medipage

M I J NHU I D

medipage � tweemaandelijks � november-december 2009 � nr. 1 � 1e jaargang

JEAN-LUC DEHAENEover psoriasis

HYDRATATIEvoor een weerbare huid

ECZEEMstevig in opmars

ACNEgoed behandelen

illustratie: Sarah Vanbelle

02

CO

LO

FO

N

medipage

INHOUD4 medi-fiche psoriasis

5 Hoe psoriasis herkennen?

6 De Psoriasis Liga Vlaanderen

Jean-Luc Dehaene over psoriasis

7 OnderHUIDs programma

8 Niet te genezen, wel zeer goed

onder controle te brengen

9 Biologicals, de nieuwste

geneesmiddelen

10 Hands on-huidverzorging

De atopie school

Krabben?

11 medi-fiche eczeem

12 Atopisch eczeem is stevig in opmars

13 medi-fiche acne

14 Acne-behandeling op maat

5 6

14

www.compo-sition.beGrafische vormgeving en opmaak

Kopijvoorbereiding en redactioneel werk

Vertaling Frans/Nederlands

Computer to Plate

Albert I Laan 115 • 1800 Vilvoorde • T 02 257 01 40 • F 02 257 01 50 • compo@compo-sition.be

ADVERTENTIE

SAR

AH

VAN

BEL

LE

medipage

M I J NHU ID

JEAN-LUC DEHAENEover psoriasis

HYDRATATIEvoor een weerbare huid

ECZEEMstevig in opmars

ACNEgoed behandelen

ook op www.medipage.info

mediaxe bvba is uitgever van de medipage themakranten over gezondheid. medipage is een tweemaandelijks magazine en verschijnt niet in juli en augustus.Dit magazine valt niet onder de verantwoordelijkheid van de redactie van De Morgen.Projectcoördinatie en info m.b.t. de volgende publicaties: info@mediaxe.beAdvertising: info@mediaxe.beOpmaak en prepress: Composition te Vilvoorde: www.compo-sition.beRedactieteam: An Swerts, Jef Delrue, Johan WaelkensFoto’s en illustraties:Sarah Vanbelle, An Swerts, www.stockxpert.com en www.istockphoto.comMarketing consultancy: Opaqo bvba te 2020 AntwerpenPrint: EPC te LokerenCopyright: medipage MIJN HUID is een uitgave van mediaxe bvbaIn deze uitgave wordt enkel informatie verstrekt over gezondheid en wordt er geen enkel medisch adviesgegeven. De informatie mag dus onder geen enkel beding gebruikt worden voor het stellen van een medischediagnose. Voor alle medisch advies dient u zich tot uw arts te wenden. Alle teksten die o.b.v. interviews zijngeschreven zijn integraal nagelezen en goedgekeurd voor publicatie door de geïnterviewde persoon. Overnameuit medipage MIJN HUID onder welke vorm dan ook is strikt verboden zonder de voorafgaandelijke toe-stemming van de uitgever. De merknaam is eigendom van mediaxe bvba. medipage MIJN HUID bevat linksnaar websites die de redactie interessant lijken. De uitgever is niet verantwoordelijk voor de links of het gebruikervan. De uitgever is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties. De redactie streeft naarbetrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie. Verdeling van medipage: als bijlage bij de Morgen op29 oktober 2009 en distributie via de wachtkamers van artsen (november-december 2009). Verantwoordelijke uitgever: Kristof Cannoot – Schildersstraat 13 – 2000 Antwerpen

ISTO

CKPH

OTO

ISTO

CKPH

OTO

10

AN

SW

ERTS

that’s all the prepress!

C O M P O S I T I O N

03

6 jaar geleden is 29 OKTOBER uitgeroepen tot WERELDDAG PSORIASISPsoriasis raakt het meest zichtbare van elke persoon: de HUID

De werelddag psoriasis heeft als belangrijk doel het groot publiek beter te informeren over de ziekte omletterlijk de blik van de omgeving te veranderen. De informatiecampagne richt zich ook tot de psoriasis-patiënten zelf en de artsen om hen nog beter te informeren.

Ook in België worden verschillende activiteiten rond deze werelddag georganiseerd met als drijvendekracht de patiëntenverenigingen. Zoals o.a. de gratis tentoonstelling ‘Psoriasis, the naked truth’ dievan 29 oktober tot en met 8 november te bezoeken is in Tour & Taxis te Brussel.

Huidletsels die voor anderen zichtbaarzijn, hebben vaak een enorme psychologi-sche impact op de persoon die last heeftvan acne, psoriasis of atopisch eczeem.Ofwel minimaliseert men zo’n aandoeningofwel gaat men er verkeerdelijk van uit datalle huidziekten sowieso besmettelijk zijn.Velen onderschatten het aantal mensendat gebukt gaat onder hun ziekte. Niet zel-den dreigt een sociale isolatie.

Op een huidziekte staat niet altijd een leef-tijd. Atopisch eczeem ontstaat vaak net nade geboorte maar kan zich tevens verder-zetten op volwasen leeftijd. Acne doet zichvooral voor bij pubers en adolescentenmet een vette huid. En laat het nu netdeze leeftijdsgroep zijn die zich niet altijdlekker in zijn vel voelt. Acne kan hun zelf-beeld verder ondermijnen. Maar ook bij

volwassenen kan een hardnekkige vormvan psoriasis ernstig doorwegen op degemoedstoestand. Volgens prof. dr. RikRoelandts, voorzitter van de KoninklijkeBelgische Vereniging voor Dermatologieen Venerologie en tevens staflid van deafdeling dermatologie UZ Leuven, ontwik-kelt psoriasis zich meestal tussen de leef-tijd van 25 à 30 jaar en zou ze circa 2 à3% van de totale bevolking treffen. Net alsatopisch eczeem en acne is psoriasis nietbesmettelijk. “Het aantal huidziekten datbesmettelijk is, is in onze maatschappijheel klein,” dixit prof. dr. Roelandts.

In deze uitgave van medipage MIJN HUIDkrijgt u een overzicht van de typische ken-merken van drie vaak voorkomende, niet-besmettelijke huidziekten en van klassiekeen nieuwe behandelingswijzen. Expertenventileren hun kennis, een patiëntenvere-niging zet zich in de kijker en alvast één

bekende Vlaming geeft een eerlijke getui-genis over zijn huidziekte. Mits een goedebasiskennis en een adequate aanpak iselke persoon goed in staat zijn huidziektete beheersen, wat uitzicht geeft op eenbetere kwaliteit van leven.

IntroDe huid is het belangrijkste contactorgaan met denaaste omgeving

ADVERTENTIE

TEKST: JOHAN WAELKENS

prof. Rik Roelandts

STOCKXPERT

29/10

PS

OR

IAS

IS

Uitlokkende factorenDe precieze oorzaak van psoriasis is nog steeds nietgeheel gekend. Wel staat nu vast dat er een erfelijkeaanleg is. Heeft één van je ouders of een broer of eenzus psoriasis, dan heb je 15% kans om ook de ziektete krijgen. Als beide ouders psoriasis hebben dan is ditrisico zelfs 50%. De erfelijke aanleg voor het ontwik-kelen van psoriasis moet echter worden geprikkelddoor factoren uit de omgeving om een opstoot van deaandoening te doen ontstaan. In de eerste plaatsmoet hier worden gedacht aan sommige aandoe-ningen. Zeer bekend is psoriasis na een angina, eendoor streptokokken veroorzaakte keelinfectie. Ook kanhet gebruik van sommige medicijnen psoriasis uit-lokken of doen toenemen. Van lithium, bètablokkers,antimalariamiddelen en interferon is dit duidelijkaangetoond. Ook psychische en/of fysische stresskunnen psoriasis doen ontstaan. Vaak doet zich eenopstoot van psoriasis voor na een heelkundige ingreepof na een auto-ongeval. Aangezien de ziekte zelf vaakaanleiding is van stress kan hier een vicieuze cirkelontstaan die de aandoening onderhoudt of zelfs doettoenemen. Deze cirkel kan enkel worden doorbrokenals niet alleen de letsels maar ook de onderliggendeoorzaak stevig wordt aangepakt.

Een frequent voorkomende huidziektePsoriasis is in de eerste plaats een huidziekte maar die kan gepaard gaan of een voorbode zijn vanandere aandoeningen. Ongeveer 3% van de Westerse bevolking wordt erdoor getroffen. Dit betekentdat er in België 300.000 psoriasispatiënten zijn. Psoriasis is een chronische ontstekingsziekte van de huid waarvan de oorzaak niet gekend is. Welstaat als een paal boven water dat de ontsteking niet wordt veroorzaakt door een bacteriële of viraleinfectie zodat de aandoening absoluut niet besmettelijk is. De ziekte wordt gekenmerkt door zeer dui-delijk afgebakende rode plekken bedekt met een zeer typische schilfering. Vaak treedt er jeuk op metals gevolg dat de patiënt gaat krabben waardoor de letsels erger worden of gaan bloeden. Bij zo’n 20% van de psoriasispatiënten kunnen er letsels ontstaan door het Koebner-fenomeen: de vlekkenverschijnen op plaatsen waar de huid is geïrriteerd of beschadigd door een schram, een brandwond-je, een insectenbeet of een chemisch product. Vrouwen worden iets meer getroffen dan mannen.Psoriasis kan zich op elke leeftijd voor het eerst manifesteren maar er zijn twee leeftijdscategorieëndie het meest worden getroffen: oudere puberteit en vijfenvijftig plussers.

Psychologische impactPsoriasis is in de eerste plaats een huidziekte en isbijgevolg een zeer zichtbare aandoening. Vaak geeftdit aanleiding tot kwetsende opmerkingen uit de omge-ving. Vaak wordt gedacht dat de letsels besmettelijkzijn of veroorzaakt worden door een slechte hygiëne.Niets is echter minder waar. Toch worden psoriasis-patiënten meer dan eens gestigmatiseerd en sociaaluitgesloten. Bovendien heb je psoriasis voor de restvan je leven. De ziekte kan elk ogenblik terug de kopopsteken. Wanneer is niet te voorspellen. Deze onze-kerheid, samen met het onbegrip van de omgeving,kan het zelfbeeld van de patiënt onderuit halen.Bovendien hebben veel van de psoriasispatiënten eennegatieve ervaring met een (vroegere) behandeling enzijn ze niet meer gemotiveerd om een nieuwe therapiete starten. Het is dan ook te begrijpen dat personenmet psoriasis vaak een depressie krijgen met zelfsdriemaal meer zelfmoord dan bij de doornsnee bevol-king. Uit een recente Belgische rondvraag blijkt datmeer dan 80% van de psoriasispatiënten vinden datze niet voldoende zijn geïnformeerd over hun ziekte endat ze geen weet hebben over de nieuwste therapie-vormen die nu beschikbaar zijn.

Meer dan een huidziekteAlgemeen wordt vandaag aangenomen dat psoriasis tot de auto-immuunziekten behoort. Dit zijn aandoeningen waarbij het normaleafweersysteem zich gedeeltelijk tegen het eigen lichaam keert. Degeprikkelde witte bloedcellen richten zich echter niet alleen tegende huid maar kunnen ook een ontsteking veroorzaken in andereorganen. Zo kunnen de gewrichten worden aangetast en ontstaater artritis psoriatica. Dergelijke gewrichtsontstekingen wordengezien bij ongeveer 20% van de psoriasispatiënten. Ongeveer drie-kwart van de artritispatiënten hadden voor hun gewrichtsklachtenreeds psoriasisletsels. Hoe ernstiger de psoriasisletsels, hoe gro-ter de kans op het ontwikkelen van artritis. Voorts komt psoriasisook voor bij ongeveer 10% van de patiënten met een chronischedarmontsteking (ziekte van Crohn of colitis ulcerosa).

Verstoord evenwichtPsoriasis berust op een erfelijke aanleg van de witte bloedcellen omde huid aan te vallen en daar enerzijds een ontsteking te veroorzakenwat de huid rood doet kleuren, en anderzijds een versnelde groei enonvolledige rijping van de opperhuid te bewerkstellingen wat danweer de schilfering veroorzaakt. Gezonde huid vernieuwt zichzelfvoortdurend: nieuwe huidcellen worden aangemaakt, terwijl oudecellen afsterven en worden afgestoten. In normale omstandighedenheerst er een zeer goed evenwicht tussen de aanmaak en hetafstoten van de huidcellen. Bij psoriasis gebeurt de deling vannieuwe huidcellen 5 tot 8 keer sneller dan bij gezonde personen. Ditverstoord evenwicht zorgt voor een opstapeling van cellen aan hethuidoppervlak die evenwel minder vlug afschilferen. Dit veroorzaaktde kenmerkende huidverdikking met witte schilfering. Daarnaastworden er nieuwe bloedvaatjes aangemaakt om de bloedtoevoer teverhogen, waardoor de rode kleur van de getroffen huid nog wordtversterkt.TE

KST:

JEF

DEL

RU

E

SAR

AH

VAN

BEL

LE

300.000patiëntenin België

05

ADVERTENTIE

De diagnose van psoriasis kan zeer goedworden gesteld op basis van het kenmer-kend uitzicht en de typische plaats van de let-sels. Ook zal de arts nakijken of de ziekte ookbij familieleden voorkomt. Gezien psoriasisgeen bloedafwijkingen met zich meebrengt iseen bloedafname niet nodig. In uitzonderlijkegevallen wordt een stukje van de getroffenhuid afgenomen om de diagnose via micro-scopisch onderzoek te bevestigen. Bij ern-stige psoriasis of bij aanwezigheid vangewrichtsklachten kan een radiografie aan-gewezen zijn om de aanwezigheid van artritisna te gaan.

INDELING OP BASIS VAN DEPLAATS EN HET UITZICHT � Psoriasis vulgaris komt het meest voor.Kenmerkend zijn de symmetrisch gelegenrode verheven schilferende plekken (pla-ques) met een typische zilverwitte schilfe-ring. De psoriasisletsels komen voornamelijkvoor op de strekzijden van de ellebogen enknieën, de behaarde hoofdhuid en de onder-rug. Wanneer enkel de hoofdhuid is aan-getast, spreekt men van psoriasis capitis.

� Psoriasis guttata of druppelpsoriasiskomt voor na een door streptokokkenveroorzaakte angina en treft vooral kin-deren en jonge volwassenen. Op de rompen op de ledematen worden wijdverspreidkleine druppelvormige schilferende rodevlekken gezien. Deze vorm van psoriasiskan ook de voorloper zijn van psoriasisvulgaris.

� Psoriasis inversa treft vooral ouderepatiënten in de lichaamsplooien zoals debilplooi, liezen, oksels, schaamstreek en bijvrouwen onder de borsten. Bij de man kanook de penis zijn aangetast. De letsels zijnmeestal niet schilferend maar roze-rodeglanzende plekken die meestal niet verdiktzijn.

� Psoriasis pustulosa wordt gekenmerktdoor zeer kleine etterende puistjes op hand-palmen en/of voetzolen die indrogen toteeltplekken met schilfering en kloofvorming.Uitzonderlijk kan het ganse lichaam wordenaangetast. Deze gegeneraliseerde vormvan pustuleuze psoriasis kan gepaard gaanmet koorts, gewrichtspijn en een algemeenziektegevoel.

� Bij psoriasis unguum vertonen de nagelseen bruinoranje verkleuring. Zeer karak-teristiek is hier de ‘pitting’ of putjes op denagels wat een zogenaamd vingerhoed-oppervlak doet ontstaan. Er kan ook ver-hoorning van het nagelbed optreden die kanzorgen voor de opheffing van de nagelplaat.

METEN VAN DE ERNSTOm de ernst van psoriasis objectief te bepa-len wordt meestal de Psoriasis Area andSeverity Index (PASI-score) gebruikt. Hierbijworden het aangetaste huidoppervlak en de graad van roodheid, schilfering en huid-verdikking in rekening gebracht. Dit wordtvertaald in een score tussen 0 en 72. Hoehoger de score hoe ernstiger de aan-doening. De ernst van de psoriasis kan ookeenvoudiger worden bepaald door enkel

rekening te houden met de aangetastehuidoppervlakte. Hiervoor wordt vaak dehandpalmmethode gebruikt waarbij dehandpalm gelijk wordt gesteld aan 1% vande totale lichaamsoppervlakte. Bij het bepa-len van de ernst moet evenwel ook rekeningworden gehouden met de impact op delevenskwaliteit.

Hoe psoriasis herkennen?

Professor Julien Lambert, diensthoofd afdeling Huidziekten van deUniversiteit Antwerpen, geeft uitleg over de verschillende vormen enover de diagnosestelling van psoriasis.

TEKST: JEF DELRUE

prof. Julien Lambert

“I wanted to show off my body just as it is,without any shame, and to show that evenwith psoriasis we can be beautiful”

Maria Javiera, 26, Chile

Locatie: TOUR & TAXIS29 OKTOBER TEM. 8 NOVEMBER(10u tot 17u30)

expo: gratis te bezoeken

06

“Psoriasis heeft een grote impact op delevenskwaliteit van de patiënt en zijn omge-ving, én is nog niet te genezen”, zegt Paul DeCorte. “Charlatans met ‘wondermiddeltjes’oefenen dan ook een grote aantrekkings-kracht uit. De liga wil psoriasispatiëntenhiertegen beschermen door hen eerlijk teinformeren. Want het gesprek bij de derma-toloog is vaak kort, en betrouwbare informa-tie uit de overvloed op het web selecteren, isniet gemakkelijk.”

ERVARING DELENDe liga bestaat uit vrijwilligers met psoria-sis, en informeert haar leden – ongeveer1300 – via verschillende kanalen. DeCorte: “We organiseren infoavonden. Hetdriemaandelijkse ledenblad Psoriant brengtgetuigenissen over de beleving van de ziekte,ervaringen met behandelingen (pro éncontra), medisch nieuws, en een activi-teitenagenda. Via de Nieuwsflash mailen

we snelnieuws. En opwww.psoriasis-vl.behebben onze ledentoegang tot de ‘pso-riasisbibliotheek’.Momenteel werkenwe aan een luik datzich specifiek tot kin-deren richt (www.PSOKIDS.be). Maar onzeleden delen ook tips en steunen elkaar:online op het forum, tijdens familiedagen ofop onze recreatiereizen.”

PSORIASIS KENT GEEN GRENZEN“De liga wil de stem zijn van de 300.000Belgen met psoriasis. Ze is lid van de over-koepelende organisatie voor patiëntenver-enigingen op Europees vlak (EUROPSO) énwereldwijd (IFPA). Op 29 oktober is het alvoor de zesde keer Wereld Psoriasis Dag.Thema van dit jaar: psoriasis op de politiekeagenda krijgen. Het wordt nog te vaak alseen ‘cosmetisch’ probleem aanzien. Terwijlhet een ernstige chronische ontstekings-

ziekte is, die dagelijks een intensieve verzor-ging vraagt. De helft van de psoriasispatiën-ten behandelen zich niet meer, omdat ze demoed verloren hebben. Wij ijveren voor deoprichting van dagcentra, waar de patiëntzich bijna dagelijks kan laten verzorgen dooreen multidisciplinair team (o.a. dermato-loog, verpleegkundigen, psycholoog). En wepleiten voor een verruiming van de terugbe-talingscriteria van de nieuwste medicatie:de biologische middelen.”

DE PSORIASIS LIGA VLAANDERENVAN EN VOOR PATIËNTEN

“Betrouwbare informatie, een luiste-rend oor, én een stem. Dat bieden weonze lotgenoten”, zegt Paul De Corte.Hij is medeoprichter en voorzitter vande Psoriasis Liga Vlaanderen vzw – énzelf psoriasispatiënt.

TEKST EN FOTO: AN SWERTS

Paul De Corte

Twintig jaar geleden ontdekte Jean-LucDehaene een plekje op zijn been. Het duur-de een tijd vooraleer de artsen het als pso-riasis identificeerden. “Ze toonden me foto’svan de verschillende verschijningsvormenvan de ziekte”, zegt Dehaene. “De ene alafschrikwekkender dan de andere. Maar hethoeft niet altijd zo extreem te zijn. Er zijn ookveel lichtere vormen, stelden ze me gerust.Mijn psoriasis breidde zich wel uit, maarbleef toch beperkt tot mijn armen en benen.”

NIET BESMETTELIJK“Op enkele vlekjes op mijn handen na, blij-ven mijn huidletsels voor de buitenwereldmeestal onzichtbaar”, zegt Dehaene. “Nietdat ik me ervoor schaam. In de zomer loopik zonder complexen in short of zwembroekrond. En vraagt iemand me wat ik man-keer? Dan heb ik geen probleem om eroverte praten. Ik zie het als een gelegenheid omde ziekte beter bekend te maken én mee tegeven dat psoriasis niet besmettelijk is.”

STEUN VAN LOTGENOTEN“Ik heb er alle begrip voor dat heel wat pso-riasispatiënten het wél moeilijk hebben omhun ziekte te aanvaarden. De medischewereld kan psoriasis nog niet genezen,alleen maar controleren. De patiënt én zijnomgeving moeten er dus mee leren leven.Met de steun van lotgenoten, zoals in dezelfhulpgroepen, lukt dat vaak beter.”

HOOPVOL“Lotgenoten reageerden positief op mijnouting als psoriasispatiënt – nu vijf jaargeleden. Ze voelden zich gesteund, éngaven me tal van tips, onder meer over‘wondermiddeltjes’. Toch verkies ik nogaltijd de klassieke behandelingen die mijnarts me voorschrijft. Ook strandvakanties –zon en zout water – doen mijn huid goed.Sommige ‘oude’ psoriasispatiënten latenzich al jaren niet meer behandelen. Zeboekten in het verleden weinig resultaatmet zware behandelingen en gaven het op.Voor hen heb ik nog een tip”, besluitDehaene. “Ga opnieuw bij je arts of derma-toloog langs, want de geneeskunde staatniet stil. Nieuwe behandelingen biedenhoopvolle perspectieven om je psoriasisnóg beter onder controle te krijgen.”

Jean-Luc Dehaene over psoriasis“Psoriasis is niet besmettelijk én kan de laatste jaren beter wordengecontroleerd”, zegt oud-premier en Europarlementslid Jean-LucDehaene, die zélf psoriasispatiënt is.

Jean-Luc Dehaene

TEKST: AN SWERTS

Ook lid worden? Stort 18 euro op reke-ning 001-1866354-53 van de PsoriasisLiga Vlaanderen vzw, Beervelde-Dorp 39in 9080 Lochristi (met de vermelding:nieuw lid). Dan bent u lid tot 1 april 2011!

07OnderHUIDsprogramma

“Een patiënt met psoriasis behandelen is meerdan zijn huidprobleem aanpakken”, beklemtoontprofessor Jo Lambert (Dermatologie, UZ Gent).

ONDERMIJNDZELFVERTROUWENMensen met een chronische huidziektemoeten hun huid dagelijks intensief verzor-gen. Slaat hun behandeling niet (goed) aanen krijgen ze regelmatig opstoten? Danverliezen ze vaak de moed. Ongeveer dehelft van de psoriasispatiënten behandeltzich niet (meer). Velen worstelen metvragen die ze tijdens het kwartiertje bij dedermatoloog niet kunnen stellen. Bovendien schamen ze zich vaak voor hunontsierende huidplekken. En reageert hunomgeving (op het werk of in de sportclubbijvoorbeeld) niet altijd begripvol. Datondermijnt hun zelfvertrouwen en wakkerthun onderhuidse stress én mogelijk ookhun huidziekte zelf aan. Soms mondt dienegatieve spiraal uit in psychische proble-men, zoals depressies, angststoornissen,en alcohol- en medicatiemisbruik.

KIJK VERDER DAN JE HUID“In het OnderHUIDs-programma kijken weverder dan je huid en benaderen we je alsmens in zijn geheel”, zegt prof. Jo Lambert(Dermatologie, UZ Gent). Een holistischeaanpak dus. “Dit programma vervangt deklassieke behandeling niet, maar vult dieaan én verhoogt mogelijk haar succes.Want het zet je aan om actief deel tenemen aan je behandeling en mee verant-

woordelijkheid op te nemen voor je gezond-heid.”

VOED JE MOTIVATIE METINFORMATIE“Een goed geïnformeerde patiënt gaat vaakbeter met zijn ziekte om en is gemotiveer-der om zijn huidige behandeling vol te hou-den of naar een nieuwe uit te kijken. Hetverloop, de prognose en de behandelingenen resultaten van de huidziekten komenaan bod. Maar ook de psychische stoornis-sen die door de impact van psoriasis op delevenskwaliteit worden gevoed. In de filoso-fische sessies bekijken we psoriasis in eenbredere context en dat scherpt je relati-veringsvermogen aan. Daarnaast gevenwe levensstijlsessies. Want sommige voe-dings- en leefgewoonten hebben een nega-tieve invloed op je gezondheid en mogelijkook op het verloop van je huidziekte. Webehandelen onder meer de negatieveimpact van roken en alcohol- en medicatie-misbruik, én het belang van een goedeslaap en een gezonde voeding. Een extrabeweegreden voor deze sessies: we stellenvast dat patiënten met een chronischehuidziekte gemiddeld meer risicofactorenvoor hart- en vaatziekten hebben. Zoalseen hoge bloeddruk, cholesterol en suiker,roken, overgewicht en weinig lichaams-beweging. Met tips voor een gezondelevensstijl willen we hunlevenskwaliteit én levens-verwachting verhogen.”

SPORT EN MEDITEER STRESS WEG “Een ander belangrijk onderdeel van hetOnderHUIDs-programma zijn sport-, yoga-en meditatieoefeningen. Die verbeteren dealgemene fysieke en mentale conditie. Metals ultieme doel: de (onderhuidse) stressverminderen.”

VERZORG JE HUID“In de Hands on-sessies informeren we jeover de factoren die je huidtoestand beïnvloe-den”, besluit prof. Lambert. “We geven prak-tische tips – aangepast aan je huidziekte –om je huid en haar nóg beter te verzorgen.”

LEES VERDER OP PAGINA 10 en 13.

ADVERTENTIE

PRAKTISCH

� Doelgroep: mensen met chronischehuidziekten zoals psoriasis, eczeem, enacne;

� Tijd: twee groepsessies per week gedu-rende twaalf weken;

� Locatie: UZ Gent;

� Meer info: www.onderhuids.be.

prof. Jo Lambert

Uit de ban van jeuk doormindfulnessMinstens een derde van de psoriasispatiënten heeft regel-matig last van jeuk.

Prof. Jo Lambert (UZ Gent): “Door mindfulness-meditatieword je aandachtig voor jeuk, pijn en gemoedstoestanden.Dat helpt je om je minder snel te laten meeslepen in eenspiraal van negatieve gedachten en reactiepatronen.Combineer deze stressverminderende meditatietechniek met een goede huidverzorging (zie Hands on). Dan ben jegewapend tegen jeukaanvallen.”

TEKST: AN SWERTS

dermudTM

Ga voor zachtheid

AHAVAEssentiel Dead Sea Treatment

Samengesteld om de symptomen van psoriasis,droge en gevoelige huid (jeuk, schilfertjes, ruwe enrode plekken, kloofjes) met succes te behandelen ente verlichten. Dermud vernieuwt en kalmeert de huidop een gezonde en natuurlijke manier, de huid wordtgezond en voelt zacht aan.

Allen producten van Dermud zijn verrijkt met deminerale modder van de Dode Zee.

Verkrijgbaar bij de AHAVA schoonheidscentra.Ontdek al onze producten op www.ahava.be - info: 016 65 90 82

08

Psoriasis is (nog) niet te genezen. De behan-deling richt zich vandaag dan ook op hetonderdrukken van de symptomen van deziekte: roodheid en schilferende plekken opde huid. Dit gebeurt steeds stapsgewijs:beginnen met de lichtste behandeling enpas bij onvoldoende resultaat naar eensterkere therapievorm overstappen. Samenmet de kracht van een behandeling,verhoogt immers ook het risico van (somsernstige) bijwerkingen.

EERST LOKAAL BEHANDELENPsoriasis wordt in eerste instantie lokaalbehandeld. Hiervoor zijn zeer doeltreffendeen gebruiksvriendelijke middelen beschik-baar in verschillende presentatievormen:zalven, crèmes, lotions, gels, shampoos enemulsies. Meer dan 90% van de psoriasis-patiënten kunnen hiermee zeer goedworden geholpen. Het grote voordeel vaneen lokale behandeling is dat enkel deaangetaste huid in contact komt met hetgeneesmiddel. Bij onvoldoende resultaatkan worden overgestapt naar een sterkeretherapievorm waarbij het volledige lichaamwordt betrokken: lichttherapie, pillen ofspuitjes.

CORTICOSTEROÏDEN ENVITAMINE DEen belangrijke mijlpaal in de behandelingvan psoriasis situeert zich midden vorigeeeuw met de introductie van de cortico-steroïden, ook cortisone genoemd. Het zijnontstekingsremmende producten met eensnelle en krachtige werking op psoriasis,die volgens hun sterkte onderverdeeldworden in verschillende klassen. Voor debehandeling van psoriasis worden desterkere middelen gebruikt (Dermovate®,Diprosone®). Lokale corticosteroïden zijngemakkelijk aan te brengen, zijn kleur- enreukloos en bestaan in diverse vormen:zalf, crème, lotion, schuim, shampoo.Gekende nadelen zijn de verdunning van dehuid bij langdurig gebruik, gewenning waar-

door de behandeling na verloop van tijdminder efficiënt wordt alsook het ergerterugkeren van de psoriasis bij plotsstoppen van de behandeling.

Een tweede belangrijke doorbraak in delokale behandeling van psoriasis was hetgebruik van vitamine-D preparaten beginjaren ’90. Vitamine-D heeft een remmendeffect op de te snelle aanmaak van opper-huidcellen, wat tevens één van de pro-blemen bij psoriasis is. In België zijn eenaantal lokaal te gebruiken vitamine-D prepa-raten beschikbaar op doktersvoorschrift,nl. Daivonex®, Curatoderm® en Silkis®.Vitamine-D is efficiënt bij psoriasis maar hetheeft een eerder trage werking. Gekendenadelen zijn een (tijdelijke) aanwezigheid vanjeuk, roodheid of een branderig gevoel bijeen klein deel van de gebruikers.

EEN COMPLEMENTAIR DUOBIJ UITSTEK

Voor de lokale behandeling vanpsoriasis was het al snel duidelijk dat corticosteroïden envitamine-D preparaten zeercomplementair zijn: cortisone-preparaten geven snel maarkortdurend effect en werken inop de onstekingsreactie van

psoriasis terwijl vitamine-D preparatenminder vlug actief zijn maar wel een langereffect met zich meebrengen en vooral deversnelde huidcelgroei afremmen. Bovendienneutraliseren beide producten elkaars

Niet te genezen, wel zeer goed

onder controle te brengen

Psoriasis is een van de huidziektes waaral enige tijd zeer veel onderzoek rondgebeurt. In de afgelopen jaren zijn eenaantal nieuwe therapievormen beschik-baar gesteld die de letsels zeer goedonder controle kunnen brengen.Hoe psoriasis vandaag wordt behandeldvernemen we van professor SiegfriedSegaert, adjunct-kliniekhoofd van dedienst Huidziekten van de Universiteitte Leuven, een topexpert in het onder-zoek en de aanpak van psoriasis.

Prof. Siegfried Segaert: “Bij meer dan 90% vande psoriasispatiënten kunnen de huidletselsmet een eenvoudige lokale behandeling zeergoed onder controle worden gebracht.“

TEKST: JEF DELRUE

SAR

AH

VAN

BEL

LE

De ‘biologicals’ of eiwitgeneesmiddelen zijnde nieuwste ontwikkeling in de behandelingvan psoriasis. De beschikbare biologicalsvoor psoriasis werken zeer specifiek in op‘tumor necrosis factor’, het ontstekings-eiwit dat betrokken is bij psoriasis maar ookbij ontstekingsziektes ter hoogte van degewrichten (reumatoïde artritis) en van dedarmen (ziekte van Crohn). Omdat eiwittenin de maag worden afgebroken moetendeze producten via injecties worden toe-

gediend. In België zijn vandaag drie eiwit-geneesmiddelen beschikbaar voor debehandeling van psoriasis: etanercept,adalimumab en infliximab. De eerste tweeworden onderhuids ingespoten, het derdewordt via een baxter toegediend. Dezemedicijnen kunnen psoriasisletsels zeergoed onderdrukken met daar bovenop eengoed veiligheidsprofiel. Mogelijke bijwerkin-gen zijn een voorbijgaande huidreactie opde plaats van injecties of een reactie op hetaanbrengen van de baxter. Op lange termijnzou de kans op ernstige infecties of gezwel-len iets verhoogd zijn. Een belangrijk nadeel

is evenwel dat deze producten erg duur zijn(meer dan 1.000 euro per maand).Daarom worden biologicals in de behande-ling van psoriasis enkel gebruikt voor debehandeling van zeer ernstige vormen.Ongeveer 0,5% van de psoriasispatiëntenin België (1.000-tal personen) komen hier-voor in aanmerking. Deze therapievormblijft het laatste redmiddel voor patiëntenmet zeer uitgebreide psoriasisletsels waar-bij geen enkel ander middel verbeteringbracht.

TEKST: JEF DELRUE

09bijwerkingen voor een groot deel: de irrita-tie van de huid door vitamine-D wordt doorcortisone tegengegaan – de mogelijkeverdunning van de huid door het gebruikvan cortisone wordt tegengewerkt doorvitamine-D.Vitamine D en corticosteroïden vormen dusde ideale combinatie om het merendeel van

de psoriasispatiënten met een lokalebehandeling goed te kunnen helpen. Totvoor kort moesten beide geneesmiddelenafzonderlijk worden aangebracht. De huidmoest dus tweemaal per dag worden inge-smeerd: bijvoorbeeld ’s ochtends met eenvitamine D-preparaat en ’s avonds met eencortisoneproduct of andersom. Uiteindelijkis men erin geslaagd om beide medicijnenin eenzelfde zalf samen te brengen. Ditproduct is in België op doktersvoorschriftbeschikbaar onder de naam Dovobet® enwordt terugbetaald. De klinische studies ende ervaring leren dat dit nieuwe preparaatkrachtig werkzaam is: na één week is er altussen 40 en 50% verbetering van depsoriasis. Na 4 weken loopt dit op tot bijna75%. Snel wordt aldus met slechts éénsmeerbeurt per dag een goed resultaatbekomen. Wanneer de letsels sterk zijnafgenomen kan de behandeling wordengestopt. Bij een volgende opstoot kan decombinatiezalf opnieuw gebruikt worden omde nieuwe letsels een halt toe te roepen. Zokunnen het overgrote deel van de psoriasis-patiënten hun huidaandoening met lokaletherapie zeer goed onder controle brengen.

HOOFDHUIDEen zalf is de meest aangewezen behande-lingsvorm voor psoriasis op het lichaam.

Zelfs zonder actief product hebben zalveneen verzachtend effect op droge huidletselsdie vaak neiging hebben om kloven te vor-men. Een zalf is echter niet geschikt om opde hoofdhuid aan te brengen omdat ze inhet haar kleeft en moeilijker kan worden uit-gewassen. Daarom wordt psoriasis van deschedelhuid - de meest voorkomende vorm

van psoriasis – behan-deld met daarvoorgeschikte vormen:alcoholische lotions,shampoos, gels enmousses op basis vanvitamine D of van corti-costeroïden.Momenteel is er voor

de behandeling van psoriasis van de hoofd-huid nog geen combinatiepreparaatbeschikbaar met deze twee actievebestanddelen. Er moet dus nog afwisselendeen vitamine D-preparaat en een cortisone-product worden aangebracht. Een gelwaarin beide middelen worden samenge-bracht is in voorbereiding en zal zeer bin-nenkort beschikbaar zijn in België.

LICHTBEHANDELINGBij onvoldoende resultaat met een lokalebehandeling of wanneer de aangetaste huidte uitgebreid is, wordt meestal eerst licht-therapie overwogen; een soort medischezonnebankbehandeling onder streng toe-zicht. Hiervoor worden twee soorten lichtgebruikt. Ultraviolet A licht (PUVA) is hetmeest krachtig maar de huid moet eerstgevoelig worden gemaakt. Daarom moettwee uur voor elke behandeling een psora-leen tablet worden ingenomen wat misselijk-heid kan veroorzaken. Om dit te vermijdenwordt vandaag steeds meer gebruikgemaakt van het (iets minder krachtig)ultraviolet B licht. Dit heeft een directeinvloed op de huid. Bijkomende medicatie isdus niet nodig. Lichttherapie onderdrukt deontsteking van de opperhuid en heeft eenzeer goed effect op de psoriasisletsels. Hetgrote nadeel is echter dat huid die teveel

aan UV stralen wordt blootgesteld, snellergaat verouderen. Bovendien wordt het risico van huidkanker verhoogd. Het aantalsessies met UV licht is dan ook sterk gelimi-teerd.

MEDICATIE IN PILVORMAls lichttherapie onvoldoende werkt, nietgoed wordt verdragen of wanneer de limietis bereikt, is er nog de behandeling metpillen mogelijk. Er zijn in België drie produc-ten die hier zeer effectief zijn: methotrexaat,cyclosporine en acitretine. Op zich een zeeraantrekkelijke aanpak: niet meer smerenelke dag of om de twee dagen naar de licht-cabine. De keerzijde van de medaille isechter dat deze geneesmiddelen een aantalsoms ernstige bijwerkingen kunnen ver-oorzaken. Ze worden dan ook uitsluitendonder strenge medische controle gebruikt.Acitretine mag absoluut niet wordengebruikt door zwangere vrouwen noch doorvrouwen die in de eerstvolgende jarenzwanger kunnen worden. Methotrexaat kanschade veroorzaken aan de lever en debloedcellen. Cyclosporine heeft een negatieveinvloed op de bloeddruk en de nieren.

Prof. Siegfried Segaert: “In het afgelopen decenniumzijn er een aantal nieuwe uiterst doeltreffende engebruiksvriendelijke producten beschikbaargesteld voor de aanpak van psoriasis.“

prof. Siegfried Segaert

Biologicalsde nieuwste geneesmiddelen

De atopie schooleducatief programma voor kinderen met atopisch eczeem

Sinds september 2008 organiseert Prof. Linda De Raeve in samenwerking meteen verpleegkundige en een diëtiste éénmaal per maand een cursus voor patiën-tjes en hun ouders. Het programma dat 2 uur duurt, bestaat uit een theore-tisch en een praktisch deel. In de atopie school van het UZ Brussel onderstreeptmen o.a. het belang van een basisverzorging met vochtinbrengende crèmes.enleert men hoe men ze best gebruikt. De deelnemers krijgen ook een lijstje metpraktische tips, zoals o.a. tips om het krabben te vermijden (zie kadertje).

10

‘ZACHT’ WASRITUEEL“Dat je je beter niet te vaak wast als je eenhuidziekte hebt, is een fabeltje”, zegt apr.De Bisschop. “Dagelijks je huid – weliswaarmet zachtheid – wassen is belangrijk ombijkomende infecties te voorkomen.”

� “Gebruik lauw water. Warm water zet jeporiën wijd open, en laat de natuurlijkestoffen in je huid die vocht vasthouden,verdampen.

� Onthard water is zacht voor je huid.Gelukkig bevatten veel waslotions stoffen(zoals EDTA) die het calcium uit niet-onthard water ‘wegvangen’ (com-plexeren).

� Was je niet met ‘echte’ (basische)zeep. Gebruik een pH-neutrale oflicht zure, ‘huidvriendelijke’ was-lotion met een zacht reinigendeén hervettende werking. Hetachterblijvende vette filmpjeop je huid beschermt tegenuitdrogen en invloedenvan buitenaf. Verkiesdaarom ook badolieboven badschuim (datvaak sterk ontvet).

� Wrijf je niet droog,maar dep je droog –met een zachte (inde droogtrommel ge-droogde) handdoek. Inopen lucht gedroogdwasgoed voelt harderaan, en is mogelijk ‘be-smet’ met allergiserendepollen.”

VOCHT VASTHOUDEN“Zelfs ‘huidvriendelijke’ zepen tasten in minof meerdere mate je natuurlijke huidbarriè-re aan. Een gezonde huid herstelt zich snel,maar een gevoelige of zieke huid slaagtdaar minder goed in. Een huid die vochttekort heeft, geraakt sneller geïnfecteerden gaat jeuken.”

� “Smeer je huid in met een productdat je huid hydrateert én hervet (na hetbaden of regelmatiger – afhankelijk vanje huidziekte). Gebruik een melk, ofvettere balsem of crème, rijk aanessentiële vetzuren – zoals omega-6 uitteunisbloemolie. Liefst zonder parfum,dat mogelijk allergie uitlokt.”

JEUK STILLENHoe kalmeer je een jeukende huid?“Niet door te krabben! Want datonderhoudt de huidziekte, ver-hoogt het risico op een bijkomen-

de infectie, én geeft wondjesdie tijdens het genezings-

proces jeuken.”

� “Hydrateer je huidmet een crème die eventueel eenjeukwerende stofzoals glycocolbevat.

� Koel je huidmet een coldgel pack. Eengoedkoper alter-natief: een zakjediepvrieserwtjes.

� Vermijd te lang of te warm baden, entextiel waarin je zweet. Want dat bevatirriterende, prikkelende bestanddelen.”

SCHILFERS VERWIJDERENBaden verweekt je huid en maakt ze beterdoordringbaar voor medicatie. Maar watals dikke huidschilfers (zoals bij psoriasis)de medicatie tegenhouden?

� “Maak de schilferlaag regelmatig dunnermet een zachte peeling (bijvoorbeeldcrème met salicylzuur).”

Hands on-huidverzorging“Hoe maak je je huid gezonder en weerbaarder? Hydrateer en hervet ze en behandel ze met zachtheid!”

In het OnderHUIDs-programma (UZ Gent) begeleidt apotheker Kristel De Bisschop (van hetdermatocosmetische bedrijf Pierre Fabre) de huidverzorgingssessies Hands on. “We gevenpraktische tips die je gemakkelijk in je dagelijkse huidverzorgingsritueel kunt opnemen”, zegtapr. De Bisschop. “Niet als vervanging, maar als ondersteuning van de medicatie voor je huid-ziekte. Om het effect van deze medicatie, je therapietrouw én je levenskwaliteit te verhogen.”

TEKST: AN SWERTS

apotheker Kristel De Bisschop

� KRABBEN?Enkele tips uit de atopie school

� TIP: Met de buitenzijde van de hand wrijven ipv met de nagels te krabben.

� TIP: Insmeren met een crème of zalf ipv. te krabben.

� TIP: Bestuiven met thermaal water.

� TIP: Anti-stressballen om de aandachtaf te leiden.

ISTO

CKPH

OTO

TEKST:

JOH

AN

WAEL

KEN

S

� Wat is atopisch eczeem? Atopisch eczeem is een goedaardige huidaandoening diegepaard gaat met plotse opstoten of opflakkeringen vanrode, jeukende vlekken en komt voor bij 15 à 20% van dekinderen. Bij ongeveer 60% van de zuigelingen verdwijntde huidziekte daarna spontaan. Naar schatting hebben 1 à 2% van de volwassenen er ook mee te kampen.Zonder aangepaste behandeling kan deze huidziekte zichlevenslang manifesteren en moeten patiënten leren om-gaan met het blijvend droge aspect van hun huid.

� De huidletselsBij zuigelingen en peuters (tot 2 jaar) treden de ‘nattende’letsels dikwijls op ter hoogte van het gelaat. Kinderen totde leeftijd van 10 jaar hebben vooral last van langdurige‘droge’ letsels in de elleboog- en knieholtes. Bij adoles-centen en volwassen kunnen letsels zich meer verspreidop het lichaam voordoen. Op oudere leeftijd heeft de huiddaarenboven de neiging om te verdikken door het lang-durig karakter van de ziekte en het veelvuldig krabben.

� Besmettelijk?Atopisch eczeem op zich is absoluut niet besmettelijk. Erbestaat echter een reële kans dat er zich een infectie metbepaalde bacteriën (bv. stafylokokken) voordoet, ook vanhuidletsels die gezond lijken. Bij kinderen die zich nietregelmatig wassen en/of laten behandelen, kunnen erzich bijkomende of (super)infecties ontwikkelen op dereeds beschadigde huid. Bij direct contact tussenkinderen onderling kan een dergelijke infectie besmettelijkzijn. Kinderen met atopisch eczeem hebben een lichtverminderde weerstand tov. bacteriële, virale en schim-melinfecties. Kinderen met atopisch eczeem zijn vatbaarvoor het ontwikkelen van impetigo, virale infecties (herpes)en parelwratjes.

� Symptomen?Kenmerkend zijn jeukende huidletsels en een droge huid.Een plotse opstoot bij jonge kinderen uit zich vooral inrode, nattende letsels terwijl oudere kinderen vooral lasthebben van rode, droog schilferende vlekken. Hoeeczeem zich voordoet, kan heel wisselend zijn. Periodesvan plotse opflakkering wisselen af met momenten metnauwelijks klachten. De belangrijkste klacht is en blijftevenwel een vaak onuitstaanbare jeuk. Jeuk waardoorkinderen minder goed kunnen slapen, wat een enormeimpact kan hebben op de familiale rust en sfeer

� Diagnose en de ernstDiagnose gebeurt hoofdzakelijk op basis van de uiterlijkekenmerken. Eén van de hoofdcriteria is de hevige jeuk.Daarnaast is de evolutie van de plaats en het uitzicht vande vlekken, afhankelijk van de leeftijd, een belangrijk crite-rium. Tot slot zal een arts ook het terugkerend karakternagaan en of er familieleden zijn met atopisch eczeem.De ernst en de uitgebreidheid van de ziekte wordtbepaald ahv. een score (SCORAD). Een score van < 20wijst op een milde aandoening, tussen 20 en 40 op eenmatige en > 40 op een ernstige vorm.

� Erfelijk?Genetische factoren spelen een rol. Atopisch eczeemkomt voor bij families waar astma hooikoorts of aller-gische bronchitis voorkomen. Atopie is een term dieafgeleid is van het Griekse atopos, wat letterlijk betekent‘zonder plaats’. Vroeger was men immers niet in staatdeze huidaandoening te onderscheiden van oa. allergischcontacteczeem en handeczeem. Vandaag gebruiken art-sen deze term in de betekenis van een erfelijke aanlegvoor het krijgen van een allergie. De kans dat een kind deziekte overerft, bedraagt 50% respectievelijk 75% alséén of beide ouders atopisch zijn.

� Preventieve maatregelenPatiënten zijn dikwijls allergisch aan meerdere stoffen.Het vermijden van de verantwoordelijke allergenen(voedingsstoffen en/of stoffen uit de omgeving oa.pollen,huisstofmijt, dierenhaar) leidt echter niet altijd tot eenverbetering. In de eerste plaats is het aangewezen allefactoren te vermijden die de droogte van de huid enirritatie kunnen verergeren, Met name irriterende kledij(bv. wol), knuffeldieren, tapijten, krabben, zweten en over-dreven gebruik van zeep en detergenten. Dit zijn deessentiële regels van een goede basisverzorging. Het isook belangrijk om bijkomende bacteriële of virale infectiestegen te gaan.

ADVERTENTIE

EC

ZEE

MTEK

ST: JO

HAN

WAELK

ENS

ATOPISCH ECZEEM is in feite een langdurige ontstekings-reactie van de huid, waarbij genetische, immunologische en omge-vingsfactoren een rol spelen. Bepaalde voedingsstoffen en/ofomgevingsfactoren kunnen het eczeem verergeren. Jonge kinderenreageren vooral op melk, eieren, pindanoten, vis en tarwe, terwijloudere kinderen eerder reageren op huisstofmijt, stuifmeel en die-renharen. Dankzij priktesten op de rug kan een arts achterhalenwelke stoffen verantwoordelijk zijn voor een allergische reactie. Hetis aangewezen de veroorzakende allergenen te vermijden waardoorhet natuurlijk afweermechanisme niet constant geprikkeld wordt.Helaas betekent dit niet altijd dat het atopisch eczeem zomaar zalverdwijnen.

Volgens Prof. Linda De Raeve, dermatologe verbonden aan het UZBrussel, bestaan er 2 vormen van atopisch eczeem. Mensen metenkel een erfelijke aanleg (= intrinsieke vorm) zullen geen op-flakkeringen krijgen door factoren van buitenaf. In geval van eenzogenaamd ‘extrinsiek’ atopisch eczeem verergeren de opstotenook door factoren van buitenaf. Door het vermijden van contactmet deze oorzakelijke stoffen is men in staat de opstoten tot eenstrikt minimum te beperken. De basisletsels en de droge, fragielehuid verdwijnen echter niet.

NIEUWE INZICHTEN VOOR EEN DOELTREFFENDERE BEHANDELINGDermatologen zijn tot het inzicht gekomen dat ook de huid eenbelangrijke rol speelt in de ontwikkeling van de ziekte. “Vroegerdachten we dat allergische stoffen de longen enkel konden berei-ken via inademing. Dit blijkt niet juist te zijn. Allergenen kunnenook door een (beschadigde) huid dringen en lokaal een allergischereactie veroorzaken.” Via het bloed kan de reactie van de huid zich verderzetten inandere organen zoals de longen.

GESTOORDE HUIDBARRIÈRENu blijkt dat patiënten met atopisch eczeem overal een gestoor-de huidbarrière vertonen. “Een atopische huid die er op heteerste zicht normaal uitziet, blijkt minder weerstand te kunnenbieden aan agressoren van buitenaf.” Volgens Prof. De Raeveheeft dit nieuw inzicht geleid tot een andere aanpak.“Vroegerbracht men een vochtinbrengende crème enkel aan om dedroogheid van de huid te behandelen.”

Vandaag beschouwen de experten die verzorgende producten ookals een essentieel deel van de basisbehandeling. De beste crèmeis een crème die de ontbrekende bestanddelen van de huid kancompenseren. Het staat vast dat een herstel van de huidbarrièrehet risico op opstoten doet verminderen. De allergenen kunnenimmers minder makkelijk doorheen de huid dringen, met een ver-minderde stimulatie van het afweermechanisme tot gevolg.”

Atopisch eczeem is stevig in opmarsAtopisch eczeem is één van de meestvoorkomende huidaandoeningen bij kin-deren. Dertig jaar geleden werden slechts5% van onze spruiten getroffen door dezeziekte, vandaag heeft maar liefst 15 à20% ermee te maken.

TEKST: JOHAN WAELKENS

ADVERTENTIE

prof. Linda De Raeve

MEDISCHE BEHANDELINGDaarnaast is ook de ‘medische’ behandeling aan het evolueren.Het heeft eigenlijk geen zin te wachten met de behandeling tot eenopstoot zich volledig manifesteert. “Hoe sneller men een opstootkan onderdrukken, hoe korter de duur van een actieve behande-ling.” Het nieuw concept bestaat er ook uit dat men de immuno-modulatoren voor lokaal gebruik niet alleen zal aanbrengen tijdensde opstoot, maar ook nog verder zal blijven gebruiken na eenactieve opstoot (tweemaal per week). Zo is men in staat om defrequentie van de opstoten te verminderen. Bij volwassenenbehoort ook fototherapie (UV-stralen) tot de mogelijkheden. En bijernstige vormen van atopisch eczeem is het soms nodig omandere medicatie in te nemen.”

12

AC

NE

Te veel talgAcne is een ontstekingsziekte van de talgklieren. Die bevin-den zich overal in de huid met uitzondering van de hand-palmen en voetzolen. Ze zijn het talrijkst en het grootst ophet voorhoofd, de kin en hoog op de rug. Ze scheiden eensoort vet – talg of sebum – af. Dat houdt de huid soepel enbeschermt haar tegen uitdrogen en invloeden van buitenafzoals bacteriën en schimmels. Het afgescheiden talg bereiktvia het talgafvoerkanaaltje een haarzakje (haarfollikel) datuitmondt aan de huidoppervlakte. Maken de talgklieren teveel talg aan? Dan verstopt een mix van talg en dode huid-cellen (keratinocyten) de uitgangen. Zo ontstaan hoornprop-jes, ook mee-eters of comedonen genoemd. En die kunnenvoor problemen zorgen.

Zwart puntje of wit kopje?Schuift de comedo open? Dan komt er een zwart puntje tevoorschijn. De zwarte kleur heeft niets te maken met opgesta-peld vuil. Ze ontstaat door een chemische reactie van de talg met de lucht (oxidatie).Wordt de haarfollikelopening volledig afgesloten en blijft de talg zich binnenin ophopen? Dan spreken we van een geslotencomedo, wit kopje of puistje. Woekert hierin de bacterie Propionibacterium acnes, die prikkelende stoffen produceert enontstekingsverschijnselen verwekt? Dan verschijnt een rood knobbeltje (papel). Dat wordt een etterige gele puist (pustel) ofabces als de ontstoken talgcollectie meer aan de oppervlakte komt.

Van vervelend tot pijnlijkIn het begin van de puberteit neemt de productie vangeslachtshormonen toe. Die stimuleren de aanmaakvan talg. Ook de microflora van de huid verandert vansamenstelling. Heel wat adolescenten en jonge vol-wassenen krijgen dan te maken met jeugdpuistjes. Ofde meest voorkomende, ‘gewone’ vorm van acne:acne vulgaris. Die manifesteert zich meestal in eenmilde tot (matig) ernstige vorm. Zijn de talgklieren heel erg ontstoken? Dan verschij-nen dikke, rode pijnlijke bobbels (infiltraten). Dezevorm, acne conglobata, komt het meest voor op derug, bij jonge mannen. Voelen deze patiënten zich ookziek, vermageren ze én hebben ze spier- en gewricht-spijnen? Dan spreken we van acne fulminans. Dezebijzonder heftige – en gelukkig zeldzame vorm – begintheel plots. Acne ectopica, ook acne inversa of hidradenitis sup-purativa, is een buitenbeentje van de ‘acne-familie’.Niet de talgklieren, maar de zweetklieren in de okselsen liezen zijn ontstoken. Met grote, rode, op steen-puisten lijkende, pijnlijke bulten tot gevolg.En dan is er nog de acne infantum, een bijna altijdmilde vorm die pasgeboren baby’s treft. De kleineacne-puistjes in het gelaat verdwijnen vanzelf.

Niet alleen pubers met puistjesAcne duikt meestal voor het eerst op in de puberteit,wanneer geslachtshormonen het lichaam bestormen. Endooft normaal uit rond de leeftijd van 25 jaar bij vrouwen en27 bij mannen. Toch is het einde van de kopzorgen voor veelvolwassenen, vooral vrouwen, nog niet in zicht. Acne kandan ook door verschillende factoren worden uitgelokt:� Genetische factor. Of een erfelijke overgevoeligheid van detalgklieren voor geslachtshormonen. Vooral voor het manne-lijke testosteron, dat ook elke vrouw aanmaakt. � Hormonale factoren. Bij vrouwen met een hormoonspiraal-tje duiken soms puistjes op. � Comedogene stoffen. Of chemische stoffen die de vormingvan puistjes in de hand werken. Zoals minerale oliën, teer,chloor, steroïden en bepaalde cosmetica en geneesmiddelen. � Fysische factoren. Druk of wrijving, door kleding bijvoor-beeld, zoals strakke boorden en voorhoofdsbanden. En stra-ling (uv, röntgen). � Stress. Er zijn aanwijzingen dat stress een rol speelt.

FabelsAcne heeft niets te maken met:� chocolade, mayonaise, frietjes, hamburgers ofandere vette voeding. Noch met vitaminetekorten ofvoedselallergieën. Er is geen enkel wetenschappelijkbewijs voor een mogelijk verband tussen voeding enacne. Eén uitzondering hierop vormt melk: jongerendie dagelijks een of meer glazen melk drinken, hebbenmeer kans op acne. Afgeroomde melk blijkt meereffect te hebben dan halfvolle of volle. Dat zou temaken hebben met hormonen van de koe die vannature in melk voorkomen.� een gebrekkige hygiëne. Talgklieren raken verstopt doortalg, niet door alledaags vuil. Je huid grondig schrobben,heeft zelfs een averechts effect: door de wrijving stimu-leer je de talgproductie nog meer. � seks, masturberen, of een moeilijke stoelgang.

TEKST: A

N S

WER

TS

Schaamtedoor schilfersPsoriasis is niet besmettelijk. Helaas weten te veelmensen dit nog niet en worden psoriasispatiëntenvaak ‘scheef bekeken’. Uit een onderzoek van de Amerikaanse NationalPsoriasis Foundation in 2008 bij 426 patiënten blijkt:� 61% voelt zich vaak aangestaard� 58% voelt zich vaak beschaamd� 57% ervaart dat psoriasis zijn zelfvertrouwen

ondermijnt� 56% merkt dat anderen denken dat psoriasis

besmettelijk is� 52% mijdt publieke zwembaden

Psoriasis en werkUit een enquête van de firmaAbbott in zeventien landen (o.a.België) in 2009 bij meer dan11.000 psoriasispatiënten blijkt:

� 14% gaf zijn job op als directgevolg van de ziekte

� 21% (tot 29%) van de mensenmet (heel) ernstige psoriasisvreest zijn job te verliezen

� 25% van de Belgische onder-vraagden zegt dat psoriasiszijn carrièrekeuze in de wegstond

VERVOLG VAN PAGINA 7.

SAR

AH

VAN

BEL

LE

ACNE

14

“Welk anti-acnemiddel of combinatie vanmiddelen voor jou het meest geschikt is?Dat hangt af van de ernst en oorsprong vanje acne, je klachten, leeftijd en geslacht, ende littekenvorming”, zegt prof. Jo Lambert.“Er is een arsenaal aan behandelingen. Vanaangepaste cosmetica, geneesmiddelen totesthetische ingrepen zoals een peeling oflaserbehandeling. De verschillende midde-len pakken elk een of meerdere specifiekeproblemen die acne in de hand werken,doeltreffend aan. Maar geduld oefenentijdens de behandeling is een must. Wantacne is een chronische aandoening enverdwijnt dus niet van de ene op de anderedag. Soms flakkeren de huidletseltjes zelfsop in de eerste behandelingsweken.Volhouden is dan de boodschap. Want acneis best wel behandelbaar. Maar vaak laateen bevredigend resultaat een tot driemaanden op zich wachten.”

TALGVORMING VERMINDEREN“Sommige anticonceptiepillen verminderende talgproductie. Bij vrouwen die te veeltalg aanmaken, past men dan ook vaak ‘depil’ aan”, legt prof. Lambert uit. “Een krach-tiger alternatief: isotretinoïne in tabletvorm.Dat schrijven we enkel bij ernstige acne-vormen voor, omdat het nogal wat neven-

werkingen heeft. En het mag in geen gevaldoor zwangere vrouwen of vrouwen meteen zwangerschapswens worden geno-men. Want het leidt tot ernstige misvormin-gen bij het ongeboren kind. We schrijvenhet dan ook enkel voor als je tijdens, en toteen maand na de behandeling, een doeltref-fend anticonceptiemiddel gebruikt.”

PORIËN ‘ONTSTOPPEN’“Om de overvloed aan talg uit de poriën teverwijderen, gebruiken we producten die dehuid afschilferen, waardoor de talg naarbuiten kan. Zoals crèmes met salicylzuur,benzoylperoxide, vitamine-A-zuur of fruit-zuren. Benzoylperoxide werkt vaak heeldoeltreffend, maar heeft dit nadeel: hetontkleurt textiel. Was daarom grondig jehanden na het aanbrengen van de crème,en gebruik ‘oude’ washandjes en lakens.Voor crèmes met vitamine-A-zuur geldtdezelfde beperking als voor isotretinoïne-tabletten: niet gebruiken als je zwangerbent of een zwangerschapswens hebt.”

BACTERIËN BESTRIJDEN“Lotions, crèmes of tabletten met bepaaldeantibiotica bestrijden de bacteriën die in detalgophopingen woekeren. Ook benzoyl-peroxide werkt antibacterieel.”

ONTSTEKING AFREMMEN“Sommige antibiotica (tetracyclines) intabletvorm hebben een ontstekings-remmende werking. En bij ernstige acne-vormen kan het zinvol zijn om plaatselijkinjecties met corticosteroïden te geven.”

COMBINEREN ÉN ONDERSTEUNEN“Vaak moet je een aantal geneesmiddelenmet verschillende werking combineren omeen optimaal resultaat te bekomen”,besluit prof. Lambert. “Soms vind je decombinatie al in één product. Wat ookbelangrijk is: een ‘zachte’ huidhygiëne (ziekader) én aangepaste cosmetica die jebehandeling ondersteunen. Crèmes metvitamine-A-zuur en isotretinoïnetablettenbijvoorbeeld hebben als nevenwerking datze je huid en slijmvliezen erg uitdrogen. Datis vaak de reden waarom patiënten debehandeling opgeven. Toch kunnen we metdeze middelen heel goede resultaten berei-ken als je volhoudt. Met aangepaste cos-metica kun je de ongemakken opvangen.Gebruik een crème die je rode, pijnlijke,schilferende huid hydrateert en kalmeert.Een balsem om je lippen vet te houden. Enkunsttranen voor je droge ogen. Let ook opmet de zon. Sommige anti-acnemiddelenzijn fototoxisch waardoor je overgevoelig opzonlicht reageert.”

Acne-behandeling op maat“Acne is best wel behandelbaar. Maar

een standaardbehandeling bestaat niet,én je moet geduld oefenen”, zegt professorJo Lambert (Dermatologie, UZ Gent).

TEKST: AN SWERTS

WAT KUN JE ZÉLF DOEN?� Was je huid met lauw water, zonder zeep of met een pH-neutrale zeep. Dep

ze voorzichtig droog.

� Gebruik een alcoholvrije lotion. Alcohol droogt je huid sterk uit, en doet ze nogmeer talg produceren.

� Hydrateer je huid met een olievrij, niet-vet product. Oliehoudende en vetteproducten sluiten de poriën af. Je huidcellen houden dan veel vocht vast enzwellen op. En is de uitgang van de talgklier al wat vernauwd zoals bij acne?Dan wordt de klieropening nog enger en het verstoppingsgevaar nog groter.

� Gebruik alleen cosmetica met het label ‘niet-comedogeen’ (anti-puistjes).

� Verwijder make-upresten voor het slapengaan met lauw water en een pH-neutrale zeep. Verkies een reinigingsgel boven een vettere reinigingscrème.

� Bescherm je huid tegen de zon met een niet-comedogeen, olievrij en niet-vetzonnebrandproduct.

� Stress verergert mogelijk acne. Probeer je voldoende te ontspannen.

� Pruts niet aan je huid.

ISTO

CKPH

OTO

15

ADVERTENTIE

DE ZON, EEN VALSE VRIEND Uv-licht werkt ontstekingswerend. Na eenstrandvakantie of zonnebankkuur verbetert jeacne tijdelijk. Maar ook je opperhuid verdikt,waardoor de talgklieropening weer nauwerwordt. Twee à drie maanden later verergert jeacne gegarandeerd.

PUKKELS DOOR PRUTSENUitknijpen van puistjes doet vaak nieuwe puist-jes ontstaan. Op de plaats van een puistje zijnde wanden van de talgklier door de bacteriëleinfectie bijzonder dun. Ze begeven het al gauwals je duwt op het puistje. Barst het puistjenaar binnen open? Dan komt alle troep onderje huid en krijg je weer nieuwe puistjes. Kun je je huid toch niet met rust laten? Schafje dan een comedo-lepeltje aan. Dit minilepeltjeheeft een gaatje in het midden. Geef je gelaateen stoombad van een tiental minuten, zodatje poriën wijd openstaan. En duw het comedo-lepeltje zachtjes over het puistje heen. Doe jedit te ruw? Dan richt je nog meer schade aan.Laat je het daarom liever aan professionelenover? Trakteer je dan op een gelaatsverzorgingbij de schoonheidsspecialiste of in het zieken-huis op de afdeling dermatologie.

LAAT JE PARTYPRET NIETBEDERVEN!Gebruik je een foundation om je puistjes tecamoufleren? Kies dan een olievrij product,want anders vererger je het probleem. Eengoed alternatief: los poeder. Of een camoufle-rende stick waarmee je puistjes aanstipt.

LITTEKENS WEGWERKENZachte oneffenheden en verstopte poriën vlakje uit door je opperhuid een schuurbeurt ofpeeling te geven. Met crèmes die fruitzuren(alfahydroxyzuren) of aluminiumkristalletjesbevatten.Diepere littekens of icepicks worden weg-gesneden, met een intensieve peeling weg-gevlakt, of weg ‘gelaserd’. Vraag advies aan jedermatoloog.

www ‘in the picture’www.psoriasis-vl.beDe site van de Psoriasis Liga Vlaanderen vzw is een uitstekendebron van informatie.

De Franstalige collega’s: www.psoriasis-contact.be en www.gipso.info

� eigen ervaringen van de leden

� mooie agenda met interessante activiteiten

� voor leden is er een blog en toegang tot eenheuse psoriasisbibliotheek

www.onderhuids.be� Doelgroep: mensen met chronische huidziekten

zoals psoriasis, eczeem, en acne

� Twee groepsessies per week gedurende 12 weken

� Locatie: UZ Gent

ER IS HOOP!

Algemene informatie & vooràl veelpraktische TIPS!� de relatie met mijn arts� verzorging van het gezicht� psoriasis en gezonde voeding � nieuwe en beschikbare behandelingen

+ een tip van de week

HOU JE HARTGEZONDmedipage

www.medipage.info

� download medipage MIJN HUID

� info over volgende medipageHOU JE HART GEZOND(jan.-febr. 2010): info@mediaxe.bewww.levenmetpsoriasis.be

Goed leven met psoriasis? Het kàn!

Ontdek in de verhalen vanmannen, vrouwen en een kindmet psoriasis hoe je goed kanleven met psoriasis.

een checklist voor je artsbezoek

www.psokids.beDé site voor kinderen met psoriasis

COLLAGEEN INDUCTIE THERAPIE

NIET CHIRURGISCHE, MEESTINNOVATIEVE BEHANDELING

• ACNE-LITTEKENS

• STRIEMENTOT 70% VERBETERINGNA 3 BEHANDELINGEN

www.dermaroller.be

INFO: BODY-SKIN-CLINICGROTE STEENWEG 580

2600 BERCHEM0032/03/ 808 02 13

ADVERTENTIE

Wat is psoriasis?

Wat zijn de symptomen en de oorzaken?

Welke leefregels kan de patiënt volgen?

Wat zijn de behandelingsmogelijkheden?

Dit boekje is opgevat als een didactische en praktische gids.

Het geeft patiënten met psoriasis antwoord op alhun vragen over deze chronische huidaandoening.

Wenst u ook een exemplaar?VVraag erom bij uw huisarts.Ook via de patiëntenorganisatieskan u een exemplaar aanvragen.