*Bibliotheek Zoetermeer in 2016: een jaar van grote stappen

Meters maken

We maakten grote stappen

Bibliotheek Zoetermeer maakte in 2016 grote stappen. Letterlijk en figuurlijk. We verhuisden

naar onze nieuwe, tijdelijke locatie aan de Duitslandlaan. Ook gingen we aan de slag met

onze beleidsvisie 2016-2019: Bouwen aan de participatiebibliotheek.

De Bibliotheek verbindt

We willen in Zoetermeer mensen, kennis en organisaties met elkaar verbinden.

De Bibliotheek verbindt! Dat is onze missie. Daar richtten we onze doelen in 2016 op en

dat blijven we de komende jaren doen. Zo willen we dat álle Zoetermeerders, van elke

leeftijd en afkomst, toegang hebben tot (voor)leesplezier, informatie en ondersteuning.

Iedereen moet mee kunnen doen in de maatschappij en zich kunnen ontwikkelen.

We doen dit met onze samenwerkingspartners; lokale organisaties op maatschappelijk,

educatief en cultureel gebied.

Wij veranderen mee

De Bibliotheek is meer dan een plaats waar boeken bewaard en uitgeleend worden. Dat was

ook te zien in een item dat RTL4 eind 2016 bij ons filmde; wij zijn met de maatschappij mee

veranderd. In het programma zag je hoe kinderen en volwassenen zich bij ons kunnen ont-

wikkelen en daar ontzettend veel plezier in hebben.

Een jaar in beweging

Ik ben trots op onze medewerkers. Daarom laat ik hen in dit jaarverslag graag zelf aan

het woord, zodat zij vertellen hoe zij dit jaar hebben ervaren. Ons team heeft in 2016 écht

laten zien hoe flexibel het is. Een verhuizing zoals deze vraagt extra inzet van iedereen,

maar alle medewerkers zijn enthousiast op de nieuwe locatie weer aan de slag gegaan.

Samen hebben we in 2016 meters gemaakt en dat blijven we doen. Letterlijk en figuurlijk.

Voorwoord

Joke Mos, directeur/bestuurder

Bouwen aan de participatiebibliotheek

< Joke Mos << Omslag: Monica van der Meer

#03

*

*

*

De Hoofdbibliotheek verhuisde in 2016 naar

de tijdelijke locatie aan de Duitslandlaan 440.

Dat was nodig omdat onze oude locatie in

het Stadhuiscomplex intensief gerenoveerd

wordt. Die renovatie duurt zeker een jaar.

We verhuisden samen met het Publieksplein

en het callcenter van de gemeente.

Het was een enorme klus om onze collectie

van 90.000 boeken en andere materialen te

verhuizen. Maar we zijn blij dat het is gelukt;

op 31 mei openden we onze deuren opnieuw

voor het publiek. We vierden de opening

natuurlijk samen met onze klanten. Zo was

er een meet & greet met Dikkie Dik en Muis,

peutervoorlezen en een filmmiddag.

Frederique van Grunsven,

specialist collectie

Verhuizing van de Hoofdbibliotheek

90.000 boekeng

Ik vond het spannend of en hoe alle ICT-

middelen het na de verhuizing zouden doen.

Het was dus super dat alles werkte toen de

stekkers erin gingen. Alle collega’s en de

bezoekers konden direct aan de slag.

Korte lijntjesWalter van Steenis,

manager bedrijfsvoering

De tijdelijke locatie heeft verrassende voor-

delen. We werken nu nauwer samen met de

medewerkers van de gemeente. Toen bleek dat

bezoekers onze locatie minder goed konden

vinden, konden we snel extra bewegwijzering

regelen.

Claudia Hilgers,

adviseur communicatie

Het pand is zo ingericht dat we elkaar

sneller tegenkomen. Daardoor ontmoeten

we meer collega’s, maar ook partners waar-

mee we op deze locatie samenwerken.

Die korte lijntjes leveren weer goede ideeën

op voor onze bezoekers.

Even wennenSuzanne ten Hoorn,

medewerker informatie

en administratie

Ik vroeg me af wat de bezoekers zouden

vinden van de nieuwe, tijdelijke locatie.

De reacties varieerden enorm, maar waren

gelukkig bijna allemaal positief. Van: ‘Wanneer

gaan jullie terug?’ tot: ‘Goh, wat gezellig hier’

en ‘Ik moet er wel even aan wennen, maar

dat gaat vast lukken!’

ICTLinda van der Toorn,

adviseur ICT

< Frederique van Grunsven

#05

We hebben ook in 2016 hard gewerkt aan de ver-

dere ontwikkeling van ons Forum; het toekomstige

trefpunt in Zoetermeer. Dat is niet zo een-twee-drie

gebeurd. We openen het Forum in 2018 in ons ‘oude’

pand dat dan helemaal gerenoveerd is. In 2016

gebruikten we nog de werknaam Centrum LIB, maar

die hebben we nu vervangen door de definitieve

naam, het Forum, of voluit: Forum Zoetermeer.

Participatie

Zelfredzaamheid is niet voor iedereen vanzelf-

sprekend. Bijvoorbeeld omdat iemand niet zo goed

kan lezen en schrijven, of moeite heeft om online

zijn weg te vinden. Teveel mensen blijven nood-

gedwongen aan de kant staan, terwijl ze dolgraag

meer willen meedoen in de maatschappij.

Anderen willen iets nieuws leren, zoeken advies en

informatie of willen gewoon een fijne tijd beleven.

Wij ontwikkelen voor al deze mensen met zo’n

veertig partnerorganisaties het Forum. Daar vinden

ze straks laagdrempelige diensten op educatief,

cultureel en maatschappelijk gebied.

Mijn collega’s en ik hebben in 2016 heel veel

gesprekken gevoerd met onze samenwerkings-

partners én met de gemeente. Want het Forum

komt samen met het stadhuis in hetzelfde pand.

Ik vind het heel fijn dat ook die samenwerking

heel positief verloopt.

Doorpakken met de ontwikkeling van het Forum (Centrum LIB)

Merit van Breukelen, programmamanager Forum

Fris, modern, kleurig

We verheugen ons erop hoe het pand er uit gaat

zien: fris, modern en kleurig, met vijf themapleinen.

Ieder plein – Lezen, Educatie & Ontwikkeling,

Gezondheid & Welzijn, Samenleving, Cultuur & Stad

– krijgt een eigen sfeer. Er komen workshops, spreek-

uren, exposities en in het Lab kan je creatief aan

de slag; met je handen of digitaal. Onze prachtige

boekencollectie is ook een belangrijk onderdeel van

het Forum. Kinderen kunnen straks fijn wegkruipen

met een boek op een van de vele speelse leesplekjes.

Ook heel leuk vind ik dat het Forum een superplek

wordt om af te spreken met vrienden, lekker met een

cappuccino en hapjes van de horeca.

Stap verder

We vinden het heel belangrijk dat we de bezoekers

straks in het Forum altijd een stap verder brengen.

Dat betekent dat wij en onze partners ze begeleiden

naar de organisatie die ze weer verder kan helpen.

Of we zorgen dat een medewerker of vrijwilliger

van die organisatie bij het gesprek aanschuift. Als er

van de andere organisatie op dat moment niemand

beschikbaar is, plannen wij een afspraak in of zorgen

we dat er contact wordt opgenomen.

Vijf themapleinen met een eigen sfeerg

Merit van Breukelen >

#06

Onze vrijwilligers per activiteit

> Kin

derboeken

café

> Leescafé

> Taalhu

is

> Tabletcafé, in sam

enw

erking

m

et SeniorW

eb

> FabLab

> Werkgroep

en Proza en

Poëzie

> Leeskring begeleid

en

> Luisteren

naar m

ooie verhalen

/ d

e Verhalen

tafel

> Biblioth

eek aan h

uis

25 1 6631412 7 4

*

**

#09

Bouwen aan taalgAda Eshuis, medewerker

informatie & administratie

en assistent Taalhuis

Ik vind het prachtig om te zien hoe gedreven

mensen zijn om de taal te leren. Zo organiseer-

de het Taalhuis met de taalpartners in 2016

een gedichtenwedstrijd voor Zoetermeerders

die Nederlands leren. Ze schreven een gedicht

rondom het thema ‘Bouwen aan taal’. De drie

winnende gedichten zijn op het Stadhuisplein

tentoongesteld. We ontwikkelen ons Taalhuis

nu verder naar een ‘DigiTaalhuis’. Mensen heb-

ben basisvaardigheden op digitaal gebied hard

nodig om in deze tijd goed mee te kunnen in

de maatschappij.

Iedereen moet kunnen meedoen in de maatschappij

Themafora Claudia Hilgers,

adviseur communicatie

Ik ben ook trots op onze themafora: kleine

symposia over maatschappelijke en educa-

tieve onderwerpen. Met onze partners orga-

niseren we steeds iets anders, zoals in 2016

een themaforum over seksuele identiteit en

hulpverlening. De deelnemers zijn allemaal

professionals, meestal uit de sociaal/maat-

schappelijke hoek. Tijdens het forum komen zij

makkelijk met elkaar in contact, om van elkaar

te leren en elkaar te inspireren.

In het Taalhuis werken we samen met taalaan-

bieders in Zoetermeer. We willen de laagge-

letterdheid de stad uit krijgen; zowel onder

Nederlanders als inburgeraars. En het Taalhuis

blijft groeien! Op 26 april 2016 is in het Taal-

huis het inburgeringsloket geopend. In 2016

hebben we 96 nieuwe taalcursisten getraind.

Onze opgeleide taalvrijwilligers hebben 430

taalleerders ondersteund. Dat gaan er in 2017

nog meer worden. Ook de samenwerking met

taalpartners groeit, zodat we laaggeletterden

steeds beter kunnen bedienen. In 2016 zijn er

vier nieuwe taalpartners bij gekomen.

Samen tegen laaggeletterdheid

Sandra van den Bosch,

coördinator TaalhuisVrijwilligersLydia van Dokkum,

coördinator vrijwilligers

Onze vrijwilligers maken veel meer

Bibliotheekactiviteiten mogelijk dan we

zonder hen zouden kunnen doen. We vinden

vrijwilligers zelfs zo belangrijk dat we in

2016 de nieuwe functie coördinator

vrijwilligers hebben ingesteld. Eind 2016

waren er in totaal 84 mensen voor ons actief.

Dat vind ik heel fijn en dat laat ik ze ook vaak

weten. De vrijwilligers voeren belangrijke

taken uit en maken daarmee ook onze mede-

werkers vrij om te werken aan dienstverlening

op het gebied van lezen en leren.

< Melanie Mul (links) en Ada Eshuis

Waar kinderen zijn, zijn wij ook

Jorien Cohen Stuart,

leesconsulent

In 2016 openden wij met Stichting Mooi

het Kinderboekencafé Noordhove vanuit een

burgerinitiatief. Ik ben heel trots op die voor-

ziening. Ouders met jonge kinderen vinden

het fijn om een ontmoetingsplek te hebben.

Hier kunnen ze iedere woensdagochtend

komen om het plezier van lezen en voorlezen

te ontdekken, mee te doen aan activiteiten,

koffie te drinken en met elkaar te praten.

Karin van Harn, specialist

informatie & ontwikkeling

Samen met de kinderopvang stimuleren we

het voorlezen aan peuters. In 2016 leidden

we zestien pedagogisch medewerkers op

tot voorleescoördinator. Zij zorgen voor nog

meer leesplezier voor jonge kinderen. KERN

Kinderopvang Zoetermeer was zo positief, dat

zij leesbevordering zelfs hebben opgenomen

in hun locatiebeleid. Daarnaast richtten we op

verschillende kinderopvanglocaties gezellige

voorleeshoeken in.

Kinderboekencafé Noordhove

BoekStart in de kinderopvang

*

Een leven lang voordeelLara van der Graaf, teamleider

Leesplezier is belangrijk voor de taalontwikke-

ling van kinderen. Als kinderen goed zijn in taal,

hebben ze daar hun hele leven voordeel van.

De school leert de kinderen lezen, en wij zijn er

voor het ontwikkelen van leesplezier. Kinderen

die graag lezen, lezen méér en worden beter

in taal. Verder vinden we slim en veilig

omgaan met de digitale wereld belangrijk

voor kinderen. Zo zijn ze beter voorbereid op

de maatschappij. We doen veel voor kinderen.

Natuurlijk in de Bibliotheek, maar ook op

school, in de kinderopvang en in de wijk.

Waar kinderen zijn, zijn wij ook.

De Bibliotheek op SchoolMonica van der Meer,

specialist informatie &

ontwikkeling/mediacoach

Ik ben heel vaak in scholen te vinden, vooral

het primair onderwijs. Bibliotheken en scholen

werken landelijk samen in het programma

‘de Bibliotheek op School’ (dBos). Een belangrijk

doel is het vergroten van het leesplezier. In 2016

openden we vier nieuwe dBossen in Zoetermeer.

Eind 2016 stond de teller op in totaal elf dBossen

waar maar liefst 10.047 kinderen genieten

van boeken. Uiteindelijk willen we op zoveel

mogelijk scholen en voorschoolse instellingen

in Zoetermeer een dBos openen. Zo worden

kinderen al op jonge leeftijd enthousiaste lezers.

*

Jorien Cohen Stuart (links) en Karin van Harn >

#10

*

*

*

Kinderen digitaal slim en mediawijs

FabLabSealeung Li,

beheerder/coördinator FabLab

In ons FabLab kan iedereen met computer-

gestuurde machines komen werken. Zo zet

je een idee om in een tastbaar product.

Scholieren, studenten, (beginnend) onder-

nemers, kunstenaars en particulieren maken

hier bijvoorbeeld prototypes, modellen en

maquettes. In 2016 kregen we er veel nieuwe

apparatuur bij, zoals een voedsel-3D-printer

en een lasersnijder.

Er komen steeds meer mensen naar

het FabLab. Ook vanuit het onderwijs;

622 leerlingen volgden workshops en

activiteiten. Het FabLab is voor kinderen niet

alleen educatief maar ook ontzettend leuk:

Zoetermeerse kinderen hebben zich enorm

vermaakt tijdens verjaardagsfeestjes,

evenementen en Speelmeeractiviteiten.

Tijdens de Doe-dag van het On-stage

beroepenfestival bezochten vijftig vmbo-

leerlingen het FabLab voor verschillende

activiteiten. Op dit beroepenfestival worden

leerlingen geholpen bij de beroepskeuze.

Ook kunnen ze netwerken; handig voor later.

Digitaal lerenSarah Pronk, medewerker

informatie & ontwikkeling

Let’s Learn is de digitale leerplek in de bieb.

Hier maken leerlingen uit groep 7 en 8 kennis

met digitaal leren. We vinden het belangrijk

dat ze optimaal leren omgaan met digitale

media en dat ze 21st century skills leren.

In 2016 maakten we vierhonderd kinderen

mediawijs met ons vernieuwde leerprogram-

ma. In het eerste onderdeel leren ze slimmer

zoeken. In het tweede onderdeel testen ze

hun mediawijsheid via een quiz. De leerlingen

werken met laptops, iPads, stemkastjes en

een digibord.

Leren programmerenMichiel de Jong, medewerker

informatie & ontwikkeling

Ik organiseer de CoderDojo-sessies in onze

Bibliotheek. Daar leren kinderen van 7 tot

17 jaar spelenderwijs programmeren. Ze gaan

direct zelf aan de slag met een begeleider.

Via opdrachten en kleine wedstrijden krijgen

ze uitdagingen die met programmacodes op

te lossen zijn. In 2016 deden tachtig kinderen

mee in zes sessies.

Yolanda Jenner, medewerker

informatie & administratieDe digitaal geanimeerde prentenboeken

zijn erg populair bij de jongste bezoekers

van 3-5 jaar. Ouders en grootouders vinden

het leuk om te zien hoe het werkt.

< Michiel de Jong

#13

Scholen weten ons te vinden

Julian Azmi Shenouda,

servicemedewerker

Ik zie heel veel groepen leerlingen in

de Bibliotheek met hun juf of meester.

Scholen weten ons echt te vinden.

Het is een grappig gezicht als de kinderen

zo enthousiast binnenstormen.

Binnenstormende leerlingenTaalactiviteiten

In 2016 deden 4.925 leerlingen mee met taal-

activiteiten. Het Verhalenkasteel bijvoorbeeld,

waarmee kinderen uit groep 4 en 5 kennismaken

met juweeltjes uit de jeugdliteratuur.

Of Bibliotheekmedewerker in de dop, waarmee

kinderen uit groep 7 en 8 spelenderwijs leren

hoe ze informatie zoeken in de catalogus.

Kunstmenu

1.580 leerlingen uit groep 6

zagen de voorstelling Iep! in

het Stadstheater. Vooraf verzorgde de

Bibliotheek een uitgebreide les op school.

Deze les en de voorstelling vormden het literaire

onderdeel van het Kunstmenu van de gemeente.

Workshops interactief voorlezen In 2016 volgden de ouders van 1.855 peuters

en kleuters workshops interactief voorlezen.

Ze konden direct boekjes meenemen om thuis

de draad verder op te pakken. Door deze voor- en

vroegschoolse educatie (VVE) leren kinderen

al jong hoe leuk lezen is.

KinderboekenweekHet thema van de Kinderboekenweek was Voor altijd

jong! en ging over opa’s en oma’s in kinderboeken.

Tijdens de Kinderboekenweek lazen medewerkers

kinderen uit groep 1 en 2 voor uit een prentenboek.

Ook konden de kinderen

de Bibliotheek beter leren

kennen via een spannende

speurtocht. Daarna mochten

ze zelf lekker lezen. Er deden

2.280 kinderen mee.

4.925leerlingen

1.580leerlingen

1.855peuters en kleuters

2.280kinderen

Jasper ten Hoorn (links) en Julian Azmi Shenouda >

#14

VoorlezenIedere woensdagmorgen lezen Bibliotheekmede-

werkers in alle vestigingen voor aan peuters van

2 tot 4 jaar. In 2016 kwamen er 769 peuters luisteren.

Het was zo’n succes dat de Bibliotheek is gestart

met wekelijks voorlezen in plaats van maandelijks.

Tijdens de Nationale Voorleesdagen werden

580 kinderen voorgelezen.

Baby-, peuter- en kleutermarktAls slot van de Nationale Voorleesdagen

organiseerde de Bibliotheek een Baby-, peuter-

en kleutermarkt, speciaal voor (groot)ouders van

kinderen tot 6 jaar. Het was een inspirerende markt

met workshops, demonstraties en informatiekramen.

Voor de kinderen was er een theatervoorstelling.

Er kwamen 850 bezoekers. 769 + 580

kinderen

850bezoekers

Zoetermeer houdt van de Bibliotheek

Bibliotheek Zoetermeer

verzorgde ruim

250 leeskoffers voor

25 actieve leeskringen.

De bieb deelde

1.700

Nederland Leest-

boekjes uit.

In 2016 leende de

Bibliotheek

20.651 e-books uit.

Een nieuw record!

Ook gewone boeken

werden veel gelezen;

Zoetermeerders leenden

663.857 boeken en

tijdschriften.

Bibliotheek-

medewerkers

beantwoordden

ruim 60.000

vragen van klanten.

?

Er kwamen maar liefst 618.628 bezoekers.

Die kwamen niet alleen

voor de Bibliotheek, maar

ook voor het Publieksplein

van de gemeente.

De Bibliotheek

ontving bijna evenveel

digitale bezoekers:

545.438.

19.401 kinderen

hadden jeugdabonnemen-

ten t/m 17 jaar.

Ook 10.819

volwassenen hadden

een abonnement.

In 2016 waren

er 284 groepen

of instellingen

met een groeps-

abonnement.

Lezingen

Samen met collega’s organiseerde ik in 2016

dertien lezingen en daar kwamen 952 bezoekers

op af. We zijn er trots op dat we van al die bezoekers

een mooi gemiddelde cijfer van 8,6 hebben gekregen

voor de lezingen! Absolute topper was de lezing

over het oeuvre van Jeroen Bosch; we hielden zelfs

een extra avond.

Inloopspreekuren

Maandelijks kan iedereen vrij binnenlopen voor de

gratis inloopspreekuren. Hier vind je deskundigen

van patiëntenverenigingen en andere organisa-

ties die vragen over je gezondheid beantwoorden.

In 2016 kon je bijvoorbeeld vragen stellen aan de

Reuma Patiëntenvereniging, Lupus Nederland, F.E.S.

Fibromyalgie en Samenleving en Diabetesvereniging

Nederland. Vorig jaar kregen 417 bezoekers antwoord

op hun vragen bij 128 verschillende informatie- en

inloopspreekuren.

Gluren bij de Buren

In november 2016 deden we voor het eerst mee aan

Gluren bij de Buren. Dit is een woonkamerfestival

Samen ruim een half miljoen bezoekers

Heleen Janse, medewerker informatie & ontwikkeling

in Zoetermeer, waarbij gewone huiskamers worden

omgetoverd tot een tijdelijk podium. In het Leescafé,

de woonkamer van de bieb, trakteerde à capellagroep

VIER in drie zondagsessies meer dan zeventig gasten

op zuivere klanken.

Kerstinspiratiedag

Samen met de Volksuniversiteit zorgden we ervoor

dat iedereen in de kerstsfeer kwam. Op zaterdag

17 december deden bezoekers bij ons inspiratie op

met kerstrecepten, kleurrijke kerstdecoraties en

vrolijke cadeaus. Kinderen knutselden of werden

voorgelezen, er was een workshop kerstgedichten

schrijven en natuurlijk was er vrolijke kerstmuziek.

TabletCafé

Mijn collega Jory organiseerde in 2016 samen met

SeniorWeb Zoetermeer iedere maandagmiddag een

TabletCafé. Hier kunnen mensen met een iPad of

ander soort tablet vrij binnenlopen om (digitale)

ervaringen uit te wisselen. Ze ontmoeten elkaar op

een ongedwongen manier en leren wat je allemaal

kunt doen met je tablet.

Altijd wat te doen, ook voor volwasseneng

< Heleen Janse

#17

Nawoord

In 2016 is er veel gebeurd bij Bibliotheek Zoetermeer. Onze medewerkers hebben veel werk

verzet tijdens de verhuizing. Ik ben er dan ook trots op dat we er zo snel weer voor onze

bezoekers konden zijn.

Veel nieuws

In 2018 verhuizen we terug naar onze vaste locatie. Tot die tijd zijn we volop in beweging.

Met de verdere ontwikkeling van het Forum bijvoorbeeld, samen met onze samenwerkings-

partners. Ook starten we veel nieuwe pilots en proefactiviteiten, zoals een talkshow in de

bieb, de ‘Lekkere Lente Ladies Night’ en Biebtoppers, waarbij kinderen een aantal dagen onze

collega’s worden. In ons nieuwe Letterwinkeltje gaan we leuke artikelen verkopen.

Creatief en ondernemend

Ook onze interne organisatie blijft meters maken; we krijgen nieuwe functies en gaan op

andere manieren werken. Onze medewerkers krijgen meer verantwoordelijkheden.

Zo krijgen ze de ruimte om nóg creatiever en ondernemender te zijn.

Samen met collega’s en samenwerkingspartners willen we net zo nieuwsgierig blijven naar

nieuwe kennis en kansen als onze bezoekers. Ook in de toekomst ontwikkelen wij ons door,

zodat onze Bibliotheek dé plek is voor ontwikkeling, participatie en ontmoeting.

Joke Mos, directeur/bestuurder

We blijven grote stappen maken

Ellen Hogeslag, medewerker

informatie & administratie

Dag voorleesjufrouw uit Seghwaert! Dat riep

een jonge vrouw die nog door mij is voor-

gelezen in bieb Seghwaert. Nu is ze zelf

moeder van vier kinderen. Ze vroeg of ik

haar kinderen een verhaaltje wilde voorlezen.

Ik heb het boek ‘De kaboutermuts’ gekozen.

Ella Pons, medewerker

informatie & administratie

Leuk: jongeren die verplicht ‘moeten’ lezen

lekker maken voor een boek.

* v.l.n.r. Ellen Hogeslag, Wil Beekenkamp, Yolanda Jenner >

#18

*

Voor vragenclaudia.hilgers@bibliotheek-zoetermeer.nl

April 2017

Bibliotheek Zoetermeer

Duitslandlaan 440

2711 BN Zoetermeer

Colofon

Een uitgave van Bibliotheek Zoetermeer

Tekst: Schrijversplaza / Claudia Hilgers-van Borselaer

Fotografie: Ferdy Damman

Ontwerp: studioBoven grafisch ontwerp

Onder redactie van Claudia Hilgers-van Borselaer

*