeleid 72.200€ ‐€ 72.200€

Subtotaal 716.011€ 300.000€ 416.011€

Sociale vitaliteit6363 ‐ Markten 18.610‐€ 18.610‐€ 6374 ‐ Mobiliteit 28.930€ 28.930€ ‐€ 6221 ‐ Stadsdeelplannen 205.000€ 205.000€ 6222 ‐ Wijkdienstverlening 61.030€ 61.030€ 6255 ‐ Volksfeesten 121.051€ 121.051€ 6352 ‐ Overige cultuur 14.460€ 14.460€ 6253 ‐ Speel‐ en recreatievoorzieningen 160.650€ 160.650€ ‐€ 6246 ‐ Duurzaamheid 72.000€ 72.000€ ‐€ 6357 ‐ Welzijn en zorg 2.619.440€ 1.192.530€ 1.426.910€ 6358 ‐ WMO Collectieve preventie 286.530€ 286.530€ 6382 ‐ Jeugd en vrije tijd 990.120€ ‐€ 990.120€ 6381 ‐ Ondersteuning van vrijwilligers 188.950€ ‐€ 188.950€

Subtotaal 4.729.551€ 1.454.110€ 3.275.441€

Stedelijke functies6245 ‐ Stedelijke ontwikkeling 198.940€ ‐€ 198.940€ 6263 ‐ Markten 27.480‐€ 27.480‐€ 6350 ‐ Stedelijke cultuur 7.220.853€ 1.260.180€ 5.960.673€ 6372 ‐ Museum het Domein 361.384€ ‐€ 361.384€ 6380 ‐ Sportzone 216.470€ 35.000€ 181.470€ 6390 ‐ Stadseconomie 153.561€ 19.910€ 133.651€ 6249 ‐ Verkeer 44.070€ 44.070€ ‐€

Subtotaal 8.167.798€ 1.359.160€ 6.808.638€

Totaal lokale prioriteiten 13.613.360€ 3.113.270€ 10.500.090€

94

4. Nieuw beleid Ombuigingsmogelijkheden vanuit de zero-based-benadering. Oud' nieuw beleid - investeringen Onderwerp Begroting Ombuigbaar Terugplaatsen Ondernemershuis (inv. € 1.000.000) € 100,000 € 100,000 € - Herstructurering voorzieningen (inv. € 13.600.000) € 1,360,000 € 1,360,000 € - Da Capo 2e fase (inv. € 2.400.000) € 240,000 € 240,000 € - 4e tranche binnenstedelijk (€ 1.800.000) € 180,000 € 180,000 € - Subtotaal 'oud' nieuw beleid € 1,880,000 € 1,880,000 € - Nieuw beleid VJN 2011 - investeringen VJN Ombuigbaar Terugplaatsen Centrale stadswinkel (€ 1.500.000) € 150,000 € - € 150,000 Mobiliteit, bereikbaarheid, DVM (€ 6.000.000) € 600,000 € 300,000 € 300,000 Economie, wijkwinkelcentra, enz. (€ 6.000.000) € 600,000 € 300,000 € 300,000 Leefbaarheidsagenda (€ 4.000.000) € 400,000 € 200,000 € 200,000 Herinrichting TASS (€ 2.000.000) € 200,000 € - € 200,000 Natuurspeelbos (€ 200.000) € 20,000 € 20,000 € - Overdracht woonwagens PM PM Poppodium (€ 6.000.000) € 600,000 € 300,000 € 300,000 Sportzone 2 (€ 6.000.000) € 600,000 € 300,000 € 300,000Masterplan openbare ruimte (€ 2,4 miljoen) € 240,000 € 80,000 € 160,000 Da Capo (inv. € 560.000) € 56,000 € - € 56,000 Verplaatsen skatebaan (€ 400.000) € 40,000 € - € 40,000 Subtotaal nieuw beleid VJN 2011 - investeringen € 3,506,000 € 1,500,000 € 2,006,000 Nieuw beleid VJN 2011 - exploitatie VJN Ombuigbaar Terugplaatsen Veiligheid € 700,000 € 200,000 € 500,000 Brainport € 600,000 € - € 600,000 Poppodium € 150,000 € 75,000 € 75,000 Sportzone (fase 1 en 2) € 1,000,000 € 500,000 € 500,000 Subtotaal nieuw beleid VJN 2011 - exploitatie € 2,450,000 € 775,000 € 1,675,000 Totaal (oud) nieuw beleid € 7,836,000 € 4,155,000 € 3,681,000

95

BIJLAGE 3 – GROSLIJST OMBUIGINGSMAATREGELEN

totaaloverzicht budget ombuigbaar 2015 wettelijke taken 27.348.331 8.249.990 overige basistaken 18.028.380 6.251.547 lokale prioriteiten 13.613.360 3.113.270 nieuw beleid 7.836.000 4.055.000 inkomstenverhoging 2.000.000 23.669.807 Ombuigingsmogelijkheden wettelijke taken Product - onderwerp Ombuigings-

bedrag in 2015

Maatschappelijk effect

WWnV: Reïntegreren (6142) Uitkeren (6143) Risicodossier Vixia (6147)

€ 3.750.000

De problematiek 3e fase ombuigingen kent voor de onderkant arbeidsmarkt een op te lossen probleem van € 5,5 miljoen (te weten € 1,8 miljoen WWB, € 0,9 miljoen WIW-ID en € 2,8 miljoen WSW (incl. Vixia), zie pagina 7 begroting). Met het accorderen van het 600-banenplan door de raad (begroting 2012, ombuigingsmaatregel 20) is hiervan al € 1,75 miljoen gerealiseerd. De resterende € 3,75 moet door aanvullende maatregelen binnen deze beleidsterreinen gerealiseerd worden. NB: In dit bedrag is nog geen rekening gehouden met de consequenties van de recente verlaging rijksbijdrage per SE binnen de WSW, die een nadelig effect heeft oplopend tot circa € 2 miljoen in 2015. Hiervoor volgen nadere voorstellen.

Toekenningen Zorg en Welzijn (6122) - WMO

€ 2.500.000

Bijdrage herindicatie WMO. Besparing als gevolg van raadsbesluit december . Maatschappelijke effecten van kanteling zijn in betreffende raadsvergadering en onderliggende stukken aan de orde geweest.

Ondernemerscontact (6124) - Netwerk (4044)

€ 28.080

De gemeente profileert zich momenteel economisch o.a. via de Bedrijven Kontakt Dagen. De waarde van de BKD-dagen als netwerkinstrument is de afgelopen jaren afgenomen door een teruglopende deelname van het bedrijfsleven. We trekken ons hierom terug uit de BKD-dagen. In het kader van de ontwikkeling van Brainport zetten we een integrale profilering neer, waarmee we effectiever netwerken.

Verstrekkingen (6125) - Verkiezingen (4044)

€ 50.000

Verplichte inzet van ambtenaren bij verkiezingen zonder compensatie van improductieve uren, geen vergoedingen meer voor stembureauleden. Door het wegvallen van de vergoeding wordt de maatschappelijke betrokkenheid van burgers om deel te nemen in het verkiezingsproces mogelijk minder. Dit moet worden opgevangen door een grotere verplichte inzet van ambtenaren in dit

Nota bene: de onderstaande tekst is de uitkomst van de zero-based-exercitie. Hierin staan ombuigingsmogelijkheden geformuleerd, die niet door het college zijn overgenomen of anders zijn ingevuld. Voor het proces van maatschappelijke dialoog alsmede voor de uiteindelijke raadsbesluitvorming gelden de maatregelen, zoals beschreven in het hoofddocument. De tekst uit deze bijlage is met andere woorden uitsluitend achtergrondinformatie.

96

Product - onderwerp Ombuigings-bedrag in 2015


proces als stembureaulid; zonder compensatie voor onproductieve uren.

Leerlingenvervoer (6127) - Leerlingenvervoer

(40772)

€ 50.000

Verhogen van het afstandscriterium woonadres-school in de verordening leerlingenvervoer van de huidige 2 kilometer tot het wettelijk maximum van 6 kilometer. Het effect van deze maatregel is dat het aanbod van leerlingenvervoer verdwijnt voor leerlingen die momenteel tussen 2 en 6 kilometer van hun school wonen. Ouders/verzorgers zullen dit zelf moeten organiseren. Het betreft ca. 42 kinderen, die geen vergoeding meer voor vervoer van gemeentezijde krijgen. Dit kan mogelijk leiden tot besluit om naar een andere dan de betreffende speciale school te gaan.

Armoedebestrijding (6144) - Langdurigheidstoeslag

(4077)

€ 275.002

Uitvoering geven aan de langdurigheidstoeslag is een wettelijke taak. We voeren deze taak in Sittard-Geleen op bovenwettelijk niveau uit, met andere woorden: de langdurigheidstoeslag is hoger dan het wettelijk minimum. In het kader van de ombuigingen kan er voor gekozen worden om het wettelijk minimum te hanteren. Dit levert een besparing op van 270.000 euro. Dit betekent dat minder mensen in aanmerking komen voor deze toeslag. Mensen/gezinnen met perspectief op arbeidsmarkt verliezen hierdoor een eenmalige uitkering per jaar.

Armoedebestrijding (6144) - Incidentele uitkeringen

(40036 en 4077)

€ 410.000

Het verstrekken van bijzondere bijstand is een wettelijke taak. Door hieraan grenzen te stellen kunnen besparingen worden gerealiseerd.. Het verstrekken van vergoedingen vanuit het minimabeleid is gemeentelijk beleid zonder wettelijke verplichting, dat daarom omgebogen kan worden. Gezamenlijk kan dit tot een besparing van 410.000 euro leiden. Het afschaffen van de 4Kids-regeling, de bijdrage voor Chronisch zieken en gehandicapten en het waar mogelijk aanscherpen van de bijzondere bijstand leidt tot een afname van inkomen van mensen met de laagste inkomens in de samenleving.

Vergunningen 6121 - Welstandsadvies (40446,

40351 en 4044)

€ 53.350 € 1.650 € 2.050

Advisering op bezwaarschriften ambtelijk laten verzorgen, niet meer via een onafhankelijke commissie voor bezwaar- en beroepschriften.

Fysieke veiligheid (6268) - Brandweer (4001 en

40762)

€ 25.000 € 400.000

Activiteit is een wettelijke taak, maar het niveau is beïnvloedbaar binnen het totaal van de 18 deelnemende gemeenten (GR). De exacte omvang van de ombuiging is pas negatief nadat besluitvorming in het algemeen veiligheidsbestuur over de herijking over het financieel meerjarenkader Brandweer heeft plaatsgevonden. Vooruitlopend hierop is de ombuiging indicatief bepaald op € 425.000.

Jeugd en onderwijs (6356) - Peuterspeelzalen

(4075 en 4076))

€ 74.460 € 130.400

In het kader van de wet OKÉ werkt de gemeente aan de harmonisatie van de kinderopvang en het peuterspeelzaalwerk. Deze harmonisatie inclusief fiscalisering levert vanaf 2014 besparingsmogelijkheden op. Peuterspeelzaalwerk in combinatie met vroegschoolse educatie richt zich in de toekomst op de doelgroep kwetsbaren. Daarmee is het bestrijden van ontwikkelingsachterstanden geborgd. Deelname van niet – kwetsbaren (d.w.z. kinderen zonder ontwikkelingsachterstand) wordt ondergebracht onder het regime van de kinderopvang (Regeling Kinderopvangtoeslag van de rijksoverheid) en wordt daarmee onderdeel van het belastingstelsel gebaseerd op draagkrachtprincipe/meer eigen verantwoordelijkheid. Op die manier subsidieert de gemeente alleen nog het peuterspeelzaalwerk voor de doelgroep peuters met ontwikkelachterstanden. Voor de overigen geldt via de rijksregeling het draagkrachtprincipe.

Jeugd en onderwijs (6356)

97



- CJG (4075) € 200.000

Besparing mogelijk i.v.m. bevolkingskrimp (afname doelgroep), waarbij op termijn locatie Born wordt ondergebracht bij locatie Sittard.

Lijkbezorging (6257) - Grafrechten (8037)

€ 300.000

Op het gebied van grafrechten is geen sprake van kostendekkende tariefstelling, onder meer omdat de kosten van groenonderhoud (IBOR-A niveau) nog niet worden doorgerekend. Gemeentelijke lijn is kostendekkende tariefstelling. Om die reden is een ombuigingsmogelijkheid om het tarief verspreid over drie jaarschijven naar kostendekkend niveau te laten stijgen. NB: tijdens de begrotingsraad is aangegeven deze ombuigingsmogelijkheid te willen beoordelen binnen totaal van kostendekkendheid binnen de gemeente. Daarop vindt een gemeentebrede verkenning plaats.

Totaal wettelijk minimum € 8.249.992

98

OMBUIGINGSMOGELIJKHEDEN OVERIGE BASISTAKEN Basiskwaliteit Product – onderwerp Ombuiging

s-bedrag in 2015


Parkeren (6126) - Kosten

fietsenstallingen

PM

Momenteel kennen we in de centra het gratis bewaakt stallen van fietsen. Overwogen zou kunnen worden om hiervoor een vergoeding te vragen. Het effect van het vervallen van gratis bewaakt fietsparkeren is dat mensen besluiten om niet met de fiets naar het centrum te komen danwel hun fiets elders in het centrum in de openbare ruimte parkeren.

Parkeren (6126) - Parkeerregulering - Vooraf betaald

parkeren - Achteraf betaald

parkeren

PM

Parkeerregulering is bedoeld om te sturen op bereikbaarheid van de stad, verkeersveiligheid en regulering van de openbare ruimte. Momenteel bedraagt het resultaat – 0,5 miljoen euro, terwijl in de begroting een opbrengst van + 0,5 miljoen staat. Om te komen tot begrotingsneutraliteit moet een maatregelenpakket dus minimaal € 1 miljoen opleveren. Een hogere realisatie kan ingeboekt worden als bijdrage aan de ombuigingen. De uitwerkingsrichting hiervoor is verdergaande professionalisering en optimalisering van de bedrijfsvoering, waaronder ook onderzoek naar overheveling van parkeerexploitatie naar de markt (privatisering). Aanvullende zoekrichtingen zijn afschrijvingsmethodiek, BTW i.r.t. achteraf betaald parkeren en andere wijze van organiseren van toezicht. Laatste beïnvloedingsmogelijkheid zijn parkeertarieven. NB.voor de raad is integraal parkeerdebat aangekondigd.

Verkeer (6249) - Uitvoering kleine

verkeersmaatregelen (4038)

€ 50.000

Niet alle verzoeken tot het uitvoeren van kleine verkeersmaatregelen worden meer gehonoreerd. Uitvoering van kleine verkeersmaatregelen gebeurt alleen nog in het geval van veiligheidsaspecten

Verkeer (6249) - Verkeersbrigadiers

(4036, 4043 en 4047)

€ 2.200 € 10.550 € 220

Verkeersbrigadiers primair zien als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van scholen en ouders, en dus van gemeentezijde geen vergoeding meer voor materialen en attenties verkeersbrigadiers. Scholen moeten hiervoor zorgen, hetgeen een heroverweging binnen hiervoor inzetbare budgetten betekent.

Verkeer (6249) - Wegmarkeringen

(4038)

€ 60.175

Verlagen kwaliteitsniveau naar laag (IBOR Beleidsplan 2012). Vooral besparing op beeld: wegmarkeringen zullen minder frequent opgehaald worden, waardoor ze vervagen maar wel binnen de normen blijven.

Verkeer (6249) - Onderhoud

bewegwijzering (4038)

€ 2.900

Verlagen kwaliteitsniveau naar laag (IBOR Beleidsplan 2012). Borden zullen op termijn minder schoon zijn.

Wegen (6250) - Beheer wegen

(4038 en 4109)

€ 699.016 € 26.880

Verlagen kwaliteitsniveau naar laag (IBOR Beleidsplan 2012). Minder groot onderhoud, gaten/scheuren vullen, minder maai-zuigen, bermmaaien en meer klepelen. Beeld: veel reparatieplekken, meer losliggende tegels, meer overlast voor verkeer/rijgenot, etc., meer klachten en overlast. Alleen voor locaties in relatie tot waterbeheer wordt maaisel geruimd, rest blijft liggen. Op beeld achteruitgang

Wegen (6250) - Openbare

verlichting (40181, 40381 en 40382)

€ 58.000 € 154.929 € 93.064

Avondverlichting door de week van 24.00 uur naar 23.00 uur uitzetten. Extra klachten burgers, mogelijk vermindering veiligheidsgevoel/sociale veiligheid. Verlagen kwaliteitsniveau naar laag (IBOR Beleidsplan 2012) en minder lampcontroles uitvoeren. Gevolg zal zijn extra klachten burgers, mogelijk vermindering

99

Product – onderwerp Ombuigings-bedrag in 2015


veiligheidsgevoel/sociale veiligheid. Wegen (6250) - Onkruidbestrijding

verhard (4044)

€ 48.857

Verlagen kwaliteitsniveau naar: laag (IBOR Beleidsplan 2012). Verharding zal een groener uiterlijk krijgen. Snellere afschrijving veegwagens i.v.m. meer onkruid in goten. Meer klachten bewoners.

Wegen (6250) - IBOR kapitaal

wegen (40011)

€ 1.501.633

In 2013-2015 geen vervangingsinvesteringen IBOR, besparing in 2015 € 667.633; in 2013 en 2014 ook samen € 834.000.

Wegen (6250) - Onderhoud asfalt

(4038) Onderhoud

elementverharding (40382)

€ 3.050 € 25.440

Geen maatschappelijke effecten. Deze activiteiten worden bekostigd uit het budget “beheer wegen”.

Wegen (6250) - Aanleg inritten

(4038 en 8038)

€ 30.850 -/- € 45.310

Op verzoek, mits kostendekkend.

Wegen (6250) - Zuilen,

abrireclame (40181 en 8047)

€ 8.710 -/- €160.340

Op verzoek, tenminste kostendekkend.

Openbaar groen (6251) - Algemeen

openbaar groen (4038, 4047)

€ 57.890 € 20.350

Parken open laten; geen geraniumzuilen; geen bollen/knollenbeheer; minimaal onderhoud waterbeheer (alleen irt bestrijding blauwalg); geen winter-zomerperken. Mogelijke vernielingen parken (Toon Hermanstuin Jardin'd Isabelle, Stadstuin en Hof van Onthaasting). Geen dag van het park, voortuintjeswedstrijd en kleine zaken rondom boomfeestdag. Mogelijk effect op sociale cohesie en mogelijkheden voor natuurmilieueducatie.

Openbaar groen (6251) - Bomen (4038)

€ 281.242

Verlagen kwaliteitsniveau naar laag (IBOR Beleidsplan 2012). Minder frequent snoeien, stam-wortelschot 1x per jaar snoeien, geen inboet. Versnippering bomenstructuur, meer klachten/overlast. Meer aansprakelijkstellingen i.v.m. schade aan eigendommen derden.

Openbaar groen (6251) - Beplantingen

(4038, 4075 en 4107)

€ 673.896 € 156.042

Verlagen kwaliteitsniveau naar laag (IBOR Beleidsplan 2012). bv: frequentie schoffelen, maaien, snoeien, etc. minder. Achteruitgang beeld, minder schone openbare ruimte. Sociale veiligheid omdat bv bosplantsoen minder vaak gesnoeid kan worden, meer klachten burgers. Verlagen kwaliteitsniveau naar laag (IBOR Beleidsplan 2012). Minder frequent snoeien van beplanting en snoeiafval laten liggen in plantsoen. - achteruitgang beeld - sociale veiligheid

Openbaar groen (6251) - Bos en

natuurterreinen (4038)

€ 18.084

Verlagen kwaliteitsniveau naar laag (IBOR Beleidsplan 2012). Verlagen frequenties snoeien en niet uitvoeren VTA inspecties in bossen. Afsluiten bossen voor recreatie, aansprakelijk stellingen vanuit landbouwers i.v.m. verminderde oogstopbrengsten perceel. Geen assistentie meer in het kader van snoeiacties ten aanzien van bietencampagne.

Openbaar groen (6251) - Groenbeheer

begraafplaats (4038)

€ 54.447

Verlagen kwaliteitsniveau naar laag (IBOR Beleidsplan 2012). Bijvoorbeeld minder vaak snoeien, onkruid verwijderen en gras maaien. Achteruitgang beeld.

Openbaar groen (6251) - IBOR kapitaal

groen (40011)

€ 289.736

In 2013-2015 geen investeringen IBOR, besparing in 2015 € 128.736; in 2013 en 2014 ook samen € 161.000,-

100



Speel- en recreatievoorzieningen (6253) - Beheer

speelvoorzieningen (4038)

€ 171.205

Geen speeltoestellen meer in de openbare ruimte. Jeugd geen spelaanleiding/bieding meer. Achteruitgang Sociale cohesie/controle/ en beweging kinderen.

Kunst in de openbare ruimte (6254) - Kunst openbare

ruimte (4038 en 4076)

€ 36.000 € 830

Geen onderhoud meer aan Kunst in Openbare Ruimte, meenemen binnen regulier onderhoud IBOR. Alleen nog budget handhaven voor verwijderen kunst in geval van onveilige situaties.

Dierenoverlast (6256) - Hondenspeelweid

en (4038 en 4044)

€ 5.260 € 50.880

Geen toezicht meer en minder vaak ledigen van de bakken.

Sport (6345) - ’t Anker

€ 60.000

Efficiencymaatregel zonder maatschappelijk effect.

Sport (6345) - Taakveld breed

‘ € 1.000.000

Binnen het totale werkgebied van sport is een besparing van € 1.000.000 mogelijk. Deels door verlaging kosten Sportstichting (met als zoekrichtingen efficiency en eventueel reductie accommodaties), en door herprioritering/temporisering fase 2 Sportzone. Aanvullend zou gekeken kunnen worden naar subsidies en bijdrage aan Jeugdolympiade.

Buurt- en opbouwwerk (6353) - Wijkaccommodaties

(4043 en 4075)

- Buurt- en opbouwwerk

(4075)

€ 70.761 € 404.970 € 268.110

1. Vanuit het principe minder overheid, meer samenleving wordt de verantwoordelijkheid voor de gemeenschapsaccommodaties bij burgers en private partijen gelegd. Kan/heeft de volgende nadelige effecten hebben:

- in een keer afboeken boekwaardes (besparing excl. vastgoedconsequentie);

- risico bestaat dat op termijn onrendabele slecht onderhouden accommodaties terugvallen naar gemeente.

2. Burgerparticipatie in het kader van wijkgericht werken wordt minder ondersteund en bewonersbetrokkenheid van kwetsbare groepen bij leefbaarheids- en veiligheidsaanpak in kansbuurten en risicogebieden neemt af met als risico dat de leefbaarheids- en veiligheidsproblematiek toeneemt. Ombuigingsmaatregel staat op gespannen voet met prioriteit sociale vitaliteit door wijkgerichte aanpak.

Overig cultuur (6352) - religieuze instellingen

(4075)

€ 45.790

Geen wettelijke taak. Maatschappelijk effect onbekend. Schrappen betekent inkomstenderving religieuze instellingen. Subsidie wordt verstrekt onder de voorwaarde dat hiermee sociale activiteiten worden uitgevoerd.

Jeugd- en onderwijs (6356) - onderwijsbegeleiding (4044 + 4075)

€ 6.870 € 68.360

Geen wettelijke taak gemeente. Schoolbesturen moeten zelf verantwoordelijkheid nemen voor het inpassen van doelgroepkinderen (waaronder Roma en Sinti) in regulier onderwijs.

Totaal basiskwaliteit € 6.311.547 Kwetsbare groepen Geen ombuigingsvoorstellen.

101

OMBUIGINGSMOGELIJKHEDEN LOKALE PRIORITEITEN Economische structuur en werkgelegenheid Product - onderwerp Ombuigings-

bedrag in 2015


MKB (6393) - Algemeen (4090,

8047)

€ 350.000 -/- € 50.000

De reserve economische ontwikkeling wordt gevuld door bijdragen uit ontwikkelingen (zoals Bedrijvenstad Fortuna), en er wordt jaarlijks een bedrag toegevoegd vanuit de algemene middelen. De gelden in de reserve zijn toegewezen, en worden jaarlijks via een besluit bestemd voor de geoormerkte uitgaven. De bezuiniging van € 300.000 betreft: - € 50.000 bezuiniging op centrummanagement (6390). Via het centrummanagement werkt de gemeente samen met de ondernemers aan een verbeterde uitstraling van de twee stadscentra. Hierdoor ontstaat aantrekkingskracht voor de economie. De fondsen voor het centrummanagement worden enerzijds gegenereerd door de ondernemers (via het betalen van en reclameheffing die via de gemeente geïnd wordt); anderzijds betaalt de gemeente hieraan een vaste jaarlijkse bijdrage van €250.000 (in een convenant vastgelegd t/m 2013). Voor de periode 2014 en volgend moeten nieuwe afspraken gemaakt worden. Vanuit het principe minder overheid, meer samenleving zal de gemeentelijke bijdrage dan gereduceerd worden tot €200.000 (korting van €50.000). De verantwoordelijkheid voor de promotie van de centra schuift hierdoor verder op naar de ondernemers in plaats van de gemeente. - € 50.000 bezuiniging op vrijetijdseconomie (6390). Voor de periode 2011-2014 is er een uitvoeringsprogramma vastgesteld voor de structurering en completering van het bestaande regionale toeristisch-recreatieve aanbod, en de vermarkting hiervan; en het uitgeven van toeristisch-recreatieve mediaproducten. Hiermee worden de “100 pareltjes “van de regio vermarkt. Doel hiervan is een toename aan bezoekers aan Sittard-Geleen door het versterken van het toeristisch recreatieve aanbod. Toename van bezoekers resulteert in meer banen en meer bestedingen, en een aantrekkelijker stedelijk klimaat in Sittard-Geleen. Naar verwachting kan dit ertoe leiden dat de omzet binnen de sector vrijetijdseconomie in de Westelijke Mijnstreek op de middellange termijn met ca. 50 % groeit van € 200 M naar € 300 M. Sittard-Geleen draagt jaarlijks € 50.000 bij aan het uitvoeringsprogramma voor het vermarkten van het regionale toeristisch-recreatieve aanbod. Het stopzetten van de bijdrage vanaf 2015 past bij het kader minder overheid, meer samenleving. Hiermee wordt de verantwoordelijkheid gelegd bij de ondernemers. Dit kan er toe leiden dat er geen integrale vermarkting meer plaats vindt, waardoor de bovengenoemde economische effecten in sterk verminderde mate zullen optreden.- € 200.000 verschuiving van kosten voor 6394 arbeidsmarkt naar Brainport (nieuw beleid, €6,00 per inwoner). Doordat het geld nog in de reserve zit, en nog niet via een besluit is overgeheveld naar 6394 worden de financiële resultaten zichtbaar op 6393. De werkzaamheden bij 6394, arbeidsmarkt, richten zich op een afstemming tussen de beschikbare werknemers en de arbeidsmarkt. Dit gebeurt o.a. door de afstemming van opleiding (bijv. voor de logistiek of de zorg) op de markt. Het is de intentie dit onder te brengen onder de integrale aanpak van Brainport, zoals die bij het nieuw beleid beschreven is. De kosten kunnen dan betaald worden uit de €6 per inwoner. Hiermee hoeven de kosten niet meer vanuit de reserve economische ontwikkeling betaald te worden. - (€ 0), minder inkomsten uit Bedrijven Stad Fortuna. De verwachting is dat gezien de economische situatie de afdracht vanuit Bedrijven Stad Fortuna aan het fonds economische ontwikkeling met € 50.000 zal afnemen. Hierdoor neemt het fonds af met € 50.000.

102



Totaal economische structuur en werkgelegenheid

€ 300.000

103

Sociale vitaliteit Product – onderwerp Ombuiging

s- bedrag in 2015


Duurzaamheid (6246) - NME subsidie

(4075)

€ 72.000 Het Centrum voor Natuur- en milieueducatie Westelijke Mijnstreek (CNME) verzorgt activiteiten op het gebied van ecologische basisvorming voor basis- en voortgezet onderwijs, (bij)scholingsactiviteiten en projectactiviteiten in samenwerking met derden. Jaarlijks maken hier ca. 15.000 kinderen gebruik van. Het centrum wordt gefinancierd door bijdragen van de gemeenten (Sittard-Geleen, Schinnen, Beek, Stein), en met projectgelden van derden. De gemeente Sittard-Geleen is de grootste verstrekker van subsidie aan het CNME. Momenteel wordt er bekeken of door aan te sluiten bij het RCE Rhine/Meuse de werkzaamheden van het CNME efficiënter en goedkoper kunnen worden uitgevoerd (Het RCE Rhine/Meuse is een samenwerking tussen overheden, scholen en bedrijfsleven, om gezamenlijk te komen tot doorlopende leerlijnen met name op het gebied van duurzaamheid in de natuur, met water, met grondstoffen etc.) Het stopzetten van de subsidie van Sittard-Geleen aan het CNME past bij het kader minder overheid, meer samenleving. Hiermee wordt de verantwoordelijkheid om het bewustzijn van scholen en burgers voor natuur en milieu te verhogen neergelegd bij enerzijds de ouders en scholen, en anderzijds bij het bedrijfsleven om via projectsubsidies het CNME te ondersteunen. Dit kan leiden tot minder aandacht voor natuur- en milieueducatie. Mogelijk leidt dit tot het opheffen van het CNME (1,6 fte). Voor het stopzetten van de subsidie zal een redelijke termijn in acht moeten worden genomen.

Speel- en recreatievoorzieningen (6253) - Kinderboerderij

(4076)

€ 102.940

Geen wettelijke taak. Schrappen van subsidie aan Stichting Streekboerderij Daniken. Mocht de stichting er niet in slagen deze terugval in middelen op te vangen, dan verdwijnt de kinderboerderij en daarmee ook mogelijkheid inzet mensen met beperkingen.

Speel- en recreatievoorzieningen (6253) - Kasteelpark Born

(4076)

€ 57.710

Geen wettelijke taak. Beëindigen bijdrage aan onderhoud park. Dierenpark dient deze terugval binnen exploitatie op te vangen, bijvoorbeeld verhoging inkomsten.

Welzijn en zorg (6357) - maatschappelijk werk (4075)

€ 100.000

Besparing mogelijk door maatregelen aan de poort door meer focus op prioritaire doelgroepen en versneld onderbrengen bij voorliggende voorziening, bijvoorbeeld AWBZ.

Welzijn en zorg (6357) - ouderenbeleid (4075 en 4076)

€ 91.680 € 142.760 € 100.000

De preventieve aanpak voor ouderen zal veel beperkter zijn en kan niet meer worden ingezet in de directe woon- en leefomgeving. Het principe collectief voor individueel met als doel de aanspraak op individuele WMO voorzieningen te voorkomen, kan niet meer worden ingevuld. Dat kan als gevolg hebben dat de aanspraak op individuele voorzieningen gaat toenemen.

Welzijn en zorg (6357) - PIT en Minderheden en diversiteitsbeleid PIW (4076 en 4075)

€ 113.920 € 40.700

De gemeente heeft beleid gericht op participatie, integratie en tolerantie. Dit betreft geen wettelijke tak. De PIT-activiteiten bestaan in grote lijnen uit drie categorieën activiteiten: activiteiten gericht op maatschappelijke participatie van kwetsbare groepen, activiteiten gericht op vergroten tolerantie en activiteiten gericht op ontmoeting, ontspanning en beleidsparticipatie. Overwogen kan worden om deze niet-wettelijke activiteiten te schrappen. Dit betekent dat voor allochtone burgers geen bijdrage van gemeentezijde meer is ter bevordering van deelname aan de samenleving. Activiteiten gericht op maatschappelijke participatie van kwetsbare groepen, zoals (allochtone) vrouwen en jeugdigen (het Moedercentrum) zullen zonder gemeentelijke bijdrage verdwijnen.

Welzijn en zorg (6357)

104

Product – onderwerp Ombuigings- bedrag in 2015


- combinatiefuncties € 230.000 € 277.720

Sittard-Geleen neemt deel aan Landelijke Impuls Brede Scholen, Sport en Cultuur (regeling combinatiefunctionarissen), die wordt verzorgd vanuit het door de Sportstichting opgerichte leerbedrijf Sprint. Dit is geen wettelijke taak en daardoor een mogelijke ombuigingsmaatregel. Met het schrappen van de combinatiefunctionarissen vervalt de verenigingsondersteuning bij sport, wordt niet meer voorzien in een naschools aanbod, vervalt het sportbuurtwerk,het regionale project voor gehandicaptensport en kan niet meer gewerkt worden aan de kwaliteitsimpuls voor het gymonderwijs. Dit heeft effect op ondersteuning gericht op vitale verenigingen in buurten en wijken. Tevens valt daarmee de basis onder het leerbedrijf Sprint weg. Op het gebied van cultuur vervalt de ondersteuning op het gebied van vooral popmuziek.

Welzijn en zorg (6357) - Mondiaalbeleid (4075)

€ 95.750

Er is geen aandacht meer en er wordt niet meer geïnvesteerd in solidariteit en mondiale bewustzijn. Sittard-Geleen voert ook geen activiteiten meer uit om de titel ‘Fairtradegemeente’ te behouden. Dit budget wordt onder meer gebruikt voor bevorderen onderwijsactiviteiten op gebied van mondiaal bewustzijn, voor subsidies voor activiteiten gericht op mondiale bewustwording en activiteiten op het gebied van bewustwording burgers over ontwikkelingssamenwerking. Ook vervalt daarmee de subsidie voor het evenement Musada. Met het verliezen van de titel ‘Fairtradegemeente’ verliest de gemeente zijn voorbeeldfunctie op dit gebied.

Mobiliteit (6374) - Educatie (4047,4075

en 8079)

€ 10.570 € 34.560 -/- € 16.200

De gemeente stimuleert de verkeersveiligheid door scholen te ondersteunen in het verkeersonderwijs (Vebo/Vevo), en door ondersteunende veiligheidsacties zoals zebra-acties. Voor het ondersteunen van scholen in het verkeersonderwijs heeft de gemeente convenanten met de scholen. De gemeente stimuleert de school hierbij om het onderwijs goed vorm te geven door hier afspraken over te maken, en door het geven van een subsidie (2/5 gemeente, 3/5 ROVL). Met een klein budget wordt hierdoor een grote doelgroep bereikt. Dit past goed bij de huidige vorm van verbetering van de verkeersveiligheid: door in te zetten op mensgerichte activiteiten kunnen in tegenstelling tot uitgaven voor infrastructurele maatregelen met relatief kleine budgetten grote doelgroepen worden bereikt. De convenanten met de scholen zijn voor onbepaalde tijd, maar kunnen jaarlijks worden stopgezet. Het betreft geen wettelijke taak en is dus een ombuigingsmogelijkheid. Van de Provincie ontvangt de gemeente de helft van de kosten als subsidie. Bij het stopzetten van de subsidies aan scholen, en ondersteuningen van acties wordt in het kader van minder overheid, meer samenleving de verkeerseducatie volledig overgelaten aan de scholen en ouders, en aan initiatieven uit de samenleving. Minder aandacht voor verkeerseducatie kan leiden tot meer verkeersslachtoffers, met name onder de kwetsbare groep kinderen.

Totaal Sociale vitaliteit € 1.454.110 Stedelijke functies Product – onderwerp Ombuigings-

bedrag in 2015


Verkeer (6249) - Zakpalen (40181

en 4038)

€ 1.850 € 42.220

Zakpalen worden gebruikt als fysieke barrière om met name het centrum van Sittard van verkeer te verschonen. Zakpalen zijn eigenlijk dubbelop, omdat middels bebording regels wettelijk vastliggen. De

105



zakpalen zouden als ombuigingsmogelijkheid buiten werking kunnen worden gesteld. Daarmee vervalt de genoemde fysieke barrière . Het maatschappelijk effect kan worden verkleind door middel van prioritering binnen handhaving.

Stedelijke cultuur (6350) - Beeld (4075)

€ 10.180

Bedrag kan vervallen; bestemd voor zomerzone, maar dat bestaat niet meer.

Stedelijke cultuur (6350) - Diverse

onderwerpen

€ 1.250.000

Andere benadering cultuuraanbod, met als centraal element cultuurbedrijf, waaruit diverse onderdelen (theatervoorstellingen, muziekonderwijs, evenementen, bibliotheek, museum) georganiseerd worden, conform kadernota en uitvoeringsnotitie cultuur. De huidige uitgaven voor cultuur, een niet-wettelijke taak, bedragen zo’n € 9,5 miljoen. Om binnen dit bedrag te bezuinigen, zonder dat vitale functies/voorzieningen voor de stad verdwijnen, is een andere benadering opgebouwd (als uitwerking van kadernota cultuur en uitvoeringsnotitie), met als centrale ingrediënten: sterk verenigingsleven, een centrum voor creatieve vorming, bibliotheek, professioneel podium met productiefunctie, poppodium, presentatie/tentoonstellingsruimte, broedplaatsen voor (pop)muziek, beeldende kunsten en architectuur, evenementen en stedelijke programmering. Centraal binnen dit nieuwe concept staat het in de kadernota cultuur geïntroduceerde cultuurbedrijf. Dit verzorgt de facilitaire ondersteuning van verenigingen, autonome kunstenaars, het centrum voor creatieve vorming, het productiehuis/podium en de broedplaatsen. Daarnaast kan de (ondersteuning van de) organisatie van evenementen (incl. medewerkers) hier worden ondergebracht, alsmede de coördinatie van de stedelijke programmering. Uitgangspunten in deze benadering zijn: bibliotheek in de Dobbelsteen en uitleenvoorzieningen op meerdere plaatsen elders in de stad (met als uitgangspunt de autonome ontwikkeling bibliotheken i.r.t. e-books, digitalisering), de stadsschouwburg omvormen tot professioneel podium met productiefunctie, waarin zowel professionele gezelschappen als Laagland een thuisbasis krijgen, als ook plaatselijke amateurgezelschappen, herinrichting van het onderwijs op gebied van muziek, theater, dans en beeldende kunst, en het realiseren van broedplaatsen.

Sportzone (6380) - topsport (4075)

€ 35.000

Effect van de invoering van de regionale subsidieregeling. Geen maatschappelijk effect.

Stadseconomie (6390) - Vrije tijdseconomie (40752)

€ 19.910

Door promotie via de VVV wordt het toeristisch-recreatief aanbod versterkt, waardoor het aantal bezoekers aan Sittard-Geleen toeneemt. De gemeenten in Zuid-Limburg hebben gezamenlijk een prestatiecontract met de Stichting VVV Zuid-Limburg. Dit contract loop tot 2013. Via de gemeenten wordt een deel van de taken van de VVV gefinancierd; de rest van de financiering komt uit de markt. Voor de periode 2013-2016 moet een nieuw contract met de VVV worden afgesloten. In het kader van minder overheid, meer samenleving, zal hierin de bijdrage van de gemeenten aan de VVV met 10 % worden gereduceerd. Tevens zal meer focus aangebracht worden op vermarkten van bijv. Brainport. Effect van de korting van de gemeentelijke subsidies is dat de verantwoordelijkheid voor de promotie op toeristisch-recreatief vlak meer naar de markt verschuift.

Totaal stedelijke functies € 1.359.160

106

OMBUIGINGSMOGELIJKHEDEN NIEUW BELEID Oud' nieuw beleid - investeringen

Onderwerp Begroting Ombuigbaar Terugplaatsen

Ondernemershuis (inv. € 1.000.000) € 100,000 € 100,000 € -

Herstructurering voorzieningen (inv. € 13.600.000) € 1,360,000 € 1,360,000 € -

Da Capo 2e fase (inv. € 2.400.000) € 240,000 € 240,000 € -

4e tranche binnenstedelijk (€ 1.800.000) € 180,000 € 180,000 € - Subtotaal 'oud' nieuw beleid € 1,880,000 € 1,880,000 € -

Nieuw beleid VJN 2011 - investeringen VJN Ombuigbaar Terugplaatsen

Centrale stadswinkel (€ 1.500.000) € 150,000 € - € 150,000

Mobiliteit, bereikbaarheid, DVM (€ 6.000.000) € 600,000 € 300,000 € 300,000

Economie, wijkwinkelcentra, enz. (€ 6.000.000) € 600,000 € 300,000 € 300,000

Leefbaarheidsagenda (€ 4.000.000) € 400,000 € 200,000 € 200,000

Herinrichting TASS (€ 2.000.000) € 200,000 € - € 200,000

Natuurspeelbos (€ 200.000) € 20,000 € 20,000 € -

Overdracht woonwagens PM PM

Poppodium (€ 6.000.000) € 600,000 € 300,000 € 300,000

Sportzone 2 (€ 6.000.000) € 600,000 € 300,000 € 300,000

Masterplan openbare ruimte (€ 2,4 miljoen) € 240,000 € 80,000 € 160,000

Da Capo (inv. € 560.000) € 56,000 € - € 56,000

Verplaatsen skatebaan (€ 400.000) € 40,000 € - € 40,000 Subtotaal nieuw beleid VJN 2011 - investeringen € 3,506,000 € 1,500,000 € 2,006,000

Nieuw beleid VJN 2011 - exploitatie VJN Ombuigbaar Terugplaatsen

Veiligheid € 700,000 € 200,000 € 500,000

Brainport € 600,000 € - € 600,000

Poppodium € 150,000 € 75,000 € 75,000

Sportzone (fase 1 en 2) € 1,000,000 € 400,000 € 600,000 Subtotaal nieuw beleid VJN 2011 - exploitatie € 2,450,000 € 675,000 € 1,775,000 Totaal (oud) nieuw beleid € 7,836,000 € 4,055,000 € 3,781,000 INKOMSTENVERHOGING Benutten resterende belastingcapaciteit t.o.v. gemiddelde grote Limburgse gemeenten € 1,250.000

Wijziging verdeelsleutel toerekenen kosten straatreiniging 750.000

Kostendekkende exploitatie vastgoed PM

€ 2.000.000

107

BIJLAGE 4 – OPBOUW TAAKSTELLING ORGANISATIE Allereerst is gekeken welke bijdrage de ambtelijke organisatie kan leveren. Dit heeft geleid tot een aantal ombuigingstaakstellingen, die hieronder staan beschreven. De totale taakstelling voor de organisatie bedraagt inmiddels bijna € 11 miljoen, een forse opgave. Deze taakstelling ís opgebouwd uit 6 onderdelen. 1. Indikken management & Reductie overhead 1e fase (begroting 2011) Taakstelling voor 2012 1.500.000 Oude taakstelling 98.000 Totaal 1.598.000 In 2012 wordt dit gerealiseerd, door verminderen managementfuncties voor om en nabij 700.000 euro, verminderen functies in de overhead voor om en nabij 600.000 euro en het reduceren van diverse overheadbudgetten van om en nabij 300.000 euro. 2. Samenwerken hoger schaal (begroting 2011) Taakstelling vanaf 2012 1.000.000 In 2012 gerealiseerd via gezamenlijke inkoop 100.000, nog te realiseren 900.000. Het samenwerken op hoger schaal wordt langs diverse lijnen uitgewerkt. 3. Aanvullende taakstelling 4,5 miljoen op personeel en organisatie (begroting 2012) Nadat de ombuigingen op de diverse taken zijn vastgesteld, wordt de bezuiniging op personeel verder ingevuld. De verwachting is dat de taakombuigingen over meerdere zoekgebieden zijn gespreid. Opgave is het afbouwen van 55 tot 70 fte voor een bedrag van 3.800.000 euro (als achtervang voor deze opgave is het niet opvullen van het natuurlijk verloop). Daarnaast wordt de totale taakstelling ingevuld door nog meer managementfuncties af te bouwen voor een bedrag van 200.000 euro, nog verder terugbrengen functies in overhead 100.000 euro, en terugbrengen organisatiekosten 250.000 euro. Deze bedragen worden oplopend verwerkt respectievelijk 1, 2,5 en 4,5 miljoen in de begroting van 2013, 2014 en 2015. 4. Taakstelling op personele kosten ten behoeve van structurele oplossing tekort personele budgetten. Probleem is een bedrag van 2,7 oplopend tot 3,5 miljoen euro. Reeds meer dan 600 medewerkers ontvangen de 11% uitloopregeling, gelet op de vergrijzing van het personeelsbestand groeit dit (relatief) in de komende jaren. Dit tekort wordt kostenneutraal opgelost binnen de begroting, dat betekent dat ook voor dit doel functies geschrapt moeten worden. Deze taakstelling wordt vertaald in een bedrag per structurele fte in het functieboek en vervolgens gebundeld per cluster. Elk (beoogd) cluster levert budgetten en functies in ( uiterste termijn) mei – juni 2012, waarmee de personele budgetten vanaf 2013 structureel toereikend in de boeken verwerkt kunnen worden. Dit bedrag omgezet in fte leidt tot een afbouw van ongeveer 55 tot 70 fte’s. 5. Toerekening uren projecten Vanwege stagnatie van diverse projecten is er een probleem met de toerekening van de uren van personeel voor projecten van 900.000 euro. Voor dit probleem wordt een oplossing aangedragen. 6. Toerekening uren subsidiebureau De toerekening van uren voor dit bureau laat een tekort zien van 150.000 euro. Op basis van de nieuwe subsidieaanvragen worden deze uren intern gedeclareerd bij de diverse teams.

109

BIJLAGE 5 – VERSLAG STAKEHOLDERSBIJEENKOMST 24-1-2012

141

BIJLAGE 6 – INTERNETPEILING Als onderdeel van het traject 'Ombuigen met visie' is door de gemeente een internetpeiling georganiseerd. De uitkomst hiervan is opgenomen in bijlage 6. Doel hiervan was om een beeld te krijgen van wat inwoners belangrijk vinden, alsmede om gelegenheid te bieden om bezuinigingsideeën in te brengen. De peiling heeft op twee manieren plaatsgevonden. Allereerst binnen een gesloten panel van bureau Flycatcher en een collega-bureau. Hieraan hebben 383 mensen deelgenomen, die hiervoor een persoonlijke uitnodiging hebben ontvangen. Omdat van deze deelnemers uitgebreide profielen bij de onderzoekers bekend zijn, kunnen hun antwoorden gewogen worden om tot representatieve uitkomsten te komen. Aan de uitkomst van deze panelgroep kan een betrouwbaarheidspercentage van 95% toegekend worden. Daarnaast is via de gemeentelijke website aan iedere inwoner de mogelijkheid geboden om de peiling in te vullen. Deze mogelijkheid heeft tot 843 deelnemers geleid. Op deze groep kan geen weging worden toegepast en kunnen ook geen uitspraken gedaan worden over representativiteit en betrouwbaarheid van de uitkomsten. Bureau Flycatcher geeft aan dat de uitkomst op 10 van de 15 vragen significant afwijkt van die van de ruime panelgroep. In het merendeel van de gevallen laten de antwoorden van de anonieme groep via de website desondanks dezelfde uitkomst zien wat betreft voorkeur. In een beperkt aantal gevallen valt de voorkeur bij de anonieme groep anders uit dan bij die van het representatieve internetpanel, bijvoorbeeld als het gaat om de voorkeur van bibliotheekvoorzieningen boven muziekonderwijs. Deze afwijking kan verklaard worden door de gerichte actie van Artamuse per e-mail onder relaties om de peiling op de gemeentelijke website in te vullen en daarbij een voorkeur voor muziekonderwijs aan te geven. Ook andere instanties hebben hun achterban opgeroepen om de peiling in te vullen. Afwijkende uitkomsten op vragen waarbij subsidies verenigingen één van de opties was vinden hierin wellicht ook hun verklaring. Suggesties Vanuit beide groepen (representatief panel, anonieme deelnemers website) is uitgebreid gebruik gemaakt van de mogelijkheid om via een open vraag suggesties en alternatieven aan te dragen. Dit heeft tot meer dan 1000 verschillende reacties geleid, van ruim 450 deelnemers. Een belangrijk deel van deze reacties betreft de volgende onderwerpen: - bezuinigingen op de ambtelijke organisatie - mensen met een uitkering inzetten voor werkzaamheden - geen geld meer naar Fortuna - slimmer organiseren onderhoudswerkzaamheden openbare ruimte - grote projecten in de ijskast - evenementen - onnodige verkeersmaatregelen - niet aankopen Orbis-garage Conclusie: peiling ondersteunt gekozen lijn De keuze van het college om naast forse taakstellingen op de ambtelijke organisatie met het ombuigingenpakket investeringen in de economische structuur, sociale vitaliteit en stedelijke functies mogelijk te blijven, fors in te zetten op het thema 'werken naar vermogen' alsmede om kwetsbare groepen te ontzien en op het terrein van stedelijke functies vervolgfasen Dobbelsteen, centrumplan Geleen4 alsmede Sportzone te temporiseren, wordt vanuit de peiling breed ondersteund. Ook suggesties als slimmer organiseren onderhoudswerkzaamheden openbare ruimte en bezuinigingen op evenementen komen in het ter besluitvorming voorgelegde maatregelenpakket aan bod. Keuzes maken tussen cultuurinstellingen ligt lastig en gelet op de verschillen tussen het representatieve panel en de anonieme deelnemers via de 4 Voorjaarsnota

142

gemeentelijke website gevoelig. Uiteindelijk hebben wij gekozen om vanuit cultuurfuncties te redeneren, waarbij alle nu reeds aanwezige cultuurfuncties gehandhaafd blijven, georganiseerd rondom het cultuurbedrijf: professioneel podium, muziekonderwijs, museum, enzovoort. Subsidies voor verenigingen blijven gehandhaafd, hetgeen zich ook verdraagt met de uitkomsten van de peiling. Spanning doet zich in de reacties van deelnemers voor op de onderwerpen stedelijke functies en concentratie accommodaties. Het is van belang om de relatie tussen deze onderwerpen enerzijds en thema's als vestigingsklimaat (als onderdeel van economische structuur) en toekomstbestendigheid (als onderdeel van de leefbaarheidsagenda) te blijven benadrukken. Inwoners hebben ook geopperd om geen steun meer te verlenen aan Fortuna. Dat is nu al niet meer het geval. Daarnaast wordt door diverse deelnemers voorgesteld om de Orbis-garage niet aan te kopen. Hierover moet nog raadsbesluitvorming plaatsvinden. Reacties op de peiling zelf Een beperkt aantal reacties heeft betrekking op de internetpeiling zelf. Hieruit klinkt de vrees door dat keuzes gemaakt worden louter op basis van de peiling. Daartoe is de peiling nadrukkelijk niet gebruikt. De resultaten van de peiling zijn op 23 januari door het bureau aan de gemeente beschikbaar gesteld, het voorgenomen besluit dateert van 19 januari.

159

Internetpeiling: reacties/suggesties Onderdeel van de internetpeiling was een open vraag, om deelnemers in de gelegenheid te stellen alternatieven/reacties/suggesties kenbaar te maken. Ruim 450 deelnemers hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt, met onderstaande lijst als resultaat. Het gaat hierbij om de letterlijke weergave van de door deelnemers zelf ingediende reacties.5 Een reactie op deze voorstellen is opgenomen in paragraaf 6.2. Daarin is ook aangegeven dat aanvullende suggesties uit onderstaande lijst betrokken zullen worden bij zoektocht naar aanvullende ombuigingsmaatregelen 2013 (€ 0,75 miljoen) en 2014 (€ 0,54 miljoen), die bij de begroting 2013 ingebracht zullen worden. Reactie deelnemers panel - Geheel stopzetten subsidiering Laagland. - Afbouw het Domein en overgang naar uitsluitend een oudheidkundig museum. Overigens kunnen deze vondsten beter in openbare ruimtes (gemeentehuis, bibliotheek etc.) geëxposeerd worden waardoor een veel breder publiek hiermee in aanraking komt en de kosten heel summier zijn. Beide bezuinigingen levert al enkele miljoenen op. - is er iets aan te passen aan de contractuele toekenning van de nog jaren torenhoge subsidie voor Glanerbrook - nog snel voor de fusie een erfenis van toenmalige gemeente Geleen? Iets dergelijks blijkt ook in Born te bestaan. Laat de gemeente opnieuw bekijken of er juridisch hier iets aan te passen is. - aanpassing/verlaging van de subsidiering van marktevenementen. De winst is vrijwel hooguit voor de horeca op de markt, terwijl de gemeenschap dus behoorlijk bijbetaalt. Evenementen kunnen ook goedkoper, b.v. dansgroepen, toneelgezelschappen, muziekgezelschappen etc. vanuit de gemeente. Laat dure evenementen meer door de horeca zelf betalen. - Lagere parkeertarieven waardoor meer mensen Sittard bezoeken en dit uiteindelijk meer parkeergeld oplevert. - 300 Ambtenaren te veel. Mogelijk is door een versnelde afvloei toch iets te bezuinigingen (ofschoon ik ook weet dat zij ijzersterke arbeidsvoorwaarden hebben). Ik wens de gemeenteraad veel succes en vooral wijsheid!! - Terughoudend beleid tav (veelal) overbodige verkeersremmende maatregelen (drempel na drempel op korte afstanden -> veel belastender voor milieu en omgeving, zonde van kosten voor aanleg) - Efficiënter indelen/ plannen van groenvoorzieningen - Efficiënter plannen van wegonderhoud - Afschaffen van een heleboel subsidies! Als mensen willen dat bepaalde verenigingen bestaan moeten ze zelf de kosten hiervoor dragen of sponsors werven. Niet de belastingbetaler hiervoor laten opdraaien! * nog meer via internet aanvragen/regelen waardoor minder medewerkers nodig zijn. * Informatiebrochure gemeente door vrijwilligers/studenten(tegen minimumbedrag) laten bezorgen. Geld gaat nu naar wijkplatforms * wijkplatforms komen riant uit met de gelden, kunnen er zelfs van uit eten gaan en andere zaken. Al deze gelden opgeteld ,van alle platforms in de gehele gemeente is een mooie cent voor andere zaken. Zorg wordt gekort en moet het hebben van de vrijwilligers. Waarom de platforms niet met dit concept laten meedraaien, 1. Doorlichten PIW: stop de combifuncties (bespaart € 600.000,00) en andere door PIW gecreëerde eigen werkgelegenheid en besteedt dat geld rechtstreeks aan verenigingen. 2. Licht Volksuniversiteit door: uitermate inefficiënte organisatie die veel cursussen aanbiedt die door vrijwilligersorganisatie veel beter en goedkoper gedaan kunnen worden. 3. Licht organisatie Bibliotheken door: al jaren klachten over slechte leiding/organisatie. Door besparingen kunnen bibliotheken open blijven. 4. Evenementenburo: bevoordeelt Horeca Markt op grote schaal. 5. Besparingen door functiescheiding: evenementenburo doorlichten: b.v. bij inschrijving voor oktoberfeesten werd Brand bevoordeeld t.o.v. Bavaria XXXX. Scheelt veel geld. 6. Licht gang van zaken rond oktoberfeesten door: weer Horeca Markt de belangrijkste partij, die zonder enige concurrentie al jaren de vruchten plukt, maar niet voor de kosten opdraait. 7. Rosafestival: ook hier weer Horeca Markt de lachende derde: gemeente draagt de kosten, horeca de revenuen. Geen controle op de afspraken en een gebrek aan zakelijk inzicht. aan de blokkendoos inhuren van bureaus, nieuwe sporthal

aanleg/vernieuwen van rioleringen e.d. zorgen dat dit in 1 keer goed gaat en niet nog eens 3 keer de straat overnieuw laten opbreken omdat er iets niet goed was gegaan. Aantal ambtenaren met 20% reduceren. Geen steun aan LIOF Borrekuil.

aantal ambtenaren reduceren, gebaseerd op een zakelijke, bedrijfsmatige bedrijfsvoering. Tevens verdere samenwerking zoeken met buurgemeenten. Subsidies evalueren op toegevoegde waarde voor grote groepen burgers, niet op enkele kleine groepen. aantal consulenten bij soza

5 Bij enkele reacties is een rechtstreekse verwijzing naar personen door Sittard-Geleen geanonimiseerd.

160

afschaffen recepties .minder ambtenaren. geen subsidie meer voor evenementen

Alle mensen in de bijstand moeten werken, ongeacht welk werk beschikbaar is, betaald of met behoud van uitkering.

Ambtelijke procedures verkorten. Bij een (vergunning) aanvraag ervoor zorgen dat alles gecoördineerd verloopt. De muurtjes die tal van ambtenaren/afdelingen hebben opgebouwd direct afbreken. Alle ambtenaren EINDELIJK eens met de neuzen dezelfde kant laten uitwijzen. Ambtenaren ontdoen van hun troon waar ze menen op te zitten om van daaruit menen te regeren. Dit zou al veel overtollige ambtenaren opleveren die kunnen afvloeien en werk elders zoeken en daarmee een aanzienlijke besparing opleveren en bovendien een hoop ergernis bij de inwoners voorkomen.

Ambtenaren Procedures, controle, Efficiënt werken

Beperking van de enorme hoeveelheid papier, ambtelijke stukken via de mail. Afschaffen van de dure lunches, ambtenaren kunnen net als andere werknemers zelf iets meenemen of betalen voor hun lunch. beslissingen durven nemen zonder externe buro's in te schakelen.

Beter controles uitvoeren wat betreft uitkeringen bij autochtonen en allochtonen. Mensen sneller uit de bijstand krijgen en eventueel een cursus/opleiding aanbieden om sneller werk te vinden. De mensen die niet willen meewerken, harde maatregelen nemen. Beter opletten voor dat een project gestart word. Gaat te veel geld verloren aan herstel en aanpassingen achteraf. Kijk maar naar de Rijkswegboulevard, totale kapitaal vernietiging en ook nog eens gevaarlijk. Elders inde dorpskernen veel te veel drempels die de wettelijke norm betreffende de hoogte ruimschoots overschrijden. beter verlichting in de parken. betere verlichting beter overzicht minder vernielingen. zichtbaarheid orde handhavers die zie je nooit op lindenheuvel. en zeker niet op plaatsen waar veel jongeren samenkomen. Betere enquêtes samenstellen. De keuzes waren niet zomaar zwart/wit in te vullen. Beter was om een afzonderlijk gewicht aan de betreffende stellingnames te hangen. Bezuinig bijvoorbeeld op miljoeneninvesteringen van bedrijven (om meer bedrijven naar Sittard te halen). Dit kost miljoenen en daarna is de stad nog minder goed bereikbaar en moet er weer geïnvesteerd worden in het wegennet. Dubbele desinvestering dus. bezuinigen kunt op de uit keringen als mensen niet willen werken wel kunnen maar niet willen

bezuinigen op ontvangsten, bv nieuwjaarsreceptie afschaffen geen externen inhuren, werken met eigen ambtenaren minder bureaucratie, efficiënter werken, minder regels parkeergarages hoeven niet eigendom van gemeente te zijn, overlaten aan particulier initiatief. zeker parkeergarage Orbis niet overnemen. concentreren op kerntaken, zoveel mogelijk overlaten aan bedrijfsleven waar mogelijk Bezuinigen op straatverlichting: tot mijn verbazing zie ik regelmatig (ook op zonnige dagen) in veel wijken de straatverlichting overdag nutteloos branden. bezuinigen ambtelijk apparaat

Bijzondere bijstand

bureaucratie verminderen

Bureaucratie, onnodige regelgeving + handhaving; vergoeding en extra's raadsleden boven wettelijk minimum.

burgers die nog kunnen werken ,al is het maar gedeeltelijk die in de www of bijstanduitkering hebben, iets laten doen voor hun uitkering ,naar kunnen. opknappen van kantine enz.of ,hun .beroep gedeeltelijk laten uitvoeren. Vrijwilligerswerk enz. Goede energie in die burgers steken. oude mensen opzoeken en helpen,kleine boodschapjes of zoiets.,klussen voor een vereniging ,enz. cultuur, sport, evenementen zal de gebruiker zelf meer moeten betalen, openbare zaken, zorg, veiligheid heeft prioriteit

De gemeente kan bezuinigen op : Stadswachten die doelloos met hun vieren rond rijden in een auto. Straat verlichting die onnodig/overbodig brand. Mensen die een bijstandsuitkering ontvangen en kunnen werken,die laten werken voor de gemeente. Betere controle op bijstandsfraude. Belasting voor katten instellen en niet alleen voor honden. Subsidies korten voor gebedshuizen,koffiehuizen en moskeeën (wij als christen en katholieken krijgen ook GEEN subsidie in moslim landen om een kerk te bouwen als het überhaupt zou mogen). De gemeente kan bezuinigen op de uitstapjes en feesten van de gemeente. Mensen die echt kunnen werken aan het werk zetten.

161

De grote evenementen niet meer organiseren !! Bij grote evenementen bv op de markt in Sittard profiteren alleen maar de kasteleins op de markt !! De grote evenementen maken alles "kapot' in de dorpen Door de grote evenementen in de ""stad"" lopen de buurthuizen en cafés in de dorpen leeg !!!!!! Kleine evenementen in de dorpen wel steunen !! De dorpscafés gaan naar de "pietjes" !!! Ook meer toezicht houden op de openingstijden van ""sportkantines"" !!!! Deze zijn veeeel te lang open !!! De gehanteerde prijzen zijn hier veel lager dan in de cafés De opbrengst is voor de vereniging,terwijl zij ook nog eens de vaten bier en andere dranken illegaal en goedkoop kopen in het buitenland Weinig kosten hebben en ook nog eens subsidie krijgen van de gemeente !! Hier kan toch geen enkele kastelein tegen op boksen !!

De kleine wagens van de gemeente welke de afvalbakken leeg maken kan ook door 1 persoon gebeuren nen niet door 2 ER BLIJFT ALTIJD 1 IN DE AUTO ZITTEN( HANGEN) De uitgaven aan zgn. achterstandsgroeperingen beperken. De tijdsduur van commissie- en raadsvergaderingen beperken: laat de leden zich eens fatsoenlijk informeren door /inlezen in de ter beschikking gestelde informatie/raadsstukken.

De vele verschillende evenementen moeten begeleid worden met politie, door deze evenementen samen te voegen kan de politie ook verminderd worden. doe s'nachts de verkeerslichten enop zijn minst de helft van de lantaarnpalen uit. Dat scheelt ook licht vervuiling en ik heb het dan eindelijk eens wat donkerder in huis, want voor mijn woning branden de hele nacht de verkeerslichten en alle lantaarnpalen die heel veel licht uitstralen en ook tevens heel veel stroom verbruiken en waarom moet dat s'nachts branden.

een flop zoals het winterevenement in de binnenstad van sittard. doe het goed of doe het niet maar die rare pinguïns in de stad hadden totaal geen toegevoegde waarde. alleen de verlichting was ook goed geweest Effectiever werken/ ambtenaren controleren op hun werkzaamheden(zijn ze effectief?) Veel betere controle op het al dan niet terecht krijgen van een uitkering!!!! Is iemand echt wel zo arbeidsongeschikt? Enz efficiëntere inzet ambtenaren alleen kostendekkende evenementen organiseren, geen hobbyisme meer van XXXX

eigen feestjes, bijstandsmensen rotzooi laten opruimen of andere nuttig werkzaamheden laten doen

evenementen nieuwjaarsreceptie

Exploitatie parkeergarages uitbesteden Digitale dienstverlening Samenwerking met andere gemeenten

Flink snijden in aantallen en salarissen van de gemeenteambtenaren en dan bedoel ik niet de mensen op de werkvloer maar in het midden en top management. Geen bezuinigingen op SPORT en sport velden

Geen dingen beloven die ze niet kunnen waarmaken.(Bootjes in de grachten, nightshopping totaal niet gecommuniceerd naar de burgers)Wentjer Dreum wat een aanfluiting en wat heeft dat wel niet gekost? Stoppen met Fortuna geld te geven.

geen geld geven aan fortuna

Geen geld meer steken in Fortuna, maak maar een Limburgs team. Burgers en bedrijven mobiliseren om openbare ruimten schoon te houden. geen ideeën, maar het is soms appels met peren vergelijken, Wat dus niet mogelijk is. Soms moeilijke keuze (eigenlijk geen keuze) geen onnodige drempels,wegversmallingen maken etc,en weghalen ervan als toch niet werkt

gemeentehuizen samenvoegen; zet maar enkele noodvoorzieningen neer op terrein achter gemeentehuis Sittard en stoot Geleen helemaal af. Evenals de Post dat doet met agentschappen kan er in een winkel in Geleen ergens een balie staan. En wethouder minder scheelt ook behoorlijk wat geld. Grote bezuinigingen zijn te halen door minder onderzoeken over bepaalde zaken te laten verrichten door externe bureau's. Er is m.i. voldoende kennis binnen het eigen apparaat aanwezig. En natuurlijk kan Sittard-Geleen behoorlijk bezuinigen door prestige-projecten (zoals Zitterd-Revisited) te schrappen of enkele jaren in de ijskast te zetten.

het aantal "dik " betaalde ambtenaren, hoog in de organisatie halveren! Absoluut geen zeer dure interim-managers meer aannemen! Het aantal gemeentehuizen/steunpunten wellicht verminderen door centralisatie.

162

het eeuwige vergaderen met mensen die zich zelf zo graag horen maar eigenlijk niets zeggen, kortom politiek gezwam. Vergader zakelijk, to the point, kort en bondig en vooral eerlijk. Luister en hoor ook. En breng geen overbodig (oud) papier naar buiten. Kopieer wat minder. Het uitgeven van onnodig foldermateriaal als onderzoeken naar de leefbaarheid en toekomst in 2025 terwijl men nog niet weet wat 2013 gaat brengen. Onderzoeken in zaken die ook aan de burger gevraagd kunnen worden en gigantische bedragen aan onderzoekskosten en publicatiekosten met zich mee brengen. Om maar een voorbeeld te noemen. Het verkleinen van de gemeenteraad tot bijv. 21 leden. Dit levert geld op door minder loonkosten en minder overheadkosten. Tevens wordt de kiesdeler groter waardoor er minder partijen in de raad zitten waardoor er effectiever vergaderd kan worden. Het wijzigen van de Odasingel Sittard niet uitvoeren . Parkeergarage Orbis niet kopen

Ik heb geen voorstellen meer. Ik wilde alleen even iets toevoegen wat betreft de keuze tussen bibliotheekvoorzieningen en muziekonderwijs. Naar mijn mening hoeft hier nog niet eens over nagedacht te worden. Waarom zou de gemeente geld moeten stoppen in muziekonderwijs? Als iemand zo nodig een instrument wilt bespelen, betaalt hij dit maar zelf. Muziekles op school heb ik ook nooit begrepen. Rekenen en taal zijn vakken waar je iets aan hebt, ongeacht het beroep dat je later gaat doen. Ook is het logisch dat iedereen het één en ander weet over de geschiedenis van het land en de wereld en over aardrijkskunde. Wat is echter het nut van het kunnen lezen van noten en het kunnen bespelen van een instrument? Ik kan het allebei niet en zou niet weten waar ik het ooit voor nodig zou moeten hebben. Bibliotheken zijn wel belangrijk. Hier kun je namelijk informatie verkrijgen over allerlei onderwerpen. Daarbij hoort het lezen van boeken sowieso gestimuleerd te worden, aangezien de beheersing van de Nederlandse taal tegenwoordig een absolute ramp is. Neem nu de eerste pagina van deze enquête: "Het zijn moeilijke keuzes voor het gemeentebestuur. Want we gaan het allemaal voelen." Dit hoort gewoon één zin te zijn. Een zin kan niet beginnen met "want", aangezien het een koppelwoord is en achter een komma hoort te staan. Ik ben geen leraar Nederlands, maar slechts een gemiddelde burger die zelf ook fouten maakt. Ik zie echter dat men steeds meer en steeds grotere taalfouten maakt. Het lezen van boeken zou dus bevorderd moeten worden. Helaas zie ik het aantal uren per week dat de bibliotheken open zijn steeds verder dalen. De gemeente zou juist moeten investeren in bibliotheken om ervoor te zorgen dat ze langer open kunnen zijn en zelfs volledig gratis kunnen zijn (ook voor volwassenen). Als iemand zo nodig een instrument wilt bespelen, betaalt hij dat maar zelf. Bibliotheken zijn echter belangrijk voor de menselijke ontwikkeling en zou nooit op bezuinigd mogen worden. Ik hoop dat de mensen die in het bestuur zitten alles naar eer en geweten doen wat voor ons goed is, of beter kan

ik vind al dat er teveel bezuinigd wordt kijk de buurt waar ik woon wijngaardskamp en die hele ronde wordt bijna niks aan onkruid gedaan op stoep ziet er echt slordig uit nergens zie ik iets voor de hondenpoep in op te ruimen enz bv emmers? beter verdelen in plaats van bezuinigen is mijn mening Ik zie heel vaak dat zaken pas in twee of meerdere pogingen/stappen opgelost of klaar zijn. Ook dat men weer opnieuw begint met iets dat net klaar is en het verandert. Dat moet sneller en beter kunnen ik zou het niet weten.

In ieder geval NIET op kunst en cultuur!

Inburgeringscursus

indien mogelijk nog meer informatie digitaal verstrekken in plaats van papieren exemplaren/brieven.

inkopen van diensten samen met andere grote gemeenten

Inwoners wijzen op eigen verantwoordelijkheid voor wat betreft poetsen van trottoirs, veiligheid, afvalcontainers alleen buiten zetten als zij helemaal vol zijn,vriendendiensten verrichten voor buren en hulpbehoevenden, het parkeren voor ouderen en gehandicapten in het centrum goedkoper maken dan wel ontheffing verlenen. Is bezuinigen de juiste optie, of investeren en groeien de juiste optie? Ik heb een baan en kan doen en laten wat ik wil binnen de marges. Mensen met een bijstandsuitkering denken aan hun portemonnee en dat is in hun situatie ook erg begrijpelijk!

ja slimmer omgaan met wegen eerst leggen ze wegen aan en gaan ze daar na aanpassen net zo als bij het nieuwe ziekenhuis kan men met de fiets niet komen dat hadden ze eerder moeten aanpassen nu kost het dubbel zo veel

Ja ze minder loon geven, daar ze nog bijbanen hebben.

Ja, op de ambtenaren zelf.

KERSTPAKKETTEN VOOR AMBTENAREN

163

kerstverlichting kan na 1 jan. opgeruimd

Kijk naar andere gemeente studeren of Rodermond Doe iets met parkeergelegenheid doe iets de stad gaat kapot meer dan 70 winkels leeg Ba je hebt geen zin meer om naar de stad te gaan en alles is dicht geen kerk open geen openbare plek open wat moet ik nog in de stad kunstwerken

Laagland theater. kost veel. weinig draagkracht onder Sittardse bevolking

laat mensen werken betaald krijgen door de gemeente. uitkering en thuis zitten kan NIET in deze economische periode

laat stadstoezich niet met z'n vieren in een autootje rondrijden maar max. 2, heb je dubbele bezetting. Laat stadstoezicht meer bekeuren, vooral in hoogveld langdurig werkelozen gebruiken voor gemeentelijke zaken: puin van straat halen,schoffelen, bladeren vegen, lantarenpalen schilderen, sociale controle in probleem wijken, hondenpoep rapen enz.... Zo komen ze van de bank af, in het ritme van het werken, ze doen wat voor de gemeente en als het werk ze niet aan staat, doen ze misschien meer moeite om werk te vinden (dit geld voor de mensen waarvan we weten dat ze de boel uitbuiten!). En anders komen ze ook weer onder de mensen, zijn ze minder depri over geen werk hebben, en het is goedkoper voor de gemeente.... maak meer gebruik van het triple helix werken (overheid, scholen en bedrijven). Voorbeeld is het handelsterrein Bergerweg en haar 50 jarig bestaan. Meer aandacht voor initiatieven met betrekking tot groene energie, zoals zonnepanelen etc.

Meer investeren in werkgelegenheid doordat de stad aantrekkelijker wordt voor bedrijven om zich te vestigen. Hierdoor minder werkloosheid. Bedrijven in de regio stimuleren om mensen met een slechte arbeidsmarktpositie een kans te geven.

meer mensen aan werk helpen en jeugdigen vanaf 18 beter begeleiden in woon,werk ze vallen vaak overal buiten.als meer jeugdigen en bijstands gerechtigden werken dan daar een hoop besparing op de lange duur en minder sociale problemen

Meer renoveren ipv nieuwbouw Kappen met spekken fortuna sittard stort goedkoper ipv zakken naast de wegen

meer toezicht, parkeerbeleid handhaven levert geld op hoeven we niet zo veel te bezuinigen

meer werklozen inzetten bij opruimen van straatvuil

Megalomane projecten als Fortuna Sittard

mensen in de bijstand 9 (die dat kunnen) werk laten verrichten

Met name de vergoedingen en secundaire arbeidsvoorwaarden van ambtenaren liggen niet in verhouding tot het bedrijfsleven. Ik begrijp heel goed dat S-G-B niet als enigste gemeente deze kan aanpassen. Deze mensen dienen als visitekaartje van de overheid maar m.i. zijn velen ervan zich dit niet bewust. Minder ambtenaren

minder de uitkeringen. door uitkeringen hoog te houden motiveer je werklozen zeker niet om te gaan werken.

minder feestjes en andere dingen voor de wethouders en gemeenteraadsleden ed en dit geld meer besteden voor bijv alleenstaande moeders die t zwaar hebben minder geklets en meer doen

Minder gekleurde brochures en info materiaal. Reclame materiaal, indien mensen het willen meer de gelegenheid bieden om het aan te vragen en niet ongevraagd deur aan deur verzenden, Minder geld uitgeven aan onzinnige dingen en vermaak. Los eerst maar eens de problemen op.

minder investeren in grote bouwprojecten en nutteloze borden zoals aantal plaatsen in parkeergarage e.d.

minder loon voor de ambtenaren

Minder onderzoeken door externe adviseurs. De uitkomst hiervan ist in veel gevallen al bekend

Minder regels bij nieuwe plannen.

164

Minder subsidie naar grote evenementen, deze moeten geld voor de gemeente opbrengen, niet kosten ! Fortuna moet selfsupporting worden, dus onafhankelijk van gemeentelijke steun

Minder wethouders en minder ambtenaren. Daar is veel winst te behalen.

Misschien wat minder ambtenaren, geen nieuwjaarsrecepties Na te denken over de rommel en vuilnis wat achter gelaten wordt rondom de flats en straten in Geleen Zuid, de mensen in deze wijk een goedkopere manier aanbieden om het vuil weg te gooien, nu kan de gemeente dagelijks het komen ophalen, wat ook genoeg kosten met zich mee brengt. Nadenken over eventuele werkzaamheden, nu gebeurd het wel eens dat reeds werken zijn uitgevoerd maar na verloop van tijd komt men tot de conclusie dat deze werken niet goed zijn uitgevoerd en opnieuw moeten worden gerealiseerd met alle kosten van dien. Namelijk een dubbel- fietspad eerst links van de weg aanleggen en na enkele jaren wordt dit dubbel fietspad aan de rechterkant van de weg aangelegd. Investeren is ook vooruit kijken, wat in mijn mening nog te weinig gebeurd. Daarnaast het geld van de Essent-verkoop investeren in duurzame energie. Vooral in openbare gebouwen, anders met bedrijven onderhandelen die een hoog elektriciteitsverbruik hebben en deze met subsidies ondersteunen om zich hier in de gemeente te vestigen. Dit zorgt dan weer voor extra werkgelegenheid. Misschien wel subsidies geven aan inwoners die daar zelf in willen investeren. Nogmaals bestuderen of er mogelijkheden zijn voor windmolens! Bepaalde locaties zijn zonder meer geschikt!! Dan een ander parkeerbeleid, zodat mensen van buiten de gemeente hier komen winkelen. Kijk eens in de regio waar dit wel mogelijk is!!

nee absoluut niet. deze gemeente is gewoon fout bezig. een onderzoek als bovengenoemd vind ik een behoorlijk kwalijke zaak!!!

niet aan de onzin van de wegen gebruiken zo als rijksweg daar een ongeluk gebeurd dan kommen de hulpdiensen niet door dan moeten de mensen het fietpad op mom de weg vrij te maken.

niet alles slopen niet de parkeerplaats kopen van het orbis in sittard de mensen 4x per jaar voor niks naar het stort laten gaan dan hoeven ze niks langs de weg te storten en jullie hoeven geen mensen te laten rondrijden want dit kost ook geld

niet te veel verlichting(extra) met evenementen en niet alles in het centrum, dus verdelen .

niet zo veel amtenaren in de gemeente sittard - geleen kosten alleen maar geld en wat heeft de bevolking eraan NIKS

Nieuwbouw. Maak gebruik van bestaande panden. omgekeerd bezuinigen door meer inkomsten/ werkgelegenheid te creeren. De bureaucratische gang van zaken voor vestiging van diverse winkels is dramatisch in de gemeente, neem een voorbeeld aan een stad als Roermond die nu floreert!

onderhoud groenvoorzieningen Onzinnige projecten zoals bedrijventerrein en milieupark voor 1,4 miljoen verbeteren=>er zitten 3 bedrijven en het milieupark is gesloten, en design winkelcentrum met dure bestrating en bomen in bakken en in de wijken niets meer doen aan het groen. Gewoon doen, in de hele gemeente, geen pompeuze projecten en voor de rest de boel laten verpauperen. op alles slopen en dan alles braak laten liggen knap dingen gewoon eens op inplaats van alles nieuwbouw Het tarief van grofvuil lager maken dan hoeven de mensen het niet langs de weg te dumpen scheelt opruim kosten en het ziet er een stuk beter uit Want de gemeente verliest wel heel erg zijn netheid

op eigen feestjes en cadeautjes, aan geen parken aanleggen omdat er toch niemand komt (hoogveld), aan geen dure hekken om een park

Op het ambtenaren apparaat Onderhoud openbare ruimte i.z.m. corporatie Geen bijdrage meer aan Fortuna is bodemloze put komen elk jaar weer vragen.Doen er zelf niet veel aan. Op het houden van enquêtes zoals deze, die volgens mij niet bijdragen aan een goed beleid. Stoppen met projecten als de Dobbelsteen, die alleen gefinancierd kunnen worden door winkelruimtes te exploiteren waarvoor geen invulling is. Doorgaan met de goede initiatieven als de huisvuilophaaldienst niet uit te besteden aan derden.

Op kosten personeel. En niet op kosten voor wmo zoals huishoudelijke hulp

OP OORLOG, VEILIGHEID EN SPIONEREN VAN ONSCHULDIGE BURGERS! EN WAT HOGE SALARISSEN INKORTEN VAN HOGE AMBTENAREN !

Plannen tot uitvoering brengen die veel te duur zijn zoals b,v, het Dobbelsteen project en vele anderen. Geen grote nieuwbouw van wooncom-plexen toelaten vooraleer de leegstand is opgeheven.

165

Pvv'ers en die achterbakse ideeen ervan!

receptie en andere representaties maximaal schrappen

reclamen borden langs de weg weg halen, en gewoon via huis en huis bladen promoten

salarissen van ambtenaren

savonds na 22 of 23 uur lichten uit

Schaf net als andere steden al hebben gedaan de nieuwjaarsreceptie af. Zal wel een druppel zijn maar iedere telt!! schrap alle megalomane ideeen en maak jezelf niet wijs dat je je kunt meten met steden als Maastricht en Roermond. Op bouwprojecten als de Dobbelsteen zit echt niemand anders te wachten dan de dorpspoliticus die zich ooit zelf op de schouder zal kloppen, dat HIJ (of zij) het toch allemaal mooi voor elkaar heeft gekregen Schrap het Dobbelsteenproject. Jammmer van het al geïnvesteerde geld, maar voorkom zo een financieel fiasco. Investeer in meer leefbaarheid in de wijken: stimuleer gemeenschapshuizen om burgers vaker welkom te heten, bv met interculturele eetontmoetingen etc. Door meer leefbaarheid in de wijken, knapt de omgeving vanzelf op. Gebruik hondenbelasting waar ze voor bedoeld is: investeer in omheinde hondenspeelweides, waardoor hondenbezitters elkaar ontmoeten en de rest van de wijken ontlast worden. Stop met het inschakelen van dure bureau's voor allerlei onderzoeken waarvan de gewone burger u ook de uitkomst kan vertellen. Ga na 11 jaar eindelijk eens handelen alsof we één gemeente zijn. Wat een flauwekul om interne gemeentegrenzen te verleggen om de bioscoop in Sittard (waar ik overigens zelf woon) te houden. Zorg voor eenheid in de gemeente, in plaats van voortdurend onderlinge concurrentie op te wekken.

Sittard-Geleen kan doen wat ze willen, ze maken toch altijd de slechtste keuzes.

Speciaal Onderwijs met het enorm vervoer van Bussen, Busjes en zelfs Taxi's. Zijn wel erg veel kinderen op deze scholen.

stadsgids digitaliseren of eenmaal per 2 jaar uitgeven. Afvalwijzer digitaliseren of afhalen op gemeentehuis,kan ook in de stadsgids worden opgenomen. Belastingen niet hoger dan gemiddelde in limburg

Startende (kansrijke dus niet weer een nagelstudio svp) ondernemers een kams geven in leegstaande gebouwen. Sportstichting afstoten aan private partij. Fenix niet meer onderdeel van piw maar onderbrengen bij particuliere exploitant, wel nog overgangssubsidie / tegemoetkoming in huur. Minder accommodaties voor interne organisatie.

stoppen met geld uitgeven aan de dobbelsteen en de zg sportzone

Stoppen met steeds overal de wegen aan te passen die er nog niet een lang liggen. Doe het toch a.u.b. in 1x goed! Verder mogen dure projecten (bijv. dobbelsteen) ook voorlopig in de ijskast worden gezet. Stort goedkoper maken, zo komen er minder zakken langs de weg Oude huizen renoveren, geen nieuwbouw want dat kunnen de mensen niet meer betalen nu alles zo duur wordt Stoppen met spekken van fortuna sittard, de gewone mensen helpen jullie ook niet

Strengere controle op dagelijks wandel van uitkeringstrekkers

Tjonge tjonge tjonge : waarom geen vragen over geldverkwisterij rond het Fortunastadion, niet functionerende parkeergarages, geldverslindende projecten als Sittard revisited ?????

U heeft de verantwoordelijkheid om ook binnen uw organisatie alles uit de kast te halen om te kijken waar het minder kan. Ik denk dat binnen het budget van presentatie het veel minder kan. De luxe die gegroeid is in de afgelopen 25 jaar is behoorlijk over de top. Vooral omdat de een het nog beter wil doen dan de ander. Ik weet dat het lastig is want waar leg je de grens?

verlichting minder of alleen indien noodzakelijk (met sensoren)

Verlichting op nacht uren in openbare gebouwen minimaliseren Vermindering van regelingen waardoor minder belasting komt van het ambtelijk apparaat. Zorgen voor regelingen die geen inbreuk vormen op de eigen leefwereld van de burgers. Bijv. afschaffing van commissie welstand, minder regels voor verbouw en ander huis en tuin aanpassingen. Inzetten van uitkeringsgerechtigden bij onderhoud van de openbare ruimte. bevorderen van samenwerking en stimuleren tot fusies van verenigingen met dezelfde doelstelling als EHBO ver. / sportclubs / etc.hierdoor is subsidie verlichting mogelijk.

Vixia-medewerkers gerichter inschakelen voor allerlei werkzaamheden : reinigen gemeentelijke kantoren, openbare groenvoorzieningen etc.

166

volgens mij politie moet meer present zijn op straaten.. Wees zeer terughoudend met het inhuren van peperdure externe adviseurs. Er zijn kundige ambtenaren genoeg. De gemeente moet niet op de stoel van de ondernemer gaan zitten, b.v. parkeergarage Orbis, klooster in Sittard dat verbouwd wordt door fa. Laudy. Laat uitkeringstrekkers die klussen doen die nu liggen blijven omdat hiervoor geen geld is. B.v. sneeuw ruimen in heel de stad in de winter en bladeren bijeen vegen in de herfst. Een extra keer gras maaien in de zomer. Rondslingerend vuil opruimen etc.

weet het niet maar zeker niet meer op de ouderen zorg

wetten blijven hanteren binnen heel de gemeente en de wethouders geen eigen regels maken wat nu wel gebeurt als ze bang zijn voor iemand krijgt die alles voor elkaar Wijkagenten zichtbaar maken, aangeven wie dit is. Buurtraden zichtbaar maken en meer democratisch aanstellen. Bekend maken wie buurtcoordinator is. Aangeven wat bovenstaande personen voor ons kunnen betekenen. Zijn momenteel onzichtbaar. Naar mijn mening een laakbare tekortkoming. Vraag is dan ook als deze personen namens ons functioneren, hoe is het dan mogelijk dat deze totaal onzichtbaar zijn? Sterker nog, zij zijn onbereikbaar en onbekend.

winterdruim op de markt, we hebben al een mooie ijsbaan in geleen! ambtenaren hun loon strookjes op het werk meegeven ipv thuis sturen per post Wintjerdreum - sorry, maar wat een geldverspilling Parkeerplaats Tempelplein - fietsenstalling weghalen, herbouwen, weghalen...laat het toch hoe het is. Parkeerbeleid, maak gratis parkeerplekken beschikbaar om bezoekers te stimuleren. Parkeerprijzen zeer veel te hoog.

Zo min mogelijk exteren onderzoeken. Zo min mogelijk extene adviesbureau,s Geen garanstellingen voor ziekenhuizen, voetbalverenigingen ed. Zorg voor 1 locatie voor het gemeentehuis zodat niet 2 dure voorzieningen opengehouden moeten worden. Creëer een prettige woonomgeving en vestigingsklimaat om bedrijven EN inwoners te trekken Blijf realistisch en waan je niet een wereldstad. Zorg voor realistische en noodzakelijke investeringen in projecten en niet in prestige objecten. Reactie deelnemers via website - bewonersparkeren niet meer gratis maar tariefstelling conform vergelijkbare gemeenten - orbisgarage niet kopen; - keuze maken voor centrum sittard als "hoofdstad" van de gemeente en daarme centrum geleen in laten krimpen; - handen uit de mouwen steke - Bezuinig in het algemeen op projecten die pretentieus, te duur en te innovatief zijn. Kies voor "proven technology", is goedkoper en verhoogt de kans op succes aanzienlijk. - Verlaag parkeertarieven, dit komt de inkomsten en het vestigingsklimaat van o - centrum van sittard en centrum van geleen weer betaalbaar maken voor beginnende ondernemers. Huren van panden zijn te duur waardoor ze zich niet kunnen vestigen. Meer gezonde winkels betekent meer werkgelegenheid. - drie keer nadenken voordat evenement

- controleren van uitvoerende bedrijven van gemeentewerkzaamheden; - no nonsense management en ontbureaucratisering - tegengaan van kapitaalvernietiging van vastgoed - stadsinformatie aan burgers minder glossy en dus goedkoper drukken. - meer mogelijkheden voor het afhandelen van gem. zaken via internet ipv aan de balie - investeren in speelweides, looproutes en strategische afvalbakken als door hondeneigenaren aang - Wentjerdruim - Een duidelijke keuze durven maken voor de diverse staddscentra en sport-faciliteiten. In een tijd waar met name de kleine ondernemer (in heet NL) het lastig heeft oa door de opkomst van internet is uitbreiding en zelfs handhaving van het -Al die peperdure evenementen die gehouden worden in de grote gemeenten... -Ook de kleinere dorpen willen aandacht voor hun centrum , Het centrum van Geleen en Sittard wordt toch nooit Maastricht !!!! -AUB snelle , oplossing parkeerprobleem cent -meer controle hondenpoep=minder rioolreiniging en straatvervuiling,boetes is inkomsten.verhoog hondenbelasting is minder vervuiling omdat mensen minder snel hond of extra hond nemen. -mensen met bijstandsuitkering oproepen voor werk vixia of gemeentestu

167

-mensen die een uitkering/bijstand hebben verplicht inzetten voor bv sneeuwruimen, straten schoon houden ed. -Door de bezuinigingen van huishoudelijke hulp wellicht uitkeringsgerechtigen/bijstand een paar uurtjes per week (verplicht) inzetten zodat deze -waarom brandt de straatverlichting overdag ter controle van defecte verlichting? dit kan toch ook s'avonds gecontroleerd worden terwijl de lampen toch branden. Iedere paal heeft een nummer en defecte lampen kan men dan overdag vervangen zonder dat de ver

-Wegsituaties niet veranderen als niet strikt noodzakelijk (bv extra 30km zones) -regelgeving voor ondernemers versoepelen, minder bemoeizucht gemeente - s-nachty baadt sittard-geleen nog steeds in 't licht. Alle straatverlichting brandt. Om en om of aanspringen door middel van verklikkers is goed mogelijk. Bespaart een hoop energie en is beter voor nachtdieren en milieu. Nog steeds komt het voor dat je drie mensen van de gemeente rondom een losse stoeptegel ziet staan. Laatst zelfs kwam er nog een busje met collegae bij toen waren ze met z'n 7nen; duur tegeltje. Mensen op minimum-niveau meer geld geven, daarvoor helpen zij mee met het opruimen van al het zwerfafval. (Te) grootse plannen even op een laag pitje zetten en een klein deel van dat geld besteden aan veiligheid en leefbaarheid. Want dat probleem wordt alsmaar groter. Er wordt teveel aandacht geschonken aan het Sittard op de kaart" zetten, terwijl veiligheid en leefbaarheid in de ogen van de bewoners steeds meer op het tweede plan komen te staan. Stop ook maar eens met die dure enquêtebureaus, maar ga eens te luister bij de mensen in de wijk. (En met mensen bedoel ik de bewoners en niet de wijkplatforms, want die lopen ook vaak tegen een muur van bureaucratie) * Het Domein en de Bibliotheken en Artamuse laten zitten op de locaties waar ze nu zitten en het voor deze instellingen gereserveerde gedeelte in het Dobbelsteen project uit de bouwplannen schrappen...en andere prestigieuze bouwprojecten zeer kritisch tegen het licht houden en eventueel stoppen... * waarom worden er bv. aan het station studentenwoningen gebouwd terwijl men de verpleegstersflat gewoon heeft laten doodbloeden en daarna afgebroken .. ook van gedeeltes van het oude ziekenhuis zelf had men ruimschoots mogelijkheden om met aanpassingen woonlocaties (voor o.a studenten) te maken .. allemaal kapitaal vernietiging door het af te breken *eventuele bezuinigingen op evenementen moet per evenement bekeken worden. *De schootsvelden niet verder bebouwen dan nu het geval is .. want dat is nu al meer dan zonde wat er daar gebouwd is!! Het is een unieke plek voor de jaarlijkse evenementen en ook de rest van het jaar een uniek historisch waardevol panorama op de oude binnenstad dat voor iedereen zichtbaar moet blijven en niet alleen voor de geplande nieuwe bewoners .. zo'n "Doorkijk"-appartementencomplex dat nu langs de Odasingel wordt opgeleverd is een dooddoenertje zonder panorama waarde. * De totaal sfeerloze kerst-verlichting die nu al enige jaren de stad Ontsiert had niet aangeschaft hoeven te worden en kan op Marktplaats gezet worden. De oude was echt sfeervol en gezellig. Een beetje van de oude terug of anders maar Geen meer. *Zolang als er nog geen groene golf in werking wordt gesteld; parkeergeld heffen aan de stoplichten:))) *..en nu weer serieus: in aanvulling op de drie-luik reclameborden,staand rondom bv. lantaarnpalen, de bevestigingen waarmee de doeken van 10-jaar Gemeente Sittard-Geleen (en voorheen; "TOON") bovenin de lantaarnpalen gemonteerd zijn, verhuren voor commerciële en of culturele-evenementen-reclame en tegelijkertijd wildplakken strenger aanpakken. * extra vermakelijkheidsbelasting op Carnavals-activiteiten.. ook voor horeca onde

1. Het ambtenaren apparaat opschonen en herstructureren. Of te wel de juiste mensen op de juiste plek zetten. 2. Niet overal een extern adviesbureau voor inhuren.

1. Inhuren van externe, dure bureaus voor allerlei (in mijn ogen nutteloze) onderzoeken die leiden tot verslagen waar uiteindelijk niks mee wordt gedaan. 2. Stop met allerlei dure investeringen in projecten die gezien de economische crisis, mogelijk gedoemd zijn te mislukken. Bijv. het Dobbelsteen-project, de Sportzone, allerlei woontorens midden in de stad. 3. Laat de aankoop van de Orbis-parkeergarage maar schieten. Een kat in de zak! 1. Wees innovatief en blijf het vraag stellen "how kunnen we méér met minder". 2. In plaats van allen maar bezuinigen, denk aan slimme manieren om nieuwe geld binnen te halen. Bv, om en aantal van de leuke historische opknap projecten te realizeren, ga op zoek voor sponsoren (commerciele en privé). Plak maar wat naamboordjes op. (Bijna) iedereen willen dragen bij aan een mooiere stad denk ik.

16 miljoen, geen parkeergarage van Orbis kopen. In een klap binnen.

2 zwembaden weg , 1 overhouden. Schouwburg sluiten. Andere zalen benutten: Hanehof/kleine theaters-Roxy!! Sportverenigingen met noodlijdend ledenbestand laten fuseren. Centrummanagement beslismogelijkheden geven in leegstand winkelpanden...meer economische groei is meer geld! Sittard winkelstad/Geleen marktenstad, niet meer investeren in 2 dezelfde infratsructuren. Toerisme bevorderen. =niet bezuinigen maar investeren in de toekomst!

Aanpassen wegdek Aanpassingen van wegen ten behoeve van snelheidsverlaging. Kost veel geld en levert vaak alsnog onveilige situaties op..

168

Aantal Ambtenaren beperken eventueel verminderen Absoluut geen gemeenschapsgeld gebruiken voor aankoop van parkeergarage Orbis medisch centrum!!! Dat is onverantwoord!!! De beoogde bezuinigingen zijn dan niet noodzakelijk. Aankoop zal zorgen voor noodzakelijke nieuwe bezuinigingen in de komende jaren. Adviesrapporten over winkelcentrum van Sittard en Geleen, kosten gas en elektriciteit van panden in beheer (zet de verwarming lager, doe het licht s'avonds uit), verkoop van grond - nieuwbouw is leegstand elders creeren, Liof BC en Borrekuil (andere bedrijventerreinen binnen de gemeente kampen met leegstand door verhuizingen en faillesementen), marketing van Sittard-Geleen, een initiatief als Brandpartners Sittard-Geleen (commerciele winst belangrijk ipv vanuit de burger - wat wil de klant echt), gratis parkeren in December (de ondernemers en mensen blijven toch klagen, er wordt benadrukt dat het 'duur' parkeren is in Zuid-Limburg, totaal niet waar), onderwijs (Zorg is belangrijker met de toekomst op vergrijzing in dit gebied. Het geld voor scholen komt wel uit een ander potje), Hanehof of ander popppodia plannen (Dat Jan Smeets of andere investeerders hun geld er in stoppen ipv cultuursubsidie), papier (alles kan tegenwoording digitaal), investeringen in de Spoorzone voor DSM/Sabic (laat het bedrijf betalen die miljarden omzet maakt en op de beurs actief is, vergeet niet de geluidsoverlast langs het gehele spoor, veiligheid nog niet eens uitgebreid benoemd), loon van ambtenaren (Er zijn er al teveel in deze gemeente)

afdeling moderne kunst in Domein

Afdeling werk en inkomen; Deze groep heeft geen netwerk en bemiddelen niet bij werkgevers en totaal geen coaching on the job./ geen nazorg. Voeg aan iedere uitstroom-consulent een werkeloze jobcoach of trajectbegeleider toe. Ze behoeven niet in het GWS4all systeem te kijken. geef hun een uitdraai en vooral ruimte en vertrouwen, laat als ambtenaar de trots thuis. Samen sterk. Er zijn er genoeg in het bestand bij de gemeente of CWI. Zij hebben een netwerk, referenties en weten waar de banen zijn. Zonde om dit kapitaal niet in te zetten.

afschaffen parkeerontheffingen voor bestuur en management.

Afschaffen subsidies op allerlei linkse hobby's zoals milieu, opvang vreemdelingen etc

Afschaffen voetbal, geen geld meer naar fortuna. Als er geen geld gepompt wordt in het voetbal kunnen alle verenigingen en muziekscholen blijven bestaan en kunnen de bijstandsuitkeringen verhoogt worden en de belasting gelden vermindert worden. Er is TE veel geld geinvesteerd in t voetbal stadion. Mss dat in dat stadion concerten kunnen komen om er een nog enigzins gebruik van te kunnen maken. Jammer dat het de gewone burger zoveel geld heeft gekost.... alle uitkeringstrekkers inzetten bij het schoonhouden en onderhouden van de stad en wijken.bv. alle straten en stoepen sneeuwvrij/schoon maken en anders geen uitkering meer zo snijd het mes aan 2 kanten en krijgen ze het geld niet om uit te slapen. alle zaken die in de enquete genoemd zijn, zijn belangrijk, er kan geen sprake zijn van of/of, afbraak van voorzieningen kost ook geld, wat wordt afgebroken gaat voor altijd verloren, er is een relatie tussen de basis en de top, hoe breder de basis, hoe hoger de top, dus aan de basis mag niet geknabbeld worden

allereerst zorgen dat zoveel mogelijk mensen zichzelf van de eerste levensbehoefte kunnen voorzien dmv werken!! Als er nog meer bezuinigd wordt dan glijdt Sittard nog verder af in de verpaupering. Als geboren en getogen Sittarderdenaar begin ik me langzaam te ergeren en te schamen. Waar Heerlen hard gewerkt heeft aan haar Imago, daar heeft SIttard liggen slapen.

Ambtenaren apparaat efficienter maken?

Ambtenaren en dienst auto 's ,

ambtenaren salarissen en sec. voorzieningen

Ambtenarenapparaat verminderen en efficiënter maken door de samenvoeging van Sittard-Geleen-Born echt te realiseren; het MOET 1 centrale gemeente worden.

Ambtenarij. Subsidies verenigingen eens GOED onder de loep nemen. Hier valt heel wat te bezuinigen. Inzetten werkelozen in de openbare ruimte. begin met een aantal gemeenten samen een biomassa centrale. begin met het kappen van de helft van de bomen aan de Henri Hermanslaan in Geleen. Om de boom kan 1 boom weg. Deze worden verbrand om elektriciteit op te wekken en het scheelt aanzienlijk in snoeikosten.

169

Bekijk eens de mogelijkheid om werkelozen met een uitkering aan het werk te stellen in openbare voorzieningen en onderhoud van openbare voorzieningen dit kan de kosten hiervoor mogelijk drukken. Niet bezuinigen op sport en cultuur voor kinderen omdat dit van belang is voor hun algemene ontwikkeling en daarmee van belang voor onze toekomstige bewoners

Belachelijke uitgaven aan rijksweg, subsidies aan fortuna professionele clubs zichzelf laten bedruipen,sponsoren van grote bedrijven als sabic .

belasting niet alleen voor honden maar voer ook eens een katten belasting in deze vervuilen even veel als honden

Beleidsvorming en regelgeving (probeer het simpel te houden)

bestuurskosten. Efficientie in werken!!!

Beter nadenken over wijziging verkeerssituaties, zodat niet onnodige verkeersmaatregelen worden genomend (zoals het aanleggen van verkeersdrempels) die dan even later weer verwijderd worden. Dat kost handen vol geld.

BETER PLANEN VAN WERKEN ZOT DE STRAAT BEVOORBEELD MAAR EEN KEER OPEN GEBROKEN HOEFT TE WORDEN GEEN BLADEREN OPRUIME IN DE HERFST HIER VOOR ZORGD DE NATUUR ZELF VOOR

Betere controle op bijstandsfraude. In onze wijk stikt het ervan. Is niet veel voor nodig ze te pakken. Veel burgers zijn de dupe van die groep. Heel triest, zeker voor degene die de wet eerlijk volgen. bezuinig niet op sport en bewegen. Hierdoor worden zoveel problemen voorkomen. Het is preventieve gezondheidszorg, dus in toekomst minder WMO, minder overgewicht, mensen horen ergens bij, participeren dus minder eenzaamheid en verveling, jongeren die zelf sporten halen minder rotzooi uit.

bezuinig op het rondrijden in diesel auto's van gemeentewerkers die stoppen niet voor rommel op te ruimen maar rijden iedere dag dezelfde route zonder dat het effect heeft. Ze doen niets aan rommel in plansoenen of losliggende stopetegels. Dit kan anders! Maak ze alert op hun publieke functie en laat zien dat he tnut heeft dat ze iederdag in de wijk zijn. Bezuinig op de salarissen van de raadsleden en wethouders maar zeker op de wachtgelden die wij nog jaren moeten betalen. Ook voetbal heeft geen prioriteit als er nog steeds mensen afhankelijk zijn van de voedselbank. IPV te bezuinigen trek bedrijven aan die werk voor de regio verschaffen en daarmee het aantal uitkeringen naar beneden kan. Zet in op werk!

bezuinigen daar waar moet, niet aan de opvoeding van onze kinderen, opvoeding bedoel ik ook muzikale opvoeding, en dan op verenigingsniveau met ondersteuning van de muziekschool, heeeeeel belangrijk Bezuinigen halen door het direct vertalen van (de inleiding van) het huidige CDA-VVD regeer akkoord: vrijheid en verantwoordelijkheid. Concreet vertaald naar de lokale situatie: - Belastingen verlagen of in het uiterste geval handhaven door schrappen uitgaves. - Schrappen lokale subsidies: stimuleren eigen creativiteit en onafhankelijkheid van personen en instellingen. - Schrappen sociaal culturele projecten ( bijv. Loverboy achtige projecten) - Schrappen overbodige verkeersmaatregels die overmatige inzet van overheidspersoneel tot gevolg hebben (bijv. verkeerssluis Sittarderweg Munstergeleen en zakpalen) - Afvalsysteem via wegen afschaffen voor particulieren. Dit zorgt voor minder zwerfafval, afvaltoerisme en zorgt dat de burgers weer afval en bladeren opruimen in hun directe omgeving - Zet mensen die een uitkering ontvangen in voor algemene ondersteuning in de gemeente. Dit naar vermogen en capaciteiten. Kan variëren van (groen) onderhoud tot evenementenbegeleiding. Mensen aanspreken op eigen verantwoordelijkheid en stimuleren tot het in eigen hand nemen van hun lot. Korten op uitkering bij onvoldoende tegemoetkoming. - Stoppen met alle activiteiten en sponsoring die zouden moeten leiden tot een klimaat neutrale gemeente. Dit kost veel geld en heeft geen enkel effect aangezien de uitkomst bepaald wordt door externe factoren die niet lokaal kunnen worden beïnvloedt. - Gemeente organisaties platter, oudere ambtenaren inzetten en waarderen als coach ter voorkoming frustraties, ziekvieren en vervroegde uittreding. - Stimuleren centrumfuncties, mensen moeten weer graag naar Sittard-Geleen komen. Dit leidt tot meer winkels, bedrijvigheid en indirect inkomsten. Bekrompenheid tav Fortunapark en XXL winkels loslaten. Zie succes van Roermond. - Parkeergarage beleid: Odaparking niet vol proberen te krijgen door parkeervergunningenbeleid rondom centrum, maar door flexibele tarieven, Tarieven verlagen totdat deze parking vol is. Parkeertarieven niet verder v bezuinigen op aanvullingen bijstand ,als je nog kunt werken en niet als je niet wilt kun je nog meewerken en deze mensen belonen dmv kortingen op aankoop van duurzame produkten of een keer gratis naar de film werk zelf alleenstaan drie kinderen heb geen bijstand maar krijg van niemand iets verdien net ietsjes te veel is ook niet goed maar is niet anders veel succes met de onderhandelingen

Bezuinigen op adviesburo's als er toch geen bereidheid is om het advies van het buro over te nemen. Als de wil er wel is om de adviesen over te nemen dan niet bezuinigen hierop.

170

Bezuinigen op de salarissen van topambtenaren en beter management. Meer mensen in de uitvoering en minder mensen die bedenken. Evt planbureaus inhuren. In de enquete stonden een paar stellingen die moeilijk te vergelijken waren, soms waren dingen beiden belangrijk. Zet mensen die uitkering ontvangen aan het werk, desnoods aangepast werk. Er zijn altijd wel klussen die nog geklaard moeten worden. Zoals de bewakers van de fietsenstallingen, dat is een superalternatief. Misschien ook goed luisteren naar de dorpsplatforms, vaak hebben deze ook goede alternatieven om te kunnen bezuinigen. En ook laten zien dat ieders mening telt.

Bezuinigen op Fortuna Sittard

Bezuinigen op grote overbodige projecten als de Rijkswegboulevard, investeren in jongeren en cultuur. Bezuinigen op het ambtenarenapparaat; externe inhuur kosten terugdringen. Het voorbeeld nemen aan gemeente Meerssen: bijstandsgerechtigden per week laten werken in bijvoorbeeld groenvoorziening. Huishoudens waar meerdere personen inwonen; opa en oma, vader, moeder, kinderen die allemaal een pensioen of uitkering ontvangen reduren. Wij werken er allemaal hard voor en zorgen ook dat we werk houden.

bezuinigen op het uiterlijk van de stad, van mij hoeven er niet overal mooie bloemen en tuinen te zijn als er belangrijkere dingen aan de hand zijn. bezuinigen op parkeergarages en op voetbalclub. Verder sporters zelf hun sport laten betalen. Goedkope woningbouw promoten Speerpunt van maken meer tourisme bevorderen Thema stad maken Grachten laten vollopenMeer evenementen organiseren laagdrempelig Bezuiniging op de eeuwige discussie over verdeelde rechtvaardigheid en de ongelooflijke uitgaven die op basis daarvan gedaan worden. Geleen is geen Sittard. Sittard is geen Geleen. Sittard-Geleen zal nooit één stad worden. Zorg dat het één gemeente wordt! Waardeer beide stadsdelen om hun eigenheid en en STOP met het tevreden proberen te stellen van een kleine, maar hardnekkige groep eeuwig ontevreden klagers. Dat kost alleen maar geld, en verlamt de besluitvorming. Tevreden zullen deze mensen overigens nooit worden.... Bezuinigingen doorvoeren op Langdurigheidstoeslag, bijzondere bijstand, voor-kids-toeslag.Eigenlijk op alle bijzondere bijstand die bijstandsgerechtigden krijgen, of zogezegd recht op hebben. Dit omdat het de mensen niet echt gestimuleert worden om werk te zoeken. Meer controle houden op mensen die misbruik maken van de bijstand. Dit kost in het begin geld, maar ik denk dat dit naar jaren weer meer geld opbrengt voor de gemeente. Strenger optreden. Niet de parkeergarage kopen onder het Orbis Medisch Centrum.Hier komt dadelijk zoveel onderhoud aan i.v.m. dat er scheuren zijn ontdekt in de pilaren( zie 't Loon) .Geen geld insteken in evenementen zoals het WK 2012 wielrennen. Geen geld meer beschikbaar stellen zoals aan Fortuna. Efficiënter werken. Nog meer gescheiden inzamelen. Dan heeft men op den duur minder rest afval. Energie zuinigere lampen in de straatverlichting.

Bezuinigingen op het ambtelijke apparaat.Burger krijgt hier tot op heden toch te weinig van mee.Verder investeren in sportverenigingen aan sportzone gelegen (Scoop,Sanderbout,Cios) Bezuinig op onderhoud stoepen en bomen door te hoge bomen te verwijderen en plaats nieuwe.Hierdoor jarenlange mogelijkheid om reserves te kweken. Bij onderzoeken en ontwikkelen van bepaalde projecten het inschakelen van externe ( dure) bureaus zoveel mogelijk beperken. Know-how vooral zoeken in eigen ambtelijke organisatie en zo mogelijk ook bij capabele burgers op basis van vrijwilligheid. Bijstanduitkeringen mogen van mij aangevuld worden nadat hiervoor door de ontvangers iets van arbeid of vrijwilligerswerk tegenover is gesteld. Ik denk dat het overigens zinvoller is om samen met bijstandsgerechtigden eens te kijken naar hun uitgavenpatroon. Prioriteiten leren stellen, niets op afkoop kopen of bestellen, geen dure telefoon/tv etc., helpen te stoppen met roken, etc. Binnen het gemeentelijke apparaat zijn tal van bezuinigingen als men meer pragmatisch handelt en oeverloos gezwam achterwegen laat. Frustrerend om te zien is dat men gewoon bakken met geld over de balk gooit en plaatsen waar geld voor uitgetrokken moet worden is geen geld voor. Daarbij wil ik ook nog van deze gelegenheid gebruik maken om nogmaals aan te geven dat de wegen in grote delen van de gemeente sittard geleen van zeer slechte kwaliteit zijn.

Breng het aantal wethouders terug tot het wettelijk minimum van twee. Dan kunnen tonnen worden bespaard.

combinatiefunctionaris cultuur via Ecsplore, poppodium (nergens voor nodig, Fenix is niet representatief); gratis drugsverstrekking (op Engelenkampstraat); Dobbelsteen niet bouwen

Controleurs op hondenpoep niet nodig maar deze inzetten op prioriteit veiligheid in de stad! de besturen van diverse overheidsinstanties (gemeente en gemeentelijke instanties) uitdunnen en concreet de taken verdelen en verantwoordelijkheid laten afleggen. Ook regelmatig naar de burger communiceren hoe de zaken er dan voorstaan. Tijdig ingrijpen als iets niet aan de gestelde doelen gaat voldoen en ombuigen zodat de doelen alsnog behaald kunnen worden!

171

De gemeente moet bezuinigen, niet de bewoners. Kennelijk geeft de gemeente meer geld uit dan er binnenkomt. Om nu de bewoners hier de dupe van te laten worden zou niet erg charmant zijn aangezien zij al op meerdere gebieden moeten inleveren en daardoor per saldo minder te besteden hebben. Dus gemeente snij in eigen vlees en zet personeel en middelen efficiënter in, cq kort je personeelsbestand in, en neem geen nieuw personeel aan.

De gemeente moet doen wat een gemeente moet doen. Bezuinigingen moeten geen processen ontwrichten. Zorg voor efficientie in het systeem en zorg vervolgens voor de nodige inkomsten. Hef zonodig voldoende belasting. Laat de subsidies voor evenementen en verenigingen NIET ten prooi vallen aan roekeloze bezuinigingen! De gemeente moet zich bezig houden met haar kerntaken. Dure aankopen van parkeergarages (Orbis) horen daar absoluut niet bij , evenals het sponsoren van grote multinationals en Business centers. Ook in diverse grote projecten trekt de gemeente Sittard-geleen de risico's naar zich toe en wentelt te weinig kosten af op de iniatiefnemers. Dit kan echt anders binnen de wettelijke kaders en de gemeente komt haar verplichtingen in deze dus niet na. De burger is het kind van de rekening en verliest het vertrouwen op deze manier! De gemeente zou nog kunnen bezuinigen op het steeds maar weer wijzigen van verkeerssituaties die in mijn ogen niet bijdragen aan toename van de veiligheid. Verder niet te veel tijd meer besteden aan de vete Sittard - Geleen. Halt toeroepen aan de toename van evenementen in Sittard, deze kosten handvol geld en de naburige gemmenten hoeven niets meer te organiseren omdat Sittard alle aandacht wil. Verder is het wenselijk dat in de politiek meer de neus naar een kant toe wijst en de geldverslindende discussies een halt worden toegeroepen zodat we economisch in onze regio er beter voor komen te staan en dientengevolge er meer werkgelegenheid zou kunnen ontstaan. Ik zou nog wel graag willen doorgaan maar dat kan ik beter op een bijeenkomst doen.

De kosten v te veel horeca festiviteiten op de markt in Sittard terug dingen of de horeca markt Sittard dit zelf laten ophoesten.Er is VEEL TE VEEL op dit gebied. Vind ook dat de horeca, Sittard veel te veel regeert

de oktoberfeesten, hier mag geen overheidgeld naar toe het gaat alleen maar om zuipen. Kijk eens hoeveel geld er bovenop de subsidie naar toegaat ivm drukkosten, wegafzettingen etc terwijl XXXX zich niet integer opstelt. De publieke opinie is verkeerd of gemeente Sittard - Geleen heeft daadwerkelijk een probleem. Naar mijn mening gaat veel geld verloren door het feit dat alle dorpen en steden die nu horen onder de gemeente Sittard - Geleen nog teveel voor " eigen parochie preken" In mijn ogen pure verspilling. Het voelt slecht aan wanneer dit op het bordje van de burger komt. Wat heeft het voor nut om voor schaalvergroting te gaan en de politiek blijkbaar niet in staat is om daar naar te handelen. De schouwburg behouden geeft Sittard prestige. Kan echter m.i. bekostigd worden dmv hogere kaartprijzen. Bezuinig niet op activiteiten voor de jeugd tot ong. 18 jaar, aangezien deze activiteiten hen van de straat houden en breder opvoeden. Het allerlaatst moet bezuinigd worden op investeringen in onze jeugd, in de brede zin. Leefbaarheid is voor mij de nr. 2 aangezien dit Sittard-Geleen tot een fijne plaats om te wonen maakt, hetgeen goed is voor de locale economie.

De stadswacht

De verlichtingen niet zo lang laten hangen in de stad en zo zijn er meer kleine dingen waar op geled kan worden .Ook veel kleine dingen maken iets tot groot.

de werkelozen aan het werk zetten door middel van gehandekepten ouderen helpen g Dobbelsteen Stationsplein kopen van parkeergarages Vixia 600 banenplan Glanerbrook het Anker Ik vind het veelzeggend dat deze onderwerpen niet in uw vragenlijst voorkomen; ik krijg sterk het idee dat de gemeente bij voorbaat heeft vastgesteld waarop NIET vezuinigd gaat worden. Bovendien is deze vragenlijst niet bijzonder serieus te nemen i.v.m. zéér gepolariseerde vraagstelling waarin bevraagde geen nuance in zijn antwoord aan kan brengen en wat hij belangrijk vindt enkel relatief t.o.v. overige gesuggereerde keuzes aan kan geven. Ik heb sterk het gevoel een vooraf bepaalde richting opgestuurd te zijn en verwacht dat de brede uitkomst ingezet wordt om de voorgenomen (lees vooraf vastgestelde) bezuinigingen als wil van de inwoner te marketen. Doe jullie best, ik ben wel voor het gratis parkeren op donderdagavonden en koopzondagen, ik als ondernemer heb gemerkt dat er dan meer mensen in sittard zijn, dan wanneer men moet betalen voor het parkeren! Zorgen dat leegstand minder word, hierdoor krijgt men meer belasting, komen meer mensen naar Sittard en zo krijgt de gemeente meer geld in de la!! Verder voor bezuinigingen misschien eens minder uitgeven aan salarissen van de wethouders!

door de inwoners te stimuleren meer aandacht te schenken aan het schoon houden van eigen buurt waardoor de reinigingsdienst minder frequent hoeft aan te treden.

Duidelijk minder bestuurders

172

duur van vergaderingen moeten veel korter. geen stadskrant in de bus, maar op de website is ok. geen kerstpakketten etc. cado's voor ambtenaren van gemeentehuis, gewoon niks, tevreden met je salaris. minder extra licht in en op gebouwen s'nachts

Echt voor ingenomen doelstelling uitwerken. Vragen opgesteld door de heer stapel te Tilburg?

Een deel van de gigantische hoeveelheden geld die naar grote evenementen in de stad gaan kunnen beter als subsidie verdeeld worden onder de verenigingen die zelf een evenement willen organiseren in een van de kernen.

een gestuurde enquete

een kleinere versie van de oktoberfeste en de winterdroom. Eerder, duidelijker en opener communinceren met de burgers. Besluitvorming omtrent zaken die goed zijn voor de werkgelegenheid, economie en bedrijfsleven sneller afhandelen. Daadkrachtiger optreden tegen zin en kansloze en geldverslindendde onderzoeken welke alleen tot doel hebben om besluitvorming te vertragen(onderzoek alternatieve goederenspoorlijn). Ambtenaren ervan doordringen dat hun salaris betaald wordt met gemeenschapsgelden en dat ze een dienstverlenende functie hebben. Het kan niet zo zijn dat ambtenaren uit kunnen maken wat wel en niet gebeurd in een gemeente.

effectief vergaderen

Efficiency: Milieupark gaat een aantal dagen dicht gevolg is extra veel afval waardoor meer gemeentewerkers en of milieupolitie langs de glasbakken moet. De werkelozen inzetten voor het opruimen van de rommel in de gemeente, dan mag je de bijstandsuitkering pas aanvullen, laat ze toch wat doen voor het geld! Geen 25 vixia ventjes in één plantsoentje maar minder en wel deugdelijke aansturing. Afschaffen kilo afval, maar jaarbedrag, voorkomt een hoop vuildumperij overal efficiënter werken. Trouwens dienstverlening aan de balie zou sowieso hoog in het vaandel van de gemeente moeten staan, ongeacht eventuele bezuinigingen. Schrap prestigeprojecten, van Dobbelsteen en Dominicaan moeten we de meerwaarde nog maar afwachten.

eneco tour, winterdruijm Er is aandacht voor kunst en cultuur in deze stad, een van de redenen dat ik hier ben blijven wonen. Fenix, Domein, Laagland zijn meerwaardes. Bezuinigen kan wat mij betreft op voetbal (stadion). Tevens zou het mooi zijn als voor een evenement als Winterdroom, plaatselijke kunstenaars gebruikt zouden worden I.p.v. grote (kostbare)pinguins te plaatsen.

er kan een hoop geld gespaard worden met led verlichting, ook het veel te vroeg afschrijven van de lantaarnpalen is veel te duur (ik kan het weten want ik werk al 25 jaar in de o.v) vooral in sittard worden de lantaarnpalen veel te gauw vervangen ! en als ze al vervangen worden dan kunnen de gebruikte palen zeker nog hergebruikt worden ! ipv oud ijzer bekijk ook eens het schakel tijdstip b.v meer lampen alleen s,avonds dat scheelt een hoop geld Er kan vooral bezuinigd worden in de kleine uitgaven die worden gemaakt door het uitvoeren van nutteloze zaken. Als mensen tijdens het uitoefenen van hun beroep eerst nadenken voordat ze iets uitgeven of ergens opdracht toe geven, kan veel bespaard worden. U weet zelf wel wat ik bedoel.

evenementen Van die stadspromotors die alleen rondjes lopen. brochures eenvoudiger Evenementen moeten zichzelf bedruipen. Verder kan er volgens mij bezuinigd worden op het ambtenaren apparaat en wethouders wat veel geld oplevert als er een ander ontslag recht geld en niet 4 jaar wachtgeld wordt betaald. Het bedrijfsleven moet tenslotte ook sneller voor zichzelf zorgen

evenementen subsidies terugbrengen. Evenementen moeten self supporting zijn. aantal ambtenaren en declaraties terugbrengen.parkeergarage ziekenhuis verkopen, of nog beter niet-aankopen

fors korten op subsidies aan verenigingen; leden kunnen best wat meer contributie betalen.

Fortuna niet of minder sponsoren. (Goed lopende kleine niet profverenigingen wel)

Fortuna Stadion!

Fortuna, reclamebanieren aan lantaarnpalen, secundaire arbeidsvoorwaarden ambtenaren

Gebouwen die goed zijn laten zoals het is. Geen nieuwbouwbv. voor bibliotheek, muziek. Bestaande oude gebouwen herinrichten, een nieuwe invulling geven.Stop de leegstand!!!

Gebruikmaking dure externe bureau"s; beter opleiden eigen medewerkers tot volwaardige deskundigen.

173

geen aankoop parkeergarage Orbis MC inzetten van uitkeringsgerechtigden voor onderhoud openbare ruimte geen aanschaf van niet zinvolle zaken zoals het 1,5 miljoen dure parkeersysteem! In Geleen volledig overbodig. minder en efficiënter vergaderen verhogen hondenbelasting zodat opruimen van hondenpoep door vervuiler betaald wordt. strenger controleren en hogere boetes op illegaal storten van huisvuil etc. bij flats. Zo betaalt de vervuiler en niet de gemeenschap.

geen bezuiniging, maar een ivestering in jongeren die eindonderwijs genieten maar op de dag dat leerpicht eindigt van school afgaan zonderwerk of opleiding. geen evenementen meer met gemeentelijke subsidies (moeten het maar zelf zien te rooien) geen subsidies meer voor verenigingen dus geen sport en cultuur meer, moeten mensen maar zelf betalen (luxe). Handen af van de zorg! Ramen lappen schrappen zijn jullie gek! Geen vergoeding meer voor de raadsleden! raadslid zijn hoort onbetaald vrijwilligerswerk te zijn!

geen externe bureaus inschakelen, maar gebruik maken van de in huis aanwezig expertise. Meer waardering voor de eigen ambtenaren, als zij zich waardevol voelen zullen zij zich ook waardevoller gedragen!!! geen externen inhuren, werken met eigen mensen beperken tot kerntaken, geen parkeergarages exploiteren bv. dure recepties en ontvangsten afschaffen, bv nieuwjaarsreceptie interne procedures vereenvoudigen, sneller en efficienter werken communicatie naar burgers (nieuwsbrieven) soberder uitvoeren

Geen geld meer besteden aan centrum-vernieuwingen, zorg dat leegstand eerst opgevuld wordt. Trek leergeld uit fouten Rijksweg Boulevard, te pompeus qua verlichting, vekeerde parkeerhavens (inmiddels gewijzigd), het Galfetti gebouw in centrum Geleen. Niet zo groot proberen te denken maar houdt het beheersbaar en klein! Al die aantallen die steeds genoemd worden voor een project komen meestal niet uit. Mensen laten zich niet dwingen.

Geen geld meer naar Fortuna!

Geen geld meer nar t voetbal! Geen geld meer uitgeven aan de winterdruim. 1 grote aanfluiting, de versieringen die in de stad staan spreken totaal niet aan en wat er op de markt stond was ook niet sfeervol. Pak het of groots aan met kraampjes zoals in maastricht of spaar het geld en doe niks.

Geen geld naar betaald voetbal verenigingen. Baliedienstverlening centraliseren op 1 locatie.

Geen geld over de balk gooien door miljoenen te investeren in prestigieuze projecten als de Dobbelsteen waarvan de werkbaarheid nog maar bewezen moet worden en vooralsnog twijfelachtig is. Geen geld steken in bedrijven zoals Fortuna. Bedrijven 1 kans geven en niet meer geld hierin blijven pompen. Per onderwerp 1 onafhankelijk onderzoek laten plegen en niet meerdere onderzoeken voor 1 onderwerp. De pot voor cultuur afschaffen voor bedrijven die zich zelf zouden moeten redden, zoals een schouwburg. Gebruik maken van bestaande gebouwen en niet meer overheids gerelateerde gebouwen bij bouwen. Niet voor iedere opening een hele delegatie ambtenaren sturen. Beter controleren van mensen die in de groenvoorzieningen werken, helft van de tijd hebben ze pauze.

geen geld uitgeven aan Fortuna.

Geen geld voor Fortuna Sittard. Deze moet zichzelf maar bedruipen. Inzet beveiliging tijdens voetbalwedstrijden door Fortuna laten betalen. Ik zou graag een referendum in Sittard Geleen zien over hoeveel mensen daadwerkelijk iets om deze geldrovende club geven. Controleren hoeveel mensen onrechtmatig een uitkering krijgen. Er zijn er nog steeds veel die samenwonen en er een postadres op nahouden. En daar betaald de brave burger voor.

Geen grote projecten zoals de parkeergarage odaparking en dergelijke. geen onnodige onderzoekbureaus inhuren! Meer zelf doen (eigen gemeente personeel) dus! zelf snellere beslissingen nemen.

Geen premium bibliotheek in de Sittardse Dobbelsteen; een gewone bib is goed genoeg. Geen sluiting van de bib in Geleen. Geen sponsoring van Fortuna met Gemeente gelden. Zij zijn een te kleine doelgroep binnen de gehele gemeente. Deze gelden stoppen in meer veiligheid in het algemeen. Versoepeling van bestemmingsplan, om nieuwe ondernemers aan te trekken en eventuele aantrekkelijke grotere winkelunits.(Zie Roermond & Heerlen)

Geen subsidi aan betaald voetbal, deze zouden zich zelf moeten kunnen bedruipen.

geen subsidies meer voor Sportclubs (Fortuna), carnavals vereningingen etc. Laat mensen hun eigen hobby betalen. XXXX naar huis sturen, heeft al genoeg verprutst

Geen vlaggen meer aan de lantaarnpalen, kennelijk is er geen mogelijkheid om deze op tijd te vervangen. Het komt erg armoedig over wanneer hier verouderde informatie aan hangt!

174

geen woorden maar daden, doe eens eindelijk wat er gezegd wordt

Gemeenschapsvoorzieningen in dorpen verbeteren. De stad gaat altijd voor.

Gemeente/overheid zou een moeten gaan werken/functioneren zoals ieder commercieel bedrijf dat doet. De burger is de klant van de gemeente en niet andersom! Als iedere ambtenaar zou zijn denken en handelen (inclusief effiicient proberen te werken) zou heel wat geld, ergernis bij de burger en tijd bespaard kunnen worden! gemeentelijke activiteiten zoals: Oktober feest. Nieuwjaarsreceptie van de gemeente. verlichting in de stad( sfeerverlichting rond de kerst) Banieren rondom het Toon Hermans jaar!!!!! VIPS tijdens dit evenement, waarom eten en drinken op kosten van de burger.

Gerichter te werk gaan. B.v. schouwburg verbouwen die noggoed is, niet direct noodzakelijk. Verenigingslokaal Einighausen GROTE noodzaak.

Gerichtere contrroles op overtredingen verkeers het fiesgdrag in de buurt van scholen verkjeerde rijrichting op rotondes em links van de wehg fietsenreglement .en controle het parkeren op invalideparkeerplaatsen goed nadenken voordat een besluit wordt genomen en uitgevoerd. Bijv. niet eerst een drempel plaatsen en een paar weken later de drempel weer weghalen of een weg opnieuw bestraten en een paar weken later weer opbreken voor een of ander klusje. Goede mensen neer zetten bij infrastructuur die geen onnodige miljoenen uitgeven aan een rijkswegboulevard. Handen af van cultuur zoals de muziekschool. Doordat deze geen inkomsten kunnen genereren via een horeca (wat een sportvereniging wel kan) zijn ze genoodzaakt om hoge contributies te vragen. Bezuinig maar bij de sportverenigingen, die hebben geld genoeg. Gratis parkeren zodat weer iemand naar geleen of sittard wil komen winkelen of vrijtijd benutten kijk eens naar beek makado of andere winkelcentra rond om geleen of sittard. denk eens aan werkgelegenheid .ik koop nooit in geleen of sittard wegens parkeren ga wel naar beek .makro of mediamarkt en die zijn niet goedkoper groen voorziening beter bij houden ook straten beter schoonhouden denk hierbij ook aan straat kanten bij autos hier kunnen ook mensen met een uitkering aan gezet worden (geen medewerking dan lagere uitkering) bezuiniging op groen is minder grasmaaien gebeurt nu te vaak en veels te kort ze maaien het gras gewoon kapot. werkelozen en iedereen met een uitkering (hiervan zijn er genoeg in geleen die onterecht een uitkering krijgen en daarbij genoeg zwart werken)beter controlleren, dit zou ook veel schelen in uitgaven,en een lasten vermindering geven voor de wel hard werkende burger. deze en nog veel meer punten kan ons gemeente bestuur ook zelf bedenken hiervoor hebben ze ook een royaal salaris. denk bij bezuinigingen niet aan die gene die buiten zijn schuld voor even in b.v de ww komt maar aan die gene die al jaren de kluit belazeren en ww als beroep hebben.

groove gaarden absoluut niet meer in de wijk houden maar bijv in of rondom het fortuna stadion dit ivm de overlast

halveer de raad, zijn er veel te veel

halveer de salarissen van "de heren" dan blijft er nog genoeg over. en koop nooit de orbisgarage is een dood ding en zal op langere termein toch afgebroken moete worden uit betrouwbare bron weet ik dat

Heel veel wijsheid en verantwoordelijkheids-bewustzijn gewenst!!

Helaas kan ik mijn verhaal hier niet geheel kwijt omdat dit meer karakters bezit dan toegstaan is. Vandaar dat ik dit apart zal mailen naar [email protected] Ik hoop dat ik daarmee een bijdrage kan leveren Helaas vond ik de vraagstelling vaak belachelijk, Schouwburg geen gemeenschaps geld meer, beter aan verenigingen en buurthuizen. Hou de kosten in het gemeentehuis laag, bv de verwarming max 19 gr. licht uit waar kan, tafels en stoelen kunnen vaker langer mee dan nu, PC's waarom overal het nieuwste, als oude nog goed is niet vervangen. Geen belachelijke receptie's meer. ( nieuw jaarsreceptie enz ) ondersteun het verenigingsleven maar verdeel het beter over de gehele gemeente. Schaf extra's voor ambtenaren af, werk gewoon als iedereen, dus ook op 19-03 enz. brugdagen zijn niet nodig. hou personeelskosten laag. Schouburg mag best prive worden, dus geen personeel meer op loonlijst gemeente, geen huur enz voor gemeente. ( wie naar schouwburg kan / wil gaan betaald dan helaas maar een hogere prijs, programma stelt voor de gewoone man toch niets voor.) Burgemeester en Wethouders kunnen vaker bezoeken afleggen op de fiets, dus op die dure auto kan weg, een zuinige kleine C1 is toch ook prima. Gooi niet zo met kado's, voor ieder scheet een bloemetje van 25 euro hoeft echt niet, meestal is een kaartje nog leuker ook. Kortom doe als bij de meeste burgers thuis, bedenk eerst voor er weer een euro onnodig uitgegeven wordt. Externe dure bureau's niet meer inhuren, kunnen we zelf ook wel bedenken. Voor mij zijn Verenigingen belangrijk, ze houden de jeugd v/d straat, zorg voor een goed net werk, oudere moeten ook kunnen leven is deze stad. bouw geen veel te dure appertementen maar senioren woiningen die betaalbaar zijn. Als men mij zou vragen om mee te kijken op de werkplek en bezuinigingen voor te stellen zou ik dat vrijwillig willen doen, want er kan best meer gedaan worden in deze stad als men maar wil, de tijd van betaald rondhangen is voorbij. Gr. van een welwillende burger met heimwee naar het oude

175

dorpsgevoel.

Herindelen WMS, samenwerken aanpak uitdagingen: chemelot, A2, Vixia, krimp, infrastructuur. Stop negatieve wedijver tussen Sittard en Geleen door nieuwe grotere herindeling. Keuze maken voor landmark Sittard als hoofdstad WMS. Susteren en Nieuwstad bij WMS. Duidelijk concreet beleid op hoofdlijnen. Te beginnen met duidelijk financieel meerjarenoverzicht op hoofdlijnen. Het aantal evenementen is uit de hand gelopen, en de bijbehorende kosten eveneens. Probeer niet elk weekend wat te hebben, maar concentreer op speerpunten zoals Rosa, Carnaval, Oktober. Er zijn maar weinig evenementen waar Sittard in kan uitblinken ten opzichte van andere gemeentes in de regio. Richt je daarop en laat de rest radicaal vallen, of leg de eventuele lasten daarvan volledig bij de private sector. Het antwoord op de vraag waar er bezuinigd kan worden, heb ik niet, maar ik heb wel een andere invalshoek die ik heel erg belangrijk vind. Om de mensen in deze tijd van crisis tegemoet te komen is het volgens mij erg belangrijk om de gewone sporten muziekverenigingen extra te steunen, zodat de burgers betrokken blijven bij het wel en wee in hun stadsdeel of dorpskern! Daarnaast hou je op deze manier ook het aantal vrijwilligers in stand die zulke verenigingen nodig hebben om te functioneren. Een vereniging wordt vaak als eerste getroffen door maatregels van de overheid/gemeente, terwijl die juist extra steun moeten krijgen zodat zeker ook de kinderen hierin actief kunnen blijven. Als de contributie omhoog moet omdat de subsidies omlaag gaan, haken veel mensen op den duur af en is de betrokkenheid dus weg. Dit is een veel groter verlies voor de hele gemeente dan je denkt. Als er saamhorigheid heerst, omdat iedereen bij een vereniging kan blijven, zal dat uiteindelijk ten goede komen aan de leefbaarheid in de hele gemeente. Potentiële hangjongeren kunnen dan bij een vereniging blijven en zij kunnen daar hun agressie/frustratie/energie kwijt op een positieve manier, en niet in de buurt op een negatieve manier! Dit is dus een investering die ervoor zorgt dat andere kosten vanzelf omlaag gaan en dus is dit een bezuiniging op de iets langere termijn. het centrum bereikbaar houden door betaalbare parkeerruimte te creëren in het centrum. Hierdoor komen meer mensen naar de stad wat dan meer oplevert. Geen grote evenementen die geld kosten ipv opleveren. Zorgen dat ophalen afval per kg goedkoper is dat zal de hoeveelheid zwerfvuil verminderen. Openingstijden milieupark uitbreiden, later in de middag/ of avond, waardoor inwoners hier mee gebruik van kunnen maken. Containers plaatsen voor blik/plastic/oud papier wat weer kosten scheelt.

Het laaglandtheater wordt gesubsidieerd. Dat vind ik op zich prima, maar er worden ook toneellessen gegeven die ook op andere plekken ongesubsidieerd Pitboel of bij arta muse gegeven worden.

Het niet bouwen van de Dobbelsteen Het stadspark is dag en nacht open . Je mag er na zonsondergang niet vertoeven of een proces riskeren . Het park in het Hoogveld is omheind en wordt dagelijks gesloten en geopend . Kosten € 30.000 Laat voor het park dezelfde regels gelden als voor het stadspark een flinke besparing .

het telkens weer geldelijk bijspringen bij fortuna sittard. Hondenpoep afvalbakken. Dan hoeft er geen verstopping van de riolen ongedaan gemaakt te worden. (zakjes met hondepoep) Zowel bibliotheek als muziekschool zijn van fenominaal belang voor ontwikkeling, saamhorigheids gevoel. Ik vind dat bij de basis horen. Er zou niet op bezuinigd moeten worden. Eerder op grootschalige evenementen. En verder bezuinigen, ofwel op een goede manier het gemeenschapsgeld beheren door het niet uit te geven aan slechte garages, of aan grootschalige prestigeprojekten.

Idiote plan van de dobbelsteen presige voor de gemeente ik denk dat de gemeente kan bezuinigen op verkeerslichten. Er zijn er veel te veel van. Slecht op elkaar afgestemd. En hou op met bouwen van appartementen complexen. Alles wordt maar volgebouwd en de vraag of ze verkocht worden, alles in veel te dure sector, zorg voor goedkopere huurwoningen bijv. Daar is wel vraag naar, maar niet nog meer winkel, terwijl helft centrum Sittard leeg staat. ik vind dat er meer gekeken mag worden naar de lonen van de ambtenaren ipv subsidies gaan korten op onze poppodium; muziek en cultuur is belangrijk in ons land! Er word tenslotte al genoeg rekeningen voorgeschoten; Mogen wij ook nog vrije tijd hebben! Dan is cultuur/ muziek heel erg belangrijk!!! Weet waar je op kort!! Niet op het poppodium dus! Ik vind dat sittard vooral bezig is om een goede indruk te maken, denk hierbij aan het nieuwe ziekenhuis en de grote evenementen. Vind het soms lijken op grootheidswaanzin. We zijn maar een klein stadje, gebruik je geld voor zaken die er toe doen; zoals ouderen en minder bedeelden.

Ik vind het in stand houden van een voetbalclub minder relevant dan het ondersteunen kunst en cultuur.

176

Ik vind het jammer dat u alleen ruimte geeft voor ideeën om te bezuinigen. Ik wil aangeven waarom u niet mag bezuinigen op de bibliotheken. Deze ruimten zijn van belang voor de mensen om informatie te vergaren, om te ontspannen, om elkaar te kunnen ontmoeten, om lezing/workshop te ontvangen, om eenzaamheid te verlichten, om mensen die geen krant kunnen betalen toch een krant te kunnen laten lezen. Het is een zeer verkeerde beslissing om de bibliotheken zo in uren en formatie te korten! Het zou fijn zijn als er een brievenbus zou komen waar je de geleende materialen kan inleveren als de bibliotheek niet open is. Informeert u maar eens hoe men dit in Almere gestalte heeft gegeven. Ik wens u sterkte en wijsheid bij de besluiten waar op een sociale en rechtvaardige wijze te bezuinigen. Ik vind het jammer, dat vaak geld ook verkeerd besteedt wordt , en er op andere dingen bezuinigd kan worden. De gemeente bezuinigd alleen op dingen waar de burgers onder lijden. Maar jullie stoppen wel miljoenen in onder andere Fortuna en andere zaken. Stop daar eens mee. Jullie moeten eens goed nadenken waar jullie het geld aan willen uitgeven, en of dit wel noodzakelijk is. Thuis ga ik ook zo te werk, is het belangerijk genoeg om er geld aan uit te geven, en anders dan wacht het nog maar een tijdje. Jullie geven alleen maar geld uit, wat niet in het belang is van de burger. Zo vind ik het schandalig dat de Jan Willenstraat in Geleen nog steeds geen nieuwe bomen in de straat heeft, terwijl ze wel gekapt zijn. Het ziet er niet uit, en dan wordt er doodleuk gezegd, daar is geen geld voor. Maar in het JansKamperveld, in de sjieke dure wijk, daar zie je bijna dagelijks de Vixia aan de groenvoorziening werken, daar ziet het er ook gelekd uit. Waarvoor is dat voor nodig. Als jullie dit nu beter verdelen over heel Geleen, dan ziet het overal wat mooier uit.

Ik vind met mede burgers dat er eerst in eigen vlees moet worden gesneden, en dan pas kijkken of er van de burgers ook nog iets te halen valt.en de reclame belasting wie bedenk zo iets.parkeer gelden die reizen de pan uit burgers gaan over de grens hun boodschapppen doen.word wakker voor dat U straks helemaal niks alleen maar leegstand in onze gemeente aantrefd.als dit het beleid is wat U volgd.doe U voordeel.hoeveel voedselbanken moete er nog komen of krijgd iedereen straks voedsel bonnen zoals in 1940. de gemeente het goed voor elkaar. pluimtje voor dit bestuur U zal geen cent minder krijgen dat is wel af gedicht,Maar de burger ziet niets van U beleid maar voeld het wel jammer voor zo'n arm zallig bestuur dat ze niets beter kunnen verzinnen hebben zelfs nog nooit van de bijstand moeten rond komen.het wordt tijd dat U dit zelf eens onder vind met U gezin.Grt.jes een mede burger van de gemeente XXXX.Kijk morgen de spiegel of U het wel bent

ik vond het heel moeilijk kiezen tussen bibliotheek en muziekonderwijs, aangezien ik beide van groot belang acht in de opvoeding van kinderen. Beide voorzieningen moeten in stand blijven, zeker ook een bibliotheek in elk dorp!

Ik wens u veel wijsheid met de te nemen beslissingen. Dat de beslissingen niet op het" korte termijn denken "worden genomen, maar met visie naar de toemkomst. Ik wil deze kans graag aangrijpen om het gemeentebestuur ervan te doordringen, dat verder bezuinigen op de subsidies voor muziekverenigingen en het muziekonderwijs in het algemeen, geen goede zaak is. Daarmee gaat een stuk echte Limburgse cultuur verloren. Bovendien wordt het voor muziekverenigingen die geen eigen repetitielokaal hebben al moeilijk om te repeteren als het gemeenschapshuis te klein is. Doordat we vaak een grotere ruimte moeten huren en de subsidies lager worden, neemt dit een grote hap uit de begroting weg, en het is heden ten dage moeilijk om activiteiten te organiseren om die hap geld aan te vullen. Beste gemeente, help de bewoners van Einighausen en de fanfare in het bijzonder. Laat ons niet in de kou staan en zorg voor een gemeenschapshuis dat voldoet aan de wensen van de inwoners. Ik woon sinds kort in Sittard. Ik kende de stad helemaal niet. Ik vind de binnenstad van Sittard mooi maar de enorme leegstand van winkelpanden vind ik zorgwekkend. De middenstanders die ik erover spreek (want ik verbaas me erover), klagen over een ongunstig ondernemersklimaat vanwege de rigide gemeentelijke regels waaraan zij zich moeten houden. Geef meer ruimte aan de middenstand; Sittard verkwanselt anders zijn prachtige centrum. Zien jullie niet meer wat de mogelijkheden van deze mooie, oude stad zijn?? Het winkelniveau en -aanbod is bedroevend laag en ronduit armoedig. Slechts de ketens zijn m.i. in staat zich hier te handhaven (Wibra, Schoenenreus, Hema, V&D, Kruitvat, ETOS, etc.). Daarmee trek je geen publiek, dus geen geld. (Ook ik ga naar Maastricht om te winkelen.) Investeer in dat centrum. Laat het niet verloederen! Op die manier komt de stad in een neerwaartse spiraal terecht. Stimuleer bedrijvigheid. Ik heb jarenlang bij de gemeente Utrecht gewerkt en ik heb in de wijk waarvoor ik werkte met eigen ogen gezien wat ondersteuning van de middenstand economisch voor een wijk kan betekenen. Stop het geld niet in zoiets als die Wentjerdruim. Voor de prachtige markt van Sittard was dat te plastic, te sfeerloos. Het paste totaal niet bij de historische uitstraling van Sittard. Dat geldt trouwens ook voor die plastic pinguins op die plastic schotsen in de stad. Armoedig, sfeerloos en niet passend bij een mooie historische binnenstad. Zorg voor een (binnen)stad waar mensen trots op kunnen zijn. Dan geven ze er ook met plezier hun geld uit. In deze enquete worden appels met peren vergeleken. Hoe halen jullie het in jullie hoofd om de straatverlichting met de impact van het Veiligheidshuis te vergelijken! Hier wordt de gewone burger op een goedkope manier gemanipuleerd, want weet die veel welke problematiek het Veiligheidshuis voorkomt én oplost.

In ieder geval NIET bezuinigen op de kinderboerderij bij Daniker Bos!

in sittard-geleen zijn veel te veel managers en directeuren in dienst

177

Interne kostenbesparingen bij andere gemeentes: * geen kerstpakketten * geen werklunches * koffiegeld * geen verlofopbouw bij ziekte

Ja op de bonussen die de rijke krijgen die moeten afgeschaft worden!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Ja, ik vind dat de gemeente kan bezuinigen op het gehele gemeentelijk apparaat! Ik sta er nog steeds versteld van hoeveel vrije uren, dagen enz. ambtenaren hebben! Ieder 5 minuten die er langer gewerkt wordt wordt gecompenseerd met verlof. Dit is onmogelijk in het bedrijfsleven! Daar zit voor mijn gevoel veel te veel geld in! En hier moet op bezuinigd worden! efficentier werken met minder mensen!

Kerstpakketten, banners voor evenementen, brieven op papier, parkeerbeleid

kijk eens naar de mensen die de groenvoorzieningen onderhouden. is het echt nodig om met 5 tot 7 personen 2 vierkante meter onkruid te wieden? zet langdurig werklozen aan het werk voor hun uitkering. Kijk nog eens kritisch naar de dobbelsteen. We hebben een prachtige bibliotheek en muziekschool waarom zou je dit verhuizen naar een nieuw pand (met leegstand van het oude) Er staan veel winkels in de steenweg (en rest centrum) leeg. Waarom nieuwe winkels en nog meer leegstand in die gezellige winkelstraat. Trek parkeerders naar de steenweg (achtere cz gebouw) dan lopen mensen door de winkelstraat en ontdekken dat we niet naar roermond hoeven voor leuke zaakjes. Even voor de goede orde: ik ben geen winkelier en heb geen persoonlijk belang in de winkels/ bieb of muziekschool anders dan klant/lid. Wel draag ik Sittard een heel warm hart toe met veel oude speciale tradieties, cultuuronderwijs, sport.

koningrijkjes opheffen binnen de gemeente (bijv. planning, uitvoering, controle etc. op een kantoor )

Kwaliteit Openbare ruimte is belangrijk. Groen is leven. Zorg dat wij een aantrekkelijk landschap hebben waarin mens en dier kan leven en vertoeven. Dit is ook de toekomst voor onze kinderen investeren en niet bezuinigen.

Kwaliteit van de Samenleving vergt een zekere prijs; die moeten wij als burger via belastingen graag willen betalen Lagere parkeertarieven, zodat meer mensen naar het centrum gaan en de leegstand verdwijnt. Vixia efficiënter laten werken. Niet met z'n achten op 3 vierkante meter. Gemeentehuizen samenvoegen, ambtenarenapparaat uitdunnen. Inwoners meer verantwoordelijkheid geven.

Leegstaande panden tegengaan, bv. tijdelijke verhuur, anti-kraak Maak een duidelijke keuze voor Sittard als centrum van de gemeente. Geleen dient slechts een ondersteunende rol te hebben.

maak eens een fatsoenlijke vraagstelling. Deze is manipuleerbaar

Managers Meer controle op dumpen afval, in de nacht posten, en niet dagelijks met meerdere gemeente wagens achter elkaar door de velden rijden, Op afstand posten bij afvalcontainers, hoge boete voor iedereen die er naast dumpt, het iedere dag klakkeloos ophalen van weg gegooide troep,Sommige mensen denken dat dat zo hoort want het word toch iedere dag opgehaald,

Meer Euregionale samenwerking en inzetten op Europese subsidies. Investeren in jeugd, cultuur en leefbaarheid met het oog op vergroten van aantrekkingskracht regio.

meer politie op straat, in wijken, niet achter buro, of op kantoor, zodat de wijkagent zijn pappenheimers leert kennen en makkelijker aanspreekbaar is.

meer toeleiding van werkelozen naar opleiding/banen meewerken onder sanctie stopzetten uitkeringen

Men kan bezuinigen op het aanleggen van drempels en wegversmallingen. Het is beter meer snelheidscontroles uit te voeren.

Mensen in de bijstand laten bijdragen aan het onderhoud van de openbare ruimte, dit als tegemoetkoming voor een hogere uitkering. mensen met een uitkering hiervoor laten "werken" dit kan dan op andere vlakken een besparing opleveren alleen "rendabele" evenementen organiseren efficienter werken gemeente huis, aanpassen openingstijden, meer via internet indien mogelijk minder subsidie verenigingen

Mijn voorstel is dat de bestuurders zelf hun parkeerkosten voor hun rekening nemen en niet dat ze dmv een ontheffing mogen parkeren op de kosten van de burger: de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten!

Minder ambitie en meer realiteitszin

Minder externe expertise inhuren, zelf de schouders eronder zetten, eigen verantwoordelijkheid nemen. Door bestuurders én bevolking. Veiligheid, onderhoud openbare ruimten, we zijn er samen verantwoordelijk voor.

178

Minder geld besteden aan infrastructuur zoals nieuwe wegen.

minder geld uitgeven aan verkeersvertragende maatregelen en stoplichten minder ambtenaren in dienst van de gemeente minder uitbesteding aan (vaak dure) externe adviseurs

minder gemeentelijke gele wagens door de stad laten rijden met nadruk op rijden

minder geven aan Fortuna Minder hondenbelasting, meer handhaven op straat. Minder subsidies aan verenigingen, laat hen sponsoren zoeken. Bijstandsniveau niet verhogen, want wellicht stimuleert dat meer om werk te zoeken. Geen dure aanpassingen infrastructuur die niet echt nodig zijn. Minder feestverlichting in de straten.

Minder openbare verlichting (in veel straten kan de helft van de verlichting uit zonder dat de veiligheid in het gedrang komt).

Minder personeel bij de gemeente

minder post versturen meer digitaal

Minder vergaderen en meer beslissen en zelf het kerst paket inleveren of afstaan aan vixia dan ben je pas een burger vader

minder verkeersregelinstallaties, meer rotondes. minder verkeersborden. soms zie je door de bomen het bos niet meer.

minder voertuigen en meer per fiets en te voet door de straten controlen,want in een voertuig zie je niet wat in de straat gebeurd.

Misbruik van sociale voorzieningen en voorkomen vernielingen openbare voorzieningen.

Misschien geen direkte bezuiniging, maar wel een voorstel. Mensen die een uitkering genieten en reeds langdurig thuiszitten activeren om iets te betekenen voor de Gemeente Sittard-Geleen. Ik denk hierbij aan een paar uur per week zich inzetten om bijvoorbeeld de Stadsreiniging, de Stadswachten, evenementencommissies etc. te ondersteuen. De mensen die dit doen geef je weer een gevoel dat ze er bij horen, de mensen waarbij de ondersteuning komt zijn blij met een handje hulp. Iedereen geholpen! Wens jullie veel wijsheid toe bij de te plannen bezuinigingen! Na het snoeien in ambtenarenbestand één gemeentehuis. Geen nieuwbouw of verbouw. Representatiekosten en prestigeobjecten drukken. Degelijkheid uitstralen. Leegstand aanpakken; desnoods door daar exposities te laten plaatsvinden. Levendigheid vergroten. Parkeertarieven drastisch omlaag om input te geven aan de centra Neem niet af wat goed is zoals het theater. Want een stad zonder schouwburg valt niet meer onder de noemer stad. Waar wel op bezuinigd kan worden zal iedereen anders op reageren, maar hier kan ik geen antwoord op geven. Niet bezuinigen op de wettelijke taken van de gemeente zoals omgevingsvergunning, baliewerk ed. Wel kan er bezuinigd worden op efficient samenwerken binnen het gemeente apparaat. Ik merk als klant dat intern onvoldoende wordt samengewerkt en dat ik vaker dan noodzakelijk mijn vragen moet stellen. Er kan m.i. nog bezuinigd worden door meer regionaal te werken met als doel om de overhead (management en ondersteuning) te verminderen. Naast bezuinigen kan er ook gekeken worden naar alternatieven om de inkomsten te verhogen. Het volledig benutten van subsidies vanuit Europa is iets wat niet veel gemeenten goed doen. Besteed dit uit aan gekwalificeerde bureau's, ze verdienen hun geld dubbel en dwars terug en leveren veel geld op voor de gemeente. Ga met provincie in discussie om alsnog grond aan particulieren te verkopen zodat deze zelf een woning naar eigen inzicht kan bouwen. Dit is een landelijke trend die ook hier in Zuid Limburg herkenbaar is. Weer een reden om goed gekwalificeerd personeel te lokken naar het zuiden. Mogelijk heeft de gemeente nog ergens belangen in, stap eruit en maak deze te gelde.

Niet bezuinigen op poppodium Fenix ! Tip: eerst denken, dan doen (zodat er geen geld verloren gaat, zoals o.a. bij aanleg Rijksweg Boulevard) Niet bezuinigen op veiligheid in de breedste zin van het woord. Voldoende verlichting, veiligheid in openbare ruimtes etc.

Niet bezuinigen op zaken die voor kinderen belangrijk zijn, zoals de bibliotheek, de muziekschool en sportverenigingen. Zij zijn de toekomst en het is belangrijk dat zij zich goed kunnen ontwikkelen.

Niet op het muziekonderwijs bezuinigen !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Kinderen zijn de toekomst. Muziek is zeer van belang ! Hoort ook bij een goede opvoeding en goede educatie !

Niet op landschap. Stop met al die grote projecten in sittard en verhoog de kwaliteit van de openbare ruimte. Gemeentelijke organisatie in 1 gebouw zou al veel schelen. Leges omhoog zeker voor de bedrijven.

niet telkens voor de jaarlijkse enecotour de drempels en wegversmallingen afbreken en weer opbouwen!

179

Niet teveel geld uitgeven aan fortuna stadium

Nieuwe dingen achterwegen laten. Wentjesdruim:kost zoveel geld en valt zo vies tegen als het winterse weer niet mee zit. Nogmaals mensen met uitkeringen goed controleren. Zie om mij heen dat bewoners meer te besteden hebben aan auto's vakantie's en caravans dan de werkenden. Zelf heb ik nooit een uitkering genoten, noodgedwongen moeten stoppen met werken. Ben zelf fulltime vrijwilligerswerk gaan doen.

oktoberfeesten, kermissen ,onterechte ,bijstandsuitkeringen,verhuisvergoedingen en extra potjes bij zorgloket met hoog inkomen

Onbezonnen dure kaalslag nalaten, zoals is gebeurd in de Dunantstraat. onderhoud groenvoorziening minder vaak en onderhoudsvriendelijker maken en door buurten laten gebeuren mits zij er iets over te zeggen hebben bij aanleg, onkruidbestrijding stoepen afschaffen, verlichting s'nachts beperken, minder snelheidscontroles verkeer, meer rotondes minder stoplichten die onderhoud vragen ondersteuning fortuna sittard helemaal afbouwen verwarming openbare ruimtes 2 graden lager discussie sittard vs. geleen stoppen en belangrijke issues opppakken meer zken met meer gemeentes oppaken, zoals met afvalverwerking is gebeurt gemeente nog aantrekkelijker maken om nieuwe inwoners te trekken - dit mag niet bijten met bezuinigingen eenrichtingsrondweg rond centrum (odesingel, engelenkampstr, rijksweg noord en afschaffen van stoplichtien (zie voorbeeld in diekirch, lux) eerste uur parkeergarage gratis: gemiddeld hogere bezettingsgraad bij iedere bezuiniging kosten/baten vaststellen, ook voor 5 jaars termijn

Oneerlijke salarissen bij ambtenaren onnodige aankopen of aanbestedigingen. Leegstaande gebouwen misschien een andere functie toewijzen.Leegstand trekt ongedierte, vandalisme aan en nodigt uit tot kraken.Het onderhoud laat te wensen over!Geef niet alleen subsidie aan grote gemeentelijke verenigingen, maar ook dorpse. bv. juliie subsidie voor de carnavalsverenigingen

Op de hoeveelheid uitkeringen die we betalen aan mensen die naar mijn mening gerust een betaalde baan kunnen uitvoeren, ik weet dat het geen sociale gedachte is naar de medemens, maar het kost de gemeente klauwen met geld.

op de kosten van hun ambtenaren.

op de vele regelgeving en het handhaven hiervan effectiever vergaderen minder papier meer email/digitaal minder vergaderen meer emailen GEEN geld naar fortuna op het dobbelsteen project ,wat buiten het centrum ligt,investeer liever in de binnenstad van sittard.op perkplantjes in sittard-geleen <kost onderhoud .{investeer liever in een klimaat bos midden in de stad Sittard-Geleen .de zogenaamde sport zone {laat dat aan de stad Eindhoven over {Sittard-Geleen investeer liever in Groene energie bv zonnecellen op gebouwen e.c.t

Op teveel locaties zitten ambtenaren, kunnen best flexibele werktijden krijgen, dichter bij elkaar dit kost teveel geld al die locaties

openingstijden bibliotheek inkorten, elke keer als ik er kom, kun je de bezoekers op 1 hand tellen.

Overdag geen straatlantaarns laten branden. Zie regelmatig verlichting branden midden op de dag.

parkeergarages

Parkeerhandhaving Carnaval

plantsoenen, bezuinigen is geen doel. juiste investering is belangrijker. Zorg dat er voldoende bedrijvigheid is: duidelijke en werkbare regels. Project Dobbelsteen niet uitvoeren Parkeergarage Orbis niet aankopen Geen uitbreiding/verplaatsing winkeloppervlakte Bestaande winkelroutes handhaven Geen grootschalige bouwprojecten meer opstarten/ondersteunen, dus minder 'beton' denken.

recepties. dienstauto's. bestrating centrum

Ruimte voor particulier initiatief, bv. een kerstmarkt rondom de grote kerk i.p.v. zoiets megalomaans als wenterdruim

Samenvoegen van zwembaden. 3 is teveel in de gemeente. Maak 1 goede sportaccommodatie voor zwemmen, schaatsen, zaalsporten.

180

Selectiever evenementenbeleid in centra/ keuze elimineren activiteiten die toch geen bezoekers brengen en weinig toegevoegde waarde hebben.

Sittard als centrum erkennen en Geleen ruime kernfunctie i.p.v. concurrentie. Zwembad in Sportzone. Geen nieuw Gardenz maar Bergerweg reviseren.

Sittard wat minder "op de kaart" proberen te zetten. Volgens mij profiteert slechts een zeer selecte groep Sittardenaren van allerlei evenementen die de hele stad wel veel geld kosten.

Sittard-Geleen meer als 1 stad zien met 1 goed bezocht centrum. Ik ben geen geboren sittardenaar, maar zie Sittard wel als de hoofdkern van deze gemeente. Ook mag het, wat ambities betreft, een tikje minder. (stadsontwikkeling) Sluit glanerbrook en anker: 1 gemeentelijk zwembad stop subsidies aan M&P-feesten en varietefestival. Veel geld voor nog geen 1000 mensen minder wethouders stop subsiedie aan start kijkt toch niemand naar stop uitzenden raasdsgevrgaderingen sportverenigingen (met name voetbalclubs) verplicht laten fuseren. Eerst maar door de zure appel heen bijten en daarna op 1 lokatie opnieuw starten. Daardoor vervallen voetbalvelden die onderhouden moeten worden. Dat het kan bewijst HBC09. Holtum geen voetbalvelden, alles naar Buchten.

stadsgids vooraf bestellen en afhalen.Aan bib-locaties een multifunctionele bestemming geven.Een kringloopwarenhuis in Geleen, als leer leer-werkbedrijf. stadswachten kunnen door buurtbewoners en dorpsplatform worden vervangen. De mensen in de buurt weten wat er speelt. Stadswachten zijn totaal geen aanspreekpunt rijden alleen maar rond en hebben commentaar waar je je vaak als buurtbewoner alleen maar aan ergert. Signaleren door buurtbewoners en dorpsplatform, vervolgens ACTIE vanuit gemeente of politie met duidelijk aanspreekpunt !!!

stop met dobbelsteen Stop met evenementen zoals wielrennen wintertuin, bierfeesten. stop met de aankoop van gebouwen, wml, stop met aankoop van een garage. Werk aan de toekomst groen en landschap dan hebben onze kinderen ook nog een goede leefomgeving! Stop grote projecten, aldenhof, domme plaats!,stop dobbelsteen, werk aan de kwaliteit van de openbare ruimte.

Stop met het streven naar 2 koop kernen. Er is al veel leegstand. Dat was al voor de krisis. Mensen winkelen liever overdekt. En kopen veel online. Neem Uw verlies en stop met kapitalen investeren in eenverlorenzaak. Stop met uitbreiden van winkelaanbod.(dobbelsteen) Niet aankopen van parkeergarage ziekenhuis.Dit wordt kat in zak (zie Heerlen met instorten van parkeergarage door ondergrond welliswaar, maar hoe zij pilaren van deze parkeergarage in grond verankerd ???) Parkeergarages goedkoper maken, dan gaan er ook meer automobilisten naar garage en niet rond rijden om gratis parkeerplaats te zoeken !!!!! Zet werklozen in voor onderhoud groen voorzieningen, dan doen zij ook iets voor hun uitkering !!!

Stop met waanzinnig geldverslindend project Dobbelsteen alleen bedoeld om sittard meer uitstraling te geven en dat idiote plan voor de parkeergarage te kopen van orbis. Doe wat meer voor de oudere en hulpbehoevende in de gemeente ipv deze mensen steeds meer hulpuren af te pakken middels de thuiszorg en zones van de regio taxi stoplichten,ze staan werkelijk op de meest onzinnige plaatsen,slechte enquete trouwens,veel herhalingen,tevens vragen bijv. over verlichting en veiligheid,dat zijn toch gewoon hypocriete vragen het een sluit het ander niet uit.Zo zijn er nog wel een aantal voorbeelden over jullie enquete.Ik heb hier een naar gevoel bij,en ik verwacht dan ook weinig goeds.Zinvol bezuinigen is afwegen en niet: Vind U de bieb belangrijker dan muziekonderwijs.Het is allebei belangrijk,misschien kunnen jullie wat minder uitgeven aan projectontwikkelaars,externe adviesburo's.Geef de middenstand eens wat meer ruimte inplaats van alle inperkingen,jullie maken de hele binnenstad kapot met jullie dobbelsteencomplex en andere afspraken die met projectontwikkelaars zijn overeengekomen.Of noemen jullie dat investeren in de economie.

181

Stoppen met onzinnige, meestal verliesgevende, prestige gedreven grootbouw projecten die het gezicht van Sittard dusdanig veranderen dat het ooit zo groene Sittard helemaal teloor gaat. Leg eens echte parken aan met bomen een vijver met leuke fontein en ornamenten, bankjes en maak ze ook af, met name in de binnenstad of directe omgeving, die als trekpleister kunnen dienen voor socialisatie met name voor jongeren en ouderen. En niet een project zoals overbodige parkeergarages die moeilijk bereikbaar en veel te duur zijn en bij te weinig bezoek via een veel te duur indicatie systeem trachten auto's te lokken naar de binnenstad. Of het aanleggen van wallen, die nooit met water gevuld gaan worden vanwege hygiëne en ongedierte. Of het "knokke veldj" met gras inzaaien zonder mooie groen aanplanting, bankjes voor ouderen, beschut tegen wind en zon. Of het aanpassen van de O zo ruimtelijk Rijksweg tot een ondoorgaanbare barrière tussen Sittard en Geleen, wat tot gevaar voor de burger van Sittard leidt. De gemeente moet stoppen met dergelijke prestige projecten waar Sittard niet op zit te wachten. Houd de binnenstad klein, knus en gezellig en straf kopers niet af met duur parkeerbeleid en frustraties bij in en uitrijden van moeilijk toegankelijke parkeergarages. Gemeente wees er voor de burgers van Sittard en niet voor de Sittard bezoekers en draag zorg dat jullie stoppen met prestige maar luister naar geluiden uit de wijken en acteer ernaar. Geld is al schaars, gebruik het doordacht. De Sittard bezoekers komen vanzelf als Sittard het gezellige Sittard weer wordt zoals het was.

straat-verlichting overdag uitdraaien: deze verlichting brandt onnodig vaak overdag!!!!!!!

Straatverlichting na 12.00 uur minimaal halveren. Creatiever groenonderhoud. Temperatuur in openbare ruimten minimaal 1 graadje lager.(kleding)

strenger controleren wie zijn uitkering verdient, en wie niet. immigranten die nu werken voor een uitkering bij een bedrijf wat daar subsibie voor ontvangt, zouden gestimuleerd moeten worden om in loondienst te gaan.

Strenger toezicht op uitkeringsfraude.

Strneger controleren of (bijstands)uitkeringen terecht worden genoten. Zo ja geen probleem, zo nee met boete terugvorderen. subsidies voor cultuur afbouwen. De bewoners die interesse hebben in cultuur waaronder muzieklessen, bibliotheek, museum zullen hier vast wel wat dieper voor in de buidel willen tasten. In deze tijd mag je verwachten dat dergelijk instelingen meer moeten gaan werken als commerciele bedrijven, dus streven naar winst of in ieder geval kostendekkend werken in plaats van teren op subsidies (lees: centen van belastingbetalers die er misschien helemaal geen gebruik van maken).

subsidies voor onderhoud kerken.

Subsisdie aan Fortuna acuut stopzetten!

Taakstelling loonsom, kostendekkendheid gemeentelijke tarieven, afschaffen welstand, taakstelling gemeenschappelijke regelingen en overige verbonden partijen., Ten eerste: bezuinig op de externe rapporten! Er wordt veel te veel geld uitgegeven aan deze externe adviesbureaus. Lijkt mij niet nodig aangezien de raad ook beslissingen kan afwegen op basis van gezond verstand en informatie verkregen van anderen (dus geen dure adviesbureaus) Ten tweede verminder de regeldruk op gebieden waarmee de burger zelf kan ondernemen/investeren. Dit komt de lokale economie ten goede en versterkt de burgerparticipatie. Ten derde zou ik meer mensen die afhankelijk zijn van een uitkering proberen te stimuleren aan het werk te gaan, eventueel in het begin met behoud van uitkering. Een participerende burger met uitkering is nog altijd beter dan geen participatie. Daarbij denk ik aan mensen te laten werken in de groenvoorziening. Er zijn zoveel groen stroken en straten die vervuild zijn dat er op dat gebied genoeg te doen is. Ten vierde zal ik het project 'De Dobbelsteen' inperken. Na vele lange jaren overleggen en uitstellen denk ik niet dat het verstandig is het project in deze vorm door te laten gaan. Er komt veel te veel winkeloppervalkte bij, terwijl er nu al veel te veel leeg staat. Hierdoor wordt het centrum ook weer verder uitgebreid, tegen alle adviezen in. Ik zou de Dobbelsteen primair richten op de studenten en de daarbij behorende voorzieningen zoals een bibliotheek, supermarkt en/of eetcafé. Daarnaast heb ik nog een advies voor de herontwikkeling van de oude ziekenhuislocatie. Daar zou ik een mooi aangelegd park maken met verschillende sporten ontspanningsmogelijkheden met plaats voor evenementen en andere publiekstrekkers. Dit kan dan fungeren als een mooie uitvalsbasis voor de studenten uit de Dobbelsteen. Tevens zal dit een impuls geven aan de Steenweg. Veel succes!

Ter voorkoming van zwerfvuil, en het steeds moeten opruimen daarvan: afschaffen betaling per kg. Twee parttime wethouders weg. Geen tv-uitzending van raadsvergaderingen meer. Geen geld naar onderzoeksbureau's, maar ambtenaren zelf laten oplossen. Sponsoring het Anker en Glanerbrook terugbrengen. Meekels door gebleken meervoudige ondeskundigheid en dictatoriaal gedrag en schijndemocratie de laan uit sturen. De vraagstelling en inrichting van de keuzemogelijkheden in deze enquete is eveneens knullig en ondeskundig gebeurd. het lijkt wel een proefwerkje voor een basisschoolklasje. .

U moet eens aan de burger alle subsidie,s voorleggen, die de gemeente betaalt aan instellingen en verenigingen die niet wetmatig verplicht zijn.

182

uitstellen dobbelsteen

Valt er dan nog ergens op te bezuinigen ? Veel minder nieuwe woningen, maar knap oude gebouwen eens op en maak die leefbaar, dan lijkt het mee op een vestigingsstad, neem een voorbeeld van Heusden in Noord Brabant. Daar wordt niets afgebroken en staat niets leeg. De economie hier kan best goed draaien door oude pandjes op te knappen, dan wordt ook mooi het gaat niet altijd om het nog groter te maken behoudt wat je hebt en knap is eens de pandjes in geheel Sittard op. Stop met nieuwbouw en stop de mensen in opgeknapte pandjes. Het is een andere manier en ga is aan tafel zitten met mensen, die verstand hebben van financiële zaken, zodat ook de rem wordt gezet op sommige activiteiten het gaat om de gemeenschap[ maar niet om persoonlijkheids- verheerlijking van enkel personen.Veel mensen doen gewoon hun eigen zin, omdat het geld toch niet van hun zelf is.

vergaderen en eigen gebouwen

Vergaderingen worden effectiever als de soberheid ingevoerd tot een hoog niveau ingevoerd is. Het feestvieren en aanwezig zijn van de gezagdragers en ambtenaren dient tot een minimum beperkt te worden. De openbare meningspeilingen kunnen ook met een gewoon kopje koffie of helemaal niets. Hoe minder mensen dan, hoe sneller de besluitvorming er is.

Verhogen hondenbelasting, te beginnen bij de tweede hond, oplopend bij nog meer honden per adres.

verkeerde beslissingen wat de gemeenschap geld kost

Verkoen van zwembad de Nieuwe Hateboer, verkoop Stadssporthal en geen investeringen in de sportzone

Verkoop grond buitenzwembad Buchten. Wordt al jaren niet meer gebruikt, Verkoop 3 stuks gemeentelijke grasveldjes in Buchten achter woningen Havenweg. Kostenbesparing gemeentelijk onderhoud.

Verlichting in de stad, Gemeentelijke bijeenkomsten zoals een nieuwjaarsborrel, of groot georganiseerde bijeenkomsten m.b.t. het 600-banenplan. Verlichting in wijken, lampen eerder uit of om en om aan. Iets doen aan de gigantische winkelleegstand van onze centrum. Dit probleem duurt al jaren. Maak het voor de winkeliers gunstiger zodat men de stad weer op zoekt en het geld gaat rollen. Maak in 2012 een gigantische overdekte kerstmarkt. Maak het weer mooi en gezellig! Vervang het bestuur van VIXIA, kost gemeente teveel geld. Subsidie Sabic terughalen bouw kantoorpand, werken vrijwel geen inwoners deze gemeente. Orbis ziekenhuis ernstig onder loup nemen, functioneert niet. Balie funkties Stadhuis zeer klant-onvriendelijk geworden Voeg de gemeentehuizen van sittard/geleen/born samen. Minder overhead en wellicht een stap tot een gemeente ipv drie! Geen investeringen meer in fortuna sittard, wel in werkvoorzienigen, nieuwe economische impulsen, maak de gemeente aantrekkelijker voor andere jongere mensen (investering DSM), zorg voor de ouderen in moderne verpleeghuizen (Odilia is een aanfluiting, niet meer van deze tijd!) Volg het subsidiariteitsbeginsel: doe wat alleen de gemeente kan doen, laat na wat anderen ook kunnen invullen. Ik zou de begroting moeten nalopen (uitgelegd krijgen), maar die is voor een leek als ik lastig te doorgronden. Twijfels bij nut/effect van vouchergelden bewonersinitiatieven wijken. Misschien toch gewoon betalen voor de gratis afvalzakken voor kunststofafval? Misschien dat Interreg-gelden soulaas bieden? Een cent per kg erop voor afval bij Milieupark. Veel wijsheid toewensend aan het bestuur, XXXX

Vooral opruimen (zwerfvuil) openbare ruimten.

Voordat een evenement wordt georganiseerd eerst het animo hiervoor peilen onder het publiek en dit dan beter promoten. Voorzieningen centraliseren, bijv. grootschalige sportvoorzieningen, zoals zwembaden, en bibliotheken. Eventueel boekenautomaten dorpen. En een klein zwemlesbad. Ten behoeve van de allerjongsten en de alleroudsten. De overige mensen kunnen fietsen of autorijden of met de bus/trein. Parkeerbeleid in lijn met aanbod winkelcentrum en aantallen bezoekers (daar waar het voor bedoeld is) en niet als melkkoe. Dit zal uiteindelijk extra inkomsten genereren. Eigen kracht promoten met positieve persberichten. Kracht, zoals chemelotcampus. Handel als 1 gemeente ipv 3!. voorzieningen op maat: inwoners niet voorzien van waar ze "recht" op hebben, maar op maat, buiten kaders en inzicht proberen te krijgen op eigen kracht van inwoners en hun netwerk. voorbeelden: een bejaarde inwoner die een bovenmodaal inkomen heeft, zou zelf een scootmobiel moeten kunnen kopen gezien inkomen, een ouderen met enkel een aow die voor dezelfde voorziening geïndiceerd is zou deze vn gemeente kunnen krijgen. Ander voorbeeld: geen pgb voor huishoudelijke zorg meer verstrekken, maar enkel via officiele instantie met signalerende functie; indien inwoner toch veel zelf kan en een uitgebreid netwerk heeft die ondersteuning biedt en/of voldoende inkomen heeft: huishoudelijke zorg aan eigen kracht overlaten en dus niet indiceren.

183

Vraag 14, vind alletwee even belangrijk, openbare verlichting en veiligheid. Dit zijn twee dingen die nauw samen gaan. XXXX moet zich een scheerapparaat aanschaffen.

Vuurwerk verbieden;minder ongevallen, minder vervuiling.

Wachtgeld van ex-politici afschaffen. Gewoon net als ambtenaren ww. volgens de regels die ook voor burgers gelden.

wanneer ,heeft geleen,het weer????????????????? wat een rare enquête! Dit zijn toch geen keuzes! Zowel bibliotheek als muziekonderwijs is belangrijk! Die belastingen boeien me niet, geen verhoging uitkeringen (tenzij de mensen worden ingezet bij onderhoud openbare ruimte of schoonmaakwerk doen in bibliotheek, museum of schouwburg)

Wat een slechte enquete! Eigenlijk mag je mijn antwoorden meteen weer schrappen. Er had minimaal de mogelijkheid van "beide even belangrijk" bij moeten staan. Heel teleurstellend! Het is toch veel te kort door de bocht om iemand te laten kiezen tussen muziekonderwijs en een bibliotheek? Om maar een voorbeeld te noemen. Mvg, Ron Koerts

Water in de gracht, nieuwe bouwprojecten , winter evenement, Zitterd revisited , Water in de grachten kan wachten op betere tijden. Orbisgarage niet kopen! Iets doen tegen de winkelleegstand in Sittard. Zo wordt Sittard weer een stad en hoef ik niet steeds naar Maastricht, als ik iets nodig heb! Bovendien trek je zo mensen van buiten Sittard en raken de parkeerplaatsen vol, wat zorgt voor extra inkomsten!!!

Weg met nieuwjaarsrecepties Vergunningparkeren invoeren daar waar men dit wil Oude parkeergarage geleen groenstraat aanbieden voor personeel gemeente en winkels voor € 120 jr. Welkomsteam opheffen. Gemeentelijke recepties afschaffen.Inleveren van parkeerkaarten ambtenaren die op basis van funtieschaal niet op basis van functie een parkeerkaart krijgen toegewezen. Afschaffen uitstapjes gemeente raadsleden. Evenementen uitbesteden. Werkzaamheden die uitbesteedt worden aan derden, firma's etc. efficienter laten gebeuren en controleren en beoordelen op kwaliteit want die hebben in het veleden en misschien nu nog wel geprofiteerd van werken voor de gemeente. En niet alleen aannemen op de goedkoopste inschrijving (korte termijn)maar ook kijken naar service en kwaliteit.(lange termijn).Als ik nu zie hoeveel wegen stoepen, parkeergarage, rijksweg boulevard etc, niet goed en doordacht zijn opgeleverd, dan valt daar nog heel wat te halen. Op openbare voorzieningen bezuiningen en verenigingen, heeft niet veel zin, wordt de sfeer en het leefklimaat niet beter op. Wij hebben een park in Hoogveld met een hek erom heen. Dit park wordt elke dag geopend en gesloten (vlgs mij door een medewerker betaald door Gemeente). Stop sluiting van ons park. Bijna iedereen werkt hele week. Als men vrij heeft of thuiskomt van het werk, is het park gesloten?? Wij willen graag genieten van ons park en zo bespaart u op loonkosten/ benzine kosten ed. want degene die het park sluit komt met auto !!

Zonder de exacte cijfers te kennen komt het enquete-circus omtrent het parkeerbeleid op me over als een persoonlijke hobby van iemand die schandalig veel geld gekost heeft. Waarom nog vervolgenquetes als uit de eerste al een heel duidelijk beeld van 'nee' naar voren komt. In deze tijd kunnen we ons het 'je kunt nooit weten, voor de zekerheid nog maar eentje' domweg niet permiteren. Daarnaast vind ik het opmerkelijk dat voor het aanleggen van een fietsenstalling (tempelplein) een half plein opengebroken moet worden omdat men blijkbaar een iets andere bestrating wenst. Wat rekken hadden ook volstaan. Zorg dat de begrotingen niet boven de te verwachten inkomsten uitkomen. Maak bij nieuwe projecten een realistische kostenbegroting en zorg dat bij uitvoering van de werkzaamheden achteraf geen hogere uitgaven zijn. Meer controle op de uitvoering van werkzaamheden door bedrijven, zoals bijv. groenvoorziening.

Zorgen voor meer toezicht op het hufterige gedrag van de bewoners en daadwerkelijk optreden. Hondenbezitters die zich niet houden aan het beleid hard aanpakken Politie op straat veel meer activeren. De muziekles op de muziekschool en de bibliotheek vind ik belangrijk. Er kan wat mij betreft bezuinigd worden op: - Fortuna - Evenementen - Ontvangsten en declaraties - Grote bouwprojecten

Zorgvuldige planning. Zaken uitvoeren en later weer terug moeten draaien is twee keer verloren geld!

Zou het niet beter zijn dat dit aan de bestuurders van onze Gemeente wordt gevraagd, deze mensen moeten er voor zorgen dat het geld op een eerlijke en goede manier wordt verdeeld, dit is hun taak en anders moeten ze niet in de gemeenteraad willen zitten.

184

Een bijdrage in de bezuinigingstaakstelling kan gezocht in aanwending van een gedeelte van de reserve, gevormd door de verkoopopbrengst van de Essent-aandelen. Aanzienlijke structurele ruimte in de meerjarenbegroting is daarmee te realiseren! Meer structurele ruimte, waardoor er dus minder daadwerkelijke bezuinigingen doorgevoerd dienen te worden! Het is immers van groot belang dat met name alle (interne) zaken goed geregeld zijn voordat je de bevolking moet confronteren met bezuinigingen die zij echt gaan voelen. Uit de programmabegroting 2012 van de gemeente Sittard-Geleen blijkt dat de verkoopopbrengst van de Essent-aandelen in een aantal reserves is ondergebracht. De verkoop van de Essentaandelen Door de verkoop van de Essent aandelen is een stille reserve ten gelde gemaakt. De gemeente Sittard-Geleen heeft de vrijgekomen middelen in een reserve opgenomen. Met een deel van de Essent-gelden wil de gemeente Sittard Geleen een eenmalige flinke economische impuls (ruim 7 Mln Euro) geven aan de lokale en regionale economie. Met de overige vrijgekomen middelen moet de weggevallen dividendopbrengst gecompenseerd worden. Dit geld is inmiddels wellicht belegd, en het rendement uit deze belegging zal het vroegere dividend compenseren. In de toekomst ontvangt de gemeente een renteopbrengst van de belegging en (deels) uit de brugleningen. De (bestemmings)reserves (verkoopopbrengst Essentaandelen’ en een reserve ‘bruglening’) maken deel uit van het eigen vermogen. Aan de activakant van de balans staan dus de nieuwe belegging en de activering van de brugleningen, waaruit een rendement gegenereerd wordt. Aan de passivakant staan de zgn. Essent-reserves. Door deze reserves als bestemmingsreserve te betitelen is naar de gemeenteraad simpel aan te geven dat het geld in een ‘reserve’ gestort is en dat de rente uit deze reserve het vroegere rendement uit de Essent-aandelen compenseert. Het is echter niet nodig om deze reserve zo aan te houden. Immers de belegging (financieel actief), aan de activakant van de balans, zorgt voor het rendement en niet de reserve! Vanuit de bestemmingsreserve wordt alleen bespaarde rente berekend (1,4 mln). Daarom is het beter om de reserve als algemene (vrije) reserve op te nemen en niet als bestemmingsreserve. Ook de Provincie Limburg kan daarmee leven !! Investeringen met maatschappelijk nut In het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) wordt onderscheid gemaakt in investeringen met een maatschappelijk en in investeringen met een economisch nut. Investeringen met een maatschappelijk nut mogen vervroegd afgeschreven worden.(zie BBV artikel 64 lid 4) De activa wordt verminderd en het vermogen wordt minder. Gevolg: Structureel lagere afschrijvingskosten in de exploitatie ! Naast de vrijval van de afschrijvingslasten is er ook een vrijval van rentelasten als onderdeel van de vervallen kapitaallasten. Het voordeel van de vrijval van de rentelasten wordt echter teniet gedaan door het nadeel van de vervallen bespaarde rente van de (algemene) Essent reserve. Deze reserve dient dan als dekkingsmiddel voor de het bedrag aan vervroegde afschrijvingen. Uiteraard kunnen niet alle activa met maatschappelijk nut vervroegd afgeschreven worden, omdat eenmalige afschrijving leidt tot beperking van de investeringsruimte. De accountant zal dit ook niet betitelen als een stelselwijziging als na de voorgestelde vervroegde afschrijving van de investeringen met een maatschappelijk nut er vervolgens in de toekomst nieuwe investeringen met een maatschappelijk nut weer geactiveerd zullen worden Conclusie Het is volstrekt onnodig de Essentreserves (behoudens de 7 miljoen, want daar is wel een bestemming aan gegeven) als bestemmingsreserves op te nemen. Voeg deze onder de algemene (vrije) reserve en zet deze in ter dekking van de vervroegde afschrijvingen. Een groot bedrag van de reserve verkoopopbrengst Essentaandelen kan aangewend worden om een aanzienlijke structurele ruimte (de afschrijvingslasten van de investeringen met maatschappelijk nut) te creëren. Een grondige bestudering van de staat van activa is daarvoor natuurlijk nodig! Verder zijn er nog meer mogelijkheden om structurele ruimte in de begroting te realiseren!

185

BIJLAGE 7 – OVERZICHT ONTVANGEN SCHRIFTELIJKE REACTIES 7.1. - Brief Volksuniversiteit Maasland

- Reactie college d.d. 7 februari 2012 7.2. - Brief WMO-raad

- Reactie college d.d. 7 februari 2012 7.3. - Bericht Sociaal beraad

- Reactie college d.d. 7 februari 2012 7.4. - Brief Artamuse

- Reactie college d.d. 7 februari 2012

203

BIJLAGE 8 – OVERZICHT ONTVANGEN REACTIES PER E-MAIL De ruim 300 per e-mail ontvangen reacties liggen in een separate bundel ter inzage. Voor zover deze reacties ook suggesties voor nog niet voorgestelde ombuigingsmogelijkheden bevatten, zullen deze betrokken worden bij zoektocht naar aanvullende ombuigingsmaatregelen voor de jaarschijven 2013 (€ 0,75 miljoen) en 2014 (€ 0,54 miljoen). De antwoordbrief van het college op deze ruim 300 reacties is opgenomen op de volgende pagina.

OMBUIGEN MET VISIE

Documents

Transcript of OMBUIGEN MET VISIE