MultiMail 02-08

2
Verleden of toekomst? “De rekenliniaal ging, internet kwam. Ons luisterende oor bleef.” Inleiding directie Ingenieursbureau Multical. “Als we bouwen, laten we het dan in één keer goed doen” “Voor ik écht stop, ga ik nog wat doen. We moeten weer leren bouwen in dienst van het wonen en niet andersom.” Een interview met Igo van Bohemen, directeur van Bohemen Beleggingen B.V. 20 jaar Ingenieursbureau Multical Vandaag, vrijdag 17 oktober 2008, bestaat Ingenieursbureau Multical 20 jaar. Een goed moment om even stil te blijven staan bij enkele ‘milestones’ uit de afgelopen twintig jaar. Jaargang 1> 0802 MultiMail is een uitgave van Ingenieursbureau multical Begeleiders van het bouwproces Colofon Multimail Jaargang 1 > 0802 Ingenieursbureau Multical Uitgave Ingenieursbureau Multical B.V. Schouwburgplein 30-34, Postbus 397 3012 CL ROTTERDAM, 3000 AJ ROTTERDAM T (010) 404 63 50 F (010) 411 55 72 E [email protected] I www.multical.nl KvK Rotterdam 24169588 De MultiMail verschijnt twee maal per jaar in een oplage van 1000 stuks en is bestemd voor alle relaties van Ingenieursbureau Multical Redactie Michael Dirks, Machiel Kuijt, René van Wijk Heeft u ideeën of suggesties voor een volgende uitgave van de MultiMail ? Mail die dan naar: [email protected] Foto’s Ingenieursbureau Multical, tenzij anders vermeld Interview/redigeren Sarah de Preter Vormgeving en productie Figé productions BV, Schiedam Niets uit deze MultiMail mag worden verveel- voudigd en/of openbaar gemaakt op welke wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Coverfoto (voormalig) Kantoorgebouw Sanofi B.V. te Maassluis Eén van de eerste projecten waaraan Ingenieursbureau Multical een bijdrage mocht leveren, was de renovatie van het kantoor van het farmaceutisch bedrijf Sanofi B.V. te Maassluis. In opdracht van Architectenbureau Böhtlingk uit Maasland werden daarvoor een bouwkostenraming en een bouwkundig bestekboek vervaardigd. 8.286 www.fige.nl MULTIMAIL Van initiatief tot en met instandhouding Ingenieursbureau Multical houdt zich sinds 1988 bezig met de begeleiding van bouwprocessen. Vanaf de initiatieffase tot en met de instandhouding van gebouwen worden medewerkers van Ingenieursbureau Multical voor management en support ingeschakeld. Daarbij is het vooral de deskundigheid van de medewerkers die bepalend is voor de kwaliteit van de te leveren diensten en producten. Deze kwaliteit blijft niet beperkt tot de bouwtechni- sche aspecten. Wij hebben ervaren dat goed luisteren naar de wensen van onze opdrachtgevers de basis vormt voor een deskundige advisering. Want, daar waar het om ‘echte’ communicatie gaat, zijn wij van mening dat luisteren vaak belangrijker is dan praten. En dàt is een kwaliteit die u van de begeleiders van uw bouwproces verwachten mag. Foto: Rob ’t Hart Fotografie Ondernemen is vooruitzien. Elders in deze MultiMail geven wij aan welk belang wij hechten aan een vooruitziende blik. Weinigen zullen de noodzaak daarvan betwisten. Deze MultiMail staat echter ook in het teken van het verleden. Op 17 oktober 2008, de dag dat deze nieuwsbrief bij u wordt bezorgd, is het twintig jaar geleden dat Ingeni- eursbureau Multical werd opgericht. Samen met u willen wij graag even stilstaan bij enkele ‘milestones’ uit het verleden. Maar er is méér waarbij wij graag even halt willen houden. Mogen wij vaststellen dat het verleden is geweest en de toekomst nog in het verschiet ligt, dan kunnen wij niet ont- kennen dat er ook nog een ‘heden’ is. De bewuste beleving van het heden, het moment waarop u dit voorwoord leest, wordt vaak ‘verstoord’ door gedachten aan het verleden of bespiegelingen over de toekomst. Aan het verleden kan men niets veranderen en in de toekomst … ach, het loopt toch altijd anders. Het past bij een onderneming om vooruit te zien. Ook u, in welke sector u ook werkzaam bent, zult zich bezighouden met het maken van toekomstplannen. Welke sector kan het zich veroorloven om het opstellen van een begroting achterwege te laten? Dat is onvoorstelbaar. Evenmin kun je je indenken, dat er geen belangstelling meer zou zijn voor de in het verleden behaalde resultaten. Ook al beseffen wij best dat deze geen garanties inhouden voor de toekomst. Verleden of toekomst. Het gaat maar zelden over het heden. Vandaag staan wij even stil. Ingenieursbureau Multical bestaat 20 jaar. De ontwikkelingen hebben in de afgelopen twee decennia niet stilgestaan. De rekenliniaal ging, internet kwam. Ons luisterende oor bleef. Om halt te mogen houden bij u. Dank daarvoor. Machiel Kuijt De heer Igo van Bohemen, directeur van Bohemen Beleggingen B.V. te Voorburg. Ruim 40 jaar actief als projectontwikkelaar. Hij realiseerde ondermeer het project “Queens Towers” te Amsterdam; 3 kantoortorens met een vloeroppervlak van 27.000 m2 vvo, gelegen langs de A10, nabij het World Fashion Centre. Ook is hij de initiatiefnemer van het project “Sijtwen- de” te Voorburg; een combinatie van 2 km tunnel met 700 woningen. Na de verkoop van zijn bedrijf Bohemen Vastgoed had Igo van Bohemen kunnen gaan rentenieren. Zijn mening over de Nederlandse woningmarkt weerhield hem daarvan. Het wooncomfort holt snel achteruit, vindt Van Bohemen. “Voor ik écht stop, ga ik nog wat doen. We moeten leren bouwen in dienst van het wonen en niet andersom.” Bohebitat heet het concept dat Van Bohemen ontwikkel- de om een breed publiek aan een betaalbare, duurzame en comfortabele woning te helpen. Gezien de noodzaak tot stedelijke verdichting gaat het om gestapelde woningbouw. “Ik zet me af tegen de manier waarop in ons land met woonruimte wordt omgesprongen. Begin vorige eeuw hebben we met succes tuinsteden gebouwd. Vergeleken met de armoedige volkswoningbouw van die tijd was dit een enorme kwaliteitssprong. Mensen kregen degelijke huizen met een voor- en achtertuin. Omdat de tuinsteden geliefd werden, zijn we na 1945 op dezelfde manier aan de wederopbouw begonnen. Maar door de massale groei van het autobezit werd de ruimte rond de woningen steeds krapper. Voortuinen veranderden in parkeerplaatsen, straten in parkeerterreinen. De Vinex-wijken aan de randen van de steden breiden zich sindsdien uit als een inktvlek. Helaas hebben we hierbij een kwaliteitssprong gemist. Daardoor neemt het woon/ werkverkeer gestaag toe. Planologisch gezien is het onacceptabel om op deze wijze door te gaan. Terwijl het fileprobleem ons land langzaam opvreet, wordt het wooncomfort er niet beter op. Wat krijg je voor je geld in een smalle grondgebonden woning? Een woonkeuken, tevens living, met een kleine achtertuin, drie slaapka- mers en een parkeerplaats naast de voordeur. Dergelijke smalle huizen kun je later nauwelijks aanpassen aan alsdan gewijzigde woonwensen. Er zullen altijd weer nieuwe woontrends ontstaan. Wat deze trends zijn, weten we niet, maar laten we er in ieder geval rekening mee houden door duurzaam te bouwen.” Het roer moet om “Laten we een einde maken aan het feitelijk armoedig wonen en voor een ‘win-win’-situatie gaan: compactere stadswijken, parkeren onder het maaiveld, afgedekt met plantsoenen of speelplaatsen. Het wordt dan wonen tussen het groen in appartementen met grote terrassen. De afgelopen vijftig jaar hebben we massaal portiek-en galerijflats gebouwd. Deze inmiddels verguisde woon- complexen hebben het gestapelde wonen een negatieve status gegeven. Ze zijn ook niet duurzaam ontworpen, waardoor men ze veelal niet kan aanpassen aan de huidige woontrends en –kwaliteitseisen. Wel zien we de laatste twintig jaar ‘schoorvoetend’ luxe appartementen- gebouwen ontstaan. Een doorsnee burger kan dit echter niet betalen. Daarom moeten we een goed alternatief zoeken voor het grondgebonden wonen. We zullen met een flexibel indeelbaar appartement moeten komen. Als we toch bouwen, laten we het dan goed doen: gelijk- vloerse, waardoor levensbestendige woningen met grote terrassen en hangende tuinen. Betaalbare woningen van enige standing, die je kunt aanpassen aan gewijzigde gezinsomstandigheden en woontrends. De al veertig jaar gepredikte doorstroming van sociale woningen naar wat grotere woningen, kan dan eindelijk verwezenlijkt worden.” Flexibel en duurzaam Met Bohebitat bindt Van Bohemen de strijd aan met de saaie eengezinswoningen aan een parkeerterrein. “Je koopt een vrije ruimte van zo’n 120 vierkante meter zon- der kolommen en bepaalt zelf waar de woon-, werk- of slaapkamers komen. Sanitaire ruimten zet je neer waar je wenst. Een handige klusser kan latere aanpassingen grotendeels zelf doen. Alle appartementen hebben een ruim terras met windschermen, waardoor het een seizoenverlengende ‘buitenkamer’ wordt. Beplanting in vaste bakken is een vast onderdeel van de buitenruimte. Het zorgt voor privacy en camoufleert de spullen die mensen neerzetten op hun terras. Via een automatisch bevloeiingssysteem krijgen de planten water en voeding. De half verdiepte parkeergarage, afgedekt met beplan- ting, heeft een capaciteit van gemiddeld anderhalve parkeerplaats per appartement.” Sneller bouwen Om alles betaalbaar te houden, pleit Van Bohemen voor een reorganisatie van het bouwproces. “Het is niet meer aanvaardbaar dat tien procent of soms zelfs meer van de bouwkosten opgaat aan faalkosten. Door meer prefabricage, meer efficiency en door het vermijden van vorst- en regenverlet kunnen we sneller bouwen.” Met als uitgangspunten duurzaamheid, wooncomfort en lagere bouwkosten kwam Van Bohemen uit op een dragend betonskelet met een vrije overspanning van acht of negen meter. Nadat het gebouw glas- en waterdicht is gemaakt, kan een droge afbouw en inrichting in een geconditioneerde ruimte plaatsvinden. Dit sluit aan bij het idee van architect John Habraken om dragers en inbouw van elkaar te scheiden. “We bouwen eerst het geraamte en gaan daarna, onafhankelijk van elkaar, met de buiten- en de binnenkant aan de slag. Dat verkort de bouwtijd aanzienlijk en is dus kostenbesparend. Het betonskelet laten we geprefabriceerd en zonder leidingen aanvoeren. Het is in zes weken tijd op de bouwlocatie gemonteerd en biedt veel vrijheid voor het plaatsen van verschillende ramen. Het leidingwerk nemen we op in het isolatiemateriaal op de dragende vloeren. Er komen droge vloerplaten overheen, die je makkelijk kunt weg- nemen. Je bouwt dus in een droge omgeving af. Als men op een later tijdstip de woning anders wil indelen, zijn de leidingen gemakkelijk om te leggen. Ze zijn immers nergens in de betonnen vloer gestort.” Nieuwe wandtechniek In het wind- en waterdicht gemaakte casco verzorgt een ‘afbouwgilde’ de afwerking van de woningen. “Faalkos- ten en tijdverlies ontstaan vaak door afstemmingsfouten tussen de vaklieden die op een bouwplaats rondlopen. Wat dat betreft kunnen we in de woningbouw nog een flinke slag maken. Vandaar het afbouwgilde: een team van vakspecialisten die perfect op elkaar ingespeeld zijn. Ze voeren hun werk uit in een droge omgeving, volgens de huidige Arbovoorschriften.” Het interieur van de Bohebitat-woningen staat voor flexibiliteit en aanpasbaarheid. Hiertoe is een speciale niet-dragende scheidingswand ontwikkeld. Projectleider René Koteris: “We gebruiken geen massieve bin- nenwanden, maar metal studs of wood frame wanden met aan twee kanten beplating. Je krijgt dus een holle wand, waarin je alles kwijt kunt: leidingen, elektriciteit, verwarmingselementen. Leidingen en kabels komen samen in een kabelgoot aan de onderkant van de holle wand. Deze goot is altijd bereikbaar. Hierdoor kan men tijdens en na de afbouw alsnog wandcontactdozen aan- brengen waar men maar wil. Voor de dragende betonnen muren hanteren we een soortgelijk systeem. In deze muren zitten om de zestig centimeter uitsparingen voor leidingen en kabels. Ook deze komen weer samen in een kabelgoot, juist boven de vloerplaat.” Unieke buitenkant Aan de buitenkant kunnen architecten de gevel naar eigen inzicht vormgeven. Van Bohemen mikt op hoog- waardige duurzame gevels met een door consumenten gewenste architectuur. ”Aan de buitenkant kleed je het telkens weer anders aan. Zo realiseer je in een half jaar tijd een appartementengebouw met mooie gevels en flexibel indeelbare ruimten, die je eenvoudig kunt aan- passen aan gewijzigde woontrends. Een ‘eeuwigdurende’ draagconstructie met een geliefde architectuur.” Van Bohemen wil op korte termijn met de bouw het eerste Bohebitat appartementen van start gaan. Uiter- aard voorzien van duurzame energiesystemen. “Met zonnepanelen zouden we bijvoorbeeld in de energiebe- hoefte kunnen voorzien. Maar ik wil ze wel in het totale ontwerp verwerken, anders wordt het een rommeltje.” Wat niet erg Bohemiaans zou zijn. “Als we bouwen, laten we het dan in één keer goed doen.” Een ontwerp voor 24 appartementen in 6 woonlagen. Architectenbureau Van Manen te Noordwijk. Bohebitat bindt strijd aan met niet duurzame eengezinswoningen “Als we bouwen, laten we het dan in één keer goed doen” Verleden of toekomst?

description

Foto’s Ingenieursbureau Multical, tenzij anders vermeld Unieke buitenkant Aan de buitenkant kunnen architecten de gevel naar eigen inzicht vormgeven. Van Bohemen mikt op hoog- waardige duurzame gevels met een door consumenten gewenste architectuur. ”Aan de buitenkant kleed je het telkens weer anders aan. Zo realiseer je in een half jaar Redactie Michael Dirks, Machiel Kuijt, René van Wijk Interview/redigeren Sarah de Preter Vormgeving en productie Figé productions BV, Schiedam Coverfoto

Transcript of MultiMail 02-08

Page 1: MultiMail 02-08

Verleden of toekomst? “De rekenliniaal ging, internet kwam.

Ons luisterende oor bleef.” Inleiding directie Ingenieursbureau Multical.

“Als we bouwen, laten we het dan in één keer goed doen”

“Voor ik écht stop, ga ik nog wat doen. We moeten weer leren bouwen in dienst

van het wonen en niet andersom.” Een in ter view met Igo van Bohemen, directeur

van Bohemen Beleggingen B.V.

20 jaar Ingenieursbureau Multical Vandaag, vrijdag 17 oktober 2008,

bestaat Ingenieursbureau Multical 20 jaar. Een goed moment om even stil te

blijven staan bij enkele ‘milestones’ uit de afgelopen twintig jaar.

Jaargang 1> 0802 MultiMail is een uitgave van Ingenieursbureau multical Begeleiders van het bouwproces

ColofonMultimail Jaargang 1 > 0802 Ingenieursbureau Multical

UitgaveIngenieursbureau Multical B.V.Schouwburgplein 30-34, Postbus 3973012 CL ROTTERDAM, 3000 AJ ROTTERDAMT (010) 404 63 50F (010) 411 55 72E [email protected] www.multical.nlKvK Rotterdam 24169588

De MultiMail verschijnt twee maal per jaar in eenoplage van 1000 stuks en is bestemd voor alle relaties van Ingenieursbureau Multical

RedactieMichael Dirks, Machiel Kuijt, René van Wijk

Heef t u ideeën of suggesties voor een volgendeuitgave van de MultiMail ? Mail die dan naar:[email protected]

Foto’sIngenieursbureau Multical, tenzij anders vermeld

Interview/redigerenSarah de Preter

Vormgeving en productieFigé productions BV, Schiedam

Niets uit deze MultiMail mag worden verveel-voudigd en/of openbaar gemaakt op welke wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Coverfoto

(voormalig) Kantoorgebouw Sanofi B.V. te Maassluis

Eén van de eerste projecten waaraan Ingenieursbureau Multical een bijdrage mocht leveren, was de renovatie van het kantoor van het farmaceutisch bedrijf Sanofi B.V. te Maassluis. In opdracht van Architectenbureau Böhtlingk uit Maasland werden daarvoor een bouwkostenraming en een bouwkundig bestekboek vervaardigd.

8.286 www.fige.nl

MULTIMAIL

Van initiatief tot en met instandhouding

Ingenieursbureau Multical houdt zich sinds 1988 bezig met de begeleiding van bouwprocessen. Vanaf de initiatief fase tot en met de instandhouding

van gebouwen worden medewerkers van Ingenieursbureau Multical voor management en support ingeschakeld. Daarbij is het vooral de deskundigheid

van de medewerkers die bepalend is voor de kwaliteit van de te leveren diensten en producten. Deze kwaliteit blijf t niet beperkt tot de bouwtechni-

sche aspecten. Wij hebben ervaren dat goed luisteren naar de wensen van onze opdrachtgevers de basis vormt voor een deskundige advisering. Want,

daar waar het om ‘echte’ communicatie gaat, zijn wij van mening dat luisteren vaak belangrijker is dan praten. En dàt is een kwaliteit die u van de

begeleiders van uw bouwproces verwachten mag.

Foto: Rob ’t Hart Fotografie

Ondernemen is vooruitzien. Elders in deze MultiMail

geven wij aan welk belang wij hechten aan een vooruitziende

blik. Weinigen zullen de noodzaak daarvan betwisten. Deze

MultiMail staat echter ook in het teken van het

verleden. Op 17 oktober 2008, de dag dat deze nieuwsbrief

bij u wordt bezorgd, is het twintig jaar geleden dat Ingeni-

eursbureau Multical werd opgericht. Samen met u willen wij

graag even stilstaan bij enkele ‘milestones’ uit het verleden.

Maar er is méér waarbij wij graag even halt willen houden.

Mogen wij vaststellen dat het verleden is geweest en de

toekomst nog in het verschiet ligt, dan kunnen wij niet ont-

kennen dat er ook nog een ‘heden’ is. De bewuste beleving

van het heden, het moment waarop u dit voorwoord leest,

wordt vaak ‘verstoord’ door gedachten aan het verleden of

bespiegelingen over de toekomst. Aan het verleden kan men

niets veranderen en in de toekomst … ach, het loopt toch

altijd anders.

Het past bij een onderneming om vooruit te zien. Ook u, in

welke sector u ook werkzaam bent, zult zich bezighouden met

het maken van toekomstplannen. Welke sector kan het zich

veroorloven om het opstellen van een begroting achterwege te

laten? Dat is onvoorstelbaar. Evenmin kun je je indenken, dat

er geen belangstelling meer zou zijn voor de in het verleden

behaalde resultaten. Ook al besef fen wij best dat deze geen

garanties inhouden voor de toekomst.

Verleden of toekomst. Het gaat maar zelden over het heden.

Vandaag staan wij even stil. Ingenieursbureau Multical

bestaat 20 jaar. De ontwikkelingen hebben in de afgelopen

twee decennia niet stilgestaan. De rekenliniaal ging, internet

kwam. Ons luisterende oor bleef. Om halt te mogen houden

bij u. Dank daarvoor.

Machiel Kuijt

De heer Igo van Bohemen, directeur van Bohemen Beleggingen

B.V. te Voor burg. Ruim 40 jaar actief als pro ject ont wik ke laar.

Hij realiseerde on dermeer het project “Queens Towers” te

Amsterdam; 3 kan toor torens met een vloeroppervlak van

27.000 m2 vvo, ge legen langs de A10, nabij het World Fashion

Centre. Ook is hij de initiatiefnemer van het project “Sijt wen-

de” te Voorburg; een combinatie van 2 km tunnel met 700

woningen.

Na de verkoop van zijn bedrijf Bohemen

Vastgoed had Igo van Bohemen kunnen gaan

rentenieren. Zijn mening over de Nederlandse

woningmarkt weerhield hem daarvan. Het

wooncomfort holt snel achteruit, vindt Van

Bohemen. “Voor ik écht stop, ga ik nog wat

doen. We moeten leren bouwen in dienst van

het wonen en niet andersom.”

Bohebitat heet het concept dat Van Bohemen ontwikkel-

de om een breed publiek aan een betaalbare, duurzame

en comfortabele woning te helpen. Gezien de noodzaak

tot stedelijke verdichting gaat het om gestapelde

woningbouw. “Ik zet me af tegen de manier waarop in

ons land met woonruimte wordt omgesprongen. Begin

vorige eeuw hebben we met succes tuinsteden gebouwd.

Vergeleken met de armoedige volkswoningbouw van die

tijd was dit een enorme kwaliteitssprong. Mensen kregen

degelijke huizen met een voor- en achtertuin. Omdat de

tuinsteden geliefd werden, zijn we na 1945 op dezelfde

manier aan de wederopbouw begonnen. Maar door de

massale groei van het autobezit werd de ruimte rond

de woningen steeds krapper. Voortuinen veranderden

in parkeerplaatsen, straten in parkeerterreinen. De

Vinex-wijken aan de randen van de steden breiden zich

sindsdien uit als een inktvlek. Helaas hebben we hierbij

een kwaliteitssprong gemist. Daardoor neemt het woon/

werkverkeer gestaag toe. Planologisch gezien is het

onacceptabel om op deze wijze door te gaan. Terwijl

het fileprobleem ons land langzaam opvreet, wordt het

wooncomfort er niet beter op. Wat krijg je voor je geld

in een smalle grondgebonden woning? Een woonkeuken,

tevens living, met een kleine achtertuin, drie slaapka-

mers en een parkeerplaats naast de voordeur. Dergelijke

smalle huizen kun je later nauwelijks aanpassen aan

alsdan gewijzigde woonwensen. Er zullen altijd weer

nieuwe woontrends ontstaan. Wat deze trends zijn,

weten we niet, maar laten we er in ieder geval rekening

mee houden door duurzaam te bouwen.”

Het roer moet om

“Laten we een einde maken aan het feitelijk armoedig

wonen en voor een ‘win-win’-situatie gaan: compactere

stadswijken, parkeren onder het maaiveld, afgedekt

met plantsoenen of speelplaatsen. Het wordt dan wonen

tussen het groen in appartementen met grote terrassen.

De afgelopen vijf tig jaar hebben we massaal portiek-en

galerijflats gebouwd. Deze inmiddels verguisde woon-

complexen hebben het gestapelde wonen een negatieve

status gegeven. Ze zijn ook niet duurzaam ontworpen,

waardoor men ze veelal niet kan aanpassen aan de

huidige woontrends en –kwaliteitseisen. Wel zien we de

laatste twintig jaar ‘schoorvoetend’ luxe appartementen-

gebouwen ontstaan. Een doorsnee burger kan dit echter

niet betalen. Daarom moeten we een goed alternatief

zoeken voor het grondgebonden wonen. We zullen met

een flexibel indeelbaar appartement moeten komen. Als

we toch bouwen, laten we het dan goed doen: gelijk-

vloerse, waardoor levensbestendige woningen met grote

terrassen en hangende tuinen. Betaalbare woningen van

enige standing, die je kunt aanpassen aan gewijzigde

gezinsomstandigheden en woontrends. De al veertig

jaar gepredikte doorstroming van sociale woningen naar

wat grotere woningen, kan dan eindelijk verwezenlijkt

worden.”

Flexibel en duurzaam

Met Bohebitat bindt Van Bohemen de strijd aan met de

saaie eengezinswoningen aan een parkeerterrein. “Je

koopt een vrije ruimte van zo’n 120 vierkante meter zon-

der kolommen en bepaalt zelf waar de woon-, werk- of

slaapkamers komen. Sanitaire ruimten zet je neer waar

je wenst. Een handige klusser kan latere aanpassingen

grotendeels zelf doen. Alle appartementen hebben

een ruim terras met windschermen, waardoor het een

seizoenverlengende ‘buitenkamer’ wordt. Beplanting in

vaste bakken is een vast onderdeel van de buitenruimte.

Het zorgt voor privacy en camoufleert de spullen die

mensen neerzetten op hun terras. Via een automatisch

bevloeiingssysteem krijgen de planten water en voeding.

De half verdiepte parkeergarage, afgedekt met beplan-

ting, heef t een capaciteit van gemiddeld anderhalve

parkeerplaats per appartement.”

Sneller bouwen

Om alles betaalbaar te houden, pleit Van Bohemen

voor een reorganisatie van het bouwproces. “Het is niet

meer aanvaardbaar dat tien procent of soms zelfs meer

van de bouwkosten opgaat aan faalkosten. Door meer

prefabricage, meer ef ficiency en door het vermijden van

vorst- en regenverlet kunnen we sneller bouwen.”

Met als uitgangspunten duurzaamheid, wooncomfort

en lagere bouwkosten kwam Van Bohemen uit op een

dragend betonskelet met een vrije overspanning van acht

of negen meter. Nadat het gebouw glas- en waterdicht

is gemaakt, kan een droge afbouw en inrichting in een

geconditioneerde ruimte plaatsvinden. Dit sluit aan bij

het idee van architect John Habraken om dragers en

inbouw van elkaar te scheiden. “We bouwen eerst het

geraamte en gaan daarna, onafhankelijk van elkaar, met

de buiten- en de binnenkant aan de slag. Dat verkort

de bouwtijd aanzienlijk en is dus kostenbesparend. Het

betonskelet laten we geprefabriceerd en zonder leidingen

aanvoeren. Het is in zes weken tijd op de bouwlocatie

gemonteerd en biedt veel vrijheid voor het plaatsen van

verschillende ramen. Het leidingwerk nemen we op in

het isolatiemateriaal op de dragende vloeren. Er komen

droge vloerplaten overheen, die je makkelijk kunt weg-

nemen. Je bouwt dus in een droge omgeving af. Als men

op een later tijdstip de woning anders wil indelen, zijn

de leidingen gemakkelijk om te leggen. Ze zijn immers

nergens in de betonnen vloer gestort.”

Nieuwe wandtechniek

In het wind- en waterdicht gemaakte casco verzorgt een

‘afbouwgilde’ de afwerking van de woningen. “Faalkos-

ten en tijdverlies ontstaan vaak door afstemmingsfouten

tussen de vaklieden die op een bouwplaats rondlopen.

Wat dat betref t kunnen we in de woningbouw nog een

flinke slag maken. Vandaar het afbouwgilde: een team

van vakspecialisten die perfect op elkaar ingespeeld zijn.

Ze voeren hun werk uit in een droge omgeving, volgens

de huidige Arbovoorschrif ten.”

Het interieur van de Bohebitat-woningen staat voor

flexibiliteit en aanpasbaarheid. Hiertoe is een speciale

niet-dragende scheidingswand ontwikkeld. Projectleider

René Koteris: “We gebruiken geen massieve bin-

nenwanden, maar metal studs of wood frame wanden

met aan twee kanten beplating. Je krijgt dus een holle

wand, waarin je alles kwijt kunt: leidingen, elektriciteit,

verwarmingselementen. Leidingen en kabels komen

samen in een kabelgoot aan de onderkant van de holle

wand. Deze goot is altijd bereikbaar. Hierdoor kan men

tijdens en na de afbouw alsnog wandcontactdozen aan-

brengen waar men maar wil. Voor de dragende betonnen

muren hanteren we een soortgelijk systeem. In deze

muren zit ten om de zestig centimeter uitsparingen voor

leidingen en kabels. Ook deze komen weer samen in een

kabelgoot, juist boven de vloerplaat.”

Unieke buitenkant

Aan de buitenkant kunnen architecten de gevel naar

eigen inzicht vormgeven. Van Bohemen mikt op hoog-

waardige duurzame gevels met een door consumenten

gewenste architectuur. ”Aan de buitenkant kleed je het

telkens weer anders aan. Zo realiseer je in een half jaar

tijd een appartementengebouw met mooie gevels en

flexibel indeelbare ruimten, die je eenvoudig kunt aan-

passen aan gewijzigde woontrends. Een ‘eeuwigdurende’

draagconstructie met een geliefde architectuur.”

Van Bohemen wil op korte termijn met de bouw het

eerste Bohebitat appartementen van start gaan. Uiter-

aard voorzien van duurzame energiesystemen. “Met

zonnepanelen zouden we bijvoorbeeld in de energiebe-

hoef te kunnen voorzien. Maar ik wil ze wel in het totale

ontwerp verwerken, anders wordt het een rommeltje.”

Wat niet erg Bohemiaans zou zijn. “Als we bouwen, laten

we het dan in één keer goed doen.”

Een ontwerp voor 24 appartementen in 6 woonlagen. Architectenbureau Van Manen te Noordwijk.

Bohebitat bindt strijd aan met niet duurzame eengezinswoningen

“Als we bouwen, laten we het dan in één keer goed doen”

Verleden of toekomst?

Page 2: MultiMail 02-08

Pr

oje

ct

enW

ERK

IN

UIT

VO

ERIN

G

Vakgroep ‘Planmatig Onderhoud’

Onderhoudswerkzaamheden WonenCentraal, Alphen aan den Rijn

Opdrachtgever: WonenCentraal, Alphen aan den Rijn

Advieswerkzaamheden: uitvoering voortraject aanbesteding onderhoudswerk-

zaamheden: uitvoeren opnames, op stellen inventarisatierapporten met advies tot

herstel, opstellen STABU bestekboeken

Intern leidinggevende: Michael Dirks

Kenschets project: Woningcorporatie WonenCentraal beschikt over ca. 9000

woningen in de regio Alphen aan den Rijn. Ten behoeve van 1.400 van deze woningen,

verdeeld over 27 complexen, dienden dit jaar de on der houds werk zaam heden aan-

besteed te worden. Hiertoe zijn door Ingenieursbureau Multical on der houds in ven ta ri-

saties uitgevoerd en de bijbehorende bestekboeken opgesteld.

Update meerjarenonderhoudsplannen Stædion, Den Haag

Opdrachtgever: Stædion VvE Beheer, Den Haag

Advieswerkzaamheden: uitvoeren NEN2767-inspectie en updaten meerjaren-

onderhoudsplannen

Intern leidinggevende: Michael Dirks

Kenschets project: In de periode 2001-2003 zijn door Ingenieursbureau Multical in

opdracht van ‘Stæ dion Commercieel’ en ‘Stædion Vastgoed’ meerjarenonderhoudsplan-

nen opgesteld van ca. 3.900 wo nin gen. Begin dit jaar zijn updates uitgevoerd van

deze meerjarenonderhoudsplannen van o.a. diverse ap par te men ten gelegen aan de

Meppelweg en de Wezelrade te Den Haag.

Vakgroep ‘Gebouwbeheer’

Basisschool ‘Rembrandtschool’, Delft

Opdrachtgever(s): Stichting PCBO Delf t e.o.

Advieswerkzaamheden: het vervangen van de aluminium buitengevelkozijnen en

het realiseren van een nieuwe teamkamer

Intern leidinggevende: Manon Kuijten

Kenschets project: Voor de Rembrandtschool is bij de gemeente Delf t ondermeer

een huisvestingsaanvraag door Ingenieursbureau Multical ingediend. Het doel was om

de aluminium buitenkozijnen te kunnen ver vangen. Bij het vervangen van de buitenko-

zijnen is rekening gehouden met het optimaliseren van het bin nen klimaat.

Ondernemen is vooruitzien. Vanuit dat gezichtspunt

nemen wij u graag even mee terug naar het moment

waarop ons ingenieursbureau ontstond. Om vervolgens

even stil te blijven staan bij enkele ‘milestones’ uit de

afgelopen twintig jaar.

• Op maandag 17 oktober 1988 werd Ingenieursburo

Multical mede opgericht op initiatief van het toen-

malig Architektenbureau De Heer & Visser (later

Visser & Beerman, nu Ar chi tec ten Con sort). Het

kantooradres wordt Mauritsplaats 24 in het centrum

van Rotterdam. Later wordt nog een etage boven een

bruidshuis aan de Mauritsweg gehuurd.

• Bestekken, bouwkosten en bouwtoezicht zijn de

dienstverleningen van het eerste uur. Dienst ver-

leningen die ook bleven. Beton- en staalconstructies

alsmede Civiele Techniek (o.a. RAW-be stek ken) waren

de disciplines die kwamen en ook weer gingen.

• In januari 1992 komt de eerste, in eigen beheer ver-

vaardigde, algemene bureaubrochure uit. De ze heef t

inmiddels vier opvolgers gehad. Eind 2007 ging een

ge heel geactualiseerde website online en afgelopen

voorjaar kwamen wij voor het eerst met een ei gen

nieuwsbrief: ‘MultiMail’.

• Medio 1995 wordt ook een afdeling ‘Beheer & Onder-

houd’ aan de dienstverlening toegevoegd.

• Begin augustus 1996 verlaten de medewerkers

van Ingenieursburo Multical de vestigingen aan de

Mauritsweg en de Mauritsplaats en nemen hun intrek

in het kantoorpand aan het Schouw burg plein 30-34.

De plek van waaruit wij inmiddels al meer dan 12 jaar

ons advieswerk verrichten.

• In 1997 wordt de discipline ‘Bouwkundig Tekenwerk’

aan de dienstverlening van Ingenieursburo Mul tical

toegevoegd. Met als belangrijke restrictie dat geen

ontwerpwerkzaamheden zullen wor den verricht. Twee

jaar later zijn wij zover dat ook de dienstverlening

‘Bouwmanagement’ kan wor den aangeboden.

• In 2001 hebben wij onze naam veranderd in

Ingenieursbureau Multical. Beperkt blijvend tot het

vakgebied bouwkunde zagen en zien wij onszelf als

‘begeleiders van het bouwproces’.

• Vanaf januari 2005 vormen John Nederend en Machiel

Kuijt de directie van Ingenieursbureau Multical, na

het terugtreden van Ed de Tender.

• Vandaag, vrijdag 17 oktober 2008, bestaat

Ingenieursbureau Multical 20 jaar. Naast ‘milestones’

is er ook een ‘rode draad’ te herkennen. Kenmerken

waarmee ons bureau zich structureel tracht te

on derscheiden van anderen. Denkt u daarbij aan

begrippen als ‘gemeenschapsvorming’ en ‘be trok-

ken heid op elkaar’, maar ook ‘aandacht’ en ‘een

luisterend oor’ horen daarbij. Wij hopen uiteraard

dat u deze kenmerken in voldoende mate herkent.

Kenmerken die wij, met het oog op de toe komst, als

bijzonder waardevol beschouwen. Want ook over

twin tig jaar zal Ingenieursbureau Mul ti cal graag nog

haar diensten aanbieden. Ondernemen blijf t tenslotte

vooruitzien.

Vakgroep ‘Bouwkosten’

Haalbaarheidsonderzoek parkeergarages, Scheveningen

Opdrachtgever: Bureau voor Stedebouw en Architectuur Wim de Bruijn,

Rotterdam

Advieswerkzaamheden: Vervaardigen van kostenramingen in het kader van een

haalbaarheidsonderzoek (bouw kun dig en civiel-constructief ), bestaande uit diverse

varianten van 1-laagse tot 3-laagse parkeergarages, al dan niet gecombineerd met

een mogelijke tramtunnel. De civiel-constructieve kostenramingen zijn uitgevoerd in

sa men werking met Delta Result te Drunen

Intern leidinggevende: Marcel van der Hoek

Kenschets project: Het haalbaarheidsonderzoek is opgezet om te bezien of de

huidige parkeerproblematiek op het maaiveldniveau in samenhang met de optredende

verkeersproblematiek op de hoofdwegen nabij het Kur haus kan worden aangepakt en

of er een openbare pleinfunctie aan het nieuw ontstane gebied toegekend kan wor den.

(auteur: Bureau voor Stedebouw en Architectuur Wim de Bruijn BV)

Interieur aanpassing 7e en 8e verdieping Emma Kinderziekenhuis in

het AMC, Amsterdam

Opdrachtgever: OD205 architectuur, Delf t

Advieswerkzaamheden: VO-raming, DO-raming, directiebegroting en bestekboek

Intern leidinggevende: John Nederend

Kenschets project: Het betref t een interieurverbouwing waarbij voor de kinderen,

qua uitstraling, de “hui se lij ke sfeer” meer tot uiting moet komen dan veelal gebruike-

lijk in de ziekenhuisomgeving. De toe te passen vaste in richting wordt als speciaal ont-

worpen maatwerk uitgevoerd. Het project verkeert nog in de bouw voor be rei dings fase.

(auteur: OD205 architectuur bv)

Vakgroep ‘Bestekken’

Interne verbouwingen Amphia ziekenhuis, Breda

Opdrachtgever: Olivier Spek Architecten, Werkendam

Advieswerkzaamheden: Bestekboek, bouwkosten

Intern leidinggevende: René van Wijk

Kenschets project: Het Amphia ziekenhuis is het grootste algemene ziekenhuis in

Nederland. Voor de locatie op de Langendijk in Breda stond een omvangrijke operatie

op stapel. Binnen 2 jaar moesten meer dan 20 pro jec ten ontworpen en gerealiseerd

worden voor verschillende disciplines zoals o.a. gynaecologie, urologie en kin der-

geneeskunde.

Het ontwerp is opgevat als “het huis met de kamers”. Iedere afdeling heef t zijn eigen

uitstraling. Dit concept is mede gebaseerd op het Planetree-model. In dit innovatieve

zorgmodel staat de mens voorop in een helende om geving.

Sinai Centrum, Amstelveen

Opdrachtgever: Greiner Van Goor Huijten Architecten bv, Amsterdam.

Initiatiefnemer: Sinai Centrum te Amstelveen

Advieswerkzaamheden: bestekboek

Intern leidinggevende: René van Wijk

Kenschets project: Het Sinai Centrum is een joodse zorginstelling voor cliënten

met een psychiatrische- of ver stan delijke handicap. Verdeeld over 2 locaties in Am-

stelveen is er nieuwbouw voor kleinschalige woon-, werk- en behandelvoorzieningen

gerealiseerd voor ambulante cliënten en 136 bewoners. De opgave was om de joodse

iden titeit herkenbaar te maken.

(Foto: John Lewis Marshall Amsterdam)

Vakgroep ‘Bouwmanagement en -toezicht’

Herstel constructies Gemeentehuis Voorschoten

Opdrachtgever: Gemeente Voorschoten

Advieswerkzaamheden: directievoering, bouwtoezicht, bestekboek en bouwkosten

Constructeur: Ingenieursburo Maters en de Koning, Roosendaal

Intern leidinggevende: Jasper de Rijke

Kenschets project: Op diverse locaties in het oorspronkelijke Moederhuis van het

Gemeentehuis te Voorschoten ma nifesteren zich constructieve gebreken in de vorm van

verzakkingen, scheuren en openstaande constructieve ver bindingen.

Door de bouwkundig aannemer zal allereerst de draagkracht van de grondslag

verhoogd worden door mid del van bodeminjectie. Vervolgens zullen diverse inpandige

constructieve gebreken hersteld worden zoals de ver bin dingen van de houten dakkap,

de diverse scheuren in het binnenspouwblad van het gevelmetselwerk en ten slot te de

diverse afwerkingen.

Vakgroep ‘Tekenwerk’

124 woningen Nieuw Blaricum

Opdrachtgever: Blauwhoed Eurowoningen bv, Rotterdam

Advieswerkzaamheden: bouwkundig tekenwerk vanaf de verkoopfase

Intern leidinggevende: Machiel Kuijt

Kenschets project: Het plan omvat de realisatie van de eerste fase van de Blari-

cummermeent in Blaricum, wel ke bestaat uit 124 woningen. De woningen, die worden

gekenmerkt door een grote onderlinge verscheidenheid, zijn ontworpen door Onix, MIII

architecten en Casanova + Hernandez Architecten.

Artist-impression: Theo van Leur architectuurpresentaties. Deze geef t slechts een tus-

senstand weer. Er kunnen dus geen rech ten aan worden ontleend.

20 jaar Ingenieursbureau Multical

Me de wer kers uit 1992René van Wijk 1991

Brochure uit 1998

Interieur kantoor 2002

Me de wer kers 2008