TOERISME LOMMEL vzw Dorp 14 B-3920 Lommel

Tel. +32 (0)11 54 02 21Fax +32 (0)11 55 22 66

info@toerismelommel.bewww.toerismelommel.be

Openingsuren : di. tot vr. : 9 tot 17u / ma. : 9 tot 12u - 13 tot 17u / weekends : 10 tot 17u

10

11

5

6

7

8

9

9

4

12

12

13

3

NEDERLAND

10

11

5

6

7

8

9

9

4

1

2

12

13

3

De Watering Lommel

[natuurlijk LOMMEL zandvakantie in ‘t groen]

Bezienswaardigheden

Glazen Huis + Infokantoor Toerisme Lommel vzw

Huis van de Stad

Kerk Sint Pietersbanden

Burgemeestershuis

Domein de Groote Hoef + Molenmuseum vzw Levende Molens

De Leyssensmolen

Jeugdcamping

Duits militair kerkhof

De Soeverein + speeltuin + skatepark

De Kolonie Museum

Natuurgebied De Watering + Bezoekerscentrum Wateringhuis

Pools militair kerkhof

Mariapark

1 8

2 9

3 10

4 11

5 12

6 13

7

Natuurgebied De Watering Lommel

[natuurlijk LOMMEL zandvakantie in ‘t groen]

[De Watering

Historiek

In de noordoostelijke hoek van de stad, op de grens met Nederland, ligt Lommel-Kolonie met zijn natuurgebied “De Watering”.Tengevolge van de slechte economische toestand in het midden van de 19de eeuw vatte de staat het plan op om in de Kempen aan kolonisatie te doen. Een woest, schraal, droog heidegebied van 230 ha in Lommel-Kolonie kwam hiervoor in aanmerking. De doelstelling was om van deze oppervlakte een vruchtbaar gebied te maken. De zeer nabije ligging van het tussen 1843 tot 1846 gegraven Maas-Scheldekanaal was hiervoor een uitstekend vertrekpunt. Vanaf dat kanaal werden een brede voedingssloot (de Grote Fossé) en vervol-gens honderden kleine grachtjes gegraven om de graspercelen te bevloeien (vloeiweiden).De Watering leeft dankzij een ingenieus bevloeiingssysteem dat nu nog steeds functioneert. Men wilde in eerste instantie hooi winnen, dat hoofdzakelijk diende als wintervoeder voor o.a. paarden van het leger. Herinner je dat in die tijd tienduizenden militairen gekazerneerd lagen in Leopoldsburg (12 km van Lommel-Kolonie) en dat de paarden in de militaire strategie uiterst belangrijk waren. Bovendien moest er ook “brandstof” geleverd worden aan de “paardentram” in Antwerpen.In 1850 werden eveneens 20 staatshoeven, een kerk, een school en een pastorie gebouwd. Elke hoeve kreeg 4 ha grond ter beschikking. Het jaar daarna werden de hoeven verpacht aan kolonisten uit Vlaanderen, Brabant en Limburg. In totaal vestigden zich 120 inwoners in dit gehucht maar de strenge pachtvoorwaarden deden het project mislukken en na amper een jaar trok het merendeel terug naar hun heimat.In 1860 verkocht de staat de 20 hoeven van de “Colonie Agricole” aan de heer Keelhoff. De Watering kende meerdere eigenaars o.a. Graaf de Grunne de Montalambert. Deze laatste liet ze op zijn beurt over aan de luciferfabriek “Union Allumetière” die er canadabomen aanplantte. Zo ontstond de latere naam “stekskenswatering”. De staatshoeven werden later aan particulieren ver-kocht. In 1976, toen de prijs van het hout een crisis doormaakte, verkocht deze luciferfabrikant het huidige natuurgebied aan de gemeente.In 1983 werd “De Watering” verrijkt met het bezoekerscentrum “Het Watering-huis”, een natuur- en infocentrum“.

Fauna

Net als de fl ora biedt ook de fauna een zeer rijk aanbod.“De Watering” geeft aan niet minder dan 120 vogelsoorten een onderkomen.

Als we nagaan dat in gans België slechts 360 verschillende vogelsoorten voorkomen, betekent het dat een derde hiervan in “De Watering” nog steeds de geschikte omstandigheden vindt voor een vaste of tijdelijke verblijfplaats. Dit is beslist uitzonderlijk voor zo een klein gebied.Boeiende broedvogels zijn: IJsvogel, Wielewaal, Nachtegaal, Blauwe Reiger, Zwarte, Groene en Grote Bonte Specht, Torenvalk, Buizerd, Bosuil, Steenuil, Wulpto en vele anderen.Buiten de vogels hebben wij ook nog honderden insecten (vliegen, muggen, bijen, libellen, vlinders,...) amfi bieën (salamanders, kikkers, padden), vissen (23 soorten), reptielen (hagedissen, hazelwormen), zoogdieren (muizen, wezels, hermelijnen, bunzings, hazen, reeën) die “De Watering” verrijken.

Flora

“De Watering” is een echt plantenparadijs. Tot nu toe zijn er ongeveer een 350-tal verschillende plantensoorten geïnventariseerd. Hierbij zijn de kleine sporenplanten niet meegerekend. De rijkdom is zo groot dat hij moeilijk vol-ledig te inventariseren is en nog steeds evolueert.Als we dan vaststellen dat een 200-tal van de hier groeiende planten in ons land niet meer voorkomen en meerdere zelfs vrij zeldzaam zijn, blijkt hoe belangrijk het is om de plantenrijkdom en de vloeiweiden in de toekomst te beschermen en te behouden. Ook de verschillende struiken en bomen zijn rijkelijk vertegenwoordigd. Verschillende cultuurvariëteiten van populieren worden hier aangeplant en getest op groeisnelheid, diktegroei, ziektegevoe-ligheid, opbrengst e.a.Dit alles maakt van “De Watering” een uiterst gevarieerde levensgemeenschap, uniek in Europa.

Info : Toerisme Lommel vzw

Praktische informatie voor de wandelingen

In dit prachtige natuurgebied zijn er geleide wandelingen de eerste zondag van ELKE maand (ook op de eerste zondag van mei). De wandelingen staan onder de deskundige leiding van natuurgidsen van Natuurpunt Noord-Limburg. Deze natuurvereniging beheert ook de herstelde authentieke percelen Vloeiweiden in de Watering. Samenkomst voor deze geleide wandelingen telkens om 13.45 uur aan het Wateringhuis of om 14.00 uur aan het einde van de Koloniestraat. Deelname aan deze geleide wandelingen is volledig gratis.

Groepen en scholen kunnen er (met uitzondering van de broedmaand mei), elke dag van het jaar wandelen doch enkel onder begeleiding van een natuur-gids en op aanvraag bij, ofwel:

Toerisme Lommel vzw - tel. 011.54.02.21 of e-mail : info@toerismelommel.be Conservator Albert Mertens - tel. 011.64.94.00 of e-mail : albert.mertens@skynet.be

Museum De Kolonie - tel. 011.80.34.10 of e-mail : ferdi.geerts@erfgoedlommel.be

De aanvraag dient ten laatste drie weken voor het bezoek te gebeuren.

Tarieven ... Groepen en verenigingen: 30 euro - tot 30 personen per gids... Lommelse verenigingen en groepen: 25 euro - tot 30 personen per gids... Scholen buiten Lommel: 20 euro - maximum 15 leerlingen per gids... Lommelse scholen: 15 euro - maximum 15 leerlingen per gids

Het afgesproken bedrag dient minstens één week op voorhand gestort te worden op rekeningnummer 456-1108829-49 van Natuurpunt Noord-Limburgs Reservatenfonds.Buitenlanders kunnen overschrijven op “Natuurpunt Noord-Limburgs Reserva-tenfonds” IBAN-nummer : BE97.4561.1088.2949 / BIC-code : KREDBEBB

Praktische informatie over het bezoekerscentrum Het Wateringhuis

Het bezoekerscentrum “Het Wateringhuis” bevat diverse tentoonstellingspane-len over het ontstaan en het beheer van “De Vloeiweiden” in “De Watering” en over de fauna en fl ora van het waardevolle natuurgebied. Op een maquette wordt het bevloeiingssysteem aanschouwelijk voorgesteld. Een documentaire fi lm (duur 35 minuten) verduidelijkt het ontstaan, het gebruik, de evolutie in het beheer, het cultuurhistorisch belang en de natuurwetenschappelijke waarden van de Vloeiweiden en van de Watering. Ondertussen kunnen kleine kinderen terecht in een educatieve kinderruimte.

Open: elke eerste zondag van de maand en elke zondag van juni, juli, augustus en september van 14.00 uur tot 18.00 uur. De toegang is gratis. Voor een geleid bezoek met gids op andere dagen gelden dezelfde voorwaarden en de tarieven zoals bij de wandelingen.

Parc naturel De WateringAu milieu du 19ième siècle, le nouvel Etat belge a commencé le procès de colonisation pour convertir une bruyère sauvage, aride et sèche de 230 ha à Lommel-Kolonie en terrain fertile. Grâce au Canal Meuse-Escaut, on a pu creuser un grand fossé d’irrigation (le Grand Fossé) et à partir de celui-ci des centaines de petits fossés pour l’irrigation des parcel-les d’herbe (les champs d’épandage). De Watering existe grâce à ce système d’irrigation ingénieux, qui fonctionne encore actuellement. En 1860, l’Etat a vendu les 20 fermes à la ‘Colonie Agricole’ de Monsieur Keelhoff. Les fermes de l’Etat ont été vendues plus tard à des personnes privées. En 1976, l’administration de Lommel a acheté le parc naturel actuel.En 1983, on a ajouté à “De Watering” le centre pour visiteurs “Het Wateringhuis”, un centre de la nature et d’information.Dans ce parc naturel merveilleux, on organise des promenades guidées le premier diman-che de chaque mois. Les promenades sont organisées sous la direction compétente de guides de Natuurpunt Noord-Limburg. Cette association de la nature gère aussi les parcelles authentiques restaurées, les champs d’épandage, dans De Watering. Pour les promenades, on se rencontre toujours à 13 :45h à la Wateringhuis ou à 14 :00h à la fi n de la Koloniestraat. La participation à ces promenades guidées est totalement gratuite.

Nature reserve ‘De Watering’In the middle of the 19th century the new Belgian state started the colonisation process to convert a 230 ha (= 568 acres) waste, poor and dry moorland into a fertile region. Thanks to the Maas-Scheldt canal a wide feeder ditch (the ‘Grote Fossé’) and consequently hundreds of small ditches could be dug in order to irrigate the grass parcels (sewage pastures). The ‘Watering’ still lives thanks to that ingenious irrigation system that is still functioning. In 1860 the state sold the 20 farms of the “Colonie Agricole” to Mr. Keelhoff. Later on the state farms were sold to private persons. In 1976 the municipality of Lommel bought the actual na-ture reserve. In 1983 “De Watering” was enriched by the visitors’ centre “Het Wateringhuis”, a nature- and information centre. “In this splendid nature reserve, guided walking tours are organised on every fi rst Sunday of the month. The walks are professionally guided by nature guides of ‘Natuurpunt Noord-Limburg’. This nature protection organisation also controls the restored authentic parcels of sewage pastures in the ‘Watering’. People who wish to take part in such a guided tour meet at 1.45 p.m. at the ‘Wateringhuis’ or at 2 p.m. at the end of Koloniestraat. The tours are free of charge.

Naturlandschaft ‘De Watering’ (Die Wassergräben)

In der Mitte des 19. Jahrhunderts startete der neue belgische Staat den Kolonisationspro-zess mit dem Zweck ein 230 ha gro�es, ödes, dürres und trockenes Heidegebiet in Lommel-Kolonie in eine fruchtbare Gegend zu verwandeln. Der Maas-Scheldekanal ermöglichte es einen breiten Nährgraben (den “Grote Fossé”) und danach hunderte von kleineren Gräben zu graben um die Grasparzellen zu bewässern (“vloeiweiden” = Bewässerungswiesen). Die “Watering” verdankt ihr Leben dem ingeniösen Bewässerungssystem das auch heute noch immer funktioniert. 1860 verkaufte der Staat die 20 Bauernhöfe der “Colonie Agri-cole” an Herrn Keelhoff. Die Staatshöfe wurden dann später an Privatpersonen verkauft. 1976 kaufte die Gemeinde Lommel die gegenwärtige Naturlandschaft. 1983 wurde die “De Watering” bereichert mit dem Besucherzentrum “Het Wateringhuis”, einem Natur- und Informationszentrum. In dieser wunderschönen Naturlandschaft werden jeden ersten Sonntag des Monats be-gleitete Spaziergänge veranstaltet, unter der Leitung von sachkundigen Naturführern von “Natuurpunt Noord-Limburg” (Naturpunkt Nordlimburg). Dieser Naturverein verwaltet auch die wiederhergestellten authentischen Bewässerungsparzellen in der “Watering”. Treffpunkt für diese begleitete Spaziergänge immer um 13.45 Uhr am “Wateringhuis” oder um 14.00 Uhr am Ende der Koloniestraat. Teilnahme an diesen begleiteten Spaziergängen ist völlig kos-tenlos.

Verantwoordelijke uitgever: Toerisme Lommel, Dorp 14, 3920 Lommel

F

E

D