Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou...

41
Na een overlijden Vraag, indien mogelijk, na bij de familie wat zij willen uitdrukken of benadrukken met dit moment. Denk aan de sfeer (muziek, sfeerlicht, …) Vraag achteraf na of iemand nog iets wil toevoegen of zeggen voor je het ritueel definitief afrondt en de kamer verlaat.

Transcript of Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou...

Page 1: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Na een overlijden

Vraag, indien mogelijk, na bij de familie wat zij willen uitdrukken of benadrukken met dit moment. Denk aan de sfeer (muziek, sfeerlicht, …) Vraag achteraf na of iemand nog iets wil toevoegen of zeggen voor je het ritueel definitief afrondt en de kamer verlaat.

Page 2: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Beste mensen,

we zijn hier samen om afscheid te nemen van N., die zonet

onverwacht/ na een lange ziekte/ na een ongeval/ plots overleden is.

Via gedichten en rituelen willen we troost zoeken bij elkaar en mooie

herinneringen aan haar/ hem geboren laten worden. Woorden zijn

soms moeilijk te vinden, er zijn zoveel vragen en gemengde emoties.

Wat doet recht aan ons verdriet, aan dit nauwelijks te bevatten

gebeuren? Daarom vallen we terug op de woorden van een ander, om

tot onszelf te kunnen komen en om N. in schoonheid los te laten…

Page 3: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Afscheid nemen (Ward Bruyninckx)

Afscheid nemen

is met zachte vingers

wat voorbij is dicht doen

en verpakken

in goede gedachten

der herinnering…

is verwijlen bij

een brok leven en

stilstaan op de pieken

van pijn en vreugde.

Afscheid nemen

is met dankbare handen

weemoedig meedragen

al wat waard is

niet te vergeten…

is moeizaam

de draden losmaken

en uit het spinrag

der belevenissen loskomen

en achterlaten en

niet kunnen vergeten.

Page 4: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

N., het was bijzonder jou gekend te hebben. Afscheid nemen valt

ons zwaar, maar we dragen je met ons mee, ons gehele verdere

leven.

Beste mensen,

Ik wens u veel moed en sterkte toe. Iedereen voelt iets anders,

iedereen zal op een andere wijze het gemis ervaren en zoeken om

het een plaats te geven. Ik hoop dat jullie in de herinnering en in

elkaar de steun vinden om verder te gaan.

Mijn oprechte deelneming.

Page 5: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Na een overlijden

Vraag, indien mogelijk, na bij de familie wat zij willen uitdrukken of benadrukken met dit moment. Denk aan de sfeer (muziek, sfeerlicht, …) Vraag achteraf na of iemand nog iets wil toevoegen of zeggen voor je het ritueel definitief afrondt en de kamer verlaat.

Page 6: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Beste mensen,

we zijn hier samen om afscheid te nemen van N., die zonet

onverwacht/ na een lange ziekte/ na een ongeval/ plots overleden is.

Via gedichten en rituelen willen we troost zoeken bij elkaar en mooie

herinneringen aan haar/ hem geboren laten worden. Woorden zijn

soms moeilijk te vinden, er zijn zoveel vragen en gemengde emoties.

Wat doet recht aan ons verdriet, aan dit nauwelijks te bevatten

gebeuren? Daarom vallen we terug op de woorden van een ander, om

tot onszelf te kunnen komen en om N. in schoonheid los te laten…

Afscheid (Marinus van den Berg)

Page 7: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Jij bent onvergetelijk geworden

in mijn leven.

Jij zult altijd in mijn gedachten zijn.

Ik zal nog van je dromen

en je stem nog horen.

Ik kan niet begrijpen

dat jij weg gaat, voorgoed.

Jij bent onvergetelijk geworden

in mijn leven.

Jij zult altijd met mij meegaan

op de levensweg.

Ik zal heimwee naar je hebben.

Ik had je nog zoveel willen vragen.

Ik had je nog langer willen vasthouden.

Jij blijft een litteken

in mijn bestaan.

Jij blijft een teken

van liefde in mijn leven.

Aan jou zal ik mij optrekken.

Jou gedenkend zal ik groeien

en krachtig worden.

Ik zal vol levensmoed verder gaan.

Jij onzichtbaar in mij.

N., het was bijzonder jou gekend te hebben. Het afscheid valt ons

zwaar, maar we dragen je met ons mee, ons gehele verdere leven.

Beste mensen,

Ik wens u veel moed en sterkte toe. Iedereen voelt iets anders,

iedereen zal op een andere wijze het gemis ervaren en zoeken om

Page 8: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

het een plaats te geven. Ik hoop dat jullie in de herinnering en in

elkaar de steun vinden om verder te gaan.

Mijn oprechte deelneming.

Page 9: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Na een overlijden

Vraag, indien mogelijk, na bij de familie wat zij willen uitdrukken of benadrukken met dit moment. Denk aan de sfeer (muziek, sfeerlicht, …) Vraag achteraf na of iemand nog iets wil toevoegen of zeggen voor je het ritueel definitief afrondt en de kamer verlaat.

Page 10: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Beste mensen,

we zijn hier samen om afscheid te nemen van N., die zonet

onverwacht/ na een lange ziekte/ na een ongeval/ plots overleden is.

Via gedichten en rituelen willen we troost zoeken bij elkaar en mooie

herinneringen aan haar/ hem geboren laten worden. Woorden zijn

soms moeilijk te vinden, er zijn zoveel vragen en gemengde emoties.

Wat doet recht aan ons verdriet, aan dit nauwelijks te bevatten

gebeuren? Daarom vallen we terug op de woorden van een ander, om

tot onszelf te kunnen komen en om N. in schoonheid los te laten…

Page 11: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Als herfstblad (Yvonne Emmerik)

Mensleven:

Teer als herfstblad is het

En gebroken valt het ter aarde,

Uitgeleefd,

Uitgeteerd,

Teveel doorstaan aan

De hitte van de zon

De stromen in de nacht.

Het moet wel vallen

Zo’n blad,

Zo’n mensenleven…

Maar is het daarmee voorbij,

Wordt het daarna

Een naam vergeten

Een leven overgeleverd aan de vergetelheid?

Als een luttel blad

Gevallen van een boom,

Levensvoorwaarde kan worden,

Groeikracht kan zijn

Voor nieuwe planten, nieuwe bloemen,

Hoeveel te meer mag dan

Het leven geleefd door N.

Nieuwe impuls geven

Aan jullie door-leven.

Vanaf nu verrijkt

Met zoveel goeds

Dat door haar/hem

Is doorgegeven

In het leven.

Page 12: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

N., het was bijzonder jou gekend te hebben. Het afscheid valt ons

zwaar, maar we dragen je met ons mee, ons gehele verdere leven.

Beste mensen,

Ik wens u veel moed en sterkte toe. Iedereen voelt iets anders,

iedereen zal op een andere wijze het gemis ervaren en zoeken om

het een plaats te geven. Ik hoop dat jullie in de herinnering en in

elkaar de steun vinden om verder te gaan.

Mijn oprechte deelneming.

Page 13: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Na een overlijden

Vraag, indien mogelijk, na bij de familie wat zij willen uitdrukken of benadrukken met dit moment. Denk aan de sfeer (muziek, sfeerlicht, …) Vraag achteraf na of iemand nog iets wil toevoegen of zeggen voor je het ritueel definitief afrondt en de kamer verlaat.

Page 14: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Beste mensen,

we zijn hier samen om afscheid te nemen van N., die zonet

onverwacht/ na een lange ziekte/ na een ongeval/ plots overleden is.

Via gedichten en rituelen willen we troost zoeken bij elkaar en mooie

herinneringen aan haar/ hem geboren laten worden. Woorden zijn

soms moeilijk te vinden, er zijn zoveel vragen en gemengde emoties.

Wat doet recht aan ons verdriet, aan dit nauwelijks te bevatten

gebeuren? Daarom vallen we terug op de woorden van een ander, om

tot onszelf te kunnen komen en om N. in schoonheid los te laten…

Page 15: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

De houten fluit (onbekend)

Er was eens een boom, een onbekende boom, ergens langs de

waterkant. Geplant door niemand weet wie. Hij leefde daar breeduit

met vele takken. Hij droeg de forse stem van de wind, of de doodse

stilte van de avondlucht. 's Winters was het leven kaal, en zwiepend

op de harde wind en met zijn twijgen als toegeklemde vuisten, stond

hij maar te wachten op de lente. Tot zijn takken weer vol groen en

bloesems schoten van ingehouden leven !

En, als de zomer kwam, maakte hij gratis schaduw voor iedereen, en

soms een paraplu tegen de regen. Zo leefde die boom daar, jaar in,

jaar uit, op en neer in vier seizoenen.

Maar op een zekere dag kwam er een man, gewapend met een mes. Er

was geen ontkomen meer aan: de mooiste tak werd afgesneden en de

man nam hem mee naar huis. Een dode tak… voorgoed van het leven

weggesneden. En straks natuurlijk vergeten.

Drie dagen later kwam de man terug bij de boom. Die stond daar,

doodstil van angst. Welke tak is vandaag aan de beurt ? Maar kijk,

de man ging zitten aan de voet van de boom en hij blies op de

afgesneden tak. Hij blies het lied van de fluit. De boom hield al zijn

ruisen in en verstond de fluit: “Horen jullie mij ? Ik leef ! Ik leef !

En meer dan ooit tevoren. Ik leef ! Ik fluit ! Ik zing !”

N., het was bijzonder jou gekend te hebben. Het afscheid valt ons

zwaar, maar je zal doorleven in en door ons. Dankbaar zullen we

putten uit al het vruchtbare van je leven.

Page 16: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Beste mensen,

Ik wens u veel moed en sterkte toe. Iedereen voelt iets anders,

iedereen zal op een andere wijze het gemis ervaren en zoeken om

het een plaats te geven. Ik hoop dat jullie in de herinnering en in

elkaar de steun vinden om verder te gaan.

Mijn oprechte deelneming.

Page 17: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Na een overlijden

Vraag, indien mogelijk, na bij de familie wat zij willen uitdrukken of benadrukken met dit moment. Denk aan de sfeer (muziek, sfeerlicht, …) Vraag achteraf na of iemand nog iets wil toevoegen of zeggen voor je het ritueel definitief afrondt en de kamer verlaat.

Page 18: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Beste mensen,

we zijn hier samen om afscheid te nemen van N., die zonet

onverwacht/ na een lange ziekte/ na een ongeval/ plots overleden is.

Via gedichten en rituelen willen we troost zoeken bij elkaar en mooie

herinneringen aan haar/ hem geboren laten worden. Woorden zijn

soms moeilijk te vinden, er zijn zoveel vragen en gemengde emoties.

Wat doet recht aan ons verdriet, aan dit nauwelijks te bevatten

gebeuren? Daarom vallen we terug op de woorden van een ander, om

tot onszelf te kunnen komen en om N. in schoonheid los te laten…

Els Vermandere

Page 19: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Laat niet verloren gaan (Kris Gelaude)

Laat niet verloren gaan.

Niet het werken en zwoegen,

niet een ster aan de hemel,

niet het zaad in de aarde,

niet het lied

in het hart van de mens.

Niet de droom, niet de hunker.

Niet de schoonheid die ons vervulde.

Niet de lach van weleer,

niet de droefheid, de tranen.

Niet de voetstap van de geliefde,

niet het vuur, niet de trouw,

niet de leegte.

Niet de vragen, de stilte nadien.

Niet de moed ondanks alles.

Niet de weg die gegaan wordt.

Niet het vruchteloos hopen.

Niet het lichaam gebroken.

Niet het stemloos verdriet.

Niet het licht in de ogen.

Niet het land van belofte.

Niet de adem van leven.

Niet de kracht van de ziel.

Laat niet verloren gaan.

Geen naam.

Geen ogenblik.

N., het was bijzonder jou gekend te hebben. Het afscheid valt ons

zwaar, maar we dragen je met ons mee, ons gehele verdere leven.

We laten je niet verloren gaan.

Page 20: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Beste mensen,

Ik wens u veel moed en sterkte toe. Iedereen voelt iets anders,

iedereen zal op een andere wijze het gemis ervaren en zoeken om

het een plaats te geven. Ik hoop dat jullie in de herinnering en in

elkaar de steun vinden om verder te gaan.

Mijn oprechte deelneming.

Page 21: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Na een overlijden

Vraag, indien mogelijk, na bij de familie wat zij willen uitdrukken of benadrukken met dit moment. Denk aan de sfeer (muziek, sfeerlicht, …) Vraag achteraf na of iemand nog iets wil toevoegen of zeggen voor je het ritueel definitief afrondt en de kamer verlaat.

Page 22: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Beste mensen,

we zijn hier samen om afscheid te nemen van N., die zonet

onverwacht/ na een lange ziekte/ na een ongeval/ plots overleden is.

Via gedichten en rituelen willen we troost zoeken bij elkaar en mooie

herinneringen aan haar/ hem geboren laten worden. Woorden zijn

soms moeilijk te vinden, er zijn zoveel vragen en gemengde emoties.

Wat doet recht aan ons verdriet, aan dit nauwelijks te bevatten

gebeuren? Daarom vallen we terug op de woorden van een ander, om

tot onszelf te kunnen komen en om N. in schoonheid los te laten…

(Kris Gelaude)

Page 23: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Leg mij dan zachtjes

in de koele aarde

nu ik de lengte van de dagen

niet meer hoef te dragen.

Dit lichaam is voorbij,

hoewel nog zwaar van liefde en verlangen.

Maar licht ook als een korrel zand,

die meegenomen door de wind

alle gewicht verliest

om rust te vinden onder stille sterren.

Geef me die vleugels.

Geef me vrij.

Maar herinner mij.

Verberg mijn naam niet

tussen plooien van verdriet.

Bewaar hem als een handvest

of een lied dat door je hoofd blijft spelen.

Zolang ik voort besta in tekens en verhalen,

zolang nog hoor ik bij dit leven.

N., het was bijzonder jou gekend te hebben. Het afscheid valt ons

zwaar en laat ons met veel open vragen achter, maar we geven je

vrij, je hunkerde naar die rust.

Page 24: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Beste mensen,

Ik wens u veel moed en sterkte toe. Iedereen voelt iets anders,

iedereen zal op een andere wijze het gemis ervaren en zoeken om

het een plaats te geven. Ik hoop dat jullie in de herinnering en in

elkaar de steun vinden om verder te gaan.

Mijn oprechte deelneming.

Page 25: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Na het overlijden van een kind

Vraag, indien mogelijk, na bij de familie wat zij willen uitdrukken of benadrukken met dit moment. Denk aan de sfeer (muziek, sfeerlicht, …). De eerste twee voorbeeldrituelen verwijzen naar naamgeving van het kind. Hou er rekening mee dat het kindje zeker al een naam gekregen moet hebben in deze gevallen. Denk aan het belang van aanraking en contact. Indien gepast, stel voor om de hand van het kind te nemen of om het een laatste keer aan te raken/te strelen/ te kussen/… Indoen toegelaten in de ruimte kun je ook een kaars aansteken om de herinnering te symboliseren. Vraag achteraf na of iemand nog iets wil toevoegen of zeggen voor je het ritueel definitief afrondt en de kamer verlaat.

Page 26: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Beste mensen,

Sommige dingen zijn niet te vatten, niet in onze geest en niet in

onze taal. We weten, we hebben geen vat op het leven. Maar soms

snijdt die onmacht diep in onze huid.

Welke woorden doen recht aan deze tragiek, aan dit

onbeschrijfelijk gebeuren? Daarom vallen we terug op de woorden

van een ander, om tot onszelf te kunnen komen en om de kleine N. in

schoonheid te laten gaan. Er is zoveel dat we hem/haar nog wilden

geven, er waren nog zoveel dromen, wensen, verwachtingen. Hoewel

we weerzin en verzet voelen bij zo’n voortijdig vaarwel, schenken we

je met tederheid deze laatste woorden. Als teken van onze zorg en

liefde omringen we jou met warmte en proberen we woorden te

geven aan onze onmacht en ons verdriet.

Page 27: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Morgenkind (Kris Gelaude)

Eendagsbloem in onze handen,

we zullen je telkens herkennen

in elke ontluikende knop,

in elke druppel die glinstert,

in elke zon die verwarmt.

En als de avond valt,

dan zal je bij ons zijn.

Soms even.

Hoorbaar als adem.

Onvindbaar.

Tussen tedere dingen.

Behoedzaam geschreven

op een kwetsbare plek

in de schoot

van ons hart.

Page 28: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Lieve N., we zullen je korte bestaan koesteren als een dierbare

schat. De pijn bij dit scheiden is ontwapenend sterk en amper te

overzien. Maar zonder jou was ons leven anders geweest, armer.

Bedankt voor alles wat je ons gaf, je blijft iets onvergetelijk en

bijzonder betekenen.

Page 29: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Na het overlijden van een kind

Vraag, indien mogelijk, na bij de familie wat zij willen uitdrukken of benadrukken met dit moment. Denk aan de sfeer (muziek, sfeerlicht, …). De eerste twee voorbeeldrituelen verwijzen naar naamgeving van het kind. Hou er rekening mee dat het kindje zeker al een naam gekregen moet hebben in deze gevallen. Denk aan het belang van aanraking en contact. Indien gepast, stel voor om de hand van het kind te nemen of om het een laatste keer aan te raken/te strelen/ te kussen/… Indoen toegelaten in de ruimte kun je ook een kaars aansteken om de herinnering te symboliseren. Vraag achteraf na of iemand nog iets wil toevoegen of zeggen voor je het ritueel definitief afrondt en de kamer verlaat.

Page 30: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Beste mensen,

Sommige dingen zijn niet te vatten, niet in onze geest en niet in

onze taal. We weten, we hebben geen vat op het leven. Maar soms

snijdt die onmacht diep in onze huid.

Welke woorden doen recht aan deze tragiek, aan dit

onbeschrijfelijk gebeuren? Daarom vallen we terug op de woorden

van een ander, om tot onszelf te kunnen komen en om de kleine N. in

schoonheid te laten gaan. Er is zoveel dat we hem/haar nog wilden

geven, er waren nog zoveel dromen, wensen, verwachtingen. Hoewel

we weerzin en verzet voelen bij zo’n voortijdig vaarwel, schenken we

je met tederheid deze laatste woorden. Als teken van onze zorg en

liefde omringen we jou met warmte en proberen we woorden te

geven aan onze onmacht en ons verdriet.

Page 31: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

(onbekend)

N., mijn kind,

nu draag ik je voorzichtig

door de nacht van niet begrijpen.

Je was zo broos,

ongrijpbaar ver en toch dichtbij.

Je ligt ineengestrengeld als een slapend kind

bij mij, in ons, in onze harten en gedachten

en wij voelen ons een stukje van de stroom

waarop je weg moest varen.

Je lacht ons na en draagt mee de zorg van ons verdriet om jou.

Een parel in de toegeklemde oester van onze pijn.

We zullen je met liefde herinneren.

Je hebt ons leven anders gemaakt.

Kleine N., we zullen je nooit vergeten.

Page 32: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol
Page 33: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Na het overlijden van een kind

Vraag, indien mogelijk, na bij de familie wat zij willen uitdrukken of benadrukken met dit moment. Denk aan de sfeer (muziek, sfeerlicht, …). De eerste twee voorbeeldrituelen verwijzen naar naamgeving van het kind. Hou er rekening mee dat het kindje zeker al een naam gekregen moet hebben in deze gevallen. Denk aan het belang van aanraking en contact. Indien gepast, stel voor om de hand van het kind te nemen of om het een laatste keer aan te raken/te strelen/ te kussen/… Indoen toegelaten in de ruimte kun je ook een kaars aansteken om de herinnering te symboliseren. Vraag achteraf na of iemand nog iets wil toevoegen of zeggen voor je het ritueel definitief afrondt en de kamer verlaat.

Page 34: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Beste mensen,

Sommige dingen zijn niet te vatten, niet in onze geest en niet in

onze taal. We weten, we hebben geen vat op het leven. Maar soms

snijdt die onmacht diep in onze huid.

Welke woorden doen recht aan deze tragiek, aan dit

onbeschrijfelijk gebeuren? Daarom vallen we terug op de woorden

van een ander, om tot onszelf te kunnen komen en om de kleine N. in

schoonheid te laten gaan. Er is zoveel dat we hem/haar nog wilden

geven, er waren nog zoveel dromen, wensen, verwachtingen. Hoewel

we weerzin en verzet voelen bij zo’n voortijdig vaarwel, schenken we

je met tederheid deze laatste woorden. Als teken van onze zorg en

liefde…

Page 35: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

(Antoine de Saint-Exupéry)

Er was eens een prins, die leefde op een ster.

Hij voelde zich er vreselijk alleen,

en daarom ging hij naar de aarde om vrienden te zoeken.

Toen hij op aarde gekomen was, ontmoette hij een vos.

"Hallo," zei de kleine prins, "wil je mijn vriend zijn ?"

"Ja, dat wil ik wel", zei de vos, "maar dat gaat zo maar niet:

dan moeten we eerst heel lang samen spelen, en eten, en samen ruzie

maken ... "

En ze kwamen heel vaak bij elkaar en werden echte vrienden.

Toen kwam de dag dat de kleine prins weer terug moest naar zijn

ster.

"0h," zei de vos, "Ik moet huilen dat je weggaat "

"Het is je eigen schuld," zei de kleine prins :

"jij wou dat we vrienden zouden worden."

"Jazeker," zei de vos. "En nu moet je huilen."

"Jazeker,” zei de kleine prins. “Dus dan heb je er niets aan."

"Toch wel," zei de vos, "als ik voortaan naar zand kijk,

zal ik nu aan jouw mooie blonde haren denken en dat geeft een fijn

gevoel.

Bij alles zal ik steeds aan jou kunnen denken, en dan zal ik me beter

voelen.

En als ik je erg mis en erom moet huilen, dan kijk ik naar de sterren,

en dan zie ik je toch : met mijn hart.

Want weet je, eigenlijk kun je nog het beste zien met je hart."

Page 36: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Beste mensen,

Het zwaartepunt van de liefde ligt niet in de duur, maar in de

intensiteit en de oprechtheid. We moeten kleine N. uit ons midden

laten gaan, een pijnlijk en voortijdig vaarwel. Soms schijnt het leven

onwezenlijk, kunnen we nauwelijks bevatten welk lot ons treft. Maar

net zoals het vosje verwoordde zal er niet enkel leegte of verdriet

blijven. Liefde is nooit vergeefs, ook al wordt ze soms brutaal

gebroken, ook al brengt ze ons nu aan het huilen. Met een hart dat

tegelijk vol en ledig is, zullen we overal nog de sporen vinden van

zijn/haar bestaan. Niemand wordt ooit voor niets geboren; elk leven,

hoe lang of kort ook, drukt zijn stempel op de wereld. Die sporen

zullen we zorgzaam koesteren en herdenken. Ze zijn lichtpuntjes in

het grote en grauwe duister dat ons nu bekruipt/overvalt.

Kleine N., we hebben je lief gehad bij leven en zullen dat ook altijd

blijven doen. We dragen je overal met ons mee…

Page 37: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Na het overlijden van een kind

Vraag, indien mogelijk, na bij de familie wat zij willen uitdrukken of benadrukken met dit moment. Denk aan de sfeer (muziek, sfeerlicht, …). De eerste twee voorbeeldrituelen verwijzen naar naamgeving van het kind. Hou er rekening mee dat het kindje zeker al een naam gekregen moet hebben in deze gevallen. Denk aan het belang van aanraking en contact. Indien gepast, stel voor om de hand van het kind te nemen of om het een laatste keer aan te raken/te strelen/ te kussen/… Indoen toegelaten in de ruimte kun je ook een kaars aansteken om de herinnering te symboliseren. Vraag achteraf na of iemand nog iets wil toevoegen of zeggen voor je het ritueel definitief afrondt en de kamer verlaat.

Page 38: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

Beste mensen,

Sommige dingen zijn niet te vatten, niet in onze geest en niet in

onze taal. We weten, we hebben geen vat op het leven. Maar soms

snijdt die onmacht diep in onze huid.

Welke woorden doen recht aan deze tragiek, aan dit

onbeschrijfelijk gebeuren? Daarom vallen we terug op de woorden

van een ander, om tot onszelf te kunnen komen en om de kleine N. in

schoonheid te laten gaan. Er is zoveel dat we hem/haar nog wilden

geven, er waren nog zoveel dromen, wensen, verwachtingen. Hoewel

we weerzin en verzet voelen bij zo’n voortijdig vaarwel, schenken we

je met tederheid deze laatste woorden. Als teken van onze zorg en

liefde omringen we jou met warmte en proberen we woorden te

geven aan onze onmacht en ons verdriet.

Page 39: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

(Kris Gelaude)

Je kwam voorbij.

Een onuitwisbaar ogenblik

van volgehouden leven.

Het was geen droom.

Wij hebben je gedragen.

Jij hebt ons aangeraakt.

Jouw naam,

een vingerafdruk

in ons bestaan.

Lieve N., we zullen je korte bestaan koesteren als een dierbare

schat. De pijn bij dit scheiden is ontwapenend sterk en amper te

overzien. Maar zonder jou was ons leven anders geweest, armer.

Bedankt voor alles wat je ons gaf, je blijft iets onvergetelijk en

bijzonder betekenen.

(onbekend)

N.,

Eens werd jij uit het niets

in diepe duisternis

geweven in de moederschoot

en prachtig kwam je aan het licht.

Je ademde het leven in

en schreide.

Je ging de weg

die jij alleen kon gaan

Page 40: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol

ten einde toe.

Je ademde het leven uit

en scheidde.

Maar jij blijft “jij”

een gouden draad

geregen door ons leven.

Onzichtbaar

Vooral onkenbaar

maar nu gekend,

je naam voor altijd in ons hart geweven.

Weg, zomaar weg.

Een grote schok

We hadden nog zoveel willen doen

We staan machteloos

Verslagen zijn wij

Je ging zomaar van ons heen

Wat zullen we je missen

Zoveel goeds

Hadden we je nog gegund

Zoveel liefde

Hadden we nog willen geven

Weg, zomaar weg.

We schenken je deze laatste woorden met zorg, tederheid en liefde.

We zullen je nooit vergeten, kleine N.

Page 41: Na een overlijden - Pastoralezorg.be€¦ · Jij blijft een teken van liefde in mijn leven. Aan jou zal ik mij optrekken. Jou gedenkend zal ik groeien en krachtig worden. Ik zal vol