Nieuwsbrief Samenwerkingverband Oost/Diemen

15 mei 2012

INHOUDSteDelijk Debat Over PaSSenD OnDerwijSDe amsterdamse lerarenvereniging ‘Meesterschappers’ organiseerde een debat

PrOceDure zij-inStrOMerSDe afspraken op een rij

terugblik StuDieMiDDag DirectieS en intern begeleiDerSin gesprek over de workshop “zbO in actie”

bezuinigingen OP De DienSt aMbulante begeleiDing cluSter 3-4 van De baaneen inkijkje in het werk en de toekomst van de dienst

tOOa in De PraktijkOp bezoek bij laterna Magica

agenDaDe activiteiten van de komende tijd

Let op: deze nieuwsbrief is voor het hele team. Graag uitprinten en in de lerarenkamer leggen of even digitaal naar uw collega’s sturen.

Ideeën voor het magazine, commentaar op de nieuwsbrief of zelf kopij insturen? E-mail de redactie via b.homans@oog.nl.

SteDelIjk NIeUwS

Stedelijk debat over Passend onderwijs

Op 19 maart jl. organiseerde de Amster-damse lerarenvereniging van Meester-schappers een debat over Passend onderwijs in Pakhuis de Zwijger. Het debat ging over de kansen en knel-punten van Passend onderwijs. Tijdens de bijeenkomst waren er verschillende bestuurders, beleidsmakers, leraren en directeuren aanwezig. Na een korte stand van zaken van Johan van Triest, de kwartiermaker Passend onderwijs Amsterdamse schoolbesturen, kwamen de volgende onderwerpen aan bod: de toekomst van de school als “zorg-instelling”, de knelpunten en kansen die leraren zien en de rol van de ouders. Een panel discussieerde hierover met de zaal. In het panel: Peter Bovelander, voorzitter van het samenwerkingsverband Zuid en algemene directeur Openbaar Onderwijs

aan de Amstel, leraar van het jaar Martin Bootsma en Sanne Kuipers, leerkracht groep 8 op basisschool De Bron, en directeur: Esther van den Berg (basis-school De Kraal). Knelpunten en harten-kreten kwamen op tafel, zoals meer pro-fessionele ruimte voor leerkrachten, veel snellere observatie- en ondersteunings-mogelijkheden voor leerkrachten en leerlingen in de klas en letterlijk (meer) ruimte om gedifferentieerd te kunnen werken. Aan het eind van de avond kwam wet-houder Lodewijk Asscher de bevindingen beluisteren. Hij lichtte zijn visie en de rol van de gemeente Amsterdam rondom Passend onderwijs kort toe. Nieuwsgierig geworden? Op www.meesterschappers.nl is een uitgebreid verslag aangekondigd.

In de rubriek stedelijke ontwikkelingen houden wij u op de hoogte van de samen­werking tussen de verschillende samenwerkingsverbanden. Daarnaast berichten wij u over interessante stedelijke activiteiten.

2

door Bernard Homans

Een paar weken geleden werd ik door de VIA op de hoogte gebracht, dat een leerling al weer 4 weken thuis zat. De moeder had de VIA opgebeld met de vraag of zij haar konden helpen met het vinden van een school. Het is niet uniek dat ik zo’n tele-foontje krijg. Het komt ook voor dat iemand van de gemeente Amsterdam belt, omdat Lodewijk Ascher door een wanhopige ouder is benaderd. Als ik een dergelijk telefoontje krijg, bete-kent dat meestal dat een school zich niet aan de afspraken heeft gehouden. Ik ga er maar van uit dat scholen niet weten wat die afspraken zijn.

De school waar de ouder het kind (het eerst) aanmeldt, moet ervoor zorgen dat de leerling op een passende onderwijsplek terecht komt.

Hieronder daarom nog even de afspraak:De schoolbesturen van de huidige vijf samenwerkingsverban-den in Amsterdam en Diemen hebben vorig jaar afgesproken dat zij voor verhuizende leerlingen uitgaan van een zorgplicht voor elke school. Dat betekent, dat als een ouder een kind aanmeldt bij een school, deze school de ouder niet zomaar kan doorsturen naar de buren. De school waar de ouder het kind (het eerst) aanmeldt, moet ervoor zorgen dat de leerling op een passende onderwijsplek terecht komt.

Als de school vermoedt dat de leerling extra begeleiding nodig zal hebben, zijn een aantal acties mogelijk:• De school van herkomst kan om informatie worden ge-

vraagd. • De coördinator van het samenwerkingsverband, of het

eigen bestuur kan onderzoek van de VIA vragen. De VIA kan advies geven over de vraag of de school de nodige ondersteuning kan bieden. Of om vast te stellen wat voor ondersteuningsarrangement nodig is voor de school. De VIA kan een andere school adviseren en het samenwer-kingsverband kan ook zo nodig een extra arrangement bekostigen.

• De school kan collega’s in de wijk vragen de leerling te plaatsen. Er kunnen omstandigheden zijn waardoor de school zelf niet in staat is de passende onderwijsplek te zijn. Bijvoorbeeld .omdat de groep waar de leerling geplaatst moet worden echt vol zit. De coördinator van het samenwerkingsverband kan ondersteuning bieden bij het vinden van een oplossing.

Wat niet kan is dat de school de ouder adviseert bij een andere school aan te kloppen. Immers als de eerste school dat kan, dan kan de tweede dat ook. Dat veroorzaakt langdurig en on-nodig thuiszitten van leerlingen.

Procedure zij-instromers

UIt De PRAktIjk

Op 27 maart jl. vond de studiemiddag voor intern be-geleiders en directies plaats. uit de evaluatie kwamen wisselende, maar overwegend positieve reacties terug. veelgenoemde zaken: “inhoudelijk”, “goed gekozen the-ma’s”, “veel nieuwe informatie”, “lang luisteren” en met dat laatste samenhangend: “te weinig actie”. thema’s die terug kwamen: de proeftuinen, het toewerken naar één stedelijk samenwerkingsverband en het zorgbreed-teoverleg. eerder berichtten wij al over de proeftuinen (experimenteren met het arrangeren van onderwijs- en jeugdzorgarrangementen) en de ontwikkelingen van het opgaan in één stedelijk samenwerkingsverband. nu staan we graag even stil bij het zorgbreedte overleg (zbO). we vroegen een aantal deelnemers van één van de workshops ‘zbO in actie’ naar de inhoud van de work-shop.

wat gebeurde er bij jullie in de workshop ‘zbO in actie’?Baukje Teertstra-Rietman intern begeleider op de St. Lidwinaschool: “De casus maakte de mogelijkheden en expertises van de verschillende partners zichtbaar.” OKC-managers Inez Zuiderveld en Karin Visser: “We keken naar de toekomst, waarin er niet meer via Bureau Jeugdzorg Amsterdam (BJA), maar rechtstreeks vanuit het ZBO naar alle jeugd- en opvoedhulp wordt verwezen. We keken daarbij naar de rol van de intern begeleider, de schoolmaatschappelijk werker en de jeugdarts van het Ouder- en Kindcentrum (OKC). Deze driehoek is van belang voor een goede analyse van de zorgen om het kind en het gezin.”

wat is de belangrijkste les geweest?Inez en Karin: “Dat scholen voor elk kind goed onderwijs kunnen blijven verzorgen, waarbij ze zelf goed mee denken over de zorg voor kinderen, maar vooral ook behoefte hebben aan partners, die zorgen om gezinnen snel oppakken en ondersteuning op maat regelen.” Baukje: “Wat ik meeneem is dat de school eigenlijk geen goed zicht heeft op de verschillende expertises en mogelijkheden van de partners in de wijk. Een goede samenwerking en heldere communicatie is echt nodig voor slagen van het ZBO.” is er een uitspraak van één van de deelnemers, die jullie nog scherp voor de geest staat?“Dat ouders niet altijd op de hoogte zijn dat hun kind besproken wordt in het ZBO-overleg. Dat gebeurt nu nog en kan echt niet meer!”, aldus Inez en Karin. Ouders zullen volgens hen juist steeds meer aangesproken moeten worden

Hier leest u verhalen van uw collega’s of praktische zaken die vanuit het samenwerkingsverband worden opgezet.

SteDelIjk NIeUwS

Terugblik studie-middag directies en intern begeleiders

3

op hun verantwoordelijkheid, op hun eigen kracht en de ondersteuning die ze vanuit omgeving kunnen regelen. Ze moeten ook meer betrokken worden. Bijvoorbeeld bij het ZBO. Inez: “In een van de workshop werd men erg enthousiast van het idee om ook ouders uit te nodigen. Een school had hier goede ervaringen mee. De meerwaarde van de directe betrokkenheid van ouders werd duidelijk uitgelegd. Dat de vorm van het overleg mogelijk iets aangepast moet worden, is realiseerbaar.”

kunnen er zaken beter en zo ja wat dan?Baukje: “Het ZBO is een waardevol overleg. Het functioneert optimaal wanneer alle betrokkenen en verschillende expertises binnen de wijk aanwezig zijn. De proeftuin ‘rechtstreeks verwijzen’ zal hier een bijdrage aan leveren. De gemeente wordt verantwoordelijk voor de doorverwijzing en zorgtoewijzing. Het OKC heeft al een rol ten aanzien van de preventieve zorg, maar krijgt ook een rol in de toegang tot andere jeugdzorg. Het OKC is ook steeds meer betrokken bij het ZBO.” Karin en Inez: “Wat voor ons van belang is, is dat partners in het ZBO weten dat ze het OKC aan tafel hebben. De jeugdgezondheidszorg -schoolarts of verpleegkundige- maakt namelijk ook gewoon onderdeel uit van het OKC. De jeugdgezondheidszorg (JGZ) is ervoor verantwoordelijk om als het nodig is Vangnet MGGZ (voorheen Vangnet Jeugd) in te schakelen als er zorgen om gezinnen zijn, die niet via het ZBO afgehandeld kunnen worden. De JGZ is er ook verantwoordelijk voor al het OKC-aanbod goed over het voetlicht te brengen. Dit is nog niet overal goed bekend en dit loopt ook nog niet overal goed.”

wat nemen jullie mee uit de workshop voor jullie dagelijkse werk?Baukje: “Wanneer zorgen of vragen voortkomen uit een ZBO, moet ik de verschillende betrokken partners zelf goed informeren en zo de zorg en aanpak afstemmen. De schoolmaatschappelijk werkster is daarbij een belangrijke spin in het web.” Inez: “We gaan nu dus starten met de proeftuin ‘rechtstreeks verwijzen’ in Oost.” Karin is hier, vanuit het OKC, de contactpersoon voor. Karin: “Als gesprekspartner van scholen was het erg zinvol de zorgen van scholen te horen. Bijvoorbeeld over de wachtlijsten bij de jeugd- en opvoedhulp of de vragen over de sociale kaart. Belangrijk was ook dat ZBO-partners aangaven niet het gevoel te hebben zelf altijd goed een veiligheidscheck te kunnen doen. Dit wordt op het moment dat BJA niet meer als schakel verbonden is tussen school en de jeugd- en opvoedhulp wel een nieuwe taak. Het stadsdeel zorgt voor scholing op dit punt.”

verliep de workshop zoals gewenst?“Casuïstiek roept altijd veel op bij mensen, variërend van problemen met wachtlijsten tot zorgen om huidige ontwikkelingen, waarbij Passend onderwijs en de transitie jeugdzorg tegelijkertijd vorm moeten krijgen. Wij vonden het in ieder geval een interessante workshop, in de aanloop naar de proeftuin ‘rechtstreeks verwijzen’ in Oost. Nu moet het echt gebeuren. De Kaap, De Kraanvogel, De Kraal, de Dapperschool, St. Lidwina, de 5e Montessori, de Gerhardschool en De Waaier gaan hier aan meedoen”, aldus Inez en Karin.

UIt De PRAktIjk

Bezuinigingen op de dienst Ambulante Begeleiding cluster 3 – 4 van de baanwat betekent het terugdraaien van de landelijke be-zuinigingen op Passend onderwijs voor de ambulante begeleiding cluster 3-4? Dat is de vraag nu het kabinet is geklapt en verschillende politieke partijen in een sta-biliteitsakkoord hebben vastgelegd dat de bezuinigingen op Passend onderwijs teruggedraaid moeten worden. er lijkt in ieder geval uitstel van de ophef van de regionale expertise centra. bovendien lijkt er uitstel met 1 jaar van de invoering van Passend onderwijs. wij vroegen eduard bergman, adjunct-coördinator van de dienst ambulante begeleiding rec noord-Holland (cluster 3) van rec bovenamstel (cluster 4), wat zij nu doen voor de scholen in amsterdam Oost/Diemen en wat deze ontwikkelingen voor hen betekenen.

Eduard Bergman: “Sinds een jaar werken de ambulante diensten cluster 3 en 4 intensief samen in regiogroepen. Onze dienst biedt, mede hierdoor, een flexibele inzet van ambulante begeleiders en specialisten. Alle medewerkers hebben een achtergrond als leerkracht of intern begeleider en zijn al jaren werkzaam in het speciaal onderwijs. Onze kerntaak is leerkrachten leren tegemoet te komen aan de onderwijs- en begeleidingsbehoeften van ieder kind.” De dienst biedt hiervoor een breed scala van mogelijkheden. Variërend van kindgerichte begeleiding tot leerkracht- en schoolbegeleiding. “We zijn allang niet meer alleen gericht op de ene leerling met de rugzak. We kijken graag met de school hoe wij ons het beste kunnen inzetten in de hele school. Dit past bij de toekomst van passend onderwijs, die volgens mij uiteindelijk toch realiteit zal worden”, aldus Eduard.

Een greep uit het huidige aanbod? Observatie op basis van handelingsgericht werken, ondersteuning bij en voorlichting over gedragsproblemen, handicapbeleving, motorische ontwikkeling en sociaal emotionele ontwikkeling, sociale vaardigheidstraining en cognitieve gedragstraining, video interactiebegeleiding voor scholen, intervisie en co-teaching. Eduard: “Binnenkort sturen wij u via de e-mail een uitgebreid digitaal overzicht van al onze begeleidingsmogelijkheden. Als er vragen zijn gaan wij graag in gesprek om u verder te helpen. Het is overigens nog niet duidelijk wat er met het personeel en de kennis gebeurt als de dienst uiteindelijk wel verdwijnt. Voorlopig lijken we door de nieuwe politieke realiteit in ieder geval ook in 2013 nog gewoon te blijven bestaan, maar het is het afwachten wat de toekomst verder brengt.”

Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met: Lydi Ravensbergen, contactpersoon dienst AB voor de regio Amsterdam Oost-Watergraafsmeer Diemen. Zij is te bereiken via lydi.ravensbergen@recbovenamstel.nl. Meer informatie is voorlopig nog te vinden op www.recbovenamstel.nl.

4

TOOA in de praktijk

laterna MagicaLaterna Magica is onderverdeeld in drie units (0-3, 3-8 en 8-13 jaar). Een unit is weer onderverdeeld in 4 heterogene stamgroepen. In deze stamgroep zitten kinderen van verschillende leeftijden bij elkaar. Het idee is dat kinderen van verschillende leeftijden, met onderscheidende interesses, talenten en vaardigheden zoveel mogelijk van elkaar leren. Kinderen zitten een paar korte momenten op een dag met elkaar in de stamgroep en volgen daarbuiten hun individuele leerroute. Op die momenten kiezen ze uit het aanbod binnen de unit of gaan ze naar buiten, gymmen of dansen. In de unit zijn er verschillende leer- en speelhoeken. Het aanbod spits zich zoveel mogelijk toe op de vraag en de ontwikkelingsbehoefte van het individuele kind.

Leerkracht Wilma Wachtmeester: “De jongen voor wie we een aanvraag doen, maakt met ons weinig contact. Hij is op gezamenlijke momenten ook weinig betrokken bij de groep. Hij is dan vaak in zijn eigen leefwereld. Als hij, uit enthousiasme, contact maakt met leerlingen is dat vaak fysiek. Hij weet dan niet wanneer hij moet stoppen. Verder raakt deze leerling rede-lijk snel in paniek. Voorheen had hij moeite met afscheid nemen van zijn ouders. Dit gaat inmiddels een stuk beter. Naast deze sociaal-emotionele uitdagingen viel zijn werkhouding en taak-gerichtheid direct op. Cognitief is er een stijgende lijn te zien. Toch is hij nog te weinig bezig met het opnemen en verwerken van de aangeboden activiteiten. Wij willen ontdekken wat wij kunnen doen om deze leerling zo goed mogelijk te begeleiden.” Collega-leerkracht van de stamgroep José van Laar vult aan: “De leerling is tweetalig. Wilma en ik wilden hem daarom eerst even de kans geven om zijn taal verder te ontwikkelen en de mogelijkheid geven zich te aarden. We bleven hem na de eerste opvallende signalen wel observeren.” De leerkrachten en bege-leiders vonden manieren, waardoor hij minder in paniek raakte. Door bijvoorbeeld het dagschema wat uitgebreider met hem door te lopen. Dit gaf hem duidelijk meer rust.

Leerling-expert van de Laterna Magica Merel Bakker: “We hebben inmiddels een screening laten doen om te kijken of hij logopedie zou moeten krijgen. De uitslag is net binnen en hij start binnenkort met logopedie. Erg fijn, maar nu willen we kijken wat hij verder nog nodig heeft. Wat dat precies is, weten

integraal kindcentrum laterna Magica, waar kinderen van 0-13 jaar van 7.30-18.30 uur terecht kunnen voor tal van activiteiten, is een van de scholen die onlangs een aanvraag deden voor een onderwijs ondersteu-ningsarrangement (tOOa). waarom ze een aanvraag deden, wat ze er van verwachten en wat ze met het geld gaan doen, leest u hier.

we nog niet. Vandaar ook dat we een specialist van het medisch orthopedagogisch centrum ’t Kabouterhuis naar zijn gedrag wil-len laten kijken.”

wat houdt de tOOa in?De ondersteuning, vanuit de TOOA, spits zich toe op een intake van ‘t Kabouterhuis waar de ouders, leraren en ook de pedago-gisch medewerkers bij aanwezig zijn. Na de intake volgt de parti-ciperende observatie waar direct handelingsgerichte adviezen uit voort moeten komen. De adviezen worden later gedeeld met het team, de ouders en alle betrokkenen in de school. Een belangrijk onderdeel, en vereiste van de aanvraag, is het evaluatiemoment. José: “We starten met observeren, maar eindigen hier ook mee. Zo kunnen we zien of de handelingsgerichte aanpak heeft ge-holpen. Daarna ronden we het traject af met een gesprek en een verslag. Zo gaat de kennis, die we hebben opgedaan niet verloren, maar kunnen we de informatie makkelijk delen. Bijvoorbeeld met de collega’s in de unit.” Ze hopen nog voor de zomer te kunnen starten. Merel: “Inmiddels zijn we al weer een tijd bezig. Dit komt ook, omdat ik bezig was met aanvraag voor een observatiebud-get toen dit net veranderde in de TOOA. Ik ben nu nog bezig met het rond krijgen van de offerte van ’t Kabouterhuis. Deze moet formeel onderdeel uitmaken van de aanvraag. Ik ben echt blij dat we vanuit het samenwerkingsverband ondersteuning kunnen krijgen. Het invullen van de aanvraagformulieren is niet erg en ook noodzakelijk, maar doordat de offertes niet direct goed zijn, kost het veel tijd.”

5

AGeNDAvoor de komende periode staan de volgende overleggen op de agenda: Dag: Nieuwe datum: Tijd: Waar:

aDvieSgrOeP Maandag 21 mei 2012 15.00­15.30 uur De Dapper

wijkgericHt DieMen / DObO Donderdag 7 juni 2012 9.00 – 10.30 uur Sint Petrus

wijkgericHt OOStelijk HavengebieD Maandag 11 juni 2012 13.00 – 14.30 uur De Kleine Kapitein

wijkgericHt ijburg Maandag 18 juni 2012 13.00 – 14.30 uur Nog onbekend

VAkANtIeS 2011/2012 vakantie Datum Week

HeMelvaart 17­05­12 week 20PinkSteren 28­05­12 week 22zOMervakantie 21­07­12 t/m 02­09­12 week 30 t/m 35

Samenwerkingsverband Oost/Diemen

Samenwerkingsverband Oost postadres Postbus 9853, 1006 AN Amsterdambezoekadres Postjesweg 175t (020) 640 09 82 F (020) 453 52 65 www.viaamsterdam.nl

COLOFON

coördinator bernard Homansredacteur lise-lotte kerkhofOntwerp roquefort Ontwerpers