Beste bewoners van De Berkelse Wal,

Afgelopen oktober ontving u van ons, gemeente Lansingerland en Helena Sustainable Innovations B.V., een nieuws-brief over de ontwikkelingen rondom de proeftuin ‘aardgasvrije wijken’. Wij beloofden u om via een nieuwsbrief als deze u regelmatig op de hoogte te houden. In deze tweede nieuwsbrief gaan wij in op het off ertetraject, de samen-werkende partijen, het bodemonderzoek en de warmtepompinstallatie.

Ik maak graag van de gelegenheid gebruik om u mede namens de samenwerkende partijen te bedanken voor uw interesse in en medewerking aan deze bijzondere proeftuin het afgelopen jaar. In 2019 werken wij graag met u verder. Wij wensen u en uw dierbaren hele fi jne feestdagen en alle goeds voor 2019 toe!

Wethouder

Het off ertetrajectIn de nieuwsbrief van oktober las u dat de bewoners die zich geregistreerd hebben als belangstellende vóór eind 2018 een off erte op de mat hebben. Deze planning halen de aanbiedende partijen niet. Zij hebben hier meer tijd voor nodig dan zij oorspronkelijk verwacht hadden. Wij kiezen in samenwerking met alle betrokken partijen voor een gedegen en betrouwbare aanpak. Dat mag u van ons verwachten. Daarnaast is ook geluisterd naar de vra-gen en opmerkingen van de geïnteresseerde bewoners tijdens de informatiebijeenkomsten en waar een woning-opname is gedaan.

Wij willen het aanbod specifi eker afgestemd hebben op de situatie in de woning. En dat kost dus wat meer inspanning en tijd dan vooraf gedacht. Maar, wij vinden dit de moeite waard. Verderop in deze nieuwsbrief leest u er meer details over.

Samenwerkende partijenWij hebben het geregeld over aanbiedende of samenwer-kende partijen. In totaal zijn er wel meer dan 15 samen-werkende private en publieke partijen bij dit project betrokken. Daarbij kijken wij bij deze “Fase 2: Huizen-blok De Berkelse Wal” al verder naar “Fase 3: Woonwijk de Havenbuurt”. Wie zijn die partijen eigenlijk en wat is ieders rol? Onderstaand plaatje maakt het wat duidelijker.

Helena Sustainable Innovations B.V. (HelenaSI) is de initiatiefnemer en procesbegeleider. HelenaSI heeft diverse marktpartijen (private partijen) en publieke par-tijen (overheid) bij elkaar gebracht om een all-electric systeem te ontwikkelen. HelenaSI wordt daarbij onder-steund door PSJ uit Berkel en Rodenrijs, Collective Minds en door de gemeente Lansingerland en de provincie Zuid-Holland en andere partijen.

Nieuwsbrief Berkelse Wal

Albert Abee

Informatiebijeenkomst Wij plannen een informatie-bijeenkomst in februari 2019 waarin wij de ontwikkelingen toelichten. U ontvangt hier-voor een uitnodiging. Na deze bijeenkomst en uw reacties, maken de aanbieders de aan-bieding defi nitief en doen zij u een aanbieding: de off erte.

Wie zijn de samenwerkende partijen?

Editie 2, december 2018

Publieke partijenDe publieke partijen zijn de gemeente Lansingerland en de Provincie Zuid-Holland. Netbeheerder Stedin en Stich-ting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn) behoren eigenlijk ook tot de publieke partijen. De gemeente speelt een belangrijke rol in dit proces. Zij zet zich in om zo spoedig en soepel mogelijke overgang naar duurzame energie mogelijk te maken voor de inwoners. Daarom wil zij dat inwoners fi nancieel en technisch goede oplossingen aangeboden krijgen om deze overstap te kunnen maken. De gemeente werkt samen met de Provincie aan het verkrijgen van fi nanciële bijdragen, zodat u een goed aanbod ontvangt. Ook werken zij aan de gemeentelijke zaken, zoals vergunningen.

MarktpartijenDe samenwerkende marktpartijen leveren, installeren en beheren de all-electric installatie die in uw woning wordt geïnstalleerd. Zij werken nauw samen om de diverse systemen met elkaar te laten werken. Zij zijn de aan-bieders: zij bieden u een geïntegreerd systeem aan. Zij zorgen ervoor dat u met één installatiepartij te maken heeft. In het geval er iets met uw all-electric systeem aan dan de hand is, dan heeft u dus één aanspreekpunt. Dat wordt waarschijnlijk het installatiebedrijf.

De nutsbedrijven, in dit geval Stedin, spelen een be-langrijke rol bij het aardgasvrij maken van woonwijken. Zij zijn immers eigenaar en beheerder van het lokale stroom- en gasnet. Stedin is bij dit project betrokken omdat wij met dit concept bij een grootschalige aanpak

Publieke partijenDe publieke partijen zijn de gemeente Lansingerland en de Provincie Zuid-Holland. Netbeheerder Stedin en Stich-ting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn) behoren eigenlijk ook tot de publieke partijen. De gemeente speelt een belangrijke rol in dit proces. Zij zet zich in om zo spoedig en soepel mogelijke overgang naar duurzame energie mogelijk te maken voor de inwoners. Daarom wil zij dat inwoners fi nancieel en technisch goede oplossingen aangeboden krijgen om deze overstap te kunnen maken. De gemeente werkt samen met de Provincie aan het verkrijgen van fi nanciële bijdragen, zodat u een goed aanbod ontvangt. Ook werken zij aan de gemeentelijke zaken, zoals vergunningen.

MarktpartijenDe samenwerkende marktpartijen leveren, installeren en beheren de all-electric installatie die in uw woning wordt geïnstalleerd. Zij werken nauw samen om de diverse systemen met elkaar te laten werken. Zij zijn de aan-bieders: zij bieden u een geïntegreerd systeem aan. Zij zorgen ervoor dat u met één installatiepartij te maken heeft. In het geval er iets met uw all-electric systeem aan dan de hand is, dan heeft u dus één aanspreekpunt. Dat wordt waarschijnlijk het installatiebedrijf.

De nutsbedrijven, in dit geval Stedin, spelen een be-langrijke rol bij het aardgasvrij maken van woonwijken. Zij zijn immers eigenaar en beheerder van het lokale stroom- en gasnet. Stedin is bij dit project betrokken omdat wij met dit concept bij een grootschalige aanpak

een ingrijpende verzwaring van het elektriciteitsnet wil-len voorkomen. Daarmee willen wij de maatschappelijke kosten, inclusief uw kosten, zo laag mogelijk houden.

Financiële partijenDe partijen die bij de fi nanciering betrokken zijn, zijn essentieel voor dit project. Zij fi nancieren deels de kos-ten van innovaties op dit project; de (ISDE) subsidie en de btw teruggave. Voor wie dat wil, verschaff en zij een lening onder gunstige voorwaarden om de eigen investe-ring in de woning te fi nancieren. Dat laatste regelt SVn als fondsmanager met de gemeente Lansingerland, die de lening verschaft. Resultaat is dat u kostenneutraal van het gas los naar all-electric kunt overstappen zonder dat uw woonlasten stijgen.

U!En last but not least: de eindgebruikers, dat zijn u en uw buren. Om u gaat het uiteindelijk. Dat is ook ons be-lang, want tevreden klanten bepalen het succes van dit project. Wij kiezen daarom bewust voor kwaliteit en een aanpak die u volledig ontzorgt.

Stand van zakenEr moet nog veel werk verzet worden. Zoals al aangege-ven kiezen alle betrokken partijen voor een gedegen en betrouwbare aanpak. Hieronder geven wij kort de stand van zaken.

Bodemonderzoek Door IF Technology is in opdracht van de gemeente Lan-singerland een bodemonderzoek uitgevoerd. IF Technology onderzocht wat er met de bodem gebeurt als de hele woonwijk De Havenbuurt van een gesloten bodemener-giesysteem wordt voorzien. Uit het onderzoek blijkt dat met PVT*-panelen op het dak van de woning er voldoende warmte uit de bodem kan worden gehaald zonder dat de bodem steeds kouder wordt. De PVT-panelen vullen in de zomer de door de warmtepomp onttrokken warmte immers weer aan. Met de leverancier van de PVT-panelen zijn wij nu aan het kijken of het systeem eenvoudiger en robuuster kan worden gemaakt. *Een PVT paneel is een gecombineerd zonnepaneel met PV (elektra) en T (thermisch). Deze panelen leveren elek-trische- en thermische energie die allebei kunnen worden ingezet voor de warmtepomp.

EnergieprestatieIn de maanden oktober en november zijn in samenwer-king met de Hogeschool van Amsterdam de testdata van de proefwoning (Briellestraat 46) geëvalueerd. Daaruit is gebleken dat het all-electric systeem goed werkt, maar nog wel beter ingeregeld kan worden. De proefwoning toont aan dat in de praktijk de gewenste energiebesparing wordt gerealiseerd. Dat is zelfs iets beter dan wij verwacht had-den. Dit komt eerlijkheidshalve ook deels door de mooie en lange zomer.

WarmtepompsysteemUit de evaluatie van de proefwoning is gebleken dat de relatief kleine warmtepomp, zoals toegepast in de proefwo-ning, iets te klein is om zonder elektrische ondersteuning bij extreem koude weersomstandigheden voldoende warm-te te leveren. Ook bij een aanzienlijk hogere dan gemiddel-de warmtevraag voor verwarming of tapwater zou dit niet voldoende kunnen zijn. Uit de verstrekte gegevens van het energieverbruik van de belangstellenden is namelijk geble-ken dat er grote afwijkingen zijn van het gemiddelde/be-rekende verbruik. In overleg met de warmtepompleveran-cier is daarom voor de woningen van fase 2 (Briellestraat, Romenpad en Doesburgerpad) een compact warmtepomp-systeem met een hogere capaciteit geselecteerd. Voor de installatie, het beheer en onderhoud biedt dit systeem ook veel meer voordelen.

Locatie warmtepompinstallatieTijdens onze bezoeken aan uw woningen hebben wij gezien dat de zoldersituatie in de woningen aan de Briellestraat en het Romenpad sterk verschilt. In een paar gevallen waar de zolder gebruikt wordt als verblijfsruimte, is er ruimte-gebrek voor de wasmachine, de droger, de warmtepomp en bijbehorende boiler. Wij bieden daarom ook een optie aan om eventueel een combi-warmtepomp in de trapkast te plaatsen. Op de plaatjes hiernaast ziet u hoe dat er uit komt te zien.

Stand van zakenEr moet nog veel werk verzet worden. Zoals al aangege-ven kiezen alle betrokken partijen voor een gedegen en betrouwbare aanpak. Hieronder geven wij kort de stand van zaken.

Bodemonderzoek Door IF Technology is in opdracht van de gemeente Lan-singerland een bodemonderzoek uitgevoerd. IF Technology onderzocht wat er met de bodem gebeurt als de hele woonwijk De Havenbuurt van een gesloten bodemener-giesysteem wordt voorzien. Uit het onderzoek blijkt dat met PVT*-panelen op het dak van de woning er voldoende warmte uit de bodem kan worden gehaald zonder dat de bodem steeds kouder wordt. De PVT-panelen vullen in de zomer de door de warmtepomp onttrokken warmte immers weer aan. Met de leverancier van de PVT-panelen zijn wij nu aan het kijken of het systeem eenvoudiger en robuuster kan worden gemaakt. *Een PVT paneel is een gecombineerd zonnepaneel met PV (elektra) en T (thermisch). Deze panelen leveren elek-trische- en thermische energie die allebei kunnen worden ingezet voor de warmtepomp.

EnergieprestatieIn de maanden oktober en november zijn in samenwer-king met de Hogeschool van Amsterdam de testdata van de proefwoning (Briellestraat 46) geëvalueerd. Daaruit is gebleken dat het all-electric systeem goed werkt, maar nog wel beter ingeregeld kan worden. De proefwoning toont aan dat in de praktijk de gewenste energiebesparing wordt gerealiseerd. Dat is zelfs iets beter dan wij verwacht had-den. Dit komt eerlijkheidshalve ook deels door de mooie en lange zomer.

WarmtepompsysteemUit de evaluatie van de proefwoning is gebleken dat de relatief kleine warmtepomp, zoals toegepast in de proefwo-ning, iets te klein is om zonder elektrische ondersteuning bij extreem koude weersomstandigheden voldoende warm-te te leveren. Ook bij een aanzienlijk hogere dan gemiddel-de warmtevraag voor verwarming of tapwater zou dit niet voldoende kunnen zijn. Uit de verstrekte gegevens van het energieverbruik van de belangstellenden is namelijk geble-ken dat er grote afwijkingen zijn van het gemiddelde/be-rekende verbruik. In overleg met de warmtepompleveran-cier is daarom voor de woningen van fase 2 (Briellestraat, Romenpad en Doesburgerpad) een compact warmtepomp-systeem met een hogere capaciteit geselecteerd. Voor de installatie, het beheer en onderhoud biedt dit systeem ook veel meer voordelen.

Locatie warmtepompinstallatieTijdens onze bezoeken aan uw woningen hebben wij gezien dat de zoldersituatie in de woningen aan de Briellestraat en het Romenpad sterk verschilt. In een paar gevallen waar de zolder gebruikt wordt als verblijfsruimte, is er ruimte-gebrek voor de wasmachine, de droger, de warmtepomp en bijbehorende boiler. Wij bieden daarom ook een optie aan om eventueel een combi-warmtepomp in de trapkast te plaatsen. Op de plaatjes hiernaast ziet u hoe dat er uit komt te zien.

Warmtepomp en boiler op zolder

Combi-warmtepomp incl. boiler in trapkast

BodemlusIn de nieuwsbrief van oktober las u dat de bodemlus wordt gekoppeld aan de woning en eigendom wordt van de woningeigenaar. Voor de woningen aan de Briel-lestraat met een strook van één meter eigen grond komt de bodemlus waarschijnlijk op openbaar gebied en wordt daar een recht van opstal aan de woning gekoppeld. Door de smalle strook grond in combinatie met het uit-stekende dak is er onvoldoende ruimte voor de boorin-stallatie om de bodemlus in eigen grond aan te brengen. Ondanks het feit dat de bodemlus op gemeentegrond wordt aangebracht, wordt deze zo geregistreerd dat deze bij uw huis hoort en dus uw eigendom wordt. Voor de woningen aan het Romenpad kan de bodemlus waar-schijnlijk wel op de eigen grond in de anderhalve meter brede strook aan de voorzijde. Voor het Doesburgerpad met één meter eigen grond en een korte dakoverhang moet dit nog onderzocht worden.

FinancieelVoor het fi nanciële eindplaatje verwachten wij geen gro-te impact. De kosten van de grotere warmtepomp zijn hoger, maar wij werken toe naar lagere installatiekosten van het systeem. In zijn totaliteit neemt de waarde toe, waarmee we bedoelen dat de kwaliteit en prestatie van het systeem toenemen en de kosten gelijk blijven. Ook de energieprestatie en energiebesparing zijn nog iets beter.

Zelf monitorenIn de praktijk zijn er grote verschillen in het energie-gebruik bij hetzelfde type woningen. De aanbiedende partijen maken daarom een dashboard waar u straks eenvoudig kunt zien hoe het systeem presteert en hoe uw verbruik zich verhoudt tot de andere woningen. Vanzelfsprekend wordt dat geanonimiseerd, zodat bij-voorbeeld uw buren niet weten wat uw verbruik is. Een ander voordeel is dat het service – en onderhoudsbedrijf al in een vroeg stadium kan zien of er iets aan de hand is met uw installatie. Dat wordt onderdeel van het servicecontract dat bij de aanbieding/off erte zit.

Beheer en onderhoudWij kijken niet alleen naar de installatie van het systeem maar ook nadrukkelijk naar het beheer en onderhoud, straks na oplevering. De aanbiedende partijen zijn daar-om bezig om dit in te richten, zodat u ook na de instal-latie van het all-electric systeem verzekerd bent van goede nazorg en beheer en onderhoud.

InformatieVoor meer informatie kunt u contact opnemen met Fred Verhaaren via 06 15 37 59 40 of fred.verhaaren@helena.nl van He-lena Sustainable Innovations B.V. Ook via www.helena-innovations.nl vindt u informatie over bijvoorbeeld het all-electric systeem en veel gestelde vragen met de antwoorden.

Heeft u een vraag aan de gemeente over dit project? Neemt u dan contact op met telefoonnummer 14 010 of duurzaam@lansingerland.nl.

Dashboard energiegebruik