No Doubt Possible

NDP 1

RUBRIEK

Maandelijks blad Lessius Mechelen

Juni 2012 - 1ste jaargang n°1

€6 ,95

Wetenschap, simpel uitgelegd

NoDoubtPossible_Moederbestand_Eind.indd 1 5/30/2012 8:27:39 PM

2 NDP

COLOFON

Sommige buitenlandse dieren plantensoorten, zoals de Canadese gans (bovenaan op de foto) hebben zich in België geves-tigd. Ze horen hier echter niet thuis. Soms kan een verhuizing voor problemen zorgen, soms ook niet. Het hangt er van af op welke manier de soort hier geraakt is en van hoever ze komt. Je leest er alles over in dit nummer.


NDP 3

VOORWOORD

Voorwoord

Beste lezer,

Wanneer u dit voorwoord leest, dan worden er twee dingen dui-delijk: u heeft het magazine in de winkel gekocht, waarvoor dank, en u heeft een vrij uniek nummer in handen. Het boekje dat u namelijk in handen heeft, is de allereerste editie van dit magazine. Misschien is het daarom geen slecht idee om het magazine even aan u voor te stellen.

Het magazine No Doubt Possible is een magazine dat draait rond wetenschap en milieu. U kunt denken dat het een spin-off is van Eos, maar dit is niet meteen de volledige waarheid. Eos is uiter-aard een belangrijke inspiratiebron geweest, maar wij zijn toch nog origineel gebleven. De bedoeling van het magazine is om u, de lezer, op de hoogte te brengen van de gebeurtenissen op we-tenschappelijk gebied. Hierbij zal er uiteraard aandacht worden gespendeerd aan de duurzaamheid van de nieuwe, ontwikkelde technieken.

Toch is het bijbrengen van wetenschappelijke kennis niet onze al-lerbelangrijkste missie. Het magazine staat volledig in uw dienst en omdat wij graag wensen dat iedereen van de inhoud kan ge-nieten, heeft de redactie er voor gekozen om een taalgebruik te hanteren dat te clichématige termen bant. Het magazine zal tek-sten bevatten over bijvoorbeeld biologische landbouw, maar de bedoeling is om u niet te overladen met zeer technische termen. Vandaar ook onze leuze: wetenschap, simpel uitgelegd.

Dit magazine staat echter niet op zichzelf, maar is ook verbonden aan een website: www.ndp-magazine.be. Op deze website vindt u artikels die u soms terug kan vinden in het magazine, maar niet altijd. Een magazine heeft namelijk een vrij vaste vorm en daar-door halen sommige, weliswaar niet minder interessante, artikels het magazine niet. Ik raad u dan ook aan om op vrij regelmatige basis de website te consulteren zodat u volledig mee bent.

Goed, ik denk dat ik u ongeveer een vrij volledig beeld heb gege-ven van hoe het magazine werkt en wat u van No Doubt Possible kunt verwachten. Ik wens u alvast een leerrijke reis toe wanneer u door het blad bladert of door onze webpagina’s surft.

Tot volgende maand,

Nick BoeckxstaensHoofdredacteur

Sommige buitenlandse dieren plantensoorten, zoals de Canadese gans (bovenaan op de foto) hebben zich in België geves-tigd. Ze horen hier echter niet thuis. Soms kan een verhuizing voor problemen zorgen, soms ook niet. Het hangt er van af op welke manier de soort hier geraakt is en van hoever ze komt. Je leest er alles over in dit nummer.


4 NDP

COLOFON

Uw redactie contacteren?

No Doubt PossibleMagazine rond wetenschap en milieuRaghenoplein 21bis2800 MechelenTel. : 0499.38.18.79e-mail: [email protected]: No Doubt PossibleTwitter: @No Doubt Possible

Redactie

Nick BoeckxstaensHoofdredacteur & administratief verantwoordelijke Tel. : 0499/38.18.79e-mail : [email protected]

Ruben BouillonRedacteur & technische dienstTel. : 0471/21.70.40e-mail: [email protected]

Jeroen De VroedeRedacteur & fotograafTel. : 0494/87.12.74e-mail: [email protected]

Een nummer gemist?

Indien u per ongeluk een nummer van het magazine heeft ge-mist, dan kunt u dit nummer nog nabestellen door de redactie te contacteren via de volgende manieren:Telefoon: 0499.38.18.79E-mail: [email protected]: via uw account kunt u de pagina van No Doubt Pos-sible vinden. Hier kunt u een privébericht achterlaten of een post op onze wall. Vergeet alvast niet onze pagina te ‘liken’ om op de hoogte te blijven van alles wat met wetenschap en milieu te maken heeft!

Abonnement nemen?

Indien u zich wil abonneren op het magazine, een adreswijziging wil doorgeven of een abonnement wil stopzetten, dan kan dit door de redactie te contacteren via bovenstaande gegevens. In-dien u echt met prangende vragen zit, gelieve dan te telefoneren naar het nummer 0499.38.18.79.

Eindredactie op teksten

Nick Boeckxstaens → Jeroen De VroedeRuben Bouillon → Nick Boeckxstaens Jeroen De Vroede → Ruben Bouillon

40

8

16


NDP 5

RUBRIEK

Inhoudstafel

• ‘Omdatikstresshad’•••••••••6Stress is een gevaarlijk beestje. Een periode van verhoogde stress kan de oorzaak zijn van haaruitval en kan letterlijk jou grijze haren bezorgen. Geloof je het niet? Lees het bijhorend artikel dan maar!

• ‘Urbanusstakineensketchdedraakmetbiologischtuinieren’•••••••••8In 2012 loopt het Strategisch Plan voor de Biologische Landbouw ten einde. Het plan heeft gezorgd voor een verdere ondersteuning van de vrij prille sector. Is dit echter genoeg? Jos De Clercq relativeert.

• 200steverjaardagvandeeersterekenmachine•••••••••12Twee eeuwen terug deed Charles Babbage een uitvinding die de wereld nog sterk zou beïnvloeden. Het verhaal achter de eerste rekenmachine.

• ‘Diemensenkendenechtbitterweinigvanhunvak’•••••••••14Passief wonen is een goed ontwikkeld concept om het wonen duurzamer te maken. Toch is het niet eenvoudig om een aannemer te vinden die over de nodige expertise beschikt. Je leest het verhaal van Céline Ben Amar.

• VirtualReality:Hetnieuwstemedicijn•••••••••16Hebt u last van een fobie? Treur dan niet langer, want een oplossing is nabij. Virtual reality biedt een uitweg, maar hoe werkt dit? Willem-Paul Brinkmann legt het je uit!

• Historischfiguurvandemaand•••••••••20In dit nummer is het historisch figuur van de maan niemand minder dan Benjamin Franklin, de man die ons elektriciteit gaf!

• ATTlokthonderdenamateurastronomen•••••••••24Op de voorbije ATT-beurs te Essen konden honderden bezoekers genieten van de meest geavanceerde snufjes binnen de astronomie (voor amateurs weliswaar).

• ‘ZekergeenMicrosoft’•••••••••30QinetiQ Space puzzelt satellieten in elkaar die gebruikt worden door ESA, het European Space Agency. De opbouw van een satelliet is eigenlijk nog vrij simpel, maar stabiliteit is een must.

• DehypocrisiebinnendeKerk•••••••••33Gaat de Kerk niet over de schreef in het bekritiseren van wetenschap? Moeten ze de hand niet eens in eigen boezem steken? Wij dachten hier over na en daaruit volgt een scherp antwoord.

• Onderdeloep:3D-scanning•••••••••343Dishaastnietmeerwegtedenkenuitonzemaatschappij.Ooklandmeterskunnenvanafnuookgebruikmakenvan dezetechnologie.De3D-scannervooruontleed.

• BerlijnwintEuropeseraceomgroen•••••••••38Berlijn is een stad die bekend staat voor haar affiniteit voor het groene leven. De stad herbergt namelijk de groenste inwoners en het grootste aantal biosupermarkten binnen Europa.

• Eendagjeuit?•••••••••46Wat valt er deze maand zoal te beleven op wetenschappelijk vlak? NDP heeft het voor jou verzameld.

40

8


6 NDP

RUBRIEK

‘Omdat ik stress had’

Je kunt er grijs haar van krijgen

Er is een verband tussen stress en het krijgen van grijze haren. Wie het druk heeft of altijd zenuwachtig is, kan last krijgen van haaruitval of een verandering van de haar-kleur. Een therapeut kan soms helpen.


NDP 7

PSYCHOLOGIE

rende de eerste drie maanden kreeg ze regelmatig onderhuidse cortisonespui-ten van een huidspecialist. Cortisone is een hormoon dat het lichaam helpt in de omgang met een stresstoestand. ‘Hij

Kim Grootaerts is een 54-jarige lerares die altijd stress heeft gehad. Ze had al wat grijze haren vóór het noodlot toe-sloeg. Maar enkele jaren geleden ging het opeens heel snel. Kim: ‘Het was een samenloop van omstandigheden. Heel druk in de school, moeilijke klassen, mijn zoon die verstandig genoeg was maar niet fatsoenlijk studeerde. Mijn echtgenoot die niet aanvaardde dat hij een lief had.’ Toen het haar allemaal te veel werd, kreeg ze last van Alopecia of haarverlies. ‘Ik zat tussen twee vuren, alles speelde mee en dan is mijn haar plots beginnen uitvallen.’

Een periode van verhoogde stress is een mogelijke oorzaak van Alopecia. Maar de ziekte kan nog vele andere oorzaken hebben. Voorbeelden zijn ziektes (diabetes en immuunziektes), zwangerschap, huidinfecties en on-aangepaste voeding (onvoldoende ijzer of proteïnen). Het gaat echter niet altijd om kaalheid van de scalp (de bovenzij-de van de schedel). alopecia areata is

een frequente vorm van haarverlies op andere plekken van het lichaam, zoals de kin. Je vindt al deze info op de web-site alopecia.be.

Toen Kim de eerste kale plekjes vond, stopte ze niet onmiddellijk met wer-ken. Na vijf maanden had ze hier en daar nog wat plukken haar en besloot ze om thuis te blijven. Een half jaar later ging ze opnieuw werken. Kim is nooit naar een psycholoog of psychia-ter geweest. ‘Ik ben wel bij een thera-peut geweest, die een haaranalyse ge-daan heeft. En op die haaranalyse was heel duidelijk te zien dat ik héél veel stress had. In haaranalyse kun je veel zien. Deskundigen kunnen ook zien op welke manier je eet’, legt Kim uit.

Na zeven maanden was Kim zo goed als kaal maar dan begon het haar al stilletjesaan opnieuw te groeien. Gedu-

“Ik zat tussen twee vuren, alles speelde mee en dan is mijn haar plots beginnen uitvallen”

“Ik heb Bart echt nodig”

ging het zo oplossen. En de laatste keer dat ik bij hem was zei hij: “Ik heb niet het resultaat dat ik wilde bekomen, ik geef het op. Je zal er moeten leren mee leven. Het kan zijn dat het terugkomt en het kan zijn dat het niet terugkomt. Het zal eerst wit zijn en daarna krijg je terug uw eigen kleur.” Ik zat helemaal aan de grond en droeg altijd een petje.’ Daarna is het haar vanzelf teruggeko-men, maar het is wit gebleven.

De therapeut waar Kim hulp zocht heet Bart Anthonis, de zaakvoerder van Nodens BVBA. Hij doet aan shi-

atsu, een Japanse vorm van alternatieve geneeskunde. Shi-atsu wordt in de eerste plaats ge-bruikt om ziektes te voorkomen, niet om ze te genezen. Het is een soort acupressuur: bij Shiatsu worden de vingers en handpal-

“Ik zat helemaal aan de grond en droeg altijd een petje”

men gebruikt om druk uit te oefenen op bepaalde plaatsen op het lichaam. Nodens BVBA wil patiënten een ge-zonde darm bezorgen. veel ziektes en klachten vinden de oorsprong in de

darm, staat te lezen op de site nodens.be. Er is een link tussen stress of de-pressie en de darm.

Kim getuigt over de therapie die ze volgt bij Bart. ‘Bart oefent druk uit op de energiebanen van het lichaam zodat het terug eventjes in evenwicht zit. Dat doe ik één keer per maand. Voor zes keer is het 180 euro. We praten lang en we vragen ons af waarom ik me zo

voel. Ik zit er soms anderhalf uur te praten. Na een maand voel ik dat ik moet teruggaan voor die drukpunten. Ik voel dat het rust brengt aan mijn lichaam. Het lichaam heeft energie-banen. Als Een therapeut op bepaalde plaatsen drukt weet hij dat de maag niet in orde zit, of de lever of de nieren. Hij doet eerst een test. Dan drukt hij op mijn buik op bepaalde plekken. Als hij voelt dat de druk niet juist zit heb ik te veel stress. Stress zit dikwijls op de bijnieren. Ik heb hem echt nodig.’

Het stressprobleem van Kim zal waar-schijnlijk nooit helemaal opgelost ra-ken, ook niet met shiatsu. ‘Ik ben een stresskonijn. Er zijn momenten dat het beter gaat en dat ik wat minder stress heb. Ik ben ook een beetje Pietje Pre-cies.’ Dat perfectionisme kan de ner-vositeit alleen maar aanwakkeren.

Tekst en hoofdfoto: Jeroen De Vroede

Shiatsu lijkt op massage

Foto shiatsu: https://massagetherapycent-er.files.wordpress.com/2012/04/shiatsu.jpg


8 NDP

LANDBOUW

In 2012 loopt het Strategisch Plan voor de Biologische Land-bouw van de Vlaamse overheid ten einde. Met dit plan wil het kabinet Peeters de biologische landbouw stimuleren, want het mag gezegd worden dat die in Vlaanderen zeer traag op gang komt. Jos De Clercq schakelde over in 1998. Hij praat over de moeilijkheden van het omscha-kelen en de knelpunten van de biolandbouw.

Het ambitieuze plan voor Vlaande-ren werd op 5 juni 2008 ondertekend door de Minister van Landbouw (sinds 2007 is dit Kris Peeters) en door verte-genwoordigers van Boerenbond, Bio-Forum Vlaanderen en het Algemeen Boerensyndicaat. De doelstellingen werden van bij het begin al zeer duide-lijk geformuleerd. De biologische land-

bouw moest een groeiende sector wor-den die aansluiting kon vinden bij de Europese dynamiek. Daarnaast moest alles in het werk worden gesteld om een wederzijds respect en aanvaarding te creëren tussen de sector en haar ac-toren. Tenslotte moesten de mogelijk-heden die de markt biedt zo goed mo-gelijk ingevuld trachten te worden en moest er een goede bijdrage geleverd worden tot de verduurzaming van de landbouwer en van de maatschappij.

Zichtbare resultatenVolgens Marie Verhassel, beleidsme-dewerker bij de Vlaamse overheid voor het Departement Landbouw en Visserij, zijn er toch al enkele toon-aangevende resultaten: ‘Het plan heeft toch al tot enkele zichtbare resultaten geleid. Zo is er bijvoorbeeld de da-lende trend van het aantal biologische landbouwers die omgebogen is tot een

‘Urbanus stak in een sketch de draak met biologisch tuinieren’Jos De Clercq schakelde over van traditionele naar biologische landbouw

stijgende trend. Dit komt onder meer dankzij de ontwikkeling van projecten zoals Bio zoekt boer (www.biozoekt-boer.be) en Bio zoekt keten (www.bio-zoektketen.be).’

Toch dient gezegd te worden dat de overheidssteun voor biologische land-bouw meer een tendens is van de laat-ste jaren, want vroeger was er geen sprake van steun. Jos De Clercq, een biologische landbouwer uit Zepperen nabij Sint-Truiden, ging naar school in een tijd dat biologische landbouw niet ter zake deed. Hij studeerde een tradi-tionele landbouwopleiding, want een opleiding biologische landbouw be-stond domweg niet. Meer zelfs, er werd de draak mee gestoken: ‘In die tijd was er Urbanus die een sketch maakte rond biologisch tuinieren, want zo werd dat toen nog genoemd. Voor Urbanus dient biologische landbouw enkel om


NDP 9

LANDBOUW

de olifanten op afstand te houden. Er werd toen echt gelachen met biologi-sche landbouw.’

‘‘Voor mij is het een speeltuin’’

Het was geen evidentie om jezelf ken-nis toe te eigenen wat biologische land-bouw betrof in die periode, maar De Clercq durfde wel al eens meer dan een ander: ‘Ik had geen enkel idee hoe ik mezelf kennis kon bijbrengen van biologische landbouw, dus ik begon al eens te experimenteren. Zo zaaide ik bijvoorbeeld grasklaver, wat fataal mislukte. Ik was wel enkele jaren bezig met steeds weer te vallen om dan weer op te staan.’ Toch werd de volharding van De Clercq beloond, want toen hij zichzelf in 2000 eindelijk officieel bio-logisch landbouwer mocht noemen, had hij al zo vaak geëxperimenteerd dat het technische kantje van de om-schakeling niet meer zo moeilijk was voor hem.

Daar waar het technische kantje van de omschakeling niet meteen proble-men gaf, was de tijdspanne voor De Clercq niet meteen makkelijk om te verdragen: ‘Ik was eigenlijk in 1998 al klaar om biologisch te werk te gaan, maar ik moest nog een tijdje wach-ten, want een omschakelingsperiode duurt altijd twee jaar voor de statuten. Ik moet zeggen dat dit toch wel wrong door de jaren heen. In dat opzicht wa-ren de duur van de omschakeling en het feit dat ik er niet meteen mee naar buiten mocht treden de moeilijkste aspecten van de omschakeling. In juli 2000 was het dan eigenlijk zover. Ik kon eindelijk uitpakken met het feit dat ik een biologisch bedrijf had. De miserie was eindelijk gedaan en nu kon ik mijn klanten 100 procent overtuigen van waar ik mee bezig was.’

Het kennisbronboekAcht jaar na de erkenning van zijn bio-logisch bedrijf was biologische land-

bouw al meer aanvaard en kwam de Vlaamse overheid op de proppen met het Strategisch Plan. Voor De Clercq is het plan niet meteen onbekend, maar hij kent het plan niet meteen door zijn statuut als biologisch landbouwer: ‘Ik kom soms met een actie van het Strategisch Plan in aanraking op het gebied van onderwijs, want ik ben naast landbouwer ook leerkracht. Ik geef een vak rond biologische land-bouw en bij de overheid heeft men door de universiteit van Gent een ken-nisbronboek laten maken voor de leer-krachten biologische landbouw in het kader van dat Strategisch Plan. Het grote probleem van dit boek is ech-ter zijn lijvigheid waardoor je als leek makkelijk verloren dreigt te lopen. Voor mij is het echter een speeltuin, want ik ben normaal gezien in staat om door mijn ervaring hoofd- en bijzaak te onderscheiden van elkaar.’

Jos De Clercq is naast biologische landbouwer ook nog leerkracht binnen deze discipline. ‘Sinds 1999 geef ik les binnen een traditionele landen tuin-bouwopleiding van het derde jaar tot en met het zesde jaar. Het is niet altijd makkelijk geweest om les te geven en zeker niet in de periode tussen 2003 en 2005. Na de dioxinecrisis was iedereen er haast van overtuigd dat biologische landbouw het redmiddel was om der-gelijke problemen in de toekomst te voorkomen. Toen bleek dat deze land-bouwvariant niet meteen doorbrak, kwam er veel kritiek.’

De kritiek zorgde er voor dat het vak rond biologische landbouw van De Clercq met een matige interesse werd gevolgd. Toch heeft de directeur van de school er voor gekozen om het vak te laten bestaan en volgens De Clercq is dit een juiste beslissing geweest, want anders zou dit vak een zeer stille dood zijn gestorven. In 2005 zou de biolo-gische landbouw weer uit het dal, ge-graven door de critici, kruipen, maar het was toch moeilijk om de leerlingen te boeien: ‘Je hebt kinderen die uit een

zeer gesloten landbouwfamilie komen. Deze leerlingen zijn opgegroeid met de gangbare vorm van landbouw en je ziet dan ook dat deze anders zijn opgevoed. Deze kinderen komen ook haast hun dorp niet uit.’

Voor Jos De Clercq is lesgeven dan ook meer een passie. Het is voor hem ook een uitlaatklep om zijn zegje te doen over de ontwikkelingen binnen de biologische landbouw. Toch vindt hij vooral voldoening bij zijn leerlin-gen, want het gebeurt soms al eens dat hij een leerling weet te overtuigen van het nut van biologische landbouw: ‘Vorig jaar kwam er in het vijfde jaar een leerling bij in mijn klas die het voorgaande semester moest zakken. Het was meteen van het begin duide-lijk dat deze leerling 100 procent tegen biologische landbouw was. Omdat de klas vrij neutraal was, kon hij geen aansluiting vinden bij zijn ideologie en dus maakte hij zijn afkeer vooral duidelijk door haast achterstevoren in de les te zitten. Hij zweeg wel, dus het was voor mij geen probleem. Op een bepaald moment gaat het binnen

mijn lessen over de melkveehouderij. Het systeem dat binnen de biologi-sche landbouw wordt toegepast, wordt door de gangbare landbouwvorm vaak overgenomen omdat het zo goed werkt, dus ik leg dat uit in mijn lessen. Toen ik die lessen gaf, merkte ik plots dat die jongen mij gefixeerd aankeek. Hij was plots geïnteresseerd in wat ik vertelde. De volgende lessen ging het over varkenshouderijen en aangezien de ouders van die jongen bij hem thuis een varkensboerderij hadden, was hij nog meer geïnteresseerd. Ik was bijna aan het lesgeven aan één leerling, want hij stelde zeer veel vragen. Dat ik een switch heb kunnen maken binnen het hoofd van die jongen, maakte mij echt wel trots.’

Bioboer is bioleraar


10 NDP

LANDBOUW

Toch is de actie van het kennisbron-boek voor De Clercq zeker niet vol-doende. Zo heeft een leerkracht die biologische landbouw geeft dringend nood aan een invulcursus: ‘Een leer-kracht heeft nood aan een duidelijke invulcursus. Dit is gemakkelijk voor leerkrachten Frans of biologie, maar een leerkracht binnen mijn discipline moet uit dat kennisbronboek zijn ei-gen cursus ontwikkelen. Dat gaat zo niet hé.’

Niet gearriveerdHet gevoel dat de Vlaamse overheid nog werk heeft, ondanks de mooie vooruitzichten, laat De Clercq toch nog wat twijfelen over de verdere ontwik-keling van biologische landbouw: ‘Het kennisbronboek was zeker een mooie eerste stap, maar we zijn nog niet ge-arriveerd. Er moeten echt wel volgen-de stappen komen, maar ik vraag me af of er nog genoeg geld beschikbaar

gaat zijn om die volgende stappen te ontwikkelen.’ Wie gaat die volgende stappen die De Clercq nodig acht on-dernemen? Dat zal de nabije toekomst moeten uitwijzen.

Misschien zal het voor De Clercq dan ook een goed signaal zijn dat de Vlaamse overheid zeer tevreden is over het verloop van het beleid en daarom de intentie heeft om een nieuw plan op te stellen. Marie Verhassel verklaart hieromtrent het volgende: ‘Eind 2012 zal er een nieuw Strategisch Plan voor de Biologische Landbouw opgesteld worden. Dit plan zal de periode 2013-2017 beslaan. Met dit plan wensen we een krachtig signaal van continuïteit uit te zenden naar de biologische landen tuinbouwers en de ganse biosec-tor.’ Het nieuwe plan zal voortbouwen op de krachtlijnen van het eerste dat tot stand kwam na een intensief, ge-dragen, multistakeholderproces (een

multistakeholder initiatief is een pro-ces waarbij bedrijven, vakbonden en campagneorganisaties gezamenlijk de omstandigheden voor arbeiders verbe-teren). Belangrijk is dat er in de loop van 2013 of 2014 een evaluatiemoment wordt voorzien van dit plan.

Het mag duidelijk zijn dat de Vlaam-se overheid de biologische landbouw blijft ondersteunen in de hoop om ooit aan te kunnen sluiten bij de Europese dynamiek. Nu is het wachten tot bin-nen een tweetal jaar om het evaluatie-moment te analyseren.

Tekst: Nick BoeckxstaensFoto’s: Nick BoeckxstaensInfographic: Nick Boeckxstaens

Het Strategisch Plan voor Biologische Landbouw heeft naast het organiseren van enkele acties ook het leven gege-ven aan opzichzelfstaande instanties. Een eerste instantie is Bio zoekt boer. Op de website van Bio zoekt boer vind je allerhande tips en veel informatie betreffende de zogenaamde switch: de omschakeling naar biologische land-bouw. Alle vragen rond wetgeving, premies, controle en fasering van de omschakeling zouden beantwoord moeten worden. Kortom, Bio zoekt boer helpt vooral bij het uitwerken van een nieuwe strategie voor uw land-bouwbedrijf.

Bio zoekt keten is dan weer een project met een ander doel. Dit project werd ontwikkeld door BioForum Vlaande-ren in samenwerking met Boerenbond en het Algemeen Boerensyndicaat. Het doel van deze organisatie bestaat eruit om de ketenontwikkeling binnen de biologische sector zo goed mogelijk te laten ontwikkelen.

Doordat het aantal producenten van biologische producten toeneemt, is het ook noodzakelijk dat er enkele nieuwe instanties werden opgericht om deze landbouwers zo goed mogelijk te be-geleiden. Volgens Verhassel zijn dit de twee meest belangrijke:

Ten eerste is er Netwerk Onderzoek Biologische Landbouw & voeding (NOBL) Dit werd in 2007 door de Vlaamse overheid opgericht als net-werk waarbinnen de belangrijkste actoren (onderzoekers, overheid, …) regelmatig samenkomen met als be-langrijkste doel het versterken van het landbouwonderzoek en de nieuwe kennis zodat dit ten goede komt van alle biologische landbouwers in Vlaan-deren. Binnen NOBL zijn dus ook be-langrijke actoren zoals Boerenbond en BioForum Vlaanderen opgenomen.

Ten tweede is er het Coördinatiecen-trum Praktijkgericht Onderzoek en voorlichting voor de biologische teelt (CCBT). De bedoeling van het CCBT

is onder andere om innovatief en prak-tijkgericht onderzoek te verrichten en hierbij dan de juiste voorlichting te ge-ven. Het CCBT bezit wel een vrij klein budget en daardoor doet het haar on-derzoeken niet zelf, maar besteedt ze deze uit naar enkele proefcentra (Ina-gro, Pcfruit, …). De resultaten worden aan de biologische landbouwers via de website, een nieuwsbrief en voorlich-tingsacties bekend gemaakt.

Volgens Marie Verhassel zullen er te-gen 2017 nog enkele instanties bijko-men.

www.biozoektboer.bewww.biozoektketen.bewww.nobl.be.www.CCBT.be

Bio zoekt


NDP 11

LANDBOUW

1 2 3

64%

31%16,00%

8,70%

7,40%

5,30%

Biolegkippen Marktaandeel Toename

Evolutie van biolegkippen: 2010 - 2011*

*De cijfers voor Frankrijk geven de periode 2009-2010 weer wegens gebrek aan recentere cijfers.

0

1.000.000

2.000.000

3.000.000

4.000.000

5.000.000

1 2 32010 140.141 1.920.240 2.036.880

2011 230.464 2.286.000 2.952.000

Tota

al a

anta

l kip

pen

Harde cijfersConcrete cijfers*


12 NDP

HISTORISCH

In deze tijd van tablets, smart-phones en Facebook lijken computers niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Maar dit alles zou waarschijn-lijk nooit zijn uitgevonden in-dien precies 200 jaar geleden Charles Babbage niet een ge-niale ingeving had gekregen op het gebied van logaritmen.

De eerste ComputerIn 1812 bedacht de Britste uitvinder namelijk dat hij al die berekeningen makkelijk door een machine kon laten maken. Tien jaar later begon hij, gefi-nancierd door de Britse overheid, aan wat hij noemde de “Difference engine”. Met andere woorden ontwierp hij we-relds eerste rekenmachine. Het woord computer vindt zijn origine dan ook in het Engelse woord “to compute” of be-rekenen in het Nederlands.Zijn eerste ontwerpen bestond uit meer dan 25 000 onderdelen en was een ui-terst log ding. Jammer genoeg heeft Babbage zijn eerste prototype moeten opgeven door de terugtrekking van de Britse overheid als financier.

Desalniettemin bleef Babbage verder werken en vond de Analytical engine uit. Het verschil met zijn vorige machi-ne was dat programma’s met behulp kaarten in de machine konden worden verwerkt. Een voorloper van diskettes dus.

Andere uitvindingenBabbage was niet enkel een briljante wiskundige, hij was ook uitvinder. Zo vond de eerste oftalmoscoop of oog-spiegel uit. Hij gaf het aan dokter om te testen, maar die vergat het. Daarom ging de eer van deze uitvinding naar Herman van Helmholtz die het jaren later individueel uitvond. Bovendien was hij erg belangrijk voor de ontwikkeling van de trein. Hij ont-wierp namelijk de zogeheten koe- van-ger omdat het bedoelt was om eventu-ele obstakels op de rails uit de weg te ruimen. Jammer genoeg waren gra-zende koeien meestal een van die ob-stakels, vandaar de bijnaam.Al is de man minder bekend bij het grote publiek, toch kan je iets heel bij-zonders van hem gaan bezoeken in het Wetenschapsmuseum in Londen. Daar

200ste verjaardag van de eerste rekenmachine

staat zowel zijn difference engine als zijn brein tentoongesteld.

Tekst: Ruben BouillonFoto: Kevglobal, http://www.flickr.com/photos/kevglobal/

De Difference engine van Charles Babbage

Het brein van Charles Babbage in het Wetenschapsmuseum in Londen

Charles Babbage


NDP 13

200ste verjaardag van de eerste rekenmachine

OPINIE

500 jaar nadat de wetenschap zich stukje bij beetje wist los te rukken van de ijzeren grip van religie, heeft ze het toch nog al-tijd niet verdreven. Religie blijft voortbestaan desondanks alle vooruitgangen die de mens en de wetenschap heeft gemaakt de voorbije eeuw. Je zou toch denken dat met de komst van logisch denken en het handelen vanuit het aspect “Gezond verstand” het geloven in bovennatuurlijke krachten overbodig zou zijn. Maar niets is minder waar. Miljoenen, wat zeg ik, miljarden on-der ons houden zich dagelijks vast aan een leven na de dood. Ze houden zich vast aan de hoop dat hun miserabele levens slechts onderdeel zijn van een pelgrimstocht richting de hemelpoorten.

Dat maakt religie zo gevaarlijk, zo roekeloos. Het is het per-fecte excuus geworden om misdaden ofwel te verdedigen ofwel door de vingers te zien. Het is zelfs zo ver gevorderd dat fana-tici niet langer gebedskralen in de hand houden maar een AK-47. Bovendien is de ooit zo eervolle taak van misdienaar door de iets te handtastelijke priester afgebrokkeld tot minst gegeerde plaats in de hiërarchie van de katholieke kerk. Dat laatste vind ik nog het weerzinwekkendste van al. Pedofiele priesters worden zelfs niet vervolgd voor hun losse handjes. De slachtoffers worden be-taald voor hun stilzwijgen terwijl de priester in kwestie een vrije man blijft.

Dit zendt toch het verkeerde signaal uit, of niet? Het is als een gigantische metaforische Batsign voor pedofielen we-reldwijd: “Sluit u aan bij de clerus en krijg een oneindig aan-bod van al dan niet gewillige jongetjes waarmee u mag doen als wenst zonder dat de politie ingrijpt.” Pure waanzin!

Begrijp me niet verkeerd, ik heb alle respect voor religie en zijn vele gelovigen. Ik heb enorme bewondering voor de rol als hou-vast. Toch vrees ik dat dit te ver gaat. Religie kan misschien troos-ten, maar het houdt zijn gelovigen ook dom, onwetend en naïef. Met andere woorden totaal het tegenovergestelde van wetenschap.

Wetenschap is correct, bijna altijd feilloos en nooit open voor de verkeerde interpretatie. Bedenk eens hoeveel oorlo-gen vermeden kunnen worden als religie wordt afgeschaft en alle spirituele vragen wetenschappelijk worden afge-toetst. Hoeveel martelaren zouden we dan niet uitsparen? Aan de andere kant zitten we dan weer met een overbevolking en uitsterving van natuurlijke grondstoffen. Dus wie weet is religie de enige reden waarom we nog net ons hoofd boven water houden. Een

kruistochtje hier en daar en de bevolkingsaantallen zullen weer tot het juiste peil dalen, mijn voorspelling voor de nakende toekomst.

Och wie hou ik voor de gek? Wetenschap is ook niet feilloos. Er zullen altijd fouten opduiken want als ik het mij nog goed her-inner dachten de meest vooraanstaande wetenschappers van hun tijd dat de aarde plat en het centrum van het heelal was. Gek, ik weet het. Toch werd dit ooit aanzien als waarheid en be-vestigd door de lokale clerus. Er moet met andere woorden aan alles getwijfeld worden want vergissen is menselijk en de kans dat zowel wetenschappers als religieuze fanatici het fout hebben, is groot. Bijna even groot als de kans dat wij de grap van de kosmos zijn. Ik lig in ieder geval in twee van het lachen, vooral dan om het apathische hoopje vlees dat ik mezelf noem.

| De Overbodigheid van Religie |

“Fanatici houden niet langer gebedsk-ralen in de hand maar een AK-47”

Tekst: Ruben Bouillon


14 NDP

INTERVIEW

De passieve woning wint de laatste jaren fel aan populari-teit. In België is er steeds meer vraag naar het bouwen van een dergelijke woning, maar het aanbod hinkt wat achter. Cé-line Ben Amar, een jonge vrouw met Marokkaanse roots, wilde met haar echtgenoot, Filip Ver-vloesem, zo’n woning bouwen. Dit ging echter niet van een lei-en dakje.

Mevrouw Ben Amar, waarom wilde u en uw man een passieve woning bouwen?Wij wilden graag een passieve woning bouwen omdat het vaak veel te koud is in onze huidige woning. We betalen ons blauw aan verwarmingskosten en eigenlijk heeft die verwarming zeer weinig effect. De verwarming staat al op sinds vanmorgen en nu, om vijf uur ’s avonds, is het eindelijk twintig gra-den, maar deze morgen was het maar elf graden in ons huis. Ik en mijn man wilden daarnaast ook bouwen zonder te moeten teren op fossiele brandstof-fen en we wilden graag een huis bou-wen voor de toekomst. De normen worden steeds strenger en we willen niet dat ons huis binnen twee jaar al als oud wordt bestempeld, want zo kun-nen we dat niet meer verkopen.

Een passieve woning leek ons ook ge-woon comfortabeler, want in ons hui-dig huis is het vaak nogal muf omdat het al wat ouder is. Ik wilde gewoon een passieve woning omdat ik het overal warm wil hebben. Ik wil na-melijk niet,zoals in de winter wel eens durft te gebeuren, ’s nachts naar het toilet moeten wandelen door een gang van vijf graden om daarna nog eens op

een toiletbril van vijf graden te zitten. Ik zeg u, dat is geen fijne ervaring.

Hoe gingen jullie te werk om advies te vinden rond deze manier van bouwen?Wij hebben vooral gesurft op het in-ternet en veel boeken gekocht. Via het internet kwamen we bijvoorbeeld te-recht bij het ecobouwers forum. Mijn man volgt dat nu nog altijd, want daar hebben we wel al veel informatie uit gehaald. Mijn man heeft daarnaast ook nog enkele thesissen geraadpleegd over de installatie van ventilatie in een passieve woning. Na het winnen van die informatie zijn we langs geweest bij aannemers en sleutel op de deur firma’s om enkele kijkwoningen te be-zoeken. Zo bezochten we bijvoorbeeld Bostoen, Sibomat en het nu failliete MPLE. Ook de Passive House Beurs in Brussel hebben we bezocht, wat een zeer interessante ervaring was. Het interessantste dat we hebben meege-maakt, waren de opendeurdagen van ecobouwers. Mensen die lid waren, die stelden hun huis dan open voor het pu-bliek. We hebben daar een paar huizen bezocht en het meest interessante was om die mensen hun ervaringen te ho-

ren. Aannemers kunnen namelijk de mens veel wijsmaken.

Bent u uiteindelijk tevreden met het advies dat u heeft gekregen?Als we enkel kijken naar het zoeken van informatie op het internet, dan wel, want dat is zeer ruim en je kan via die weg verschillende kanten van het verhaal te horen krijgen. Het advies dat we kregen van de bouwadviseurs van de sleutel op de deur firma’s, dat was van mindere kwaliteit. De informatie was vrij tegenstrijdig. De adviseurs van massief passieve woningen ver-kochten hun handel en de adviseurs van passieve woningen in houtskelet zeiden dat je de adviseurs van mas-sief passief niet mocht geloven, want zij waren beter in dit, dit en dat. Het beste is eigenlijk om veel informatie uit verschillende bronnen te halen en om die te combineren, want enkel op het internet kijken is toch niet zo slim. Dit is ook de reden waarom we uiteindelijk vrij veel tijd hebben genomen om onze architect te kiezen en om te beslissen hoe we uiteindelijk wilden bouwen.

‘Die mensen kenden echt bitter weinig van hun vak’Céline Ben Amar praat over haar opgeborgen wens om een passieve woning te bouwen

Céline met haar man, Filip Vervloesem, tijdens een reis naar Egypte.

Foto: Céline Ben Amar


NDP 15

INTERVIEW

U bent blijkbaar niet 100 procent tevreden over het advies van de sleutel op de deur firma’s?Ik vond dat die mensen bitter weinig van hun vak kenden. Toen wij daar de eerste keer aankwamen, dan waren we nog onder de indruk, want we wisten nog niet veel over passieve woningen. Mijn man heeft op termijn één van die verkopers onder tafel gepraat en dat zou normaal gezien niet mogen. Vooral Sibomat viel hier nogal tegen. Toen we bijvoorbeeld vroegen hoe de

ventilatie werkte en waar de buizen zouden geplaatst worden, toen kon die adviseur niet meer volgen. Wij vroe-gen gewoon waar die buizen dan gin-gen uitkomen. Die adviseur zei dat die in elke kamer zouden uitkomen, want in elke kamer is er een mechanische af- en aanvoer van lucht. Dit wilden wij niet weten, want we wilden weten waar de buis het huis uit gaat. Die man kon niet goed volgen en wat blijkt nu? Het is totaal niet waar dat er in elke kamer een mechanisch af- en aanvoersysteem aanwezig is. Je zou van die firma’s nog

een open haard in jouw huis mogen steken, maar een open haard is het slechtste wat je kunt zetten in een pas-sieve woning, want zo creëer je eerder een sauna van 50 graden.

Jullie besloten uiteindelijk om geen passieve woning te bouwen, waarom deze keuze?Mochten wij nu 100.000 euro meer hebben gehad, dan zouden we een pas-sieve woning hebben gebouwd, maar die financiële ruimte is er gewoonweg niet. Ja, eigenlijk is dit de enige reden waarom wij uiteindelijk hebben geko-zen voor een lage energiewoning in plaats van een passieve woning. Het is gewoon te duur voor ons.

Tekst: Nick Boeckxstaens

Een passiefwoning vereist

Céline Ben Amar zou een passieve woning hebben gebouwd indien ze ongeveer 100.000 euro zou kunnen toevoegen aan haar budget. Deze som dient gerelati-veerd te worden, want je krijgt toch wel wat terug voor het bouwen van een pas-sieve woning. Volgens een artikel uit Het Nieuwsblad geniet je van een belas-tingsvermindering van 830 Euro per jaar. Deze vermindering is geïndexeerd en zal ongeveer tien jaar lang geldig zijn. Niettemin hangt er een staartje aan deze premie. Het passiefhuis moet namelijk aan een aantal normen voldoen. De netto energiebehoefte mag maximaal 15 kWh/m² per jaar bedragen en indien bij een luchtdrukmeting een drukverschil van 50 Pascal tussen de binnen- en buitenom-geving wordt vastgesteld, dan mag het luchtverlies per uur niet groter zijn dan 60 procent van het volume van de woning. Indien u verdere vragen heeft betreffende passief bouwen, dan kunt u altijd terecht bij het Provinciaal Centrum voor Duur-zaam Bouwen, Kamp C (zie foto) te Westerlo.

Foto: Jeroen De Vroede


16 NDP

TECHNOLOGIE

Virtual Reality: Het nieuwste medicijn

Wanneer iemand de woor-den Virtual reality in de mond neemt, is het meestal in de context van gaming of andere technologische hoogstandjes. Toch zijn er meer mogelijke toe-passingen voor deze technolo-gie. Het is namelijk het nieuwste wapen in de strijd tegen aller-hande fobieën.

Wat is het?Virtual reality is een gestimuleerde omgeving om via de zintuigen een be-paalde ervaring na te bootsen. Bij het gebruik van Virtual Reality als thera-pie is angst de ervaring die men wil oproepen en afbouwen. “Hier geldt het concept van gradual exposure. Men plaatst de patiënt in een situatie die hij normaal gezien zou ver-mijden om zo de bepaalde angst af te bouwen gedurende enkele sessies. Het doel is om te starten rond een angst-gevoel van rond de 70 procent om uit-eindelijk te komen tot een angstgevoel van nul percent. In dat geval is de pa-tiënt volledig verlost van zijn of haar fobie”, zegt assistent-professor aan de universiteit van Delft Willem-Paul Brinkman.Brinkman is één van ontwik-kelaars van het Virtual Rea-lity Exposure Therapy-systeem.

Hierbij plaatsten patiënten een Head Mounted Display op hun hoofd om zo in een virtuele omgeving om te gaan met hun angsten.De HMD is een bril waar twee beeld-schermpjes in zitten waarop de virtu-ele wereld te zien is. Bovendien zitten er luidsprekers in beide oren waardoor het een volledige audiovisuele ervaring wordt. De HMD is verbonden met de

computer van de therapeut die altijd aanwezig moet zijn. Hierdoor kan de therapeut zien wat de patiënt ziet. Daarenboven beïnvloedt hij de bewe-gingen die de patiënt te zien krijgt aan de hand van een joystick. De thera-peut houdt daarnaast het angstniveau van de patiënt in de gaten door middel van Subjective Units of Discomfort, een schaal van 1 op tien waarop de patiënt de ernst van zijn angst moet aangeven. De tekenen van angst kunnen ook on-vrijwillig zijn, bijvoorbeeld naar adem snakken of plots de reling vastgrijpen. Hier houdt de therapeut ook rekening mee.

“Bij patiënten met vliegangst bijvoor-beeld laten we ze in een nagebouwd vliegtuig zitten. Ze zien dan een gege-neerd beeld van 360°. Ze kunnen dan letterlijk uit het raampje kijken en de wolken zien. De patiënt neemt dan een normale vlucht en maakt dan een vei-lige, virtuele landing. Zo leren ze dat vliegen niet gevaarlijk is, noch iets is om bang voor te zien. Want het is na-tuurlijk de bedoeling om de angst af te bouwen en niet om mensen bang te maken.”

Voor -en nadelenMaar waarom zou men de overstap maken op virtual reality therapie als de oude methoden ook hun vruchten afwerpen? Hiervoor haalt Brinkman een aantal argumenten naar boven.“ In sommige gevallen is virtual reality therapie goedkoper dan de traditionele therapieën. Zo is het beduidend goed-koper om tien sessies in ons virtueel vliegtuig te zitten dan te betalen voor tien echte vluchten.Bovendien is het ook mogelijk om verschillende locaties en situaties in slechts enkele minuten te doorlopen. Zo kan je het ene moment in een café je sociale angsten proberen overwin-nen en de volgende op een toren met een hoogte van 30 meter staan,” vertelt BrinkmanEen andere reden voor therapeuten om deze manier van behandelen te gebrui-ken, is de grote hoeveelheid controle die men heeft. De therapeut kan de sterkte van de stimuli bepalen en dus met andere woorden de angst zachtjes afbouwen.Als de confrontatie met de object van zijn angst de patiënt teveel wordt, is de kans groot dat hij in paniek slaagt en

“Men plaatst de patiënt in een situatie die hij normaal gezien zou vermijden om zo de bepaalde angst af te bouwen gedurende enkele sessies.”

(Assistent-professor Willem-Paul Brinkman Bron: Willem-Paul Brinkman)


NDP 17

TECHNOLOGIE

kan de therapeut de sessie onderbre-ken om daarna de patiënt te kalmeren.

Toch is het niet al rozengeur en ma-neschijn. Niet iedereen is namelijk geschikt voor virtual reality therapie. Er zijn twee voorwaarden waaraan je moet voldoen.Ten eerste moet je gevoel van presence voldoende hoog zijn. Dit houdt dat in dat je angst wel degelijk aanwezig moet zijn. Ook moet de patiënt zijn verbeel-dingskracht de vrije loop willen laten. Dit wil zeggen dat de therapie niet werkt omdat de patiënt weet dat het slechts een virtuele ervaring is.Ten tweede kan er cyber sickness op-treden. De patiënt voelt zich dan mis-selijk wanneer hij te lang is blootge-steld aan de 3D-omgeving. Hoofdpijn na het bekijken van een film in 3D is een vergelijkbare situatie.Maar een eventuele ongeschiktheid is niet het enige nadeel. Omdat het on-derzoek naar virtual reality als behan-deling voor fobieën nog maar recent is, hebben onderzoekers nog niet getest of virtual reality therapie inzetbaar is voor alle fobieën. “Voorlopig zetten we de nieuwe behandeling vooral in tegen vliegangst, hoogtevrees, arachneofobie en sociale angsten omdat we daar al

heel veel succes mee geboekt hebben. Maar we zijn continue bezig met het uittesten van nieuwe technieken en nieuwe fobieën,” zegt Brinkman.Een van die nieuwe technieken is de mogelijkheid voor de patiënt om van thuis uit de behandeling te voltooien. Zo zijn er geruchten dat men de vele mogelijkheden van de HMD wil verta-len naar gameconsoles. Vooral de xbox kinect en de playstation move zouden interessante opties zijn.

Andere toepassingenVirtual reality is trouwens niet alleen inzetbaar voor fobieën. Ook bij men-sen met brandwonden kan het helpen, al verandert de nadruk van genezen naar afleiden.Mensen met brandwonden gaan da-gelijks om met verschrikkelijke pijn. Soms is die pijn zo hard om te verdu-ren dat zelfs morfine niet meer helpt. Bovendien is het geen pretje wanneer men verbanden ververst om infectie tegen te gaan of wanneer men de huid en spieren moet stimuleren om atrofie te vermijden.Daarom gebruikt men nu virtuele werelden om deze onfortuinlijke pati-enten af te leiden van hun pijnen. Net zoals mensen met fobieën stappen de

patiënten in een andere wereld om zo hun aandacht te houden. Men heeft ook geëxperimenteerd om de patiën-ten af te leiden met een populair Nin-tendo game, maar de effecten waren zwakker. Want hoewel bij gezonde mensen zo’n game de aandacht voor een lange periode kan vasthouden, is de illusie van een twee-dimensionale wereld veel zwakker gebleken dan een 3D omgeving. Zo ervaart zo goed als geen enkele pijn meer wanneer men is ondergedompeld in een virtuele we-reld.“Hoe is dat mogelijk?” vraagt u zich ongetwijfeld af. Wel de mens heeft de neiging om de rest van zijn omgeving

Geschiedenis Virtual RealityVirtual reality vind zijn oorsprong niet de takken van de wetenschap, maar in de filmwereld. Het was namelijk in 1956 dat filmproducer Mortin Heilig Sensorama ontwikkelde dat je in staat stelde om films in 3D te bekijken.Zes jaar later wordt de eerste HMD uitgevonden. Al was niet meer dan de mogelijkheid om vanop een afstand met een vi-deocamera te bekijken.Aan het begin van de jaren zeventig probeerde Myron Krueger meer het artistieke aspect van Virtual reality te perfectione-ren. Hij ontwikkelde Glowflow waarbij mensen geluiden en een lichtshow teweegbrachten door te lopen op drukgevoelige platen op de vloer. Later creëerde hij ook videoplace, een computer-gegenereerde wereld dat bevolkt kon worden door men-sen en andere virtuele deelnemers.In de vroege jaren 80 ontwikkelde het Defence Advanced Research project Agency( DARPA is ook onrechtstreeks verbonden aan het ontstaan van het internet) een oorlogsgame om toekomstige soldaten te trainen. Soldaten konden in real-time tegen een ander vechten. In 1981 ontwikkelt Thomas Furness de eerste flight-simulator, een mijlpaal in de training van piloten. In 1983 begon men aan de universiteit van Noord Carolina te experimenteren van het waarnemen van moleculen in drie dimensies. Zo kon een onderzoeker met behulp van een virtuele helm een elektronen-microscoop gebruiken.Terwijl de computer aan zijn opmars bezig was zagen ook andere industries de potentie van het virtuele. Zo introduceerde Lucasfilm( de makers van onder andere Star Wars) de eerste computer gegenereerde films. En vandaag de dag zijn animatie-films als Toy Story en Shrek een deel van onze cultuur geworden.Ook NASA kon niet achterblijven en bouwde in 1989 een virtuele helm met vloeibare kristallen waardor dat de helmen kleiner en lichter waren. En dat is niet het enige dat ze gemaakt hebben. Ze werden vanaf 1996 astronauten getraind om de Hubble Telescoop te reparen door een virtuele simulator.De laatste decennia is het heel virtuele gebeuren niet meer weg te denken. Het zit overal: films, games en andere hoogstaande technologie. Maar of deze trend nog invloedrijke, moet de toekomst uitwijzen.

Virtual reality Medical centerVoor diegenen onder jullie die ervan overtuigd zijn dat virtual reality hen kan helpen, kan misschien ten rade gaan bij het Virtual Reality Medical Center in Brussel. Ze zijn een oor-spronkelijk Amerikaans bedrijf dat zich bezig houdt met de ontwikkeling van VR-therapie. Het center staat on-der leiding van Dr. Brenda Wiederhold die aan de top staat van de ontwikke-ling van behandeling met behulp van virtual reality.


18 NDP

TECHNOLOGIE

te negeren wanneer ze geconcentreerd met iets bezig zijn. Bijvoor-beeld compleet vergeten dat er een pizza in de oven zit terwijl je kruiswoordraadsels zit op te lossen.

Nog een toepassing voor virtual reality is het behandelen van post-traumatische stress. Post-traumatische stress uit zich in het herbeleven of compleet vermijden van traumatische gebeurtenis-sen zoals oorlogen, verkrachtingen of aanvallen met geweld. Er komen bijvoorbeeld veel soldaten terug uit de oorlog in Irak die elke nacht nachtmerries ervaren ten gevolge post-traumatische stress. Al is er wel een verschil tussen post- traumatische stress en acute stressstoornis. Bij acute stressstoornis duren de symptomen maar een maand en bij post-traumatische stress heb je er langer last van.Zo hebben ze mensen met post-traumatische stress na de aansla-gen van elf september behandeld met virtual reality. Men zag dan vliegtuigen de torens binnenvliegen, gepaard gaand met realisti-sche geluiden. Net zoals bij het behandelen van fobieën wil men hier geleidelijk de stress afbouwen.Virtual reality heeft met andere woorden veel toepassingen en mogelijkheden. Het zal ongetwijfeld hoe langer hoe meer een deel van ons leven worden. Maar wat er allemaal nog mogelijk is, dat moet de toekomst uitwijzen.


AutismeEr zijn natuurlijk nog andere toepassingen voor virtual reality. Ten eerste kan het worden ingezet voor mensen met autisme. Ou-ders van kinderen met autisme weten dat hun kinderen slechte sociale vaardigheden bezitten en dat het leven autisten geen si-necure is.Daarom heeft men ook al onderzoek gedaan naar virtual reality als behandeling hiervoor. Er wordt op vier manieren behandeld. Ten eerste kunnen werken autisten ( voor mensen met Asperger), net zoals bij pensen met sociale angsten, aan hun sociale vaardig-heden door sociale beslissingen te nemen in virtuele stad. Velen hebben achteraf het gevoel dat ze klaar zijn om de echte wereld in te stappen.Ten tweede krijgen de autisten de taak om een virtueel huisdier te verzorgen. Hierdoor ziet de autist de noden dat het huisdier nodig heeft en leert het hem anderen beter begrijpen.Ten derde probeert men het gebrek aan fantasie en de vaardig-heid om te kunnen spelen te tackelen. Men heeft kinderen met autisme een computerspel laten spelen die hen moest leren om “te-doen-alsof” spelen, bijvoorbeeld doen alsof een kartonnen doos een spaceshuttle is. Nadien is gebleken dat ze zowel meer thuis speelden als op school.Tenslotte kan virtual reality een oplossing bieden voor het leren van veiligheidsregels, bijvoorbeeld brandveiligheid. Er was geen verschil te merken tussen traditionele methodes en virtual reality. Het enige verschil had betrekking tot tijdmanagement. Virtual reality leert de vaardigheden aan in slechts de helft van de tijd die standaard trainingsmethodes nodig hebben.

(Soldate bezig met gevechtstraining met gebruik van virtual reality Bron: http://www.flickr.com/photos/807thpao/5833006049)

Vrouwen neigen meer naar irrationele angsten. Er zijn 2 keer zoveel vrouwen die last hebben van paniekaanvallen en Post-traumatische stress.

In de Verenigde Staten leidden ongeveer 6,2 miljoen mensen aan een speci�eke fobie. Dit zijn evenveel mensen als heel de Vlaamse populatie.

Amerikaanse Bevolking

Met Angst

Zonder Angst

Maar even in perspectief zien. 6,2 miljoen lijkt veel maar dit slechts 2 % van de bevolking


Met Specifieke Angst

Zonder Angst

Maar in het algemeen leidden 4,25% van de Amerikanen aan een fobie.

Dit komt overeen met de statistieken voor de wereldbevolking. Namelijk 1/23 mensen leidt aan een fobie.


NDP 19

TECHNOLOGIE

Vrouwen neigen meer naar irrationele angsten. Er zijn 2 keer zoveel vrouwen die last hebben van paniekaanvallen en Post-traumatische stress.

In de Verenigde Staten leidden ongeveer 6,2 miljoen mensen aan een speci�eke fobie. Dit zijn evenveel mensen als heel de Vlaamse populatie.


Met Angst

Zonder Angst

Maar even in perspectief zien. 6,2 miljoen lijkt veel maar dit slechts 2 % van de bevolking


Met Specifieke Angst

Zonder Angst

Maar in het algemeen leidden 4,25% van de Amerikanen aan een fobie.

Dit komt overeen met de statistieken voor de wereldbevolking. Namelijk 1/23 mensen leidt aan een fobie.


20 NDP

RUBRIEK

Historisch figuur van de maandBenjamin Franklin: wetenschappelijke duizendpoot

De mensheid heeft zijn vele ontwikkelingen te danken aan prominente his-torische figuren die ons naar een hoger niveau van bewustzijn hebben ge-tild. Wetenschappers, kunstenaars, filosofen,... Allemaal kunnen ze in aan-merking komen voor onze historisch figuur van de week. Deze week valt die eer Benjamin Franklin, wetenschapper, uitvinder en alles daartussenin. Maak kennis met de grootste creatieve duizendpoot van zijn tijd.


NDP 21

RUBRIEK

Historisch figuur van de maandBenjamin Franklin: wetenschappelijke duizendpoot

De mensheid heeft zijn vele ontwikkelingen te danken aan prominente his-torische figuren die ons naar een hoger niveau van bewustzijn hebben ge-tild. Wetenschappers, kunstenaars, filosofen,... Allemaal kunnen ze in aan-merking komen voor onze historisch figuur van de week. Deze week valt die eer Benjamin Franklin, wetenschapper, uitvinder en alles daartussenin. Maak kennis met de grootste creatieve duizendpoot van zijn tijd.

Op 17 januari 1706 in de Amerikaanse stad Boston zag Franklin het levenslicht. Hij was de tiende zoon van een zepenmaker Jo-siah Franklin en diens tweede vrouw Abiah Folger. Zijn ouders wouden hem richting de Kerk duwen, maar waren te arm om de jaren opleiding te betalen. Daarom ging Benjamin op twaalfjarige leeftijd als leerling werken voor zijn broer James die een drukker-rij had.Drie jaar later startte zijn broer met de eerste krant in Boston: “The New England Gazette”. Benjamin wou meeschrijven aan de krant maar mocht niet. Hij schreef dan maar brieven naar de krant onder een pseudoniem, Mevrouw Silence Dogood. Zij was een weduwe van middelbare leeftijd die kritisch en feministisch ingesteld was. De brieven waren erg populair en iedereen wou de indentiteit van Silence Dogood achterhalen. Na zestien brieven onthulde Franklin zichzelf als de grappige weduwe, ter irritatie van zijn broer James.

PhiladelphiaIn 1723 Op zeventienjarige liep Franklin, desondanks de illega-liteit van ervan, weg van huis en zocht nieuwe oorden op in de stad Philadelphia, Pennsylvania. Hier leerde zowel het beroep van drukker als zijn latere vrouw, Deborah Reed, kennen. Toch duurde het nog eens zeven jaar vooraleerde twee zouden trou-wen omdat Deborah al getrouwd was. In tussentijd wist de vier-entwintigjarige franklin een onwettige zoon, William, bij een andere vrouw te krijgen. Nadien kreeg hij met Deborah nog een zoon die op jonge leeftijd stierf en dochter.Benjamin en zijn vrouw waren echte entrepreneurs. Ze hadden een eigen drukkerij en winkel. En in 1729 kocht hij de krant the Philadelphia Gazette die hij zelf drukte. Het werd e populairste krant van alle kolonies en had de eerste politieke cartoon.Gedurende de volgende twintig jaar hield hij zich vooral op het sociale vlak bezig. Hij is een van de grondleggers die de stad Philadelphia gemaakt hebben zowat ze is vandaag. Hij was de man achter de huidige universiteit, bibliotheek en ziekenhuis. Bovendien was het gevaar op brand in zijn tijd zo reëel dat hij de eerste brandweer in de stad oprichtte. En omdat de economi-sche verliezen van slachtoffers van branden zo substantieel wa-ren, richtte hij een brandverzekering op die vandaag de dag nog steeds in gebruik is.

Politiek carrièreBenjamin Frankmin engageerde zich ook politiek vlak. Hij was zowel ambassadeur voor de Verenigde staten in Frankrijk als Zweden. Desondanks zijn goeie relaties met Europa was tegen de Britse koning George III en de Britse overheersing van de Ameri-kaanse kolonies. In tegenstelling tot zijn oudste zoon William, die trouw zweerde aan de Britse koning.


22 NDP

HISTORISCH

Hij kon zich vooral niet vinden in nieuwe belastingen( zoals onder an-dere de Stamp act die belastingen hefte op wettelijke documenten, vergunnin-gen, ... Deze wet was een van de aanlei-dingen van de Boston Tea Party, waar-bij rebellen, verkleed als Indianen, de Britse thee in de haven van Boston gooiden) die de Engelsen invoerden. Zijn afkeer ten opzichte van de Brit-ten werd duidelijk toen hij brieven van de door de Engelsen aangeduide gouverneur Thomas Hutchinson lekte waarin stond dat Londen dringend de rechten van de inwoners van Boston moest verminderen. Toen Franklin dit

nieuws naar voor bracht, was het volk furieus.

Toen de Amerikaanse Revolutie (1763-1776) ten einde was, schreef Franklin samen met Thomas Jefferson en John Adams de Declaration of Indepen-dence. Daarnaast is hij een van de Founding Fathers die deze verklaring ondertekende.De meest bekende zin uit de hele ver-klaring is deze: “We hold these truths to be self-evident, that all men are cre-ated equal, that they are endowed by their Creator with certain unalienable

Recente vernoemingen

Benjamin Frankmin blijft de wereld fascineren. Zo speelde hij een prominente rol in de film “National Treasure” met onder andere Nicolas Cage. De film gaat over Benjamin Franklin Gates die op zoek gaat naar de grootste schat in de geschiede-nis van de mensheid. Het enigste wat hij hiervoor moet doen is de Declaration of Independence stelen. Op de achterkant van de belangrijk document staat name-lijk een kaart die leidt naar de schat. Met behulp van een door Benjamin Franklin bril ontcijfert hij de aanwijzingen.

Niet alleen filmmakers hebben de oude rakker gebruikt als inspiratiebron. De spelontwikkelaar Ubisoft gebruikt hem zelfs als personage in hun opkomende game Assasins Creed III dat zich ten tijde van de Amerikaanse Burgeroorlog afspeelt. Franklin zal de speler voorzien van allerlei nieuwe gadgets in zijn strijd tegen de tempeliers. Hij is let andere woorden de opvolger van Leonardo Da Vinci, di de rol van wetenschapper in de voorgaande spellen op zich nam. Assassins creed III zal gereleases worden op 31 oktober, dus begin maar al te sparen.

VrijmetselaarijDeze mysterieuze en geheime orga-nisatie is de inspiratiebron van vele mythes en legendes. Het is wereldver-spreid en belangrijke figuren als Davy Crocket, Harry Houdini en Benjamin Franklin behoren tot de leden van de vrijmetselarij.De oorsprong van de vrijmetselaars is enkel gebaseerd op theorieen en speculatie. Al zijn historici vrij zeker van de band tussen Engelse en Schotse steenhouwersgilden die hun beroep wouden beschermen door gebaren en afspraken. In de 15de en 16de eeuw onstaat er in Engeland een reformatie onder leiding van Koning Hendrik VIII die vooral bekendstaat voor zijn verzameling echtgenotes en oprichter van de Angli-caanse kerk. Maar door de reformatie werd alle gezelligheid uit de kerken verbannen en waren de eerste ontmoe-ting van de vrijmetselaars onstaan om dat social aspect terug te vinden.Ook met de Katholieke Kerk was er wrevel. Het vaticaan roepte immers op om geen lid te worden van het Broe-derschap of men werd geexcommuni-ceerd.Maar het keerpunt voor de Vrijmet-selaars was in 1717 toen de vier grote loges in Londen besloten om samen te smelten tot de Grand Lodge of London. Zeven jaar later werden de regels van de vrijmetselarij opgeschreven door De Brit James Anderson in zijn boek: the Constitutions of Freemasonry. Deze bijbel voor vrijmetselaars is een verzameling van oude constittuties en tradities. Hierdoor werd de versprei-ding van de Vrijmetselarij nog versnelt.De richtlijnen van de Vrijmetselarij gaan als volgt:

- Alle mensen zijn gelijkwaardig, maar niet gelijk, en deel van de algemene broederschap der mensen.- Iedere mens heeft het recht zelfstan- dig op zoek te gaan naar (zijn) waar-heid.- Iedere mens dient met toewijding te werken aan het welzijn van de gehele gemeenschap.- Iedere mens is verantwoordelijk voor zijn eigen doen en laten.


NDP 23

HISTORISCH

Rights, that among these are Life, Li-berty and the pursuit of Happiness.” Vrij vertaald staat er dit: “ We houden deze waarheden voor vanzelfspre-kend, dat ieder mens gelijk is en dat ze bepaalde onvervreemdbare rechten waaronder Leven, Vrijheid en het ach-ternagaan van Geluk”

WetenschapToch is Benjamin Franklin waar-schijnlijk het meest bekend vanwege zijn experimenten met elektriciteit. Hij was namelijk de eerste die posi-

tieve en negatieve ladingen ontdekte. Hij theoriseerde dat positieve ladingen het gevolg waren van teveel elektrische vloeistof( zo noemde men in die tijd elektriciteit ) bovenop de al aanwezige elektrische vloeistof die een lichaam al bezit. Een negatieve lading is dan weer een tekort aan elektrische vloeistof.Maar zijn bekendste experiment be-vat twee elementen: een vlieger en een storm. Franklin bewees hiermee dat bliksem een vorm van elektriciteit was.Naast zijn werk rond elektriciteit hield hij zich ook bezig met andere takken

van de wetenschap. Zo stond hij aan de wieg van de koelkast toen hij ont-dekte dat hij op een warme zomerdag het veel koeler had met een nat hemd en een bries dan met een droog hemd. Hij heeft daarenboven enkele dingen uitgevonden. Zo vond hij onder an-dere een warmte-efficiënte kachel, een bifacle bril ( voor mensen die zowel verziend als bijziend waren) en de blik-semafleider uit. Het rare is dat hij nooit een patent heeft aangevraagd voor zijn uitvindin-gen. Hij vond naar eigen zeggen enkel

dingen uit om de efficiën-tie van het dagelijkse leen te verbeteren en was ervan overtuigd dat hij daar geen geld kon voor vragen.

Benjamin Franklin stierf op 17 april 1790 op 84- jarige leeftijd. Op zijn begrafe-nis werd duidelijk hoe ge-liefd hij wel niet was. Niet minder dan 20.000 mensen kwamen hun verdriet ui-ten. En tot op de dag van vandaag blijft hij een van de belangrijkste figuren in de Amerikaanse geschiedenis en wetenschap.



24 NDP

ASTRONOMIE

ATT lokt honderden amateurastronomenOp zaterdag 5 mei vond in het Duitse Essen de jaarlijkse ATT-beurs plaats. Het is de grootste astronomiebeurs van Europa.

Ieder jaar wordt dezelfde middelbare school in Essen voor één dag omgevormd tot een grote beurs voor ama-teursterrenkundigen. Philippe Mollet (foto rechts), de persverantwoordelijke bij Volkssterrenwacht MIRA in Grimbergen, gaat er telkens opnieuw naartoe. ‘En elk jaar heb ik me vast voorgenomen: ik heb niets nodig. Maar de sterrenwacht heeft wel dingen nodig. Dus ik heb een ex-cuus om naar hier te komen en ik vind altijd wel iets dat ik toch blijk nodig te hebben. Heel gevaarlijk, zo’n beurs.’ Bezoekers van de ATT zien veel telescopen die ze wil-len, maar niet kunnen betalen. Een goedkope zonnete-lescoop kost 1000 euro. De beurs is een ideale gelegen-heid om zo’n toestel toch eens getest te hebben. Het was helaas regenachtig en de telescopen stonden niet buiten. De verrekijkers van Celestron en Omegon kon iedereen wél testen.

Linksboven: door het slechte weer konden be-zoekers de dure zonnetelescopen van Lunt So-lar Systems niet testen.

Links: Celestron blijft populair. Alle verrekij-kers en telescopen op de foto zijn van dit rela-tief goedkope merk.

Boven: leden van de Kijkerbouwgroep VS-RUG (Volkssterrenwacht Universiteit Gent) Armand Pien zorgden voor een Belgische ver-tegenwoordiging onder de standhouders op de Duitse beurs.


NDP 25

ASTRONOMIE

Het is hier groot en je vindt hier zeer veel merken. Maar deze beurs heeft ook zijn minpunten, vindt Mollet. ‘Op den duur wordt het te groot. Er is te veel volk, vooral in de eerste gangen. Daar staan de kleine winkeltjes, en ook veel amateurverenigingen die tweede-handsmateriaal aanbieden. Daar blijf je graag even, maar als het zo druk is wordt dat moeilijker. In de grote zaal is dat wel gemakkelijk. Behalve bij sommige standen. Daar is ook zodanig veel volk dat je echt moet aanschuiven. Vandaar, er zijn een aantal kleinere beurzen waar we ook graag naartoe gaan. Het aanbod is daar kleiner maar het is er rustiger.’

Mollet weet wat de meest succesvolle stand op de ATT is. ‘Eén stand steekt er echt bo-venuit. Als je in de grote zaal gaat, zie je de stand van Teleskop-Service. Teleskop-Service is in Europa verreweg de grootste winkel voor amateursterrenkundigen. De plaats waar de grootste concentratie aan mensen staat is van Teleskop-Service.’

Tekst en foto’s: Jeroen De Vroede

Boven: telescopen staan hier ge-rangschikt volgens hun grootte en dus ook volgens hun kostprijs. Op de achtergrond bevindt zich een sterrenwacht voor in de tuin. Dit is een object dat niet veel amateurs zich kunnen aanschaffen, wegens geld- of plaatsgebrek.

Onder: ‘s middags kon je in de gro-te zaal over de koppen lopen. Dit bewijst dat de ATT van 2012 een succes was. Mollet was als een van de eersten aanwezig, zodat hij rond de middag naar huis kon.


30 NDP

RUBRIEK

‘Zeker geen Microsoft’QinetiQ Space puzzelt satellieten in elkaarQinetiQ Space is een bedrijf dat satellieten voor het ISS (International

Space Station) maakt. Het bedrijf is een systeemintegrator en maakt niet

alle onderdelen zelf. Uit welke onderdelen bestaat zo’n satelliet eigenlijk?

ProbaV is een satelliet die geïntegreerd wordt voor gebruik door de ESA


NDP 31

RUBRIEK

QinetiQ Space is in de jaren ’60 ge-sticht door Pol Verhaert en heette oorspronkelijk Verhaert. Het bedrijf hield zich bezig met productontwik-kelingen. Maar in het begin van de jaren ’80 begon men zich te focussen op ruimtevaart. In 2005 werd Verhaert een onderdeel van het Britse bedrijf QinetiQ, dat voornamelijk actief is in defensie-activiteiten. Na vijf jaar onder QinetiQ werd de naam veranderd in QinetiQ Space. Momenteel werken er 70 mensen.

Stijn Ilsen is een 29-jarige ruimte-vaartingenieur, gespecialiseerd in het testen van satellieten. Hij weet goed hoe bezoekers van QinetiQ Space die niets van satellieten kennen zich voe-len. ‘Als je hier binnenkomt denk je soms: “zo’n satelliet, miljard, hoe een onwaarschijnlijk complex systeem is dat?”’ Aan de buitenkant zijn niet meteen schotelantennes of camera’s te zien. Maar ze zitten er wel. Het lijkt niet meer dan een grote kubus bedekt met zonnepanelen te zijn. Maar Stijn legt duidelijk uit wat er allemaal in die kubus zit. ‘Een satelliet bestaat altijd uit twee delen. Je hebt het payloadstuk. Dat is het stuk waarin je wetenschap-pelijke data gaat produceren, je expe-riment doet en je camera plaatst. Bij grote missies kan dat een infrarood-camera zijn, bij onze missies is dat een camera die het zichtbare licht meet. Dat is allemaal Payload. Het tweede stuk is de bus. Dat is al de rest. En dat betekent: al wat je nodig hebt in een satelliet om je te kunnen oriënteren in de ruimte, te kunnen kijken naar het-geen je wilt. Het zorgt ook voor data-voorziening naar de grond en terug en stroomvoorziening. Dat zijn de twee grote stukken, voorzieningen voor vanalles en nog wat. Dat is waar elke satelliet, of je nu een grote of een kleine hebt, is uit opgebouwd.’

PuzzelbedrijfQinetiQ Space maakt niet alle onder-delen van de satellieten zelf. Daarvoor is het bedrijf te klein. Het is een sys-teemintegrator, wat betekent dat het eerder de onderdelen integreert tot een werkend systeem. Stijn bevestigt dat het een puzzelbedrijf is. ‘Een bat-

terij op zich is specialistenwerk. Wij vragen een firma om voor ons een bat-terij te maken. Die batterij is een beetje een zwarte doos. Wij pluizen niet tot in detail uit hoe die chemische samen-stelling precies is. Je hebt nog andere blackboxes waarvan je wel een beetje weet wat ze doen. Maar je bent er niet de specialist in want je maakt ze niet zelf. Je moet vertrouwen dat de men-sen die het maken er de nodige kennis van hebben. Wij puzzelen alles samen.’ Bart De Soete heeft nog een ander voor-beeld, namelijk optica. ‘Complexe op-tische systemen, daar hebben we zeker andere firma’s voor. Maar het ontwerp van de systemen gebeurt altijd hier.’ De computers maakt het bedrijf zelf. ‘Die maken we echt vanaf het klein-ste componentje. Maar dat is dan ook weer een apart team. Het satellietteam krijgt de computer als satellietonder-deel binnen’, aldus Stijn.

Stabiliteit is een vereisteEen satelliet kost al gauw enkele mil-joenen euro’s, dus kwaliteit is belang-rijk. Bart legt uit wat men doet om de satellietcomputer lang te kunnen gebruiken. ‘De computer is vergelijk-baar met een aardse computer, met dat verschil dat alle elementen heel betrouwbaar moeten zijn. Zeker geen Microsoft. De structuur is veel steviger uiteraard. En er is ook een redundan-tie. Dat betekent dat als er één compu-ter uitvalt, er nog een andere computer als back-up is. Elk bord wordt eigenlijk in tweevoud gemaakt.De redundante elementen bewijzen dat niet elk onderdeel in een satelliet on-misbaar is. Stijn: ‘Meestal hebben we van bepaalde units twee exemplaren. Van de elektronica heb je een primaire en een redundante. Je hebt primaire sensoren en redundante sensoren, en we noemen dat cold redundancy. Dus de ene staat aan en de andere staat uit. Je hebt ook een principe van hot re-dundancy waarbij je twee units tegelijk aanhebt, en waarbij je een soort van voting doet over welke unit je in de da-tabank gaat zetten. Dat gebruiken wij niet. Bijvoorbeeld de gps: wij zetten die aan, de gps geeft ons data. Als wij ver-moeden dat die gps-data niet betrouw-baar meer zijn, zetten we die uit en zet-

ten we de redundante aan. We hebben niet de beide gps’en tegelijk aan. Niet elke unit is onmisbaar want in principe kun je met één gps ook vliegen. Maar als die dan eens niet werkt heb je een probleem. Op Probat-2 hebben we van de helft van de units zeker twee ver-schillende. We hebben de redundante units allemaal al eens getest, maar we hebben die nog nooit nodig gehad.’

Wat is een satelliet?Een satelliet is een object dat rond een hemellichaam (de aarde, de maan, planeten enzovoort) circuleert. Dankzij zonnepanelen kan de satelliet jarenlang continu functioneren. Een satelliet kent verschillende toepassin-gen. Er zijn navigatiesatellieten (gps), communicatiesatellieten (internet, tv, radio), spionagesatellieten, weer-satellieten, onderzoekssatellieten en ruimtetelescopen. Observatiesatel-lieten nemen foto’s van milieuver-ontreiniging, onderzoekssatellieten worden gebruikt voor wetenschap-pelijke of technische onderzoeken. Ruimtetelescopen tenslotte observe-ren andere sterrenstelsels, planeten of sterren vanuit een baan om de Aarde of een ander hemellichaam. Bron: http://www.spacepage.be/ar-tikelen/ruimtevaart/algemene-info/wat-is-een-satelliet

QinetiQ Space is actief in veel domeinenQinetiQ Space houdt zich bezig met vijf activiteiten. De grootste activiteit in een satellietbedrijf zijn uiteraard de satellieten. Tweede zijn wetenschap-pelijke instrumenten, die gebruikt worden voor wetenschappelijk onder-zoek in de ruimte. Ten derde hebben de werknemers een aantal producten ontwikkeld die ze op de ruimtevaart-markt verkopen aan derde partijen. Dat zijn de subsystemen (bijvoorbeeld docking subsystemen). De ground operations zijn de activiteiten in Redu, waar ze een grondstation met een he-leboel schotelantennes beheren. De kleinste activiteit zijn services, een soort ingenieursbureau.


32 NDP

TECHNIEK

De meeste wetenschappelijke activitei-ten vinden plaats in het kader van het ISS. De ingenieurs maken onderdelen van grote wetenschappelijke instru-menten. Er is een deel dat gerelateerd is aan het Marsonderzoek. Ruimte-

De werknemers zijn nauwkeurig wanneer ze een satelliet in elkaar stoppen, want een satelliet is duur en moet perfect functioneren.

Stijn Ilsen legt uit aan bezoekers wat zijn job is bij QinetiQ Space

vaarders zijn lang onderweg naar Mars en hun lichaam lijdt eronder. Ze krij-gen last van botafbraak, spierafbraak. Er wordt onderzoek gedaan aan boord van het ruimtestation om te weten hoe dat tegengegaan kan worden, of om de

fenomenen beter te begrijpen. Qine-tiq Space heeft ook zijn eigen onboard computer voor satellieten ontwikkeld. De computer gebruikt specifieke com-ponenten die bestand zijn tegen de stralingen in de ruimte.

Welke satellieten hebben ze gemaakt?Bij QinetiQ Space werden al drie sa-tellieten gemaakt. Proba-V is een aar-dobservatiesatelliet die momenteel ge-integreerd wordt en de taak heeft om alle vegetatie op aarde in de gaten te houden. Proba -1 was de eerste satelliet en werd gelanceerd in 2001. Het is een aardobservatiesatelliet met twee came-ra’s. Die maakt beelden van de aarde zoals je op Google Earth ziet. Proba-2 is ondertussen iets meer dan twee jaar in de ruimte. Dat is een wetenschap-pelijke satelliet. Er zitten een aantal instrumenten op die naar de zon kij-ken. Mensen in Ukkel doen onderzoek naar de oppervlakte van de zon. Zij be-schikken met Proba-2 over hun eigen onderzoekssatelliet.



NDP 33

OPINIE

Het is opmerkelijk om te stellen dat de wetenschappers zelfinge-nomen zijn, want de kerk is ook niet altijd even bescheiden. De kerk wil graag nog steeds controle uitoefenen over haar ‘volgers’, maar die tijden zijn al lang vervlogen. Dat zal blijken uit de vol-gende argumenten.

Het huwelijkAls hoofd van de katholieke kerk, is de paus verplicht om de waar-den van dit instituut zo goed en correct mogelijk te verdedigen. Toch lijkt het dat de kerk al een tijdje achter de feiten aan holt. De paus vindt namelijk dat het huwelijk de enige aanvaardbare mogelijkheid is waarbinnen een kind verwekt mag worden. Hij is er ten stelligste van overtuigd dat een man en een vrouw die getrouwd zijn de enige personen zijn die het recht hebben om een kind ter wereld te brengen, want zij zijn de enige die een biologi-sche én spirituele band met elkaar hebben. Je zou hier kunnen stellen dat de paus als het ware het huwelijk tussen man en vrouw bekijkt als een vredig iets, maar het is fout om te stellen dat een getrouwd paar het enige paar is dat het recht heeft om een kind op te voeden.

In deze tijd zijn er ook koppels die gelukkig samen zijn zonder dat zij getrouwd zijn. Waarom wordt het huwelijk nog steeds be-schouwd als de standaard om gelukkig samen te kunnen leven? Zijn er veel verschillen tussen een gehuwd koppen en een samen-wonend koppel? Er is natuurlijk het statuut dat verschilt. Je bent

ImprimaturDe kerk heeft al eeuwen geprobeerd om de wetenschap tegen te houden, om de groei in de kiem te smoren. Bent u soms al verge-ten wat de arme Galileo heeft moeten doorstaan? Hij moest zich in de 17e eeuw vaak verdedigen voor zijn boeken waarin hij opteerde voor een Copernicaans, heliocentrisch beeld. Uiteraard was dit tegen de opvatting van de katholieke kerk, want zij beweerden dat de aarde centraal stond. Er zijn ontzettend veel boeken door de jaren heen verketterd en niet verschenen. Een hulpmiddel voor de kerk was hierbij het imprimatur. Indien een katholiek persoon een boek schreef, dan moest die persoon het boek eerst voorleg-gen aan een censor die het doornam. Vond die censor niets wat strijdig is met het kerkelijk geloof, dan kwam het boek bij een bis-schop terecht die het boek het uiteindelijke imprimatur gaf: het mocht gepubliceerd worden.

Kunstmatige wegDe aanval van de paus lijkt een beetje een nieuwe poging van de kerk om hun gelovigen te laten inzien dat de wetenschap niet deugt en enkel werkt uit eigen belangen. De paus vergeet ook dat er vrouwen zijn die geen kinderen kunnen krijgen via de natuur-lijke weg. Wil dit dan zeggen dat God deze vrouw niet geschikt vindt om kinderen op te voeden? Dit lijkt mij klinkklare nonsens. Vrouwen met een kinderwens, die geen kinderen kunnen krijgen via de voor de kerk als normale beschouwde weg, zullen juist zeer blij zijn met een kindje. De manier waarop dit kindje in hun leven komt speelt eigenlijk geen rol. Het materiaal is door God gegeven: er is sperma, er is een eicel, er is een baarmoeder. Bij IVF wordt er een zaadcel kunstmatig in een eicel geplant en dan wordt die eicel in de baarmoeder geplaatst. Jammer genoeg werkt IVF niet altijd en is geduld echt wel een mooie deugd. Niemand kan er toch iets op tegen hebben dat een vrouw, die liefde te koop heeft, een kindje krijgt via een kunstmatige weg?

TwitterIk sluit dit stuk af met de volgende noot: de paus vindt weten-schappers die gespecialiseerd zijn in IVF arrogant, maar zelf vindt hij het blijkbaar nodig om zijn stem via Twitter te laten horen. Is Twitter ook geen haast wetenschappelijke, menselijke uitvinding? Zou God het wel weten te appreciëren dat mensen met elkaar via een virtuele weg communiceren? Ik betwijfel ten zeerste of de paus de bedenkers van sociale media arrogant zal noemen…

Tekst: Nick Boeckxstaens

| De hypocrisie binnen de Kerk |

‘Niemand kan er toch iets op tegen hebben dat een vrouw, die liefde te koop heeft, een kindje krijgt via kunstmatige weg?’

voor de wet en de kerk een erkend paar. Als samenwonend paar ben je ook erkend door de wet indien je een samenlevingscon-tract tekent bij de notaris. Als samenwonend koppel heb je even-wel meer plichten als rechten, maar aan dit systeem wordt volop gewerkt.

Laat ik niet afdwalen van het probleem. De kerk blijkt na al die ja-ren, misschien zelfs eeuwen, nog altijd niet te willen toegeven dat de opkomst van de wetenschap een goed gebeuren is geweest bin-nen de geschiedenis van de mens. Het probleem zit uiteraard voor de kerk in de definitie van het woord wetenschap. Wetenschap is namelijk een vorm om systematisch kennis te verwerven. Deze vergaarde kennis moet dan weer getoetst worden, want wat niet is bewezen, zal ook de wetenschappelijke tijdschriften niet halen.

Eind februari verscheen er in veel verschillende media het bericht over paus Be-nedictus XVI die de wetenschap als arrogant bestempelde. Hij had vooral scherpe woorden klaar voor de experts op het vlak van IVF, in-vitrofertilisatie, want deze wetenschappers zouden puur uit zijn op gemakkelijk verdiend geld en meer nog: ze zouden maar al te graag het werk van God trachten over te nemen.


34 NDP

TECHNOLOGIE

De huidige trend is alles wat digitaal is om te zetten naar een 3D-beeld. Zo kan je in de bioscopen van 3D-films genie-ten met behulp van een bril-letje. Maar in dit artikel nemen we 3D-scanning onder de loep en kijken we wat het allemaal te bieden heeft!

ToepassingenDeze technologie is inzetbaar op meer-dere gebieden. Het wordt het meest gebruikt in de industrie waarbij men het vooral inzet voor industriële ont-werpen, productieprocessen en fabri-cage. Ook wanneer men bijvoorbeeld pijpleidingen moeten vervangen is 3D-scanning een handig hulpmiddel om deze complexe taak tot een goed einde te brengen.Nog een toepassingsgebied is de bouw. Architecten ontwerpen nieuwe delen van bestaande gebouwen en gebruiken 3D-scanning om eventuele gebreken in het oude gebouw te ontdekken.Daarenboven kan via deze uiterst ge-detailleerde modellen toekomstige ko-pers een volledige rondleiding gegeven worden, vooraleer de bouwwerken af-gerond zijn.Ten derde is er het civiele toepassings-gebied waar het vooral de landbouw-meters zijn die met de scanners wer-ken. Ook past men 3D-scanning toe voor infrastructuur en civiele techni-sche werken zoals bijvoorbeeld werken aan bruggen.Deze technologie duikt ook op daar waar je het niet verwacht. Bij foren-sisch onderzoek gebruikt men de short range scanner om plaats delict tot in detail vast te leggen. Zo voorkomt men eventuele beschadiging aan het bewijs-materiaal. Daarnaast zet men bij onge-vallen 3D-scanning in om alles juist te documenteren.De laatste toepassing is archeologie en de preservatie van historisch erfgoed. Wederom speelt het niet beschadigen en documentatie van monumenten een grote rol. “Ik hou mij vooral bezig met de preservatie van historisch erfgoed.

Jammer genoeg wordt dit niet gesub-sidieerd door de overheid die de focus eerder legt bij restauratie en onder-houd van het erfgoed,” vertelt Santana. “ Hier in Vlaanderen zijn het meestal kerken die we gaan inscannen.”

Wat is het?Vooraleer we overgaan tot de voor en nadelen, zullen we uitleggen wat 3D-scanning nu juist inhoudt. La-serscanning is een methode waar men een oppervlak deels of volledig scant door gebruik te maken van la-ser technologie. Daarna verwerkt en analyseert men de ingescande gege-vens om digitale twee dimensionale tekeningen of 3D-modellen te maken. “Bij laserscanning maakt men gebruik van triangulatie waarbij men door middel van een wiskundige formule , bedacht door de Griekse wiskun-dig Thales, het oppervlak berekent. De scanner projecteert een laser pa-troon op het voorwerp en tezamen met een camera bepaalt hij de locatie van de projectie op het voorwerp. De laserstralen en de camera zijn onder een constante hoek opgesteld. Hier-

door ontstaat er een driehoek tussen scanner, camera en de projectie van de laser op het voorwerp. De scanner stuurt miljoenen van die projecties of laserpuntjes over het gescande object en maakt daarvan een puntenwolk, de verzameling van die puntjes. We maken vanuit verschillende standpun-ten een scan en verwerken nadien die puntenwolken naargelang het doel van de scan tot een 2D of 3D-model. Dat verwerkingsproces duurt ongeveer twee dagen, afhankelijk van de grootte en complexiteit van het object,” zegt assistent-professor aan de KU Leuven Mario Santana.

“Maar er zijn verschillende manie-ren om het aan te pakken. De meest gebruikte methode is Time of flight scanning waarbij men gebruik maakt van de tijd die de laser erover doet om terug te keren naar de scanner als basis voor het modeleren, zoals in sommige beveiligingssensoren.”Daarnaast is er ook een onderscheid tussen short, mid en long range scan-ners. De short range heeft een bereik van ongeveer 2 meter. De midrange

Mario Santana met zijn leerlingen

Onderdeloep:3D-scanning


NDP 35

TECHNOLOGIE

kan tussen 1-150 meter scannen. En als dat niet genoeg zou zijn, is er nog altijd de long range die zelfs van op een afstand van 150-1000 meter het werk kan klaren.Bovendien is er ook een verschil tus-sen dynamische en statische scanners. De eerste heeft de mogelijkheid om een bewegende object te scannen terwijl de statische scanners enkel stilstaande objecten kunnen opmeten. De stati-sche scanner is de meest gebruikte.

Voor en nadelenZoals bij elke technologische vooruit-gang zijn er zowel voor- als nadelen aan 3D-scanning verbonden. “Laserscanning is een dankbaar alter-natief om beschadiging te voorkomen omwille van de contactloze meettech-niek. Bovendien heeft een laser scan-ner een hoge nauwkeurigheid en groot bereik, waardoor de hoogste gebouwen geen probleem mogen vormen. Ten-slotte verzamel je snel gegevens, wat uiterst handig kan zijn met een strakke deadline.Het grootste nadeel is de kostprijs. Voor een kleine scanner betaal je al gauw tussen de 30.000 en 200.000 euro. Heb je een nood aan een grotere scan, dan kom je soms al aan 300.000 euro.Niet alleen is zo’n scanner een inves-tering voor het leven, je moet ook ver-plicht een cursus volgen. Daarnaast heeft ook het weer een nega-tief effect op het toestel. Bij regen ont-staan er zogeheten ghostpoints, lege plekken op de scan. De leegtes zijn een gevolg van de laserstralen die vroegtij-dig teruggereflecteerd worden door de regendruppels.

FotogammetrieVreemd genoeg ligt de oorsprong van 3D-scanning in het eerste kwart van de negentiende eeuw. Toen perfecti-oneerde men fotogammetrie, het ver-krijgen van meetresultaten met behulp van foto’s.Daarna kon met via analytische meet-kunde een object reconstrueren. Al was deze theorie ouder dan dat. Zo hadden de Egyptenaren en oude Grie-ken reeds uitgevogeld dat dit mogelijk

Studiedag

Op acht mei was er een studiedag omtrent 3d laserscanning georganiseerd aan de Hogeschool Gent door de leden van het PLATO project. De bedoeling hier-van was alle mensen, bedrijven of instituten die niet zo vertrouwd waren met 3D laserscanning de kans te geven om meer vertrouwd te geraken met deze nieuwe manier van meten.De dag begon met een kleine demonstratie van ontwikkelaars en bedrijven die 3D laserscanning reeds gebruiken. Er waren minstens drie scanners aan-wezig en men was maar al te gewillig om je te overtuigen van hun product. Men had targets over de hele kamer verspreid en met wat gefrunnik aan de laptop was er in geen tijd een puntenwolk van het gescande gebied. Men had meer architecten verwacht, maar verassend genoeg waren vooral land-meters aanwezig. Ze waren erg kritische klanten voor de verkopers, toch hebben de verdelers menig landmeters kunnen overtuigen.In de namiddag kwamen drie sprekers: Eike Thiele, Olaf Prumm en Chris Scotton. Zij kwamen praten over het verwerking van data door middel van laserscanning. Nadien bespraken Vanda Kadleciko-va en Joseph Nicoli allerlei toepassingsmogelijkheden en casestudies. Met andere een interessante dag en goeie kijk op de toekomstige manier van scan-nen.


36 NDP

TECHNOLOGIE

was. Later met de komst van fotografie werd deze theorie gerealiseerd.

Zelf proberenVoor diegene die geïnteresseerd zijn om het modeleren zelf eens te probe-ren, kan dat via 123 catch. Je hoeft hier enkel zelf foto’s voor nemen en het pro-gramma te downloaden. Onlangs heeft men hiervoor ook een applicatie voor de i-pad ontwikkelt. Dus wie zich op een druilerige namiddag verveeld, kan zijn tijd vullen met 3D- modellering.

Tekst en foto’s: Ruben Bouillon

Laser weetjes

Laser scanning is moeilijke materie dus hier wat leuke weetjes met be-trekking lasers. Wist je bijvoorbeeld dat het woord laser eigenlijk een afkorting is van “light amplification by stimulated emission of radia-tion”? Het zou dus met andere in hoofdletters moet zijn, maar voor de gemakkelijkheid is men daar van afgestapt.Theodore Maiman demonstreerde de eerste werkende laser in 1960. De sterkte van de eerste laser werd gemeten in Gillette’s ofwel het aantal blauwe scheermesjes het door kon prikken. En voordat de laser ar-riveerde in de jaren ’60, was iets gelijkaardigs: de Maser of microwave amplification by simulated emission of radiation. Deze voorloper van de laser was gebaseerd op Einsteins’ principe van gesimuleerde uitstoot.En als je dacht dat lasers goed zichtbaar zijn zoals de filmindustrie ons wil doen geloven, dan heb je het fout. Lasers zijn namelijk volledig onzichtbaar. Zelfs in de ruimte kan de straal niet zien omdat er geen materie aanwezig is in de ruimte. Die materie veroorzaakt een versprei-dingseffect waardoor je een lichtstraal kan zien.Ten slotte zijn wetenschappers hard aan het werk om een laser te ont-wikkelen die bliksem van luchthavens en kerncentrales zou moeten houden.


NDP 37

MULTIMEDIA

Samsung lanceert nieuwe melkwegSamsung heeft een nieuwe topsmart-phone, de Galaxy S III. Fans hebben lang gewacht en worden beloond met een dunne maar krachtige smartpho-ne. Het toestel draait op Android 4.0, en komt op de proppen met een 4,8 inch HD Super AMOLED-scherm, een 1,4 GHz Exynos 4 Quad-processor en een 8 megapixel camera. De goed-koopste versie heeft een geheugen van 16 GB en kost € 649. Zo heeft de iPhone 4S weer een nieuwe concurrent.

Snelle robuuste camera zet draadloos foto’s op je smartphoneDe FinePix XP170 van Fujifilm is een kleine maar stevige camera. Hij kan de waterdruk aan tot op tien meter diepte, overleeft elke val van een hoogte van twee meter en is bruikbaar bij een temperatuur van tien gra-den onder nul. De camera heeft een sensor van 14 megapixels en vijf maal optische zoom. Optische beeldstabilisatie ontbreekt niet. De XP170 is een snelle camera. Hij kan tien foto’s per seconde nemen en kan filmen tegen een snelheid van 240 frames per seconde, weliswaar bij een resolu-tie van 320 x 240 pixels. Een spiegelreflexcamera filmt met een snelheid van 24 frames per seconde. De video’s zullen echter van betere kwaliteit zijn, want een spiegelreflex filmt met een resolutie van 1920 x 1080 pixels. Een laatste troef van de XP170 is de optie om draadloos je foto’s op een android- of ios-smartphone of tablet te zetten, via een applicatie en Wi-Fi. De camera zal 280 dollar kosten en ligt in juni in de winkel.

Virtueel toestenbord werkt met elke tablet of smartphoneDe Magic Cube is een draadloos virtueel toestenbord. Via Bluetooth of USB sluit je het toestel aan op je iPad, je Samsung Galaxy Ace of elke andere tablet of smartphone. Je kunt het zelfs gebruiken met je laptop. De Magic Cube pro-jecteert een toetsenbord op je bureau. Vervolgens neemt hij je handelingen waar met behulp van infrarood licht en een sensor. Hierdoor kun je de Magic Cube ook gebruiken als multi-touchmuis. Het oppervlak waar het toetsenbord op geprojecteerd wordt moet ondoorzichtig zijn om optimaal te functioneren. Het handige aan de Magic Cube is zijn om-vang. Combineer hem met een smartphone en je hebt een computer die veel kleiner is dan degene die je tot nu toe ge-bruikte.

Nieuwe Sonyhorloge draait op AndroidIn april heeft Sony de SmartWatch op de markt ge-bracht. Hij lijkt op een horloge, maar kan bijna evenveel als een doorsnee smartphone en heeft een oled-touchscreen van 128 x 128 pixels. Met bluetooth koppel je hem aan een Androidsmartphone. De gsm kan data van haar apps doorsturen naar de Smart-Watch, zodat je bijvoorbeeld het weerbericht of bin-nenkomende Tweets kunt bekijken. De SmartWatch is de opvolger van de LiveView. Die kende geen groot succes en dat kwam door de slechte accuduur. De batterij van de gaat drie tot vier dagen mee op een volle accu. Deze horloge kost 149 dollar.

Foto: www.androidauthority.com

Foto: tweakers.net

Foto: www.expertreviews.co.uk

Foto: www.megagadgets.be

Foto: www.everypicturematters.com

Tekst: Jeroen De Vroede


38 NDP

MILIEU

De Duitse stad Berlijn heeft de afgelopen jaren hard gewerkt aan haar reputatie op het vlak van biologische producten. De stad heeft bijvoorbeeld niet minder dan 53 biosupermark-ten en deze markt is geen halt toe te roepen, want in 2012 zul-len er nog maar liefst tien bij-komen. Waarom is Berlijn zo’n aantrekkelijke plaats voor het verkopen van biologische pro-ducten en bijvoorbeeld Brussel niet?

Alom tegenwoordigWanneer je Berlijn bezoekt, dan heb je alles tot jouw beschikking. Je hebt er kilometerslange winkelstraten met zeer verscheiden winkels. Tussen die winkels zitten dus ook biosupermark-ten, supermarkten die niets anders verkopen dan biologische producten die milieuvriendelijk geteeld zijn. Ber-lijn bezit zoals eerder al vermeld maar liefst 53 biosupermarkten. Je zou hier kunnen stellen dat de supermarkten alom tegenwoordig zijn.

Deze biosupermarkten horen uiter-aard bij een bepaalde keten en dit zijn de drie meest voorkomende ketens:

Bio Company 22Echt-Bio 14Alnatura 7

Diverse productenBio Company is duidelijk de grootste supermarktketen rond biologische producten. Deze keten is met haar 22 supermarkten verspreid over heel Ber-lijn. Volgens Robert Erler, woordvoer-der van de keten, is hier een zeer een-voudige verklaring voor: ‘Berlijn bevat ongeveer 3,5 miljoen inwoners die daarenboven nog eens zeer verschei-den zijn wat hun afkomst betreft, dus wat wil je nog meer?’

Je zou kunnen denken dat deze bio-supermarkten gigantisch zijn, maar het tegendeel is een feit. Als je bijvoorbeeld de supermarkt in de Uhlandstraβe

Berlijn wint Europese race om groenbinnenwandelt, dan kom je een kleine ruimte binnen waar alles netjes een plaats heeft, maar het oogt absoluut niet groot. Je kan achteraan wel nog naar rechts gaan voor een extra ruimte met allerlei dranken, maar dat is het dan ook. De producten zijn wel zeer di-vers. Je hebt er vooral veel dranken en groenten, maar er zijn ook biologische diepvriesmaaltijden en biologisch ge-maakt babyvoer. Als je niet gelooft dat deze producten allemaal vers zijn, dan word je al gauw tegengesproken door de frisse geur die de winkel kenmerkt. Het geurt er net zo goed als wanneer je door een landbouwveld loopt waar de gewassen nog volop groeien.

10,3procentToch kan je de vraag stellen waarom Berlijn nu juist een hotspot is voor de biologische markt. Het antwoord kan bestaan uit één woord: Brandenburg. Wanneer de kaart van Berlijn er bij wordt genomen, dan merk je dat Ber-lijn een aparte geografische positie bekleedt. De stad, die nota bene een op zichzelf staande deelstaat is, wordt namelijk volledig omringd door de deelstaat Brandenburg. Brandenburg, met als hoofdstad Potsdam, is een zeer groene staat waar 10,3 procent van de landbouw biologisch geteeld wordt. Dit is haast het dubbele van het lande-lijk gemiddelde, 5,6 procent.

Toch is de situatie rond Berlijn niet meteen gunstig, want biologische producten zijn echt wel zeer hot in de

metropool. De laatste jaren is er ook de tendens dat de vraag naar biologi-sche producten door de consument het aanwezige areaal overstijgt. Er is met andere woorden dus niet genoeg landbouwgrond om biologische pro-ducten te produceren waardoor veel biologische producten geïmporteerd dienen te worden om aan de vraag te voldoen. Om de populariteit van bio-logische producten aan te tonen zijn er de volgende cijfers: in 2007 werden er in gans Duitsland 10,4% meer biologi-sche producten verkocht dan het jaar daarvoor. Hoewel de producten 7,3 procent duurder waren, steeg de omzet maar liefst met 18,4 procent. Dit illus-treert de populariteit van biologische producten in Duitsland.

14winkelsDaar waar Berlijn de leider is binnen Europa op het vlak van de verkoop van biologisch geteelde producten, is het met de onze hoofdstad anders gesteld. Wanneer je de gouden gids raadpleegt, dan vind je maar liefst 83 winkels die in de omgeving van Brussel biologi-sche voeding verkopen. Deze omge-ving is uiteraard nogal vrij breed, want men geeft dan bijvoorbeeld adres-sen van plaatsen binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zoals Ander-lecht en Etterbeek. Wanneer we de zoekopdracht nogmaals verfijnen naar het centrum van Brussel, dan houden we maar 14 winkels over.

De supermarkten van Bio Company leveren telkens weer verse producten aan hun klanten, maar waar komen die producten vandaan? Komen deze producten van biologische landbou-wers binnen Duitsland of worden de producten uit andere landen geïm-porteerd? Robert Erler: ‘Wij proberen altijd eerst de regionale landbouwers, bijvoorbeeld uit Brandenburg, een kans te geven. Vervolgens zoeken we producten uit Duitsland, dan uit Eu-

Regionale producten

ropa en onze laatste stap is dan het zoeken op wereldniveau.’ Vervolgens worden deze producten volgens Ehler dan eerlijk geprijsd volgens de waarde van het individuele product.


NDP 39

MILIEU

Biosupermarkten in opmarsDe naam ‘Desmecht Herboristerie’ komt tweemaal voor, dus het loont wel de moeite om die van dichterbij te be-kijken. Wanneer je de site opent, merk je al meteen een groot verschil met de websites van de Berlijnse biowinkels. De site van Desmecht is zeer simpel opgebouwd en buiten de groene ach-tergrondkleur doet niet veel vermoe-den dat het hier om een winkel van biologische producten gaat. De winkel verkoopt ook veel meer dan enkel bio-logische voedingssupplementen. Zo kan je er ook onder andere ook terecht voor natuurvriendelijke cosmetica en etherische olie.

De meest opmerkelijke afwezige bin-nen het rijtje biowinkels in Brussel is Bioplanet. Bioplanet, een winkel rond biologische producten die deel uit-maakt van de Colruytgroup, is toch wel één van de meest bekende biowin-kels in België. De winkels zijn dan ook te vinden in Belgische steden zoals Leuven, Brugge, Mechelen en Gent. Niettemin blijft de conclusie duidelijk: Berlijn is één van de groenere steden van Europa

Tekst: Nick BoeckxstaensFoto’s: Jeroen De Vroede

Volgens een beknopt rapport, geschreven door Paul Verbeke voor BioForum in 2010, kende de Duitse biosector een gemiddelde omzetstijging van 10 procent sinds 2000. Door het aanbodtekort en de daar bijhorende hoge prijzen in de eer-ste helft van 2008, ging de omzetgroei voor het eerst sinds jaren wat dalen. In de tweede helft van 2008 herstelde de markt zich echter, ook al was er sprake van een economisch moeilijke periode. Dat deze omzet in de tweede helft van 2008 wist te groei is voornamelijk dankzij de verkoop van zuivelproducten en vleeswaren. Volgens Verbeke is dit een reden waarom er in 2009 in Duitsland 83 nieuwe bio-logische supermarkten werden opgericht die groter waren dan 200m². Dit was nefast voor de kleinere natuurvoedingswinkels, want maar liefst 147 winkels, kleiner dan 100m², moesten de deuren sluiten.


40 NDP

RUBRIEK

‘Een verschuiving van het areaal’In België lijken vandaag de dag heel wat planten- en dier-

soorten in het wild voor te komen die hier twintig jaar gele-

den zeldzaam waren of zelfs helemaal niet leefden. De stier-

kikker, de middelste bonte specht, het veelkleurig Aziatisch

lieveheersbeestje en nog veel meer.

Het veelkleurig Aziatisch lieveheers-beestje valt het inheemse zevenstip-pelig lieveheersbeestje aan omdat het net als hem bladluizen eet

Uitheemse soorten komen naar hier


NDP 41

ECOLOGIE

Een eerste vraag die veel mensen zich zullen stellen: welke planten en dieren zaten hier vroeger bijna niet en zijn nu relatief eenvoudig te vinden in België? Wouter Vanreusel werkt bij Natuur-punt Studie in Mechelen en beheert de waarnemingen die daar binnenko-men. Hij volgt het hele verhaal op de voet, maar toch vindt hij het moeilijk om de vraag goed te beantwoorden. ‘Er is natuurlijk geen volledig over-zicht want niet alle soorten worden in de natuur gevolgd. En er zijn heel veel verschuivingen. Maar er zijn ook veel vrijwilligers die heel veel insec-ten, vogels en planten kennen,en die dat goed noteren. Daardoor hebben we toch een redelijk goed zicht op dingen die er vroeger niet stonden en zaten.’ Natuurpunt speelt een belangrijke rol als het op onderzoek van het Belgisch soortenbestand aankomt. Men kan er meteen een tiental voorbeelden van ‘nieuwe’ soorten geven, waaronder de vuurlibel, de muurhagedis, verschil-lende korstmossen, de grote water-navel, de witkopstaartmees en het kaasjeskruiddikkopje. Deze migraties hebben echter verschillende oorzaken. Elke soort heeft zijn eigen verklaring om, al dan niet vrijwillig, hierheen te zijn gekomen.

Soorten migratieWetenschappers maken bij migraties van planten en dieren een onderscheid tussen tijdelijke invasies, invasieve soorten en inburgering. Het verschil zit hem in de snelheid waarmee de verhuizing gebeurt en de afstand die overbrugd wordt. Van een invasie wordt gesproken wanneer in korte tijd, maar vooral vanuit een ver land, een plant of dier zich enorm verspreid. Voorbeelden zijn –de naam zegt het zelfde Japanse duizendknoop en de Amerikaanse vogelkers. Dit zijn zoge-naamde ‘invasieve exoten’, soorten die hier door de mens zijn geraakt, en hier nu bijzonder sterk uitbreiden.

In de meeste gevallen werden deze soorten uit een ver land naar hier ge-bracht door de mens. Het dier of de plant wordt hier gekweekt of geteeld in terraria of tuinen. Wanneer het dier bijvoorbeeld te groot wordt of de

planten met te veel zijn, worden ze losgelaten in de vrije natuur. Dat kan voor problemen zorgen. Een gekend voorbeeld is de stierkikker, een popu-lair huisdier dat vaak te groot wordt, in vijvers wordt losgelaten, en daar nog blijkt te overleven ook. De sterke uit-breiding van sommige invasieve soor-ten heeft te maken met het feit dat deze meestal geen vijanden of ziektes mee-brengen uit hun land van herkomst.Daarnaast zijn er soorten die hier niet of nauwelijks voorkomen, maar in be-paalde jaren plots van nature zeer tal-rijk worden. Dit is enkel mogelijk bij dieren, aangezien zij zich veel sneller kunnen verplaatsen. ‘Een heel uitzon-derlijk fenomeen, zoals het weer dat echt heel lang extreem is, kan hiervan aan de basis liggen’, aldus Vanreusel. Een voorbeeld hiervan is de witkop-staartmees, die uit noordoost-Europa komt en in België voor het eerst gespot werd door Natuurpunt op 12 oktober 2010. Daarvoor werd hij zelden gezien in België. Vanaf 19 oktober werden ze dagelijks gezien, en in november sprak men van een echte invasie. In maart werden de laatste exemplaren gesig-naleerd. Het fenomeen van de invasie is al lang gekend. Sommige soorten hebben regelmatig een invasiejaar, zo-als de Distelvlinder, maar verdwijnen daarna bijna geheel uit ons land.

Inburgering op natuurlijke wijze De andere manier waarop soorten naar hier komen, de inburgering, is een vrij recent verschijnsel en heeft vooral te maken met de opwarming van de aarde. Soorten breiden hun leefgebied langzaam naar het noorden uit, omdat het in het zuiden warmer wordt en ze zich niet snel genoeg kun-nen aanpassen. Vanreusel omschrijft het als ‘een verschuiving van het are-aal’, waarbij een soort op de duur ‘op natuurlijke wijze ingeburgerd’ raakt. Een voorbeeld is de tijgerspin. ‘Die zat hier gewoonweg niet, twintig jaar gele-den, en nu zit die bijna in elk grasland’, aldus Vanreusel.

Verhuizing lijkt voor organismen dus de oplossing voor de verandering van het klimaat. In het West-Europa van


42 NDP

ECOLOGIE

vandaag is een verhuizing echter niet zo vanzelfsprekend voor een plant, zelfs niet voor een dier. Organismen hebben immers te kampen met het probleem van de habitatversnippe-ring. Vanreusel: ‘Wij hebben steden gebouwd, kanalen en wegen aange-legd, en heel grootschalige landbouw-gronden. Niet alle insecten of planten kunnen die oversteken. Ze geraken gewoon niet in de zones die onder invloed van klimaatverandering ge-schikter worden. En in het zuiden van hun verspreidingsgebied, voorspellen de meeste modellen dat soorten zullen achteruitgaan. Het wordt er minder geschikt of ongeschikt. Dus daar gaan ze sowieso verdwijnen.’

Het is trouwens niet altijd zo dat een soort opschuift door de veranderende maximumtemperatuur in zijn oor-spronkelijk leefgebied. Vanreusel: ‘Het kan ook te maken hebben met droogte, of met windrichting. Er zijn verschil-lende factoren die kunnen inwerken dus niet alle soorten schuiven netjes van het zuiden naar het noorden op. Bijvoorbeeld: er zijn ook invasies van soorten die uit het oosten komen. Vo-rig jaar zagen we verschillende kleine weerschijnvlinders in België. Die had-den we honderd jaar niet meer gezien in Vlaanderen, en plots waren ze daar. In de Balkan waren er toen lange peri-odes met extreme temperaturen. Hier-door kon deze soort zich waarschijnijk goed uitbreiden. Maar niet voor alle soorten zal de balans goed zijn. Het

Lijst met inburgerende en invasieve planten- en diersoorten

De (onvolledige) lijst met invasieve planten en dieren is langer dan die van de inburgerende soorten, omdat inburgering nog maar zo’n dertig jaar aan de gang is. Terwijl in de negentiende eeuw al soorten naar hier werden gebracht door mensen die de mogelijkheid hadden om verre reizen te maken.

Inburgerende soorten Invasieve soorten

tijgerspin distelvlinder sikkelsprinkhaan stierkikker kolibrievlinder grote waternavel kaasjeskruiddikkopje Amerikaanse eik middelste bonte specht halsbandparkiet korstmossen muurhagedis Audouins-meeuw Japanse duizendknoop bijeneter witkopstaartmees vuurlibel Canadese gans/zomergans zuidelijke heidelibel Amerikaanse vogelkers boswolfsspin terteunisbloem parelvederkruid

Trekvogels moeten sneller terugkerenDe bonte vliegenvanger, een vogel die in Afrika overwintert, trekt elk jaar op een vaste datum terug naar ons land. Hij baseert zich daarvoor in Afrika op de daglengte, want hij kan niet weten hoe warm het bij ons is. De laatste jaren echter kan de lente al eens drie weken vroeger beginnen, waardoor de rupsen van nachtvlinders drie weken vroeger geboren worden. De bonte vliegenvan-ger vindt daardoor bij zijn terugkomst geen eten voor de jongen, de rupsen zijn te groot! De vogel kan zich op termijn wel aanpassen en sneller terugkeren of ergens anders een nest bouwen, maar dan moet de genetische variatie groot genoeg zijn. Als het op korte termijn zo snel gaat bestaat de kans dat soorten zich niet kunnen aanpassen.

Geen wintertrek meerTrekvogels trekken de laatste jaren alsmaar later weg en ze komen vroeger terug. Als de genetische va-riatie groot genoeg is, sluit Vanreusel het niet uit dat sommige soorten ooit hier zullen overwinteren. ‘Om dat te kunnen doen moeten ze zich kunnen aanpassen. De winter is een moeilijke periode, er is weinig eten in de natuur. Daarom trekken vogels weg naar Afrika. Het is een hele grote stap om de winterperiode helemaal over te slagen. Stel dat het echt twee graden warmer wordt en de winter is warmer. Dan gaat er misschien toch nog eten zijn in de winter. Want dan zijn er planten die wél zaden vormen in de winter, en insecten die toch actief blijven. Het is niet uitgesloten maar het kan zijn dat het voor hen een te grote stap is. We zien het bijvoorbeeld bij de zwartkop. Dat is een vogeltje dat altijd wegtrekt in de winter. Maar de laatste winters zien we hem regelmatig overleven bij ons, in tuinen. Waarom is dat? Omdat die gevoederd wordt. Maar mogelijk ook door het klimaat. De dieren die hier kunnen blijven en overleven heb-ben een voordeel ten opzichte van de collega’s die helemaal naar Afrika zijn gevlogen, of naar Engeland. Zo kunnen ze genetisch geselecteerd worden door de evolutie, en eigenlijk kunnen op termijn misschien alle zwartkoppen hier blijven. Maar dat is een proces met een aantal voorwaarden opdat het effectief kán gebeuren. We zien dat sommige soorten zich goed kunnen aanpassen maar anderen hebben het veel moeilijker.


NDP 43

ECOLOGIE

Meldpunt moet kosten drukkenNatuurpunt heeft in april een waar-schuwingssysteem op poten gezet om de economische en ecologische schade die de invasieve soorten veroorza-ken in te perken: waarnemingen.be/exoten. Het deed dit samen met zijn Waalse zusterorganisatie Natagora in opdracht van de Vlaamse, de Waalse en de Brusselse overheid. Vrijwilligers

De Amerikaanse vogelkers is een invasieve plant die soms met man en macht wordt uitgetrokken door organisaties als Natuurpunt (foto links). Maar als er één plantje over het hoofd gezien wordt, is het mis-schien verloren moeite en staan er enkele maanden later weer evenveel planten (foto rechts). Dit is voor een stuk te wijten aan het feit dat zijn vijanden nog in Amerika zitten. Foto’s genomen in natuurgebied Marselaer (Malderen-Lippelo).

gaat niet per se over het warmer wor-den maar over het extremer worden. Zachtere winters dan normaal, nat-tere zomers dan normaal, langer voor-jaar, dan weer kort. Het zijn die grote schommelingen waar soorten onder te lijden hebben en waar ze zich niet snel genoeg aan kunnen aanpassen.’

Inburgering mag, invasie soms nietVormen nieuwe soorten dan geen gevaar voor inheemse soorten? Dat is enkel het geval bij sommige in-vasieve soorten, zoals de stierkikker (een grote brulkikker), de halsband-parkiet (een soort die steden als Brussel en Amsterdam heeft bevolkt en er geen vijanden heeft) en de grote waternavel, een waterplant die hele oppervlakten van beken bedekt en zo de zuurstof-toevoer en de waterafvoer bemoeilijkt. De stierkikker en de grote waternavel worden bestreden door het interreg IVa-project Invasieve exoten (Invexo), een project van het Agentschap voor natuur en bos. Met dit initiatief wil men schadelijke exoten wegkrijgen uit ons land. Het is een tijdrovend en kos-telijk procedé, zeker wanneer een soort niet van bij het begin van de invasie aangepakt wordt.

‘Nieuw zijn’ wordt door kenners op verschillende manieren geïnterpre-teerd. Dirk Maes, onderzoeker bij het Instituut voor natuur- en bosonder-zoek (INBO), omschrijft de meeste in-burgerende diersoorten niet als nieuw. Het kaasjeskruiddikkopje -een vlinder uit zuiden midden-Europa- wel, om-dat die hier vroeger echt nooit werd

gezien. Terwijl er in het zuiden van België wel al eens een verdwaalde tij-gerspin durfde opduiken; De tijgerspin wordt door Maes dus niet als een nieu-we diersoort bestempeld.

die een invasieve plant of dier waar-nemen, kunnen dit melden op de site. Mensen die er belang bij hebben kun-nen zich abonneren op het meldpunt. Voorbeelden zijn tuinbouwers en ka-piteinen. Tuinbouwers kunnen hin-der ondervinden van de halsband-parkiet, kapiteinen kunnen minder snel varen op plaatsen waar de grote waternavel de hele wateroppervlakte bedekt. Zodra er een probleemsoort wordt waargenomen in de omge-ving van de geabonneerde, krijgt hij een e-mail met een verwittiging. Waarnemers die nog niet veel soor-ten kunnen herkennen, kunnen een beroep doen op de herkenningsfiches op de site.



44 NDP

INTERVIEW

‘Het isoleert je’Tadiwos Zerihun Desta is een burgerlijk ingenieur uit Ethiopië die naar België kwam omdat hij lang wilde studeren. Zijn gebrekkig Nederlands is voor hem een obstakel. Hij bracht niemand mee uit Ethiopië, maar heeft hier ondertussen een eigen gezin.

Hoe ben je in België terechtgekomen?In 1999 was ik 25 en kwam ik naar hier om te studeren. In Ethiopië had ik mijn middelbare studies en mijn bachelor gedaan. Ik kreeg een studiebeurs om hier een Engels masterprogramma van twee jaar te volgen. Mijn Engels was goed, want in Ethiopië is Engels een studietaal.

Hebben veel Ethiopiërs de kans om lang te studeren?Ja, want onderwijs is gratis in Ethiopië. Omdat steeds meer mensen naar de universiteit willen gaan, is de competi-tie wel harder dan hier, want hier heb je meer mogelijkheden. Onderwijs is gra-tis omdat de staat denkt dat de meeste mensen het niet kunnen betalen. Het geld komt van de belastingen. Maar nu is het aan het veranderen. Studenten moeten betalen na graduatie. In mijn tijd was het gratis.

Hoe lang heb je hier gestudeerd?Ik studeerde in België van 1999 tot 2006. Ik moest nooit een jaar over-doen. Na de masteropleiding vond ik een project waar ik mijn doctoraat kon doen. Daarna werkte ik in de uni-versiteit mee aan verschillende onder-zoeksprojecten met twee verschillende professoren, tot september 2010. In oktober 2010 kwam ik naar Redco. Nu ben ik ingenieur in de bouwfysica. Ik controleer bij nieuwe producten de transfer van damp, en hoe je isolatie degelijk moet plaatsen.

Leven in België nog mensen van je familie?Neen, en ik ben hier getrouwd. Mijn vrouw komt uit Polen. Om de twee jaar ga ik terug naar Ethiopië. Maar ik blijf er niet lang. Door mijn werk en mijn studies heb ik niet veel tijd. Ik bezoek er twee weken mijn familie. Ik heb ook hier een leven, want ik heb twee kinde-ren met wie ik veel tijd doorbreng.

Hoe goed ben je al ingeburgerd in België?De Belgische nationaliteit heb ik nog niet. Wat ik wel kreeg was een perma-nente residentiekaart omdat ik hier al lang genoeg leef. En elke zaterdag van 9 tot 12 volg ik lessen Nederlands. Ik heb nog twee jaar nodig om in het Ne-derlands te communiceren. Nu leer ik enkel grammatica.

Vertel eens iets over je job.Ik werk bij Redco, de onderzoeks-groep van de Etex-groep. Redco doet onderzoek naar het materiaal dat Eternit produceert. Mijn job valt bin-nen de ‘bouwfysica’. Redco werkt aan grote en kleine projecten. Nu wer-ken we rond lichtgewicht lage ener-gie bouwsystemen. Dat betekent dat het gebruikte materiaal licht is en dat je isolatie gebruikt om een systeem te ontwikkelen waarbij een gebouw weinig energie vraagt. Soms ben ik in het lab. Daar doe ik bijvoorbeeld tes-ten rond damp diffusie. Het materiaal is in bepaalde mate open voor damp. Je kookt water en als je een metaal toevoegt is de isolatie niet helemaal

open. Dus dat is de proportie van het materiaal, hoe open het is voor damp. Het is belangrijk omdat je in een huis damp produceert. Als je geen aandacht besteedt aan de isolatielagen doet de fysica zijn zin. Het zal vanbinnen con-denseren. Dat kan schimmel veroorza-ken, en zo zal de structuur rotten. Na 10 tot 15 jaar moet je alles vervangen, als de isolatie niet goed gebalanceerd is.Ik moet de eigenschappen berekenen van het materiaal dat we produceren. Ik gebruik ook simulatiesoftware om te zien hoe ons systeem is ontwikkeld. Er zijn regels in Europa zodat je slechts een bepaalde hoeveelheid hitte mag doorlaten. Het mag niet open zijn voor energieverlies. Je moet binnen deze va-luta vallen om te mogen renoveren. Als je wilt bouwen moet je de berekenin-gen tonen. Het is handig om onze ei-gen berekeningen te hebben voor onze klanten, architecten en bouwers.

“Als ingenieur of wetenschapper heb je

betere kansen om aan een job te geraken

dan bij sociale wetenschappen”

Tadiwos doet zijn werk graag en wil er in groeien


NDP 45

Tadiwos doet zijn werk graag en wil er in groeien

INTERVIEW

Denk je dat wetenschap de geschikte studierichting is om overal ter wereld een grote kans te maken op een interessante job?Ik ben een ingenieur en geen weten-schapper. Het is allemaal bouwfysica. Maar als ingenieur of wetenschapper heb je betere kansen om aan een job te geraken dan bij sociale wetenschap-pen. Bijvoorbeeld omwille van de be-schikbaarheid, de meeste mensen wor-den geen ingenieur of wetenschapper. Als je naar het aantal graduaten kijkt

in België merk je dat er veel meer in so-ciale wetenschappen zijn dan in andere wetenschappen. Dus het is moeilijk om aan werk te geraken of een topper te zijn.Ik wil groeien. Ik studeerde veel, 29 jaar lang leefde ik in een studieomge-ving. Dus ik heb veel tijd opgeofferd. Als er een kans is om te groeien wil ik dat doen, zoals iedereen. Wetenschap is ook universeel. Voor wie pedagogie, filosofie of rechten studeert in Ameri-ka daarentegen is het moeilijk om werk te vinden in België. Het management in China is anders dan dat van Europa en de VS. Maar in wetenschappen zijn er wetten en principes die altijd het-zelfde zijn. Je werkt hier maar je spreekt altijd Engels. Vindt de Etex-groep dat niet erg?Neen, want het is een internationale groep en voor alle verslagen en com-municatie gebruikt men Engels. Maar voor het sociale aspect is het goed om de taal te leren. Nu zit ik in het tweede level Nederlands. Toen ik student was

had ik geen tijd want je denkt aan niets anders dan je studies. Ik wilde in de eerste plaats mijn studies afronden.Het is waar dat je leven gemakkelij-ker is als je Nederlands spreekt, om-dat mails in het Nederlands komen en mensen op meetings meer interesse tonen voor Nederlandstalige mensen.

En wanneer jij bij vier Vlamingen bent?Soms is het moeilijk voor hen. Soms spreken ze Nederlands en zullen ze de noodzakelijke dingen tegen mij zeg-gen. Het hangt af van persoon tot per-soon. Tot nu toe heb ik geen problemen omwille van mijn taal. Maar ik wil het beter kunnen. Het isoleert je. Wanneer twee mensen in je taal aan het babbe-len zijn kun je gewoon deelnemen zon-der hen te onderbreken. Maar als je de taal niet spreekt moeten ze veranderen en zijn ze de draad kwijt. Dus het is al-tijd gemakkelijker.


Waar werkt Tadiwos?Tadiwos Zerihun Desta werkt als bouwingenieur bij Redco, het on-derzoekslaboratorium van Eternit. De firma’s horen bij de Etex Group NV, een internationale fabrikant van dakbedekking en andere bouwmaterialen. Redco heeft een chemisch lab en een fysisch lab. Ta-diwos werkt in het fysisch lab, maar maakt ook computersimulaties op zijn bureau.

Zoals elke moderne ingenieur brengt Tadiwos veel tijd door op zijn bureau


46 NDP

KALENDER

Een dagje uit?

Biotechdag-23juni2012Op de Biotechdag kun je meer dan 40 bedrijven en onderzoekslabo’s in heel Vlaanderen bezoeken. Je komt te weten welke rol bio-technologie vervult bij voeding, gezondheid, milieu en economie. Wetenschappers vertellen over hun job en hun onderzoek. Als kers op de taart mag je zelf biotech-experimenten uitvoeren. Website met alle info: http://biotechdag.be.

sEKSPERIMENTTechnopolis heeft met het grote sEKSPERIMENT een interactieve tentoonstelling over de talenten van vrouwen en mannen. Het is de uitgelezen kans om te weten te komen wie van de twee zich het beste kan oriënteren, wie het meeste ruimtelijk inzicht heeft en wie het beste kan rekenen. Wie aan de test deelneemt, levert voor Technopolis een bijdrage aan het experiment. Alle scores worden na-melijk bij elkaar opgeteld. Zo kun je je score vergelijken met die van de gemiddelde man of vrouw. Ontdek tot en met 31 augustus zelf waarin je je kunt onderscheiden van het andere geslacht.

The Human Body ExhibitionVan 16 juni tot 9 september is in het Kursaal in Oostende de tentoonstelling ‘The Human Body Exhibition’ te zien. Het gaat om 150 geplastineerde lichamen en lichaamsdelen. Het is één van de meest controversiële tentoonstellingen ter wereld, omdat het allemaal echte lichamen van Chinezen zijn. Nagemaakte preparaten zouden niet goed genoeg kunnen tonen hoe het lichaam werkt. Het com-plexe bloedvatensysteem en de zenuwbanen zijn gewoon niet na te maken. Gevoelige kijkers kunnen de tentoonstelling best mijden.

Als je niet naar één van deze even-ementen gaat, dan ben je een uil(skuiken)


NDP 47

OPINIE

De mens wordt een robot

Je kan er mee bellen, internetten en mailen. Met de aankondiging van Pro-ject Glass, een geavanceerde bril, heeft Google een nieuwe stap gezet in de richting van mens tot robot.

Hoeveel procent van de Westerlingen is vandaag níet afhankelijk van tech-nologie? Als het internet stilvalt, ligt onze economie stil. Zonder computers zijn hogere studies bijna onmogelijk. Tot nu toe gebruikt de mens technolo-gie en multimedia zelf. Maar het ziet ernaar uit dat de technologie binnen enkele decennia óns zal gebruiken. De plannen zijn er. Sommigen willen een chip in hun hoofd waarmee ze alles kunnen onthouden. Een externe harde schijf met een veel grotere capaciteit dan de interne, waarom zouden we dat intern geheugen dan nog gebruiken?

Als je het filmpje over Project Glass bekijkt, moet je als computerleek wel even slikken. Je kijkt door de ogen van een man die de bril op zijn neus heeft. De man kijkt naar buiten, en ziet het weerbericht geprojecteerd staan op de wolken die hij ziet. Als hij de metro wil

binnengaan, ziet hij dat er een lijn on-derbroken is. Meteen zegt de bril hem welke alternatieve weg hij kan nemen. De weg vragen is al niet meer van deze tijd, maar wanneer je zelfs de gps niet meer moet instellen, wordt je hersen-activiteit lamgelegd. Het werkt het individualisme zeer goed in de hand. autisten vragen ook nooit de weg. Als de man wil skypen, heeft hij geen iPad meer nodig. Hij telefoneert met een vrouw die hij live ziet! Ze lijkt gewoon een meter voor hem te zweven, zonder dat hij een tablet of laptop nodig heeft. Je hebt niet veel fantasie nodig om de toekomst van dit fenomeen te voor-spellen. Over vijf jaar praten mensen

constant tegen zichzelf. In hun hoofd is een chip geplant die moppen ver-telt, psycholoog speelt, de weg wijst en evenveel weet als Google. Over twintig jaar zijn deze chips zo slim dat ze mensen kunnen dwingen om voor hen een robot te maken, waar de chip ingeplant wordt en zo een eigen lichaam heeft. Dan is de oorlog pas echt begonnen. De mens is verzwakt door een tekort aan grondstoffen als water, iets dat de robot niet nodig heeft. Hij heeft genoeg aan zonlicht. De mens sterft uit, en hopelijk hebben robotten meer respect voor het milieu. Het lijkt allemaal science fiction, maar als het zo doorgaat kunnen we er moei-lijk omheen.

“Het lijkt allemaal science fiction, maar als het zo doorgaat kunnen we er moeilijk omheen.”

Project Glass lijkt op een gewone bril

De gebruiker van de bril ziet veel toepassingen voor zijn neus staan

Tekst: Jeroen De VroedeFoto Jeroen De Vroede (boven): Ariane De Vroede Foto linksboven: http://ilseadams.comFoto onder: http://followthel.com/blog


48 NDP

RUBRIEK


No Doubt Possible

Documents

Transcript of No Doubt Possible