N I E U W S B R I E F 201603 - nieuwsbrief maart... · Triple-A-vereniging Jaargang 24 Nieuwsbrief...

Triple-A-vereniging Jaargang 24

Nieuwsbrief maart 2016 1

www.triple-a-vereniging.nl

N I E U W S B R I E FInhoudsopgave pag.Beste leden 2Notulen jaarvergadering 3Analyseren in Frankrijk 5Vraag 2-3-4 stieren 7Nieuwe Analyseur: Theo Pieters 8De Triple-a vereniging op de koffie bij: Fedde en Wilma v/d Meer 10Op bezoek bij Onno Verboon en Marieke Stengs 11

De jaarvergadering in Shortgolf in Swifterbant was weer goed bezocht met 138 aanwezigen.

Triple-A-vereniging opgericht 20-10-1992.Correspondentieadres:Secretaris Jan VonkDe Hoogte 14, 2977 LA Goudriaan



Beste leden,

2015 was een goed jaar voor Triple-A.Het breidt nog steeds uit, zodanig dat erdit jaar 2 analyseurs bijgekomen zijn. Inde nieuwsbrief van vorig jaar heeft RuudKemna zich al voorgesteld, nu is het debeurt aan Theo Pieters om zich voor testellen. In december is hij begonnen metanalyseren. We wensen jou ook van afdeze plaats veel succes en veelwerkplezier. We zijn bevoorrecht dat ernu al 6 analyseurs zijn die gepassioneerdbezig zijn om ons te helpen een beterevolgende generatie te fokken. En datwerkt, als je er energie in steekt dankomt dat er ook weer uit.Ook de jaarvergadering in november waseen groot succes. Ruim 130 bezoekersen het was weer een leerzame dag. Altijdweer prettig om met elkaar echt overfokkerij te praten, tijdens het officiëlegedeelte maar zeker ook ervoor en erna.We hadden een vol programma met 3sprekers, verschillende verhalen maar zehadden een zelfde type koe voor ogen.Een functionele koe en daardoor een koedie lang en probleemloos kanproduceren. In deze nieuwsbrief eenverslag van deze dag en ook op onzesite, www.triple-a-vereniging.nl zijn depresentaties te bekijken. De site wordtoverigens goed bekeken. In decemberwaren er meer dan 700 uniekebezoekers.

Onder de aanwezigen waren ook 2medewerkers van CRV waar we naafloop nog een gesprek mee gehadhebben, naar aanleiding van de vragenuit de zaal aan de sprekers over deaanhoudingscijfers. Het was positief datwe hier na afloop nog even over kondenpraten, om wat onduidelijkheden recht tezetten. We hebben de wens naar hunuitgesproken dat ze zich gaan focussenop de Nederlandse veehouder en stierengaan fokken die goed zijn voor deNederlandse omstandigheden, metvariatie in de 6 verschillende kwaliteiten.Ook hebben we aangegeven dat er op dewebsite van CRV bij ‘stier zoeken’ ook deTriple-A code vermeld kan worden. Enals laatste zouden we graag zien dat zede aanhoudingscijfers beschikbaarstellen aan de NVO. Ze willen wel deaanhoudingscijfers van al hun stieren

geven, maar niet om er eenaanhoudingsgetal van te maken. CRVvind dat het verwarrend werkt als hetaanhoudingsgetal als een soortfokwaarde wordt gepresenteerd. Welmogen we de ruwe cijfers publiceren.Het is een stap in de goede richting,maar toch jammer dat ze niet mee willendoen met het aanhoudingsgetal van deNVO. Het is de meest betrouwbaremanier om de levensduur van de koeiente verlengen, door de hoogste stieren uitdie lijst te gebruiken.Verder zouden wij graag zien datstiermoeders minimaal 3 keer gekalfdhebben, om dan via een zo goedmogelijke Triple-A paring met eenbetrouwbare stier, stieren te creëren metgoede functionele eigenschappen. Iksnap wel dat ze als KI ook wat meerrisico moeten nemen door genomics tegebruiken, maar doe het dan niet voor100 procent.

In Holstein International (feb. 2016) zegtGreg Bauer van Sandy-Valley Farms overdit punt het volgende: “Op dit momentgebruiken we geen dochtergetestestieren. Hadden we een puurcommerciële veestapel gehad, danhadden we deze stieren naar hartenlustingezet; misschien wel 100 procent. Jewerkt dan met betrouwbare informatieen je weet wat je krijgt.”

In deze nieuwsbrief weer veel informatieen veel leesplezier gewenst.

Zomaar even een mooi plaatje: Een geit uit eentriple-a paring bij Familie Nooteboom in Strijen



Notulen jaarvergadering

Notulen jaarvergadering, gehouden op28 november 2015 in Shortgolf teSwifterbant.

Aanwezig: er waren 138 aanwezigen.

OpeningJohan van Houwelingen opent devergadering en heet met name desprekers Joop Olieman, Jos Knoef en JanSchilder en de gasten uit Duitsland,België, Denemarken en Canada vanharte welkom.„Je kunt zeggen dat dezejaarvergadering het gevolg is van dievan 2011 en 2012. In 2011 waren BobMiller en Kees van Velzen de sprekers enzij waren beide overtuigd dat er veelmeer met ruwe cijfers gedaan moetworden om de levensduur te verhogen.Jullie leden en wij als bestuur vonden datwe hier wat mee moesten doen. Wehebben toen het historische gesprekgehad met fokkerijprofessor RoelVeerkamp, waar we heel veel vangeleerd hebben. Het belangrijkste dat wetoen geleerd hebben is dat we vanuit diehoek niets hoeven te verwachten op ditgebied. Kort daarna ontmoette ik‘toevallig’ Joop Olieman op de fokveedagin Hoornaar. Toevallig zet ik hier weltussen aanhalingstekens. We kwamen ingesprek en ontdekten dat de NVO, alswaakhond van de sector, voor ons deorganisatie kan zijn om fokkerijzaken terealiseren. En de Triple-A-vereniging metde fokkerijkennis die er is, de NVO kanversterken. In 2013 hebben we na eengoede en ook wel spannende discussie,gestemd en zijn we lid geworden van deNVO. We hebben actief meegeholpen omhet aanhoudingsgetal te creëren en ookmet de nieuwe TIP-index. We zijn ertrots op dat die vandaag gepresenteerdkan worden en we hopen dat het eenbijdrage zal leveren om makkelijker degoede stieren te kunnen selecteren.Overigens is het ook hard nodig dat ergoeie cijfers komen. Veehouders zien deparallel tussen het papier en hun koeienin de stal niet meer. Ik denk dat de TIP-index, het aanhoudingsgetal en deTriple-A-code, déze drie, daarverandering in kunnen brengen. Want delaatste 10 jaar zijn we niets opgeschoten

met de levensduur van de koeien.Misschien ook wel een logisch gevolg alsde fokkerij alleen een cijfermatigefokkerij wordt, gericht oppopulatiegenetica en naar oude koeienniet wordt gekeken. Een koe is eenindividu waar je jarenlang mee moetwerken. Een vaars hoeft niet meteen 40liter te geven, het mag gerust watminder, als ze maar persistent zijn. Laatze zich maar ontwikkelen, zodat ze overde jaren heen veel progressie maken. Denieuwe laatrijpheid waar Joop meer overzal vertellen. En moeten ze wel weer zosnel drachtig? De partijen die aan hetdrachtig maken van koeien geldverdienen vinden van wel. Zo lopen erveel mensen langs de weg die eengraantje mee willen pikken van hetschaarse melkgeld. Marcel Verboomheeft in de laatste nieuwsbrief, endaarna opgepakt door melkvee.nl, eeninteressante discussie op gang gebracht.En dan gaat het niet alleen om hoe langde ideale tussenkalftijd is, dat is vooriedere koe en ieder bedrijf verschillend.Maar het is belangrijk dat je alsveehouder bij alle adviezen die je krijgt,onafhankelijk blijft denken en daardoorde juiste keuze kunt maken. Gun jezelfdie ruimte, al gaat dit tegen deheersende mentaliteit van meer, meer,meer in. Meer koeien, meer melk, meerwinst. Dat zijn de korte termijn cijfers,maar wat zijn de effecten op de langetermijn voor mens en dier?Vandaag hebben we drie sprekers. Ikhoop dat u aan het einde van de dagkunt zeggen: drie verschillende verhalen,maar ze hebben het alle drie overdezelfde koe, over hetzelfde type koe,over een functionele koe. En hoe die eruit ziet. Goede vergadering gewenst.”

MededelingenTheo Pieters is in september begonnenals 6deanalyseur in Nederland.

Aan de leden wordt gevraagd mee tedenken aan een nieuwe, brederedoelstelling voor de vereniging, nu dedestijds gestelde doelen voor een grootdeel zijn bereikt.

NotulenGeen op of aanmerkingen.



BestuursverkiezingWillem Brandts en Cornee van Zandwijkworden herkozen

RondvraagHiervan wordt geen gebruik gemaakt

Presentatie Joop OliemanJoop Olieman (secretaris NVO)trakteerde ons op een grote hoeveelheidcijfers. Als boerenzoon heeft hij altijdbelangstelling gehouden voor deagrarische sector. Na een carrière in hetbedrijfsleven is hij een inseminatie-service begonnen en uit dien hoofde ookbij de NVO terecht gekomen.De NVO heeft besloten een nieuwe TIP teontwikkelen, die beter moet aansluitenbij de praktijk. Men merkt op dat de NVIsteeds verder van de praktijk komt testaan en dat de levensduurcijfers veelmeer gebaseerd moeten zijn op deaanhoudingscijfers. Voor een goedeonderbouwing van de nieuwe TIP werdook de hulp ingeroepen van Richard terBeek, voedingsexpert bij AgruniekRijnvallei.Op uitgebreide wijze laat Joop ons zienhoe de getallen voor lactose en eiwitworden ingewogen in de NVI en in deTIP. Hieruit blijkt volgens de NVO datdoor het lager inwegen van lactose enhet hoger inwegen van eiwit, de TIPbeter aansluit bij de praktijk, waarbij deindex ook het percentage eiwit zwaarderlaat wegen.Op deskundige wijze leidde Joop onsdoor de cijfers, waarbij opgemerkt moetworden dat toen de stieren aan bodkwamen de aandacht weer toenam. Joopsloot zijn presentatie af met de praktijk,wat heeft deze nieuwe berekening voorinvloed op de rangschikking van destieren? Hier bleek ook hetpraktijkverschil met de NVI. Op de sitewww.triple-a-vereniging.nl zijn allecijfers terug te vinden.

Presentatie Jos KnoefWaar Joop alle aandacht gaf aan delevensduurcijfers, gaf Jos Knoef deaandacht aan levensduur in de praktijk.De staat van dienst van zijn veestapel isindrukwekkend met een recordaantaltien- en honderdtonners op hetzelfdebedrijf. Jos begon met een film waarinhij uitlegt hoe hij vaarzen selecteert diein zijn ogen alle eigenschappen bevatten

om 100.000 kg melk te produceren. Josmaakt op zijn bedrijf geen gebruik vantriple-a, maar zei wel van mening te zijnveranderd. Wat hij vroeger goochelenmet cijfers noemde, is voor hem nu eensysteem wat z’n waarde heeft bewezen.Speerpunten voor het krijgen vanduurzame koeien zijn voor Jos defokkerij (consequent de nadruk opproductie, uier en benen), voeding (zewillen een hoge productie) en selectie(veel jongvee opfokken en selecteren inde vaarzen). Daarnaast bleek wel uit depresentatie dat er veel passie is, watzeker ook een belangrijke factor is.Diepstrooisel, weidegang en heel veelgeduld zijn factoren die tussen de regelsdoor ook erg belangrijk blijken te zijn.Jos beëindigde zijn presentatie met hettonen van belangrijke koeien op hetbedrijf in het verleden en in het heden.Een keur aan koeien passeerde de revue,waarbij opviel dat het aantal succesvollestiermoeders de laatste jaren steedsgroter wordt, alsmede het aantalfokstieren bij de KI. Hierdoor kaniedereen profiteren van het unieke werkvan de familie Knoef.

Presentatie Jan SchilderDe twee voorgaande presentaties gingenvooral over duurzaamheid. Belangrijk,maar bij de jaarvergadering van detriple-a-vereniging moet het toch zekerook over het triple-a-systeem gaan. Wiekan dat beter dan Jan Schilder? Janbegon zijn presentatie met het ontstaanvan het systeem en daarmee met hetunieke werk dat Bill Weeks heeftgeleverd. Opnieuw legde hij ons despecifieke kenmerken uit van elk van decijfers van het triple-a-systeem. Bij deuitleg van ieder cijfer kwam telkens weernaar voren hoe belangrijk de vorm vande koe is voor het functioneren van dekoe. Gezien de aandacht die Jan kreegvanuit de zaal voorzag deze uitleg in eenbehoefte.Jan legde ook een verantwoording bij deaanwezigen neer door te stellen dat demens bepaalt welke vorm een dier heeften dat daarbij heel vaak wordt gekozenvoor de voorkeur van de mens in plaatsvan het functioneren van het dier.Treffend daarbij waren de korte filmpjesvan een koeienkeuring rond 1960 en vaneen van de laatste World Dairy Expo’s.Beide kampioenen waren gejureerd door



vakkundige juryleden, zoals in hetfilmpje beschreven werd, maar gefoktnaar de voorkeur van de mens en beidekampioenen hadden een vorm die nietoptimaal was voor hun functioneren. Datpleit er volgens Jan voor om alleen hetbelang van het functioneren van het diervoor ogen te hebben bij het fokken vande volgende generatie.Tot slot gaf Jan een ode aan Bill Weeksdie een dag na de jaarvergadering 98jaar gelden geboren zou worden enwiens werk tot op de dag van vandaagvan grote invloed is op derundveefokkerij. Een prachtige afsluitingvan deze jaarvergadering.

Jan Vonk

Analyseren in Frankrijk

Een jaar of 13 geleden is MarcelVerboom in Frankrijk begonnen teanalyseren. Frankrijk was geenonbekend land voor hem, omdat hij daar2 jaar als bedrijfsleider heeft gewerkt. In2007 is Franck Laviec op de lijstgekomen en die heeft toen een deel vanMarcels bedrijven overgenomen en in2011 heeft Marcel alles aan Franckovergedaan. Een jaar geleden heeftFranck te kennen gegeven toch thuisdoor te gaan met het melkveebedrijf enzijn carrière als analyseur te beëindigen.Toen ontstond de vraag wie diebedrijven kon overnemen, want het zoujammer zijn als deze enthousiasteveehouders niet meer bezocht werden.Daarop heb ik contact met deveehouders gezocht (met medewerkingvan Marc Cranshof, die vloeiend Fransspreekt).Voor mij als vrij nieuweanalyseur een mooie uitdaging. Je zietweer eens wat van de wereld en je wordter tenslotte nooit dommer van.

Op zondag 16 augustus vertrok ik naarFrankrijk. Na 8 uur snelweg en eenaantal goede cd’s verder arriveerde ik inLe Mesnilbus (Normandië). De volgendeochtend om 8:00 uur kon ik beginnen bijAntoinne Tourainne, een Franseveehouder. Aangezien ik net zo goedFrans spreek als de Franse boerenEngels, is de communicatie niet altijdvloeiend, maar we begrepen elkaar waarnodig was. Ik had sterk de indruk dat

ook de Franse veehouders al lang blijwaren dat er een analyseur wilde komen,dus ze vonden het al voldoende dat ikalleen de codes op papier zette. Antoinneheeft een pachtbedrijf met ongeveer 50Holstein koeien in een prachtigeglooiende omgeving. Vervolgens naareen tweede adres in Normandië, een uurrijden naar Mathieu Rabache. Mathieu,wilde beginnen met triple-a en wasdolblij dat ik er was. Hij had zich al goedverdiept in de materie en wist er al veelvanaf. Blijkbaar heeft hij een keer eenanalyseur gesproken tijdens eenstierentrip, dit heeft zoveel indruk ophem gemaakt dat hij zich erin heeftvastgebeten. Het was erg leuk om zo’n“open minded” persoon te ontmoeten!Zijn koeien waren voornamelijk groot enwerden goed verzorgd, maar kondenover het algemeen efficiënterproduceren.

DJ Jante dochter uit een DJ Hovborg bij Peter vanValen in Bretagne.

Vervolgens ben ik naar Heda gereden,naar de boerderij van de familie Van Rijndie 20 jaar geleden emigreerde naarFrankrijk. Dit bedrijf had voornamelijkroodbonte koeien en er zat ook nogbehoorlijk wat MRIJ-bloed in deveestapel. Ik heb er goed jongvee vanJerudo en Kodak gezien. Vervolgens 2,5uur gereden door een erg mooi en rustiglandschap richting Glomel (Bretagne).De volgende dag heb ik daar bij AartBrouwer geanalyseerd. Aart is 5 jaar



geleden naar Frankrijk geëmigreerd. Aartheeft geen boerenachtergrond en moestmet weinig vermogen starten. De koeienliepen daar veelal buiten, moestenbuiten vreten en hadden in dewintermaanden een potstal. Het bedrijfis extensief en er wordt ingekruist metFleckvieh.

Ook heb ik nog even een geëmigreerdeveehouder uit ons dorp bezocht envervolgens ben ik doorgereden naarPeter van Valen in Bretagne. Ook eenNederlandse emigrant die inmiddels 3,5jaar in Frankrijk boert, zonder eenbedrijf in Nederland gehad te hebben.Zijn veestapel was half Jersey en halfHolstein, een bedrijf met grotetoekomstplannen, een prachtige Jerseydochter gezien, een DJ Jante dochter uiteen DJ Hovborg. Daarna 1,5 uurdoorgereden naar Marinus Ubo en KarlaBalkema, ook in Bretagne, waar ik koneten en overnachten. Deze mensenwaren erg gastvrij. Dit bedrijf doet aljaren aan triple-a. Ze hadden eenmelkproductie van ongeveer 11.000 kgmelk en een werkelijk prachtige Survivordochter.

De volgende ochtend 1,5 uur geredennaar een hotel om bij het grote AllianceElevage in Jallais, vlakbij Nantes teanalyseren. Vier melkveehouders hebbenhun bedrijven samengevoegd, dit bedrijfheeft 250 melkkoeien. De actueledagproductie is 30 kg. Aangezien demeeste Franse bedrijven extensief zijn isdit voor Franse begrippen erg hoog.

Hierna 3,5 uur naar het zuiden geredenrichting Pouffonds, daar kun je merkendat de mensen minder goed Engelsspreken. De communicatie met XavierSartot was niet geweldig, maar hij wasblij dat ik er was. Mooi bedrijf met 70koeien. Ze verwerken zelf hun zuivel.Naast de Holstein-koeien moest ik ookeen Charolais-koe analyseren. Het dierhad al 4 kalveren gehad, maar diewerden telkens door een Holstein-koegrootgebracht. Dit kwam doordat deCharolais-koe totaal geen melk wougeven van gebrek aan Dairy-kwaliteiten.Ook binnen de vleesveepopulatie is ernog veel verbetering mogelijk. Door mettriple-a te gaan werken laat je dierenbeter functioneren. Alle functies die op

de uitlegpagina staan, zijn tenslotte ookbelangrijk voor vleesvee. Ook eenmoederkoe moet genoeg melk gevenvoor haar kalf en dus ook dairykwaliteiten op voldoende niveaubezitten.

Deze Charlolais die 4 keer heeft gekalft maar teweinig melk geeft om een kalf groot te brengen,ook een vleeskoe moet enige dairy kwaliteitenbezitten.

Na Xavier Sartot bezocht te hebben, benik 2 uur oostwaarts gereden naar Arnacla Poste. Daar kwam ik aan bij de uiterstgastvrije familie Van Bruchem. Hier hebik erg goed jongvee van Arkansas gezienen ze hadden hier een heel beste koevan Lucrative. We hebben ’s avonds noggezellig een biertje gedronken. Devolgende dag doorgereden naar de ‘midiPyrenees’. Daar heb ik twee enthousiasteFrans sprekende veehouders bezocht endaarna ben ik ‘s avonds naar hetNoorden gereden tot ongeveer een uuronder Parijs om daar te overnachten.

De volgende ochtend ben ik naar JosEkkel gereden om daar voor het eerst teanalyseren. Dit bedrijf ligt in Mery esBois. Jos had de afgelopen jaren een vande hoogste productie bedrijven vanFrankrijk en zat boven de 11.000 kg perkoe. Hij heeft goede verhalen over triple-a gehoord en wou er graag meebeginnen. Dit was het laatste adres endaarna ben ik met een voldaan gevoelteruggereden naar Nederland.In de Franse KI-folders was bijna geentriple-a code te vinden en ook was erweinig variatie qua codes in hetstierenaanbod. Maar de buitenlandse KIorganisaties willen maar al te graag



helpen. Volgend jaar gaan we weer eenrondje Frankrijk maken.

Ruud Kemna

Vraag 2-3-4 Stieren

Tijdens de jaarvergadering kwam er eenvraag van Henk Verheijen. Hij vroeg of2-3-4 stieren of iets in die volgorde dekwaliteiten op een lager niveau hebbendan voorheen. Omdat er niet zoveel tijdwas in de vergadering misschien leuk omdeze vraag hier in de nieuwsbrief watuitgebreider te beantwoorden. Hetantwoord van Jan Schilder was dat hetverschilt per stier, wij analyseren devolgorde van de kwaliteiten en niet opwelk niveau ze die hebben. De redenwaarom we dat niet kunnen doen isomdat het geen waardeoordeel is, wezeggen namelijk niet of een stier goed ofslecht is. Bedenk wat er zou gebeurenals we een stier niet goed vinden enmiddels een waardeoordeel dat aanzouden geven. Beoordelen van dieren isiets totaal anders dan analyseren. Het isde verantwoordelijkheid van de KI’s omgoede stieren in te zetten en deverantwoordelijkheid van een stamboekom een goed evaluatiesysteem tehanteren (Joop Oliemans verhaal), omzo de goede van de slechte stieren tekunnen onderscheiden.

Even terug naar de vraag van HenkVerheijen. Een kort direct antwoord isdat er genoeg stieren zijn die dezekwaliteiten kunnen geven. Maar goedeen slechte stieren zijn van alle tijden. Deperfecte stier bestaat niet en daaromhebben we Triple-a-analyse om een stierzo goed mogelijk aan te paren. En eengoed evaluatiesysteem is nodig om degoede stieren van de minder goede teonderscheiden.

Dat evaluatiesysteem is niet altijdperfect omdat het te eenzijdigopgebouwd was in het verleden of omdater nogal wat voorspellers inmeegenomen worden en informatie vanvader, moeder en andere verwantedieren in verwerkt zit. Zo komt hethelaas voor dat een stier achteraf niet zogoed geweest is als beloofd. Nogmaals,goede stieren en slechte stieren zijn van

alle tijden, Niet alle topstieren uit hetverleden waren achteraf goed. Niet alleO Man-zonen bleken zo goed als dat ervoorspeld was. Omdat O Man zo goedwas, werden ze op basis daarvan te hoogingeschat. Geduld is waarschijnlijk hetsleutelwoord in de fokkerij. Omdat destatistici wereldwijd echter denken datbijna alle productiewinst opmelkveebedrijven veroorzaakt wordtdoor fokkerij en dit ook de basis is vande fokwaardenberekening, wil men lieverde snelheid er flink inhouden.

Deze snelheid zorgt er ook voor dat erveel ‘goede’ jonge koeien gebruiktworden als stiermoeder, dieonderstaande kwaliteiten hebben en diewe allemaal als positief ervaren. Koeiendie #2 - Tall zijn en de uier hoog dragen,voldoende bot en borstdiepte hebben encompacte uiers van #4 - Strong en dieopen kruizen en open ribben hebben van#3 – Open. Kwaliteiten die ook bij debedrijfsinspectie gewaardeerd worden,bovendien doen ze het goed in eensysteem met rantsoenen met veelenergie. Het probleem zit hem echter inhet feit dat we niet te eenzijdig voordeze kwaliteiten moeten gaan en deandere kwaliteiten gaan vergeten. Wantook Smooth, Style en Dairy zijn nodig,wil een koe probleemloos lang kunnenproduceren. In een energierijk rantsoenkan een dier met een gebrek aanbreedte en vreetvermogen op jongeleeftijd zich beter handhaven. Het gebrekaan style en een kruis waar de draaiersniet goed geplaatst zijn en de lendenenalmaar platter worden is ook eenprobleem dat zich bij het ouder wordenjuist meer gaat manifesteren. Bij goedvoeren willen ze ook nog wel goed melkgeven, maar geven ze wel zo goed naarhun omvang?

Wanneer we meer met oude koeienzouden werken als stiermoeder, werk jeautomatisch ook met koeien die bewezenhebben om op latere leeftijd ook noggoed te kunnen functioneren en diedaardoor automatisch meer balanshebben. Want vorm bepaalt functie.Uiteindelijk willen we beste koeienfokken en misschien ligt de focus in defokkerij tegenwoordig wel op het fokkenvan beste vaarzen.



Met bovenstaande in gedachten wat tipsvan andere Triple-A-gebruikers omstieren te selecteren. Ten eerste deaanhoudingscijfers. Ruwe cijfers zijn eenextra tool, want wij veehouders kunnenook zelf nadenken en verbanden leggen.Dat is ook de reden dat de Triple-A-vereniging zich hier voor inzet om cijfers,net als die voorheen ook beschikbaarwaren, nu ook beschikbaar te houden.Andere hulpmiddelen voor u alsveehouder kunnen een goede koefamiliezijn (bijvoorbeeld een hogelevensproductie). De bouw van de stierzelf. Sommige veehouders kijken naarde verhouding hoogtemaat en voorhanden vermijden extreme verhoudingen.Ook een goede indicator kan zijn hoe defamilie achter een stier is opgebouwd.Zijn het in de eerste drie generaties driekeer 234-stieren achter elkaar of eenmix van meerdere kwaliteiten?Bijvoorbeeld vader 234 geanalyseerd,moedersvader 156, moeders-moedersvader 435. Maurice heeft ook aleens opgemerkt in de Kuhfacto (de HIPlus van Duitsland) dat goede stierenvaak een uitgebalanceerde stamboomhebben.

Nieuwe analyseur: Theo Pieters

Mijn naam is Theo Pieters, ik ben 47 jaaren woon in Norg (in de kop vanDrenthe). Al heel jong kwam ik erachterdat ik anders was dan de anderen. Mijnbeide grootouders hadden een boerderij,de ene molk op een 21-stands grupstalen de andere molk 14 koeien. Bijna iederweekend gingen we wel bij een van hunop bezoek; en waar de familie in dekeuken ging zitten, stoof ik gelijk de stalin om te kijken naar het vee. Als ikdaarmee klaar was, ging ik gezellig in dekeuken ‘de Veeverbetering’ (wat nu‘Veeteelt’ heet) doorspitten en nam dezemee naar huis om hem nog eens door telezen.

Passie voor koeien heeft een groot deelvan mijn leven bepaald. Helaas zijnbeide melkveebedrijven van mijngrootouders niet voortgezet en dus gingik op zoek naar andere mogelijkhedenom binnen de melkveesector te blijven.Na de MAS, HAS, werken bijverschillende melkveehouders en een

mooie stage bij ET-specialist Freek Lokte Dronten, heb ik mijn studieloopbaanafgerond aan de Landbouwuniversiteit inWageningen en ben daar afgestudeerd inGenetica.

In de vakbladen las ik reeds over Triple-A. Via Willem, de broer van mijn vrienden studiegenoot Xander Brandts, ben ikme steeds meer in de triple-a filosofiegaan verdiepen. Vanuit Wageningenkwam ik in Italië terecht en ben daar 18jaar actief geweest in de veeverbetering;eerst bij het stamboek ANAFI,vervolgens bij KI-organisatie CIZ enuiteindelijk heb ik mijn eigen KIopgericht onder de naam ‘Genefix’.Stieren die uit dit fokprogrammavoortkwamen, waren onder anderenDeejay Red, Woodstock, Daytona,Cinnamon, Bax Red en Yucatan.

Alle stieren liet ik destijds al triple-acoderen door Jim Sarbacker en JanSchilder. Zij planden de trip meestal zodat er tussen de middag een pizza konworden gegeten en we lekker kondendiscussiëren. Voor de Nederlandse marktwas het Veecom dat mijn stieren meteen wat andere triple-a code in hunstierenpakket opnam. Ook van Wim deBoer en Freerk Huizinga heb ik hetnodige geleerd.

Aangezien een ongekend groot deel vanmijn stieren (±10 procent) om diverseredenen dood ging of in elk geval hetveld vroegtijdig moest ruimen (ze warengehuisvest bij een particuliere KI), kreeghet succes een wrange bijsmaak.



Daarnaast kwamen genomics steedsmeer opzetten en werd het primaire doelervan – bepalen wie de beste volle broerwas – verwaarloosd en ging het meer omeen stukje papier met hoge cijfers erop.Hier heb ik geen goed gevoel bij en datvormde de reden om naar Nederlandterug te keren. Hier heb ik onder anderegeprobeerd om sperma te verkopen enveehouders te adviseren in destierkeuze. Zowel bij de verkoop als bijhet adviseren bleef ik met mijn triple-agedachten worstelen.

Na wat wikken en wegen heb ik mezelfertoe gezet om Jan Schilder te bellen,met de vraag of ik een keer een dagjemee mocht. Dit was november 2014 ende eerste dag samen de boer op ging vrijvoorspoedig. De daarop volgende dag, injanuari 2015, werd ik met mijn neus opde feiten gedrukt. Hoewel ik dacht dathet redelijk goed ging, wees Jan mij eropdat ik met image-analysing bezig was,door redelijk goed de codes in te kunnenschatten, maar totaal geen motivatievoor de codes te kunnen geven. Hierschrok ik behoorlijk van en dacht bijmezelf: ‘Begrijp ik het dan toch niet? Zieik het dan niet? Kan ik het ooit welleren?’

Na een korte periode van twijfel ben iker het afgelopen voorjaar toch volledigvoor gegaan en heb ik me ertoe gezettriple-a analyseur te worden. Door eerstde oude (lineare) kennis, vooroordelenen beeldvorming uit mijn hoofd tezetten, werd me het ‘verhaal’ helderder.In de tussentijd ging ik diverse kerenmet Marcel Verboom, Maurice Kaul,Jurjen Groenveld en Jan Schilder meekoeien analyseren. Met daarnaast denodige afgeronde testen, werd ik inoktober 2015 tijdens de internationaleaAa-conferentie te Rockfort, Illinois, VS,officieel erkend als aAa® Weeks®analyzer.

Die week in Rockfort was echt geweldig!Samen met collega’s eerst de Dairy Expoin Madison bekeken en wat bedrijvenbezocht. Gedurende de conferentiehebben we gezorgd zoveel mogelijkdezelfde kijk op koeien te behouden,zowel door theorie als door de boer op tegaan. Ik heb in tijden niet zoveel

gelachen en voel me heel erg op mijngemak tussen de triple-a mannen.Dit prettige gevoel heb ik ook bij hetanalyseren en als ik motivaties uitlegaan veehouders. Het zit je dan natuurlijkook mee dat, als je tijdens hetanalyseren van een koe met veelkwaliteiten van #5 Smooth even stopt,aan het voerhek kijkt en haarvreetplaats al compleet schoon blijkt tezijn, terwijl de lange slungel die ernaaststaat nog steeds voor zich uit staart enniet door heeft wat ze bij het voerhekzou kunnen doen.Doordat er niets geheimzinnigs is bijtriple-a en praktisch alles gewoon te zienen te volgen is, komt een heeleenvoudige uitleg supersterk over.Vandaag de dag gaat er veel van decommunicatie via multimedia. Je kunt ereen wereld aan informatie vinden en jekomt met veel verschillende, maar zekerook verhelderende ideeën en meningenin contact. Het succes van de sterketoename van Triple-a ligt voor een deelvolgens mij ook juist in dit moderneaspect van de hedendaagsemaatschappij. De eenvoudige uitleg vanTriple-a in begrijpelijke bewoording,vaak van collega-veehouders, spreekt demensen sterk aan, temeer ook omdatmen steeds vaker door verkooppraatjesheen prikt.

Met de huidige trends binnen deveefokkerij voorzie ik een gigantischetoekomst voor Triple-a. Ik zie hetdaarom ook als een uitdaging eenwezenlijke bijdrage te kunnen leveren bijhet verbeteren van de veestapel vanmijn klanten, de veehouders.De rijke mix aan persoonlijkheden bij deanalyseurs maakt ons heel divers, maartegelijkertijd vormen we een heel sterkteam, doordat we elkaar perfectaanvullen.

Van deze gelegenheid wil ik graaggebruikmaken om iedereen die mijgeholpen heeft deze weg in te slaan enom Triple-a analyseur te worden, tebedanken.



De Triple-a vereniging op dekoffie bij…

Fedde en Wilma van der Meer inNieuw-Buinen

Deze ondernemers zijn in 1987 gestartin Nieuw-Buinen met hulp van de vaderen moeder van Fedde. Aanvankelijkwilde Fedde geen boer worden maar het‘boerenvirus’ werd door Wilmaaangewakkerd. Fedde is in zijn jeugdvanuit Friesland verhuisd naar deFlevopolder. Op zijn 20ste had hij nogbijna geen koe gemolken. In Lelystadheeft hij enige jaren geboerd met vaderen broer, maar uiteindelijk genootzelfstandig boeren toch de voorkeur.

Zo kwamen ze in 1987 uit op de locatiein Nieuw-Buinen, destijds bestond hetbedrijf uit 12 ha grond en een kleine 4ton melk in een meer dan volle stal vaneen boer die al geruime tijd ziek was. Dekoeien hadden het zwaar en de productiestond hierdoor ook onder druk. Nadat dejonge ondernemers de scepter gingenzwaaien, schoot de melkproductieomhoog. In enkele jaren ging dit van6.000 naar 9.000 liter. De vorigeeigenaar had altijd wel goede stierengebruikt, waardoor koeien het wel in zichhadden om te produceren. De stier Nehlskwam veelvuldig voor in deze veestapel.Een stier die hierna weer veelvuldig inwerd gezet was Tops, achteraf eengoede combinatie en een mooifundament!

Het huidige bedrijf is in 2012 geheelnieuw gebouwd en verplaatst vanuit delintbebouwing in het dorp Nieuw-Buinennaar het buitengebied. Deze verplaatsingis op eigen kracht gebeurd en is eenenorme strijd geweest. Het bedrijf op deoude locatie was qua afmetingen voor dekoeien beperkt. Tevens verbeterde deverkaveling enorm, van ca 20 hahuiskavel naar 56 ha. Hierdoor kwameen droom van Fedde om ooit nog eenkeer helemaal nieuw te bouwen uit.Op dit moment worden er 112 koeiengemolken die een rollend jaargemiddeldevan 9.400 kg melk met 4,85 procent veten 3,60 procent eiwit laten zien. Dekoeien worden sinds het verplaatsennaar de nieuwe locatie niet meer geweid,

alhoewel dit wel een grote wens vanWilma is, koeien horen volgens haargewoon buiten. Wilma werkt thuis ookveelvuldig mee, naast een baan van 3,5dag in het ziekenhuis. Administratie,kalveren verzorgen en insemineren zijnhaar verantwoording, maar ook melkendoet ze graag. Verder krijgen Fedde enWilma nog hulp van hun oudste zoon.

Het rantsoen van de melkkoeien wordtzo constant en simpel mogelijkgehouden, met de mengwagen en TMRvan kuil, hooi, maïs en soja één keer perdag verstrekt. Daarnaast brok in devoercomputer. Deze brok wordt ook aanhet jongvee verstrekt, dus geen specialekalvermuesli, constanter kan niet!Fedde en Wilma vinden constant voerenen rustig en respectvol omgaan met dedieren heel belangrijk. Koeien houdenvan een saaie boer, wat je ze geeft, krijgje ook weer terug is hun mening.

Fedde en Wilma van der Meer.

Dat wij van de Triple-A-vereniging opbezoek wilden komen bij de familie Vander Meer wekte enigszins verbazing bijde ondernemers. We zijn toch geenfokkers, we melken alleen koeien… Noudit bleek in de loop van de avond tochiets anders uit te pakken. De enormepassie voor koeien en de hogelevensproductie van meer dan 40.000liter bij afvoer zegt genoeg. Het doel vanFedde is om dit op 50.000 liter tekrijgen.



Phil Hasheider is al ruim 26 jaar geledenvoor het eerst op het bedrijf geweest.Fedde had bij de uitleg van het Triple-A-systeem direct het gevoel van dit kloptgewoon en sindsdien is de Triple-A-codeook de basis voor een combinatie. Bij hetzoeken naar stieren wordt in eersteinstantie gekeken naar productie enexterieur (vooral uiers, benen enkruizen), vervolgens bepaalt de code,wel of niet nodig in de veestapel, of destier wordt ingezet. Inet zegt in de ogenvan Fedde weinig, als een koe goed inelkaar zit, dan geeft een koe makkelijkmelk uit ruwvoer.

Enkele jaren geleden had een KI-organisatie interesse voor Willemien 112(Kian x Addison x Goldstar x Tops), toennog een onopvallende, maar goede koe.Na het zien van de koe waren ze nietpositief, ze was te rond. Fedde beslootde koe te insemineren met een stier naarzijn eigen keuze, Jeff. Waarom Jeff? DeTriple-A-code 156 klopte en deervaringen met de stier waren ergpositief. Dit resulteerde in een stierkalfdat uiteindelijk naar een andere KI ging,KI Samen. Het resultaat heet Navigator.(een filmpje van de stier is te vinden opwww.ki-samen.nl). Zelf heeft Van derMeer Navigator veel gebruikt, als deTriple-A-code paste en er geen inteeltwas (op het bedrijf zijn ongeveer dertigdochters). De oudste dochters zijninmiddels derdekalfskoeien. De dochtersvan Navigator handhaven zich prima inde koppel, het zijn compacte, laatrijpedieren met goede uiers en beste benen,die goed produceren en positief opvallenin de gehalten. Navigator heeft eenfokwaarde voor melk van –1.500 kg,maar dit is absoluut niet terug te zien bijde dochters op hun bedrijf en ook niet inde melkrijke koefamilie van Willemien112.

Willemien 112 heeft net weer gekalfd, erstaat 108.000 kg melk en 9.960 kg veten eiwit op de teller en grootmoederWillemien 115 had ruim 99.000 kg melkbij afvoer. Kortom, zij hebben veelvertrouwen in de nakomelingen. Ditbevestigt hun vermoeden dat eenzijdigfokken op productie niet werkt.

Succesvolle stieren van de laatste jarenwaren:

Rocko, Radon, Big Winner, Redford,Lawn Boy, Climax en Santana. Op hethuidige inseminatie lijstje staan:Prince, Jerudo, Fez, Kapitein, Twist,Mavid en Bagolino.

Willemien 112 had net weer gekalfd en haarlevensproductie tot nu toe bedraagt108.053 kg melk met 5,38% vet 3,84% eiwit, goedvoor een lactatiewaarde van 126.

Bedrijfsgegevens:Rollend jaargemiddelde van 112 koeien:9.400 kg melk 4,85% vet 3,60% eiwitLaatste 3 jaar 18% vervanging56 ha huiskavel totaal 68 ha in gebruikGrondsoort: dalgrond

Eelco Zandvliet en Corné van Zandwijk

Op bezoek bij Onno Verboon enMarieke Stengs

In november was ik met Theo Pieters inDuitsland om drie verschillendepresentaties te doen in verschillendedelen van Oost-Duitsland. Ze warengeorganiseerd door een voerfirma, diehun jaarlijkse bedrijfsbezoek bij één vanhun klanten combineerden met eenlezing door twee sprekers, waarvan zemenen dat hun klanten daar iets vankunnen leren. Eigenlijk een win-winsituatie voor iedereen. De anderespreker was iemand die een verhaal overmaïs had. Ik kom bij een Nederlandseveehouder in de buurt van Stralsund,Oost-Duitsland en die had zijnvoerleverancier uitgelegd wat triple-awas. Ik moest de presentatie in het Duitsdoen en aangezien me dat niet heelgemakkelijk leek, maar thuisblijven ookgeen optie was, heb ik Theo Pieters



meegenomen zodat hij er zo nu en danin kon springen en helpen bij de vragen.

Tussendoor hadden we wat tijd over. Wevroegen onze collega’s of ze ook nog eenmooi bedrijf wisten om te bezoeken in debuurt van Magdenburg. Maurice Kaulkomt daar sinds 2005 bij een bedrijf, duswe belden Marieke Stengs. Marieke heeftde leiding over de 1.100 melkkoeien en120.000 kippen op het bedrijf, terwijlhaar vriend Onno Verboonverantwoordelijk is voor het landwerk,het biogas en het technische gedeelte.En de administratie doen ze gezamenlijk.Hard werkende mensen en je vroeg je afof ze ooit wel slapen, gezien het werkdat ze verzetten. Ze werken met mensenuit Polen en de Oekraïne, maar het blijktmoeilijk om mensen te vinden die demanagementtaken over kunnen nemen.Wel hadden ze een goede secretaresseop kantoor. Dus wanneer er mensen zijndie dit lezen en iemand weten die graagop dit bedrijf zou willen werken, stuurdan even een e-mail naar [email protected].

De koeien zijn gehuisvest in twee stallenmet 500 boxen. De koeien die langer inlactatie waren, liepen in de nieuwe staldie net een half jaar af was. Dit heeft deproductie doen stijgen omdat er meerplaats beschikbaar is. De gemiddeldeproductie is 30 kg per koe met 4,25procent vet en 3,60 procent eiwit. Dekoeien worden drie keer daags gemolkenin een 50-stands buitenmelker vanDairymaster. Toen we aankwamen wasMarieke druk met het uitselecteren vanvaarzen die dichter bij het afkalvenkwamen. Dit gebeurde in de melkstal,waarna ze gesepareerd werden. Wehebben daar een tijdje staan praten envervolgens hebben we rondgekeken enwat koeien op de foto gezet en hetoornummer opgeschreven om later destamboom even op te kunnen zoeken.

Later had Marieke meer tijd en toenwilde ze ons ook nog wat koeien latenzien. Ze begon te praten over de fokkerijfilosofie en het bedrijfsmanagement. Dekoeien zijn geen stamboek en ze doenook geen melkcontrole. In de melkstalwordt de productie geregistreerd en zefokken met stieren die goede gehaltenhebben. Ze proberen alles zo simpel

mogelijk te houden. Ook derantsoenberekening doet ze zelf doornaar de koeien, mest, productie, ureumen de gehalten in de tank te kijken eneen simpel programma te gebruikenvoor wat er in de mengwagen moet.Sinds anderhalf jaar voegen ze 10 tot 14kilo water aan het rantsoen toe.

Ze gebruiken Triple-a sinds 2001 toenOnno nog in Nederland boerde. In 2005zijn ze naar Duitsland verhuisd. Mariekelegt uit dat ze niet van grote koeienhoudt die niet in de boxen passen. Ze wilprobleemloos vee dat gemakkelijk temanagen is. Ze hebben het al drukgenoeg en goed personeel vinden is eengroot probleem. De vaarzen wordengedekt door een Jersey-stier die zemeestal in Denemarken kopen. Ditbespaart tijd ten opzichte vaninsemineren en het kalft makkelijk. Dusde veestapel bestaat gedeeltelijk uitJersey-kruislingen. Maurice analyseertdeze stieren ook. Dit leidt natuurlijk nietbij elke vaars tot een goede paring. Maarveel jongvee is momenteel van eenjersey die J5 heet en geanalyseerd ismet 456.

Een Kylian uit een Tulip die dit jaar meer dan 60 kgmelk gaf.

De koeien worden allemaalgeïnsemineerd met een Holstein-stiermet hoge betrouwbaarheid. In sommigegevallen gebruiken ze een goedgebouwde jonge stier uit een goedekoefamilie. Marieke vind het moeilijk omtegenwoordig goede stieren te vinden.Ze probeert bloedlijnen die te scherpfokken te vermijden. Zoals Goldwyn, BW



Marshall en Planet. Ze melkt één Planet-dochter die gekocht is en bijna elke weekin de klauwbekapbox moet. Het is maaréén dochter, maar daardoor heeft ze weleen beetje vraagtekens bij haar vadergezet.

De filosofie is om eerst 250 rieten vaneen stier te kopen. Wanneer de eersteindruk goed is, kopen ze nog eens 500en als dan blijkt dat ze zeer goed zijndan kopen ze nog eens 1.000 rieten. Ditbetekent dat ze stieren soms vele jarengebruiken. Ze hebben Eight (aAa432156) vrij intensief gebruikt. Zegebruiken hem nog steeds en in totaalzijn er 2.000 rieten van hem gekocht.Toen de eerste dochters aan de melkkwamen, molken ze een beetje traag.Maar degene die later kwamen, warenbeter en nu hebben ze geen spijt dat zehem zoveel gebruikt hebben. Anderestieren die ze gebruiken, zijn Prince (aAa234156), Wizzard (aAa 156342), Norwin(aAa 462513), Paramount (aAa 651423),de jonge stier Red Vision (aAa 564),Lustrum (aAa 132546) en SpektrumPeter (aAa 651423). Van de laatstemelken ze al veel dochters, zoals die enedie 75 kilo melk gaf en op de dag vanons bezoek nog 64 kilo. Verdergebruiken ze nog Leif (aAa 453216),Bombay (aAa 432516), Timeless (aAa234156), Erasmus (aAa 135642) en deoude stier Laudan (aAa 162543), maarzijn sperma is nu op. De stier Sallas (aAa162534) komt daar nu voor in de plaats.Toen ze de nieuwe stal klaar hadden,hebben ze wat koeien gekocht uitDenemarken, waarvan één goede Sallas-dochter. Ze melken ook een goededochter van VH Salomon (aAa 234156, DSammy x O Man) en na die stier eensopgezocht te hebben komt die nu ook inhet vat.

Ook zijn er nog bedrijfsstieren die zegebruikt hebben en sperma van hebbeningevroren. Eén van hen is 2002,geanalyseerd met aAa 513 en een Kianuit een Mathijs (MRIJ) uit een Acres. Zijnjonge volle broer is geanalyseerd metaAa 564 en daar is ook sperma van. Ookloopt er een Big Winner-zoon diegeanalyseerd is met 651.

In het verleden hebben ze meer koeiengekocht, meestal geselecteerd op basisvan productie. Ze kwamen erachter datdeze koeien niet konden concurrerenmet die van henzelf en dat ze het bedrijfeerder verlieten. Dus toen ze koeiennodig hadden omdat de nieuwe stal klaarwas, hebben ze het anders gedaan. Zevroeg naar een selectie van koeien diedrachtig waren en goed celgetal. Ze zeidat ze de productie niet hoefde te weten.‘Ik kan zelf wel zien of ze de wil om temelken hebben en ik besluit in eenfractie van een seconde of ik de koegoed vind of niet.’ Later heeft ze devader gecontroleerd en vaak waren hetgoede stieren die ook ronde kwaliteitenhadden. Dochters van Lexicon, Othello,O Man, Omax en Leko.

Een Spektrum Peter-dochter.

In een andere stal zagen we wat jongerestieren. Eén van hen was een jongerbroertje van de twee volle Kian-broers,maar de vader van deze was Wizzard.Een andere had Fantasy Britt Gap alsvader en kwam uit een 10 jaar oudeLingam x Lesko en nog eentje van eigenstier 2002 kwam uit een 8 jaar oude Jeff.Jeff heeft heel goed werk gedaan op hetbedrijf. Veel van de oudste koeienhadden hem als vader.

Theo Pieters, Jurjen Groenveld



Zomaar een mooi plaatje: een oudmelkte Curtis uit een Minister in Oostenrijk.

Een 6e kalfs Triple Threat x Rudolph bij de Familie Mooiman in Westerwijtwerd. LW 105

N I E U W S B R I E F 201603 - nieuwsbrief maart... · Triple-A-vereniging Jaargang 24 Nieuwsbrief...

Documents

Transcript of N I E U W S B R I E F 201603 - nieuwsbrief maart... · Triple-A-vereniging Jaargang 24 Nieuwsbrief...