Voor families en kinderen vanaf 6 jaar Amsterdam

Met dit boekje ga je op ontdekkingsreis door het museum, op zoek naar Brazilië: het land van de mistura, de grote mix. Je ontdekt de mix in muziek, dans en beeld.

Opdrachten In dit boekje staan weetjes, opdrachten en vragen. Het merendeel betreft MixMax Brasil van Tropenmuseum Junior. Vanaf pagina 24 verwijst de inhoud naar de tweede verdieping van het Tropenmuseum.

Vink aan wat is gedaan! Van veertien vragen vind je de antwoorden achterin.

LET OP:In dit boekje staat heel veel: je kunt misschien niet alles in één keer doen. Kies 5 opdrachten uit die je het leukst lijken. De andere opdrachten doe je een volgende keer.

Een wereld te ontdekken2

Bem-vindo à MixMax Brasil!Welkom in MixMax Brasil! In deze doe-tentoonstelling ontdek je kunst en cultuur van Pernambuco (spreek uit: pernamboekoo), dat ligt in het Noord-oosten van Brazilië. Pernambuco is een woordmix van parana (rivier) en mbuku (arm).

MixMax BrasilAlles en iedereen in de wereld is een mix. Zeker in Brazilië, waar vanaf de zeventiende eeuw mensen uit alle werelddelen naar toe zijn gekomen. De meeste Brazilianen hebben een mix aan voorouders: indiaans, Afrikaans, Portugees, Nederlands, Japans, enzovoort. Uit al die culturen kwam wel iets terecht in de Braziliaanse cultuur.

Het eigene van Brazilië is de mix In Brazilië hoor je de mix in de muziek, zie je de mix in de kunst, voel je de mix in de dansen en proef je de mix in het eten.

Ontdek!Stel je op als ontdekkingsreiziger en ga op ontdekkingstocht. Neem alles in je op en maak het je eigen. Doe de opdrachten, ontdek meer over Pernambuco en laat aan het einde zien hoe MixMax jij bent. Boa viagem, goede reis (spreek uit: bowa viazjeng)!

Tropenmuseum Junior 3

Brazilianen zeggen: “wij pakken alles wat nieuw binnenkomt en we maken er iets eigens van”.

Derlonwand

Je ontdekkingsreis start bij de ingang van Tropenmuseum Junior, voor de graffitimuur van Derlon Almeida.

Derlon is een straatkunstenaar uit Pernambuco. Door heel Recife (spreek uit: Resiefie), de hoofd-stad van Pernambuco, zie je zijn graffiti op de muren van de stad. Zijn tekeningen vallen op, omdat ze helder en strak zijn: zwarte lijnen met af en toe een kleurvlak. Alsof hij met een dikke viltstift tekent, maar hij spuit verf met een spuit-bus.

1. De lege spuitbussen zijn na gebruik niet weggegooid. Kijk door de ramen. Zie je waarvoor ze opnieuw gebruikt zijn? Hoeveel bussen tel je? Ontdek binnen waar nog meer spuitbussen te zien zijn.

4

Derlon: “Ik hou ervan om in mijn kunst een eigen wereld te maken: een mix van fantasie en echt. Ik maak bijvoorbeeld mixbeesten met lichaamsdelen van andere beesten, zoals een vis met vleugels of een krokodil met snavel. Alles kan als je kunstenaar bent”.

De kunst van Derlon lijkt op de hout-snijkunst uit Pernambuco die je ziet op de voorkant van cordelboekjes.

5

Weet je ...… wat cordel betekent?Cordelboekjes zijn goedkope, kleine boekjes met een verhaal op rijm. Op de voorkant staat een zwart-witafdruk van een houtsnede. In Pernambuco worden op deze manier populaire verhalen en nieuws op een aantrekkelijke manier verspreid. De boekjes heten cordel omdat ze voor de verkoop aan een ‘corda’ (= koord) hangen. Cordel komt dus van koord.

Je kunt houtsneden, houtstempels en cordelboekjes vinden links boven de trap in de mixfabriek van MixMax Brasil.

Maak je eigen Cordelmix

Wil je zien hoe je er zelf uitziet in cordelstijl? Ga naar de cordelmixer bij de wand van Derlon, achter de tribune. Knip, plak en schuif en maak zo je eigen cordelmix. Je stuurt je foto naar je e-mailadres of naar Facebook.

Klei-ingang

Weet je ...… dat Vitalino’s beeldjes beroemd zijn in Pernambuco, de rest van Brazilië en de wereld? Zijn werk is te zien in het Louvre in Parijs, in het Victoria & Albert Museum in London en nu ook in Tropenmuseum Junior in Amsterdam. Hij is de trots van Pernambuco. Andere kunstenaars volgden zijn voorbeeld.

In de vitrines bij de ingang van MixMax Brasil staan kleibeeldjes van Mestre Vitalino.Mestre betekent meester: Vitalino was heel goed in wat hij maakte, een echte kleikunstenaar. Hij maakte al beeldjes toen hij 6 was. In zijn kleibeeldjes zie je het dagelijks leven van de mensen in Pernambuco terug.

PLATTELAND

STAD

6

2. Zie jij wat de boeren meenamen? Weet je ook waarom? Wat neem jij mee als je van huis weg gaat? Noem 3 dingen die je meeneemt als je ver weg gaat. Waarom kies je daarvoor?

7Dit beeldje van Mestre Vitalino vind je in de vitrine. Je ziet boeren die van het droge binnenland naar de stad trekken in de hoop op werk.

Rechts van de ingang zie je Havaianas.

LET OPAlleen in de junior- en schoolprogramma’s (6-13 jaar) mag je deze slippers dragen.Op slippers voel je Brazilië tot in je tenen!

Weet je ...… waar het woord Havaianas vandaan komt? Van het woord ‘Hawaï’. Bij Hawaï denk je aan zon, zee en zand: een slipper voor op het strand.

… dat de bedenkers van de Havaianas zich lieten inspireren door de Japanse Zori, een sandaal van rijststro of glanzend hout? Soms zie je de afdruk van rijststro als print op de slipper. Havaianas worden gemaakt van rubber, tegenwoordig synthetisch rubber.

… dat Havaianas eerst alleen door mensen met weinig geld werden gedragen? Surfers maakten de slippers in de jaren zeventig hip voor iedereen. De teenslippers zijn inmiddels niet alleen in Brazilië, maar wereldwijd beroemd.

… dat Havaianas inmiddels zo’n tweehonderd miljoen paar slippers per jaar in tachtig landen verkoopt? Per seconde worden zes paar slippers verkocht. Als je alle paren naast elkaar legt, kun je vijftig keer de wereld rond.

Tip voor ouders Bekijk het filmpje en ontdek hoe Havaianas gemaakt worden.

Slippershop8

WC

3. Welke Braziliaanse dieren en vruchten zie je op de muren van de wc?

Weet je …… dat de kleuren van de wc ook de kleuren van de Braziliaanse vlag zijn? De Braziliaanse vlag kun je op de muur vinden. Geel en groen staan voor de natuurlijke rijkdommen van Brazilië. Geel voor de rijkdom van de grond, zoals goud. Groen staat voor de natuur, zoals het regenwoud van de Amazone. Blauw en wit staan voor de maagd Maria. Het katholieke geloof is voor veel Brazilianen belangrijk, zo’n 73% noemt zich katholiek.

9

Weet je …… dat Pernambuco een van de grootste mangrovebossen ter wereld heeft? Zo’n 26.000 vierkante kilometer. Dat is de helft van Nederland.

… dat de mangrove de kraamkamer is van de oceaan? Heel veel vissen worden hier geboren. Het krioelt er van het leven.

… dat de krab het bekendste dier van de manguezais is? Hij graaft zich diep in de modder in. Zijn holen zijn soms wel een meter diep.

Mangrovebossen

Aan de kust van Pernambuco vind je mangrovebossen, manguezais.De mangrove bestaat uit bomen en planten die in zoet-zout water aan de kust groeien. Als het vloed wordt, komt zout zeewater de mangrove binnen. De bomen en struiken hebben ‘luchtwortels’ die boven de grond uitgroeien, net als orchideeën. Mangrove is alleen te vinden in de tropen.

10

Als een ontdekkingsreiziger loop je over de wiebelende loopplanken.Net zoals de Portugezen en Nederlanders in de zeventiende eeuw vanaf de schepen aan wal kwamen. De mangrove was hun eerste kennismaking met Brazilië. Links zie je landkaarten die in de zeven-tiende eeuw gemaakt zijn van het kustgebied bij Recife.

Bezerra: “Ik zie vormen in de natuur, vooral van dieren. Als ik een boomstam zie, dan zie ik gezichten en lichamen. Elke boomstam is een uniek kunstwerk. In de natuur vind je geen lelijke vormen. Soms help ik de natuur een handje met een schaaf of een beitel”.

Wie is de beste jager? Welke (fantasie)dieren zie jij in de stronken? Schrijf je vangsten hieronder op.

Nix is wat het lijktIn deze mangrove is niets wat het lijkt. Wat is echt en wat is niet echt?

Waar zijn de luchtwortels van gemaakt? Wat zie je op de grond glinsteren? Wat zwemt, vliegt, kruipt daar? Is het een houten tak, slang, reiger of een mixbeest?

Stronkenkunstenaar Bezerra was jager. Hij kreeg een droom met een boodschap: word kunstenaar. Nu schiet hij geen dieren meer. Hij vangt ze in hout.

11

Iemanjá Iemanjá (spreek uit: Iejemanzjaa) is een Afro-Braziliaanse zeegodin. Zij wordt gezien als godin van de zee, moeder van de vissen en beschermster van kinderen. Het geloof in Iemanjá is meegekomen met de mensen die uit Afrika gehaald werden om als slaaf in Brazilië te werken.

Als slaaf ben je bezit van iemand. Je krijgt geen geld voor je werk. Je eigenaar doet met jou wat hij wil. Vaak moet je verborgen houden waar je van houdt of waarin je gelooft.

Het geloof van de mensen uit Afrika heeft zich gemengd met het katholieke geloof van de Portugese overheerser. Iemanjá is een mix van een Afrikaanse zeegodin en de maagd Maria. Haar kleuren zijn lichtblauw en wit. Symbolen die bij haar horen zijn de sterren, de maan en zilver. Op houtstempels en in straatkunst zie je Iemanjá als zeemeermin.

12

Weet je …… dat het kleibeeld van Iemanjá gemaakt is door een kunstenares uit Pernambuco: Noêmia Barbosa?Het was de eerste keer dat zij een Iemanjá maakte.

13Noêmia: “als jullie haar omringen met blauwe en witte spulletjes, dan kan zij kleikleurig blijven. Zodat je ziet dat ze uit een mix van aarde en water is gemaakt. Ik maak haar stevig, zodat ze niet breekt tijdens de lange reis over zee van Brazilië naar Nederland”.

In Brazilië zie je vaak wenslintjes hangen of kleine cadeautjes liggen bij Iemanjá. Dat geven mensen als dank aan haar omdat een wens is uitgekomen.

4. Waarom geven mensen aan Iemanjá spiegeltjes?

In de mangrove drijft veel plastic. Ook in de steden ligt veel zwerfafval. Dit afval wordt in Pernambuco verzameld door catadores.

Flessengrot14

Weet je …… wat catadores betekent? Catadores betekent ‘aaseters’. Een aaseter is een dier dat zich voedt met het vlees van dieren die het niet zelf heeft gedood. Catadores verzamelen afval dat is weggegooid door anderen: zij zijn vuilnisrapers. Soms verzamelen ze in opdracht voor een kunstenaar.

… dat het bedrijf Lixiki afval laat verzamelen en een nieuw leven geeft? Lixiki betekent ‘chic afval’. Zij hebben deze flessengrot gemaakt.

5. Zie jij waar de vloer van is gemaakt? Kijk ook naar boven. Zie je waar die vogel van gemaakt is?

Thuisopdracht - Maak een zeester Maak zelf iets nieuws van iets ouds: maak een zeester voor Iemanjá.

Benodigdheden: •scherpeschaar•leegwaterflesje •acrylverf•kwast•meetlint

1. Meet de omvang van je flesje met een meetlint. Deel de omvang door 5. De omvang van de meeste flesjes is 20 centimeter. 20 centimeter gedeeld door 5 is 4 centimeter. De meeste zeesterren hebben 5 armen. Als je 5 armen uit een flesje wilt maken, mag elke arm dus maximaal 4 centimeter breed zijn.2. Meet de 4 cm brede armen af aan de onderkant. Teken de afmetingen onder aan het flesje. Knip met een scherpe schaar recht naar de dop. De bodem knip je eruit.3. Buig de vijf armen naar buiten.4. Verf de armen met acrylverf in mooie kleuren. Klaar is je zeester!

15

Fabio en Charly

In de ruimte naast de flessengrot kruip je in de geest van de kunstenaar. Kunstenaars kijken als het ware met röntgenogen om zich heen. Ze kijken door de dingen heen. Als je goed kijkt, zie je meer mogelijkheden. Dit is de ruimte van Fabio en Charly.

Fabio maakt dieren van plastic flessen. Hij verft ze en verkoopt ze. Charly maakt muziekinstrumenten van wat hij vindt op het strand en in de stad. Hij gebruikt flessendoppen van het strand, remkabels van de fietsenmaker of restjes stof uit het naaiatelier van zijn moeder. Fabio en Charly upcyclen: ze maken iets nieuws van iets ouds, op zo’n manier dat je nog ziet wat het ooit is geweest.

Laat de zee ruisen Laat de zee ruisen en de lucht donderen met Charly’s instrumenten.

6. Hoeveel soorten dieren heeft Fabio gemaakt van flessen?

16

Praça

Neem de Oi-telefoon op Neem de Oi-telefoon op (oi betekent ‘hallo’) en beantwoord de vragen.

Johan Maurits van Nassau Kruip in de kast op nummer 7 en ontdek het verhaal van Johan Maurits van Nassau.

Hoe komt Brazilië aan zijn naam? Open de deur op nummer 3 en kom te weten hoe Brazilië aan zijn naam komt.

LET OPZijn er op de praça (het plein) kinderen aan het werk? Sla dan deze ruimte even over om de kinderen niet te storen.

Geen deur op de praça (spreek uit: prasaa) is hetzelfde. Een bonte mix van stijlen en kleuren. Net als mensen zelf. Achter deuren met een huisnummer kun je nog een wereld ontdekken …

17

Boteco

Bem-vindo (welkom!) in de boteco (spreek uit: botèkoe). Een boteco is een mix van een buurtwinkel en stamkroeg. Mensen komen daar om wat te kopen of iets te drinken. Het is de plek om elkaar te ontmoeten en te kletsen over de buurt.

In de Boteco Kijk goed rond wat er in de Boteco allemaal te koop is. Heb je de krab ontdekt?

18

19

Thuisopdracht Maak een caipirinha:

Benodigdheden •glas•lepel •rietje•theedoek •deegrollerof (rubber) hamer

Ingrediënten (2 personen) •2eetlepelssuiker •sapvan1limoen •10ijsblokjes •water

1. Roer de suiker en de geperste limoensap in een glas door elkaar.2. Maak het ijs fijn: wikkel de ijsblokjes in een theedoek en sla met een deeg- roller of (rubberen) hamer op de thee doek met ijs (kijk uit voor je vingers).3. Doe het ijs daarna in het glas. Vul het glas met water en roer nogmaals door.4. Je kunt je caipirinha extra op smaak brengen met een extra schep suiker. 5. Rietje erin en saúde, proost!

Voor volwassenen: liefhebbers van alcohol kunnen het water vervangen door cachaça (Braziliaanse rum).

DerlonwandFlessengalerie

Zeeterras

Over zee komen veel invloeden van andere landen. Mensen nemen niet alleen spullen mee op reis, maar brengen ook muziek mee. De Braziliaanse muziek is een mix van muziek uit verschillende werelddelen, waaronder Europa en Afrika.

20

Tiana: “Ik wil ermee spelen en ontdek nog steeds nieuwe mogelijkheden” Neem de kleitrap bij de ingang van

MixMax Brasil naar boven.

In de galerie van kunstenares Tiana Santos en Lula Correia is alles gemaakt van plastic flessen. Soms herken je een fles nauwelijks terug. Eigenlijk houdt Tiana niet van plastic, het vervuilt de aarde, zegt ze. De rivier voor haar huis ligt vol afval. Het plastic uit die rivier gebruikt ze om kunst van te maken. Zo wordt afval weer bruikbaar. Tiana gebruikt alles van de plastic fles: onderstuk, middenstuk en bovenstuk tot en met de flessendop. Van het restmateriaal maakt ze bloemen.

7. Soms gebruikt Tiana iets wat niet van een fles is. In de lamp zie je iets wat niet bij een fles hoort. Weet jij wat dat is?

8. Welk delen van de fles zijn gemixt tot iets nieuws?

Gordijn Muur Tafel Lamp

Tip voor de ouders Ga in een stoel zitten, luister naar radio Mauritsstad en kom van alles te weten over de muziekstijlen van Pernambuco. Bijvoorbeeld over de acrobatische frevo met Europese marsmuziek. Of over de maracatu met Afrikaanse ritmes.

9. Welke 6 muziekstijlen hoor je voorbijkomen?

1 2 3 4 5 6

10.

Ga zitten op een stoel. Kijk uit over de zee. Je gedachten dwalen af. Waar denk jij aan als je aan de zee denkt? Maak een zeester met woorden. Achterin dit boekje zie je een voorbeeld.

21

Galo de Souza

Galo de Souza maakte graffitipanelen voor Tropenmuseum Junior. Hij gebruikt in zijn straatkunst beelden die telkens terugkomen: dromerige wolken, schepen van het verleden, horloges als statussymbool (een teken dat je rijk en belangrijk bent), frevoparapluutjes als de trots van Pernambuco en brillenglazen als vensters op de wereld.

Weet je …… wat Galo betekent? Galo betekent haantje.… dat Galo zijn vrouw met vissenogen heeft getekend?

11. Zoek Galo en zijn vrouw in de tentoonstelling. Galo heeft nog meer in de tentoonstelling gemaakt, heb je al gezien waar?

22

Remixstudio

Ga op ontdekkingstocht - Ontdek op de muur naar welke muzikanten DJ Dolores in zijn studio luistert.- bekijk de videoclips of mix je eigen muziekclip: volg de instructies op het computerscherm (er staan ook twee computers op de muziekzolder).- Verzamel eigen muziek via onze website: www.tropenmuseumjunior.nl.

23

De muziek van Pernambuco is een mix van verleden en heden, van Afrikaans, indiaans en Europees. DJ Dolores is een bekende dj uit Pernambuco. Hij mengt allerlei soorten muziek door elkaar. Het mixen kent hij van de mangue beat.

Weet je …… wat mangue beat is? Dat is een muziekstijl uit de jaren negentig. Jongeren schudden toen de stad Recife wakker met hun mixmuziek. Het woord mangue verwijst naar mangrove.

… dat het symbool van de mangue beat de krab is? De krab staat met zijn poten in de modder. Met de twee antennes op zijn kop pikt hij signalen op van over de hele wereld. Net als de muzikanten: zij staan open voor de hele wereld, maar nemen ook mee van waar ze vandaan komen.

… dat ook in de remixstudio een mix van afvalmaterialen is verwerkt? De muren zijn bedekt met eierdozen om geluidsoverlast te voorkomen. De vloeren zijn gemaakt van restjes T-shirtstof.

Tropenmuseum

Ontdek meer Ga met de lift naar de tweede verdieping van het Tropenmuseum, naar de tentoonstelling ‘Latijns-Amerika en de Cariben’.

RUBBER direct aan de linkerkant van de lift vind je een informatie- hoek over rubber.

RARITEITEN rechts van de lift – loop door tot een pop met een zilverachtig kostuum (Danza de la Conquista, de dans van de Verovering), in de nis is het rariteitenkabinet.

GODEN om Braziliaanse goden te vinden loop je vanuit de lift naar links totdat je bij ‘Oude liefdes en nieuwe hartstochten’ komt.

24

Weet je …… toen ontdekkingsreizigers voor het eerst in Brazilië kwamen, ontdekten ze ook de rubberboom. Het melkachtige sap uit de boom werd de basis voor rubber. Er ontstond veel vraag naar rubber in Europa en met de rubberproductie werd veel geld verdiend.

… dat rubberbomen vroeger alleen in Brazilië groeiden (en in Congo). In 1876 werden 70.000 zaden van de rubberboom gestolen. Om van de zaden plantjes te kweken kostte tijd, maar het lukte. De productie van rubber is vanaf die tijd niet alleen meer in Braziliaanse handen.

12. Heel veel producten worden van rubber gemaakt. Weet jij er drie?

Rubber 25Als ontdekkingsreiziger moet je niet bang zijn om het regenwoud in te trekken. Muggen, slangen, giftige pijlen van indianen; je kunt het allemaal tegenkomen op je reis. Ontdekkingsreizigers zijn vooral op zoek naar iets nieuws, zoals nieuwe gebieden, goud, diamanten, zeldzame bomen, planten, dieren en ook mensen.

Rariteitenkabinet26

Als ontdekkingsreiziger mag je het rariteitenkabinet niet overslaan. Een rariteiten-kabinet is een kast vol met bijzondere en zeldzame spullen van buiten Europa, meegenomen door ontdekkingsreizigers, al vanaf de zeventiende eeuw. Ontdekkings-reizigers waren vaak ook wetenschappers die zo veel mogelijk te weten wilden komen over de nieuwe wereld. Vruchten, gifpijltjes, spinnen; zij namen dit allemaal mee naar huis om te onderzoeken en te tonen.

27

13. Welke voorwerpen zie jij in het rariteitenkabinet voor het eerst? Wat komt volgens jou uit Brazilië?

Weet je …… dat rijke mensen en koningen ‘exotische’ spullen kochten of kregen. Ze stalden de onbekende voorwerpen in eigen huis uit, vaak in een speciale kamer of in een mooie houten kast. Ze waren trots dat ze zeldzame en rare voorwerpen aan anderen konden laten zien. Later zijn veel van deze ‘rariteiten’ in musea terechtgekomen.

Braziliaanse goden28

Een ontdekkingsreis is vaak gevaarlijk. Bandieten, wilde dieren en onbekende ziektes kunnen je te pakken krijgen. Sommige mensen geloven dat bepaalde goden en geesten bescherming kunnen geven. In Brazilië kun je de goden, bijvoorbeeld orixa’s, om hulp vragen.

Weet je …… wat orixa’s zijn? Orixa’s zijn Afro-Braziliaanse goden.

Mensen uit Afrika namen hun geloof mee naar Brazilië. Ook geloven (religies) van mensen kunnen zich mengen. Iemanjá is bijvoorbeeld een orixa; zij is een mix van een Afrikaanse zeegodin en de heilige maagd Maria (katholiek geloof).

14.

Er zijn heel veel orixa’s. Een orixa kun je om persoonlijke bescherming vragen, maar ook om hulp vragen als je een probleem hebt in de liefde of op school. Ontdek meer op het scherm bij de vitrine waarin Iemanjá staat. Weet jij wie of wat Iança, Oxum en Xango beschermen? Vul aan…

Naam Orixa Beschermt

- Iança

- Oxum

- Xango

29

1. Van spuitbussen zijn lampen gemaakt. Er hangen zestien spuitbussen voor het raam. Meer spuitbussen hangen boven het hoofd van Iemanjá.

2. Het beeldje van Vitalino laat boeren zien die wegtrekken van het platteland naar de stad. Ze hebben van alles bij zich: hakmessen, een pompoen, watermeloen, suikerriet, komkommers. Boeren nemen dit mee als voedsel en om te verkopen in de stad.

3. Op de muren van de wc zie je veel Braziliaanse planten, dieren en vruchten: druiven, vogels, kikkers, kokosnoten, fruta-do-conde, cactusvruchten, bananen, buffel, ananas, limoen, krokodil, papaja, piranha, cashewnoten, mango, guave, papegaai, vlinders, acerola, spin, graviola...

4. Als een wens uitkomt, kun je Iemanjá als dank een geschenk geven. Bijvoor beeld spiegeltjes, bloemen, badschuim, zeep, kettingen, belletjes, sieraden,

kammen, parfum of schelpen. Mensen geven deze cadeaus omdat zij bekend staat als een ijdele vrouw.

5. De vloer in de flessengrot is gemaakt van etiketten van frisdrankflessen. De vogel is van een plastic fles gemaakt.

6. Fabio’s beestenboel bestaat uit apen, vogels (zoals papegaaien, valken en ooievaars), kikkers, schorpioenen, muizen, mieren, libellen, krekels, schild- padden, lieveheersbeestjes, krabben, wesp en vlinders.

7. De lamp is gemaakt van de bodems van plastic flessen. De balletjes zijn deodorantrollers.

8. Het gordijn is van ringetjes van flessen- doppen. De muren zijn van de zijkant, boven- of onderkant van de fles. Het gordijn bij het zeeterras is gemaakt van flessenbodems, de tafels zijn van doppen en halve flessen.

Antwoorden30

9. De muziekstijlen die je hoort op radio Mauritsstad zijn: frevo, coco, ciranda, mangue beat, maracatu en forró. In het juniorprogramma (6-13 jaar) gaan kinderen de frevo dansen.

10. Voorbeeld van een zeester: Zie hiernaast

11. Galo’s vrouw heeft Galo als een haantje in haar hand. Nog meer graffiti van Galo vind je achter de trap op het plein in MixMax Brasil.

12. Van rubber worden o.m. autobanden, ballen, vlakgommetjes, rubberen zolen en fietszadels gemaakt. 13. De Braziliaanse voorwerpen in de kast zijn rubberzaden, rubber, suikerriet, kapok, tabak, spin, schorpioen, slangen, schild- pad, tabak, kardinaalvogel en piranha. 14. Iança beschermt tegen brand en bliksem, Oxum is beschermvrouw voor zachte en moederlijke vrouwen en Xango beschermt waarheid en recht.

31

Derlon

Charly

Fabio

Galo

DJ Dolores

Tiana

Vitalino

Pernambuco

Maak de tekening af Maak deze tekening af en mix op jouw manier.

32

COLOFONConcept en tekst: Annabelle Zegers, Annemiek Spronk, Babette van OgtropOntwerp: AutobahnDrukwerk: Avant GPC - GroenekanFoto’s: Foto’s: Tropenmuseum Junior, Irene de Groot, Roberta Guimãres, Mirjam Marks, Pierre VergesMet dank aan: Tropenmuseum, Marjo van Loosdregt

www.tropenmuseumjunior.nlOp deze site vind je niet alleen praktische info zoals aanvangstijden en programma-informatie.Dit is een website vol inspiratie: je kunt foto’s plaatsen, filmpjes bekijken en tips vinden, bijvoorbeeld hoe je een Quitéria kunt maken. Kijk ook op Facebook of volg ons op Twitter.

TIP

Bij ‘MixMax Brasil’ is een foto- en verhalenboek gemaakt: ‘De slipper van Maria Bonita’. Verkrijgbaar bij de kassa van het Tropenmuseum en op www.bol.com.

Weet je …… dat er nog veel meer rond MixMax Brasil te ontdekken is?

www.tropenmuseumjunior.nl

We think. We share. We act.

www.tropenmuseumjunior.nl