Redactie Ons 11de

TekstenRené LambrechtsLuk OliestelderHenri PolusAimé RaymaekersWilly Theunis

Lay-outLuk Oliestelder

ContactadresEksterlaan 163500 Hasseltinfo@ons11de.bewww.ons11de.be

v.u. L

uk O

liest

elde

r - E

kste

rlaan

16,

350

0 H

asse

lt

DE ARTILLERIE-EENHEDEN IN GARNIZOEN HASSELT Op 31 januari 1956 nam Hasselt afscheid van ‘zijn’ 11de Linieregiment. Dit roemrijke regiment was meer dan 60 jaar in onze stad gelegerd en zal er voor altijd mee verbonden blijven. Het was niet het einde van de militaire aanwezig-heid binnen onze stadsgrenzen. Naast een aantal steuneenheden en algemene diensten werden er na 1956 nog drie grote artillerie bataljons in de Hasseltse kazernes gelegerd.

62A (6 augustus 1959 tot november 1963)

De eerste grote eenheid in Hasselt na het 11de Linie was bataljon 62 Artil-lerie. Het werd op 10 april 1959 opgericht en gevormd op 1 juli 1959. 62A was in Hasselt gelegerd en maakte initieel deel uit van de Territoriale wacht tegen luchtvaartuigen(GTA: Garde Territoriale Anti-aérienne). GTA is was belast met de bescherming van de vitale punten op het Belgisch grondgebied tegen luchtaanvallen. Vanaf 1 februari 1961 werd 62 A geïntegreerd in het 1ste(BE) Corps en stond onder bevel van de Operationele Commandant van de Luchtverdediging van de interventiemacht. Het bataljon werd ontbonden op 15 november 1963. Maar het herrees uit zijn as en werd op 1 juli 1964 heropgericht. Het had intussen wel Hasselt verlaten voor Koksijde en verhuisde enkele maanden later naar Lombardsijde.

73A (17 januari 1964 tot 1 november 1968)

Als gevolg van de reorganisatie van het Belgische leger in 1960, blijft 73A als enige zware artillerie-eenheid over. Het heeft twee batterijen met getrokken kanonnen 155 mm en twee batterijen uit-gerust met getrokken houwitsers 8’ waarvan twee als reserve. Op 17 januari 1964 keert het batal-jon dat in Dellbrück in Duitsland gelegerd was naar België terug om te worden gekazerneerd in de kazerne Hoebanx in Hasselt. Een goede vier jaar later, op 31 oktober 1968, wordt het ontbonden. Het kaderpersoneel van 73A wordt opgenomen in het 31ste Artilleriebataljon.

31A (1 november 1968 tot 1 maart 1978)

Met het bataljon 31A keert de luchtdoelartillerie terug naar Hasselt. In de jaren zestig werden de met kanonnen uitgeruste luchtdoelartillerie-eenheden ontbonden. Zo bleven enkel de pasgevormde raketeenheden NIKE (Luchtmacht) en HAWK (Landmacht) en de onderscheppingvliegtuigen over voor de luchtverdediging. Er werd echter vastgesteld dat de luchtverdediging op lage hoogte, ondanks de doeltreffendheid van de HAWK-raketten, niet optimaal was. Een bijkomende luchtbescherming bleek nodig. In dit kader werd in no-vember 1968 het 31 A in Hasselt gevormd als een nieuw bataljon, lichte luchtdoelartillerie. De meeste dienstplichtigen waren afkomstig uit Limburg. Op 1 maart 1978 wordt het 31 Artilleriebataljon afgeschaft. Dit betekende ook het einde voor Hasselt als garnizoensstad

8

Ons 11deNieuwsbrief

Garnizoen Hasselt

Nr. 3januari 2013

NIEUWE LIDKAARTEN!

Beste lid, uw lidkaart voor 2013 ligt klaar. Zodra het lidgeld ons bereikt, vertrekt de lidkaart per post in uw richting. Evanals in 2012 is het lidgeld in 2013 slechts 5 euro. Vergeet niet je naam te ver-melding op de overschrijving. Alvast bedankt voor het vertrouwen.

1

linievan het

de

Mars

11 april 2013donderdagTEMPUS FUGIT

Inderdaad de tijd vliegt. Wanneer u deze nieuwsbrief ontvangt loopt 2012 reeds ten einde en bereiden wij ons voor op de Kerst- en Nieuwjaarsperiode.De jaarwende is een ideale gelegenheid om terug te blikken op het afgelopen jaar. Ons 11de mag zich verheugen in een stijgende belangstelling die zich uit in ons ledenaantal, de kaap van de 100 werd overschreden. De ingerichte activiteiten konden rekenen op een grote schare belangstellenden en wer-den door iedereen ten zeerste gewaardeerd. Denken wij maar aan onze stadswandeling, de mars Leopoldsburg – Hasselt, onze aan-wezigheid op de cultuurbeurs en op plech-tigheden rond het 11de Linieregiment bin-nen en buiten Hasselt, de voordracht over de 10-daagse veldtocht van 1831 door Kolonel b.d. Wilfried Van Hoeck, onze eerste deel-name aan de Jeneverfeesten met onze on-volprezen huisjenever De Piot. Over beide laatste activiteiten leest u trouwens meer in deze nieuwsbrief, die reeds het eerste num-mer van onze tweede jaargang is.

Ik wens dan ook van deze gelegenheid ge-bruik te maken om u en allen die u dierbaar zijn in naam van ons ganse bestuur prettige eindejaarsfeesten toe te wensen. Voor hen die een mooi 2012 achter de rug hebben wensen wij dat 2013 minstens even stralend moge zijn. Voor hen die een moeilijk 2012 kenden met ziekte, kommer en verdriet wen-sen wij dat 2013 hen terug gezondheid, voor-spoed en vreugde moge brengen.

Luk OliestelderVoorzitter

ONS 11DE HULDIGT 100STE LID

Ons 11de bestaat al meer dan 5 jaar. In 2012 besliste het bestuur om lidkaarten uit te brengen. Zo weten we exact wie onze ‘sympa-thisanten’ zijn. Het is een succes gebleken. Nu ongeveer een jaar later hebben we al meer dan 100 geregistreerde leden. Hiep, hiep, hoera! Net voor de start van de lezing op 12 oktober hebben we een momentje tijd gemaakt om ons 100ste lid in de bloemetjes...euhm...jenever te zetten. Guido Del Savio wist exact op het goede moment lid te worden van Ons 11de. Lidnummer 100 prijkt op zijn lidkaart. De voorzitter over-handigde hem dan ook met veel plezier een fl es De Piot-jenever. De heer Del Savio was zichtbaar tevreden met de eer en de heerlijke fl es jenever. Even later sloeg de schrik hem wel om het hart toen ‘zijn’ fl es als bedankje dan weer werd doorgegeven aan de spreker

Kolonel Wilfried Van Hoeck. Een kleine logistieke vergis-sing lag aan de ba-sis van het voorval. Algemene paniek werd op het nipper-tje vermeden.

Profi ciat aan Guido Del Savio, 100ste lid van Ons 11de.

Op vrijdag 12 oktober organiseerde Ons 11de een lezing over de 10-daagse veldtocht van 1831. We waren zeer verheugd dat we kolonel b.d. Wilfried Van Hoeck bereid hebben gevonden om deze lezing te houden. Hij heeft namelijk een grondige studie van deze periode van onze vaderlandse geschiedenis gemaakt. Wij wensen kolo-nel Van Hoeck nogmaals hartelijk te bedanken voor zijn vriendelijke bereidwilligheid en hem te feliciteren voor de zeer interessante en boeiende manier waarop hij ons dat verhaal gebracht heeft. Ook wensen we de brandweer van Hasselt te bedanken voor hun gastvrijheid en het ter beschikking stellen van hun accommodatie. Deze veldtocht was beslissend voor het voortbestaan van België en een groot deel van de gevechten vond plaats in de onmiddellijke omgeving van Hasselt.

Achtergrond

Na de eerste troonsafstand van Napoleon in 1814, versla-gen door de coalitietroepen, beslissen de grote mogend-heden, Groot-Brittannië, Oostenrijk, Pruisen en Rusland, de kaart van Europa te hertekenen. Ze erkennen de on-afhankelijkheid van Nederland en voegen België en het Groothertogdom Luxemburg erbij. Zo vormt het Konink-rijk Der Nederlanden een buffer tegen Frankrijk. Willem van Oranje wordt de eerste koning der Nederlanden ende Nederlandse grondwet wordt in onze provincies in

voege gebracht. Er blijft echter een grote onenigheid tussen de twee volkeren bestaan. De tegenstand van de Belgen is vooral gericht tegen de ‘absolutistische’ en ‘Hollandse’ houding van Koning Willem.

Op 25 augustus 1830 wakkert de opvoering van de ‘Stomme van Portici’ in de Muntschouwburg in Brus-sel de vaderlandse gevoelens aan en een volksopstand breekt uit. Koning Willem stuurt een leger van 6000 man, geleid door zijn zoon prins Frederik, naar België. De on-rust bereikt nu ook de andere steden en de volksopstand groeit. De spanning neemt toe. De Nederlandse troepen dringen Brussel binnen, maar stoten op straatversperrin-gen, op vuur van de vrijwilligers en op hevig verzet van de bevolking. Op 26 september 1830 wordt een ‘Voor-lopig Bewind’ geïnstalleerd. In de daaropvolgende nacht ontruimen de Nederlanders het Park van Brussel en bla-zen de aftocht.

Op 04 oktober 1830 verklaart het Voorlopig Bewind België onafhankelijk. Baron Surlet de Chokier uit Ginge-lom wordt het regentschap van de nieuwe natie toever-trouwd. De vijf grote mogendheden, Groot- Brittannië, Oostenrijk, Frankrijk, Pruisen en Rusland, leggen een wapenstilstand op. De onafhankelijke staat België wordt erkend en de eeuwige onschendbare neutraliteit van de nieuwe staat bevestigd.

Op 04 juni 1831 stemt het Nationaal Congres over de benoeming van Prins Leopold van Saksen Coburg tot ko-ning. Op 21 juli 1831 legt Leopold I, als eerste koning der Belgen, zijn eed af op het Koningsplein in Brussel. Koning Willem weigert echter de voorwaarden van de vrede te erkennen en valt op 02 augustus 1831 België binnen.

De strijdende partijen aan de vooravond van de veldtocht.

Het Belgische Leger had een totaal van 63000 man-schappen en 6500 paarden. De opperbevelhebber was koning Leopold I en het was opgedeeld in twee legers:

DE 10-DAAGSE VELDTOCHT VAN 1831

2 7

ONS 11DE ? AANWEZIG!

Als bestuur van Ons 11de proberen we aanwezig te zijn op een aantal plechtigheden. Een overzicht van de plechtig-heden waar we aanwezig waren: • Hasselt - 21 juli - viering van de nationale feestdag• Wespelaar - 16 september - Herdenking Slag van Wespelaar• Veltem-Beisem - 28 oktober - Herdenkingsplechtigheid• Hasselt - 1 november - Herdenking Gesneuvelden• Hasselt - 11 november - Herdenkingsplechtigheid Wapenstilstand• Hasselt - 15 november - Feest van de Dynastie

HET BEELD VAN DE PIOT

Sinds 1984 zijn de Piot enerzijds en de militairen van het Provinciecommando anderzijds de enige ‘piotten’ die de Hasselaren nog kunnen ontmoeten. Dat was vroeger anders. Gedurende meer dan 150 jaar was Hasselt een drukke garnizoensstad, met het 11de Li-nieregiment als bekendste eenheid.

De bronzen piot, die de wacht houdt aan de ingang van de voormalige Herkenrodeka-zerne, herinnert ons aan die belangrijke militaire aanwezigheid. Het beeld is het werk van de Hasseltse kunstenaar Marc Cox en is een hulde aan alle militairen die in Hasselt ge-kazerneerd waren en zijn. Mevrouw Elly Geyskens, gewaardeerd lid van Ons 11de en be-stuurslid van verschillende andere vaderlandslievende verenigingen weet er meer over. Haar vader, Arthur Geyskens, stond model voor het ontwerp van de Piot. Arthur was van de lichting 1930 en behoorde tot de 7de compagnie van het 11de Linieregiment.

De piot fl aneerde in die tijd door onze stad in een wollen uniform, kaki van kleur, met een lederen gordel en een koperen gesp. De schouderstukken droegen het nummer 11 en een koningskroon, verwijzend naar het ‘Elfste Linie’ van de infanterie. Op de knopen van het uniform schitterde eveneens het cijfer 11. Later werd dat vervangen door een ‘leeuwke’. De gesloten kraag werd afgeboord met ‘spiegels’: 2 rode stoffen opzetstuk-ken met koningsblauw boordje. De typische Politiemuts, ook ‘scheepke’ genoemd, was eveneens afgeboord met een koningsblauw biesje en voorzien van een cijfer 11 en een rood ‘fl ocheke’. De reserveregimenten van het 11de Linie droegen de nummers van hun regiment(20, 41 en 61) op tenue en politiemuts.

Wespelaar - 16 september Veltem-Beisem - 28 oktober

Hasselt - 11 november

LEZING OVER DE ‘10-DAAGSE VELDTOCHT’ EN DE ‘SLAG VAN HOUTHALEN’

Al eerder kon je lezen over de 10-daagse veldtocht. Het korte relaas van de gebeurtenissen en de omstandigheden in de beginjaren van het Koninkrijk België staat op pagina 2, 3 en 4. De lezing, van 12 oktober, over deze veldtocht was voor Ons 11de een succesverhaal. Als kleine vereniging zijn we fi er en blij met de belangstelling en de aanwezigheid van toch een 50-tal leden. Uit de reacties hebben we ook begrepen dat deze activiteit zeker mag herhaald worden. Het succes is te danken aan de spreker kolonel SBH b.d. Wilfried Van Hoeck. Met zijn enthousiasme, vakkenis en de heldere spreekstijl bracht hij een bijzonder boeiende lezing. Bij deze bedanken we kolonel Van Hoeck dan ook voor dit succes.Een activiteit zoals deze is ook een moment om de leden van Ons 11de samen te brengen. Dat is gelukt. de uitnodi-ging om na de lezing wat na te kaarten bij een borrel, werd dan ook niet afgeslagen. In kolonne vertrokken de luiste-raars naar de kantine. Een ideale gelegenheid om te proeven van onze unieke jenever. Een geslaagde avond. dank aan onze leden, dank aan de spreker en dank aan onze vrienden van de brandweer.

6

DE JENEVERFEESTEN 2012

Ons 11de heeft dit jaar voor de eerste keer een stand gehad op de Jeneverfeesten. Wij stonden op zondag 21 oktober opgesteld op het Kadettenplein op het terras van restaurant het Kookpunt. Dankzij de inzet van onze vrijwilligers, het prachtige weer, de mooie en gezellige standplaats, het muziek van Luc Cuppens en band werd het een aangename najaarsdag. Dankzij onze onovertroffen jenever ‘De Piot’ werd het een succes over de hele lijn. Wij zullen er alles aan doen om er in de toekomst weer bij te zijn. Dus afspraak op de zondag van de jeneverfeesten volgend jaar op het Kadettenpleintje. Een dikke merci voor de heer Kerkstoel voor het ter beschikking stellen van zijn terrein en voor de uitbater van restaurant het Kookpunt voor de toestemming om onze stand op het terras van zijn restaurant te mogen opstellen. Ter plaatse rust!

3

1. Het Scheldeleger was het grootste met 7 brigades, stond onder het bevel van generaal De Tiecken de Terhove en was opgesteld in de buurt van Antwer-pen.

2. Het Maasleger had 5 brigades en o.a. het 11de linie was een van de regimenten. De bevelhebber was generaal Daine. Hij verbleef met zijn staf in de stad Hasselt. De troepen waren gelegerd op de Teut in Zonhoven.

Het Nederlandse Leger had destijds 4 divisies met een totaal van 89000 manschappen en meer dan 9000 paar-den. De opperbevelhebber was koning Willem. Zijn zoon Frederik, prins van Oranje, was zijn onderbevelhebber. Het Nederlandse leger beschikte niet alleen over meer manschappen maar ook over een veel betere uitrusting en bewapening. De belgen hadden vooral wegens geld-gebrek een tekort had aan zowat alles. Ook de loyaliteit van een aantal offi cieren werd in vraag gesteld. Onder hen vernoemen we de bevelhebber van het Maasleger, generaal Daine.

De veldtocht

Op woensdag 3 augustus 1831 trekt de Prins van Oranje de grens met België over, valt Antwerpen binnen en ves-tigt zijn hoofdkwartier in Turnhout. Een deel van het Ne-derlandse leger scheidt zich af van de hoofdmacht en rukt op richting Hasselt. Op 5 augustus wordt Beringen inge-nomen. Vele inwoners van Beringen vluchtten naar Has-selt. De Belgische eenheden verzamelen zich ten Noor-den van Zonhoven. Op een heuvel rechts van de baan

naar ’s Hertogenbosch, bijna in Houthalen is hun kamp opgeslagen.De dag erna vallen de Nederlandse troepen zwaar onder vuur. Er vallen heel wat slachtoffers. De Belgen dwingen de Nederlanders tot een aftocht. Generaal Daine had de kans de Nederlanders uit te schakelen maar hij deed het niet; het gros van zijn eenheden bleef werkloos toezien vanaf de vlakte van Zonhoven. Die zelfde dag ontving hij het uitdrukkelijke bevel van koning Leopold I om zonder dralen naar Diest op te rukken en zich met het Scheldele-ger, dat in de omgeving van Leuven lag, te verenigen. Hij moest de Prins van Oranje, die zijn troepen aan het her-groeperen was, absoluut voor zijn. De generaal aarzelde echter. Hij ontving tegenstrijdige bevelen en verprutste nog heel wat tijd in het verplaatsen van de troepen. Hij begaf zich naar Hasselt in plaats van via Beringen en Tes-senderlo rechtstreeks naar Diest te gaan.

De Prins van Oranje was inmiddels Diest binnen getrok-ken en had er zijn hoofdkwartier geïnstalleerd. Een leger van 40000 Nederlanders, ondersteund door een mach-tige artillerie, begon het Maasleger in te sluiten. Generaal Daine was niet op de hoogte van de vijandelijke situatie. Pas op de middag van 7 augustus zond de generaal zijn voorhoede richting Diest. De Nederlanders naderden vanuit Herk-de-Stad en ter hoogte van de abdij van Her-kenrode kwam het tot een bloedig treffen. De Nederlan-ders vielen verschillende keren aan maar telkens werden ze teruggedreven. De Belgische troepen namen Kermt in en stelden zich op rond het kerkhof. Ook hier kwam het tot een bloedige slag. Uiteindelijk moesten de Nederlan-ders afdruipen tot in de bossen van Spalbeek. Maar weer vertikte generaal Daine het om de strijdende eenheden te versterken. Hij liet zelfs de achtervolging van de vij-and richting Herk-de-Stad staken en beval de terugtocht. De weg naar Diest was nu echter afgesloten. Het bericht kwam binnen dat de vijand St-Truiden had ingenomen. Men begreep dat de enige vluchtweg deze naar Luik was. Het Maasleger begon Hasselt te verlaten.

De vijand onder bevel van de Prins van Oranje zelf rukte opnieuw naar Hasselt op. In de namiddag van de 8ste au-gustus trokken ze via de Kuringerpoort de stad binnen.

4

BOERENKRIJGMONUMENT

De Boerenkrijg was een opstand van de plattelandsbevolking tegen de Franse over-heersers op het einde van de 18de eeuw. De voortdurende plunderingen, belas-tingen, antiklerikale wetten en vooral de invoering van de dienstplicht deden de boeren op het Vlaamse platteland naar de wapens grijpen. Een slecht bewapend en onervaren leger trok gedurende twee maanden ten strijde tegen het goed georga-niseerde Franse leger. Op 5 december 1798 werden de boeren in Hasselt verslagen. Ongeveer 400 van hen sneuvelden in deze ongelijke strijd.

Het standbeeld van de Boerenkrijg werd tijdens grote feestelijkheden in de zomer van 1898 ingehuldigd. In dat jaar werd in Vlaanderen het eeuwfeest van de Boeren-krijg herdacht. Op meer dan 50 plaatsen kwamen honderdduizenden mensen bijeen om de Boerenkrijg van 1798 te herdenken. Als apotheose werd op 28 augustus 1898 te Hasselt een nationale plechtigheid georganiseerd. 339 verenigingen namen deel aan een optocht en woonden de onthulling van het standbeeld bij. Het standbeeld stond oorspronkelijk aan de Luikerpoort. In 1968 verhuisde het naar het Leopold-plein, waar het nu nog steeds staat. Het is het werk van de beeldhouwers De Vriendt en Baggen uit Borgerhout. Het ontwerp ervan is van David van Lier.

Boven op de zuil prijkt de reuzenfi guur van een boer die alarm blaast op een ossehoorn en het vaandel van geloof en vaderland fi er verheft. Op de zuil zelf, ongeveer 4 m hoog, is een ontroerend tafereel afgebeeld. Een troepje boeren bid samen met enkele vrouwen en kinderen. Daarnaast verhaalt het beelhouwwerk een boeren-krijger die door Franssen wordt gedood. Verder onderscheid met een aantal verwonde boeren en een vaandrig, die door een priester ondersteund wordt en van hem de zegen ontvangt. De andere boeren houden zich kloek-moedig gereed terwijl de vrouwen wenen of de gewonden verzorgen.

De Belgische eenheden waren al richting Luik vertrokken. Enkele elementen van de achterhoede zouden nog in Kortessem slag leveren met de Nederlandse troepen die de achtervolging hadden ingezet. Op 9 augustus vernam Koning Leopold de melding van de nederlaag van het Maasleger. Het Scheldeleger dat zich in de streek rond Leuven had verzameld moest nu alleen de schok opvan-gen: 75000 Nederlanders tegenover 25000 Belgen. Een ongelijke strijd.

Op 12 augustus 1831 had in Leuven de laatste slag plaats tussen de Belgen en Nederlanders. De Nederlanders ble-ken te sterk voor onze troepen en omsingelden de stad. Ze dreigden ermee om Leuven te bombarderen. Maar voor de Nederlandse troepen de genadeslag konden toedie-nen kwam een Frans leger, onder leiding van Maarschalk Gérard, de Belgen ter hulp. Koning Willem die geen con-frontatie met de Fransen wilde aangaan, staakte de strijd en trok zijn leger, via Tienen, St-Truiden en Hasselt terug. Op 20 augustus trok het Franse leger Hasselt binnen. Zij werden zeer enthousiast door de bevolking onthaald. Op 27 augustus vertrokken ze terug naar Frankrijk en werden vervangen door Belgische troepen.

Tot zover, in grote lijnen, het verhaal van deze cruciale periode in onze geschiedenis waar het voortbestaan van België als onafhankelijke natie echt aan een zijden draad-je heeft gehangen.Kolonel Vanhoeck is tijdens zijn lezing meer in detail in-gegaan op de gebeurtenissen van de slag te Houthalen die op 5 augustus 1831 plaats vond. Wie daar meer over wenst te weten verwijs ik naar het boek over de Tiendaag-se Veldtocht dat uitgegeven werd door de heemkundige kring van Houthalen-Helchteren en waaraan kolonel Van-hoeck actief heeft meegewerkt. Het boek verhaalt speci-fi ek over de inzet van de Belgische eenheden vanaf het kamp op de Teut in Zonhoven.

5

MONUMENT LEOPOLD II

Ofschoon het Monument van Leopold II van betrekkelijk recente datum is, moet men toch tot in de twintiger jaren van de vorige eeuw teruggaan om het motief tot oprich-ting ervan te vinden. Op 18 maart 1929 werd op initiatief van de toenmalige Minister van Koloniën, de heer Henri Jaspar, de ‘Bond van het Congolees aandenken’ opge-richt. Koning Albert verleende er zijn hoge bescherming aan en Zijne Eminentie Kardinaal Van Roey het kreeg het erevoorzitterschap. Als voornaamste doelstellingen note-ren we: de herinnering aan de pioniers in Afrika levendig houden en de Belgische jeugd leren het pionierswerk van deze landgenoten waarderen.

Vele leden van de koloniale verenigingen hadden een grote bewondering voor Leopold II. Dankzij hem bestond de Belgische kolonie die hen zo dierbaar was. Alle Belgen, in casu Limburgers en Hasselaren, die met hem aan de wieg stonden van de verovering van een groot stuk Afrika, kregen meteen dezelfde heldenstatus. Naast de promotie voor de Belgische kolonie ijverden de Koloniale Dagen en de koloniale verenigingen voor het levendig houden van de herinnering aan deze ‘helden’. Om de 25ste verjaardag te vieren van de Koloniale Dagen richtten ze daarom een grote gedenksteen op met vermelding van alle namen van de Limburgse pioniers.

Op 16 juni 1952 legde toenmalig burgemeester Bollen de eerste steen van dit monument. Bij deze plechtigheid werd er ook een oorkonde ingemetseld. De inhuldiging vond plaats in augustus 1953. Generaal Daneels, vleu-geladjudant van Koning Boudewijn, onthulde het monument. Het monument werd ontworpen door architect Lippens en architect Moors uit Hasselt. Het beeldhouwwerk is van de hand van Raf Mailleux uit Genk. A. Myny was de steenkapper.

Het monument is in blauwe steen vervaardigd. Het bronzen borstbeeld van Koning Leopold II bekroont het ge-heel. Het gedeelte in blauwe steen bestaat uit zeven platen, met op de middelste, juist onder het borstbeeld, de Koninklijke kroon en in bronzen letters het opschrift: ‘Hulde aan Z.M. Koning Leopold II en aan al zijn Limburgse medewerkers’. De naam en geboorteplaats van alle Limburgers, die vóór 1908 in Afrika begraven zijn, staan er op vermeld. Het monument stelt de verschillende beschavingsetappes voor uit de geschiedenis van Kongo voor 1908. In 1958 werd voor het monument een praalsteen geplaatst die aarde bevat van de graven van twee Lim-burgse kolonialen die in Kongo sneuvelden, nl. M.N.E. Beckers uit Bilzen en E.P.G. Jehoel uit Eksel, begraven in Kinshasa(het vroegere Leopoldstad).Op het rechter paneel met als onderschrift ‘De bevrijding’ zien we een koloniaal offi cier met de Congolese vlag in de hand. Dit symboliseert de krachtinspanningen van de Belgische pioniers. Links van hem staan vier wa-penschilden, die van beneden naar boven de volgende jaartallen en symbolen dragen en de hierna vernoemde betekenis hebben:

-1876 en de Congolese vlag, voorstellend de Internationale Afrikaanse Vereniging, die zich het ‘openstellen van het Congobekken voor de Beschaving’ tot taak stelde en die de Belgische expeditie op het getouw zette, waarvan Dr. Arnold Maes deel uit maakte;- 1885 en de kaart van het Congobekken, symbool voor de uitroeping van de soevereine staat;- 1890 tot 1894 en een gebroken keten, symboliserend de veldtocht tegen de slavenhandel;- 1908, de Congolese vlag en het Belgisch wapenschild, de Belgische kolonie.

Op het linker paneel, met als ondertitel: ‘De beschaving’ is een missionaris afgebeeld op weg voor de bescha-ving en de bekering van Kongo, waarvan de landkaart op de achtergrond staat getekend. Rechts van hem weer vier wapenschilden met de volgende symbolen van beneden naar boven:

- de herautstaf van Mercurius en het kamrad, zijnde het zinnebeeld van de handel en de nijverheid;- de machete en de schop, wat de landbouw moet voorstellen;- potwerk, een ivoren tand en een korf, duidend op het ambachtswezen;- het rode kruis en een microscoop, symboliserend de hygiëne en de strijd tegen ziekten.

De gedenkplaat bij het monument van Leopold II werd onthuld op 2 juni 1984 door burgemeester Meyers. Deze gedenkplaat herinnert aan de 44 Limburgse slachtoffers van de jaren ‘60-’65. De onthulling van de gedenkplaat gebeurde naar aanleiding van het 50-jarig bestaan van de Koloniale Vereniging van Limburg.