VERHALEN UIT DE TAXI VERHALEN UIT DE TAXI VERHALEN UIT DE TAXI VERHA-VERHALEN UIT DE TAXI VERHALEN UIT DE TAXI VERHALEN UIT DE TAXI VERHALEN UIT DE TAXI VERHALEN

NIE

MA

ND

SLA

ND

Bij mij in de taxi ontmoet ik als chauffeur veel bijzondere mensen met de meest indrukwekken-de verhalen. Het zijn totaal verschillende men-sen. De één wil graag haar verhaal kwijt, terwijl de ander juist niet gestoord wil worden in zijn gedachtestroom. Piet is verlegen en zou zo graag eens voorin zitten. Met Kathy rijd ik extra voor-zichtig over hobbels, anders wordt haar hernia nog erger.

Het zijn vaak prachtige of intieme verhalen die de mensen in anonimiteit vertellen. Soms schrij-nend of juist grappig. Na het uitstappen zijn bestuurder en passagier weer vreemden voor el-kaar en wordt de taxi achtergelaten als een stukje niemandsland. De behoefte bloeide op om de verhalen vast te leggen. Zodat ze kunnen voortbestaan.

ONS VERHAALVoor de verhalen in dit boek kreeg ik toestem-ming om ze openbaar te maken. Het is een selec-tie uit vele mooie ontmoetingen. Samen geven ze een uniek kijkje in de taxi.

Samen met een tekstschrijver en een vormgever ben ik eind 2010 aan de slag gegaan. Er ontstond een boek dat nooit af of compleet zal zijn. Want ik zal prachtige mensen blijven ontmoeten. En bijzondere verhalen horen die ook een plekje in een boek verdienen. Achterin dit boek is ruimte gelaten voor uw eigen verhaal uit de taxi.

Graag wil ik alle klanten en collega’s bedanken voor de inspiratie en verhalen. En TCZ voor de volledige steun om dit boek te kunnen realiseren.

Nelleke Simons

In de taxi worden veel levensverha-len verteld. Regelmatig tonen die hoe een ‘kleine stap’ de grote le-vensloop van een mens of een heel gezin helpt vormen. Zoals toen de ouders van mevrouw Bakker in de jaren twintig ‘tijdelijk’ het achter-huis van een luxe villa langs de IJssel bij Zwolle betrokken.

Tijdens een ritje van Hattem naar Zwolle-Zuid in januari 2011, begint mevrouw Bakker* ter hoogte van de IJsselbrug te vertellen. “Ik ben gebo-ren en getogen in dat grote landhuis

aan de overkant van de rivier. Mijn vader wilde vanuit huis trouwen en zocht een woning voor hem en zijn aanstaande, mijn moeder dus. Dat was rond 1925. Mijn vader kwam terecht bij dit landhuis aan de IJssel. Het achterhuis stond tijdelijk leeg. De eigenaar zei: je mag hier tijdelijk wel wonen, maar als de tuinman weer terugkomt, moet je er wel uit.”

De tijdelijke bewoning kon dus twee maanden duren, maar het kon ook langer worden. “In die tijd was het heel lastig een huis te vinden. Veel

HUIS VAN MIJN JEUGDjonge, getrouwde stellen gingen bij hun ouders of schoonouders wonen. Mijn vader waagde de gok en betrok het achterhuis van de grote villa. Nu, 85 jaar later, woont mijn zus nog steeds in het achterhuis.”

Het hele gezin is groot geworden in en rondom de villa. “Wij speelden in de gegoede buurt met de kinderen van artsen en chirurgen. Dat was een luxe die ik gedurende mijn jeugd heb ontvangen, terwijl mijn ouders niet veel geld hadden.”Mevrouw Bakker vertelt in de taxi

honderduit. Over het prachtige speelgoed, de koekjes en fietsen des-tijds. En hoe prachtig ze met andere kinderen verstoppertje kon spelen in het gigantische huis langs de rivier. “Jammer dat we er al zo snel zijn”, zegt mevrouw Bakker als de bestem-ming bereikt is. “Ik vond het leuk in de taxi en kan er nog uren over doorpraten. Ik zou er wel een boek over kunnen schrijven.”

* De naam van deze persoon is op verzoek aangepast

WIJ S

PE

ELD

EN

DE

ST

IJDS

ME

T D

E K

IND

ER

EN

VA

N A

RT

SE

N E

N C

HIR

UR

GE

NW

IJ SP

EE

LDE

N D

ES

TIJD

S M

ET

DE

KIN

DE

RE

N

“WIJ S

PE

ELD

EN

DE

ST

IJDS

ME

T D

E K

IND

ER

EN

VA

N A

RT

SE

N E

N C

HIR

UR

GE

N

DE PERFECTIE VOORBIJOpenhartige levensverhalen die passagiers in de taxi vertellen, dragen vaak wonderlijke levensles-sen in zich. Zoals het verhaal van Wilfried Damen uit Zwolle. Na elf herseninfarcten heeft het jonge mu-ziektalent en de perfectionist van weleer zijn bakens verzet.

Onderweg van de Abel Tasmanstraat naar fysiotherapie aan de Werkeren-laan. “Hups, doe even de muziek uit, want muzikaliteit is een serieuze zaak”, zegt Damen met een glimlach. “Mijn moeder was concertpianiste en dochter van de hoforganist van de Duitse keizer Wilhelm ll. Zelf ben ik

op mijn vierde begonnen met blok-fluit. Zingen en pianospelen bleek ik ook goed te kunnen, maar zelf vond ik van niet. Blokfluit was mijn pas-sie.”“Ik ben gezegend met een waanzin-nig muzikaal talent, maar het nadeel is dat alles dan volmaakt moet zijn. Als ik zing of speel, moet het vol-maakt zijn. Ook al weet ik dat het me nog nooit is gelukt en ook nooit zal lukken. Het pogen blijft. Op de basis-school bleek ik een briljante leerling, waardoor ik veel tijd overhield. Al na twee maanden luisterde ik tijdens de les naar het gekwinkelier van de vogels, waar ik in mijn hoofd muziek-stukken van componeerde.”

Het gymnasium ‘fietste’ Damen met gemak doorheen. “Op een middag heb ik op school een stukje blokfluit ge-speeld voor een volle zaal. Eerst lachte iedereen me nog uit toen ik daar ging zitten met een stukje hout. Na twintig minuten was het doodstil. Ik speelde eigenlijk gewoon de deuntjes die in mijn hoofd zaten. Wat ik voelde, meer niet.”

“Op het conservatorium in Amsterdam kreeg ik op mijn 13e les van een weer-galoos musicus: Wim Meiboom. Hij waardeerde me enorm en liet me de moeilijkste stukken spelen: Il Cardelli-no van Vivaldi bijvoorbeeld. Ik speelde het gewoon uit mijn hoofd, foutloos.

Ik hoor ook altijd muziek: overdag, ‘s nachts. Ook nu ik zit te praten over muziek.”

Na elf herseninfarcten en een links-zijdige verlamming spaart Damen nu weer voor een blokfluit. “Benieuwd of ik het nog kan. Mijn adembeheersing is totaal weg, maar dat maakt niet uit. Ik denk dat ik er misschien nog wel een geluidje uit krijg. Daar zou ik heel blij mee zijn. Ha! Moet je horen wie het zegt: hij die volmaakt wil zijn. Zo zie je hoe dingen kunnen veranderen in een mensenleven.”

Wilfried Damen is overleden op 16 mei 2011.

IK D

EN

K D

AT

IK E

R N

OG

WE

L EE

N G

ELU

IDJE

UIT

IK

DE

NK

DA

T IK

ER

NO

G W

EL E

EN

GE

LUID

JE U

IT K

RIJG

IK D

EN

K D

AT

IK

IK D

EN

K D

AT

IK E

R N

OG

WE

L EE

N G

ELU

IDJE

UIT

KR

IJG IK

DE

NK

DA

T IK

ER

NO

G W

EL

WARM THUISZe was een jaar of 7, misschien 8. Een beetje verlegen, maar ze had ook een hoop meegemaakt. Dat kon je zien. Ze was al heel zelfstandig en volwas-sen.”

“Na verloop van tijd kwamen haar verhalen los. Dat gebeurde gewoon. Haar vader kende ze niet en bij haar moeder kon ze niet wonen. Waarom precies, weet ik niet. Ze was heel droevig omdat ze haar moeder miste. De leiding van haar tehuis was ook aardig, zei ze nog. Maar ja, dat haalt het nooit bij een thuis bij je moeder. Als vader van vier kinderen had ik echt met haar te doen. Als ik dan ‘s avonds thuiskwam, lagen mijn kinde-

Tussen vaste passagier en taxichauf-feur kan een bijzondere vertrou-wensband ontstaan. Maar hoe ga je daarmee om en wat kun je uiteinde-lijk echt voor elkaar betekenen? Jurry Weijmer droomde er ooit van om chauffeur te worden en rijdt naast zijn ‘gewone werk’ in de avonduren en het weekend op de taxi. “Even ontspannen als taxi-chauffeur.”

“Het is alweer een jaar of vier gele-den. Vier maanden lang moest ik op dinsdag en donderdag altijd om half zeven ‘s avonds een meisje van de naschoolse opvang in Kampen naar haar opvanghuis in Zwolle brengen.

ALS

GR

OT

E V

EN

T W

ER

D IK

OP

EE

NS

HE

EL K

LEIN

ALS

GR

OT

E V

EN

T

ALS

GR

OT

E V

EN

T W

ER

D IK

OP

EE

NS

HE

EL K

LEIN

ALS

GR

OT

E V

EN

T W

ER

D IK

OP

EE

NS

HE

EL K

LEIN

ALS

GR

OT

E V

EN

T W

ER

D IK

OP

EE

NS

HE

EL K

LEIN

ALS

GR

OT

E V

EN

T W

ER

D IK

OP

EE

NS

HE

EL K

LEIN

geraakt aan een vriendinnetje en de leiding en toen werd ze alweer voor de derde of vierde keer verplaatst. Toen brak er wel iets in mij. Als grote vent werd ik opeens heel klein.”“En toch moet je het weer proberen los te laten. Als taxichauffeur kan ik alleen wat voor zo’n meisje doen tijdens het stukje in de taxi. Zorgen dat ze met plezier meerijdt en het gevoel geven dat ze er toe doet. Ik wens dat ze toch nog een mooie ongedwongen jeugd heeft en inmiddels weer bij haar moe-der woont. Een mooie, ongedwongen jeugd, dat wens ik iedereen toe.”

ren lekker onbezorgd en onbezonnen in hun bedje te slapen.”

“Het ergste vond ik toen ze jarig werd. Dat vertelde ze al een week tevoren. Ze stapte op haar verjaardag in de taxi met allemaal cadeautjes. Daar was ze erg blij mee, maar er zat niets bij van haar moeder. Toen had ik haar bijna mee willen nemen naar huis. Je gunt zo’n kind een warm nest en een mooie verjaardag, maar het is uitkijken dat je zoiets niet zegt. Zo’n meisje is natuur-lijk heel breekbaar.”Uiteindelijk verhuisde ze naar een ander tehuis in Deventer. “Dat was meteen onze laatste rit. Ze vond het heel erg. Ze was net een beetje gewend

IN DE GARAGEEen wandeling met hoofdmon-teur Rinus Korenberg door de garage van TCZ aan de Burge-meester Roelenweg laat oude tijden herleven. Hier hebben door de jaren veel verande-ringen plaatsgevonden. Zeker sinds het pand in 1987 werd betrokken, toen de restanten van de eerdere koekjesfabriek nog duidelijk zichtbaar waren.

Rinus Korenberg werkte des-tijds al vijf jaar bij TCZ. “Toen we hier voor het eerst kwa-men, stond het vol met blauwe dozen met bedorven eieren. Overal stonden muizenval-letjes. Mijn voeten kleefden aan de grond, want er zat een dikke, vieze, bruine laag op de vloeren en balken. Van de vet-

dampen tijdens het bakken van de koekjes. Boven was de deegkamer en aan de voor-kant stonden de ovens. Daar in de garage, waar nu de olievaten en bandenapparaten staan, stond vroeger een lift om de vele kilo’s boter naar boven te brengen.”

Voor TCZ de bruggen, kachels en een af-zuiginstallatie kon plaatsen, moesten eerst de wanden en vloeren grondig worden schoongemaakt, met heel agressieve mid-delen. “Zo ging dat toen. Henk Zomerdijk heeft toen in z’n eentje alles schoonge-maakt. Hij had de gaten in zijn regenpak van die middelen.”Waar nu de wasstraat is, stond vroeger een scheve schutting. “Eerst was de wasplaats nog binnen, ongeveer waar nu het fietsen-hok ophoudt. Je kan alleen het putje nog zien zitten. En bij dat kleine deurtje waar je met de fiets de centrale in kan komen, daar kon je vroeger tanken.”

Het landschap brengt tijdens een taxirit vaak levendige herinneringen naar boven, zeker bij oudere passa-giers. Zoals mevrouw Wezenberg uit IJsselmuiden. Terwijl het landschap voorbij glijdt, komen bij haar herin-neringen boven uit de Tweede We-reldoorlog. “Het was wat spannend, maar voor mij als kind toch vaak ook heel gezellig.”

“Kijk dit hier was vroeger de hoofd-weg. Toen ik zelf nog auto reed, moest ik hier vroeger op de hoek bij de dijk

afslaan naar De Zande. Ik vond het met mijn rijexamen een van de lastig-ste punten. Oh en dit kruispunt herin-ner ik me nog van vroeger: mijn jeugd tijdens de oorlog. Als kind van zeven moest ik vanuit Kampen eens per week aardappels halen met mijn neef. Ik kan het me nog heel goed herin-neren. Het was winter 1944 en op een middag liepen we naar De Zande. Met een grote kar, aardappels halen voor de hele familie. Er lag veel sneeuw en we liepen hier langs de weg.” Op de terugweg vlogen er opeens veel

AARDAPPELS UIT DE ZANDEgevechtsvliegtuigen over. “We moes-ten in de loopgraven langs de weg duiken om te schuilen. Ik was niet echt bang hoor. Ik wist eigenlijk nog nauwelijks wat het was: oorlog, de Duitsers en deportaties. Het was wat spannend, maar voor mij toch vaak ook heel gezellig. We waren vaak met de hele familie bij elkaar als het onrustig was in de stad. Op een gege-ven moment raakte ook de Kamper stadsbrug beschadigd en konden we niet meer naar de overkant.” En zo eindigt het verhaal weer waar

het begon: autorijden. “Bijna nie-mand reed in die tijd nog in een auto hoor, behalve de burgemeester en de pastoor natuurlijk. Nee al die auto’s, het is een ware luxe! Toen ik op mijn dertigste zelf mijn rijbewijs haalde, voelde ik me echt ontzettend rijk en gelukkig. Oh, we zijn er alweer. Be-dankt voor het ritje. Je rijdt heel goed en veilig. Komt dit in een boek? Oh, wat leuk! Ik schrijf zelf gedichten!”

IK W

IST

NO

G N

AU

WE

LIJKS

WA

T O

OR

LOG

WA

S IK

WIS

T N

OG

IK W

IST

NO

G N

AU

WE

LIJKS

WA

T O

OR

LOG

WA

S IK

WIS

T N

OG

IK

WIS

T N

OG

NA

UW

ELIJK

S W

AT

OO

RLO

G W

AS

IK W

IST

NO

G N

AU

WE

LIJKS

WA

T

VAN BELANGBijzondere passagiers met bijzon-dere levensverhalen zorgen voor nieuwe inzichten. Zoals de profes-sor in de psychologie uit Brazilië die op een zondagmorgen instapt in de treintaxi. “Doordat alles af is, kun je je in Nederland overbodig voelen.”

“Zeg chauffeur, heb ik niet eerder bij je in de treintaxi gezeten? Leuk dat ik je na een aantal jaar weer tref. Het-zelfde adres alsjeblieft.”Dr. Jacob Laros werkt aan de Univer-siteit van Brasilia in Brazilië. Op deze zondagochtend stapt hij in, op weg naar de Veldweg in Hattem. “Mijn moeder woont daar nog in mijn

ouderlijk huis. Ik voel me bijzonder bevoorrecht dat ik er nog steeds kan terugkeren. Ik heb er als jongetje een bijzonder fijne tijd gehad. Er stonden toen nog veel meer bomen vlakbij ons huis. Wij woonden als het ware in het bos. Ik kon met mijn vriendjes heerlijk hutten bouwen, in bomen of onder de grond.” Na zijn studie psychologie in Gronin-gen, een ontmoeting met een Brazili-aanse en via een Braziliaanse profes-sor, vertrok de Hattemer uiteindelijk naar de hoofdstad Brasilia. Hij geeft er les op de universiteit. “Het is een land waar nog zoveel moet gebeuren. In Nederland lijkt alles zo goed als af.

Kijk hier naar het asfalt of de nieuwe IJsselbrug. Alles is perfect geregeld en in cultuur gebracht. Het gevolg is dat je je daardoor overbodig kunt voelen. In Brazilië niet. Daar kan nog heel veel verbeterd worden. Het is fascinerend daar deel van te mogen uitmaken. Het is van belang en geeft me veel voldoe-ning. Het onderwijsniveau verbeteren, is erg belangrijk om het land te ont-wikkelen.”“Met een collega in Groningen werk ik momenteel aan een niet-verbale intelli-gentietest. Dat maakt onze test minder afhankelijk van iemands sociaal-economisch milieu, dan veelgebruikte verbale tests. Die meting kan intelli-

gentie verwarren met taalvaardigheid. Intelligentie is voor mij niet hoe goed iemands geheugen is of hoeveel feiten iemand kan opslaan, maar het vermo-gen om te kunnen leren, oude struc-turen los te laten en flexibel nieuwe inzichten op te doen.”“Brazilië bevalt me uitstekend. Heer-lijk om elke dag met een zonnetje naar mijn werk te fietsen. Maar als ik hier dan weer kom, in mijn vertrouwde IJssellandschap, kan ik dat ook enorm waarderen. We zijn er. Wie weet tot een volgende keer en stuur het boek maar naar Brazilië!”

MIJN

VE

RT

RO

UW

DE

IJSS

ELLA

ND

SC

HA

P K

AN

IK E

NO

RM

WA

AR

DE

RE

N. M

IJN V

ER

TR

OU

WD

E IJS

-M

IJN V

ER

TR

OU

WD

E IJS

SE

L-LAN

DS

CH

AP

KA

N IK

EN

OR

M W

AA

RD

ER

EN

MIJN

VE

RT

RO

UW

DE

IJSS

ELLA

ND

SC

HA

P

MIJN

VE

RT

RO

UW

DE

IJSS

ELLA

ND

SC

HA

P K

AN

IK E

NO

RM

WA

AR

DE

RE

N. M

IJN V

ER

TR

OU

WD

E IJS

SE

L-LAN

NIET DOORVERTELLENErnesto en Pieter! Ik heb vroeger, tot 1977, 17 jaar met de stads- en streek-bussen gereisd en toen kende ik ook alle chauffeurs. Ik wist zelfs precies hun rooster, dus ik wist vooraf welke chauffeur zou komen. Ik kende ieder-een en ben nieuwsgierig, maar ik heb geleerd hun privacy in acht te nemen en niet alles door te vertellen”, aldus mevrouw.

“Ik heb jullie vorig jaar nog genomi-neerd! Toen ik op televisie hoorde dat er klachten waren over taxivervoer dat via de zorgverzekering loopt. Ik heb toen tegen een telefoniste van Zil-

Meneer en mevrouw de Wit zitten allebei in een rolstoel en reizen al jaren met de taxi. Ze kennen bijna alle chauffeurs van Taxi Centrale Zwolle (TCZ) bij naam en zijn erg content met de dienstverlening. En als er eens iets misgaat, heeft mevrouw zo haar methodes om te zorgen dat het weer goed komt.

Vandaag rijden we van hun woning in Zwolle-Zuid naar de Isala klinie-ken, locatie Sophia. Onderweg vertelt mevrouw De Wit* honderduit. “Ik denk dat John ons het vaakst rijdt. En Nelleke, Henri, Jan, Sylvian,

veren Kruis mijn verhaal eens verteld. Over onze goede relatie met TCZ en dat jullie zoveel goed werk voor ons doen. En dat ze daar ook eens wat mee moeten doen. Als wij met z’n tweeën bij het ziekenhuis zijn en ik bel dat er een rolstoelbus nodig is, dan komt er zo gauw mogelijk één.”

Het is wel eens misgegaan, toen er maar één rolstoel in de bus paste en met ons beiden erin de laadklep niet meer dicht kon. Er moest een andere bus komen, maar door een storing in de telefooncentrale moesten wij toen drieënhalf uur wachten. Het is dat

het regende, anders hadden we mis-schien met onze rolstoelen zelf terug kunnen rijden naar Zwolle-Zuid. Toen heb ik de krant gebeld. Wij kregen nog dezelfde dag excuses, bloemen en de ritprijs terug van TCZ, maar het kwam tóch in de krant. Toen ik daarna nog eens moest wachten op een taxi, heb ik tegen de telefoniste gezegd: nou moet je goed oppassen, want anders bel ik weer de krant!”

* De naam van dit echtpaar is op verzoek aangepast

IK H

EB

JULLIE

VO

RIG

JAA

R N

OG

GE

NO

MIN

EE

RD

! IK H

EB

JULLIE

VO

RIG

JAA

R N

OG

IK

HE

B JU

LLIE V

OR

IG JA

AR

NO

G G

EN

OM

INE

ER

D! IK

HE

B JU

LLIE V

OR

IG JA

AR

NO

G

IK H

EB

JULLIE

VO

RIG

JAA

R N

OG

GE

NO

MIN

EE

RD

! IK H

EB

JULLIE

VO

RIG

JAA

R N

OG

Regelmatig rijden mensen in de taxi mee die door een beperking niet zelf auto kunnen rijden. Het verhaal achter hun beperking is vaak indruk-wekkend. Zoals Ton van Vilsteren die van ‘hoogbegaafd jochie’ naar eigen zeggen plotsklaps een ‘kas-plantje’ werd. “Eerst wilde ik het liefst dood, maar nu ben ik blij dat ik leef.”

“Eigenlijk was ik al dood toen ik 12 was. Nu ben ik 43”, vertelt Van Vil-steren tijdens de rit. “Het ongeluk gebeurde toen ik uit school kwam. Ik

was hoogbegaafd en zat in de brug-klas atheneum. Ik leerde al op het niveau van 5 of 6 atheneum, in 13 vakken. Wiskunde, daar was ik echt goed in. Ik heb professoren geholpen ingewikkelde sommen te maken.”Tot het ongeluk in 1979 op de krui-sing van de Vechtstraat en Rhijnvis Feithlaan in Zwolle. “Ik kwam bij de fietsenmaker vandaan omdat mijn banden die ochtend lek waren. Ik ben aangereden door een auto, waarbij ook mijn hoofd ernstig letsel opliep. Ik heb heel lang op straat gelegen omdat de ambulance niet eerder kon komen.

SUPERINTELLIGENT vs KASPLANTJEDie is dood, dachten de artsen. Ik was klinisch dood en heb een halfjaar in coma gelegen. Mijn hele lichaam lag uit elkaar en moest als een puzzel weer in elkaar worden gezet. Ik kon 2,5 jaar niet eten en drinken. Dat kreeg ik via een slangetje. Toen ik bijkwam, wilde ik eerst het liefst dood. Toch willen ze dan dat je terugkomt. Toen heb ik heel hard gevochten om weer iets te worden. Dat is me toen gelukt. Maar natuurlijk nooit meer als vroe-ger. Als jongen was ik een van de sterkste, maar nu ben ik bijna niks.”“Ik moest alles weer opnieuw leren.

Zelfs ademhalen. En ik kon mijn oog-lid eerst nog geen millimeter optillen. Ik ben zeker in twintig ziekenhuizen geweest. Uiteindelijk noemden ze mij daar een wereldwondertje, maar zo zie ik dat zelf niet. Ik ben absoluut niet meer dan een ander. Ik zie het al-lemaal heel nuchter in. Ik ben heel blij dat ik leef en heb donders veel maz-zel gehad dat ik zoveel levensenergie had.” Zijn levenstip? “Verwacht niet teveel van jezelf.”

VE

RW

AC

HT

NIE

T T

EV

EE

L VA

N JE

ZE

LFV

ER

WA

CH

T N

IET

TE

VE

EL V

AN

JEZ

ELF V

ER

WA

CH

T N

IET

TE

VE

EL V

AN

VE

RW

AC

HT

NIE

T T

EV

EE

L VA

N JE

ZE

LF VE

RW

AC

HT

NIE

T T

EV

EE

L VA

N

Een bizarre ervaring tijdens een nachtrit. Het overkwam taxichauf-feur Sylvian Mouwer. En vooral ook de vrachtwagenchauffeur die bij hem in de wagen stapte, eigenlijk nog niet eens echt bewust van wat hem zojuist was overkomen.

“Het was midden in de nacht, een uur of half vier. Ik moest voor een rit naar de huisartsenpost in Zwolle. Ik verwachtte dat ik een apothekersre-cept moest ophalen, maar het bleek

een persoon te zijn. Hij stond midden op de weg. Het was een vrachtwagen-chauffeur. Hij zei: ‘Ik heb net iemand doodgereden.’ Tjonge, wat zeg je dan? Pas toen we reden, vroeg ik wat er gebeurd was.”“Op een kruising bij de Marsweg in Zwolle stond hij die avond te wach-ten met zijn vrachtwagen, toen een vrouw hem wenkte. Zo van: rij maar door. Toen hij de bocht naar rechts maakte, is de vrouw voor zijn wielen gesprongen. Eerst merkte hij niks. Tot

ONWERKELIJKomstanders begonnen te seinen. Toen hij stopte, lag de vrouw nog half onder de wagen. Ze was niet op slag dood.”De vrachwagenchauffeur was woe-dend. “Vooral uit onbegrip. Na lang sparen had de man net zijn eigen vrachtwagen gekocht. Hij was een ‘eigen rijder’. Zijn wagen net mooi geairbrushed. En toen gebeurde hem dit! Hij zei toen: Ik ga nooit meer vrachtwagen rijden. Ik doe het niet meer. Ik stop.”

“Het was eigenlijk heel bizar onze rit samen. Hij had net zoiets heftigs meegemaakt en ik rijd daar op weg naar Hardenberg eigenlijk gewoon, terwijl de rest van de wereld ligt te slapen. Heel onwerkelijk, een heel vreemd gevoel. Toen we op de be-stemming waren - ik weet niet of hij het bewust meemaakte - zei ik nog tegen hem: Ik hoop dat je uiteindelijk weer gaat rijden.”

IK H

OO

P D

AT

JE W

EE

R G

AA

T R

IJDE

N IK

HO

OP

DA

T JE

WE

ER

GA

AT

RIJD

EN

IK

HO

OP

DA

T JE

WE

ER

GA

AT

RIJD

EN

IK H

OO

P D

AT

JE W

EE

R G

AA

T R

IJDE

N.

IK H

OO

P D

AT

JE W

EE

R G

AA

T R

IJDE

N IK

HO

OP

DA

T JE

WE

ER

GA

AT

RIJD

EN

WERELD ONDER EEN KNOPGesprekken in de taxi zijn vaak bijzonder openhartig. Zoals met Robert Smit (49) uit Zwolle. Een techneut die de ziekte MS (multiple sclerose) kreeg en zijn eigen rolstoel ontwikkelde. “Ik geef lezingen over mijn ziekte, maar met vrienden praat ik er nooit over.”

“Ik kan eigenlijk niet zonder appara-tuur. Ik heb geen iPad, maar mijn rolstoel. Met één knop bij mijn hoofd-steun bedien ik mijn hele omgeving. De deuren thuis, de televisie of mijn computer. Alles met mijn hoofd. Dat is het enige dat nog goed werkt. Mijn rolstoel is uniek. Al mijn kennis over elektrotechniek zit erin. Met hulp van

Welzorg (hulpmiddelenspecialist, red.) heb ik hem kunnen realiseren. Eigenlijk is elektro een soort religie. Niemand heeft ooit een elektron zien vliegen. Je moet er maar in geloven.”

Na de mavo, mts en hts had Smit vele baantjes. “Ik was elektromonteur, werkte met ultra laag- en hoogspan-ning, als technisch vertaler en aan bovenleidingen. De IJsselbrug hier bij Zwolle heb ik ook gerenoveerd.”Tot de MS in 1992 toesloeg. “Zie je dat bundeltje draad in mijn tas? Dat is MS. Het zijn de zenuwen van mijn ruggenmerg. Mijn lichaam eet de isolatie van de zenuwbanen op. Zo ontstaat kortsluiting en worden

signalen niet goed doorgegeven. Zo vallen steeds meer functies uit. Toch wen je daar steeds weer aan. Alles kan uitvallen. Er wordt geen lichaamsdeel gespaard. Inenting kan volgens mij de oplossing zijn, maar daar zoeken ze niet naar.”

Zijn humor en wilskracht verloor Smit niet. “Ik wil blijven bijdragen aan de samenleving. Doordat ik veel over MS weet, geef ik regelmatig presentaties. Zoals nu zo bij ROC Landstede. Mijn bundeltje draad en goede verhalen, zijn genoeg. Aan voorlezen of sheets doe ik niet. Dat is zo ouderwets. Er worden veel vragen gesteld. Mannen vragen vaak naar de seks en vrouwen

of ik nog kinderen kan krijgen. Dat wij nu zo openhartig praten, is best bij-zonder, want eigenlijk praat ik er niet graag over. Lezingen geven wel, dat is meer afstandelijk. Maar met vrienden heb ik het er ook nooit over.”

Dankzij de Wet Maatschappelijke On-dersteuning (WMO) rijdt Smit met de taxi. “Dat is geweldig. Zo kom ik nog ergens. Ik heb ook de WMO-tours be-dacht”, grapt hij. “Dan kun je de hele dag meerijden voor vijf euro, maar je kunt niet zelf bepalen waarheen. Een soort tienertour, maar dan voor invali-den!”

MA

NN

EN

VR

AG

EN

NA

AR

SE

X, V

RO

UW

EN

NA

AR

KIN

DE

RE

N M

AN

NE

N V

RA

GE

N N

AA

R S

EK

S, V

RO

UW

EN

MA

NN

EN

VR

AG

EN

NA

AR

SE

KS

, VR

OU

WE

N N

AA

R K

IND

ER

EN

. MA

NN

EN

VR

AG

EN

NA

AR

SE

X, V

RO

U-

MA

NN

EN

VR

AG

EN

NA

AR

SE

KS

, VR

OU

WE

N N

AA

R K

IND

ER

EN

MA

NN

EN

VR

AG

EN

NA

AR

SE

X, V

RO

U-

HUISNUMMER

Het gebeurt nog wel eens, vertellen meerdere chauffeurs: klanten die de route vertellen en het opeens toch niet meer zo zeker weten. Of de oude dame in Berkum die steeds het huisnummer van haar vriendin vergat. Toen ze daar opgehaald moest worden, bleek het opgegeven huisnum-mer niet te kloppen. Het werd flink speuren bij de andere huizen. In dit geval onder flinke tijdsdruk en ook met een andere klant in de auto. “Na tien minuten kwam ze doodleuk, in alle rust uit een ander huis gewan-deld”, vertelt de chauffeuse. “Ik legde nog uit dat ze voortaan wel het goede nummer moet doorgeven omdat ze anders misschien de taxi mist. En dat ze met een ezelsbruggetje misschien huisnummer 24 kan ont-houden. Bijvoorbeeld het aantal uren in een dag. Of het aantal maanden in een jaar maal twee. Haar reactie? ‘Dan moet je dat maar net allemaal weten.’ Met stomheid geslagen reed ik verder. Stilte in de taxi. Alledrie met onze eigen vragen.”

KO

RT

E V

ER

HA

LEN

KO

RT

E V

ER

HA

-K

OR

TE

VE

RH

ALE

NK

OR

TE

VE

RH

ALE

N K

OR

TE

VE

RH

A-

STUKJE VERDER

Chauffeur Appie Albert Hol-lander haalt in 2007 een vrouw in een rolstoel op in de Zwolse wijk Stadshagen. “Nadat ik haar rolstoel heb vastgezet in de bus, vraag ik waar ze heen moet. Naar Maastricht... Huh?! Dat is even an-dere koek. Dat werd een lange rit. Ze bleek vlakbij de Belgische grens te moeten zijn in een enorme, luxe bungalow. Ik mocht er ook blijven eten. Een bijzondere ervaring. Ik kreeg ook nog 25 euro fooi!”

GOED NIEUWS

Vijf jaar lang, vervoerde chauffeur Marry Bouw-huis een nierpatiënte. “Ik ging ook met haar naar het ziekenhuis in Groningen. We hadden vanaf het begin een bijzonder contact. Het is vaak waardevol voor klanten als je bekend voor ze bent, zeker wanneer iemand ziek is. In vijf jaar zag ik haar zieker worden. Opeens hoefde ik jaar niet meer op te halen, maar ik moest wel even bellen. Ik schrok en dacht dat ze op sterven lag. Toen bleek ze een nieuwe nier te krijgen! Het gaat nu weer goed met haar en ze kan alles weer. Ze doet ook van alles voor de Nierstich-ting hier in de buurt. Ik heb nog steeds leuk contact met haar!”

KOELKAST

Taxichauffeur Henk Zomerdijk (al veertig jaar in dienst, tegen-woordig op kantoor bij TCZ) werd ooit gebeld of hij ook een koelkast kon vervoeren. “Als hij in de kofferbak past, dan kan het. Aangekomen bij een witgoedzaak in de Nieuwstraat in Zwolle, staat er al een man te wachten. Hij zet de koelkast ach-terin. Ik ben de straat nog niet uit of ik hoor sirenes achter me. De man gaat er vlug vandoor. Daar sta je dan met een gestolen koelkast, de politie op je dak en een ritje dat niet betaald is.”

DONALD DUCK

Een jongen van een jaar of acht, met bril en grote rugzak, stapt op een ochtend in 2011 in de taxi naar zijn school. Hij is te verlegen om iets te zeggen. Zelfs zijn naam niet. “Ik besluit wat over mezelf te vertellen”, zegt de chauf-feuse. “Waar ik woon en wat mijn lievelingseten is.” Hij lacht een beetje en haalt zijn schouders op. Als ik nog eens voorzichtig vraag wat hij leuk vindt, zegt hij plotse-ling heel zachtjes: ‘Donald Duck.’ Ik vraag of hij ook kan praten als Donald Duck. Dat doet hij, heel zachtjes. Hij schrikt er zelf een beetje van. ‘Zeg Donald Duck, hoe oud ben jij eigenlijk?’, vraag ik. In Duck-taal vertelt hij dan steeds meer en de verhalen worden steeds langer! Tot we bij zijn school zijn. Ik zeg: ‘Doe de groeten aan Kwik, Kwek en Kwak.’ Bij de schooldeur kijkt hij met een big smile achterom. Ik ben alleen vergeten te vragen hoe Do-nald Duck in de grote-mensen-wereld heet.”

WEERZIEN

Tijdens een rit met de re-giotaxi brengt chauffeur Selo Kutlubay twee dames naar Kampen, de één komt uit Staphorst, de ander uit IJsselmuiden. “Onderweg zitten ze een tijd met elkaar te praten en opeens zegt er een: Ach, jij bent Ali! Ze waren 78 en 80 en kenden elkaar toen ze 14 en 16 wa-ren. Een bijzonder weerzien. Nadat de eerste is uitgestapt, barst de ander in huilen uit. Waarom? Ze zegt: Ali is zo oud geworden.”

SCHADEVRIJ

TCZ-chauffeur Mar-ry Bouwhuis heeft in 2003 een oorkonde en een speldje gekre-gen van Mercedes omdat zij 500.000 kilometer schadevrij heeft gereden in één auto. Een oorkonde voor de Mercedes met kenteken JZ-NZ-95.

SERVICE

Na een dialyse in Meppel brengt chauffeur Frank Schirrmann een oude dame in een rolstoel naar huis. “Bij haar seniorenappar-tement vraagt ze of ik haar naar de keuken-tafel kan helpen. Uiteindelijk help ik haar in zo’n speciale elektrisch bedienbare stoel. Daarna vraagt ze of ik de gordijnen van de woon- en slaapkamer kan dichtdoen. Ik vraag of ik nog wat voor haar kan doen. ‘Een dekentje, ik heb het koud’, zegt ze. Ik help haar daarmee en kan weer verder. Ze zeggen vaak: service tot aan de voordeur en dan wegwezen, maar je zou zelf toch hulpbehoevend zijn. Twee dagen later is ze overleden. Ik was blij dat ik nog wat voor haar had kunnen doen.”

MIJN VERHAAL...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

......................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

......................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

......................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

......................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

......................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

......................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

Taxibedrijf Zilvertax gaat met twee wagens rijden. Jan Westeme-ijer neemt hiervoor de eerste medewerker in dienst, Jacky Wilke (na zijn pensionering ook nog chauffeur voor het groepsvervoer).

Op 20-jarige leeftijd begint Jan Westemeijer (1913) als zelfstandig taxichauffeur in Zwolle. Vanuit zijn woonhuis aan de Diezerenk rijdt hij met zijn auto (een Nash uit 1926) als ‘straattaxi’ vooral klanten van en naar het treinstation. Er was toen één taxibedrijf met per-soneel in dienst: Citax.

1933

1939

HIS

TOR

IE T

AX

ICE

NT

RA

LE Z

WO

LLE

HIS

TOR

IE T

AX

I-

Pas na de Tweede We-reldoorlog groeit het be-drijf flink. Al snel komt de tweede medewerker in dienst, Bertus Bosch (vader van cafébaas Paul Bosch).

Zilvertax start met rouw-vervoer. Ook trouwvervoer wordt een be-langrijke ver-voerstak.

De eerste diesel-taxi’s worden in gebruik geno-men. Brandstof-kosten dalen hierdoor fors: een liter benzine kostte 37 cent, diesel 13 cent.

1946

1955

1959

HIS

TOR

IE T

AX

ICE

NT

RA

LE Z

WO

LLE

HIS

TOR

IE T

AX

ICE

NT

RA

LEH

ISTO

RIE

TA

XIC

EN

TR

ALE

ZW

OLL

E H

ISTO

RIE

TA

XIC

EN

TR

ALE

TCZ gaat ook met bussen rijden, vanaf 1986 als Tou-ringcarbedrijf IJsseltours.

Historische mijlpaal: acht Zwolse ondernemingen – waaronder Zilver-tax – worden samengevoegd tot Taxi Centrale Zwolle (TCZ). Hieronder ook het autoverhuurbedrijf van Wim Westemeijer, de broer van de huidige directeur. Zijn bedrijf was gevestigd aan de Marsweg. Dit wordt de vesti-gingsplaats van TCZ. Bij de start met 25 chauffeurs. Zij starten ook met zit-tend ziekenvervoer voor het toenmalig Algemeen Ziekenfonds Zwolle (tot een aanbesteding in 1990).

1982

1984

Begin jaren zes-tig heeft Zilvertax (gevestigd in de Hoogstraat) zes vaste medewerkers in dienst. De eerste vier taxi’s worden uitge-rust met mobilofoon en taximeter. Naast de vele ritten van en naar het station, zor-gen cafés in Zwolle voor veel klandizie.

1960

Verhuizing naar het huidige pand aan de Burgemeester Roelenweg. Eer-der zat hier een koekjesfabriek, daarvoor een tassenfabriek.

De nieuwe Taxiwet zorgt landelijk voor grote veran-deringen en onrust, ook in Zwolle. Het meeste straat-taxiwerk van TCZ maakt definitief plaats voor ‘con-tractvervoer’ zoals leerlin-genvervoer (sinds de jaren ‘70), zittend ziekenvervoer, AWBZ-vervoer en uiteinde-lijk ook de regiotaxi’s (van 1995 tot heden).

TCZ heeft een wagenpark van 210 taxi’s met standplaatsen in Zwolle, Kampen en Meppel. Zo’n 280 mede-werkers (230 chauffeurs) verzorgen regulier taxivervoer, luxe personen-vervoer, rolstoelvervoer, AWBZ-groepsvervoer en trouw- en rouwver-voer in heel Noordwest-Overijssel en de Noordwest-Veluwe. Samen met Touringcarbedrijf IJsseltours (11 tou-ringcars voor vervoer van meer dan acht personen) is TCZ onderdeel van de H.J. Westemeijer Holding.

1987

1988

2011

HENNIE WESTEMEIJER

Veel veranderingen en grote onze-kerheid. Sinds hij in 1975 het fami-liebedrijf van zijn vader overnam, kent TCZ-directeur Hennie Weste-meijer de mores van een taxibedrijf. Als ‘kind van het oosten’ kreeg hij gelukkig de juiste remedie mee. “Gewoon je kop niet gek laten ma-ken.”

Sinds zijn meest prille herinneringen heeft de TCZ-directeur de lessen van zijn vader Jan Westemeijer meege-kregen. De bekoringen én de zorgen. Het ritme van de zware zesdaagse werkweek. De lange ‘late diensten’ in de jaren zestig: van half negen ‘s och-

tends tot de laatste trein ‘s avonds om kwart voor twaalf vertrok. En na-tuurlijk de bijzondere verhalen uit de taxi. “Zo werkt dat nou eenmaal bij een familiebedrijf. Het vormt je. Het harde werken, krijg je met de paple-pel ingegoten. Hart voor de zaak met bedrijfscontinuïteit als hoogste doel. Uiteindelijk is alles daarop gericht. Veel meer dan alleen winst op korte termijn”, aldus de directeur.Na de toenmalige hbs te hebben doorlopen en na zijn militaire dienst, ging hij in 1964 aanvankelijk nog aan de slag als vrachtwagenchauffeur. Tot hij in 1970 als taxichauffeur bij zijn vader in dienst trad bij Zilvertax. Zo

Directeur Hennie Westemeijer over het overleven met TCZ

leerde hij zelf de bijzondere mensen, belevenissen en verhalen in de taxi kennen. “Eigenlijk zou iedere psycho-loog een jaar in een straattaxi moeten werken. Zo leer je pas mensen ken-nen”, schetst Westemeijer lachend. In 1975 nam hij het bedrijf van zijn va-der over. In 1982 werd het met zeven andere ondernemingen samengevoegd en werd TCZ (Taxi Centrale Zwolle) geboren.

Nieuwe wegen Bedreigingen voor de continuïteit van het familiebedrijf waren er door de jaren heen volop. “Vooral door de veranderende wet- en regelgeving

waarmee wij werden opgezadeld. En de gevolgen van aanbestedingen. Steeds opnieuw moesten wij nieuwe wegen zoeken als er iets nieuws op ons pad kwam. Terwijl wij vooraf vaak al wisten dat zo’n maatregel geen succes zou worden.”Een voorbeeld: de Taxiwet uit 1988. “Die zorgde voor veel onrust. Ook hier in Zwolle. Het moest een vrijere markt opleveren, maar uiteindelijk zijn wij vrijwel al ons straattaxiwerk kwijtge-raakt. Echt enorm zonde. Concurrentie is prima, maar het werd té vrij, zonder goed toezicht. Veel van ons werk is overgenomen door bedrijven die niet voldoen aan onze kwaliteitseisen. Het

WA

T IK

VA

ND

AA

G W

IN K

AN

IK M

OR

GE

N V

ER

LIEZ

EN

WA

T IK

VA

ND

AA

G W

IN K

AN

IK M

OR

GE

N V

ER

LIEZ

EN

WA

T IK

VA

ND

AA

G W

IN K

AN

IK M

OR

GE

N V

ER

LIEZ

EN

WA

T IK

VA

ND

AA

G W

IN K

AN

IK M

OR

GE

N V

ER

-W

AT

IK V

AN

DA

AG

WIN

KA

N IK

MO

RG

EN

VE

RLIE

ZE

N W

AT

IK V

AN

DA

AG

WIN

KA

N IK

MO

RG

EN

VE

R-

heeft ook geleid tot enorme versnip-pering. De overheid krijgt nu in de gaten dat dit toch niet wenselijk is, maar dat is jaren later. Ondertussen moesten wij op zoek naar alternatie-ven. Die vonden wij gelukkig in het contractvervoer.”Met de toegenomen onzekerheid door aanbestedingen lijkt het runnen van een taxibedrijf vooral een voort-durende overlevingsstrijd geworden. “Vandaag kun je wat winnen, om het morgen weer te verliezen. Dat betekent: flexibel blijven om te kun-nen overleven. En vooral niet te veel lasten op je schouders nemen.”

Zwaard van DamoclesLasten beperken en flexibel blijven, is ook van belang bij de mogelijke ver-huizing van het bedrijf, om plaats te maken voor gebiedsontwikkeling van de gemeente Zwolle. Hierover wordt al vele jaren gesproken. “Ook zo’n verhuizing moet in ons geval kosten-neutraal. Wij kunnen en willen geen geld steken in een duur bedrijfspand. Wij investeren vooral in ons bedrijf: het wagenpark en de bedrijfsproces-sen. Dat is immers waar een klant ons op beoordeelt, samen met de dienst-verlening van chauffeurs. Onze eigen huisvesting is ondergeschikt. In onze

situatie moeten we duidelijk priori-teiten stellen en we kunnen elke euro maar één keer uitgeven. Die insteek is een voorwaarde om te overleven en een belangrijke reden van ons succes.”De mogelijke bedrijfsverhuizing hangt inmiddels al zo’n twintig jaar als een grote onzekerheid boven het pand aan de Burgemeester Roelenweg. “Als een zwaard van Damocles”, schetst Wes-temeijer. “Soms denk ik: nu komt er schot in. Maar dat was tien jaar gele-den ook al zo.”Er is volgens Westemeijer maar een remedie om goed om te kunnen gaan met de grote onzekerheid waar zijn

bedrijf mee te maken heeft. “Je moet gewoon je kop niet gek laten maken. Dat is een goede kwaliteit hier in het oosten.”

De optelsom van onzekerheden maakt speculeren over de toekomst niet een-voudig. “Je kunt in deze branche echt geen tien jaar vooruitkijken. Vijf jaar eigenlijk ook niet, maar toch moet dat. Ik zie dan ongeveer net zoveel kansen als bedreigingen. Dat hoort er blijkbaar nou eenmaal bij in deze branche.”

IED

ER

E P

SY

CH

OLO

OG

ZO

U E

EN

JAA

R IN

EE

N S

TR

AA

TTA

XI M

OE

TE

N W

ER

KE

NIE

DE

RE

PS

YC

HO

LOO

G Z

OU

EE

N JA

AR

IN E

EN

ST

RA

AT

TAX

I MO

ET

EN

WE

R-

IED

ER

E P

SY

CH

OLO

OG

ZO

U E

EN

JAA

R IN

EE

N S

TR

AA

TTA

XI M

OE

TE

N W

ER

KE

N

VE

RB

ON

DE

N I

N N

IEM

AN

DS

LAN

D V

ER

BO

ND

EN

IN

VE

RB

ON

DE

N I

N N

IEM

AN

DS

LAN

D

VE

RB

ON

DE

N I

N N

IEM

AN

DS

LAN

D V

ER

BO

ND

EN

IN

NIE

MA

ND

S-

CO

LOFO

ND

eze publicatie is een uitgave van:Taxi C

entrale Zwolle

Postbus 58000 A

A Zw

olle w

ww

.tcz.nl

Concept, realisatie en verzam

eling verhalen: Nelleke Sim

ons, SimonsZaken.nl

Overige teksten en eindredactie: Eric H

oogeweg, Tekstw

erkplaats.nlVorm

geving: Adri van der W

eerd, Netbedacht.nl

Druk: Zalsm

an, Kam

penO

plage: 1000 exemplaren

© 2011. A

lle rechten voorbehouden. Ondanks de zorgvuldigheid die aan deze uitgave is

besteed, kan de uitgever geen aansprakelijkheid aanvaarden bij eventuele onjuistheden. A

an de inhoud van deze publicatie kunnen dus geen rechten worden ontleend.

VRIENDEN WAARMEE U ALLEEN NOG KENNIS HOEFT TE MAKEN VREEMDEN ZIJN VRIENDENVREEMDEN ZIJN VRIENDEN WAARMEE U ALLEEN NOG KENNIS HOEFT TE MAKEN