Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 -...

52
Masterclass The Behavioural Lenses waarde creëren met gedragsontwerp Sander Hermsen Mario de Zeeuw

Transcript of Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 -...

Page 1: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Masterclass The Behavioural Lenseswaarde creëren met gedragsontwerp

Sander Hermsen Mario de Zeeuw

Page 2: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Sander Hermsen

Social Psychologist (MSc, Radboud University Nijmegen)Graphic Designer (BDes, Arnhem School of the Arts)

Hogeschool Utrecht: research on effective intervention designLecturer: visual design, persuasive design, psychology, print design

@sanderhermsen

Page 3: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Mario de Zeeuw (MSc)Senior Industrial Designer

[email protected]

Page 4: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Page 5: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw
Page 6: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw
Page 7: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw
Page 8: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw
Page 9: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw
Page 10: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw
Page 11: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Gewoontes en impulsen

Weten en

vinden

Zien en beseffenWillen en kunnen

Doen en

blijven doen

Gedragsverandering

Page 12: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Gewoontes en impulsen

Page 13: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Gewoontes en impulsen

Page 14: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Gewoontes en impulsen

Weten en

vinden

Gedragsverandering

Page 15: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Weten en vinden

Page 16: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Gewoontes en impulsen

Weten en

vinden

Zien en beseffen

Gedragsverandering

Page 17: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Zien en beseffen

Page 18: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Gewoontes en impulsen

Weten en

vinden

Zien en beseffenWillen en kunnen

Gedragsverandering

Page 19: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Willen en kunnen

Page 20: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Willen en kunnen

Page 21: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Willen en kunnen

Page 22: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Gewoontes en impulsen

Weten en

vinden

Zien en beseffenWillen en kunnen

Doen en

blijven doen

Gedragsverandering

Page 23: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Doen en blijven doen

Page 24: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Gewoontes en impulsen

Weten en

vinden

Zien en beseffenWillen en kunnen

Doen en

blijven doen

Gedragsverandering

Page 25: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

www.touchpoints-hu.nl

Page 26: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Mario de Zeeuw (MSc)Senior Industrial Designer

[email protected]

Page 27: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Ontwerpen voor gedragsveranderingBeter Gezond App

Page 28: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Beter gezond app

Verbeter je leefstijl in stappen van 30 dagen

Verlaag zo het risico op kanker

Er bestaan apps voor een gezonde leefstijl

… geen apps

die gebaseerd zijn op wetenschappelijk onderzoek

naar menselijk gedrag.

Page 29: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Risico op kanker verkleinen

Een derde van de kankergevallen in Nederland zou

voorkomen kunnen worden … door een gezonde

leefstijl

Hiervan is een verdeling te maken per leefstijl:

51%

6%10%

26%

8%

Page 30: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Leefstijlverandering

Doelgroep: (ex)patiënten - onder behandeling of

controle van arts

Waarom is het moeilijk voor deze doelgroep?

• Gewoontegedrag is verstoord

• Gedragsverandering vraag extra energie en wilskracht

Daarom keuze voor 30 dagen traject

• Overzichtelijke periode

• Ong. 30 dagen nodig om gewoontes aan te leren

Page 31: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Page 32: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Zien en beseffen

Weten en vinden

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Beter gezond app

Zien en beseffen

Weten en vinden

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Page 33: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Doelgedrag: haalbaar en concreet

Vanuit risicoprofiel het eerste doelgedrag bepalen

Kies 1 leefstijlverbetering voor de komende 30

dagen

Geen concurrerende leefstijl zodat het beter vol te

houden is

Zien en beseffen

Weten en vinden

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Weten en vinden

Doen en blijven doen

Page 34: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Normgedrag communiceren

Maakt mensen bewust van gewenste gedrag

Is nodig om je eigen gedrag te kunnen

vergelijken met het doelgedrag

Boodschaptactiek – haalbare doelen

communiceren

Zien en beseffen

Weten en vinden

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Zien en beseffen

Weten en vinden

Page 35: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Action planning

Haalbare en uitvoerbare stappen bepalen

Van wat …

Zien en beseffen

Weten en vinden

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Page 36: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Action planning

Haalbare en uitvoerbare stappen bepalen

Van wat … naar hoe

Zien en beseffen

Weten en vinden

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Page 37: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Reminders

Op juiste moment een cue geven om

automatisme te verstoren

Door zelf reminders in te stellen ben je er

ontvankelijker voor

Zien en beseffen

Weten en vinden

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Page 38: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Zelfmonitoring

Reflectiemoment aan het eind van de dag

Zien en beseffen

Weten en vinden

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Page 39: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Zelfmonitoring

Reflectiemoment aan het eind van de dag

Feedback op huidige gedrag

Zien en beseffen

Weten en vinden

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Zien en beseffen

Page 40: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Sociale inbedding

Ondersteuning vanuit de sociale omgeving –

motivatie/hulp

Feedback op huidige gedrag

Zien en beseffen

Weten en vinden

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Zien en beseffen

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Page 41: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Beloning

Door motiverende teksten bij mijlpalen

Competitievorm is vermeden

Zien en beseffen

Weten en vinden

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Doen en blijven doen

Page 42: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Page 43: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

gedragsverandering

Inzicht in normgedrag

Boodschaptactiek – haalbare

doelen communiceren

Zien en beseffen

Weten en vinden

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Zien en beseffen

Weten en vinden

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

1 leefstijlverbetering per 30

dagen

Zelf doel bepalen zodat

gebruiker zichzelf

conformeert

Sociale inbedding

Action planning,

uitvoerbare stappen

Motivatie door beloning

1 Reminders

Zelfmonitoring

Feedback

Page 44: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Ontwerpen voor gedragsveranderingObli

Page 45: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Obli - uitdroging bij ouderen voorkomen

Op oudere leeftijd:

Dorstprikkel neemt af

Dagritme wordt minder

Minder sociale contacten

Verminderde mobiliteit

Angst voor incontinentie

Eén van de hoofdredenen waarom ouderen vanuit

bejaardenhuizen in het ziekenhuis worden opgenomen

is uitdroging.

Page 46: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Het begon met Caritas en Fresh Idea Factory

Caritas is één van de grootste zorginstellingen van

Duitsland

Flüssigkeitszufuhr: ‘We willen een oplossing die

onze cliënten stimuleert voldoende te drinken.’

‘We willen het drinkgedrag monitoren’

Geen van de bestaande oplossingen bleek gericht

en geschikt voor ouderen.

Page 47: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Obli herinnert ouderen eraan voldoende te drinken

Herinnering om te drinken

Feedback over het drinkgedrag

Monitoring door mantelzorger of zorgverlener

Page 48: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Prototyping en testen

Eerste werkende prototype binnen 4 weken

Eindgebruiker participatie gedurende het hele ontwikkeltraject

Page 49: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Belang van interactieontwerp bij gedragsverandering

Weerstand voorkomen

Obli moet zich gedragen als een vriend:

Makkelijk om mee om te gaan

Betrouwbaar – doet wat hij moet doen

Aanmoedigend en niet dwingend

Je hebt controle over jullie vriendschap

Page 50: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Instructie – norm en belang communiceren

Trigger - van onbewust naar bewust gedrag

Beschikbaarheid – direct kunnen drinken

Feedback – inzicht in huidige drinkgedrag en

daghoeveelheid

Monitoring door mantelzorger

(sociale omgeving betrekken)

Interventie strategie

Zien en beseffen

Weten en vinden

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Zien en beseffen

Weten en vinden

Willen en kunnen

Doen en blijven doen

Gewoontes en impulsen

Page 51: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

© Panton BV 2016Panton - designers for healthcare

Obli herinnert ouderen eraan voldoende te drinken

Resultaten uit een randomised controlled trial (n=40)

Significante toename in dagelijkse vloeistof inname

door gebruik van Obli (gemiddeld boven aanbevolen

hoeveelheid)

Alle testpersonen ervaren Obli als gebruiksvriendelijk

en bevelen Obli aan.

GIO 2014 - Special Award for

Excellence - Respect

Page 52: Masterclass The Behavioural Lenses - waarde creëren met gedragsontwerp - Zorg & ICT Beurs 2016 - Sander Hermsen & Mario de Zeeuw

Meer Weten?Schrijf je in voor de Creative Workout Behavioural Diagnoses

op de stand van UCREATE (nr. E114)

Sander Hermsen Mario de Zeeuw