Toegang is

gratis!gratis!gratis!

Zpannend ZernikeBackstage in de wereld

van wetenschap en technologiewww.zpannendzernike.nl

Zpannend ZernikeBackstage in de wereld

van wetenschap en technologiewww.zpannendzernike.nl

ZATERDAG 6 OKTOBERBINNENSTAD GRONINGEN

12:00 tot 17:00

ZONDAG 7 OKTOBERZERNIKECAMPUS GRONINGEN

12:00 tot 17:00

ZONDAG 7 OKTOBERZERNIKECAMPUS GRONINGEN

12:00 tot 17:00

↕ draai het boekje om voor het programma op zondag 7 oktober

www.facebook.com/zpannendzernike www.twitter.com/zpannendzernike

In dit programmaboekje vind je de programma’s van zater-dag en zondag en een handi-ge plattegrond. Daarmee kun je zelf je route uitstippelen. Kijk vooral ook op de website www.zpannendzernike.nl.Daar vind je meer informatie en eventuele wijzigingen ofaanvullingen.

Heel veel plezier tijdens Zpannend Zernike 2018!

Lezingen, demonstraties, workshops, zelf ‘wetenschappelijk’ aan de gang gaan. Vragen stellen en antwoorden krijgen. Je verwonderen over wat er nu of straks allemaal kan.

Welkom bij Zpannend Zernike,de Groningse bijdrage aan het Weekend van de Wetenschap

www.zpannendzernike.nl

Bezoek ons op zaterdag:

www.instagram.com/zpannendzernike

Zaterdag 6 OKTOBERBINNENSTAD: 12:00 tot 17:00 uur

3

4

6

5

1

2

www.facebook.com/universityofgroningen

Wetenschapsfestival, workshops en open huisACADEMIEGEBOUW: 12:00 tot 17:00 uur

» WETENSCHAPS-FESTIVAL

Groningen kent vele jonge en Groningen kent vele jonge en talentvolle wetenschappers. talentvolle wetenschappers. Deze leden van de Young Young Academy GroningenAcademy Groningen laten je hun wetenschap zien en je hun wetenschap zien en ervaren. Bouw met Lego je ervaren. Bouw met Lego je eigen stad van de toekomst. eigen stad van de toekomst. Ontdek je talenknobbel of Ontdek je talenknobbel of hou je eigen hersenen voor de hou je eigen hersenen voor de gek met ‘mind tricks’. En: hoe gek met ‘mind tricks’. En: hoe horen je oren de taal?horen je oren de taal?

» WORKSHOPCodes maken en codes breken Communiceren in die spannen-de Gouden Eeuw? Hoe deden ze dat? Wil jij ook zelf leren hoe spionnen, soldaten en koningen hun boodschappen tijdens de Tachtigjarige oorlog in geheimschrift of met onzichtbare inkt verstuurden? Speelde de manier waarop de brief gevouwen en verzegeld was misschien ook een rol? Lammert Doedens weet er alles van en wijst je de weg in de zpannende wereld van de codes.

In het Academie gebouw een spranke-lend programma voor jong en oud. Met demon straties en informatie,maar vooral ook veel zelf doen.

1

» ZPANNENDE ZPEURTOCHT

Doe mee aan de Doe mee aan de Zpannende ZpeurtochtZpeurtocht naar het naar het Universiteits museum en Universiteits museum en ontdek wat daar allemaal ontdek wat daar allemaal te beleven is.

» FOTOSHOOTElke dag vinden er in het Academiegebouw belangrijke gebeurtenissen plaats, zoals promoties. De aula en de trappen van het Academie-gebouw zijn foto geniek. Vandaag is het Academie-gebouw open voor iedereen en kun je zelf op de foto, op historische en bijzondere plekken.

» WORKSHOPMoiOlaf Vos is een echte Groninger en zanger van Van De Straat. In zijn doorlopende In zijn doorlopende workshop ‘Moi’ speelt workshop ‘Moi’ speelt hij een pubquiz en geeft en geeft hij een cursus ‘Gronings voor ‘Gronings voor beginners’.

» BEZICHTIGING VAN HET ACADEMIEGEBOUW

Het Academiegebouw, het , het hart van de universiteit. Al sinds 1614 op deze plek. Kom ronddwalen, je verbazen Kom ronddwalen, je verbazen en verwonderen. En laat je informeren over dit karakte-ristieke gebouw, met de vele verhalen en tradities.

voorproefje? kijk op: video.zpannendzernike.nl

ACADEMIEGEBOUWBroerstraat 5 9712 CP Groningen www.rug.nl

www.facebook.com/universiteitsmuseumgroningen

Kom je graven naar botten als een echte

archeoloog?

2

Tijdens onze grote verbouwing zijn we tóch geopend voor Zpannend Zernike! Op zaterdag 6 oktober staan onze deuren wagenwijd voor je open.

Universiteitsmuseum; botten en meer!UNIVERSITEITSMUSEUM: 12:00 tot 17:00 uur

Doe mee aan de Zpannende

Zpeurtocht naar het Academiegebouw

en ontdek wat daar allemaal te

beleven is.

Natuurlijk zijn er nog veel meer doe-dingen in het

Universiteitsmuseum, dus laat je verrassen.

UNIVERSITEITSMUSEUMOude Kijk in ’t Jatstraat 7a 9712 EA Groningen www.rug.nl/museum

hashtag hashtag

#zpannendzernike

Teken je eigen uitvinding

met RomyKijk alvast eens op www.muchable.nl haar hippe blog!

www.facebook.com/universityofgroningen

3De mens gemeten!FACULTEIT GMW* RUG 12:00 tot 17:00 uur*Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen RUG

Tijdens Zpannend Zernike Tijdens Zpannend Zernike neem je bij ons een kijkje neem je bij ons een kijkje in de keuken van het brede in de keuken van het brede onderzoek naar het gedrag, onderzoek naar het gedrag, het denken, het leren en het denken, het leren en samenleven van mensen.samenleven van mensen.

Je kunt leren om beter Je kunt leren om beter te leren met de methode te leren met de methode SlimStampen. In de rij-. In de rij-simulator ervaar je wat er simulator ervaar je wat er

gebeurt als je appt achter het stuur. Hokjes denken, we doen het allemaal. Test je eigen vooroordelen. Met je ogen kun je tekenen in de eyetracker. Samen werken in de klas bevordert het leer-proces. De onderzoekers van Success-for-all nemen je mee in dit proces. Bekijk de golven in je brein met een EEG-capop. Aardbevingen hebben een enorme impact op de mensen in Groningen. Speel het aardbevingenspel en on-derga zelf wat aard bevingen met je doen. Dit is een greep uit de activiteiten.

Hoe werkt het geheugen? Hoe ontstaan angsten én hoe kom je er weer vanaf? Waar komt pestgedrag vandaan? Wat doe je met leer- en opvoedproblemen? En kan je eigenlijk twee dingen tegelijk doen tijdens het autorijden?

De mens gemeten is een programma voor jong en oud. Het wordt georganiseerd door het Heymans Instituut (Psychologie), het Nieuwenhuis Instituut (Pedagogiek en Onderwijskunde) en en Onderwijskunde) en het Sociologisch Instituut Groningen. Samen vormen zij de Faculteit Gedrags- en Maatschappij wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen.

Ook zijn er drie interessante Ook zijn er drie interessante lezingen. Sportpsycholoog . Sportpsycholoog Nico van Yperen gaat in op Nico van Yperen gaat in op de mentale aspecten van de mentale aspecten van presteren in zijn lezing presteren in zijn lezing “Het zat er wel in, maar “Het zat er wel in, maar het kwam er niet uithet kwam er niet uit”. In de lezing van socioloog Andreas lezing van socioloog Andreas lezing van socioloog Andreas lezing van socioloog Andreas Flache staat PolarisatiePolarisatie cen-traal. Laura Batstra spreekt traal. Laura Batstra spreekt over de dwang om het beste over de dwang om het beste uit jezelf én je kinderen te uit jezelf én je kinderen te halen in de lezing “Mijn kind Mijn kind is niet ziek maar moet toch is niet ziek maar moet toch beter worden”.

HEYMANSGEBOUWGrote Kruisstraat 2/1 9712 TS Groningen www.rug.nl/gmw

www.facebook.com/umcgroningen

ze zich verspreiden en leer waarom de meeste bacte-riën niet gevaarlijk zijn (en zelfs heel nuttig!), maar je van sommige fl ink ziek kunt worden.

» FEEST!Het UMCG viert dit jaar feest: het is 50 jaar geleden dat we voor het eerst een orgaan transplanteerden. Daar zijn we heel goed in geworden, we kunnen nu alle soorten organen transplanteren. Ons transplantatieteam laat je op Zpannend Zernike zien wat daar allemaal bij komt kijken.

Trek de labjas maar aan, de onderzoe-kers van ERIBA en het UMCG staan klaar om de leukste proefjes met je te doen!

Kom en doe de leukste proefjes! UMCG-ERIBA: 12:00 tot 17:00 uur

4

» BANAAN-DNAHaal DNA uit een banaan, leer pipetteren en ontdek leer pipetteren en ontdek leuke proefjes die je ook leuke proefjes die je ook heel goed thuis kunt doen, heel goed thuis kunt doen, bijvoorbeeld hoe je met een bijvoorbeeld hoe je met een rode kool kunt meten hoe rode kool kunt meten hoe zuur iets is.

» ALLEMAAL BEESTJESHeb je wel eens bacteriën Heb je wel eens bacteriën gezien? En wil je met ze op de gezien? En wil je met ze op de foto? Bekijk ze, ontdek hoe foto? Bekijk ze, ontdek hoe

voorproefje? kijk op: video.zpannendzernike.nl

persoon gezonder oud wordt. Terwijl iemand anders te maken krijgt met (chronische) ziektes.

» BOUW JE SPEELTUINEn wil je na al dat nadenkwerk even lekker bewegen? Bouw dan je eigen ‘speeltuin’ en daag jezelf, of degene met wie je bent gekomen, uit. De onderzoekers van Bewegings-wetenschappen helpen je erbij.

» ZELF ERVARENSoms kan iemand door een Soms kan iemand door een ziekte niet meer goed zien, ziekte niet meer goed zien, horen of voelen. De studenten horen of voelen. De studenten van Bewegingswetenschap-van Bewegingswetenschap-pen laten je ervaren hoe dat pen laten je ervaren hoe dat is. Wat kun je nog wel doen, is. Wat kun je nog wel doen, en wat lukt niet meer? en wat lukt niet meer?

» DURF JIJ HET AAN?Laat je opsluiten in onze Laat je opsluiten in onze Escape Room, of test je kennis Escape Room, of test je kennis over gezond ouder worden met de Healthy Ageing Quiz. met de Healthy Ageing Quiz.

» DUIKEN IN DATANeem een duik in de data van Neem een duik in de data van Lifelines, de grootste data- en Lifelines, de grootste data- en biobank van Nederland waar-biobank van Nederland waar-aan 167.000 noorderlingen deelnemen. Met de gegevens die zij beschikbaar stellen, kunnen wetenschappers onderzoek doen. Bijvoorbeeld naar de vraag waarom de ene ERIBA

Antonius Deusinglaan 1 9712 EA Groningen www.umcg.nl | www.eriba.umcg.nl

www.facebook.com/dejongeonderzoekers @djogroningen

Zpannend Zernike is de Zpannend Zernike is de kans om te ervaren wat je kans om te ervaren wat je allemaal kunt doen, ontdek-allemaal kunt doen, ontdek-ken en leren bij De Jonge ken en leren bij De Jonge Onderzoekers! Kom kennis-Onderzoekers! Kom kennis-maken met alle afdelingen maken met alle afdelingen van De Jonge Onderzoekers van De Jonge Onderzoekers en doe lekker mee.en doe lekker mee.

Je kunt proefjes doen in het lab, je eigen machine bouwen of leren programmeren. Wat dacht je van leren solderen bij elektronica? Of een robotje bouwen van Lego? Kortom genoeg te doen! Alleen kijken is geen optie, we nodigen je uit om mee te doen.

Een hele dag vol weten-schap en techniek bij De Jonge Onderzoekers!

De Jonge Onderzoekers is de leukste werkplaats voor techniek en weten-schap voor iedereen tussen 8 en 18 jaar in Groningen. We vinden het belangrijk dat kinderen hun talent kunnen ontwik-kelen in techniek en wetenschap, want: techniek en wetenschap zijn leuk!

Kijk! Doe! Ontdek!DE JONGE ONDERZOEKERS: 12:00 tot 17:00

5

KIJK!

DOE!

ONTDEK!

STICHTING DE JONGE ONDERZOEKERS Dirk Huizingastraat 13 9713 GL Groningen www.djog.nl

hashtag hashtag

#zpannendzernike

www.facebook.com/DOTgroningen

Op zaterdag 6 oktober mag Op zaterdag 6 oktober mag je tijdens Zpannend Zernike je tijdens Zpannend Zernike komen genieten onder de komen genieten onder de sterrenhemel van DOTlive-sterrenhemel van DOTlive-planetarium. Sterrenkundigen planetarium. Sterrenkundigen laten zien welke sterren en laten zien welke sterren en planeten die avond aan de planeten die avond aan de hemel staan, en nemen je hemel staan, en nemen je vervolgens mee op reis in vervolgens mee op reis in de Melkweg. Kort geleden de Melkweg. Kort geleden

hebben we revolutionair nieuwe inzichten verkregen in de structuur en evolutie van ons eigen sterrenstelsel door de nieuwste resultaten van de Europese Gaia ruimtesatelliet. We laten hier de prachtige nieuwe kaarten zien van meer dan een miljard sterren in onze Melkweg.

Tussen 12:00 - 17:00 start elk half uur een planetarium-show, jong en oud zijn wel-kom. De meeste shows zijn in het Neder lands, sommigen zijn in het Engels (zie tzt het programma op www.zpannendzernike.nl).

DOT in Groningen is het enige 3D-koepel-theater in Nederland, en één van de slechts 20 van deze theaters in de hele wereld. Films worden geprojecteerd op een hemelbol van 20 meter doorsnede om je heen. Dit creëert een unieke belevenis waarbij je als het ware ín de voorstelling zit.

De Melkweg en Gaia: de nieuwe kijk op ons eigen sterrenstelsel

DOT: 12:00 tot 17:00 uur

6

DOT GRONINGENVrydemalaan 2 9713 WS Groningenwww.dotgroningen.nl

Dit evenement wordt verzorgd door Rijksuniversiteit Groningen (Kapteyn Instituut en CIT) in samenwerking met DOT.

voorproefje? kijk op: voorproefje? kijk op: video.zpannendzernike.nl

Bloemenbuurt

A-Kwartier

Groningen Groningen-Zuidoost38

Kapteynbrug

N7

der Veren

igde Naties

E

Noordzijde

S.S. Rosensteinlaan

Petrus Campersingel

Paterswoldsew

eg

ndiepskade

Westersingel

Schuitendiep

SchuitendiepSchuitendiep

Schuitendiep

Noorderhaven

Noorderhaven

Lopende Diep

Lopende Diep

Eeldersingel

StationswegStationsweg

SpilsluizenSpilsluizenDamsterdiep

Damsterdiep

Damsterdiep

Damsterdiep

Damsterdiep

Damsterdiep

Zuiderpark

Zuiderpark

Turfsingel

Turfsingel

Turfsingel

Turfsingel

Turfsingel

Emmasingel

Griffeweg

Griffeweg

Europaweg

Europaweg

Europaweg

Europaweg

Boterdiep

Boterdiep

Hereweg

Hereweg

Emm

avia

duct

E. Thomasse

n à Th

Zaagmuldersweg

Zaagmuldersweg

Zaag

mul

ders

weg

Meeuw

erderweg

Emm

aviaduct

Radesingel

Brailleweg

Sontweg

Sontweg

Sont

Nieuwe Kijk in 't Jatstraat

J. Baart de la Faillestraat

Oude Kijk in 't Jatstraat

Verlengde Lodewijks

Jan H

issink Jansenstr

aat

Nieuwe Sint Jansstraat

Nieuwe Boteringestraat

Professor Rankestraat

Gerbrand Bakkerstraat

Gerbrand Bakkerstraat

Oude Boteringestraat

Withstraat

Noorderbinnensingel

Noo

rder

binn

ensin

gel

e Blekerstraat

Westerbinnensingel

Onderduikersstraat

Mauritsdwarsstraat

Kamperfoeliestraat

ichersstra

at

at

Westerhavenstraat

Ubbo EmmiussingelUbbo EmmiussingelUbbo Emmiussingel

Ubbo EmmiussingelSledem

ennerstraat

P otte bakkersrijge

laan

traat

Grote Leliestraat

Grote Kruisstraat

C.H. Peterss

t

A.P. Fokkerstraat

Zonnebloemstraat

Steenhouwerskade

Slachthuisstraat

Rabenhauptstraat

Praediniussingel

Praediniussingel

Oosterhamrikkade

Oliemulderstraat

Lutkenieuwstraat

L.J. Zielstraweg

James Wattstraat

J.A. Feithstraat

Herebinnensingel

Hardewikerstraat

Goudsbloemstraat

peykstraatPatersw

oldseweg

Driehovenstraat

Boteringesingel

Boermandestraa t

BarkmolenstraatBarkm

olenstraatW

inschoterdiep

Winschoterdiep

W inschoterdiep

straat

Oliem

uldersweg

Nieuwe KerkhofNieuwe Kerkhof

Lodewijkstraat

eg

Gelkingestraat

Frederikstraat

Coehoor nsingel

Agricolastraat

Warmoesstraat

Viaductstraat

Prinsenstr

aat

Pluimerstraat

Pelsterstraat

Mauritsstraat

Laurierstraat

Hortensialaan

Droppi

Damstersingel

Begoniastraat

Visserstraat

Violenstraat

Stee

ntilk

ade

Sophiastraat

Singelstraat

Oosterstraat

Oostersingel

Oostersingel

Oostersingel

Marw

ixstraat

Martenstr

aat

Klaproos

laan

Jonk

erst

raat

Grachtstraat

htstraat

Duikerstraat

Butjesstraat

Blek

erst

raat

Albertstraat

Wes

terh

aven

Vrydemalaan

Vrydemalaan

Torenstraat

Oosterhaven

Nieuwstraat

Marktstraat

Kruitgracht

Jacobstraat

Hoornsediep

Havenstraat

Grote Markt

Gorechtkade

GorechtkadeDam

sterkade

Damste

rdiep

Broerstraat

Bloemstraat

Bloemsingel

Blekerslaan

at

Zoutstraat

Zaanstraat

Werfstraat

Vlasstraa t

Tuinstraat

Tuinstraat

Schoolholm

Radesingel

Oosterkade

Muurstraat

sstraat

Marw

ixkade

Langezijde

Lage der AHoge der A

Hoekstraat

Heresingel

Heresingel

Guyotplein

Geulstraat

Eemskanaal

Dijkstraat

Barestraat

Annastraat

Wipstraat

Sontplein

Sontplein

Sontplein

Sontplein

Slui

skad

e

ingelweg

arkzijde

Oosterw

eg

Oosterweg

Nieuwstad

Nieuwstad

Nieuweweg

Kwintlaan

Kruitlaan

Kruitlaan

Hofstraat

Herep

lein

Hereplein

Europaweg

Europaweg

Emm

aplein

Zaayer

Achterw

eg

Vismarkt

Park

laan

Parklaan

Palmslag

Kerklaan

Irislaan

Holtstek

Het Hout Het HoutAkerkhof

Akerkhof

Akerkhof

Zagerij

Oudeweg

Melkwe

g

Mel

kweg

HerehofHerehof

GraspadGraspad

De Laan

De Kaai

De Kaai

Balkgat

Astraat

Grote Rozenstraat

Grote Leliestraat

Wester Badstraat

Stephensonstraat

Ooster Badstraat

Lodewijkstraat

Polderstraat

DavidstraatDavidstraat

Ubbo Em

miusstraat

Folkingestraat

Fonteinstraat

Fonteinstraat

Burchtstraat

ZwanestraatPoelestraat

Poelestraat

Langestraat

Davi

dstr

aat

Wes

terk

ade

Westerkade

Herestraat

Herestraat

Carolieweg

Walleg

ang

Poortweg

12

64

2

1

Cascadeplein

Agunnarydweg

Krui

ssin

gel

Zaanstraat

Kolendrift

Europaweg

Europaweg

De Kaai

De Kaai

Peizerbaan

Grutmolen

De Kaai

Eemskanaal

Bleekveld

Aduarderstraat

Leliesingel

Professor H.C. van H

allpad

Winschoterdiep

Krui

ssin

gel

Anto

nius

Deu

singl

aan

De Kaai

Vismarkt

Slachthuisstraat

Onderdoor

Bloemsingel

Spoor 6Spoor 4or 4or 4

Spoor 3

rt

Gorechtbuurt

De Meeuwen

Pioenpark

oninklijkeheodorusNiemeyer

BV

Sontplein

Zuiderhaven

Sontplein

Coop

TkmaxxExpo

Stips

ALDI

ALDI

ALDIALDIALDIALDIJumbo

City

JumboBeren

EkoplazaNazar

Jumbo

Pamukkale

Toko Melati

EkoPlaza

Verbindingskanaal

Eemskanaal

Eendrachtskanaal

Lopende Diep

Oosterhamrikkanaal

A

Turfsingel

Oosterhaven

Oude Winschoterdiep

Noorderhaven

1

2

4

6

3

5

1 ACADEMIEGEBOUWBroerstraat 5 9712 CP Groningen www.rug.nl

4 ERIBAAntonius Deusinglaan 1 9712 EA Groningen www.umcg.nl | www.eriba.umcg.nl

2 UNIVERSITEITSMUSEUMOude Kijk in ’t Jatstraat 7a 9712 EA Groningen www.rug.nl/museum

5 STICHTING DE JONGE ONDERZOEKERS Dirk Huizingastraat 13 9713 GL Groningen www.djog.nl

3 FACULTEIT GMW, HeymansgebouwGrote Kruisstraat 2/1 9712 TS Groningen www.rug.nl/gmw

6 DOT GRONINGENVrydemalaan 29713 WS Groningenwww.dotgroningen.nl

Activiteitenschema & plattegrond binnenstadZATERDAG 6 OKTOBER: 12:00 tot 17:00 uur