bureau SLAarchitectuur en stedenbouw21/06/2010 Nationaal Glasmuseum Leerdam

FOTO’S

Jeroen Musch

INTERIEUR:

Piet Hein EekEek & Ruijgrok BVNuenenseweg 1675667 KP Geldrop

PROJECTMANAGEMENT:

Bloeii Advies en Ontwikkeling‘t Oosteneind 1E4158CA Deil

CONSTRUCTIEF ADVIES:

Sineth Engineering B.V. Stationsplein Noord-oost 262Gebouw 144, ruimtenr. 0341117 CJ Schiphol

ADVIES BOUWKOSTEN:

WM ConsultStaalstraat 45344 KG Oss

AANNEMER:

Aannemersbedrijf J. van Daalen B.V.Postbus 99 4200AB Gorinchem

Colofon

PROJECT:

Verbouwing Nationaal Glasmuseum Leerdam

OPDRACHTGEVER:

Kleurrijk Wonen’t Oosteneind 1d 4158 CA Deil

GEBRUIKER:

Nationaal GlasmuseumLingedijk 28-304142 LD Leerdam

ONTWERPERS:

bureau SLAwe are architectsNL-1094 RB Amsterdaminfo@bureauSLA.nlwww.bureauSLA.nltel. +31 20 688 0 317

TEAM:

Peter van AsscheMathijs CremersMick van EssenGonçalo MoreiraGražina Bendikaite Tereza Novosadová

0 50m

2830 LINGEDIJK

N

situatie

Het Nationaal Glasmuseum in Leerdam verzamelt, onderzoekt en toont beeldende kunst en vormgeving in glas van 1850 tot heden. Het is schatkamer, laboratorium en kenniscentrum van het Nederlandse glas. In 1953 werd het glasmuseum ingericht in het woonhuis van Cochius, de grondlegger van het Leerdamse glas. In de afgelopen 55 jaar is de villa nooit structureel verbouwd.

Ruim vijf jaar geleden heeft het bestuur van het Nationaal Glasmuseum een ingrijpend vernieuwingsproces in gang gezet. Dit proces omvat de professionalisering van de eigen organisatie, herijking van haar missie en het uitzetten van strategische keuzes. De huidige huisvesting van museum en kantoren voldeden niet aan de eisen die de nieuwe missie van het Nationaal Glasmuseum stelde. Een renovatie van de oude villa van Cochius was hard nodig. Verwerving van het naastgelegen pand op de Lingedijk 30 bood geweldige mogelijkheden het museum met kantoren weer op kwalitatief hoog niveau te brengen.

1. Inleiding

28 30 28 30

28 30

28 t/m 30

28 t/m 30

NationaalGlasmuseum

NATIONAAL GLASMUSEUM

28 30

NationaalGlasmuseum

alweer eenkantoorvilla

28 30 28 30

28 30

28 t/m 30

28 t/m 30

NationaalGlasmuseum

NATIONAAL GLASMUSEUM

28 30

NationaalGlasmuseum

alweer eenkantoorvilla

28 30 28 30

28 30

28 t/m 30

28 t/m 30

NationaalGlasmuseum

NATIONAAL GLASMUSEUM

28 30

NationaalGlasmuseum

alweer eenkantoorvilla

Het lijkt efficiënt de functies van het museum strikt te scheiden: museum in één villa, kantoren in de andere, depot separaat en de winkel, horeca en kassa dicht bij elkaar.Dat was dan ook onze opdracht.

Het is wel een beetje saai. Je kunt omhoog en omlaag door de museumvilla. De kantoorvilla heeft de uitstraling van een...tja... kantoorvilla. Het museum is wel groter, maar dat zie je niet. Gemiste kans: de potentie van het hebben van twee gebouwen wordt niet benut.

Ruimtelijk concept

28 30 28 30

28 30

28 t/m 30

28 t/m 30

NationaalGlasmuseum

NATIONAAL GLASMUSEUM

28 30

NationaalGlasmuseum

alweer eenkantoorvilla

28 30 28 30

28 30

28 t/m 30

28 t/m 30

NationaalGlasmuseum

NATIONAAL GLASMUSEUM

28 30

NationaalGlasmuseum

alweer eenkantoorvilla

28 30 28 30

28 30

28 t/m 30

28 t/m 30

NationaalGlasmuseum

NATIONAAL GLASMUSEUM

28 30

NationaalGlasmuseum

alweer eenkantoorvilla

Stel dat je in staat zou zijn beide villa’s te gebruiken voor expositie. Dat zou volledige benutting van de ruimte zijn. De bezoeker krijgt het gevoel dat hij of zij ongegeneerd in alle hoeken van de huizen van Cochius en Bunge kan neuzen en werkelijk alles te zien krijgt. Er zijn geen gesloten deuren.

We zouden een manier moeten kunnen vinden om lange lijnen te maken. Het museum moet zich letterlijk en figuurlijk breed maken. Op deze manier is maar één lift nodig om alles gelijkvloers te bereiken en is het museum op een prettige manier toegankelijk. Ook wordt het Nationaal Glasmuseum stoer: het krijgt misschien de uitstraling die bij haar nationale karakter hoort. Wie niet breed is, moet zich breed maken: het Calimero-effect.

Nog wel jammer dat je op en neer gaat in beide villa’s. Het museum blijft bestaan uit kleine kamers, het is beperkt toegankelijk voor minder validen en je blijft trappen lopen.

De Open Depotbruggen contrasteren sterk met de oude villa’s. De villa’s zijn oud en hebben duidelijke sporen van 90 jaar geschiedenis. De restauratie heeft niet getracht deze geschiedenis weg te poetsen. Sommige delen zijn grondig gerestaureerd, omdat een nieuwe functie dat vereist. Andere delen zijn zichtbaar aangeheeld, omdat er gerepareerd moest worden. Weer andere delen zijn gelaten zoals ze zijn: authentiek, onopgepoetst en zelfs onaf. De loopbruggen daarentegen zijn vormgegeven met een zo hoog mogelijke graad van perfectie. De stalen loopbrugconstructie is in de gevels omkleed met wanden van polycarbonaat. De constructie is daarmee zowel van binnen als van buiten alleen vaag zichtbaar, terwijl een diffuus licht naar binnen wordt gelaten. Ook het plafond bestaat uit panelen polycarbonaat, waarachter de lichtarmaturen zijn weggewerkt. Hiermee hebben de vier bruggen een beleving van een abstracte, lichtgevende ruimte. De vitrinekasten met 9.000 stuks glas, de collectie van het museum, zijn door Piet Hein Eek met dezelfde gedachte vormgegeven: strakke elementen van glas en aluminium, naadloos aansluitend aan vloer en plafond. De polycarbonaat binnengevel vormt de achterwand van de vitrinekasten.

De buitenzijde van de loopbruggen is rondom omkleed met grijs gemoffeld strekmetaal van aluminium. Hiermee wordt de abstractiegraad nog verhoogd: er is geen verschil tussen dak, gevel en onderzijde en de aansluiting met de bestaande villa’s is messcherp. Het strekmetaal fungeert als een netkous om een been: alle pukkels worden weggewerkt. Door de halfdoorlatendheid van het strekmetaal fungeert de gevel als zonwering en als opening voor daglicht.

Open Depot loopbruggen

Open Depot loopbruggen1. Het interieur van de beide woonhuizen wordt gesloopt. De huizen worden klaargemaakt voor renovatie en de plaatsing van een lift.In de werkplaats wordt een begin gemaakt met het maken van de eerste loopbrug.

2. De villa’s zijn leeg en klaar voor een nieuw interieur.Er wordt gewerkt aan de eerste loopbrug in de werkplaats.

3. Het interieur van de villa’s wordt vernieuwd. Voor de ophanging van de bruggen worden voorzieningen aangebracht.Op de werkplaats is de eerste verbindingsbrug nu klaar.

4. De verbindingsbrug wordt over de Linge naar het Nationaal Glasmuseum vervoerd.

5. Op één dag worden de verbindingsbruggen met een hijskraan ingehangen. Het museum is klaar voor gebruik.

Een diagram uit de presentatie van het voorontwerp. Uiteindelijk bleek het efficienter om de bruggen over land aan te voeren, verder is de uitvoering op deze manier verlopen. De bruggen zijn geprefabriceerd op een werf waarbij de vloeren, daken en profilering ten behoeven van de polycarbonaat gevels geheel zijn aangebracht (hier en daar werd ruimte gereserveerd voor hijsen tijdens transport en plaatsing).Met tussenpozen van een week werden de bruggen geplaatst. Deze week werd gebruikt voor het waterdicht maken van de ‘manchet’ aan weerszijde van de brug.

Uitvoering

1. d

epot

bru

g 2. r

esta

uran

t 3. e

xpo/

film

4. m

iva

toile

t 5. a

dmin

istrat

ie 6

. lift

7. h

eren

toi

let 8. d

ames

toi

let 9. e

xpo

10. c

onse

rvat

or 1

1. ter

ras

TUIN

NIV

EAU

12

3

4

5

6

78

9

10

11

10

1. d

epot

bru

g 2. m

useu

mwin

kel 3. e

ntre

e 4. k

anto

or 5

. ont

vang

stka

mer

6. e

xpo

7. lift

DIJK

NIV

EAU

12

3

4

5

6

66

7

1. d

epot

bru

g 2.ka

ntoo

r/bi

blio

thee

k 3. e

xpo

4. c

v ru

imte

5. l

ift

1E V

ERDI

EPIN

G

ZOLD

ERVE

RDIE

PING

5 5

1 1

2

3

33

3

33

4

DAKA

ANZI

CHT