Nvdg boekje 2014

17
NACHT VAN DE GESCHIEDENIS IN SCHIEDAM WEER OP PRACHTLOCATIES: NACHT geschiedenis van de schiedam Vriend & vijand zaterdag 11 oktober van 20.00 tot 01.00 uur

description

Programmaboekje Nacht van de Geschiedenis 2014 Schiedam.

Transcript of Nvdg boekje 2014

Page 1: Nvdg boekje 2014

NACHT VAN DE GESCHIEDENIS IN SCHIEDAM WEER OP PRACHTLOCATIES:

NACHTgeschiedenis

van de

sch i edam

Vriend & vijand

z a t e r d a g11 oktobervan 20.00 tot 01.00 uur

Page 2: Nvdg boekje 2014

3

Kaarten Nacht van de Geschiedenis: €10,-Leden van de Historische Vereniging Schiedam: €7,50 | Scholieren: €7,50

Kaarten bestellen via internet www.ontdekschiedam.nu | www.geschiedenis.nl

Kaarten kopen of bestellen bij voorverkoopadressenBoekhandel Post Scriptum Hof van Spaland 31, Schiedam | 010 471 23 13 | [email protected] Van Leeuwen Broersvest 85, Schiedam | 010 426 81 52 | [email protected] Lange Haven 74-76, Schiedam | 010 246 96 76 | [email protected] Schiedam Buitenhavenweg 9, Schiedam | 010 473 30 00 | [email protected]

Kaarten aan de zaal op zaterdag 11 oktoberWestvest90-kerk | Westvest 90 vanaf 19.30 uurSt. Joris Doele | Doeleplein 1 vanaf 20.30 uurNacht van de Geschiedenis-bus Vlaardingen – Schiedam vv plus toegangskaartVertrek Visbank Vlaardingen om 19.00 uurVertrek St. Joris Doele Schiedam om 01.15 uurKosten €15,- inclusief toegangskaart voor de Nacht van de GeschiedenisReserveren via [email protected] | 06 255 1 4259Let op: 50 plaatsen beschikbaar en vol is vol!

Zaterdag 11 oktober 2014 in Schiedamse binnenstad

Vierde editie Nacht van de Geschiedenis: Vriend en Vijand

Vriend en Vijand. Iedereen is welkom tijdens de Nacht van de Geschiedenis op zaterdag 11 oktober in

Schiedam. Op historische locaties ontvouwt zich een spannend en gevarieerd programma rondom het thema

‘Vriend en Vijand’. Historici vertellen boeiende verhalen over gevarieerde Schiedamse onderwerpen: van

herinneringsaardewerk tot neutraliteit in de Eerste Wereldoorlog. Van vriendschap en vijandschap in de

cricketwereld tot archeologische vondsten uit de steentijd op twintig meter diepte, 9000 jaar oud. Monumenten

die niet altijd toegankelijk zijn, openen tijdens de Nacht van de Geschiedenis hun deuren. Dit jaar zijn dat: het

Jenevermuseum, het Stedelijk Museum Schiedam, Jeneverie ’t Spul, Westvest90-kerk, VVV, Havenkerk, St. Joris

Doele, Zakkendragershuisje en de Kappelhof (pand van Dirkzwager aan Noordvest). Daarnaast kunnen bezoekers

deelnemen aan een HaverSchmidt-Nachtwandeling of aan een tochtje

met de Nachtfluisterboot. De Nacht van de Geschiedenis biedt

’s middags al een voorproefje. En wat voor één! Een select gezelschap

van 30 personen (in volgorde van aanmelding) rijdt ’s middags met een

bus naar het depot in Rijswijk voor een excursie naar de historische

collectie Schiedam. Onder deskundige leiding wandelt het gezelschap

door de geheime gangen van het depot.

Dit jaar komt er ook een bus met Vlaardingers naar de Schiedamse

binnenstad. Niet als vijand maar bovenal als vriend. Kom ook en oordeel

zelf! Toegang tot de gehele Nacht van de Geschiedenis kost tien euro.

Kaarten voor de middagexcursie naar het depot kosten eveneens

tien euro. Voor kaartverkoop zie elders in dit boekje. De organisatie

bedankt alle medewerkers, nstellingen, bedrijven en fondsen voor hun

ondersteuning. Tot de 11e oktober!

Stichting: Han van der Horst, Reinard Maarleveld, Marianne AmesDenktank: Rob van Klaarwater, Jan Willem Verkaik en Marco Spruit Bleeker

NACHTgeschiedenis

van de

sch i edam

Page 3: Nvdg boekje 2014

Unieke excursienaar het depot van het StedelijkMuseum Schiedam

De collectie van het SMS omvat circa

17.000 voorwerpen, waarvan ongeveer

10.000 objecten uit de cultuurhistorische

collectie. De cultuurhistorische verzameling

is interessant vanwege de relatie die deze

voorwerpen hebben met de stad Schiedam.

Voor een groot deel zijn deze voorwerpen

verzamelt door de Schiedammers zelf en

bestrijkt het gebied, van de jeneverproductie

en gerelateerde ambachten tot portretten

van bekende Schiedammers en allerlei

interieuraccessoires van de rijke

jeneverstokers.

Gezien de beperkte ruimte kunnen slechts

30 geïnteresseerden worden toegelaten.

Tijdens de rondleiding is er voldoende

mogelijkheid om vragen te stellen. Bij de

inschrijving voor de rondleidingen is de

volgorde van opgave bepalend. Het advies is

snel te reageren, want vol is vol!

Middagprogramma verzorgd door Christel Kordes, Marco Steketee & Dirk-Jan ListDepot Stedelijk Museum Schiedam te Rijswijk Neem een kijkje in de historische collectie

5

Vertrek

13.00 uurvanaf

Westvest90kerk,

deelname

10 euro

In het voorprogramma van de Nacht van de Geschiedenis verzorgt het Stedelijk Museum Schiedam een drietal rondleidingen in het depot van het museum. Een zeer select gezelschap heeft de mogelijkheid de schatkamers van het museum te bezoeken.

Page 4: Nvdg boekje 2014

www.westvest90.nl

7Westvest90kerkGebouwd door de Nederlandse Protestantenbond Schiedam

In 1909 liet de Nederlandse Protestantenbond (NPB) Schiedam de Westvestkerk bouwen. Als architect werd Henri Evers aangezocht, destijds hoogleraar aan de Technische Hogeschool in Delft. Evers is bekend als ontwerper van de re-monstrantse kerk en het stadhuis in Rotterdam. De kerk met het bijgebouw zijn gegroepeerd in een schilderachtig ensemble aan twee zijden van een door een hek omsloten pleintje. Het ‘windrecht’ van molen De Walvisch bepaalde de maximale hoogte van de toren. ‘Economie be-paalde den rechthoekigen grondvorm van het gebouw’, aldus Evers over zijn ontwerp. De ge-hele inrichting werd door hem ontworpen. Ken-merkend voor het gebouw is de combinatie van verschillende bouwstijlen. Zo is de preekstoel in Byzantijnse stijl en zijn de glas-in-loodramen een voorbeeld van Jugendstil. Opmerkelijk zijn de lichtkronen. De akoestiek van het gebouw geniet grote faam en er vinden dan ook vele kamermu-ziekconcerten en cd-opnames plaats.

nacht van de geschiedenis schiedam

‘Nemico della patria’ (De vijand van het land)

20.00 uur - officiële opening m.m.v. bariton

Hans Ritman (Opera aan de Schie)

20.30 uur - Vertrek naar diverse

historische locaties onder leiding van het

zakkendragersgilde St. Anthonis.

20.50 uur - Start lezingen.

vanaf 19.30 uur inloop Westvest90kerk

Page 5: Nvdg boekje 2014

9Het Jenevermuseum Lezingen in drie zalen

www.jenevermuseum.nl

Schiedamse Moutwijnis Immaterieel Cultureel Erfgoed

Op zaterdagmiddag 11 oktober is de

officiële overhandiging van het certificaat

Nationaal Immaterieel Cultureel Erfgoed.

In het Nationaal Jenevermuseum Schiedam

wordt de Schiedamse Moutwijn vandaag

de dag immers nog steeds op traditionele

wijze gestookt. Tijdens een feestelijke

bijeenkomst van Het Nederlands Centrum

voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed

(VIE) en de Nationale UNESCO Commissie

werd dit najaar bekend gemaakt dat het

stoken van de Schiedamse Moutwijn in de

Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel

Erfgoed van de Unesco komt. Over opname

op die lijst besluit een intergouvernementeel

Comité van UNESCO-lidstaten. Het oude

Schiedamse beroep wordt binnenkort

officieel als Nederlandse traditie geplaatst

op de Nationale Inventaris Immaterieel

Cultureel Erfgoed.

Jenevermuseum

13.00 uur tot 18.00 uur

Tijdens de

Nacht van de

Geschiedenis

wordt ook volop

gestookt!

Het pand aan de Lange Haven 74-76 was voor-heen de branderij en distilleerderij van P. Melchers. Er was een ingrijpende restauratie en verbou-wing nodig waardoor pas in 1996 het nieuwe Jenevermuseum, mèt eigen museumbranderij haar deuren kon openen.

Page 6: Nvdg boekje 2014

Suzanne Klüver

20.50 uur & 21.40 uur

11

Proeflokaal, Jenevermuseum Kruidenzolder, Jenevermuseum

Van Vijand tot VriendOver jeneverneuzen en haringkoppen

Vlaardinger Klaas Kornaat en Schiedammer

Reinard Maarleveld gaan in op de historische

tegenstellingen tussen beide steden.

Van Hoekse en Kabeljauwse twisten, via

brandstichting en plundering tijdens de

Opstand naar de Slag om de Busbaan in 1978.

Zijn we werkelijk elkaars vijanden of wordt

dit idee kunstmatig in leven gehouden? Is

er nog iets over van Zwart Nazareth? Stinkt

het nog steeds in Vlaardingen? Of hebben

we te maken met vergelijkbare steden

die worstelen met dezelfde problemen:

een leegstaande Hoogstraat, verdwijnend

groen, een moeizame doorstroming van het

verkeer, te weinig geld voor cultuur en sociale

spanningen tussen bevolkingsgroepen. Zowel

Schiedam als Vlaardingen lijken te groot voor

het servet en te klein voor het tafellaken. De

oplossing? Maak van uw vijand een vriend.

Klaas Kornaat en Reinard Maarleveld

20.50 uur & 21.40 uur

Gemeentearchivarissen Harm Jan Luth (Vlaardingen) en Laurens Priester (Schiedam) komen samen met een bus Vlaardingers naar deze lezing.

Herinnerings- aardewerkter nagedachtenis aan vriend en vijand

Op herinneringskeramiek vinden we veel

decoraties rondom de Eerste Wereldoorlog

die 100 jaar geleden begon (1914 – 1918). Met

name veel borden laten de maatschappelijke

problemen rondom deze WOI zien:

vluchtelingen, voedselschaarste en de

neutrale positie van Nederland. Wat was

de reden om juist in tijden van nood

deze objecten te maken? In deze lezing

wordt ingegaan op de geschiedenis en

achtergronden van deze verhalenvertellers.

Page 7: Nvdg boekje 2014

Stichting Promotie Schiedam

Tussen 20.50 & 22.10 uur

13

Graanzolder, Jenevermuseum

De NvdG popkwisMuziekkenner? Nieuw in het programma, de NvdG popkwis

Als u wilt genieten van de leukste hits, dan is

dit hét evenement voor u. Op de Graanzolder

van het Jenevermuseum kunt u terecht

voor een popkwis. Test uw muziekkennis

met muziek, aan de hand van leuke vragen,

geluidsfragmenten en muziekclips.

 Wie zijn de bandleden van de Beatles ? Weet

u in welk decennium de Punk zegevierde, de

Discomuziek, Garagerock, R&B? Kent u alle

nummer 1 hits van Elvis? En die van Madonna?

De quizmaster maakt er een groot muzikaal

spektakel van!

 

Rob van der Gaag & Rick Veldhoven

20.50 uur & 21.40 uur

Nachttocht op de fluisterbootDeelname gratis op vertoon van toegangskaart NvdG

De Nachtfluisterboot vertrekt vanaf De Bonte Koe (Lange Haven 54).

Amazing Stroopwafel Wim Kerkhof schreef

over Schiedam: “Tussen de huizen aan

de smalle gracht hangt kolendamp en

afvalstank.” Vanaf het water krijgt u het

verleden van Schiedam scherp in beeld.

Tegelijkertijd wordt duidelijk dat de stad een

metamorfose heeft ondergaan.  Met een

Nachttocht op de fluisterboot kunt u een

half uur genieten van de havens, pakhuizen,

branderijen, mouterijen en molens.

Herkent

u deze

nog??

Page 8: Nvdg boekje 2014

15

’t Spul is geen gewoon café! Het is een levendigeJeneverie waar je met een drieluikje (drie verschillende puntjes jenever) DE drank van Schiedam kunt leren proeven. Wij hebben 400 jeneversoorten en organiseren proeverijen in heel Nederland. Achter het café vindt u Het Borrelmuseum met veel oud reclamemateriaal, foto’s en films. In onze Slijterij kunt u ook flessen jenever kopen. Regelmatig spelen muzikanten op onze vleugel en andere instrumenten. Wie nog moet rijden, kan genieten van thee en koffie, met ons eigen koekje: het Schiedams Speculaes-varken.

jeneverie ’t Spul’t Spul is geen gewoon café!

Rotterdam als vijandde mislukte aanslag op Schiedam

Valentijnsdag 1489, hoogtepunt uit de Jonker

Fransenoorlog. Tegen het einde van de

Hoekse en Kabeljauwse twisten probeerde

jonker Frans van Brederode, in Rotterdam

nog altijd om zijn “heldendaden” vereerd,

vanuit Rotterdam met hulp van verraders de

buurstad Schiedam in te nemen. De aanslag

werd echter te vroeg begonnen en mislukte

daardoor. Schiedam vierde voortaan jaarlijks de

zege, die het onderwerp werd van het oudste

Nederlandse historiedrama: ’t Spul (toneelspel)

van de Joncker Franssenoorloch. In een

multimediale presentatie in ’t Spul vertelt

historicus en middeleeuwenkenner dr.Jan

Willem Verkaik aan de hand van de kronieken

en archiefstukken hoe Schiedam op het

nippertje gered werd, en laat eigenaar Rob van

Klaarwater zien en horen hoe de herinnering

voortleeft in stripvorm en als poppenspel. De

locatie, is een verwijzing naar dit historisch feit.

Rob van Klaarwater en dr. Jan Willem Verkaik

20.50 uur & 21.40 uur

Bent u

geïnteresseerd in

nog meer geschiedenis?

Kijk voor meer informatie

op de websites:

[email protected]  en 

www.dis-is.nl.

www.tspul.nl

Page 9: Nvdg boekje 2014

17Stedelijk Museum Schiedam Gehuisvest in het voormalige Sint Jacobsgasthuis uit 1787

Van 2003 tot 2006 is het Sint Jacobs Gasthuis grondig gerestaureerd en gerenoveerd. Het aan-tal tentoonstellingszalen is daarbij aanzienlijk toe-genomen van vier naar elf. Op 8 april 2006 werd het museum feestelijk heropend door koningin Beatrix. Eind 2013 is het entreegebied verhuisd naar straatniveau. Vanaf nu kunt u het museum-café en de museumwinkel vinden in de Kapel.

In voorspoed mild te zijn is een zegenAls Sherlock Holmes aan het woord

Mijn naam is Dirk-Jan List en ik ben in 1988

afgestudeerd als kunsthistoricus (oude stijl)

aan de Leidse universiteit.

Tijdens de lezingen wil ik ingaan op een klein

aantal voorwerpen uit de cultuur-historische

collectie. Zij zijn illustratief voor een

interessant verhaal uit de lokale geschiedenis

dat bovendien binnen het thema Vriend en

Vijand past.

Een van de voorwerpen is een bronzen

luidklok met het randschrift “In voorspoed

mild te zijn is een zegen. 1757.” Tijdens mijn

voordracht zal ik uiteenzetten hoe ik mij als

een Sherlock Holmes waande tijdens mijn

onderzoek naar de herkomst van deze klok.

De zoektocht leidde me langs oude artikelen

en fraaie prenten. De andere onderwerpen

zijn nog een verrassing.

 

Dirk-Jan List

www.stedelijkmuseumschiedam.nl

20.50 uur & 21.40 uur

Page 10: Nvdg boekje 2014

Compacte avondwandeling‘In de voetsporen van Piet Paaltjens’

Dit succes stond in schril contrast met zijn

gemoedsgesteldheid. De domineedichter

tobde met het leven en kwam tegenslagen

als het verlies van zijn nog geen twee jaar

oude zoon in 1868 eigenlijk nooit te boven.

HaverSchmidt kreeg steeds vaker last van

zware depressies en toen zijn vrouw in 1891

overleed, kon hij het nauwelijks meer aan.

Op 19 januari 1894 verhing hij zichzelf aan het

gordijnkoord van de bedstee in de pastorie

aan de Lange Haven 134a.

De compacte wandeling voert langs

gebouwen en plekken die een rol van

betekenis hebben gespeeld in het leven

van HaverSchmidt. Daarbij wordt vanuit

verschillende invalshoeken tevens een

algemener beeld geschetst van ‘zwart

Nazareth’ en het religieus leven in het

Schiedam van de 19e eeuw.

Marcel Teunissen

20.50 uur & 21.40 uur

19

De compacte avondwandeling staat in het te-ken van het leven en werk van de bekendste Nederlandse dichter uit de 19e eeuw, Piet Paal-tjens (1835-1894). In 1864 kreeg hij de kans om predikant te worden in de middelgrote jenever-stad Schiedam. In 1867 verscheen bij uitgeverij Roelants zijn eerste, succesvolle dichtbundel ‘Snikken en grimlachjes.’ De daarop volgende jaren werd HaverSchmidt razend populair als voordrachtskunstenaar. Hij brak met de stijve 19e eeuwse manier van voordragen en door zijn innemende persoonlijkheid hingen de mensen aan zijn lippen.

Historische binnenstad vormt decorVertrek vanaf Westvest 90

Page 11: Nvdg boekje 2014

21Zakkendragershuis Gebouwd in 1725 en diende als gildehuis voor het Zakkendragersgilde Sint Anthonis

De zakkendragers mogen sinds 1465 goederen lossen, aangevoerd door de vele graan- en mout-schepen. Het gilde en het Zakkendragershuis vormden daardooreen belangrijke schakel in de Schiedamse economie. In het daktorentje hangt een klok die de zakkendragers waarschuwde als er goederen op een schip te laden of te lossen waren. In het gebouw is een wachtlokaal voor de zakkendragers die uit de buurt woonden en de klok niet zouden horen. Voor de verdeling van het werk werd ‘gesmakt’: de mannen lieten dobbelstenen vallen door een trechter en wie de hoogste ogen gooide, kreeg het beschikbare werk. Ondanks toenemende industrialisatie en mechanisering in de negentiende eeuw, bleven de zakkendragers onmisbaar voor het transport. Het Sint Anthonisgilde is in Europa het enige zak-kendragersgilde dat nog bestaat.

Het Zakken- dragersgilde Sint Anthonisis één van de gastheren!

Zakkendragers met lantaarns zullen u door

de donkere avond begeleiden naar het

Zakkendragersgildehuis aan de Oude Sluis

alwaar u opgewacht wordt door de heer

Daelmeyer, distillateur en beschermheer

vsn het gilde. Hij zal u met behulp van

lichtbeelden vertellen over de geschiedenis

van het gilde. Het thema van dit jaar is:

“vriend en vijand.” De zakkendragers waren,

door hun onderlinge verbondenheid en zorg

voor elkaar, bij uitstek een “vriendenclub”.

Maar hoe was dit naar buiten toe? Hoe

verhielden de zakkendragers zich tot hun

opdrachtgevers: de branders, distillateurs en

de gemeentebestuurders? En hoe gingen zij

om met de verhoudingen tussen katholieken

en protestanten? Allemaal vragen waarop

u tijdens de Nacht van de Geschiedenis

antwoord krijgt bij de Zakkendragers van het

Gilde Sint Antonis. U bent van harte welkom!

Cees van Giezen alias de heer Daelmeyer

20.50 uur & 21.40 uur

Page 12: Nvdg boekje 2014

23De Havenkerk Valt direct op in het stadsgezicht door de plaatsing in de binnenbocht van de haven

De Havenkerk of Sint Jan de Doper uit 1822 valt direct op in het stadsgezicht door de plaatsing in de binnenbocht van de haven. De voorname gevel met gekoppelde vrijstaande Dorische zui-len met fronton concurreert duidelijk met de nabijgelegen (Protestantse) kapel van het Sint Jacobsgasthuis (Hoogstraat 112). Deze architec-tuur was een (zelf)bewuste daad van de rooms-katholieken, die na 1798 hun religie weer in het openbaar mochten belijden. In 1967 werd de laatste mis in de kerk opgedragen. In 1976 werd de kerk heropend na overname door de Stichting Johan Maasbach Wereldzending. Eind 2010 is de kerk gekocht door een stichting die een groot-schalige restauratie van het casco liet uitvoeren.

Rondleiding HavenkerkEen object van trots

Tijdens de bijeenkomst vriend en vijand in

de Havenkerk kunnen aanwezigen kennis

nemen van de voortgang van de restauratie

van het interieur van de kerk. Ik zal spreken

over de totstandkoming van de kerk, in een

periode dat nieuwbouw van herkenbare

katholieke kerkgebouwen in Nederland

nog helemaal geen vanzelfsprekendheid

was. De Paapse pracht werd in woord en

geschrift veroordeeld. Tegelijkertijd was het

kerkgebouw een object van trots voor de

katholieke gemeenschap in Schiedam. Het

gebouw werd dan ook

voortdurend verfraaid

door schenkingen van

kunstvoorwerpen en

meubelstukken.

Geert Medema

20.50 uur en 21.40 uur

Begintijd rondleiding

Page 13: Nvdg boekje 2014

Twintig meter diep en 9000 jaar oud! Archeologische vondsten onder de Tweede Maasvlakte

Jurrien Moree

20.50 uur & 21.40 uur

www.ontdekschiedam.nu

25VVV SchiedamGevestigd in een voormalige armenschool, daarna gymzaal en later politiebureau

In de voormalige armenschool van Oud- en Nieuw Mathenesse, daarna gymzaal en later politiebu-reau aan de Buitenhavenweg is nu de Stichting Promotie Schiedam gevestigd. De VVVwinkel is dé cadeaubonnenwinkel en heeft een uitgebreid assortiment Schiedamproducten en Holland sou-venirs en een groot aantal fiets- en wandelroutes en kaarten. Hier hoort u wat er te doen is in de stad en de regio.

In de afgelopen jaren is het grondgebied

van Rotterdam uitgebreid met de Tweede

Maasvlakte. Om de nieuwe havens daar te

verbinden met die van de Eerste Maasvlakte

werd de bestaande Yangtzehaven verlengd en

verdiept tot 21 meter - NAP. Hierbij kwamen

bij archeologisch onderzoek zeer bijzondere

gegevens boven water van mensen die hier

9000 jaar geleden leefden. Jurrien Moree

is een (slechts) 56 jaar oude archeoloog,

werkzaam bij het Bureau Oudheidkundig

Onderzoek Rotterdam (BOOR). Tot een jaar

of tien geleden deed hij veel veldonderzoek

(opgravingen, maar ook booronderzoeken)

in de regio Rotterdam. De grenzen tussen

werk en vrije tijd zijn voor hem niet scherp

vastgelegd: buiten het werk is hij actief

binnen de archeologische vereniging

Helinium, waarvan de leden voornamelijk uit

Vlaardingen en Schiedam afkomstig zijn.

Page 14: Nvdg boekje 2014

27KappelhofDe Schiedamse brandersindustrie klom langzaam op uit de malaise van de Franse tijd

De panden Noordvest 30 en Noordvest 32 stam-men uit de periode dat de Schiedamse branders-industrie langzaam opklom uit de malaise van de Franse tijd. De panden zijn gebouwd als brande-rijen in opdracht van de bekende brandersfamilie Beukers. Volgens de gedenkstenen werden de eerste stenen gelegd op 15 juli 1831. De door de fa-milie Beukers nieuw gestichte branderijen werden ingericht volgens de traditionele wijze, met op de begane grond de beslagbakken en distilleerketels voor het maken van moutwijn. Op de bovenlig-gende verdiepingen werd gerst opgeslagen tot-dat het naar de mouterij werd gedragen. Voor de vormgeving van de twee identieke branderijen werd teruggegrepen op de sobere traditionele stijl waarin de achttiende eeuwse branderijen werden vormgegeven. Kenmerkende stijlelemen-ten daarin zijn de barokke klokgevels en de vorm-geving en locatie van de gevelopeningen.

© Rapportage Bouwhistorie Noordvest 30-32, geschreven door Polderman, Bureau voor Monumenten- en Restauratieadvies 2013

Met iedereen vrienden blijvenHet valt niet mee…

Het valt niet mee om met iedereen goede

vrienden te blijven als om je heen het conflict

uitbreekt. Dat blijkt bijvoorbeeld als in je

omgeving scheidingen plaats vinden of – tot

in het recente verleden – kerkscheuringen.

Maar voor landen is het ook heel moeilijk

om neutraal te blijven als rondom hen de

oorlog losbarst. In de Eerste Wereldoorlog

kostte het Nederland de grootste moeite

om zich buiten het krijgsgewoel te houden.

Het mag een wonder heten dat het toch

gelukt is, want wat doe je als Engeland

zegt, dat je met je aardappelenexport in

feite de Duitsers steunt? Of omgekeerd.

Daar valt een spannend verhaal over te

vertellen. Han van der Horst gaat dat doen

in de Nacht van de geschiedenis. Over

zand, grind, interneringskampen en gratis

gevechtsvliegtuigen.

Han van der Horst

20.50 uur & 21.40 uur

Page 15: Nvdg boekje 2014

www.stjorisdoeleschiedam.nl

29

De St Joris Doele was de thuisbasis van het schut-tersgilde Sint Joris. Het gilde oefende op het plein en in de tuin bij de ‘Doelens’ in het marche-ren en het schieten. Na afloop dronk het gezel-schap er bier en wijn bij een maaltijd. Ook stads-colleges en gilden hielden jaarlijks vergaderingen in het doelengebouw en hooggeplaatste perso-nen vonden in de Doele een goede herberg bij een bezoek aan Schiedam. Omstreeks 1740 bleek het onderkomen van de St Joris Doele in zeer slechte staat en besloot de vroedschap het oude gebouw te vervangen. In 1743 verrees een nieuwe doele met een koetshuis en een paardenstal naar ontwerp van stadsarchitect Arij van Bol’es. In 1989 kocht modefotograaf Paul de Graaff het pand, restaureerde het en gaf het een nieuwe bestemming. Sinds 2002 kan er in getrouwd en gefeest worden.

De St Joris DoeleDe thuisbasis van het schuttersgilde Sint Joris

RKSV Excelsior ‘20 vs C & FC Hermes DVSgezworen vijanden of sportieve lotgenoten?

Vriend en vijand in Schiedam. Cricket or

not cricket? Schiedam is de enige stad

in Nederland waar cricket zich tot een

volkssport heeft ontwikkeld. Soms zie je zelfs

op veldjes of pleintjes groepjes spelers die

met bats en een primitieve wicket in de weer

zijn. Wat heeft dat met ‘Vriend en vijand’ te

maken. De beide grote cricketverenigingen

Hermes en Excelsior ’20 geven elkaar al

bijna een eeuw geen duimbreed toe. En wie

zich bijvoorbeeld voorstelt als ‘Hermeskist’

geeft daarmee iets wezenlijks prijs over

zijn identiteit. Maar hoe komt een edele

cricketsport, back in the days toch alleen

voor de welgestelden en de nobelen van de

maatschappij, terecht in een asgrauw Zwart

Nazareth? Het antwoord wordt gegeven door

Jacob-Jan Esmeijer.

Jacob-Jan Esmeijer

20.50 uur & 21.40 uur

Page 16: Nvdg boekje 2014

Slotfeest NvdG 2014Reinard Maarleveld & Jazzcombo George Samples

Het slotfeest vindt plaats vanaf 23.00 uur in de St Jorisdoele, het hoofdkwartier van de schutterij, een onverschrokken burgerwacht, die in zijn lan-ge geschiedenis gelukkig nooit tegen een gewa-pende vijand in het veld hoefde te treden. Daar sluiten we af met een borrel, een quiz en nog maar eens een borrel terwijl we luisteren naar de klanken van George Samples, “George Samples” bestaat uit vier professionele en enthousiaste jazzmuzikanten afkomstig van het Koninklijk Con-servatorium in Den Haag. Hun repertoire bestaat uit jazz standards, bossa nova’s en ballads. We gaan luisteren naar Liesbeth Maiburg (zang), Raúl Santana (piano), Ignacio Santoro (bas) en Pepijn Tusveld (drums). Een warm en jazzy-afscheid van de Nacht van de Geschiedenis 2014.

De Nacht van de Geschiedenis wordt mede mogelijk gemaakt door:

Stichting de Groot Fonds

Stichting Fonds Schiedam Vlaardingen e.o.

v.d. Tempel Bouw & Ontwikkeling

Firma Dirkzwager

DeltaPORT Donatiefonds

Gemeente Schiedam

Stedelijk Museum Schiedam

Nationaal Jenevermuseum Schiedam

Stichting Promotie Schiedam

Page 17: Nvdg boekje 2014

NACHTgeschiedenis

van de

sch i edam

www.ontdekschiedam.nu | www.geschiedenis.nl