SCHOOLGEBOUWENN2 ARCHITEKTEN

N2 architekten werkt al 15 jaar aan zeer verschillende soorten opgaven, in zeer uiteenlopende schaalniveaus: van huis tot school, van schroef tot stad. Met het behalen van de Scholen-bouwprijs 2004 heeft het werkgebied zich nadrukkelijk verbreed tot onderwijsgebouwen.

N2 architekten werkt met grote inzet, professionaliteit, plezier en betrokkenheid voor opdracht-gevers en gebruikers, in de overtuiging dat alleen met deze aanpak de (faal)kosten worden geminimaliseerd en de samenhang binnen een project wordt gewaarborgd. Wij zetten onze creativiteit en kennis graag in voor het bereiken van een grote samenhang tussen interieur en exterieur, tussen detail en het grote geheel, tussen functionaliteit en esthetiek.

Het is onze doelstelling opdrachtgevers optimaal van dienst te zijn met prachtige en goede werkende gebouwen die toekomstbestendig zijn, binnen voorafvastgestelde budgetten worden gerealiseerd en een plezier in het gebruik zijn.

> N2 architekten: Theo Kupers, Perry Klootwijk

N2 ARCHITEKTEN BVDunantstraat 4 3024 BC Rotterdam Tel +31 10 477 0 551www.n2architekten.nl

DE SCHOOL‘Een kind heeft drie onderwijzers: de eerste zijn de andere kinderen, de tweede is de meester en de derde de ruimte’ (Zweeds gezegde, geciteerd door Otto Seydel, Wüstenrot Stiftung Stuttgart, 2004)

De huidige tijd is zeer interessant als het gaat om onderwijsgebouwen. De druk op de (steden-lijke) ruimte, de door nieuwe samenwerkingen veranderende rol van scholen in de publieke ruimte en de ontwikkelingen in onderwijsconcepten vragen om specifieke en creatieve oplos-singen.

Het gesloten oude schoolmodel maakt snel plaats voor een meer open benadering van het onderwijs. Scholen zijn nu naast ‘vormende’ instellingen ook dienstverlenende instanties geworden en worden als brede scholen gecombineerd met gymzalen, mediatheek en kind- of buurtcentrum. De aansluiting op haar gebouwde omgeving, op de routes en relaties in de open-bare ruimte verdienen mede daarom steeds meer aandacht. Goede speelpleinen zijn onlos-makelijk onderdeel van het schoolleven en belangrijke schakels met het openbare gebied.

Een (basis)school is naast de eigen woning het gebouw waar jonge kinderen een belangrijk deel van hun eerste vorming doormaken. Een essentiële rol voor het welbehagen van de kin-deren -en daarmee de belangrijke condities scheppen voor optimale ontwikkeling- is wegge-legd voor leerkrachten, klasgenootjes en school. Ook het gebouw kan een functie vervullen in dit welbehagen en moet wat ons betreft het onderwijs excellent faciliteren en een feest van ruimte en licht zijn voor zowel kinderen als leerkrachten.

Het is onze ambitie gezonde en goed werkende schoolgebouwen te maken die de tijd kunnen doorstaan, die stimuleren tot beweging, de fantasie prikkelen en de zintuigen beroeren.

DE WERELD OP ZUIDBrede school in Rotterdam. 2005-2009. 7.330 m2 bvo. Bouwkosten € 1.100 /m2. Prijswinnaar Job Duraprijs 2011.

Deze multifunctionele accomodatie speelt een belangrijke rol in het stedenlijk vernieuwings-proces van een onderkomen naoorlogse Rotterdamse woonwijk. Met de bijeengebrachte func-ties en de groepering van participanten in één gebouw is dit onderwijsgebouw een centraal en openbaar complex in de wijk, waarmee de opgave van publiek belang is. De speelpleinen zijn omzoomd met een dikke groene haag en sluiten aan bij het lommerrijke van deze wijk. De wens van de participanten tot gezamenlijkheid in één gebouw wordt weerspiegeld in de zelf gekozen naam ‘de Wereld op Zuid’, als manshoge aluminium letters op de dakrand geplaatst.

Het ontwerp van de beweging door de ruimte is een leidraad geweest bij het positioneren van ruimten, wanden en trappen. De circulatieruimten verbreden zich en verdubbelen in hoogte om de ruimtelijke kwaliteit en diversiteit in het gebouw te versterken. De centrale hal is het knoop-punt waardoor en waarlangs vele routes zich bewegen.

BEL

BEL

put diepte65mm

BEL

VERDIEPING

BEGANE GROND

DE WERELD OP ZUID. Om het gebouw dienstbaar te laten zijn aan haar gebruikers, is het collectieve sportprogramma in het hart van de brede school gesitueerd. Ook de overige meervoudig bruikbare ruimten zijn in het hart gesitueerd.

DE WERELD OP ZUID. De gymzalen kunnen door een schuifwand één geheel vormen met de centrale hal.

KUNSTENCAMPUS ANTWERPENOnderwijscomplex met Balletschool en Stedelijk Instituut voor Sierambachten. 2009-2010. ca 20.000 m2 bvo, waarvan 8.500 m2 nieuwbouw à € 1.225 / m2.

De omvorming van het bestaande scholencomplex voor SISA tot een kunstencampus met ruimte voor de Koninklijke Balletschool Antwerpen biedt een prachtige kans een nieuw hart voor de Antwerpse wijk ‘het Eilandje’ te maken. Uitgangspunt voor de voorstellen is het tot stand brengen van een samenhang tussen de gebouwen van de Kunstencampus onderling en met de omgeving: een sterke verbinding tussen campus en omgeving, tussen school en stad. Het nieuwbouwdeel voegt zich met zijn sculpturale karakter, gemetselde gevels en grote kap op vanzelfsprekende wijze tussen de bestaande schoolgebouwen en omringende bebouwing. De transparantie in de bestaande en nieuwe gebouwen geeft overzicht een sterke ruimtelijkheid. De zeer diverse programmaonderdelen zijn in nauwe samenhang met de gebouwstructuur ge-situeerd. Grote openingen in de gevels van het nieuwe gebouw en een aantal nieuwe, precies geplaatste openingen in het bestaande complex zetten de interne transparantie door naar de buitenwereld.

De positie van de nieuwe entrees legt een directe link met de voorgestelde vernieuwing van de openbare ruimte; het nieuwe Cadixplein en een autoluwe tussenruimte tussen nieuw- en oudbouw. Zo ontstaat een reeks van nieuwe ontmoetingsplaatsen, binnen en buiten. Voor de scholieren, de staf van de school, en alle bewoners en bezoekers van het Eilandje.

‘VERANKERING’ KUNSTENCAMPUS

DAKLANDSCHAP

BAKSTEEN

PLEINEN

SILHOUETTEGEVARIEERDE KROONLIJSTHOOGTE

ENTREES

EEN DUURZAAM EN GEZOND ONDERWIJSCOMPLEX

DOORGEDREVEN ISOLATIE

KEMPISCH DOK ALS ENERGIEBRONWARMTE-KOUDE OPSLAG IN BODEM

BETONKERNACTIVERINGVLOERVERWARMING/ -KOELING

ENERGIEDAK

DAGLICHT (DAKLICHTEN)FLEXIBILITEIT (drager/inbouw)

BESTAANDE GEBOUWEN

CAD LOODS

APPARTEMENTENGEBOUW

2 WATER

1 ENERGIE

3 FLEXIBILITEIT

4 MATERIALEN

hemelwater

grijswater

1: reductie

2: duurzaam

Drager-inbouw

levensduur

onderhoud

NIEUWBOUW [PASSIEFHUIS STANDAARD]

DOORGEDREVEN ISOLATIE.

KEMPISCH DOK ALS ENERGIEBRON.WARMTE-KOUDE OPSLAG IN BODEM.

BETONKERNACTIVERING. LAAGTEMP. VERWARMING

GEVELOPENINGEN IN RELATIE MET ZON ORIËNTATIE.BUITENZONWERING.

VEGETATIE DAKEN. MULTIFUNCTIONELE ENERGIEDAK. ZONNEBOILER DOUCHES ETC

COMPARTIMENTERING.DAV (DAGLICHTAFHANKELIJKE VERLICHTING & AANWEZIGHEIDS DETECTIE)

NACHTVENTILATIE.VENTILATIE MET WTW.

REGENWATER RECUPERATIE DOUCHES, WC, ETC

FLEXIBILITEIT (drager/inbouw)

COMBINATIE WARMTEPOMPINSTALLATIE

MET ONDERWIJSCOMPLEX?[MONUMENT = RESPECT]

ENERGIEZUINIGE KLIMAATINSTALLATIE

COMPARTIMENTERINGLUCHTTOEVOER VIA GANGEN

LAGE TEMPERATUURVERWARMING RADIATOREN

KUNSTENCAMPUS ANTWERPEN. Een gezond en duurzaam onderwijscomplex conform Passiefhuisstandaard.

EEN DUURZAAM EN GEZOND ONDERWIJSCOMPLEX

DOORGEDREVEN ISOLATIE

KEMPISCH DOK ALS ENERGIEBRONWARMTE-KOUDE OPSLAG IN BODEM

BETONKERNACTIVERINGVLOERVERWARMING/ -KOELING

ENERGIEDAK

DAGLICHT (DAKLICHTEN)FLEXIBILITEIT (drager/inbouw)

BESTAANDE GEBOUWEN

CAD LOODS

APPARTEMENTENGEBOUW

2 WATER

1 ENERGIE

3 FLEXIBILITEIT

4 MATERIALEN

hemelwater

grijswater

1: reductie

2: duurzaam

Drager-inbouw

levensduur

onderhoud

NIEUWBOUW [PASSIEFHUIS STANDAARD]

DOORGEDREVEN ISOLATIE.

KEMPISCH DOK ALS ENERGIEBRON.WARMTE-KOUDE OPSLAG IN BODEM.

BETONKERNACTIVERING. LAAGTEMP. VERWARMING

GEVELOPENINGEN IN RELATIE MET ZON ORIËNTATIE.BUITENZONWERING.

VEGETATIE DAKEN. MULTIFUNCTIONELE ENERGIEDAK. ZONNEBOILER DOUCHES ETC

COMPARTIMENTERING.DAV (DAGLICHTAFHANKELIJKE VERLICHTING & AANWEZIGHEIDS DETECTIE)

NACHTVENTILATIE.VENTILATIE MET WTW.

REGENWATER RECUPERATIE DOUCHES, WC, ETC

FLEXIBILITEIT (drager/inbouw)

COMBINATIE WARMTEPOMPINSTALLATIE

MET ONDERWIJSCOMPLEX?[MONUMENT = RESPECT]

ENERGIEZUINIGE KLIMAATINSTALLATIE

COMPARTIMENTERINGLUCHTTOEVOER VIA GANGEN

LAGE TEMPERATUURVERWARMING RADIATOREN

BRAAMBOSSCHOOLKleine brede school in Hoofddorp. 2001-2003. 2.645 m2 bvo. € 930 / m2. Winnaar Scholenbouwprijs 2004.

Het gebouw herbergt een basisschool, peuterspeelzaal, buitenschoolse opvang en een gymzaal. Deze laatste wordt ook gebruikt door verenigingen en kan separaat van de school functioneren. De samenvoeging van verschillende functies zorgt voor een overlapping in ruimtegebruik en hierdoor wordt optimaal van de infrastructuur gebruik gemaakt. De ruimten zijn als een oplopende en continue route van klein naar groot door het gebouw georganiseerd. Zo klimmen de kinderen hogerop in de school. De verschillende niveaus zijn onderling verbonden door trappen en hellingbanen om steeds op een andere manier door het gebouw te kunnen be-wegen. Deze collectieve ruimte vormt het hart van de school en is een informele plaats waar de kinderen hun eigen plek in de school kunnen zoeken, in plaats dat die hen wordt opgelegd. De toiletten en bergruimten zijn verzameld in grote, houten dozen, die in het hart van het gebouw zijn geplaatst. Rondom deze objecten zijn ook extra werkplekken ontstaan voor groepswerk of individuele taken. Het gebouw kan tegen een stootje en is op maat van het kind ontworpen. Er is veel aandacht besteed aan de detaillering en de materialisatie van het interieur, waar heldere kleuren en duurzame materialen worden toegepast.

De route door de school eindigt in de aula, waar door een groot raam uitzicht is op de wijk.

DE BRAAMBOSSCHOOL. Circulatieruimten verbreden zich tot leerpleinen. Karakteristieke bovenlichten laten daglicht toe.

DORPSSCHOOLHUIS PINGJUMEnergieneutrale Basisschool met Dorpshuis. 2010-2012

Door de verschraling van het voorzieningenniveau op het platteland spelen dorpshuizen een steeds belangrijkere voorwaardenscheppende rol voor de leefbaarheid van kleine kernen. Deze ontwikkelingen hebben aanleiding gegeven om dorpshuizen en multifunctionele accommodaties als één van de speerpunten van het provinciale plattelandsbeleid te benoemen.

Dit ontwerp voegt dorpshuis en basisschool samen tot één laagdrempelige mini-MFA. Multifunc-tioneel gebruik van ruimten zorgt voor meerwaarde op het gebied van kinderwelzijn (VSO/NSO/beweging) en het verenigingsleven. Daarnaast creërt het nieuwe ontmoetingskansen voor de dorpsgemeenschap.

Het gebouw sluit in schaal en vorm aan op de kleinschalige woonomgeving met hellende daken. Gevelmaterialen refereren aan het nabije platteland met metalen golfplaten en houten latten. Het project is geheel energieneutraal door sterk doorgedreven isolatiepakketten, warmtepomp, zonnecellen en pv-panelen. Vloerkoeling en precies gesitueerde te openen dakramen, samen met het ventilatieconcept (frisse scholen klasse B) dragen bij aan een gezond gebouw.

digibord

digi

bord

digi

bord

00

docenten

ENTREE

activiteiten-ruimte

kantoorbibli-otheek

gymzaal

ontmoetings ruimte

ontmoetings ruimte

instructie ruimte

DORPSSCHOOLHUIS PINGJUM

De ontmoetingsruimte vormt het hart van school en dorpshuis.

ZMLK SCHOLEN DUINZIGTTwee scholen in Den Haag. 2008-2012. 3.400 m2 bvo. € 1.050 / m2

Twee scholen voor Zeer Moeilijk Lerende Kinderen, delen in dit ontwerp één gebouw en profi-teren zo van elkaars nabijheid.

Het gebouw heeft twee ingangen, aan iedere kopgevel één. Korte looplijnen en goede zichtrela-ties werden ruimtelijke uitgangspunten. De manier waarop het daglicht door het gebouw be-weegt is onderdeel van de ruimtelijke beleving in het gebouw, maar helpt ook zich te oriënteren. Veel aandacht is besteed aan een veilige- en heldere leeromgeving voor de kinderen.

Ook de twee gymzalen worden door de scholen gedeeld: Een zaal als klassieke gymnastiek-zaal, de tweede zaal wordt ingericht als dans- en fitnessruimte. Binnen de rationele en prag-matische constructieve- en ruimtelijke opzet bleek financiële ruimte voor gevels uit travertin en puien van aluminium. De translucente gevelbeplating van de bovenste gymzaal laat het gebouw ‘s avonds werken als een lantaarn.

ZMLK DUINZIGT: LICHT EN ZICHT

Zuidwest

Noordwest

00

subv

erd.

subv

erd.

stijg

subv

erd.

subv

erd.

subv

erd.

subv

erd.

hoof

dver

d.in

voer

E.

aula

keukenlokaal

keukenlokaal

metaal

hout

docentenkamer

docenten

kantoor

kantoor

ENTREE 1

ENTREE 2

DIENSTENTREE

ZMLK SCHOLEN DUINZIGT. De praktijklokalen op de begane grond zijn voor gezamenlijk gebruik. De onderwijsclusters op de verdiepingen zijn passend op het onderwijssysteem van iedere school. Trappenhuizen zijn zó geplaatst dat de verschillende onderwijsclusters zelfstandig kunnen functioneren.

subv

erd.

subv

erd.

stijg

subv

erd.

subv

erd.

subv

erd.

subv

erd.

hoof

dver

d.in

voer

E. 01 021

4

2

3

5

67

3

2

1

6

5

4

8

11

9

10

13

14

12

15

7

leerplein

leerpleinleerplein

kantoor

kantoor

kantoor

kantoor

MFSA MOTORSTRAAT ROTTERDAMMultifunctionele Sportaccomodatie. 2011. 5.000 m2 bvo. € 1.300 / m2

De opgave is dit gebied van rommelige laagwaardige bedrijventerrein te transformeren naar een multifunctioneel aantrekkelijk stedenlijk gebied. Dit ontwerp betreft het sportcomplex als onder-deel van een ‘werk- en zorgcampus’. De sporthal is op de begane grond geplaatst, aansluitend met het horeca programma. De kleed- en doucheruimten zijn als een ‘rug’ van voorzieningen rondom de sporthal gelegd. Hiermee is op het maaiveld een maximale transparantie mogelijk.

De andere zalen (dans, dojo, fitness) bevinden zich in een eigen gebouwdeel als het ware zwevend boven de lobby-achtige begane grond. Het beeld van het sportcomplex sluit aan op de 50er jaren karakteristieken uit de wijk: een stoer volume dat met haar betonnen voeten op de grond staat. De entree is van afstand duidelijk herkenbaar door een expressieve betonnen luifel. De uitnodigende volglazen plint van het gebouw toont de op de hoek gesitueerde horeca. Enkele gevelopeningen ter plaatse van de vides in het gebouw doorbreken het gevelraster van betonnen kaders. De plastiek van de wijze waarop het gebouw op de grond ‘landt’ wordt ‘s-avonds versterkt door het vanuit binnen schijnende kunstlicht. De horeca zorgt op zo’n mo-ment samen met andere aan de gevel georiënteerde programmas dat het gebouw toont wat er binnen gebeurt.

Speciale aandacht is besteed aan een overzichtelijk entreegebied en doorzichten naar de sportzalen.

BREDE SCHOOL IN SLIEDRECHTOnderwijsgebouw met basisscholen, gymzaal, kinderopvang en peuterspeelzalen. 2009-2013. 3.000 m2 bvo. € 1.250 / m2.

Dit onderwijsgebouw herbergt naast een peuterspeelzaal, een kinderdagverblijf en twee basisscholen een gymzaal die een belangrijke taak als wijkfunctie vervult. Als enige publieke gebouw in deze nieuwbouwwijk wordt hier bovendien veel aandacht aan de duurzaamheid, de gezondheid en de energiezuinigheid besteed. Het gebouw heeft een EPC van 0,5. De gebruikte materialen zijn zowel duurzaam als onderhoudsarm en voor de ventilatie is frisse school klasse B aangehouden. Toekomstbestendig betekent ook duurzaam. Het gebouw is voorbereid op ex-tra lokalen op de eerste en tweede verdieping. Zodoende blijft het maaiveld geheel beschikbaar voor de (groene) speelpleinen. De gevelmaterialen zijn een combinatie van kleurige cement-tegels en in verschillende tinten geolied hout.

AMBITIE

WARMTE-KOUDE KOPPELING?

BUITENZONWERING

FLEXIBILITEIT

UITBREIDBAARHEID

GRASDAK

ZONNE LUIFEL

ZONNEBOILERREGENWATER-

RECUPERATIE(ecoplay, wasmachines)

NACHTVENTILATIE

SKELETCONSTRUCTIE MASSA

COMPARTIMENTENDAV (DAGLICHTAFHANKELIJKE VERLICHTING)

VENTILATIE MET WTW

LAAGTEMP. VERWARMING

GYMZAAL

BREDE SCHOOL

1 WATER

2 ENERGIE

3 FLEXIBILITEIT

4 MATERIALEN

hemelwater

grijswater

1: reductie

2: duurzaam

Drager-inbouw

Uitbreidbaar

levensduur

onderhoud

SPEELPLEINEN

HAAGBOMEN

KAS

VERHARDING VS

PERMEABEL OPPERVLAK

EEN DUURZAAM EN GEZOND SCHOOLGEBOUW

ENERGIENEUTRAAL?

De speelpleinen bevinden zich aan de zonbeschenen informele zijde van het gebouw

BREDE SCHOOL IN SLIEDRECHT. De centrale hal vormt een oriëntatiepunt in het gebouw

vers

choo

npos

t

BH

S

BH

S

BH

S

PLATTEGROND BEGANE GROND

021:200

vers

choo

npos

t

BH

S

BH

S

BH

S

BH

S

BH

S

00

01

1

docenten

ENTREE

ENTREE

2

speellokaal

3

1 2 3

PSZ

KO 1

KO 2

kantoor

kant

oor

kantoor

kantoor

tutor

klee

d

klee

d

tech

niek

toestellen

CREDITS * DE WERELD OP ZUID Opdrachtgever: Vestia Rotterdam-Zuid | Estrade Projecten Gebruikers: Basisscholen Toermalijn en Christophoor | Kinderservice Hotels | Pameijer | Charlois Welzijn Ontwerp: N2 architektenConstructeur: ABT DelftAdviseur installaties: ABT VelpAannemer: Van Waning, Rotterdam

* KUNSTENCAMPUS ANTWERPEN Opdrachtgever: Participatiemaatschappij Vlaanderen nv, Brussel Ontwerp: N2 architekten met Dick van Gameren architectenAdviseur monumenten: Ruttger Steenmeijer architecten, AntwerpenConstructeur: ABT België, AntwerpenAdviseur installaties/passiefhuisstandaard: Techniplan, Rotterdam

* BRAAMBOSSCHOOL Opdrachtgever: Gemeente Haarlemmermeer Gebruikers: Basisschool het Braambos | Stichting Kinderopvang Haarlemmermeer Ontwerp: N2 architekten met Mecanoo architectenConstructeur: Adviesburo Mulders, KockengenAdviseur installaties: Schreudergroep HaarlemAannemer: Heembouw Higler Soest

* DORPSSCHOOLHUIS PINGJUM Opdrachtgever: Gemeente Sudwest Fryslân, Sneek Gebruikers: Basisschool ‘It Leech’ | Dorpsverenigingscentrum Pingjum Ontwerp: N2 architekten met InaMatt Pingjum Constructeur: Adviesbureau Mulders, KockengenAdviseur installaties/energie: Schreudergroep, Haarlem

* ZMLK SCHOLEN DUINZIGT Opdrachtgever: Ceres Projecten, Den Haag Gebruikers: De Haagse Scholen | Lucas Onderwijs Den Haag Ontwerp: N2 architektenKunsttoepassing en belettering: Atelier Rene KnipConstructeur: Van der Vorm Engineering, Den HaagAdviseur installaties: IOC RidderkerkAannemer: Vinkbouw Nieuwkoop

* MFSA ROTTERDAM Opdrachtgever: Grondbedrijf Gemeente Rotterdam Ontwerp: N2 architekten met Drost van Veen architecten

* BREDE SCHOOL IN SLIEDRECHT Opdrachtgever: Gemeente Sliedrecht Gebruikers: Anne de Vriesschool en basisschool de Wilgen | Catalpa Kinderopvang | SKA Alblasserwaard Ontwerp: N2 architektenConstructeur: Raadschelders Bouwadvies, SpaarndamAdviseur installaties/energie: ABT Velp

Cover: De Wereld op Zuid, brede school in Rotterdam. Fotografie: Roos Aldershoff, Amsterdam | Scagliola Brakkee, Rotterdam | Jannes Linders, Rotterdam.

N2 ARCHITEKTEN BVDunantstraat 4 3024 BC Rotterdam Tel +31 10 477 0 551www.n2architekten.nl