8/9/2019 Nederlands - Spreekwoorden - Lijst

1/3

NR SPREEKWOORD / GEZEGDE BETEKENIS

1 Al draagt een aap een gouden ring, het is enblijft een lelijk ding

Niet uitsluitend de kleding geeft aanzien

2 Op alle slakken zout leggen Kritiek op iedere kleinigheid3 Blaffende honden bijten niet Wie dreigt is ongevaarlijk

4 Twee honden vechten om een been, dederde loopt er mee heen Twee hebben ruzie, de derde het voordeel

5 Een gat in je hand hebben Makkelijk veel geld uitgeven6 Iets door de vingers zien Ergens geen aandacht aan schenken7 Spijkers op laag water zoeken Zonder reden toch bezwaren aanvoeren8 Hij kijkt of hij zijn laatste oortje heeft

versnoeptErg beteuterd kijken

9 Het bijltje erbij neerleggen Opgeven

10 Vele handen maken licht werk Het gaat makkelijker als je samenwerkt11 Op een houtje moeten bijten Armoede lijden12 Naast je schoenen lopen Uit de hoogte zijn13 Een kat in de zak kopen Men komt bedrogen uit14 De oren van je kop kletsen Veel praten

15 Iets voor een appel en een ei verkopen Iets ver onder de gangbare prijs verkopen16 De kool en de geit sparen Beide partijen te vriend houden17 Van dik hout zaagt men planken Dan is het grof gedaan18 Iemand de ogen uit steken Iemand jaloers maken19 De kat de bel aanbinden Men komt bedrogen uit20 Op hete kolen zitten Niet langer kunnen wachten21 De hond in de pot vinden Er is niets meer te eten22 Die het onderste uit de kan wil hebben, krijgt

het lid op de neusBeheers uw hebzucht

23 Iemand bij de neus nemen Foppen, bedriegen24 Een oor aannaaien Bedotten25 Pronken met andermans veren Met de eer van een ander gaan strijken26 Het kind met het badwater weggooien Het goede samen met het slechte weggooien

27 Een zware pijp roken Een lastig werk verrichten of een moeilijkprobleem oplossen28 De kruik gaat zolang te water tot hij breekt Vroeg of laat schade ondervinden van een

verkeerde handelswijze29 Het water stijgt hem naar de lippen / Het

hoofd boven water houdenHet geld raakt nu helemaal op / Net genoeggeld hebben om te overleven

30 Grote vissen verslinden de kleine Machtigen verdrukken de zwakken31 Je handen in onschuld wassen / Als de ene

hand de andere wast, worden ze beideschoon

Verklaren onschuldig te zijn / Doorsamenwerking is het werk sneller gedaan

32 De bokkenpruik ophebben Mokken33 Van een kale kikker kan je geen veren

plukken / Waar kikkers zijn is ook waterWaar niets is, is ook niets te halen / In elkverhaal is wel een kern van waarheid

34 De appel valt niet ver van de stam (boom) Kinderen aarden meestal naar hun ouders

35 Je moet geen slapende honden wakkermaken

Je moet geen argwaan wekken

36 Men moet geen oude bomen verplanten Oude mensen moet men liever niet latenverhuizen

37 Met de kous op de kop thuiskomen Men is niet geslaagd38 Een lans breken voor iemand Het voor iemand opnemen39 Parels voor de zwijnen gooien Iemand iets geven dat helemaal niet aan

hem/haar is besteed40 Samen onder een hoedje spelen Iets (vaak negatiefs) samen doen41 Daar kwam de aap uit de mouw De waarheid werd bekend42 Iemand de das omdoen Het bestaan van iemand vernietigen43 Wie een kuil graaft voor een ander, valt er

zelf inWie een ander wil laten struikelen, valt zelf

44 Het mes snijdt aan twee kanten / Het zijnniet allen koks die lange messen dragen

Dubbel voordeel / Uiterlijk vertoon bewijstniets

8/9/2019 Nederlands - Spreekwoorden - Lijst

2/3

45 Een balletje over iets opgooien Zinspelend over iets beginnen te spreken46 Ergens met de pet naar gooien Niet precies en slordig werk47 De bloemetjes buitenzetten Van het leven genieten48 De vuile was buiten hangen Interne problemen bekend maken49 Onder de pannen zijn Financieel geen zorgen hebben50 Ieder huisje heeft z'n kruisje Overal zijn er wel problemen

51 Met de helm geboren zijn Iemand is paranormaal begaafd52 Met de deur in huis vallen Zonder omwegen het moeilijke punt bespreken53 Een stok achter de deur Een dwangmaatregel54 Door de mand vallen De onwaarheid wordt bekend55 De muren hebben hier oren Men kan afgeluisterd worden56 Met het hoofd tegen de muur lopen Door tegenwerking, niet bereiken wat men wil57 Iemand de les lezen Dat is een flinke berisping58 Goede wijn behoeft geen krans Iets goeds behoeft geen toelichting59 Als de kat van huis is, dansen de muizen Dan is er geen toezicht60 Geen rozen zonder doornen Lief en leed gaat samen61 Huilen met de wolven in het bos Meedoen met de meerderheid62 Van een leien dakje gaan / De kat uit de

boom kijkenEr zijn geen tegenslagen / Een afwachtendehouding aannemen

63 Een zwaluw maakt nog geen lente Er zijn meerdere voortekens nodig om ietsaannemelijk te maken64 Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is Iedereen doet iets op zijn eigen wijze65 Hoge bomen vangen veel wind Belangrijke personen krijgen veel kritiek

66 Vogeltjes die vroeg zingen zijn voor de poes Wie vroeg geniet, komt er bekaaid van af67 Een ezel stoot zich in t gemeen geen

tweemaal aan dezelfde steenNiemand maakt twee keer dezelfde fout

68 Gelijke monniken, gelijke kappen Iedereen is hetzelfde69 Het paard achter de wagen spannen De zaak verkeerd aanpakken70 Over het paard getild zijn Verwend zijn71 Men moet een gegeven paard niet in de bek

kijkenMen moet geen aanmerkingen maken op ietsdat men heeft gekregen

72 De spijker op zijn kop slaan De juiste woorden kiezen

73 Iemand gouden bergen beloven Iemand van alles beloven, maar de beloftenniet nakomen74 Bergen kunnen verzetten Onmogelijk schijnend werk verrichten75 Meer pijlen op de boog hebben Meer mogelijkheden of eigenschappen bezitten76 Een licht opsteken / Er gaat hem een licht op Om opheldering vragen / Hij begrijpt het77 Zijn eigen glazen ingooien Het voor zichzelf bederven78 Waar rook is, is vuur Daar zit iets van waarheid in79 Van de daken schreeuwen Overal bekend maken80 Hoog van de toren blazen Een grote mond opzetten81 Water naar de zee dragen Nutteloos werk82 Na regen komt zonneschijn / Achter de

wolken schijnt de zonNa tegenslag komt altijd weer een periode vanvoorspoed

83 Zo vrij als een vogel Erg vrij zijn, voelen84 Met je hoofd in de wolken zijn Intens gelukkig zijn85 Oude koeien uit de sloot halen / De koe bij

de horens vattenIets weer in herinnering brengen / Beginnenmet een lastige zaak

86 Achter het net vissen Geen succes hebben, te laat87 Als er een schaap over de dam is volgen er

meerEen voorbeeld nodig hebben voordat er ietsgedaan wordt

88 De hand in eigen boezem steken Eigen schuld erkennen

89 Het gras voor de voeten wegmaaien Iemand vr zijn in doen of zeggen90 Als het kalf verdronken is dempt men de put Als het kwaad geschied is neemt men pas

maatregelen91 Het ijzer smeden als het heet is / Op

hetzelfde aambeeld slaanOp het juiste moment handelen / Steeds weerover hetzelfde onderwerp beginnen

92 Vieze varkens worden niet vet Men moet niet te kieskeurig zijn93 Op hoge poten / Het been stijf houden / t

zijn sterke benen die de weelde kunnendragen

Kwaad zijn / Een prijs vasthouden en niet

verlagen / Mensen die ineens veel geld krijgen,geven het vaak te gemakkelijk aan de

8/9/2019 Nederlands - Spreekwoorden - Lijst

3/3

verkeerde dingen uit94 Een wit voetje halen In de gunst proberen te komen95 Met molentjes lopen Niet goed wijs of bij zijn verstand zijn96 Een man van de klok zijn / Hij heeft de tijd

aan zich zelfIemand die altijd op tijd is / Hij heeft alle tijd

97 Nieuwe bezems vegen schoon Personeel dat nieuw is doen hun best

98 Geen blad voor de mond nemen Zeggen waar het op staat99 Op grote voet leven Te royaal leven100 Een rotte appel in de mand maakt al het fruit

te schandeHet wangedrag van een persoon kan dereputatie van anderen schaden

101 Het eigen nest bevuilen Kwaadspreken over eigen familie of volk102 Een spaak in het wiel steken De voortgang belemmeren103 Als een vis op het droge Machteloos104 Kleine potjes hebben grote oren Kinderen horen veel!105 De knoop doorhakken Een beslissing forceren106 Hij heeft zijn sporen verdiend Hij heef zijn bekwaamheid bewezen107 Goed gemutst zijn Goed gehumeurd108 Daar kraait geen haan naar / Haantje de

voorste zijnDat komt niemand te weten / Er het eerste bijzijn

109 Elk meent zijn uil een valk te zijn Een ieder houdt het zijne voor het beste110 Als de vos de passie preekt, boer pas op jekippen

Pas op voor schijnheiligheid

111 Alle zeilen bijzetten / De wind in de zeilenhebben

Alles op alles zetten / Geluk hebben (in zaken)

112 Een stuk in de kraag Dronken zijn113 Het hart zinkt hem in de schoenen Hij verliest de moed114 Zijn benen onder andermans tafel steken Van iemand afhankelijk zijn115 Er ligt te veel dak op het huis Een gezelschap waarin ook ongewenste

personen zijn116 Een rad voor de ogen draaien Iemand misleiden117 Zoals de wind waait, waait zijn jasje Draait met alle winden mee118 Iemand er met de haren bijslepen Tegen zijn zin erbij betrekken119 De pot verwijt de ketel dat ie zwart ziet Iemand iets verwijten waar hij zich zelf ook

schuldig aan maakt120 Bij de pakken neerzitten Iets opgeven121 Door de bomen het bos niet zien Teveel details belemmeren het overzicht122 In troebel water is het goed vissen Men kan van de moeilijkheden van een ander

gebruik maken, om er zijn eigen voordeel meete doen

123 Je moet een schaap scheren als het wolheeft

Kies het juiste moment

124 Wie een hond wil slaan, kan gemakkelijk eenstok vinden

Als je iemand wilt straffen is er altijd wel eenreden

125 De lamp hangt scheef Geldgebrek126 Twee handen op een buik zijn Het in alles met elkaar eens zijn127 Op de koffie komen Teleurgesteld worden

128 Iemand aan het lijntje hebben Medewerking krijgen129 t ene oor in en t andere weer uit Iets horen, maar direct weer vergeten130 Een pluim krijgen / geven Iets goed doen / belonen131 Het hoofd in de schoot leggen Iets onderwerpen