Master in RisicoManagement · 1983 Doorlichting van de informatieverzorging bij Océ. In:...

Master in RisicoManagement

Bijlage voor Accreditatie door de Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie

BBIIJJLLAAGGEENN MMAASSTTEERR RRIISSKKMMAANNAAGGEEMMEENNTT

DDEE HHAAAAGGSSEE HHOOGGEESSCCHHOOOOLL ©© PPAAGGIINNAA 1

Bijlage a Onderwijsstaf C.V.’s ................................................................................4 Coumou............................................................................................................................................................... 5 Emmerich ............................................................................................................................................................ 8 Gangadin........................................................................................................................................................... 11 Griethuijsen, van............................................................................................................................................... 15 Ham, van der..................................................................................................................................................... 17 Hiltermann ........................................................................................................................................................ 18 Hogetoorn ......................................................................................................................................................... 20 Huijs.................................................................................................................................................................. 22 Mud ................................................................................................................................................................... 27 Oedit Doebé....................................................................................................................................................... 35 Rodenberg ......................................................................................................................................................... 38 Snijders ............................................................................................................................................................. 43 Ven, van de........................................................................................................................................................ 45 Witlam............................................................................................................................................................... 48 Zwaard .............................................................................................................................................................. 50

Bijlage b Studiefaciliteiten.....................................................................................54

Bijlage c Modulebeschrijvingen/syllabi................................................................56 Module 1.1. Introductie..................................................................................................................................... 57 Module 1.2 Uitgangspunten en Vormgeving..................................................................................................... 61 Module 1.3 Management & Organisatie en risico............................................................................................ 69 Module 1.4 Methoden van onderzoek ............................................................................................................... 74 Module 1.5 Fase I Opdracht: Risicoanalyse..................................................................................................... 78 Module 1.6 Risico analyse & Modellen ............................................................................................................ 82 Module 2.1 Introductie fase 2 ........................................................................................................................... 88 Module 2.2 Gedrag, Communicatie, Commitment............................................................................................ 91 Module 2.3 Ontwerp maatregelen, Bedrijfskundig ........................................................................................... 96 Module 2.4 Ontwerp maatregelen, Instrumenten............................................................................................ 110 Module 2.5 Fase II Opdracht, Plan met maatregelen.................................................................................... 115 Module 3.2 Beïnvloeden.................................................................................................................................. 119 Module 3.3 Fase III Opdracht, communicatieplan ......................................................................................... 124 Module 4.1 Introductie Afstudeeropdracht ..................................................................................................... 127 Module 4.2 Afstudeeropdracht (teamopdracht) .............................................................................................. 130 Module 4.3 Afstudeeropdracht (Individueel) .................................................................................................. 133 Module 4.4 Wet- en regelgeving ..................................................................................................................... 136

Bijlage d Afstudeeropdracht ...............................................................................140



Bijlage e Fase Opdrachten en Toetsing..............................................................148 Fase opdracht 1: risicoinventarisatie en risicoanalyse .................................................................................. 148 Fase opdracht 2: maatregelen ontwerpen ...................................................................................................... 150 Fase opdracht 3: implementatie van de voorstellen........................................................................................ 153

Bijlage f Examination Board...............................................................................155

Bijlage g Evaluatie-instrumenten .......................................................................157 Instroomevaluatie (evaluatie 2006) ................................................................................................................ 157 Module evaluatie............................................................................................................................................. 160 Evaluatie totale studie..................................................................................................................................... 162

Bijlage h CV’s Advisory Board...........................................................................164 Aartman........................................................................................................................................................... 165 Bloem .............................................................................................................................................................. 167 Donk, van ........................................................................................................................................................ 168 Hijstek ............................................................................................................................................................. 170 Lee................................................................................................................................................................... 172 Lobbezoo ......................................................................................................................................................... 174 Martin.............................................................................................................................................................. 176

Bijlage i Student Handboek.................................................................................180

1 INTRODUCTION ..........................................................................................183 1.1 Office & Correspondence information................................................................................................ 183 1.2 Master Studies Office Hours:.............................................................................................................. 183

2 FACILITIES AND PROCEDURES.............................................................184

3 IMPORTANT DATES...................................................................................186

4 ASSESSMENTS..............................................................................................186 4.1 MASTER STUDIES MRM Review, Progress and Examination Boards.............................................. 186 4.2 Evaluations.......................................................................................................................................... 186 4.3 Assessment Strategy ............................................................................................................................ 187 4.4 General Assessment Criteria............................................................................................................... 187 4.5 Management of Assessments ............................................................................................................... 190 4.6 Assignment Submission and Reporting Procedures ............................................................................ 191 4.7 Resubmission or Resit and/or Re-Take Criteria.................................................................................. 191 4.8 Study Load of Assignments.................................................................................................................. 192 4.9 Source Documentation for Reports & Written Assignments ............................................................... 192 4.10 Tips and Recommendations for source documentation:...................................................................... 193

4.10.1 IMPORTANT INFORMATION................................................................................................. 193



4.11 Assessment Reporting and Module Evaluations.................................................................................. 194 4.12 Awards ................................................................................................................................................ 194 4.13 MRM With Distinction ........................................................................................................................ 194 4.14 Progression through the MRM Courses.............................................................................................. 194 4.15 Failure to Complete Assessments........................................................................................................ 195 4.16 MASTER STUDIES Policy Regarding and Governing Exemptions.................................................... 195 4.17 Study Period Extensions and Validity of Study Period ....................................................................... 196 4.18 Final Determination of Awards........................................................................................................... 196

5 STUDENT REGULATIONS.........................................................................197 5.1 General ............................................................................................................................................... 197 5.2 MASTER STUDIES Student Attendance Policy .................................................................................. 198 5.3 Funding Body Requirements ............................................................................................................... 198 5.4 Student Disciplinary Procedures ........................................................................................................ 199 5.5 Student Grievance Procedure ............................................................................................................. 199 5.6 Assessmentment Infraction Regulations.............................................................................................. 200

5.6.1 Examination Disciplinary Committee ......................................................................................... 200 5.6.2 Plagiarism and Cheating.............................................................................................................. 200 5.6.3 Assessment Review Committee .................................................................................................. 202

5.7 MASTER STUDIES MRM Examination Regulations.......................................................................... 202

6 MASTER STUDIES Boards..........................................................................204 6.1 MASTER STUDIES MRM Review Boards .......................................................................................... 204 6.2 MASTER STUDIES Board of Examiners/Examination Board............................................................ 204 6.3 MASTER STUDIES Advisory Boards................................................................................................. 205

7 ANNEX A: REPORT CITATIONS AND REFERENCES........................206 7.1 Presentation of References.................................................................................................................. 206 7.2 The Harvard System............................................................................................................................ 206



Bijlage a Onderwijsstaf C.V.’s



Curriculum Vitae

Coumou 1. Datum 2007 03 15

2. Naam C. J. Coumou 3. Nationaliteit Nederlands

4. Geboortedatum 1941 05 17

5. E-mail adres [email protected]

6. Adres G. Alewijnsstraat 14 3341 gd Hendrik – Ido – Ambacht

7. Gevolgde opleiding, behaalde diploma’s Drs. N.E.H. te Rotterdam (1969) Bedrijfseconometrie CMC Postacademiale opleiding voor organisatieadviseur bij de SIOO (1976).

9. Lidmaatschap beroepsvereniging Orde van Organisatiekundigen en –adviseurs (OOA) 10. Werkervaring NV Philips 1968 – 1979 Océ 1979 – 1986 Coseco BV 1986 tot 2003 (in 1995 overgenomen door KPMG IRM) Sinds 2003 gepensioneerd en zelfstandig actief op het gebied van advisering rond risicomanagement en informatiebeveiliging 11. Nevenactiviteiten Docent Ambi opleidingen (NOVI) (1969 – 2001) Voorzitter Genootschap voor risicomanagement (1989 - 1996) Voorzitter Jury Riskmanagement Award (1995 – 2007) Docent Master IT Audit opleiding VU Amsterdam sinds 1998 Docent Master IT Audit opleiding UvA sinds 2005 Docent NibeSVV sinds 1998



12. Publicaties Boeken 1987 Voorbeelden van informatiesystemen, Kluwer leerboeken informatica (5

oplagen tot 1990, gewijzigde 2e druk 1991 in 2 oplagen) 2003 Risicomanagement voor security- en facilitymanagers. Kluwer, Facto reeks 2005, 2006 en 2007 (redactie met twee anderen): Trends in IT-beveiliging. Academic

services.

Bijdragen in (hand)boeken 1983 Doorlichting van de informatieverzorging bij Océ. In: Organisatiedoorlichting in

Nederland, Kluwer. 1993 Using Risk-Analysis as a Tool for Decision Making. Experiences from real life.

In: Facing the challenge of risk and vulnerability in an information society, IFIP North-Holland.

1993 Ondersteuning van risicobeheer door risicoanalyse. In: Update on EDP & Accountancy. Vera studiereeks Samson Bedrijfsinformatie.

1993 Ondersteuning van risicobeheer door risico-analyse. In: Handboek A. I. V. 1996 RISAN, een methode voor risico-analyse. In: Handboek Informatiebeveiliging. 1997 Beveiliging van informatie. In: Beveiligingsjaarboek 1997. Noorduyn 1997 Informatiebeveiliging. In: Handboek Risico’s en Verzekeren. 1997 De risico’s bij het gebruik van IT. In: Handboek Verzekeren 1999 Informatiebeveiliging: mensenwerk. In: Informatiebeveiliging Jaarboek

1999/2000, ten Hagen & Stam 2000 Risicoanalyse als onderdeel van de Risk Control Method (RCM), een methode

voor risicomanagement. In: Handboek Informatiebeveiliging [ook verschenen in: Praktijkgids De controller & Informatiemanagement aflevering 27 augustus 2000]

2001 Fysieke beveiliging. In: Handboek EDP Auditing, Kluwer. [ook verschenen in: A.I.V. Control juli 2002 en in 2005 in drie afleveringen in Informatiebeveiliging (het Blad van het GvIB)]

2004 Risicomanagement, verantwoord onzeker. In: Kracht van de vernieuwing, visies op ICT. Academic Services.

2005 Risico’s van informatietechnologie (samen met Edo Roos Lindgreen). In: Grondslagen IT-auditing, Academic Services.

2007 Waarden die (IT)-risicomanagement sturen. In: Kracht van de vernieuwing 2007, visies op ICT. Academic Services.

Artikelen Informatie (Kluwer) 1983 Zullen wij het kantoor wel automatiseren? [ook verschenen in Journal of systems

management (1984 should the office be automated?) en in Economisch Bulletin, faculteitsblad economische faculteit van de VU te Amsterdam (1986)]

1987 Het kantoor is geautomatiseerd en nu? 1988 Gedragsregels voor informatici 1989 30 jaar Informatie 1989 Fraude of spoken? 1989 Beveiligen van geautomatiseerde gegevensverwerking 1991 Over een virus dat om aandacht vroeg



Accountant-Adviseur (blad van de Nederlandse Orde van Accountants-administratieconsulenten) 1989 Beveiligingsprocedures bij het gebruik van personal computers Survive, het blad van The disaster recovery group 1994 Using walkthroughs to test contingency plans. Bewerking van een lezing voor de 4e

jaarlijkse conferentie van Survive in 1992 in Londen. Informatiemanagement (tenHagenStam) 1995 Kwaliteit en informatiebeveiliging. Magazine Genootschap voor Risicomanagement 1997 tot 2003 columns over actuele onderwerpen Informatiebeveiliging, Actuele voorinformatie van het Handboek IB, Kluwer Editorial 1996 en 1997 Twaalf maandelijkse columns over actuele onderwerpen. Informatiebeveiliging Praktijkjournaal (tenHagenStam) 1998 Opleiden in risicomanagement. Informer, NGI, platform voor ICT-professionals 1999 MillenniumContingencyPlanning, ‘voor als het toch nog fout mocht gaan’. (met

Brigitta van der Touw). Compact (KPMG) 1998 Informatiebeveiligingsbeleid “Hoe helpen we de probleemeigenaar?” (met drs. J.W.R.

Schoemaker) 1999 Modern continuïteitsmanagement (met Rob van Vrijaldenhoven) 1999 Het managen van ICT-risico’s, over de onderhandelbaarheid van risico’s en

maatregelen (samen met Jan Willem Schoemaker) 2000 Continuïteit van de bedrijfsvoering, wat doen we met ervaringen? 2001 Quick Scan voor fysieke beveiliging Controllers journaal 2001 Continuiteitsplannen: over wakker liggen en het onderhoud. Viag mail ((Nieuwsbrief van de Verenigingvoor Coördinatoren Informatievoorziening en Automatisering in Nederlandse gemeenten) 2002 Risico’s bij gegevensbeheer [ook verschenen in Od (blad van de Vereniging voor

documentaire informatievoorziening en administratieve organidatie SOD)] NVVKinfo (het blad van de Nederlandse Vereniging Voor Veiligheidskunde) 2003 Doen wij wel genoeg psychologie in het risicomanagement? Informatiebeveiliging (het Blad van het GvIB) 2004 Het proces van risicomanagement als uitgangspunt. (Een bewerking van de presentatie

die werd gehouden op 12 oktober 2003 tijdens een seminar van de beurs Infosecurity.nl over risicoanalyse getiteld: ‘Waar ligt uw klant van wakker?’

2006 Wie maakt zich druk om BCM?



Schriftelijke leergangen 2005 Eindredacteur van de schriftelijke praktijkcursus Risicomanagement voor de Safety &

Security Manager. IMF International Management Forum. 2006 Risicoanalyse, deel IV in de schriftelijke praktijkcursus Business Continuity

Management. IMF International Management Forum

Curriculum Vitae Emmerich 1. Datum juni 2007

2. Naam Jacobus Ruben Robert Emmerich 3. Nationaliteit Nederlands

4. Geboortedatum 19 oktober 1946 5. E-mail adres [email protected]

6. Adres Brouwersmolenweg 383 7339 EA Ugchelen Telefoonnummer 055 – 5427286

7. Gevolgde opleiding, behaalde diploma’s Algemeen onderwijs - Vrije School Technische opleidingen

- Uitgebreid Technisch Onderwijs - Bouwkunde en bouwkundig tekenen - Bedrijfstechnicus Metaal Industrie - Hogere Werktuigbouwkunde

Veiligheidskunde en Risicomanagement

- Post hoger onderwijs veiligheidskunde (TNO) - Erasmus Universiteit Masterclass, studie General Risk Management - Grote diversiteit aan opleidingen op het gebied van veiligheidsmanagement

en ARBO omstandighedenwet Bedrijfskunde, Management en Organisatie, Kwaliteit

- Hoofdopleiding Bedrijfskunde IBO - General Management MBA

• Rijksuniversiteit Maastricht onderdelen Strategie, Structuur en Skills • Technische Universiteit Delft Netwerken, IT en Innovatie



• Slot Zeist Waardecreatie

- Register Bedrijfskunde • Human Resource Management • Informatie Management • Marketing

Grote diversiteit aan opleidingen op het gebied van certificatie van kwaliteitsmanagement systemen. Meerdere persoonlijkheid vormende trainingen. Diverse interne opleidingen op het gebied van verkoop en marketing en strategisch management. Studie projectmanagement.

9. Lidmaatschap beroepsvereniging 10. Werkervaring Huidige Functie Algemeen directeur van het IAB. Instituut voor Actuele Bedrijfsvoering BV te Apeldoorn. Het instituut houdt zich bezig met actuele risico technische en bedrijfskundige vraagstukken waarbij actuele bedrijfstechnieken worden toegepast. Het Risico-management vormt een geïntegreerd productonderdeel van het IAB (IAB-advies, IAB Academie, IAB Congres). Verder beweegt het IAB zich in de midden- tot grootmarkt en vormt een centrale functie in een grote netwerk organisatie, genaamd IAB-alliantie. De alliantie bestaat ui 25 A-merk organisaties verbonden aan het IAB. Loopbaanontwikkeling • Honeywell Bedrijfsbureau • Staatsdrukkerij ass. Hoofd technische dienst met als belangrijk project het ontwikkelen en

het in uitvoering geven van mobiele drukkerijen • Architectenbureau m.b.t. civiele en utiliteitsbouw • Intern adviseur Centraal Beheer techniek en organisatie • Technisch Inspecteur Centraal Beheer van bedrijfsrisico’s, 18 jaar buitendienst ervaring

m.b.t. inventariseren en analyseren van bedrijfs- en ondernemersrisico’s • Meer dan 12 jaar ervaring in het ontwikkelen en invoeren van strategisch

riskmanagement concepten in bedrijfsleven en overheidsinstellingen. • Aansturen van een zeer groot aantal omvangrijke projecten zoals: Verenigde

Bloemenveilingen, Schiphol, Coberco, Shell, Beveiligings industrieën, diverse gemeenten, ENECO, Hibin, Streekvervoer Nederland, Nefemet, Koel- en vrieswereld, div. criminaliteitsbeheersingprojecten en nog vele anderen.

• Productmanager riksmanagement adviesgroep risicomanagement bedrijvenverzerzekering CB Adviseur organisatieontwikkeling en transformatie management hoofd directie Centraal Beheer.

• Ontwikkelen en programmaleiding Schriftelijke leergang Risico-management (jaarprogramma) Euroforum



• Post HTO Haagse Hoge School, Programma ontwikkeling en programma leiding registeropleiding Risico Management (2-jarige opleiding BRM, en RRM)

• NIBE-SVV Programmaleider en docent Risicomanagement t.b.v. banken en verzekeringsmaatschappijen.

• Toekenning Oeuvre Award Risicomanagement 2002 door het Genootschap voor Risicomanagement en de Nederlandse Vereniging voor Risicoanalyse en Bedrijfszekerheid.

• Diverse Docentschappen o.a. Erasmus Universiteit en Rotterdam School of Management.

• Management teambuilding in diverse projectvormen.

11. Nevenactiviteiten • Zitting in diverse colleges en stuur/projectgroepen zoals: TNO, RMS, TU,

St.Bouwresearche, IHDF. • Het ontwikkelen en geven van interne en externe opleidingsprogramma’s en met een

grote regelmaat het geven van lezingen al dan niet in de rol van voorzitter. • IBO Jarenlang voorzitter Directiecounsel (platform directeuren grote organisaties, zoals:

Achmea, KPN, HSL, Bovemij, VBA, Ahrend e.d. 12. Publicaties • Redacteur overheidsbulletin, Macroscoop en diverse andere vakbladen. Publiceert

regelmatig in diverse vakbladen.



Curriculum Vitae Gangadin 1. Datum juni 2007

2. Naam V. Gangadin 3. Nationaliteit Nederlandse

4. Geboortedatum 29 juli 1972 5. E-mail adres [email protected] 6. Adres Bolderpad 5 3072 WR ROTTERDAM

7. Gevolgde opleiding, behaalde diploma’s NIBE-SVV Academie voor Bank- en verzekeringswezen Rotterdam Business School/ Rotterdam University MFA, Master in Finance & Accounting Afstudeerscriptie: Risk Management for the Financial Industry University of Portsmouth, England Department: Business Development & General Management MBA, Master of Business Administration Afstudeerscriptie: Value Based Management & Performance Management TU Delft – Executive School TopTech, Delft MITM, Master Of IT Management te voltooien medio 2008 Aanvullende trainingen: Praktijk diploma Middel- en Hoger management bij ISW/IBW opleiding & training Voortgezet Engels bij NIOW advies & opleiding Management opleiding bij Krauthammer International Management opleiding bij IMT-management Masterclass van Tom Peeters, Management of reshaping the future 8. Prijzen en onderscheidingen Genomineerde Credit Management Award 2006 9. Lidmaatschap beroepsvereniging



- 10. Werkervaring Gans Financial Consultancy, periode 1993 - 1994 Business to Business Sales manager • Relatiebeheer en acquisitie t.b.v. MKB • financial planning voor Directeuren en Grootaandeelhouders ABN AMRO Lease Holding: periode 1994-2004 werkmaatschappij Auto Lease Holland B.V., periode 1994-1996 Insurance manager • het coachen van 40 medewerkers (verdeeld over drie afdelingen) • het optimaliseren van de afdeling overschrijdende processen • Sales verantwoordelijkheid voor dit product (150 miljoen) • Inkoop – leveranciersmanagement (100 miljoen) • Lid MT Operations en Sales Mede oprichten van eigen verzekeringscaptive in Ierland - Dublin, Euro Insurance Ltd. periode 1997 – 1999 Mede verantwoordelijk voor implementeren van eigen verzekeringsprogramma/eigen captive voor ALH. Initiëren van het veranderingsproces binnen de organisatie om beter financieel resultaat te behalen. Hierbij rapporterend aan CEO en CFO. Manager Risk Management & Information, periode 1996 - 1998 • het opzetten van de afdeling Risk Management vanuit een integraal Risk Management

gedachtegang. Centraliseren van alle risico's • het coachen van 8 professionals • het monitoren, beperken en (bij)sturen van alle financiële- en operationele risico's • het implementeren van besturingsorganen t.b.v. Management Control • zorgdragen voor beheersingsmaatregelen t.b.v. de totale organisatie, AO/IC • Pro-actieve ondersteunende rol naar de business unit managers toe bij de bewaking van de

financiële ontwikkeling en de opstelling van business unit plannen • het implementeren van de Balanced Score Card voor de organisatie en business units en

staf afdelingen • het oprichten van expertteams die met accountmanagers meegaan naar klanten • mede opstellen en bewaken van Annual Plan (budgettering en jaarplannen) • verantwoordelijk voor Activity Risk Based Pricing • Lid MT Financien & Administratie Manager Finance, Control & Audit, periode 1998 - 2004 eindverantwoordelijk voor de afdelingen (aansturen van 4 afdelingshoofden en 25 FTE): • Risk Management • Credit Management (accepteren of weigeren van prospects en debiteurenbeheer) • Internal Audit • Planning & Control en Management Information (Annual Plan cycle)

• Verantwoordelijk voor de financiële verslaglegging • Verantwoordelijk voor de (financiële) rapportage naar de holding

Overname van KPN Autolease door Auto Lease Holland, periode 1999



Mede verantwoordelijk voor een aantal veranderingsprojecten t.b.v. financiële- en ICT afdelingen (producten, processen, ICT en HRM) om te komen tot een geslaagde overname.

ABN AMRO Lease Holding: werkmaatschappij Leaseconcept B.V. periode juli 2001 – juli 2002 Verantwoordelijk voor veranderingsproces binnen de business unit Operations om beter financieel resultaat te behalen. Hierbij rapporterend aan Algemeen Directeur.

LeasePlan Corporation (voorheen ABN AMRO Lease Holding): Integratie tussen Auto Lease Holland, Leaseconcept en Lease Plan naar 1 label, zijnde Lease Plan Nederland NV, periode 2001 – oktober 2003 Verantwoordelijk voor een aantal veranderingsprojecten t.b.v. financiële afdelingen (t.a.v. producten, processen, ICT en HRM) om te komen tot een geslaagde integratie van de afdelingen Business Planning & Control, Risk Management, Krediet acceptatie en Informatie & Wagenparkanalyse. Integratie van drie bedrijven naar één. Verantwoordelijk om de datastructuur van drie bedrijven te “mappen”naar één structuur en het opzetten van de nieuwe factuurstructuur.

ABN AMRO Lease Holding: International Harmonisation periode juli 2001 – juli 2002 Verantwoordelijk voor groot internationaal veranderingsproject om te komen tot een harmonisatie van: Producten, Processen en ICT binnen de aangewezen “Pilot landen”. Hierbij rapporterend aan Senior Vice-president Business Process Management en CFO van Raad van Bestuur.

Vloot B.V. periode juni 2004 – augustus 2006

Member of the Management team: Finance & Control, Business Risk- & Process Management en ICT • Eindverantwoordelijk voor alle finance & control van Vloot B.V. (150 miljoen omzet)

(financial- & management accounting) • Eindverantwoordelijk voor Compliance & Governance van Vloot B.V. • Eindverantwoordelijk voor ICT van Vloot B.V. • Eindverantwoordelijk voor inkoop van treinen – Procurement policy • Due dilligence trajecten en strategische richting voor Vloot B.V. • Rapporteren aan Raad van Bestuur Augustus 2006 – heden DGA - The Good Management Company www.goodmanagement.nl Bedrijf dat zich richt op opleidingen en consultancy voor de onderwijssector. 11. Nevenactiviteiten • Lid van de Pathway Committee van de MBA programme aan de Rotterdam Business

School • Docent én studentenbegeleider aan de Rotterdam Business School • Programmaleider voor de bedrijfskundige opleidingen voor Transfergroep Rotterdam.

Opzetten van een nieuw curriculum van bedrijfskundige opleidingen en het actief betrekken van het bedrijfsleven bij het opleidingsinstituut.



• Docent aan het instituut voor het bank en verzekeringswezen, NIBE-SVV voor de opleiding “Hoofdopleiding Risico Management”

• Docent aan de Haagse Hogeschool, afdeling post HTO voor de opleiding “Register Risico Manager”

• Lid van de Medezeggenschap Raad (MR) bij mijn dochter op school – tevens penningmeester

12. Publicaties Titel: “Dynamisch Credit Management, vanuit drie dimensies” Publicatie in het vakblad ControllersMagazine, november 2004

Titel: “Implementatie van Risico Management, algemene aandachtspunten en dilemma’s voor leasemaatschappijen in het bijzonder”, Publicatie in het Europees blad Leasing Life, april 2005 en december 2004

Titel: “Risk Management: Putting your risk strategy into practice’’ Publicatie in het Europees blad Motor Finance, juni 2005

Titel: “Het speelveld tussen de verkopers van Sales en Procurement, welke koers vaart de nieuwe credit manager”Publicatie in het vakblad De Credit Manager, oktober 2005.



Curriculum Vitae Griethuijsen, van 1. Datum juni 2007

2. Naam MT (Marijke) Griethuijsen, van 3. Nationaliteit Nederlands

4. Geboortedatum 1950 5. E-mail adres [email protected]

6. Adres Cap Gemini te Utrecht Papendorpseweg 100 Utrecht

7. Gevolgde opleiding, behaalde diploma’s Scope Training; CRM Scope Training; Proces Development Training; Balanced Scorecard Seminar; Cursus Omega; Cursus Onderhandelen; Opleiding Financiële Markten en Banken; Professioneel Toezichthouden Postdoctorale Master Opleiding Changemanagement ; Bedrijfskunde; Frans; Engels; Gymnasium, MMS

9. Lidmaatschap beroepsvereniging 10. Werkervaring 1998 – heden Cap Gemini Ervaren Principal Consultant, Master Degree in Changemanagement, met langjarige ervaring in verandermanagement op zowel bestuur/directie als management niveau. Gecertificeerd Changemanagement Master. Ervaren programmamanager/projectmanager deskundig in risicomanagement, antiwitwasproblematiek (KYC;CDD), Customer Relation Management(CRM), Balanced scorecard, transformatie/organisatieverandering, in de financiële dienstverlening, banken,



handel en de not-for-profit sector. Speciale vaardigheden: coachen, facilitator communicatie, onderhandelen, onderwijzen aan opleidingen en geven van trainingen. 1989-1998 Zelfstandig Interim-manager/organisatieadviseur bij o.a.: Bouwdienst Rijkswaterstaat, Cadans, PTTPost, ACF Holding, Gilde Investment Funds, ETC Foundation Hoofd Algemene Zaken/secretaris sectie psychotherapie van de Stichting Coördinatiecentrum Regionale Instituten voor Nascholing en Opleiding in de Geestelijke Gezondheidszorg 1985-1989 Directie/bestuurssecretaris van het Coördinatiecentrum Opleidingen Psychotherapie 1976-1985 11. Nevenactiviteiten Opleidingscoördinator, docent en auteur aan de leergang Risicomanagement van Euroforum. Een schriftelijke cursus Risicomanagement 12. Publicaties "Risicoperceptie en Risicogedrag" twee kritische succesfactoren: handboek voor facility management "Basel II stimulans tot verandering": cursusboek leergang risicomanagement "Basel II voor niet-financiële managers": cursusboek leergang risicomanagement



Curriculum Vitae Ham, van der 1. Datum 16 juni 2007 2. Naam R.L.A. (Rob) van der Ham 3. Nationaliteit Nederlandse 4. Geboortedatum 28 april 1951 5. E-mail adres - [email protected] - [email protected]

6. Adres Vlietwijck 6 2271 EV Voorburg

7. Gevolgde opleiding / behaalde diploma’s Ing. 1974 Gemeentelijke HTS Wegastraat ’s-Gravenhage Elektrotechniek 10. Werkervaring - 1974 – 1975 Electrotechnisch medewerker, Electriciteitsbedrijf Zuid-Holland - 1975 - 1981 Technisch ambtenaar, Rijksgebouwendienst directie ’s-Gravenhage - Sinds 1981 tot heden KPN, diverse management functies in het Logistieke-, Financiële en Risicomanagement werkveld waarvan de laatste 4 jaar specifiek met SOx en Governance. 11. Nevenactiviteiten Gastdocent RegisterRisicoanagement opleiding Haagse Hogeshool

12. Publicaties intern KPN



Curriculum Vitae

Hiltermann 1. Datum 28 mei 2007 2. Naam Gijs A. Hiltermann 3. Nationaliteit Ned. 4. Geboortedatum 5 mei 1952 5. E-mail adres [email protected] 6. Adres Amsteldijk 292 1079 LL AMSTERDAM 7. Gevolgde opleiding / behaalde diploma’s Officier Koninklijke Luchtmacht, Koninklijke Militaire Academie 1976, richting Administratief-economisch. Drs economie, Erasmus Universiteit 1983, bedrijfseconomie. 10. Werkervaring 1976-1988: officier bedrijfseconomische zaken Koninklijke Luchtmacht; diverse functies. 1983-1991: parttime docent avond HEAO Breda (later Hogeschool West Brabant); vanaf 1988 tevens sectieleider Bedrijfsadministratie. 1988-1991: Universitair docent Koninklijke Militaire Academie. 1991-heden: zelfstandig gevestigd als adviseur en opleider financieel management onder de naam Hiltermann Financieel Management, sinds 2006 onder de naam H & G. 1998-heden: parttime associate professor of business economics aan de School of Accountancy & Controlling van Universiteit Nyenrode; vakgroepvoorzitter Vakgroep Finance, Economics & Management, tevens propedeusecoördinator. 11. Nevenactiviteiten Onafhankelijk voorzitter CAO en beklagcommissie bij Audax. Onafhankelijk voorzitter commissie sexuele intimidatie bij Audax. 12. Publicaties Hiltermann, Gijs A. ''Internationaal financieel management.'' Financieel zakboek. Doetinchem: Reed Business information, 2004: 139-166. ISBN 9062284884 Hiltermann, Gijs A. ''Jaarverslaggeving en financiële structuur.'' Financieel zakboek. Doetinchem: Reed Business information, 2004: 109-138. ISBN 9062284884



Hiltermann, Gijs A. ''Management accounting en control.'' Financieel zakboek. Doetinchem: Reed Business information, 2004: 44-108. ISBN 9062284884 Hiltermann, Gijs A. ''Cash flow accounting.'' FMA-kroniek 2000. Rotterdam: Erasmus University, 2001: 170-176. ISBN 9074932096 Hiltermann, Gijs A. ''Financiering.'' Bedrĳfseconomisch zakboekje. Elsevier Bedrijfsinformatie, 2001: 195-257. ISBN 9062283179 Hiltermann, Gijs A. “Bedrijfskunde en waardecreatie.” Bedrijfskundige uitdagingen & De manager van nu. Kluwer Bedrijfswetenschappen 1996: 233-240. ISBN 9026722451 Hiltermann, Gijs A. “De beheersing van valutarisico’s’, Handboek Financiële Leiding en Organisatie. Samsom, november 1992: 3070-1 - 3070-17. Hiltermann Gijs A. “Management Accounting in de collectieve sector, een inventarisatie”, FMA-Kroniek 1991. Wolters Noordhoff 1991: 331-339, ISBN 90 01 39501 5. Hiltermann, Gijs A. “Bedrijfskundig Programmeren”. Samsom 1991, ISBN 90 14 04563 8. Hiltermann, Gijs A, J.W.Jongbloed en M.W.F.M.Draper “Werkboek bij Bedrijfskundig Programmeren” . Samsom 1991, ISBN 90 14 04149 7. Hiltermann, Gijs A. en A.F.Godeke “Risicodekking door valutaopties”. Openbare Uitgaven, 1990/3: 108 -115. Te verschijnen in 2007: Hiltermann, Gijs A. en E.Hiltermann “Jatten van de baas”, Academic Service, te verschijnen in najaar 2007.



Curriculum Vitae Hogetoorn

1. Datum juni 2007 2. Naam Jelle J. Hogetoorn 3. Nationaliteit Nederlandse 4. Geboortedatum 17 december 1952 5. E-mail adres [email protected] 6. Adres Rubenslaan 1, 1412 HM Naarden

7. Gevolgde opleiding / behaalde diploma’s doctorandus 1981 Vrije Universiteit, Amsterdam Politicologie

10. Werkervaring o van 1981 tot 1995 gewerkt voor (rechtsvoorgangers van) ING Bank, Fortis, SNS Bank, PricewaterhouseCoopers en Ernst & Young o vanaf 1996 gevestigd als zelfstandig consultant en interim (project/programma) manager en directeur/eigenaar van Hogetoorn management services b.v. - actief in m.n. financiële dienstverlening en energiewereld - recent gewerkt voor o.m. Nuon, Stater, SNS Property Finance en Essent o vanaf 2006 directeur/eigenaar van Hogetoorn&Levenbach b.v.

11. Nevenactiviteiten o deelnemer aan de 14de NCD/Nyenrode-Commissarissencyclus en lid Raad van Advies Watcon b.v

12. Publicaties o Elsevier Bedrijfsinformatie Handboek voor Bestuur ‘De Directeur’ Projectmanagement voor opdrachtgevers o Euroforum Uitgeverij Schriftelijke leergang Risicomanagement o Hogetoorn management services b.v.



‘Voor de wind ... 10 voorwaarden voor succesvolle projecten’ o in samenwerking met Partners in Perspective: ‘Risk management, een multidisciplinaire aanpak’



Curriculum Vitae Huijs 1. Datum juni 2007

2. Naam Gerrit Huijs 3. Nationaliteit Nederlands

4. Geboortedatum 13 december 1959 5. E-mail adres [email protected]

6. Adres Burg. Jhr. H. van den Boschstraat 17, 3958 CA Amerongen 0343-460300 / 06-51103490

7. Gevolgde opleiding, behaalde diploma’s Doctoraal Bedrijfseconomie, Erasmus Universiteit (drs.) Doctoraal Psychologie (klinisch), Universiteit Utrecht (drs.) Master in counseling psychology, Newport University (MA, Master of Arts) Postdoctorale Controllersopleiding, Vrije Universiteit (RC, lid VRC) Postdoctorale Accountantsopleiding, Vrije Universiteit (RA, lid NIVRA). Vele publicaties over controlling en auditing, recentelijk over auditing in Tijdschrift

Public Controlling en Controllers Magazine

9. Lidmaatschap beroepsvereniging 10. Werkervaring Ervaring als zelfstandig interim-manager / Consultant (sinds 1999, via eigen BV) 2007-heden Organisatie: Sociale werkvoorziening Zeist Functie: Doorlichting en ontwikkeling business plan Duur 7 maanden

Doorlichting van de organisatie en vervolgen ontwikkelen van business plan ten behoeve van het uitbreiden met nieuwe doelgroepen.

2007-heden Organisatie: Openbaar Ministerie Functie: Centrale coördinator Business Control Duur 8 maanden

Centrale coördinator van het proces van sturen en beheersen van 32



organisatie-onderdelen door het College van Procureurs-Generaal van het Openbaar Ministerie.

2006 Organisatie: Gemeente Delft Functie: Auditor DOK (Bibliotheek, etc.) Duur 3 maanden

Audit op het functioneren van de DOK in opdracht van het college en de stadscontroller

2006 Organisatie: Openbaar Ministerie Functie: Teamleider Misdrijfzaken Duur: 12 maanden Interim manager Misdrijfzaken bij het arrondissementsparket Maastricht,

verantwoordelijk voor een team van juristen en administrateurs zorgdragend voor de zwaardere misdrijfzaken (ca. 80 medewerkers), lid van het managementteam. Dagelijkse leiding, doorvoering van een cultuurverandering, tevens projectleider Veiligheidshuis voor de Limburgse Districten.

2005 Organisatie: Provincie Gelderland Functie: Projectleider Auditfunctie Duur: 8 maanden Voorbereiding van de invoering van de auditfunctie, inclusief de

beleidsadvisering, de bemensing en de ontwikkeling van het instrumentarium.

2004-2006 Organisatie: Belastingdienst CICT Functie: Lid stuurgroep MD programma van 80 financials Duur: 28 maanden Aansturen van het professionaliseringsprogramma van de controlfunctie.

Van 2004 tot 2006 individuele coaching van ca. 50 financials

2004-2005 Organisatie: Gemeente Haarlemmermeer Functie: Projectleider diverse projecten Duur: 12 maanden • Verbetering effectiviteit en efficiency van de planning en

controlcyclus op stadscontroller niveau en binnen de dienst Openbare Werken en de tussenliggende afstemming en coördinatie

• Herontwerpen van processen naar aanleiding van inrichting van een Financial shared service centrum

• Begeleiding gemeentebrede reorganisatie, gericht op verbetering van de bedrijfsprocessen.

2004 Organisatie: Gemeente Sittard-Geleen Functie: Projectleider ontwikkeling functieboek Duur: 3 maanden Begeleiding gemeentebrede reorganisatie, vooral gericht op de HRM

aspecten.



2004 Organisatie: Gemeente Assen Functie: Projectleider Duur: 4 maanden Begeleiding College en Directieteam bij invoering

bezuinigingsprogramma.

2004 Organisatie: Staatsbosbeheer Functie: Doorlichting Duur: 4 maanden Onderzoek naar de betrouwbaarheid van de commerciële activiteiten.

2004 Organisatie: Gemeente Amerongen Functie: Coach Duur: 3 maanden Begeleiding wethouder.

2002-2004

Organisatie: Gemeente Eindhoven

Als interim stadcontroller verantwoordelijk voor verbetering van de gemeentebrede control functie. Te noemen verbeteringen zijn: • herijking van de planning & control van de gemeente w.o. de

rolverdeling tussen kaderstelling en controle enerzijds en bedrijfsvoering en bestuur anderzijds én hantering van het principe van resultaatsturing

• instrumentarium geeft voldoende sturingsinformatie ten behoeve van uitoefening van de verschillende rollen

• door de invoering van de Programmabegroting en Productenraming, de gemeentebrede resultaat- en prestatiesturing als belangrijke voorwaarde voor bedrijfsmatig en klantgericht werken gerealiseerd

• aansturing van vijf stafafdelingen met ca. 70 medewerkers • daarnaast als programmamanager eindverantwoordelijk voor het

gemeentebrede verbeterprogramma bedrijfsvoering. In 2004 is het resultaat van deze verbeterslagen bekroond met het behalen van een eervolle vermelding F.G. Kordestrofee, onderdeel bedrijfsvoering voor de gemeente Eindhoven.

2001 - 2002 Organisatie: Gemeente Rotterdam Functie: Opzetten centrale en diensten control units • Bepalen en definiëren van de veranderen implementatiestrategie

voor de controlfunctie • Opzetten afdeling concerncontrolling • Inhoudelijk vorm geven aan concerncontrolling.

2002 Organisatie: Bouwmaat Functie: Financieel Manager • Begeleiding Financieel management functie, recovery management



van de financiële administratie en de financial control. • Doorlichting Personeelsadministratie. • Adviseren omtrent groeiscenario.

2002 Organisatie: Siemens Demag Delaval Turbomachinery Functie: Doorlichting Doorlichting en professionalisering Finance functie. 1999 - 2001 Organisatie: Staatsbosbeheer Functie: Doorlichting Doorlichting diverse organisatie-onderdelen, toegevoegde waarde en

omvangbepaling.

1999-2000 Organisatie: Exact automatisering Functie: Projectleider Management Development Programme Leiding geven aan Management Development Programme.

Coaching, loopbaanadvisering, training en assesmentcentres.

1999 Organisatie: NWO Functie: Doorlichting Finance Functie Doorlichting financial control functie, gevolgd door

professionaliseringsprogramma.

1999 Organisatie: Armstrong (Dessaux) Functie: Doorlichting Finance Functie Ervaring in dienstverband 1996 - 1999 Organisatie: Berenschot Functie: Interimmanager Opdrachten bij de Provincie Gelderland en het Nederlands Instituut voor

het Bank en Effectenbedrijf (NIBE, nu NIBE-SVV) Provincie Gelderland Crisismanager binnen de concernstaf na een acute conflictsituatie Verantwoordelijkheid voor de afdeling FEZ (9 maanden) NIBE Lid managementteam, verantwoordelijk voor de gehele bedrijfsvoering, de controlfunctie en voor de voorbereiding van de fusie met de Stichting Vakontwikkeling Verzekeringsbedrijf.

1993 - 1996 Organisatie: Berenschot Functie: Senior Adviseur Opdrachten op het gebied van reorganisaties, doorlichtingen, finance en

HRM-projecten. Opdrachtgevers: Nederland: Sociale werkvoorzieningschappen, Gemeente



Amsterdam, Fokker, Recherche Amsterdam, CRI, AVD en interpol.

België: Recticel, CERA Bank. 1992 - 1993 Organisatie: MIM (nu Bouwman MIM van Spaendonck) Functie: Adviseur Interim- en adviesopdrachten op het gebied van bedrijfsvoering,

projectmanagement en controlling. 1989 - 1992 Organisatie: ABP Functie: Centrale coördinator • Centrale coördinator Administratieve organisatie, centrale staffunctie

direct onder de hoofddirectie • Leidinggeven aan een groep decentrale coördinatoren.

1986 - 1989 Organisatie: KPMG Klynveld Bosboom Hegener,

organisatieadviseurs Functie: Junior Adviseur • Deelprojectleider opzet administratieve organisatie (Ministerie)

• Verbetering kwaliteit van management (Wegenbouw) • Fusiesecretaris (Centraal instituut voor het Midden- en kleinbedrijf)

Ervaring als coach / assessor /trainer Recent Organisatie: Individuele managers Functie: Coach / assessor / trainer Directeur vakschool wageningen

Divisiecontroller Siemens Directeur vastgoedbeleggingsmaatschappij Directie bedrijf in relatiegeschenken Concerncontroller Gemeente Ca. 40 managers van automatiseringsbedrijf Ca. 50 financials bij de Belastingdienst Assessments ten behoeve van medewerkers van Siemens en Canon Training van vele managers, controllers en auditors

11. Nevenactiviteiten 12. Publicaties



Curriculum Vitae Mud 1. Datum juni 2007

2. Naam Martijn L. Mud 3. Nationaliteit Dutch

4. Geboortedatum November 13th 1962 5. E-mail adres [email protected] 6. Adres

7. Gevolgde opleiding, behaalde diploma’s Type of qualification Year Institute Higher Education in Health & Safety Science (HVK) 1996 SKO, Netherlands Higher Education in Acoustics (Antwerp) 1992 Acoustics Society, Belgium Propaedeutics in Business Administration 1990 KHO, Open University M Sc. Degree (Ir) Mining & Petroleum Engineering 1987 Technical University Delft

Type of course Year Institute Management Development, Financial Management 2001 DNV Norway Project Risk Analysis & Risk Management courses 2000 DNV Norway Process Modelling 2000 DNV UK Consultancy Course 1999 DNV UK Sales Course 1999 Mercuri ISO 14001 1998 DNV Benelux Risk Analysis Course 1997 DNV UK Modern Safety Mangment, Accredited Safety Auditor 1996 DNV NL Project Management, Presentation Techniques 1995 Tebodin 9. Lidmaatschap beroepsvereniging 10. Werkervaring Martijn Mud is an all round and skilled risk analyst as well as risk management consultant with 15 years of relevant experience in these areas. His professional career so far included safety and environmental engineering, HSE risk analysis and consultancy, accident analysis and modelling, integrated management system development, businesses risk analyses and project risk management services. He participated and led international teams, both internally



and with major international customers to analyse, develop, implement and improve HSE tools and systems and to help customers to manage risk. Typical projects include: • Qualitative and quantitative risk analysis studies in onshore and offshore oil & gas production as well as for several refineries (Hazop, QRA, Safety Cases, etc.) • Development and implementation of a safety management system for the storage and (un)loading facilities of chemicals (Paktank Chemicals). Full time involvement for almost a year at a few locations to lead the implementation of several parts of the safety management system (e.g. critical task analysis, internal communication, emergency preparedness). • Development and execution of integrated audits to assess and improve management control with respect to process- & occupational safety, health and Environmental aspects. This was done for various sites of General Electric in Europe (incl. industrial diamond fabrication in Ireland, petrochemicals/ plastics production in Scotland, France, Italy and the Netherlands). • Investigation for AkzoNobel of the risks of the transportation of liquefied toxic gases by rail in Sweden, Denmark, Germany and the Netherlands. Martijn lead an international team for the quantification of the risk, analysis of areas of improvement and proposals for risk reduction. The scope of work included many aspects and parties involved (e.g. production sites, Railway transportation, infrastructure, tank car lease companies, marshalling yards, etc.). • Project risk analysis with a team lead by Siemens to investigate the project risks involved in the construction and exploitation of an offshore wind mill park in the North Sea. • Lead in a extensive qualitative and quantitative risk analysis of a new Microbiological Diagnostic Laboratories (Biosafety Level 4) for the RIVM institute in the Netherlands. The work included systematic analysis in teams with several operational, safety, security and microbiological experts to assess and improve the design. • Key player in the development and testing of the integrated HSEQ management system assessment and improvement tool BAIT for Bayer worldwide. This included the development of a software tool to efficiently perform integrated assessments with respect to a wide selection of international HSEQ codes and standards. The work included the development of content, auditing and training. • Safety Reviews of Concurrent Operations and development of scripts for the simultaneous execution of offshore construction works on and near NAM’s offshore gas production installations in the North Sea. • Unilever; Health and Safety management system development, auditing and provision of training programs throughout Europe. • Work group Occupational Risk Modelling (WORM)– a major international research project funded by the ministry of SZW, in cooperation with TU Delft, RIVM, Stichting Consument & Veiligheid and others. He coordinated (2004-2006) the analysis of over 9500 accidents (approx. 5 man-years of analysis work). Martijn lead and developed 36 accident scenario (bowtie modelling) is a main player in the further development into the quantified occupational risk model (quantitative bowtie-building 2006-2007). Martijn has given several presentations (e.g. NVVK congress 2005, NVVK workshops 2006, WOS symposium 2006, CUR Symposium 2007, Labour Inspectorate and industry on the subject of accident scenario (bowtie) modelling. He received the Prof Andrew Hale award for his participation in the WORM project, presentation and article on this subject. He further published 3 articles on the subject.



WORK EXPERIENCE • Year • Position Company

Aug 2006-present Operational director & principal consultant

RPS Advies

2005 2003-Aug 2006

Andrew Hale Award NVVK Principal Consultant

Dutch Society of Safety Consultants NVVK Abbott Risk Consulting Ltd.

2001- 2003 Principal Consultant HSEQ and Risk Management Services

Det Norske Veritas, Rotterdam BA Consulting & Technical Risk Services

1998-2001 Senior Consultant Risk Management

Det Norske Veritas Rotterdam BA Oil, Gas, Process Industry

1996-1998 Consultant Risk Analysis & Management Systems

DNV Industry, Rotterdam

1994-1996 Board member of Works Council Tebodin Consultants & Engineers, The Hague

1993-1996 (Process) Safety engineer/ consultant

Tebodin Consultants & Engineers, The Hague

1991-1993 Section Leader Noise & Vibration


1989-1991 Junior Consultant Noise & Vibration


1988-1989 Sergeant Dutch Army 11th Battalion of Military Engineers 1981-1987 Mining and Petroleum

Engineering Technical University of Delft

• SELECTED PROJECT EXPERIENCE

Project Risk Management & Business Risk Analysis

• Project Risk Analysis NSP Den Haag Central Station (2004) • Project Risk Analysis NSP Rotterdam Central Station (2003) • Project Risk Analysis (RISMAN, SWIFT) N201+ infrastructure (2003) • Project Risk Analysis for the new train station

Bijlmer Amsterdam • Project Risk Analysis on offshore windmill park

construction

RIB (2003) Siemens (2002)

• Business Risk Analysis on organisational change DNV France (2002) • Business Interruption Risk Analysis and (Team

Analysis and Risk Modelling) Trespa International (2002)

• Project Manager Research & Development of Risk Based Management System Approach

Det Norske Veritas (2001-2003)

• Team leader of Planning Risk Identification for Dutch Railways, NBM Rail, Volker Stevin,



building and construction projects for the Dutch Railways.

Holland Rail, Arcadis (1999-2001)

• Team leader Risk Identification of Maintenance Contracts

Dutch Railways, NBM Rail, Volker Stevin (2001)

• Development & Implementation of a Project Risk Analysis Tool for Sub-Contracting Maintenance work

Dutch Railways (2001)

• Development & Implementation of a Planning Risk Identification Methodology

Dutch Railways (2000)


Health, Safety, Environment and Quality (HSEQ) Management Systems

• Safety Management System Audits (ISRS) Atofina (2004), Arkema (2005), ZuidChemie (2006)

• Occupational Health & Safety Audits several plants in Europe

• Improvement of safety management and delivery of an integrated management system

Unilever (2001-2002) Sachem Europe (2002)

• (Lead) Auditor of several Integrated Management System Assessments In Europe, USA and Far East

Bayer (1999-2002)

• Development and Implementation of Customised Integrated HSEQ Audit Protocols

Bayer, Unilever, EMI, Stork Veco (1999-2002)

• Development and execution of a safety assessment/ audit tool for the transport of hazardous goods by rail in the Netherlands, Germany, Denmark and Sweden

AkzoNobel (2002)

• Development of a new Generation of Based Integrated/ Risk Based Management System Tools.

DNV (2000-2002)

• Management System Software Development Bayer, Unilever, EMI, StorkVeco (2000-2002)

• Safety Management System Audits Fina Antwerp Refinery (2000) • Lead Auditor Safety Management System Audits

for 16 Plants Throughout Europe GE Plastics Europe (1998-2000)

• Implementation/ Improvement of a Safety Management System (training, baseline audit, support/ coaching)

Paktank Chemical Netherlands, Kemira Agro, Atofina Vlissingen (1996-1998)




Risk and Reliability Analysis including External Safety

• Occupational Risk Modelling - development of 35 generic risk models based on analysis of approx. 10.000 accidents

Ministry of Social Affairs, Technical University of Delft, RIVM, Democritos (2004-2006).

• Biosafety: comprehensive risk analysis on the new (Biosafety level BSL3 and BSL 4) Micro Biological Diagnostic Laboratory

• External Safety/ Quantitative Risk Analyses (QRA) long distance pipeline (propylene)

State Institute for Health and the Environment (RIVM) (2002-2003) Dow Terneuzen (2001)

• Internal & External Safety and Security Risk Analysis and Assessment with respect to the transport of hazardous goods by rail in the Netherlands, Germany, Denmark and Sweden. (included management system assessments, qualitative and qualitative Risk Analyses for the complete logistic chain).

AkzoNobel Base Chemicals (2002)

• Quantitative Risk Analyses (QRA) and Safety Reports for a LPG Filling Station, Formaldehyde Plant, and Various Oil & Gas Production- and Storage Facilities and Pipelines

Primagaz, Caldic, NAM(Shell) (1994-1996)

• Reliability and Availability Study Emergency Power Supply

Elf Atochem (1995)

• Leader Hazard and Operability (HAZOP) Studies for many oil/ gas related installations, (Petro) Chemical and Process Industries.

Refinery Vohburg Ingolstadt, Repsol Oil Company, NAM, VEBA Öl, Etc. (1994-1996)

• Team Leader Risk Identification Process Control System for a new plant

Hoek Loos (2000)

• Various Safety Cases for Heavy Lift Vessels (Off-Shore)

Heerema, McDermott (1994-1996)

• HAZOP Leader of a Sub-Sea Pipe Laying Operation, and other offshore projects

Mc Dermott, ETPM (1997-1999)

• HAZOP Leader for a Crude Transport Pipeline Unocal




Safety & Environmental Compliance Audits and Assessments

• Seveso II/ BRZO audits/ assessments AirLiquide, Gasunie, AkzoNobel Resins (1999-2002)

• Compliance Audit Safety & Environmental Legislation

AirLiquide (2002)

• Environmental Effect Study Waste Disposal & Treatment Plant

BFI (1994)

• Compliance Reports External Safety & Occupational Health and Safety

GE Plastics, Caldic

• Noise and Vibration Engineering, Compliance Studies and Consultancy

NAM/ Shell, Exxon, Etc. (1989-1993)

Asset Operations Management

• Development of a Risk Based Safety Inspection System to dynamically generate Inspection Plans

Structon (2001)

Experience as Trainer

• Accident/ Incident Management Registered Risk Management (RRM) Course Haagse Hogeschool (2004-2007)

• Safety Management System Auditing/ ISRS

Stork Veco, EMI, Unilever, Atofina, Zuid-Chemie (2002-2006)

• Auditing Skills Training Bayer A.G., Bayer Corp. (2002) • Integrated HSEQ Management System Audit

Training Bayer A.G., Bayer Corp. (2001-2002)

• Hazard Identification & QRA Course Trainer Allseas (2000) • HAZOP Trainer Dutch higher Education of Health & Safety

Science (HVK) (1996) • Storybuilder workshop 2 workshops for 300 safety experts (NVVK,

Utrecht October & November 2006)

Software Development

• Custom made Integrated Health, Safety, Process Safety/ Environmental and Quality Management System Auditing Software

• Incident and Accident Reporting, Analysis and Follow-up Tool 44Advance.

GE Plastics (Europe), Bayer (Worldwide), EMI (Netherlands), Stork Veco, Unilever (Europe, Food Division) (2000-2003) (2005-2006)




OIL & GAS and/or Offshore related projects

• Concurrent Operation (CO) risk reviews/ hazids, job safety analyses, CO/ simops script manuals and Management of Change studies related to offshore construction, heavy lifting and (complex) diving activities (approx. 20 studies). Tyra 26” Tie-in project at NAM platform F3-FB-1.

• Safety review of Heavy Lift vessel Q4000 • CO reviews/ hazids & script manuals for several projects

related to offshore gas platforms NAM K15-FK and K15-FB

NAM (Shell)/ Maersk/ Allseas/ Subsea 7/ Cal Dive International/ Stolt offshore (2003-2004) Caldive/ NAM(Shell) (2004) NAM(Shell) (2003-2004)

• Project Risk Analysis Offshore Windmill park Siemens (2002) • Process Safety Management System audit protocol

development. Gasunie (2001)

• Process Safety Management System assessment/ pilot audit Gas compression station.

Gasunie (2001)

• Hazard Identification & QRA Course Trainer Allseas (2000) • Hazops Pipe-laying operations on offshore & pull-in ETPM/ Statoil (1997-1999) • Several Risk analysis including Hazop & QRA studies for

Gas treatment plants, Refineries, etc. NAM (Shell), BP/RVI, Veba Öl, etc. (1994-1996)

• 4 Safety Cases Heavy Lift Vessels Heerema (1994-1996) • Sub-sea pipeline leak calculations Unocal (1995) • Noise and Vibration Engineering, Compliance Studies and

Consultancy NAM (Shell), Esso/Exxon, etc. (1989-1993)

11. Nevenactiviteiten 12. Publicaties

Publications

• Patiëntveiligheid – een analyse van achterlig-gende factoren van ruim 2000 MIP meldingen

Tijdschrift voor toegepaste Arbo wetenschap 2007 – 2 supplement

• Storybuilder—A tool for the analysis of accident reports http://www.storybuilder.eu/RESS%20storybuilderpaper.pdf

Elsevier, Reliability Engineering and System Safety 92 (2007) 735–744 Main author: Linda Bellamy

• Storybuilder en de analyse van ongevallen http://www.veiligheidskunde.nl/upl_documents/1611.pdf

NVVK-info Feb 2007

• “Modellering van arbeidsongevallen: contact met Tijdschrift voor Veiligheid 2006 (5) 2



aggressor”

• Modellering van arbeidsongevallen in Nederland - Scenariomodellen van ongevallen en preventiemaatregelen

Congres NVVK award winning article & presentation (Andrew Hale Price) , Eindhoven November 2005

• Using barrier concepts to understand priorities in the prevention of occupational accidents ESREL 2005 (main author: Andrew Hale)



Curriculum Vitae

Oedit Doebé 1. Datum juni 2007

2. Naam Radjesh Oedit Doebé 3. Nationaliteit Nederlands

4. Geboortedatum 07 september 1955, te district Commewijne (Suriname) 5. E-mail adres E-mailadres: [email protected]

6. Adres Adres: A. M. de Jonglaan 1 2624 LB Delft Telefoon: 06 21 84 11 08

7. Gevolgde opleiding, behaalde diploma’s Bestuurskunde, doctoraal. Erasmus Universiteit te R'Dam ……..……….....................……………......diploma 1997 Specialisme: Management van Informatisering & Beleidsprocessen. Postdoctorale Opleiding Innovatie Management. Universiteit van Amsterdam ....................................……….….......…..........diploma 1990 Specialisme: innovatie en innovatievermogen bij non profit organisaties. Gepromoveerd in de Bedrijfskunde, doctoraat. Dissertatie: Managementtechnieken, in de bedrijfsvoering. PW University, Californië, VS (via Erasmus Universiteit)…….…….…….diploma 1989 Master of Business Administration (MBA), doctoraal. Newport University, Californië, VS ............…………………….….……...diploma 1985 Scriptie: Project Industriële Innovatie, toegepast in MKB H.T.S. - Technische Bedrijfskunde (Dordrecht), profiel Logistiek en Kwaliteitsmanagement…......……….….….…….........diploma 1983 H.T.S. - Chemische Technologie (Den Haag)........………...……….……...diploma 1982 Atheneum - B..……………….................................…...................................diploma 1976 (8.In 1992 geaccrediteerd tot Europees Ingenieur - EurIng - ) 10. Werkervaring 2005 - heden Directeur van het bedrijf, ODBusinessConsult (Interim Management, Consultancy, opleiding en training): - verantwoordelijk voor de totale bedrijfsvoering incl. acquisitie; - senior consultant in organisatieverandering.



2003 - heden Programmaleider van de opleiding, Topjaar Management (een opleiding van de Haagse Hogeschool, Academie voor Masters & Professional Courses): - eindverantwoordelijk voor het totale onderwijsprogramma incl. de inzet en aansturing van

docenten, kwaliteitsbewaking, in-externe communicatie, acquisitie e.d. 2000 - heden Hoogleraar Bedrijfskundig Management, verbonden aan de Newport International University USA, Study Center Benelux te Antwerpen en Spinoza University te Amsterdam. Functie inhoud: - begeleiden en beoordelen van doctorale afstudeerders en van promotie onderzoeken; - examinator, tevens lid van de thesis- en dissertatiecommissie; - verzorgen van doelgerichte (gast-)colleges incl. examinering; - ontwikkelen van onderwijsmateriaal op basis van praktijkgericht onderzoek; - adviseur in verschillende bedrijfs- en overheidsprojecten. Specialisme: - Innovatiemanagement; - Verandermanagement; - Strategisch management; - Kwaliteitsmanagement; - Methoden en Technieken van (bedrijfs)onderzoek. 2000 - heden Nadere academische (docent) ervaring. Internationaal: - visiting professor Strategic Management, University of Plymouth, UK; - visiting professor Innovation & Change Management, University of Huddersfield, UK; - visiting professor Management & Innovation, University TEI of Larissa, Greece; - visiting professor Business Research Methods, Krok University, Kiev, Ukraine. Nationaal: - gast-professor management & bedrijfskunde, Erasmus Academie (Postacademisch Onderwijs, Erasmus Universiteit); - gast-professor strategisch management, methoden & technieken van bedrijfsonderzoek, begeleider van afstudeerders en lid van de examencommissie, Masters van Pro Education A’Dam; - gast-professor strategisch management, verandermanagement en methoden & technieken van bedrijfsonderzoek, begeleider van afstudeerders en lid van de examencommissie, Masters van Newport Business Academy, Breda. Accreditatie: - Ervaring met de aanvraag van NVAO accreditatie, in het bijzonder voor masteropleidingen (betrokken geweest –en /of ben betrokken- bij de accreditatie van de masters voor o.a. NCOI, Spinoza University, Newport Business Academy, Pro Education, EuroPoort Business School, en etc…..



1998 - 2003 Directeur-eigenaar van OD & OD Management en Advies-Ingenieursbureau te Duivendrecht: - verantwoordelijk voor de totale bedrijfsvoering; - senior consultant in MKB. 1989 - 1998 Verbonden aan de Hogeschool INHOLLAND Delft (voorheen Hogeschool Delft), sector Bedrijfskunde & Agribusiness en Contractgroep INHOLLAND Delft. 1.Lid van het sectormanagement: hoofd capaciteitsgroep Operationeel Management Verantwoordelijk o.a. voor de aansturing van deze groep (bestaande uit ca. 25 leden), het onderwijsproces incl. de in-,door en uitstroom van studenten, de kwaliteit en de financiën. 2.Coördinator en verantwoordelijk van duale bedrijfskundige opleidingen, van de Contractgroep INHOLLAND Delft. 1984 - 1988 In dienst (full time) bij Chemco B.V., als directeur Algemene Zaken: - eindverantwoordelijk voor alle activiteiten op het strategisch/tactische /operationele

niveau, aangaande de ondersteunende afdelingen, financiële zaken, personeel & organisatie, post- en archiefbeheer, inkoop en huisvesting.

1979 - 1983 Parttime in dienst bij Chemco B.V., als bedrijfskundige /research medewerker. 11. Nevenactiviteiten Lid RvA van NCOI Hilversum, 2003 - tot heden; Bestuursvoorzitter van het NVPA (het Nederlands Verbond voor Psychologen, psychotherapeuten en Agogen), te Uden, 2000 - tot heden; (Actief)lid en adviseur van een (lokale en landelijke) politieke partij, 2000- tot heden; Bestuursvoorzitter SCVA, Sociaal Culturele Vereniging Amsterdam (1996 - 2000); Lid van Vereniging van Innovatieadviseurs VIA (1992- 1998). 12. Publicaties Auteur boek c.q. onderwijsmateriaal voor het hoger onderwijs: - Kwantitatieve Methode in de Bedrijfsvoering (herziene druk 2003); - Innovatie en management innovatie vermogen (herziene druk 2004); - Kwaliteitsmanagement, een praktische toepassing (herziene druk 2004); - (Agro)logistiek (1997); - Bedrijfsinnovatie tbv MKB en het HBO onderwijs (1994)



Curriculum Vitae

Rodenberg 1. Datum June 2007

2. Naam Joseph H.A.M. Rodenberg 3. Nationaliteit Dutch

4. Geboortedatum

5. E-mail adres [email protected] 6. Adres

Suevenpoort 10 3991 EJ Houten The Netherlands 31 (0)6 21536078

7. Gevolgde opleiding / behaalde diploma’s HEAO-CE, NIMA-C, Master Class in Marketing in Cambridge Rodenberg has gained a broad and international experience in intelligence based strategic marketing and strategic management solutions across Europe. 9. Lidmaatschap beroepsvereniging In 1993 he was registered as Register Marketer amongst a total increasing group of 120 members in 2006. Rodenberg was a Member of the Board of SCIP London from 1991 – 1997 and is chairman of SCIP Benelux since 1992. In 1995 he became Member of the International Panel of Experts of IMD in Lausanne(CH) 10. Werkervaring He occupied marketing and management positions at Philips Switzerland, Numico the Netherlands, Dr.Oetker Group Germany and R.J. Reynolds Tobacco International USA. Since 1985, he has been active in consultancy first as partner at Rodenberg Consultancy Group in Baarn, consultants in strategic marketing, management and business research, and second as owner of Rodenberg Tillman & Associates. In 1992 he became Member of the Advisory Team on Strategic Information & Intelligence at UNIDO, United Nations Industrial Development Organization. Early 1996 he established his own consultancy firm Rodenberg Tillman & Associates, strategic management and business research consultants. Throughout the last 6-8 years he has created a global connected network of 450 experts, researchers and business analysts around the globe.



In Fall 2003 Joseph has been appointed to Professor Corporate Intelligence at the MBA Program of UBI, United Business Institutes, in Brussels Belgium and at the University of Novi Sad/Belgrade.

11. Nevenactiviteiten Throughout the years Joseph gave numerous presentations across Europe, Far East and the UTSA, as well as leader of seminars, workshops and master classes. For the Society of Competitive Intelligence Professionals he was speaker in Rome, Vienna, Paris, Brussels, London, Amsterdam, Munich, Los Angeles and Washington, at Management Center Europe in Brussels, IIR and Euroforum in Amsterdam, Paris and London, Frost & Sullivan in London, University of Paris, VisioninBusiness London – Geneva, University of Perugia Italy, University of Novi Sad/Belgrade, Hanoi/Vietnam. In the Netherlands at Erasmus University, Webster University, Netherlands Institute of Marketing, Committee of Registered Marketeers of NIMA, NIMA Marketing & Research Group, Industriële Groote Club Amsterdam, Chambers of Commerce in Brussels, Utrecht, Rotterdam and Perugia Italy and The National Business Intelligence Congresses in Amsterdam, Rotterdam and Utrecht.

12. Publicaties Joseph Rodenberg had publications in Competitive Intelligence Magazine, Competitive Intelligence Review, Dutch business magazines such as Management View, Elan, FEM, Tijdschrift voor Marketing, Information Professional, NieuwsTribune, Food Personality, Financieele Dagblad, Onderzoek, PEM, Dutch Strategy Forum, Belgian Trends, Marketing Tribune, Management Development, EuropeanCEO and many others. In 2000 Joseph published the first book on the topic Business and Competitive Intelligence in the Dutch language with the title “Business and Competitive Intelligence, management discipline in the 21st Century “. In March 2004 Joseph published his second book “Enterprise Intelligence, creating the intelligent and alert company“. In summer 2007 his third book will be published “Competitive Intelligence and Senior Management.



Curriculum Vitae

Smit 1. Datum 1 juni 2007 2. Naam Jan Olav Smit 3. Nationaliteit Nederlands 4. Geboortedatum 22 mei 1960 5. E-mail adres [email protected] 6. Adres Van Ravelingenstraat 6, 2332 PW Leiden 7. Gevolgde opleiding / diploma’s 2007 Large Scale Interventions, SOL 2005 Telesales, SalesQuest 2004 Management Drives, Visser Copini 2003 Dynamiek binnen Teams en groepen: toegepaste psychoanalyse voor adviseurs (vervolg), Ooa 2002 Dynamiek binnen Teams en groepen: toegepaste psychoanalyse voor adviseurs, Ooa 2002 MBTI-test 2000 certificering LSI 1 + 2, OCI, GSI (gedrags-, cultuur- en groepstoetsen), Doedijns 2000 – heden ICC, Orde van Organisatiekundigen en - adviseurs (Ooa) 1995 – 2001 Permanente Educatie in Bedrijfskunde bij het IBO 1986 – heden seminars en kortlopende cursussen 1994 Hoofdopleiding Bedrijfskunde bij het IBO 1990 Training voor bedrijfsopleiding bij Schouten & Nelissen 1990 VOA 1987 AMBI I.1 en HE.2 1986 Vrije Academie te Den Haag, Grafische Vormgeving 1986 HTS Rijswijk, werktuigbouwkunde VWO, Revius College, Deventer HAVO, Revius College, Deventer 9. Lidmaatschap beroepsvereniging Lid Orde van Organisatiekundigen en Organisatieadviseurs (Ooa) Lid van The Society for Organisational Learning Netherlands. 10. Werkervaring 1999 – heden



Consultancy for Teams te Leiden Eigenaar, zelfstandig organisatieadviesbureau met belangrijkste aandachtsgebieden TeamManagement, Training en Advies. Samenwerkingsverbanden met o.a. � EnergieQ (www.energieq.nl) � Rendement uit Talent BV (www.rendementuittalent.eu) � VanAcquoy Organisatie-ontwikkeling, te Gasselte � Adviesgroep Grafimedia bv, te Breukelen Gastdocent Instituut voor Bedrijfskundige Opleidingen (IBO, te Zeist) Gastdocent Leergang risicomanagement, Post HTO Haagse Hogeschool Gastdocent Management, Hogeschool Leiden Gastdocent NIVE, Rijswijk Aard van opdrachten: � visieontwikkeling, strategiebepaling � organisatiediagnose � herinrichting van (productie)processen � cultuurintegratie, veranderingsprocessen � teambuilding, begeleiding en coaching � workshops, trainingen 1988 - 1998 GEA adviesgroep bv te Weesp, Senior organisatieadviseur; verantwoordelijk voor het zelfstandig en in teamverband acquireren, onderzoeken, adviseren en implementeren van adviesopdrachten. Speciale aandacht voor primaire en ondersteunende processen van uitgeverijen, studio’s en grafische productiebedrijven. Daarnaast specifieke interesse binnen corporate organisaties met betrekking tot communicatieprocessen, documentproductiecentra en multimediafuncties. Projectleider van diverse projecten ten behoeve van de Grafimedia Branche. Invoeren van systemen ten behoeve van doorlooptijdverkorting binnen productie-omgevingen. Voeren van klankbordgesprekken. Ontwikkelen en geven van zowel open als in-company cursussen en trainingen: organisatiekunde, projectmatig werken, kwaliteitszorg, klantgerichtheid, ordermanagement, logistiek, commercie, communicatie, technologie en multi media. Organiseren van seminars en workshops, schrijven van artikelen en presenteren. Studentenbegeleiding bij afstudeeropdrachten. Gastdocent Grafische Management Opleiding (GMO) te Tilburg. 1986 - 1988 Nederlands Drukkerij Bedrijf bv te Zoeterwoude,



Stafmedewerker Organisatie & Efficiency; verantwoordelijk voor normontwikkeling, begeleiden projecten werkgroepen gericht op integrale kwaliteitszorg. Hoofd afdeling Prepress; verantwoordelijk voor technische en productieaansturing, investeringen, advies en implementatie van nieuwe technologie en relatiebeheer. 1986 Multec, Uitzendorganisatie voor technisch kader te Delft, Intercedent 11. Nevenactiviteiten Bestuurslid Kunstschaatsvereniging Rijnland Manager showteam ‘Dynamic Shows’ 12 Algemeen Jan Olav begeleid managers en projectleiders die worstelen met hun team om beter samen te werken waardoor ze hun succes kunnen vergroten. Hij ondersteunt organisaties bij het duurzaam inrichten en onderhouden van (zelfrealiserende) teams in de vorm van teammanagement, training en advies. In zijn praktijk krijgt hij vaak te maken met organisaties die een cultuur van ondernemend handelen willen creëren. Daarbij wordt zelfstandigheid in dienstverband gerealiseerd door een fit aan te brengen tussen persoonlijke kwaliteiten, ambities en klantvraag. Hij helpt professionals, teams en organisaties excelleren.



Curriculum Vitae

Snijders

1. Datum 4 juni 2007 2. Naam Jan Snijders 3. Nationaliteit Nederlander 4. Geboortedatum 12 april 1947 5. E-mail adres [email protected] snijders.magma.org 6. Adres Oude Postweg 207 3711 AG Austerlitz 7. Gevolgde opleiding / behaalde diploma’s • Civiele Gezondheidstechniek, Technische Hogeschool (nu universiteit) Delft (1973) • Besliskundig analist bij het Adviesbureau voor Kwaliteitsbeleid en Besliskunde, Van Ettinger en Sittig / Stichting Mathematisch Centrum (tweejarig, 1977) • Na-ervaringsberoepsopleiding Organisatiekunde bij de Stichting Interacademiale Opleiding Organisatiekunde (SIOO, tweejarig, 1983) • Diverse seminars zoals: Besliskunde (TH-Twente, 1975), Mintzberg on Management (MCE, Brussel, 1992), Kotler on Marketing (MCE, Brussel, 1994), State of the Art seminar Management and Change (SIOO, 1996), Verandermanagement (7 seminars Universiteit Utrecht van Focus Conferences,1998), Management autoriteiten van formaat (4 seminars van Focus Conferences, 2004/2005 Porter, Mintzberg, Kaplan en Covey) • 9. Lidmaatschap beroepsvereniging 1983-2006 lid van de Orde van organisatiekundigen en –adviseurs en gecertificeerd management consultant 10. Werkervaring Huidige functies Sinds 1991 gevestigd als zelfstandig interimmanager en organisatieadviseur Medeoprichter, lid en voorzitter (t/m 2004) van MAGMA Coöperatief u.a., Gangmakers in Verandering (sinds 1997) Docent management en organisatie bij het Post Hoger Technisch Onderwijs van de Haagse Hogeschool (risicomanagement), bij het Instituut voor Bedrijfskundige Opleidingen en bij het NIBE/SVV Ervaring



1992 t/m 2004 programmaleider bij het Instituut voor Bedrijfskundige Opleidingen te Zeist 1987 t/m 1999 kerndocent van het SIOO, later Publiek Domein te Utrecht 1988 t/m 1990 mede-eigenaar en directeur Holding Externe Management Partners en directeur EMP-Organisatie Advies b.v te Zeist (voortzetting van de eerdere maatschap) 1984 t/m 1987 medeoprichter van de Maatschap Viehoff-Snijders Consultative Management Group te Zeist 1981 t/m 1983 hoofd Binnendienst Distributie, tevens plaatsvervangend hoofd Distributie bij de Drinkwaterleiding van de Gemeente Rotterdam 1974 t/m 1983 hoofd Afdeling Onderzoek en Planning bij de Drinkwaterleiding van de Gemeente Rotterdam 11. Nevenactiviteiten • Voorzitter Austerlitz Belang • Bestuurslid Utrechtse Vereniging van Kleine Kernen • Lid van het Regionaal Overleg Consumenten Openbaar vervoer (ROCOV) 12. Publicaties • In de periode na 1983: publicaties in het Tijdschrift voor Marketing, Bedrijfskunde, Personeelsbeleid, Studieplan PTT Telecom (thans KPN Telecom) en de ARD cyclus van de Rijksoverheid • In de periode 1974 t/m 1983: diverse publicaties in het vakblad H2O van de Drink- en Afvalwatersector



Curriculum Vitae

Ven, van de 1. Datum June 23th 2005 2. Naam Arco van de Ven 3. Nationaliteit Dutch 4. Geboortedatum 12-6-1964 5. E-mail adres [email protected] 6. Adres Het Jaagpad 6, 3342 DB H.I. Ambacht, The Netherlands 7. Gevolgde opleiding / behaalde diploma’s Drs Business Economics/1986/Erasmus University Rotterdam/Informationmanagement RA (dutch CPA)/1991/Erasmus University Rotterdam Dr/Erasmus University Rotterdam/Management control 9. Lidmaatschap beroepsvereniging IMA, Royal Dutch Nivra, BAA, EAA 10. Werkervaring 1988 – 1990 (Senior) consultant Ernst-Whinney/Moret Ernst&Young 1990 – 1992 Concern Controller/Finance Director P.Karsten Holding BV 1992 - Partner ACN Management consultants BV Interim assignment as Finance Director/Corporate controller among others at ELQ Mortgages, Dutch Aviation Association (NLA), Dutch Central Intelligent Agency (CRI), Bureau of Statistics (CBS), Rotterdam Municipal Harbour Company Specialisation in start-ups (ELQ), restructuring the Finance Function, designing and implementing performance management systems. 11. Nevenactiviteiten Member of Advisory Board of MAAC Member of Advisory Board of a treasury consultancy company Member of Board of Supervisors of a software company (2003-2005)



12. Publicaties A.C.N. van de Ven, R.W.A. de Korte, L. Paape (2003). Internal/Operational Auditor en de Controller: een kwestie van de juiste mix. In . R.W.A. de Korte, L. Paape, W. Verhoog., (Eds), : 20 over: Internal/Operational Auditing; bijdragen aan governance & control.

A.C.N. van de Ven (2003). Seven misconceptions of management control. In . R.W.A. de Korte, L. Paape, W. Verhoog., (Eds), : 20 over: Internal/Operational Auditing; bijdragen aan governance & control.

A.C.N. van de Ven (december 2003). De adoptie van beheersingsinstrumenten: een eenvoudige keuze? Overheidsmanagement.

A.C.N. van de Ven, E.G.J. Vosselman (24-05-2003) Understanding the adoption of management control packages: Towards an evolutionary framework, paper presented at the 4th ENROAC Workshop on management Accounting Change, 22-24 may Groningen.

A.C.N. van de Ven, E.G.J. Vosselman (24-04-2003) Understanding the adoption of management control packages: Towards an evolutionary framework, paper presented at the annual meeting of the British Accounting Association, April 24th Manchester.

AC.N. van de Ven (2003) Het managen van risico’s: hand in hand met Bazel II. Finance & Control, april 2003, pp 18-23.

A.C.N. van de Ven (2002) De Controller en Adoptie van Beheersingsinstrumenten . Management Control & Accounting, December 2002, pp 13-16.

A.C.N. van de Ven (2002) De betekenis van rationele, institutionele en irrationele factoren bij de adoptie van beheersingsinstrumenten. Maandblad voor Accountancy en Bedrijfseconomie, juni 2002, pp 263-271.

A.C.N. van de Ven, H.C. Kocks (2002) Management van interne beheersing - niet meten maar sturen. De Accountant, april 2002, pp 40-43.

A.C.N. van de Ven (2002) Adoptie van circulerende concepten en instrumenten voor de beheersing van organisaties: meer dan een kwestie van kiezen. Proefschrift Erasmus Universiteit Rotterdam. Promotoren: prof. dr. E.G.J. Vosselman en prof. drs. H.C. Kocks RA.

A.C.N. van de Ven (2001) Kies niet automatisch voor balanced scorecard. De Accountant, november 2001, pp 44-47.



H.C. Kocks, . A.C.N. van de Ven (2001) Integrale Sturing en Beheersing. Het Handboek Accountancy. E1020 blz 1-59.

A.C.N. van de Ven (1999) Organisatie-engineering – Het Rabbit-Hill model , Deventer: Kluwer.

R.J. Schapink, A.C.N. van de Ven (1997) Preparing for the future: the need for alignment; coherence as a competitive force; In Preparing Organizations to Manage the future. New York: International Foundation of Accountants (IFAC) pp 51-64.



Curriculum Vitae

Witlam 1. Datum June 24.2005 2. Naam Feike Witlam 3. Nationaliteit Dutch 4. Geboortedatum May 30.1944 5. E-mail adres [email protected] 6. Adres Endegeesterstraatweg 16A 2342 AJ Oegstgeest The Netherlands Tel.071.5190321 7. Gevolgde opleiding, behaalde diploma’s MBA, Teesside University / The Hague University 1996-1997 DMS, Teesside University / The Hague University 1995-1996 Business Economics, I.B.W. 1978-1980 Personnel Management, I.B.W.1975-1978 Chemical Technology, Polytechnics Institute 1967-1971 Ships Engineer 1964-1966 8. prijzen Best Business Presenter 2003, lAlumni Association The Hague Masters 9. Lidmaatschap beroepsvereniging Nederlandse Vereniging voor Personeelsbeleid (N.V.P.) Platform voor Ondernemers Oegstgeest 10. Werkervaring January 2005 Director & Executive Consultant Witlam HR Solutions & Consultancy 2001-2005 Drector Human Resources Northern Europe acobs Engineering Inc. 2000-2001 Director Human Resources Europe Washington International Inc. 1999-2000 Director Human Resources RE&C Inc. in Cambridge USA 1996-1999 Director Human Resource Programs Europe RE&C Europe, The Hague, The

Netherlands 1990-1996 Production Manager Dow Chemical Botlek 1987-1990 Manager Maintenance & Engineering Dow Chemical Botlek 1984-1987 Manager Human Resources Dow Rotterdam



1983-1984 Compensation Manager Dow Germany 1979-1983 Manager Human Resources Dow Yugoslavia 1977-1979 Manager Human Resources Dow Belgium 1974-1979 Employee Relations Supervisor Dow Chemical The Netherlands 1970- 1974 Shift Supervisor Dow Chemical Terneuzen 1966- 1970 Lead Operator at Shell Chemical Rotterdam 1962- 1966 Ships Engineer 11. Nevenactiviteiten Guest Lecturer at University of Maastricht Guest Lecturer at The Hague University Guest Lecturer at University of Louisville, KY, USA Member Employers Forum Master Programs The Hague niversity Member of Pension Fund Board Jacobs Nederland BV 12. Publicaties Flexible Remuneration Practices at DINA in Yugoslavia, 1981 Multicraft Shift Systems at DINA Petrokemija, 1982 Mnaging Soft Issues at Mergers & Acquisitions, 2001 How to manage your Employability effectively, 2003 Stepping Out of the Box, Eight Keys to Success, 2005



Zwaard

1. Datum juni 2007 2. Naam Dr. Walter Zwaard 3. Nationaliteit Nederlands 4. Geboortedatum 1954 5. E-mail adres [email protected] 6. Adres J.C. van Markenplein 8 2613 AE Delft 015 – 213 15 18 7. Gevolgde opleiding / behaalde diploma’s Doctoraal scheikunde aan de Rijksuniversiteit te Leiden. Promotie in 1983. Van 1982 tot 2005 in deeltijd werkzaam bij de Gorlaeus Laboratoria van de Universiteit Leiden in diverse functies, zoals Hoofd Veiligheid en Milieu, algemeen stralingsdeskundige en beleidsmedewerker, in combinatie met bovenstaande activiteiten. 9. Lidmaatschap beroepsvereniging In 2004 benoemd als lid van de Adviesraad Gevaarlijke Stoffen 10. Werkervaring Advisering van uiteenlopende bedrijven en instellingen op het gebied van veiligheid, ongevalspreventie, gevaarlijke stoffen, arbeidsomstandigheden en risicomanagement. Als docent, cursusleider en examinator verbonden aan diverse post-HBO en postdoctorale opleidingen en cursussen voor veiligheidskundigen, risicomanagers en arbodeskundigen. Participeren (organisatie en uitvoering) in studiedagen en congressen over veiligheid, gevaarlijke stoffen en arbeidsomstandigheden. 12. Publicaties Regelmatig publicaties in diverse vakbladen, auteur van verschillende boeken over risicobeheer-sing en arbeidsomstandigheden. Hoofdredacteur van het maandblad Arbo (2005-2006). Hoofd- of eindredacteur van diverse handboeken, zoals de Praktijkgids Arbeidsveiligheid, het jaarboek Arbo en binnenmilieu (tot 2004), het Arbojaarboek en het Handboek Gevaarlijke Stoffen.



(zie verder bijgevoegde lijst) Publicaties A.W. Zwaard boeken

. Risicobeheersing in het laboratorium Met H.P.W. Vermeeren Van Gorcum, Assen, 1986 ISBN: 90-232-2163-X

. Risico-inventarisatie en -evaluatie Met E.T.J. van Kooten en P. van Lingen Praktijkreeks Arbo & Milieu Samsom Bedrijfsinformatie, Alphen aan den Rijn, 1994 ISBN: 90 14 04941 2

. Opsporen en beoordelen van informatie over toxische stoffen Met F.J. Jongeneelen Praktijkgidsen Arbeidshygiëne Nederlands Instituut voor Arbeidsomstandigheden, Amsterdam, 1994 ISBN: 90-6365-079-5

. Bronbestrijding: vrijkomen van toxische stoffen beperken Met Th. J. Heesen Praktijkgidsen Arbeidshygiëne Nederlands Instituut voor Arbeidsomstandigheden, Amsterdam, 1994 ISBN: 90-6365-087-6

. Risico-inventarisatie en -evaluatie ArboAdvies: juridische praktijkreeks voor de arbo-adviseur Kluwer, Deventer, 1995 ISBN: 90-312-1142-7

. Arbodeskundige (m/v) zoekt risico's Met diverse co-auteurs NIA, Amsterdam, 1996 ISBN: 90-6365-118-X

. Gevaren in het laboratorium Ten Hagen & Stam, Den Haag, 1996 ISBN: 90-71694-46-1

. Biologische risico's in de gezondheidszorg en in laboratoria Met F.W.A. Heessen en H.H.M. Meester Praktijkgidsen Arbeidshygiëne NIA-TNO, Amsterdam, 1997 ISBN: 90-6365-158-9



. Laboratoria Arbo-informatieblad 18 Sdu Uitgevers, Den Haag, 1998

ISBN: 90-12-08468-7

. Niet-ioniserende straling Met G. Eggink Praktijkgidsen Arbeidshygiëne TNO Arbeid, Hoofddorp, 2001 ISBN: 90-6743-785-9

. RI&E in 100 vragen Met D. Speetjens Kluwer, Alphen aan den Rijn, 2004 ISBN: 90-13-00740-6

. Veiligheid in 100 vragen Met E. Snelder Kluwer, Alphen aan den Rijn, 2005 ISBN: 90-13-02410-6

. Gevaarlijke stoffen in 100 vragen Met F.H. Fiselier Kluwer, Alphen aan den Rijn, 2006

ISBN: 90-13-02413-0

. Kroniek van de Nederlandse veiligheid Syntax Media, Arnhem, 2007

ISBN: 978-90-77423-52-3

. Veilig en verantwoord werken Met J. van Gijn Syntax Media, Arnhem, 2007

ISBN: 978-90-77423-51-6

artikelen . Diverse wetenschappelijke tijdschriften: 6 artikelen in de periode 1980 - 1983 . Chemisch Weekblad en Laboratorium Praktijk: ca. 60 artikelen en 15 columns in de periode 1986 - 1996 . Maandblad voor Arbeidsomstandigheden, Arbeidsomstandigheden Concreet en maandblad

Arbo: ca. 100 artikelen en ca. 120 columns in de periode 1987 - 2006 . Tijdschrift voor Toegepaste Arbowetenschap: 10 artikelen in de periode 1989 - 1997



. Diverse vakbladen en handboeken: ca. 80 bijdragen in de periode 1987 - 2006



Bijlage b Studiefaciliteiten 1 Voorzieningen 1.1 Materiele voorzieningen Het gebouw De lessen vinden plaats in de moderne lokalen van het indrukwekkende gebouw van de HHS op loopafstand van het station Den Haag Holland Spoor. Een deel van het gebouw is apart gereserveerd en alleen gebruikt door de Contract Unit waarvan Masters Studies deel uitmaakt. Service desk Voor de studenten is er een support desk die open is op werkdagen tussen 9.00 tot 22.00 uur. Deze desk helpt de studenten met alle mogelijke praktische vragen. Voor ICT problemen is er een gespecialiseerde helpdesk die ook ‘s avonds open is. Voor studie voorlichting en problemen is zowel de Master Studies front-office als in moeilijkere gevallen de Course Manager MBK dagelijks op werkdagen beschikbaar. Bij de start van hun programma krijgen de studenten een introductiebijeenkomst. Zij ontvangen dan het studenten handbook, hun studentenkaart, hun bibliotheekpas, hun HHS/THU business card en hun HHS/THU e-mail adresbox. Met hun studenten ID kaart hebben de studenten toegang tot alle faciliteiten van de Hogeschool. Klaslokalen Alle Master Studies lokalen hebben ‘state of the art’ audio and video apparatuur, draadloos internet en laptop computers, die naast lesgebruik aangewend kunnen worden voor het voorbereiden van presentaties enz. De docenten en studenten kunnen gebruik maken van Black Board, een digitale leeromgeving die ook bereikbaar is van buiten de Hogeschool. Studenten hebben in de HHS hun eigen intranet omgeving die regelmatig wordt vernieuwd met allerlei soort informatie die relevant is voor studenten. Aparte computerlokalen, voorzien van PC’s met alle gebruikelijke Microsoft software en Internet zijn beschikbaar in de directe nabijheid van de Masters Studies lokalen. Deze lokalen zijn ook ‘s avonds op werkdagen beschikbaar. ICT Voorzieningen In het hele gebouw zijn werkplekken met computer te vinden. In de bibliotheek of in een aantal computerlokalen kunnen deelnemers tot 's avonds laat terecht. Om de snelle ontwikkelingen op computergebied bij te houden, worden de computers en de software voortdurend vernieuwd en aangepast. Studenten van de Hogeschool kunnen door middel van SURFnet@ vanuit huis tegen minimale kosten gebruik maken van Internet en daarmee dus ook van het netwerk en de e-mailvoorzieningen van de Hogeschool. Daarnaast heeft de HHS via Stichting SURF licenties voor het gebruik van bekende software, zoals Windows en Office, Autocad, (multimedia)ontwikkelsoftware etc. Surfspot.nl is een unieke webwinkel waar studenten ICT-producten tegen de laagste prijzen on-line kunnen bestellen. Bibliotheek De HHS heft een bestand van ongeveer 60.000 titels. Twintig procent daarvan is Engelstalig. De bibliotheek is abonnee op ongeveer 700 vakbladen, weekbladen en kranten. Voorts hebben alle studenten toegang tot het Inter Library Loan (ILL) Systeem, en kunnen gemakkelijk gebruik maken van de Koninklijke Bibliotheek van den Haag, de grootste van Nederland, en



de faciliteiten van de bibliotheekfaciliteiten alle dertien Universiteiten van Nederland. De HHS bibliotheek biedt tevens een ruime keus uit databases en elektronische publicaties. Natuurlijk kunnen alle studenten gebruik maken van het World Wide Web. International Office Bij het International Office van de Haagse Hogeschool kunnen deelnemers terecht voor informatie over buitenlandse onderwijssystemen en -instellingen, subsidiemogelijkheden voor studie en/of stage in het buitenland, visa, verblijfsvergunningen, verzekeringen, de VSB-Beurzen, kortom alles wat met internationalisering te maken heeft. Catering De HHS heeft ruime restaurant en catering faciliteiten die open zijn van 8:00 tot 21:00 uur. Voor koffie, thee en frisdrank zijn er meerdere automaten beschikbaar op iedere verdieping. Deze automaten werken op chip cards die ook gebruikt kunnen worden in de kopieerapparaten. Sport & Fitness faciliteiten De HHS heeft een SportBureau dat een ruime selectie aan sportactiviteiten biedt. Een groot aantal van deze sporten kan worden beoefend in de HHS sporthallen. Er is ook een volledig uitgerust fitnesscenter. Om deel te kunnen nemen aan het sportprogramma kopen de student en sport en/of fitness abonnement. De volgende sporten zijn populair: Aerobics en tae bo, (veld-)hockey, zwemmen, aikido, aquajogging, badminton, schaatsen, step-aerobics, basketball, jazz dance, tafeltennis, fitness, skiën, tennis (indoor/outdoor), golf, snowboarding, volleyball en rock-climbing. 1.2 Studiebegeleiding Voor begeleiding kunnen de deelnemers tijdens kantooruren en lesavonden contact leggen met de docent of het course management. Een afspraak maken kan ook per e-mail. Snel reageren behoort tot de emailetiquette van de staf van de MRM. Studiebegeleiding is een hoofdtaak van de vaste begeleidende MRMdocenten. De deelnemers krijgen actuele informatie tijdens de bijeenkomsten van de vaste docent of per nieuwsbrief in het postvak. Steeds frequenter wordt per e-mail en/of blackbord gecommuniceerd. Lesuitval wordt meestal voorkomen door bij afwezigheid van (gast)docenten vervanging in te zetten. Black Board is een belangrijk informatiekanaal voor spoedeisende berichten. De studievoortgangregistratie en -publicatie middels OSIRIS (september 2007) is in handen van het Masters Studies Front Office.



Bijlage c Modulebeschrijvingen/syllabi



Module beschrijving Master in Risico Management

Academisch Jaar 2007-2008 Module 1.1. Introductie 1. Docent R.J.J. Emmerich RRM 2. Module 1.1 Introductie

3. Start Niveau HBO bachelor

4. Volgende Module RM Alignment

5. Beschrijving Inhoud • Voorstelronde, soort bedrijf, persoonlijke doelstelling; • Uitgangspunten opleidingsprogramma Risicomanagement; • Overzicht programmaonderdelen; • Studiemateriaal; • Studieadvies; • Afspraken m.b.t. werkwijze en uitgangspunten tentamens; • Het wat en waarom van risicomanagement; • Het proces van risicomanagement in hoofdlijnen; • Denken in waardeketen van de organisatie. Proces Kennismaking, presentatie studie in algemeen, fase I in het bijzonder. Korte beschrijving Doel van deze module is in- en overzicht te krijgen in de samenhang van programma aan de hand van het risico-integratiemodel en het 7-fasenmodel, toegespitst op de eerste studieperiode: risico-identificatie in de werkomgeving

IAB Instituut voor Actuele Bedrijfsvoering BVIAB Instituut voor Actuele Bedrijfsvoering BV

introductie en bijstel.introductie en bijstel.

voorbervoorber. . implementimplement..

planontwikkelingplanontwikkeling

Besturing en Besturing en beheersingbeheersing

Primaire Primaire bedrijfsprocessenbedrijfsprocessen

Omgevingsfactoren Omgevingsfactoren o.a. wetgevingo.a. wetgeving

Cultuur Cultuur (o.a. risicohouding)(o.a. risicohouding)

Organisatie Organisatie structuurstructuur

zakelijke waarden zakelijke waarden en belangenen belangen

risicorisico--variabelenvariabelen

selectie risicoselectie risico’’ss

3. Implementatie3. Implementatie

invoeringinvoering

inlereninleren en en toepasstoepass..

evaluatieevaluatie

1. Benoemen werkveld1. Benoemen werkveld

HET RISICOMANAGEMENT INTEGRATIEMODELHET RISICOMANAGEMENT INTEGRATIEMODEL

Klant eisen Klant eisen en wensenen wensen

keuze en invoeringkeuze en invoering

afweging afweging kosten/batenkosten/baten

vaststellingenvaststellingenen aanbevelingenen aanbevelingen

inventarisatie inventarisatie en evaluatieen evaluatie

2. 2. RisicoRisico--analyseanalyse

doelhidoelhiëërarchierarchie

risicorisico--factorenfactoren



IAB Instituut voor Actuele Bedrijfsvoering BVIAB Instituut voor Actuele Bedrijfsvoering BV

Daarnaast spelen persoonlijke kennismaking in termen van persoonlijke ontwikkelingen en leerdoelen belangrijke rollen. Tevens geeft module 1.1 een methodisch overzicht met als doel perspectief te laten ontstaan m.b.t. methoden en technieken, noodzakelijk gedrag en vaardigheidselementen aan de hand van het cursusboek. Verder wordt stilgestaan bij studievormen en studiegedrag, etc. aan de hand van het studenthandboek. Tenslotte worden afspraken gemaakt m.b.t. studiemateriaal en studiewijzer. 6. Gedoceerde eindtermen De eindtermen/leerdoelen voor deze module worden gepresenteerd in een separate tabel in Annex VII van het rapport. 7. Lesschema Geef hier aan per sessie (4 contactuur) hoeveel uur wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

1 2 3 4 5 6 7 8 Frontaal lesgeven 2 Discussie 2 Case study Probleem analyse Toepassen Kritische evaluatie van de

theorie



Project groep Consultancy Kennismaken persoonlijke presentatie P

M

8. Onderwerpen Zie inhoud Thuisopdracht voor aanvang module Bestudeer het cursusboek, het student handboek en modulebeschrjving 1.1. Formuler eventuele vragen. Bereid je persoonlijke presentatie van maximaal 5 minuten in de groep voor inclusief je persoonlijke doelstellingen en verwachtingen. Thuisopdrachten afsluiting module Les 1.1 kent een 3-tal studieopdrachten. De uitwerking van deze opdrachten worden behandeld in les 2.1 van module 2. Opdracht 1 Bestudering van het leerplan. Opdracht 2 Maak een eerste verkenning van interactie van omgeving met organisatie. Case Het benoemen van een bedrijf in z’n dynamische context.

• Benoem een bedrijf of organisatie. • Beschrijf kort de bepalende omgevingsfactoren. • Beschrijf wie de belanghebbende partijen in- en extern zijn. • Beschrijf de doelstellingen van de organisatie. • Beschrijf de bepalende activiteiten. • Beschrijf de essentiële functionaliteiten.

De uitwerking van deze wordt besproken les 2.1 van module 2. Opdracht 3 Het lezen van het boek “Consumentengedrag en marketingstrategie”. 9. Verplichte literatuur Boek: Consumentengedrag en marketingstrategie van J. Paul Peter en Jerry C. OLson (uitgever: Academic Service Boek nr. ISBN 90 5261 101 7 Syllabus

Cursusboek; Student handbook; modulebeschrijving module 1.1.

10. Aanbevolen literatuur

11. Test methode %



Schriftelijk examen □ multiple choice X open vragen Mondelinge test Individuele opdracht Groepsopdracht Praktijkopdracht (individueel of groeps) Presentatie (individuele score) PM Presentatie (groepsscore)

totaal PM 12. Benodigde tijd voor formeel examen 5 minuten 13. Minimum score voor deze module

55 punten

14. Student studielast in uren 16 (inclusief voorbereiden presentatie) 15. Verplichte deelname ja/nee 100%




Academisch Jaar 2007-2008

Module 1.2 Uitgangspunten en Vormgeving 1. Docenten: de heer R.J.J. Emmerich RRM; de heer V. Gangadin MFA MBA; Mevrouw drs. J. Zuidema 2. Module 1.2 Uitgangspunten en vormgeving


4. Volgende Module RM in organisatie context

5. Beschrijving Inhoud De module RM alignment verkent de soorten risico’s, statische en dynamische risico’s, de invloed die deze risico’s hebben en de verschillende aangrijpingspunten daarvan in het bedrijfsproces. Daarnaast wordt de impact van risicobewustzijn, interne maatregelen, (inter)nationale wetgeving, en de gevolgen daarvan op de bedrijfsvoering en de daaruitvoortvloeiende organisatie van risicomanagment bestudeerd in. De hoofdonderwerpen zijn:

1. Ondernemen in een dynamische omgeving; 2. Diversiteit van risico’s en risico vraagstukken; Risicomanagement proces; 3. COSO-model en Risk Appetite definiëren 4. Positionering van risicomanagement in de organisatie en rolpatronen; 5. “Out of Control”: de ENRON film 6. MBTI, persoonlijkheidstest

Proces Oriënteren, bewust maken, de rol van de Risicomanger en de eigen rol, sterkte en zwakte leren kennen. Toepassen van kennis en inzicht, zelfstandig kennis verwerven Korte beschrijving De gemiddelde deelnemer heeft een sluimerend bewustzijn voor risico’s in de eigen onderneming, maar heeft deze als zodanig zelden formeel geïnventariseerd en benoemd en/of daar de mogelijke nare gevolgen van vastgelegd. Bewustmaking en professionele aanpak van risico’s in organisaties en de eigen plaats daarin is hoofdthema in deze module. Les 1 In deze les wordt ingegaan op de dynamiek van de omgeving. Hierbij wordt stilgestaan bij de veranderende wereld en marktontwikkeling. In deze verkenning wordt een beeld gevormd over de invloed van de omgeving op de



organisatie en hoe de organisatie daarop tijdig moet anticiperen. Daarnaast wordt een verkenning gedaan in future-shocks en metasprongen. Risicomanagement vormt in dit proces een belangrijke sleutel. In deze les zal de filosofie van denken en doen nader worden uitgewerkt. De verschillende vormen van risicomanagement zoals risicobeheer, risicomanagement, integraal risicomanagement en Enterprise Riskmanagement worden toegelicht. De les wordt afgesloten met de z.g. Swot-analyse. In les 2 wordt een belangrijke verkenning gedaan naar soorten risico’s, de zogenoemde statische en dynamische risico’s en de invloed die deze risico’s hebben op het bedrijfsproces. Hierin spelen 4 dominante factoren een rol, te weten: Activiteiten, Mens, Organisatie en Middelen. Welke risico’s zijn in het kader van de bedrijfsdoelstellingen aanvaardbaar en welke zijn catastrofaal? Het gaat hierbij om inzicht rond risico vraagstukken en de grens van toelaatbaarheid. De doelstellingen van de organisatie (waardecreatie) staat in dit proces centraal. Verder worden in deze les methoden en technieken nader uitgewerkt en vertaald naar verschillende scenario's. Doel is het zoveel mogelijk kwalitatief maken van risico vraagstukken. Op basis van het z.g. risicoprofiel wordt verkenning gedaan naar de verschillende mogelijkheden en naar de verschillende vormen van risicoreductie en invloed daarvan op het waarde creatieproces van de organisatie. Tenslotte wordt in deze les behandeld het z.g. Risicomanagement proces. Dit wordt ondersteund middels een aantal methodische werkvormen en modellen, zoals: het z.g. integratiemodel en het 7-fasen model. Les 3 Een logische vervolgstap in deze module is de vastlegging van het risicoprofiel: welke risico’s zijn aanvaardbaar en welke zijn catastrofaal, welk risico kan/ wil de organisatie lopen. Het gaat hierbij om inzicht rond risicovraagstukken en de toelaatbaarheid. Dit wordt gedaan door het definiëren van het Risk appetite van de onderneming. . Het Risicomanagement proces , het “in control” houden van de organisatie staat centraal. Dit wordt ondersteund middels een aantal methodische werkvormen en modellen, zoals: • COSO (de 8 stappen van dit model worden grondig bestudeerd en

gereflecteerd naar de onderneming van de deelnemer) • Het integratie model en • Het 7-Fasen model In les 4 wordt ingegaan op de verschillende vormen, positionering en structurering van risicomanagement in de organisatie. Er wordt een verkenning gedaan naar de verschillende toepasbare vormen en gekeken naar de voor- en nadelen. Wat betreft het implementatietraject wordt een en ander vertaald naar een



“visiedocument” en “roadmap”. Verder wordt in deze les gekeken naar de verschillende taken en verantwoordelijkheden, rolpatronen van de verschillende spelers en het verantwoordelijkheidsgebied van de risicomanager. Tot slot wordt een stappenplan doorlopen implementatie in de organisatie structureert, waarbij de mogelijke specifieke valkuilen worden toegelicht. Les 5 start met de vertoning van de film “ENRON” om de deelnemers er op overtuigende manier op te wijzen hoe snel de zaak “out of control” kan raken en hoe snel je onderdeel kunt worden van fraude. Een forumdiscussie na afloop van de film geeft de deelnemers de kans hun vragen voor te leggen aan een panel van experts. Les 6 Een risicomanager functioneert in een gecompliceerd krachtenveld, zowel binnen als buiten de organisatie. Hij/zij zal diverse rollen op zich moeten kunnen nemen. Deze rollen variëren van zendeling tot coach en van luis in de pels tot facilitator. Dit betekent dat kennis over de eigen gedragspreferenties onontbeerlijk is, daar, gezien de diverse rollen, men niet alleen vanuit de eigen gedragspreferentie zal kunnen opereren. Tevens zal de risicomanager een gedegen kennis moeten hebben in het herkennen en omgaan met de diverse andere gedragspreferenties, wil hij/zij succesvol binnen en buiten de organisatie ‘gehoord’ worden. Voor aanvang van de bijeenkomst (les 6) vullen de cursisten de MBTI test in (zie hieronder voor verdere uitleg). Tijdens de eerste module worden zowel de individuele resultaten als het groepsresultaat d.m.v. een interactief college behandeld. Hierbij maken de cursisten tijdens het college een eigen analyse en geven een korte presentatie t.a.v. ‘hun gebruiksaanwijzing’ voor wat betreft hun eigen preferente gedrag. De groep maakt een eigen analyse over de verwachte kracht en zwaktes tijdens de risicomanagementopleiding. Aanvullende informatie Myers Briggs Type Indicator Wat is MBTI ? Hoe mensen op het werk presteren hangt niet alleen af van hun opleiding, vaardigheden en ervaring, maar wordt ook in hoge mate beïnvloed door hun eigen aard en voorkeuren. Deze aangeboren voorkeuren bepalen hoe wij situaties waarnemen, welke besluiten we nemen en wat onze grondhouding is ten opzichte van onze omgeving. Persoonlijke voorkeuren liggen aan de basis van onze gedragingen. Zijn we extravert of introvert? Of zijn we meer geneigd realistisch en op feiten gebaseerd te denken, of richten wij ons liever op het creatieve en vernieuwende. Zijn we meer taakgericht of juist mensgericht? Nemen wij onze besluiten op basis van logica en analyse, of laten wij ons leiden door menselijke waarden? Voelen wij ons prettiger in een gestructureerde werkomgeving of zijn we productiever als we flexibel en spontaan kunnen reageren? Meten van persoonlijke voorkeuren Al deze vragen en nog heel wat meer kunnen worden beantwoord door de Myers Briggs Type Indicator. De MBTI is gebaseerd op het werk van C.G. Jung over psychologische typen. Het is wetenschappelijk gevalideerd, zeer nauwkeurig en betrouwbaar en het is het meest gebruikte instrument in zijn soort. Door middel van een vragenlijst meet de MBTI de basisvoorkeuren van mensen in vier verschillende dimensies: de extraverte – introverte dimensie meet hoe mensen hun energie en aandacht richten, de schaal van gevoel – intuïtie



beschrijft de wijze waarop mensen informatie in zich opnemen of welke soort waarneming zij prefereren; de dimensie denken – voelen geeft informatie over hoe mensen besluiten nemen; en de dimensie beoordelen – waarnemen geeft een beeld van de levensstijl en manier van werken. De MBTI meet de voorkeur van iemand in elk van de vier dimensies. Door de combinatie van individuele voorkeuren wordt iemands type bepaald. Er bestaan zestien verschillende typen die worden gekarakteriseerd door de dynamische verhoudingen tussen de gemeten voorkeuren. Elk type vertoont zijn eigen sterke kanten, zwakheden, leiderschapsstijl, ontwikkelingsvermogen, enzovoorts. Gedrag vanuit de voorkeuren Vanuit de voorkeuren die iemand heeft kan men bepaalde gedragsneigingen afleiden. Bijvoorbeeld: extraverten zijn eerder geneigd zich natuurlijk op te stellen tegenover de buitenwereld van mensen en dingen. Ze zijn op actie gericht, voelen zich prettig in een team en hebben een aangeboren vaardigheid om te communiceren en te netwerken. Introverten daarentegen zijn over het algemeen meer aangetrokken tot de innerlijke wereld van gedachten en denkbeelden en zij werken goed met ideeën. Ze voelen zich prettig als zij alleen werken en dragen bij door diepgang en grondigheid te leveren. Mensen met een voorkeur voor het feitelijke waarnemen vertrouwen op feiten. Ze zijn realistisch, houden van een systematische aanpak, maar kunnen wel eens een gelegenheid of nieuwe mogelijkheid mislopen. Degenen die kiezen voor intuïtieve waarneming hebben een natuurlijk talent om trends op te merken en mogelijkheden te zien maar zij moeten misschien nog meer discipline ontwikkelen om hiermee aan de slag te gaan. Voorkeuren en taken Afhankelijk van iemands type kan hij zich meer of minder prettig voelen binnen een bepaalde baan, taak, of team, of heeft hij liever de ene specifieke organisatiestructuur dan de andere. Onderzoek heeft aangetoond dat bepaalde eigenschappen of kwaliteiten in een persoon in verband staan met voorkeuren. Eigenschappen zoals afhankelijkheid, formeelheid, een sterk ego, voorzichtigheid, vastberadenheid, een passieve opstelling, achterdocht, grondigheid, opstandigheid, samenwerking, beheersing, vernieuwingsdrang, enzovoorts, staan allemaal in verband met bepaalde voorkeuren. De MBTI kan daarom helpen om de eigenschappen van een persoon of team af te stemmen op de eigenschappen van een taak of opdracht. De MBTI toont niet alleen voorkeuren en typen, maar ook de dominante en zwakkere functies. Dit geeft teams en/of personen waardevolle feedback over natuurlijke talenten en verdiensten, terwijl het tegelijkertijd blinde plekken aanwijst en gebieden waar groei en ontwikkeling mogelijk is. De MBTI binnen teams Op het niveau van het team is de MBTI vooral nuttig omdat het de ontwikkeling van een heterogene teamstructuur mogelijk maakt, het versterkt tolerantie en begrip voor verschillen en maakt synergetische samenwerking mogelijk. Myers Briggs beoordelingen voor teams, afdelingen, groepen of commissies geven samengestelde resultaten, waarin een oververtegenwoordiging of ondervertegenwoordiging van bepaalde typen en talenten en potentiële wrijvingspunten worden getoond. Daarnaast geeft het aan hoe deze kunnen worden overwonnen en geeft het de sterkten en zwakheden van het team weer, evenals mogelijke oplossingen hiervoor.



6. Gedoceerde eindtermen De eindtermen/leerdoelen voor deze module worden gepresenteerd in een separate tabel in Annex VII van het rapport. 7. Lesschema Geef hier aan per sessie (4 contactuur) hoeveel uur wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

Les 1 2 3 4 5 6 Frontaal lesgeven 1 1 2 1 1 Discussie 1 1 1 1 2 0.5 Case study 0,5 1 Probleem analyse 0,5 1 1 Toepassen 1 1 1 1 Kritische evaluatie van de

theorie 1

Project groep Consultancy Film 2 Persoonlijke presentatie 0,5

8. Onderwerpen Les 1: Ondernemen in een dynamische omgeving; • De veranderende wereld • Maatschappelijke- en marktontwikkeling • Trends die een rol zullen spelen in de strategie van bedrijven en instellingen • Future shocks/metasprongen • Het belang van het Risicomanagement denken / filosofie • Denken in waardeketen van de organisatie • De 4 dominante factoren • Het proces van Risicomanagement op hoofdlijnen Les 2: Diversiteit van risico’s en risico vraagstukken; Risicomanagement proces • Ontwikkelingsfasen rond RM • Definities van het begrip risico • Risico perceptie • Indeling van risico’s naar soorten • Risico’s ingedeeld naar aandachtsgebied • Herkennen van risico’s • Risicoacceptatie • Oplossingsvormen • RM als permanente strategie • Het Risicomanagement beleidsplan • De intentieverklaring Les 3: COSO-Model en Risk Appetite • Wat is het COSO-Model en wat is de toegevoegde waarde van dit model? • Wat zegt de theorie over dit model vs. de praktijk? • Analyseren van de 8 stappen in het COSO model • Bepaling risk Appetite • Het stappentraject met betrekking tot het oplossingenplan



Les 4: Positionering van risicomanagement in de organisatie en rolpatronen • Risicomanagement bekeken als proces • Plaatsbepaling in de organisatie • Vormgeving positionering • Implementatieaspecten • Nadere invulling van proces, project en faciliteiten • Taken en verantwoordelijkheden van de risico manager Les 5: Out of Control • De ENRON film • Discussie Les 6: MBTI • Introductie Myers Briggs Type Indicator gedragspreferentie methodiek • Terugkoppeling individuele gedragspreferentie • Terugkoppeling groepsprofiel • Presentatie over eigen gedragsprofiel • Groepsanalyse zwaktes en kracht • Koppeling preferenties aan effectieve communicatiestrategieën • Oefenen met verschillende communicatiestrategieën Thuisopdrachten les 1 Stel een introductie webpagina voor jezelf samen Zet je persoonlijke doelstellingen en verwachtingen voor de cursus in deze pagina. Stuur deze pagina naar de deelnemers in je groep voor de start van module 1.2. Les 2.1 kent daarnaast een 3-tal specifieke opdrachten. De uitwerking van deze opdrachten worden behandeld in les 2.2. Opdracht 1 Maak een verkenning rond de future-shocks en metasprongen. Welke invloed hebben deze future-shocks en metasprongen op de samenleving en de organisatie. Opdracht 2 Maak een Swot-analyse op de case van les 1. Benoem de belangrijkste ex- en interne factoren. Maak op basis van de vaststellingen een confrontatie analyse. Welke potentiële risico’s zijn aan de orde en welke stappen zal deze organisatie moeten maken. Opdracht 3 Afronding lezen van het boek ”Consumentengedrag en marketingstrategie”. Wat zijn de belangrijkste conclusies, welke instrumenten zou je in het kader van risicomanagement kunnen gebruiken. Thuisopdracht 2



Les 2.2 kent een 3-tal opdrachten. De uitwerking van deze opdrachten worden behandeld in les 2.3. Opdracht 1 Deze opdracht bestaat uit het lezen van het boek “Mastering Risico”. Opdracht 2 Maak een verkenning rond de 4 dominante factoren en benoem de invloeden of mogelijke ontwikkelingen en de effecten daarvan op de andere factoren. Opdracht 3 Maak aan de hand van het integratiemodel en het 7-fasen model een uitwerking welke gebaseerd kan zijn op een werkelijke- of fictieve organisatie. Maak een korte presentatie hieromtrent. Thuisopdracht 3 Bestudeer Syllabus van V. Gangadin MFA MBA over COSO als business enabler. Thuisopdracht 4 Opdracht 1 Afronding lezen van het boek “Mastering Risico”. Wat zijn de belangrijkste conclusies, welke instrumenten zou je in het kader van risicomanagement kunnen gebruiken. Opdracht 2 Maak een implementatieplan voor risicomanagement. Een en ander kan gebaseerd zijn op een werkelijke- of fictieve organisatie. Maak een korte presentatie hieromtrent Opdracht 3 Benoem eventuele valkuilen bij de invoering van risicomanagement. Thuisopdracht 5 geen Thuisopdracht 6 Vooraf dient de MBTI test ingevuld en opgestuurd te worden Huiswerk voor na het college betreft het uitproberen van diverse communicatiestrategieën en, via een bij te houden dagboek , het rapporteren hiervan. 9. Verplichte literatuur Boek

Risicomanagement druk 2, ISBN: 9020732897, P. Claes Consumentengedrag en marketingstrategie ISBN : 90 5261 101 7 Auteurs : J.Paul Peter

en Jerry C. Olson Mastering Risico ISBN : 90 254 6230 8 Diverse auteurs

Syllabus

modulebeschrijving Syllabus van V. Gangadin MFA MBA over COSO als business enabler Artikel: ‘Het karakter van managers langs de meetlat’. Het financieele Dagblad van



donderdag 13 juli 2000.


Life types : welk type bent u ? Jane Kummerow and Sandra Krebs Hirsch ISBN :9058713938

Work types: welk type bent u ? Jane Kummerow and Sandra Krebs Hirsch ISBN : 905871084x

11. Test methode %

Schriftelijk examen □ multiple choice X open vragen les 1,2,3,4,5 80 Mondelinge test Individuele opdracht les 6 8 Groepsopdracht les 6 2 Praktijkopdracht (individueel of groeps) Presentatie (individuele score) les 6 10

totaal 100 12. Benodigde tijd voor formeel examen 4 uur 13. Minimum score voor deze module

55 punten

14. Student studielast in uren 117 (inclusief tentamen) 15. Verplichte deelname ja/nee 100%




Academisch jaar 2007 – 2008

Module 1.3 Management & Organisatie en risico 1. Docent dhr. Ir. J. Snijders; Dhr. Drs. G.A. Hiltermann; Mevr. M.Th. van Griethuijsen

2. Module 1.3 Management & Organisatie en risico

3. Start Niveau Uitgangspunten en vormgeving (module 1.2)

4. Volgende Module Risicoanalyse & modellen (module 1.5)

5. Beschrijving Inhoud

1. Management & Organisatie I, risicoaspecten in Ontwikkelingsfasen 2. Management & Organisatie II, risicoaspecten in Structuren 3. Management & Organisatie III, risicoaspecten in Projectmanagement 4. Management & Organisatie V, risico-identificatie in financien 5. Management & Organisatie VI, informatiebronnen in financiëel management 6. Management & Organisatie VII, risicoaspecten in Wet- en regelgeving

Proces Toepassen van kennis en inzicht, oordeelsvorming, zelfstandig kennis verwerven. Korte beschrijving Module 1.3 behandelt verschillende aspecten van de organisatie: De eerste drie lessen geven inzicht in de organistatie: de vormen, ontwikkeling en projecten. In de eerste les wordt ingegaan op het diagnosticeren van de organisatie, de verschillende organisatievormen en configuraties (typologieën van organisaties) hun specifieke kenmerken en mogelijke dilemma’s. Daarnaast wordt ingegaan op de contingentie ( =situationeel) factoren die bepalend zijn voor de te kiezen configuratie. Misfit tussen structuur en contingentiefactoren is een bron van risico’s. Tenslotte wordt ingegaan op BPR als middel om de efficiency te verhogen en daarmee de doelbereiking van de organisatie te verbeteren. In de tweede les wordt ingegaan op de diverse ontwikkelingsfasen van een organisatie met de op de fase overgangen optreden crisissen die een verandering van de managementstijl nodig maken. Een groot deel van de tijd wordt verder ingeruimd voor de behandeling van de organisatieculturen volgens de kwadranten van Quinn en Cameron: Familiecultuur, adhocratie cultuur, hiërarchische cultuur en marktcultuur. Het herkennen en diagnosticeren van de cultuur en het bepalen van ontwikkelingsrichtingen. In de derde les wordt ingegaan op de algemene kenmerken van projectmatig werken. Vervolgens wordt de les toegespitst op het hanteren van de Prince 2 aanpak. Ingegaan wordt op de processen (de fasen, het managen van de productleveringen en de grenzen en de planning), de componenten (waaronder de business case en het managen van de risico’s en de projectbeheersing)



Les 4 en 5 gaan over geld. Het grootste risico op aarde is de combinatie mensen en geld. In deze module wordt deze combinatie ontrafeld in risicofactoren, waarbij geld de leidende rol speelt. In onderdeel 4 en 5 wordt risico identificatie in financiën bestudeerd. Les 4 behandelt de het gedrag van mensen, de financiële verleidingen en de fraudedriehoek en les 5 de informatiebronnen, financiële verslaglegging en verantwoording en de rol van de accountant daarin. Les 6 De gemiddelde deelnemer heeft van de meeste weten regelgeving gehoord. Vaak blijft het bij een aantal kreten zoals SOX, Tabakblatt, Basel II, zelden wordt echter dieper uitgespit wat de weten regelgeving inhoudt en welke impact dat voor de instelling met zich meebrengt. De Module risico aspecten in weten regelgeving geeft een overzicht van alle weten regelgeving. De risico aspecten van deze weten regelgeving worden verkend. Tevens wordt aandacht besteed aan de impact die het voldoen aan deze weten regelgeving (compliance) op organisatie, processen en mensen heeft. Wet en regelgeving bij banken, verzekeringmaatschappijen, pensioenfondsen, beleggingsinstellingen, vastgoed en leasing moeten bestudeerd worden. De invloed van de weten regelgeving op corporate governance en het risicomanagement beleid van voornoemd instellingen wordt nader bestudeerd. De hoofdonderwerpen zijn: Sarbanes Oxley Act (SOX) Code Tabaksblatt Compliance Basel II WID/MOT WFd Mifid Solvency II 6. Gedoceerde eindtermen De eindtermen/leerdoelen voor deze module worden gepresenteerd in een separate tabel in Annex VII van het rapport. 7. Lesschema Geef hier aan per sessie (4 contactuur) hoeveel uur wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

1 2 3 4 5 6 7 8 Frontaal lesgeven 2 1 2 2 2 2 Discussie 1 1 2 2 1 Case study 1 1 1 1 Probleem analyse Toepassen 1 1 Kritische evaluatie van de

theorie

Project groep Consultancy Film

8. Onderwerpen Les 1: diagnosticeren en structuren



• Kenmerken van diagnosesystemen en enige voorbeelden • Typologieën van organisaties (basis configuraties) • Contingentiefactoren • Koppeling contingentiefactoren en typologieën • Business proces redesign met resultaten, principes, aanpak en (on)mogelijkheden Les 2: Ontwikkelingsfasen met managementstijlen en organisatieculturen • Ontwikkelingsfasen organisaties met bijbehorende crisissen en wisseling van

managementstijl • De cultuurassen (flexibiliteit vs beheersing en externe versus interne oriëntatie) • De verschillende cultuurkwadranten (familie, ad hocracy, hiërarchie en markt) • De cultuuranalyse van het eigen bedrijf (vooropdracht) • Fasering van een cultuurverandering en mogelijke maatregelen Les 3: Projectmanagement • Algemeen inleiding projectmanagement • Wat is Prince 2? • Business case • Processen en Organisatie • Planning en beheersing • Risicomanagement

Les 4: identificatie van financiële risico’s • het financiële model van een organisatie • de rol van menselijk gedrag daarin • identificaties van financiële risico’s • zwakke plekken in de organisatie • de fraudedriehoek: mogelijkheid, druk en rationalisatie • financiële functies in een organisatie Les 5: informatiebronnen financiële risico’s • terugkoppeling dagdeel 1 risico-identificatie • informatiebron nr.1: de jaarrekening • balans, resultaat en kasstromen • informatieve gehalte van financiële cijfers • de rol van een accountant Les 6: Wet- en regelgeving • Wet – en regelgeving • Koppeling tussen weten regelgeving en risico management • Wet- en regelgeving: invloed op corporate governance, control/audit/compliance Thuisopdracht 1 Wat is een gezonde organisatie naar jouw idee?, noem een aantal kenmerken plus lezen boek Mintzberg (vetgedrukte tekstdelen) Opdracht achteraf: Analyse contingentiefactoren eigen organisatie en kenmerken van de eigen organisatie, leidend tot een typologie (1 of 2)



Thuisopdracht 2 Invullen en beoordeling van de eigen organisatiecultuur (Organizational Culture Assessment Instrument (OCAI) (hoofdstuk 2 boek)) Plus lezen boek Quinn/Cameron m.n. hoofstuk 1,2 en 3 Geen opdracht achteraf Thuisopdracht 3, vermoedelijk niet vooraf maar achteraf Nog over nadenken: wordt vermoedelijk een beschrijving van een eigen project naar een aantal kenmerken en dan gerelateerd aan Prince 2 Thuisopdracht les 4 en les 5 Voorbereiding: Lees het boek Financieel Management, Kees van Alphen, Academic Service 2004, ISBN 9052613427 Opdracht na dagdeel 1: het identificeren van zwakke plekken in de eigen organisatie en daarover in maximaal 3 minuten mondeling rapporteren. Opdracht na dagdeel 2: bezie jaarverslag eigen organisatie en trek enkele voorzichtige conclusies. 9. Verplichte literatuur Boek

� Les 1: Henry Mintzberg, Organisatie Structuren, Academic Service, eerste oplage 1992, ISBN 90 5261 050 9

� Les 2:Onderzoeken en veranderen van organisatiecultuur, R.E.Quinn en K.S.Cameron, Academic Service, 1999, ISBN 90 5261 291 9

� Les 3: moet ik nog navragen. Boek wat ik wilde gebruiken blijkt een privé uitgave van een bureau

� Algemeen: Management & Organisatie, 8e druk, Doede Keuning, D.J. Eppink � Les 4 en 5: Financieel Management, Kees van Alphen, Academic Service 2004, ISBN

9052613427 � Les 4 en 5: Jatten van de baas, Gijs Hiltermann & Eelco Hiltermann, Academic

Service, te verschijnen in najaar 2007. � Les 6: Brochure KPMG: Actualiteiten weten regelgeving in de financiële sector

2006 � Les 6: Richtsnoeren voor de interpretatie van de Wet identificatie bij dienstverlening

voor belastingadviseurs en accountants incl. de bijlagen voor Syllabus

modulebeschrijving artikelen


De regels en het spel: ISBN 9789047000075, auteur: Pieter Couwenberg, Hein Haenen

11. Test methode %

Schriftelijk examen □ multiple choice X open vragen Mondelinge test



X Individuele opdracht les 1,2,3 50 X Individuele opdracht les 4 en 5 34 X Individuele opdracht les 6 16

Groepsopdracht Praktijkopdracht (individueel of groeps) Presentatie (individuele score) Presentatie (groepsscore)

totaal 100 12. Benodigde tijd voor formeel examen uur 13. Minimum score voor deze module

55 punten






Module 1.4 Methoden van onderzoek

1. Docent: prof.dr. Radjesh (R) Oedit Doebé 2. Module 1.4 Methoden en Technieken (M&T) van onderzoek

3. Start Niveau HBO

4. Volgende Module Research opdracht

5. Inhoud

1. conceptueel ontwerp 2. onderzoekstechnisch ontwerp 3. onderzoeksontwerp 4. M&T van onderzoek en management onderzoeksmodellen

Proces Studenten verwerven, op een interactieve manier kennis en vaardigheden van M&T van bedrijfsonderzoek. Hierbij ligt de nadruk op: - inzicht verkrijgen in het opzetten en uitvoeren van onderzoek; - vaardigheid in het opzetten en uitvoeren van een onderzoek; - vaardigheid in dataverzameling, -verwerking, -analyse en interpretaties; - vaardigheid in het opstellen van een onderzoeksrapport. Korte Beschrijving Deze module biedt een verdieping in het opzetten en het uitvoeren van bedrijfsonderzoek en het rapporteren hierover op een praktische manier. Dit totale onderzoeksproces omvat de volgende belangrijke onderdelen die gedurende 4 dagdelen aanbod komen: - doelstelling en vraagstelling; - conceptueel model formulering; - onderzoeksontwerp maken; - methoden van data verzamelen; - data verwerken en analyseren; - resultaten interpreteren, adviseren (incl. aanbevelen) en rapporteren. Na het volgen van deze module kan de student een bedrijfsonderzoek, op een doordachte, verantwoorde manier, zelfstandig opzetten, uitvoeren en hierover gedegen en onderbouwd rapporteren. Studenten lezen vooraf de literatuur en maken de thuisopdracht(en). Na een introducerend interactief college, bespreken de studenten (in groepen) hun opdrachten, trekken hieruit conclusies en geven adviezen c.q. aanbevelingen aan elkaar onder toeziend oog van de docent. Hierbij faciliteert en adviseert de docent waar nodig. De module wordt afgesloten met een groepsgewijze uit te voeren eindopdracht, uitmondend in een verslag. Op basis van dit verslag wordt beoordeeld in hoeverre aan de eindkwalilificaties is voldaan.



6. Gedoceerde eindtermen De eindtermen/leerdoelen voor deze module worden gepresenteerd in een separate tabel in Annex VII van het rapport. 7. Lesschema Geef hier aan per sessie (=1 dag) hoeveel uur wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

1 2 3 4 5 6 7 8 Frontaal lesgeven 2 2 1 1

Discussie Case study 1 1 1

Probleem analyse Toepassen 1 1 2 3 Kritische evaluatie van de

theorie

Project groep Consultancy Werkcollege

8. Onderwerpen 1. Projectkader (probleemstelling!), doelstelling, onderzoeksmodel en vraagstelling. 2. Onderzoeksmateriaal, onderzoeksstrategie en onderzoeksplanning. 3. Totaal onderzoekstraject incl. de vereiste items van een onderzoeksontwerp. 4. M&T van onderzoek en Onderzoeksmodellen: - Interview; - Observatie; - Enquêteren; - Dataverzameling en data analyse; - Management onderzoeksmodellen. 9. Verplichte literatuur Boek

� P. Verschuren, e.a., Het ontwerpen van een onderzoek, uitg. Lemma. � D.B. Baarda, e.a., Basisboek Methoden en Technieken, uitg.Stenfert Kroese.

Syllabus

� Sheets + cases + voorbeelden van onderzoeksvoorstellen 10. Aanbevolen literatuur M. Saunders, e.a., Methoden en technieken van onderzoek. Uitg. Pearson Education J. Collis, e.a., Business Research, Palgrave Macmillan



D. Cooper, e.a. Business Research Methods, MC Graw Hill H.’t Hart, e.a., Onderzoeksmethoden, uitg. Boom. H. Buuren, van, e.a., Onderzoek de basis, Wolters-Noordhoff. 11. Test methode %

Schriftelijk examen □ multiple choice open vragen Mondelinge test Individuele opdracht

X Groepsopdracht 100 Praktijkopdracht (individueel of groeps) Presentatie (individuele score) Presentatie (groepsscore)

totaal 100 12. Benodigde tijd voor formeel examen Thuisopdracht 1, individueel (ter voorbereiding van college 1): Bestudeer kritisch het boek: Het ontwerpen van een onderzoek: fst 1, 2, 3 en 4 tot paragraaf 4.4. en lees globaal de hoofdstukken 6,7 en 8. Thuisopdracht 2, individueel, tbv van college 2: Pas de behandelde theorie van les 1 toe in je dagelijkse bedrijfspraktijk. Werk aan de hand van een probleemstelling- op het gebied van risico management- het volgende uit: - het projectkader; - een mogelijke doelstelling; - een onderzoeksmodel, vanuit de doelstelling en eventuele (centrale)vragen. Thuisopdracht 3, individueel, tbv van college 3: Pas de behandelde theorie van les 1 en les 2 toe in je dagelijkse bedrijfspraktijk. Werk aan de hand van de probleemstelling van les 2- op het gebied van risico management- het conceptueel en technische ontwerp verder uit. M.a.w., je gaat je verder verdiepen in het onderzoeksmateriaal, de onderzoeksstrategieën en de onderzoeksplanning. Thuisopdracht 4(groepsgewijs), tbv van college 4: Schrijf, groepsgewijs, een referaat in de onderdelen die van belang kunnen zijn bij een praktisch organisatieonderzoek. Dit referaat moet gepresenteerd (ca. 20 min) en verdedigd (ca. 10 min.) worden. De onderdelen zijn: 1. Interviewen; 2. Observeren; 3. Enquêteren; 4. Dataverzameling en data analyse 5. Management onderzoeksmodellen. Het referaat moet op een heldere, toegankelijke en praktisch toepasbare manier bij een bedrijfsonderzoek te gebruiken zijn. Dit kernachtige referaat, per onderdeel, moet voldoen



aan de gangbare eisen en bestaat uit ca. 12 pagina's. Eindopdracht: Beoordeel groepsgewijs, kritisch enkele (voorbeeld)onderzoeksvoorstellen en doe hiervan verslag. Deze beoordeling vindt vooral plaats met behulp van onder andere de vereiste items om een onderzoekvoorstel te maken, de opgedane kennis en vaardigheden tijdens deze module (en ook met de kennis en vaardigheden van andere modulen van deze opleiding). Beoordeling: De weging van de beoordeling is onvoldoende/ voldoende (O/V). Alle onderdelen moeten afgesloten worden met een voldoende (V). - Referaat (thuisopdracht week 4) Verslag: Het verslag en presentatie worden met O/V beoordeeld, op de volgende punten: * Materiaal en Methoden (opzet, wijze waarop de info is verkregen, wat voor soort materiaal, praktijkgerichtheid, betrouwbaarheid, validiteit, etc.) *Resultaten en Discussie (analyse, diepgang, duidelijk, overzichtelijk, voldoende kritisch en praktisch) *Conclusie en Aanbeveling (verantwoord, beknopt, ondubbelzinnig, uitgewerkt en praktijk/doelgericht) * Bruikbaar en praktisch toepasbaar * Reflectie (eigen rol en leerpunten) Presentatie: * Presentatie is praktisch,gestructureerd en duidelijk * Presentatie is doelgericht, afwisselend en interactief * Presentatie heeft een meerwaarde - Eindopdracht Het verslag wordt met O/V beoordeeld, op de volgende punten: * Materiaal en Methoden * Resultaten en Discussie * Conclusie en Aanbeveling * Bruikbaar en praktisch toepasbaar * Reflectie 13. Minimum score voor deze module

55 punten

14. Student studielast in uren 69 uur inclusief opdracht 15. Verplichte actieve deelname ja 100%




Academisch Jaar 2007-2008 Module 1.5 Fase I Opdracht: Risicoanalyse

2. Docent: prof. dr. Radjesh (R) Oedit Doebé 2. Module 1.5 Researchopdracht

3. Start Niveau Methoden van onderzoek (1,4)

4. Volgende Module fase 2, Teamonderzoek en individueel onderzoek

5. Inhoud Van researchopdracht (module 1.4) naar researchontwerp in praktijk: De student doet een risico-inventarisatie in het bedrijf (afdeling) van de eigen werkgever. Deze inventarisatie dient als basisstuk voor een discussie met de directe chef, om te komen tot een researchopdracht en een researchontwerp(=onderzoeksvoorstel) Proces De student maakt zelfstandig, in eerste instantie, een concept onderzoeksvoorstel voor een door het bedrijf en de student afgesproken researchopdracht (zelfsturing, zelfstandig kennis verwerven). Dit voorstel wordt voorgelegd aan de opdrachtgever, de docent en de medestudenten ter becommentariëring (communicatie) . Met verwerking van het verkregen commentaar maakt de student een acceptabel onderzoeksvoorstel (toepassen van kennis en inzicht, oordeelsvorming) dat gebruikt kan worden voor de volgende module (zie fase 2): Ontwerpen van maatregelen. Toepassen van kennis en inzicht, oordeelsvorming, communicatie, zelfsturing, zelfstandig kennis verwerven Korte Beschrijving De student is in de module 1.4, stap voor stap door het onderzoeksproces geleid en heeft de kennis en vaardigheid opgedaan in de M&T van bedrijfsonderzoek. De student is instaat, na de module 1.4, een bedrijfsonderzoek, op een doordachte, verantwoorde manier, zelfstandig opzetten, uitvoeren en hierover gedegen en onderbouwd rapporteren. In module 1.6 zet de student een onderzoek op in de vorm van een voostel volgens de vereiste minimale onderzoeksitems:

1. Het bedrijfskader (incl. adm. gegevens); 2. Het projectkader; 3. Hoofddoelstelling en persoonlijke leerdoelen; 4. Onderzoeksmodel met verwoording en toelichting; 5. Centrale vragen inclusief deelvragen; 6. Onderbouwde onderzoeksstrategie incl. de te gebruiken ‘’specifieke’’ RM

management; 6. (onderzoeks)modellen en methodologieën, m.n. t.b.v. het vergaren; 7. analyseren /verwerken van onderzoeksmaterialen (de twee begrippen,

betrouwbaarheid en validiteit is hierbij belangrijk!); 7. Risicoanalyse en maatregelen om de risico’s te beperken van het onderzoek (incl. de



randvoorwaarden en afbakening van het onderzoek); 8. Onderzoeksfasering, incl. de planning van onderzoeksactiviteiten; 9. Literatuur en andere te gebruiken informatiebronnen.

In de volgende fase kan dit voorstel – indien goedgekeurd- ten uitvoer gebracht worden en hierover gerapporteerd. De opdrachtbeschrijving is opgenomen in bijlage e: opdracht fase 1 6. Gedoceerde eindtermen De eindtermen/leerdoelen voor deze module worden gepresenteerd in een separate tabel in Annex VII van het rapport. 7. Lesschema Geef hier aan per sessie (=1 dag) hoeveel uur wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

total

1 2

Frontaal lesgeven � Discussie 1 2 � Case study

Probleem analyse Toepassen Kritische evaluatie van de

theorie

Individuele presentatie 3 2 Consultancy Werkcollege Research project

8. Onderwerpen De student is voor les 1 reeds voorbereid: Opdracht: het opstellen van een concept onderzoeksvoorstel (zie nr. 5 : inhoud!!) - Les 1: bespreking van de brief en plan van aanpak. - Les 2: presentatie definitieve voorstel en discussie keuze vervolgonderzoek Deze individuele presentatie wordt beoordeeld, ter afsluiting van deze module! Beoordeling De weging van de beoordeling is onvoldoende/ voldoende (O/V). Alle onderdelen moeten afgesloten worden met een voldoende (V). A) Is voldaan aan de vooraf gestelde eisen? De gestelde eisen zijn: • Beschrijving van de organisatie en/of toepassingsgebied, • Doelstelling van het risicomanagementtraject, • Aanpak en gevolgde werkwijze, • Gebruikte methoden en technieken, • Planning van het traject.



B) Daarnaast wordt het rapport beoordeeld op de volgende criteria • Helderheid van de inhoud. • Toepasbaarheid van het rapport in de organisatie. • Mate van gebruik van tools/handvatten uit het lesmateriaal van de leergang. • Implementatiemogelijkheden/borging van het risicomanagementproces in de toekomst. C) Integrale toepassing • Hierbij wordt gekeken of de samenhang van de deelgebieden voldoende zijn

geïntegreerd en • Komen de verschillende aspecten van risicomanagement voldoende aan bod. D) Presentatie: • Presentatie is praktisch,gestructureerd en duidelijk • Presentatie is doelgericht, afwisselend en interactief • Presentatie behandelt –onderbouwd- alle onderdelen van het onderzoeksvoorstel • Presentatie heeft inhoudelijk meerwaarde E) Rollen: • Ervaring in en uitvoering van de MRM rollen 9. Verplichte literatuur Boek P. Verschuren, e.a., Het ontwerpen van een onderzoek, uitg. Lemma. D.B. Baarda, e.a., Basisboek Methoden en Technieken, uitg.Stenfert Kroese. 10. Aanbevolen literatuur M. Saunders, e.a., Methoden en technieken van onderzoek. Uitg. Pearson Education J. Collis, e.a., Business Research, Palgrave Macmillan D. Cooper, e.a. Business Research Methods, MC Graw Hill H.’t Hart, e.a., Onderzoeksmethoden, uitg. Boom. H. Buuren, van, e.a., Onderzoek de basis, Wolters-Noordhoff. 11. Test methode %

Schriftelijk examen □ multiple choice X open vragen Mondelinge test Individuele opdracht Groepsopdracht Praktijkopdracht (individueel of groeps)

X Presentatie (individuele score) 100 Presentatie (groepsscore)

totaal 100



12. Benodigde tijd voor formeel examen nvt 13. Minimum score voor deze module

voldoende

14. Student studielast in uren 20 uur 15. Verplichte deelname ja 100%





Module 1.6 Risico analyse & Modellen 1. Docent: Dhr. ir. M. Mud, Dhr. V. Gangadin MFA MBA 2. Module 1.6 Risico analyse & Modellen


4. Volgende Module Fase 2

5. Beschrijving Inhoud De hoofdonderwerpen zijn:

7. Modellering van risico's: “Introductie risicomodellering” 8. Modellering van risico's: “Kwalitatieve instrumenten en risico management” 9. Modellering van risico's: “Kwantitatieve instrumenten” 10. Modellering van risico's: Budgetteren en Management Control 11. Modellering van risico's: Risicofinanciering

Proces Oriënteren, toepassen van kennis en inzicht, analyse/ oordeelsvorming, controle, en reflectie Korte beschrijving Les 1: “Introductie risicomodellering - instrumenten m.b.t. risico-analyse en risico-management.” Er is een groeiende behoefte aan het objectief in kaart brengen van risico’s op het gebied van bedrijfszekerheid (het voorkomen van storingen,), risico’s voor werknemers en consumenten (procesveiligheid, arbeidsveiligheid, arbeidshygiëne, patiëntveiligheid, productveiligheid) en risico’s voor de omgeving en de continuïteit van de onderneming (majeure risico’s, externe veiligheid). Daarvoor moeten we terug naar de risico’s op operationeel en technisch niveau, de invloed van menselijke factoren en de achterliggende organisatorische factoren gelegen in het management systeem. In de les wordt ingegaan op de analyse van oorzaken van ongewenste gebeurtenissen die kunnen leiden tot verliezen, èn de mogelijkheden om deze risico’s in oorzaak-gevolg modellen weer te geven. Tot slot zal worden ingegaan op de mogelijkheden en beperkingen van risicomodellen voor het maken van beleidskeuzes, het nemen van risicoreducerende maatregelen en het uitvoeren van risicogebaseerde audits en inspecties. Les 2: Methoden en technieken van kwalitatieve risicoanalyse en risico- classificeren In deze les komen verschillende methodes van risicoanalyse aan bod. Onderscheid wordt gemaakt in instrumenten met name gericht op: • technische risico’s (HAZOP, HAZID, FMEA, HFMEA, etc.),



• operationele risico’s (Procedure HAZOP, Kritieke Taakanalyse) en • menselijk handelen en incidentenanalyse (Tripod, SOAT, Prisma, MORT, Storybuilder,

etc.) • organisatorische risico’s en vlinderdas modellen (“Bowtie-modelling). • Kwalitatieve risico-evaluatie (risicomatrix, methode Fine & Kinney) Les 3: Methoden en technieken van kwantitatieve risicoanalyse en risicomodellering In deze les wordt ingegaan op methoden voor scenarioanalyse, en kwantificering van risico’s, om zo een objectiever maatstaf voor het risico te kunnen hebben. Ingegaan zal worden op de verschillende bestaande risicomodellen op het gebied van veiligheidsrisico’s voor medewerkers, omwonenden en overige mogelijk blootgestelde (Quantitative Risk Analysis, ORM (Occupational Risk Model) en brandveiligheid. Ingegaan zal worden in de toepassing, mogelijkheden en beperkingen van kwantitatieve modellen. Hoe bruikbaar zijn kwantitatieve risicomodellen voor het bepalen van beleid, weten regelgeving en/of handhaving? Hoe speelt het kostenaspect een rol? Hoe kunnen we kosten en risico’s voor mensen kwantitatief afwegen? Les 4: Het speelveld van Management control en de het belang van budgetteren wordt in deze module besproken en geanalyseerd aan de hand van theorie en praktijk. Hoe verhoudt Management control zich ten opzichte van het vakgebied Risicomanagement? Wat is het van belang van management control? Hoe kunnen we kosten van risicomanagement inzichtelijk maken en wanneer gebeurt dit in de totale bedrijfvoering? Les 5: Risicofinanciering is geënt op het proces van hoe en op welke wijze kan ik mijn risico’s financieren op een traditionele wijze, naast verzekeren? Wanneer ga ik verzekeren en wanneer kiest de organisatie voor een financieringsvorm? Wat voor impact kan dit hebben voor de onderneming? In welk instrumentarium komen de financieringen naar voren? 6. Gedoceerde eindtermen De eindtermen/leerdoelen voor deze module worden gepresenteerd in een separate tabel in Annex VII van het rapport. 7. Lesschema Geef hier aan per sessie (4 contactuur) hoeveel uur wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

1 2 3 4 5 6 7 8 Frontaal lesgeven 2 1 1 2 2 Discussie 1 1 1 1 Case study 1 1 Probleem analyse 1 1 Toepassen 1 Kritische evaluatie van de 1 1 1



theorie Project groep Consultancy Film

8. Onderwerpen Les 1: Modellering van risico's: “Introductie risicomodellering”

• De oorzaken van ongewenste gebeurtenissen (dominomodel, gatenkaas model) • Modellering van oorzaak en verlies (foutenbomen, gebeurtenisbomen,

vlinderdassen) • Modellering van risico’s ( kwantitatieve vlinderdasmodellen, relationele

diagrammen) • Risico- gebaseerd auditeren (relatie tussen falende barrières en organisatorische

beheersmaatregelen, rating systemen) Les 2: Modellering van risico's: “Kwalitatieve instrumenten en risico management”

• Instrumenten voor de analyse van technische risico’s • Instrumenten voor de analyse van operationele risico’s • Instrumenten voor de analyse van menselijk handelen • Instrumenten voor incidentenanalyse • Instrumenten voor de analyse van organisatorische risico’s • Instrumenten voor de kwalitatieve risico-evaluatie

Les 3: Modellering van risico's: “Kwantitatieve instrumenten”

• Kwantificeren van de risicomodellen • Verzamelen van data ten behoeve van de modellen • Resultaten met Risicomodellen voor het kwantificeren van veiligheidsrisico’s • Kostenoptimalisatie met behulp van risicomodellen • Kwantitatieve risico criteria • Toepassingen en beperkingen van risicomodellen

Les 4: Modellering van risico's: Budgetteren & Management Control

• Wat is het budgetteringsproces? • Wat is Management Control? • Wat is de relatie van budgetteren met risicomanagement? • Wat zijn de succesfactoren voor een riskmanager in het budgetteringsproces? • Welke spelers zijn betrokken in het proces van budgetteren en hoe verhouden deze

rollen zich naar het riskmanagement beleid? Les 5: Modellering van risico's: Risicofinanciering

• Wat is het verschil tussen verzekeren en risicofinanciering? • Wat zijn de variabelen die meegenomen moeten worden als we gaan financieren? • Wanneer gaan we financieren en wanneer verzekeren? • In welk instrumentarium komt financiering naar voren? • Wie managed deze financieringen?

Thuisopdracht les 2 Voer een incidenten analyse uit op een opgegeven case. Kies daarbij één van de aangegeven methodieken en formuleer aanbevelingen voor de risicoreductie..



Thuisopdracht les 3 Maak een vlinderdasmodel van een hoog risico activiteit van de eigen organisatie, met daarin de belangrijkste bedreigingen en barrières. Thuisopdracht les 4 en les 5 Maak een analyse of en zo ja hoe, de risicomanager is betrokken bij het budgetteringsproces voor je eigen organisatie. 9. Verplichte literatuur Boek

Risicomanagement druk 2, ISBN: 9020732897, P. Claes Management Control Regained, de financieel.economische beheersing van complexe

organisaties – een integrale aanpak van theorie en praktijk, Dr. C.P. Lewy Controlling the controllable Groeneweg, J. Fourth Edition DSWO Press, Leiden

University, the Netherlands (1998) Managing the Risks of Organizational Accidents. James T. Reason, ISBN-10:

1840141050/ ISBN-13: 978-1840141054 Syllabus

Modulebeschrijving Handout les 1 t/m 3 Storybuilder en de analyse van ongevallen, Martijn Mud, NVVK-info Feb 2007,

http://www.veiligheidskunde.nl/upl_documents/1611.pdf Storybuilder—A tool for the analysis of accident reports, L.J. Bellamyb, B.J.M. Ale,

T.A.W. Geyer, L.H.J. Goossens, A.R. Haled, J. Oh, M. Mud, A. Bloemhof, I.A., Papazoglou, J.Y. Whiston, http://www.storybuilder.eu/RESS%20storybuilderpaper.pdf

10. Aanbevolen literatuur � C.W. Johnson, Failure in Safety-Critical Systems: A Handbook of Accident and Incident

Reporting, University of Glasgow Press, Glasgow, Scotland, October 2003. ISBN 0-85261-784-4, downloadable for personal use http://www.dcs.gla.ac.uk/~johnson/book/

11. Test methode %

Formeel examen □ multiple choice X open vragen les 1, 2, 3, 4, 5 80% Mondelinge test Individuele opdracht 20% Groepsopdracht Practical Test Presentatie (individuele score) Presentation (group score)


55 punten





Academisch Jaar 2007-2008 Module 2.1 Introductie fase 2

3. Docent 2. Module 2.1 Introductie fase 2

3. Start Niveau Fase 1

4. Volgende Module module 2.2

5. Inhoud 1. Kennismaken (indien nodig); 2. Voorstellen van eigen bedrijfssituatie (incl. Status Risicomanagement, zie

eindopdracht fase 1); 3. Persoonlijke doelstelling studie MRM (evaluatie ten opzichte van

doelstelling fase 1 en (gewenste) ontwikkeling); 4. Uitwisseling persoonlijke ervaring/ evaluatie voorgaande studieperiode; 5. Uitgangspunten opleidingsprogramma fase 2;

• Overzicht programmaonderdelen, samenhang met fase 1 en in fase 2; • Trends in de maatschappij • Statische en dynamische risico's • Benoemen van de bedrijfskritische risico's • Draagkracht van de organisatie/toelaatbaarheidgrenzen • Bestuurbaar maken van risico's Het 7-fasen model • Het risicomanagement beleidsplan

6. Korte introductie van vervolg in fase 3 en 4; 7. Studiemateriaal; 8. Studieadvies; 9. Werkwijze en uitgangspunten tentamens;

Proces Tijdens een discussie wordt fase 1 ge-evalueerd en worden de verwachtingen voor fase 2 geformuleerd. De deelnemers verwerven verder inzicht in de samenhang tussen de diverse fasen en in fase 2. Het overige deel is een huishoudelijke vergadering. Korte Beschrijving Het tweede studiejaar staat in het teken van communicatie en de integratie van risicoaspecten en hun impact in de vier ondernemerscomponenten: “to manage people, money, markets and operations”. Instrumenten voor ontwerp van maatregelen en beleid en een daaraan gekoppeld practicum zijn het logische sluitstuk van fase 2. Fase 2 behandelt de fasen risico “maatregelen ontwerpen” uit de fasen van risicomanagement: - risico-indentificatie - risico-analyse



- risicobeoordeling - maatregelen ontwerpen - maatregelen implementeren - evaluatie De module Gedrag, Communicatie en Commitment geeft tevens een voorzet gegeven in de richting van de fase “maatregelen implementeren”. Verder wordt stilgestaan bij studievormen en studiegedrag en worden afspraken gemaakt m.b.t. studiemateriaal en studiewijzer. 6. Gedoceerde eindtermen De eindtermen/leerdoelen voor deze module worden gepresenteerd in een separate tabel in Annex VII van het rapport. 7. Lesschema Geef hier aan per sessie (=1 dag) hoeveel uur wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

aantal lesuur total

Frontaal lesgeven 1 Discussie 1 Case study

Probleemanalyse Toepassen Kritische evaluatie van de

theorie 1

Projectgroep Consultancy 1 Werkcollege Researchproject Presentatie PM

8. Onderwerpen Zie onder 5. Inhoud. Thuisopdracht Zet je persoonlijke presentatie (waaronder minimaal de punten 1 tot en met 4 genoemd onder het kopje 5: Inhoud van deze modulebeschrijving) in een powerpoint (Web) presentatie en zend deze 1 week voor aanvang van de cursus naar het MRM secretariaat. 9. Verplichte literatuur Syllabus � Studentenhandboek Boek




11. Test methode %

Schriftelijk examen □ multiple choice X open vragen Mondelinge test Individuele opdracht Groepsopdracht Praktijkopdracht (individueel of groeps) Presentatie (individuele score) Presentatie (groepsscore)

totaal nvt 12. Benodigde tijd voor formeel examen nvt 13. Minimum score voor deze module

nvt






Module 2.2 Gedrag, Communicatie, Commitment Docent ing. Jan Olav Smit CMC, drs Jane Zuidema 2. Module 2.2 Gedrag, Communicatie, Commitment



5. Inhoud 1. Communicatie en Commitment 2. Teamrollen en groepsdynamica 3. Percepties veranderen; Peer/team review 4. Rapporten en presenteren 5. Adviesvaardigheden

Proces Naast frontaal lesgeven in de vorm van introducties in de diverse communicatieprocessen worden alle vormen geoefend. De deelnemers verwerven daardoor vaardigheden in meerdere vormen en technieken van communicatie en leren hun sterke en zwakke kanten daarin ontdekken. Toepassen van kennis en inzicht, communicatie, zelfsturing, zelfstandig kennis verwerven Korte Beschrijving Module 2.2. ontwikkelt inzicht in gedrag en handelen waarbij communicatie en commitment belangrijke sleutels vormen. Het “meekrijgen” van de organisatie in risicobestrijding zal voor een belangrijk deel afhangen van de perceptie door de organisatie van de integriteit van de risicomanager. Kennis, (af)leren en gebruik van gedragskenmerken in de vorm van bijvoorbeeld persoonlijkheidselementen, afgeleide teamrollen en de daarmee samenhangende groepsdynamica spelen daarin een doorslaggevende rol. De risicomanager zal op alle mogelijke (en onmogelijke) wijzen informatie uit de organisatie kunnen krijgen. Interviewtechnieken, brainstorming, peer/team review, zijn voorbeelden van de bijbehorende technieken. Inventarisatie, analyse en beoordelen van risico’s zijn nutteloos als deze niet luid en duidelijk in en met de organisatie worden gecommuniceerd. De invoering van risicomanagement vergt, ‘hoe krijg ik de organisatie mee op reis en hoe verkrijg ik in dit proces het nodige draagvlak’. De onderwerpen adviesvaardigheden, rapporteren en presenteren bieden belangrijke sleutels tot vaardigheden en inzicht in de nodige transformatieprocessen. Het deel “Communicatie en commitment” richt zich op relatie- en kwestiegericht zaken onder de aandacht te brengen. Een heldere visie en adequate



communicatievormen spelen in dit proces een belangrijke rol. De vier aspecten van een boodschap en het communicatieproces van ‘horen, zien en begrijpen’, verbale en non-verbale taal, ‘feedback krijgen’ en feedback geven’ in relatie tot risicobeleving zijn onderwerpen. Gesprekstechnieken worden geoefend in het naspelen van conflictsituaties. ook wordt geoefend in gesprekken met hogerhand (effectieve 2-gesprekken). Het creëren van draagvlak en het krijgen van commitment staan centraal. Het deel Teamrollen en groepsdynamica behandelt het belang van de samenstelling van de groep en de ontwikkelingsfasen van een team. Wat zijn de basiskenmerken van een groep. Hoe vindt groepsvorming plaats. Hoe worden groepspatronen zichtbaar. Welke zijn constructief en destructief. Op welke wijze kun je hierop interveniëren. Verder is het voor de risicomanager van belang inzicht te hebben in groepsontwikkeling. Welke krachten spelen hierbij een rol, welke gevoelens. De rol van de leider. Het team in spannende tijden. Les 3 Doel van deze module is om inzicht te krijgen in het psychologische milieu van de organisatie waar zij plannen moeten presenteren. Vanuit de neurologie wordt gekeken hoe percepties ontstaan, hoe deze samenhangen met normen en waarden en wat ‘leren’ oftewel ‘veranderen’ neurologisch betekent. De risicomanager zal in een vroeg stadium oog dienen te hebben voor de mogelijke impact op alle lagen van de organisatie als hij/zij d.m.v. zijn presentatie nieuwe onzekerheden aanbiedt. Tevens maken we een verdiepingsslag t.a.v. het identificeren van zogenaamde winnende scripts, niet winnende/niet verliezende scripts en winnende scripts die organisaties onbewust voor zichzelf hebben geschreven. Hoe identificeer je deze scripts en hoe herschrijf je deze scripts zodat zwakheden benoemd en veranderd mogen worden. Deze module bestaat uit een interactief college. De cursisten brengen tijdens het college stukken theorie in de praktijk d.m.v. opdrachten die ze met elkaar en op elkaar oefenen. Tevens zullen zij met de nieuw opgedane kennis ter plekke elkaars dagboeken (= huiswerk vanuit vorige module ) moeten analyseren en bespreken. Hierbij moeten zij zich steeds aanpassen aan de gedragspreferentie van de ander. Dit betekent dat zij de theorie van module MBTI wederom oefenen. Het onderwerp ‘rapporteren en presenteren” behandelt de verschillende vormen van rapportages binnen de verschillende functionaliteiten van risicomanagement. Hierbij kan gedacht worden aan formele- en informele rapporten / verslagen. In dit kader is het van belang goede uitgangspunten te benoemen hoe een goed rapport tot stand komt en hoe dit effectief gebruikt kan worden. In dit programmaonderdeel wordt geoefend in het schrijven van een rapportage / verslag. Een belangrijk punt is dat de gebruiker / lezer het verslag / rapport kan begrijpen en toepassen. Gebruikersgericht formuleren is dan ook van belang. Als tweede element in deze les gaat het over het presenteren van informatie (wat zijn krachtige presentatiemiddelen en hoe kan men komen tot een overtuigende presentatie). “Adviesvaardigheden” analyseert de diverse soorten adviesgesprekken en adviestechnieken.



De deelnemer maakt kennis met de verschillende MRM rolpatronen, zoals onder andere de rol van zendeling, de rol van de expert, de rol van de coach, de rol van facilitator. Verschillende vormen van interviewtechnieken waarbij luisteren, begrijpen en toepassen zijn ook hier weer belangrijke belangrijke sleutels. Hoe zit het cliëntsysteem in elkaar. Het verschil tussen interne en externe adviseur. Omgaan met het fenomeen weerstand. De structuur van het adviesproces. Veel gebruikte gereedschappen en checklists. Ethiek en de schaduwkant van het adviseren. 6. Gedoceerde eindtermen De eindtermen/leerdoelen voor deze module worden gepresenteerd in een separate tabel in Annex VII van het rapport. 7. Lesschema Geef hier aan per sessie (=1 dag) hoeveel lesuur wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

les 1 2 3 4 5 Frontaal lesgeven 1 1 1 1 1

Discussie 1 1 2 1 1 Case study

Problem analyse Toepassen 2 2 1 2 2 Kritische evaluatie van de

theorie

Projectgroep Consultancy Werkcollege Researchproject

8. Onderwerpen Gedrag en Commitment

• Het introductiegesprek (van Q en RM) • Het verkrijgen van acceptatie • Het laten ontstaan van commitment • Ethiek • Veel gehanteerde interventietechnieken • Motivatieaspecten operationele aspecten • Afspraken met betrekking tot aanpak en uitvoering • Implementatie aspecten

Teamrollen en groepsdynamica

• Inzicht in de omgeving • Het ontwikkelen van zelfinzicht • Basiskenmerken van een team • Teamontwikkeling • Constructief en destructief gedrag • Het team in spannende tijden • Teamrollen • Wisselwerking tussen teamleden



• Het krijgen van commitment • Winnende teams • Leiderschap • Herkennen van individuele kwaliteiten • Omgaan met weerstand

Percepties veranderen; Peer/team review

• Introductie ‘leren’ bezien vanuit de neurologie • Introductie Transactionele Analyse : onderwerpen levensscript van organisaties • Analyse dagboeken • Oefenen met neuronenwolken

Schriftelijk rapporteren

• Het schrijfproces • De probleemstelling • Onderdelen van een projectverslag • Structuur • Formuleren • Wiskundige notaties • Vormgeving van het projectverslag • De rol van de eindredacteur • het gebruik van media

Presenteren

• Het samenstellen van een voordracht • Ontspannen presenteren • Hulpmiddelen • Presenteren in de kennistechnologie • Een voordracht evalueren

Adviesvaardigheden

• Rol directie versus Adviseur • Het cliëntsysteem • Verschil interne en externe adviseur • Het generieke adviesproces • Adviesvaardigheden (tools)

Opdrachten tijdens deze module: Rollenspel Communicatie Presentaties Rapporten 9. Verplichte literatuur Boek

Het groot communicatiedenkboek, Susanne Piet, Prentice Hall (ISBN 90-430-0930-x) De geheimen van de groep, Piet Weisfelt ISBN 9789024417223 Succesvol omgaan met moeilijke mensen in uw werkomgeving, Karen Mannering (ISBN



90-243-7854-0 Feilloos adviseren, Peter Block (ISBN 9052613389 Tips en trucs Presenteren (ISBN 9076050910) Hoe krijg je ze mee? Vijf krachten om veranderingen van het papier af te krijgen,

Annemarie Maas

Syllabus Syllabus Communicatie Helder rapporteren & boeiend presenteren, Universiteit Maastricht Faculteit der

Algemene Wetenschappen Artikel Diagnose van organisatieculturen TA


Managementmodellen voor communicatiee Auteur(s) Carolien Gehrels, Berenschot, Uitgever Uitgeverij Nieuwezijds

Bedrijf der duizend eilanden; verdienen met interne communicatie / Pim Elfferich / ISBN 90 5871 0777 /

Einstein en de kunst van het zeilen Anne de Graaf en Klaas KUNST isbn 90 6665 5682/NUR 808

We lossen het samen wel op door Julie Hay ISBN 9066656085/nur 808 hoofdstuk 1, 2 10, 11

Transactionele Analyse door Ian Stewart en Vann Joines ISBN 9789066652033 hoofdstuk

11. Test methode %

Schriftelijk examen □ multiple choice X open vragen 40 Mondelinge test 20 Individuele opdracht 10 Groepsopdracht 20 Praktijkopdracht (individueel of groeps) Presentatie (individuele score) Presentatie (groepsscore) Dagboeken les 3 10

totaal 100 12. Benodigde tijd voor formeel examen Schriftelijk 120 min.

Mondeling: 30 min 13. Minimum score voor deze module

5.5

14. Student studielast in uren inclusief rollenspel 85 uur 15. Verplichte deelname ja 100%





Module 2.3 Ontwerp maatregelen, Bedrijfskundig

4. Docent dhr drs C. Coumou CMC; Dhr F.Witlam, PhD (cand), MBA; Joseph H.A.M. Rodenberg RM; Dhr. Drs. G.A. Hiltermann; Dhr. Dr A.W. Zwaard

2. Module 2.3 Ontwerp maatregelen, Bedrijfskundig



5. Inhoud Operations 1. Systemen en ICT 2. Control/audit HRM 3. Human Resource Management 4. Cultuur en ethiek Markt 5. Anticipating the dynamics of change in the external environment 6. Anticipating the dynamics of change in the external environment Money 7. Financiële vastlegging, Financiële kencijfers 8. Financiëel management (deel 2) Facilities 9. Veiligheidsmanagement Proces Toepassen van kennis en inzicht, oordeelsvorming, communicatie, zelfsturing, zelfstandig kennis verwerven Korte Beschrijving Module 2.3 bestudeert de basisactiviteiten van een organisate in relatie met de daaraan verbonden specifieke risico’s en de mogelijkheden tot beperking van gevolgen van die risico’s. Omdat deze module de relatie tussen risico en alle bedrijfsactiviteiten legt kan deze module worden gezien als de sleutelmodule, die het snijvlak tussen de activiteiten in de organisatie en de risico’s bestudeert. De (Amerikaanse) annex bij deze module vergelijkt de diverse activiteiten met diverse balsporten: een eye-opener. De module opgedeeld in vier deelgebieden van mangement: Managing People; Managing Markets; Managing Money en Managing operations. “Managing laws” wordt in aparte modules belicht. Managing Operations Centraal in les 1 en 2 staan het toepassen van het proces van risicomanagement binnen een organisatie. Daarbij wordt aansluiting gezocht met bestaande bedrijfsprocessen. Hierbij staat de eigenaar van het bedrijfsproces als verantwoordelijke voor de risico’s centraal.



‘Operations’ richt zich op de feitelijke uitvoering van het bedrijfsproces. Deze uitvoering is het gevolg van een besluit op het ‘tactische’ niveau. Op dat niveau wordt de ‘inrichting van het bedrijfsproces’ vastgelegd binnen de grenzen die op het ‘strategische’ zijn bepaald. Het focuspunt van deze module is daarom de vraag: ‘hoe kan op tactisch niveau optimaal richting worden gegeven aan het bedrijfsproces zodat de (risico)doelen worden behaald. Daarbij wordt ook aandacht gegeven aan de controlerende rol van het tactische niveau ten opzichte van de uitvoering. Bedrijfsprocessen kunnen worden onderscheiden naar de primaire (gericht op de realisatie van de bedrijfsdoelen), de ondersteunende en de besturende processen. Bij het inrichten van deze processen tot operationele werkeenheden, dienen de risico’s te worden beschouwd. Maatregelen tegen onacceptabele risico’s dienen onderdeel te zijn van het ontwerp. De risicomanager zal daarbij de ondersteunende en inhoudelijke bijdrage moeten leveren voorzover die in het proces zelf niet beschikbaar is. De risico’s die voor een proces kunnen worden onderkend zullen steeds behoren tot het proces zelf (de hulpmiddelen, de procesgang, de betrokken medewerkers, de voorschriften en afspraken) of tot het gedrag van een of meer belanghebbenden (stakeholders zoals klanten, interne afnemers, leveranciers en dergelijke). Een complicerende factor is de samenhang die kan bestaan tussen een bedrijfsproces en andere (interne of externe) processen (ketens en netwerken). ICT is een voorbeeld van een ondersteunend proces dat in veel gevallen zeer strak is verbonden met het primaire proces. De twee aspecten van ICT die in het kader van deze module van belang zijn, zijn dan ook: de gebruiker als degene die het hulpmiddel ICT toepast om zijn taak en rol binnen het bedrijfsproces op de afgesproken wijze uit te voeren en de eigenaar van het ICT-proces die ervoor dient te zorgen dat de middelen en faciliteiten binnen de gespecificeerde eisen beschikbaar zijn. Operations is de term voor de feitelijke uitvoering van het bedrijfsproces. Daarvoor zal een optimale samenwerking tot stand gebracht moeten zijn tussen de mensen en de middelen zodat het resultaat van de bedrijfsvoering positief is (tactisch niveau). Gebeurtenissen die kunnen leiden tot afwijkingen tijdens de uitvoering van het proces, worden opgevat als oorzaken van operationele risico’s.

De uitdaging voor het tactische niveau is het realiseren van de strategische doelen. Omdat dit moet gebeuren met beperkte middelen is het zaak bij de inrichting van het bedrijfsproces veel

Operationeel niveau (uitvoering)

Tactisch niveau (inrichting proces)

Strategisch niveau (beleid, richten organisatie)

Formatted: English (U.S.)

Formatted: English (U.S.)



aandacht te geven aan de mogelijke risico’s. (voorbeeld: outsourcing kan helpen een aantal inrichtings- en uitvoeringsproblemen te verminderen maar levert op zichzelf weer vragen op over de manier van samenwerking met de sourcende partij, afspraken en regels, ook op het gebied van onderkende risico’s).

Keuzes bij de inrichting kunnen leiden tot onzekerheden en vragen tijdens de operationele uitvoering. Al bij de inrichting van het proces dient hiermee rekening te worden gehouden. (SLA’s bevatten regels maar in de praktijk blijken er ook nog veel te ontbreken).

Risico’s op operationeel niveau zullen per proces, voor de inrichting daarvan (en periodiek ter evaluatie) moeten worden bepaald. Generieke voorbeelden zijn:

• Slijtage bedrijfsmiddelen

• Ongevallen, fouten (menselijke, technische en organisatorische oorzaken)

• Gebeurtenissen van buiten (brand, storm, water)

• Falende afspraken met leveranciers/dienstverleners

• Bewust verhinderend optreden van mensen

ICT als ondersteunend proces richt zich op de inrichting van deze ondersteuning door het ontwikkelen, aanschaffen en in standhouden van apparatuur, programmatuur en communicatiemiddelen. In de praktijk gelden tegenwoordig de ITIL regels als generieke leidraad voor de inrichting van de verschillende deelprocessen van ICT. Naast de eigen procesvoering geldt dat ICT als ondersteunend proces voortdurend de relatie met de toepassing/gebruikers zal moeten bewaken. Normen voor de inrichting van de beveiliging van ICT zijn tegenwoordig vrijwel steeds gebaseerd op de Code voor Informatiebeveiliging. De centrale te beschermen grootheden daarbij zijn: Vertrouwelijkheid, Integriteit en Beschikbaarheid.

Control en audit is gericht op de instandhouding en kritische beoordeling van maatregelen. Deze maatregelen zijn ingevoerd naar aanleiding van de risico’s die worden onderkend. Een interessant element is dus steeds de vraag in welke mate een maatregel daadwerkelijk kan bijdragen in het verminderen van een risico. Bij control en audit staan drie vragen centraal:

• Past de maatregel in de inrichting van het proces en draagt het bij tot het realiseren van de beoogde doelstellingen?

• Is de maatregel daadwerkelijk aanwezig en kan deze ook functioneren als dat noodzakelijk is?

• Wordt de maatregel in de praktijk nageleefd?

In de praktijk wordt door ICT veel gebruik gemaakt van monitoring als hulpmiddel voor de registratie van gebeurtenissen waarvan de controle activiteit gebruik kan maken. Het resultaat van control en audit is een rapportage die ten behoeve van externe stakeholders ook wel wordt gebruikt als middel om ‘compliance’ te tonen met door toezichthouders gegeven richtlijnen. Naast vormen van interne controle (door eigen medewerkers) kunnen ook externe (onafhankelijke) auditors worden ingeschakeld.



Managing People “Human Resource Management” is een betreurenswaardige Amerikaanse modeterm – past niet in de Nederlandse cultuur (Geert Hofstede) Deze term is echter de laatste tien jaar algemeen geaccepteerd geraakt, omdat het weergeeft dat werknemers een waardevol, soms onvervangbaar bedrijfsmiddel zijn. Effectief human resource management (HRM) is een belangrijk onderdeel van de taak van elke manager. Een HR-strategie is het bewust gebruik van human resources, zodat het bedrijf op de markt een voorsprong op de concurrentie kan krijgen of behouden. Traditioneel hebben RisicoManagement en Human Resource functies in organisaties gescheiden gefunctioneerd. Deze functiegebieden zijn zich nauwelijks bewust van elkaars activiteiten en hun relatieve invloed op zowel de organisatie als op elkaar. In het kader van het organisatiebrede risicodenken moeten deze activiteiten samenwerken om de arbeidsproductiviteit te maximeren en tegelijkertijd het risico van menselijke activiteit zowel voor de werknemer zelf als voor de Organisatie te miteren. In het onderwerp Human Resource Management van deze module worden methoden bestudeerd die de risico’s van werken in een organisatie voor zowel de werknemer/ werkgever als de organisatie in kaart brengt en die de risico’s zoveel mogelijk afdekken. Risico’s in Human Resource Management zijn met name in de aandachtsgebieden, Bedrijfsethiek, Discriminatie, Arbeidscontracten, Werkontwerp, Personeelsbezetting, Prestatiebeoordeling, Carrièreplanning, Beloning, Arbeids-hygiëne, Gezondheid en Veiligheid. Mensen werken in organisaties om eigen doelen en doelen van de organisatie te bereiken. Dit streven kan niet alleen onderling op gespannen voet staan, maar ook met de doelen van de maatschappij. Dit is het werkterrein van de ethiek in organisaties en in RisicoManagement. In het onderwerp ethiek worden oorzaak en gevolg van deze menselijke eigenschappen onderzocht naast mogelijke maatregelen om negatieve effecten te beteugelen.. In deze les zullen de koppelingen gelegd worden tussen dit actuele onderwerp en de operationele bedrijfsvoering. Professor Geert Hofstede werd wereldberoemd met de beschrijving van de vijf dimensies die leiden tot (internationale) cultuurverschillen tussen zowel mensen als organisaties. Het niet (h)erkennen van deze verschillen is een risico dat kan leiden tot mislukken van iedere samenwerking en het niet bereiken van de (organisatie)doelen. Bewustmaking van gevolgen van cultuurverschillen is onderwerp binnen deze submodule. Bedrijfs- of organisatieculturen: Collectieve mentale vóórprogrammering van de leden èn de belanghebbenden van de organisatie (Geert Hofstede)



Onbewuste selectiecriteria – ons soort mensen Managing Markets Het onderwerp risicomanagement en “markets” kan twee kanten op: Risicomangement en marktrisico. Risicomanagement en markt; De eerste (marktrisico) is het risico dat de waarde van een product verandert door bewegingen in de onderliggende marktvariabelen. Onder marktrisico verstaan we onder meer renterisico, prijsrisico, valutarisico en optierisico. Door de regelgeving van de verschillende toezichthouders (IFRS en Basel II) is extra aandacht nodig voor de marktwaardering en marktrisico van operationele handel, funding en de gerelateerde hedge contracten. Hierdoor zullen berekeningsmethodieken gebruikt moeten worden voor portefeuilles en producten die niet op de markt geprijsd worden. Voor verschillende organisaties zijn verschillende marktrisico’s van verschillend belang. Voor banken bestaan de belangrijkste marktrisico’s uit rente-, prijs en valutarisico. Een verzekeraar praat over de toekomstige omvang van de beleggingsopbrengsten in relatie tot de verzekeringsverplichtingen, terwijl een voor een boer de prijsrisico’s op de veiling tijdens oogsttijd het belangrijkst zijn. Een belegger definiëert marktrisico als systematisch risico in tegenstelling tot de niet-systematisch risico’s (uniek risico). Systematisch risico ontstaat door macro-economische factoren en is van invloed op alle beleggingscategorieën. Niet-systematisch risico (uniek risico) daarentegen, hangt samen met de karakteristieken van de individuele belegging in het vastgoed. Deze categorie marktrisico kent dus vele verschillende risico’s en vele verschillende preventiemogelijkheden. Deze eerste marktrisico’s en daarbij horende termen en bestrijdingsmiddelen komen in de diverse modulen verspreid over de opleiding aan bod. De tweede Risico en markt gaat over de organisatie in de veranderende externe markten.



In dit onderdeel wordt ingegaan op het anticiperen op de dynamiek van de veranderingen in de externe business environment. Hoe kan een organisatie een externe focus creëren op de belangrijkste “drivers of change”: markten, klanten, concurrenten, technologie en regelen wetgeving. Immers, de belangrijkste beslissingen worden niet in de organisatie genomen, maar buiten de organisatie. Daarbij gaat het om het continu beschikbaar hebben van de “need-to-know” informatie en kennis op basis waarvan de juiste interpretatie en analyse kan worden toegepast met het doel te komen tot tijdige en betere besluitvorming en acties. Daarin wordt een management stijl gecreëerd van re-actief naar pro-actief zodat de organisatie minder snel verrast wordt door de dynamiek van de veranderingen in de externe omgeving. Daarbij gaat het om het ontwikkelen van verbeterde “insights” en “foresights” in relatie tot markten, klanten, concurrenten, technologie, innovatie, business development, R&D en technologie en regelen wetgeving. Mits goed toegepast betekent dit dat de organisatie in staat is om haar toekomstige concurrentie positie consistent en blijvend te verbeteren. Managing Money Na de identificatie van de financiële risico’s in module 1.3 bestudeert de deelnemer in les 7 en 8 van deze module actuele methoden om financiële risico’s te ontwijken, te voorkomen, af te wentelen, te verkleinen, te accepteren of te dekken. Facilities De laatste les in deze module geeft een algemene beschrijving van het vakgebied veiligheid met aandacht voor de gehanteerde principes en modellen. Beschrijving van het juridisch kader, de relevante actoren en de inpassing in de managementprocessen binnen het bedrijf of de organisatie. Afhankelijk van de primaire bedrijfsprocessen verdienen verschillende "soorten" veiligheid de aandacht. Deze komen globaal aan de orde onder de noemer verliesbeheersing ('loss control'). De verschillende soorten veiligheid worden in één kader geplaatst (systeembenadering; risicomanagement) en de overeenkomsten en verschillen worden benadrukt.

de deelonderwerpen zijn: veiligheid algemeen, interne en externe veiligheid, arbeidsveiligheid en arbo, brandveiligheid.

6. Gedoceerde eindtermen De eindtermen/leerdoelen voor deze module worden gepresenteerd in een separate tabel in Annex VII van het rapport. 7. Lesschema Geef hier aan per sessie (=1 dag) hoeveel uur wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

total

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Frontaal lesgeven 1.3 1.3 2 2 3 3 2 2 2 Discussie 1.3 1.3 2 2 0,5 0,5 2 2 2 Case study 0,5 0,5

Problem analyse pm pm Toepassen 1.3 1.3 pm pm Kritische evaluatie van de

theorie pm pm

Project groep Consultancy



Werkcollege Researchproject

8. Onderwerpen Managing Operations • Terreinafbakening strategie, tactiek, operaties • Voorbeelden van Bedrijfsprocessen, primair, besturend, ondersteunend • Het inrichten van een bedrijfsproces • De rol van informatiesystemen in verschillende bedrijfsprocessen • De elementen van ICT • De organisatie en inrichting van ICT processen • De beheersing van ICT risico’s • De beginselen van (IT) auditing • Toepassen van de theorie op de praktijksituatie van deelnemers. Managing people • Kwaliteit van de arbeid • Wat zijn mogelijke risico’s die samenhangen met arbeid • Hoe ontstaat onbalans in een organisatie • Stijlen van leidinggeven • Wat is HRM en wat beoogt men er mee • Functie van diversiteitmanagement • Aanpak van een veranderingsproces • Kosten/baten optimaal personeelsbeleid • Wat is integriteit / ethiek • Kenmerken van organisaties, hoe integer is de organisatie • Hoe om te gaan met integriteitaspecten • Veranderbaarheid van organisaties • Belonen, waarderen en sanctiebeleid • Ongelijkheid: Machtsafstand groot of klein • Behoefte aan veiligheid: Onzekerheidsvermijding sterk of zwak • Band met anderen: Individualisme versus Collectivisme • Emotionele sekserollen: Masculiniteit versus Feminiteit • Termijn perspectief: Lange -of korte termijngerichtheid Managing Markets • Enterprise intelligence; • Information management / information audit; • Scanning the competitive periphery; • Anticipating on the developments on markets, customers, competition, technology,

regulatory and beyond; • Discussion of case examples; • Humans as the key critical success factor; • Analysis tools & techniques; • How to implement the art of anticipating the dynamics of change in the external business

environment; • How to overcome the barriers.



Managing Money • onderzoek de risico’s • kies voor een beveiligingsniveau • neem maatregelen (administratieve organisatie) • communiceer over die maatregelen (inclusief sanctionering) • controleer de uitvoering (interne controle) • evalueer regelmatig • terugkoppeling dagdeel 3 maatregelen • management control • beslissen, beheersen en verantwoorden • omgaan met risico’s in de financiële besturing van de organisatie. Veiligheidsmanagement • Veiligheid • Doel en toepassingsgebied • Wettelijk kader • Actoren in veiligheid • Risico's en gevaren • Operationele risico's • Managementsystemen • Arbeidsomstandigheden: arbeidsveiligheid, gezondheid, arbeidshygiëne, welzijn • Externe veiligheid • Brandveiligheid • Machineveiligheid, procesveiligheid en productveiligheid • Voedselveiligheid en patiëntveiligheid • Sociale veiligheid Thuisopdracht les 1 en 2 Opdracht (voorbeeld) Zoek via Internet tenminste vijf jaarverslagen van bedrijven met een risicoparagraaf.

• Geef een korte samenvatting van deze risico’s en geef daarop een eigen commentaar • Zijn er verschillen merkbaar die te maken kunnen hebben met de aard van de branches

waarin de bedrijven werkzaam zijn? • Welke aandacht wordt gegeven aan specifieke ICT risico’s? • Is er een verband tussen de genoemde risico’s en het begrip ‘duurzaamheid’? • Is er een verband tussen de risico’s en het bedrijfsimago? • Is er een verschil merkbaar tussen ‘lokale’ en internationaal geldende risico’s? • Welke aanduidingen kunt u in de verslagen vinden omtrent de getroffen of te treffen

maatregelen om de risico’s te beperken? Zijn er opmerkingen in het verslag te vinden over de manier waarop controle wordt uitgevoerd op de werking van de maatregelen? Thuisopdracht les 3 en 4 1. Evalueren en kritisch beoordelen van de Strategisch HRM Policy van de eigen organisatie met de nadruk op diversiteitmanagement, personeelsinformatie en bedrijfsethiek. 2. Schrijven van een werkstuk van ongeveer 3000 woorden, waarin punt 1 verder wordt uitgewerkt en aanbevelingen worden gedaan voor verbetering van de aandachtspunten in perspectief van risico management bij een effectief personeelsbeleid.



Thuisopdracht les 5 en 6 1. Groepen van 3-4 man die werken aan een business case. 2. De groepen selecteren zelf een topic voor 1-2 bedrijven/organisaties. Deze topics kunnen zijn een nieuwe concurrent, nieuwe technologie, nieuwe regelen wetgeving, disruptive changes op een markt. Daarbij gaat het om pro-activiteit inzake toekomstige bedreigingen en/of kansen. Men kan hiervoor ook het eigen bedrijf/organisatie kiezen. 3. De groepen kunnen hiervoor een organisatie benaderen voor een interview wat mogelijke key intelligence topics kunnen zijn, selecteren er een uit op basis van prioriteit of strategische impact. Binnen de groep worden taken verdeeld en afspraken gemaakt hoe de business case wordt aangepakt. 4. Vanuit de probleem analyse verzamelen zij de noodzakelijke informatie, doen de interpretatie en analyse en komen vervolgens tot een concrete aanbeveling voor besluitvorming en te ondernemen acties. Tijdens de college's wordt gedoceerd om de juiste informatie te verzamelen uit de juiste bronnen, hoe de goede interpretaties en analyses te maken, welk analyse tool daarvoor het beste in aanmerking komt en geven dan op basis van het "Executive Decision Model" de concrete aanbevelingen voor te ondernemen acties. Door een dergelijke groepsopdracht uit te voeren krijgt men van uit de theorie en de praktijkcases tijdens de colleges concrete inzichten hoe dit in de praktijk aan te pakken. Beoordelingsnormen: in het "Executive Decision Model" , dat bestaat uit een pagina komen de volgende 5 punten naar voren: 1. Situation description(facts/data/information) 2. Analysis, explanation, interpretation(impact) 3. Options (pathways to a solution) 4. Recommendation(s) ("If I were you, here's what I should do) 5. Negative unintended consequences ( forecast of collateral damage) Deze vijf kernpunten hebben alles in zich om te komen tot een goede beoordeling van een gebeurtenis die zich in de nabije toekomst zal voordoen. Het behoeft zeker niet te leiden tot de beste oplossing, maar het gaat er vooral om dat men de vijf stappen doordacht aflegt. Tijd die hiervoor staat is wat wij noemen de "emerging norm" en betekent dat nadat het topic is bepaald hier maximaal 4 vier uur aangewerkt gaat worden. Thuisopdracht les 7 en 8 Opdracht na dagdeel 7: het ontwerpen van maatregelen om fraude in de eigen organisatie zoveel als mogelijk te voorkomen en daarover in maximaal 5 minuten mondeling rapporteren. Thuisopdracht les 9



9. Verplichte literatuur Boek

Competitive Intelligence and Senior Management; Eburon Academic Publishers / auteur Joseph H.A.M. Rodenberg. ISBN 978-90-5972-192-0. Publicatie datum september 2007.

Financieel Management, Kees van Alphen, Academic Service 2004, ISBN 9052613427 Jatten van de baas, Gijs Hiltermann & Eelco Hiltermann, Academic Service, te verschijnen

in najaar 2007. Personeelsmanagement, 2005, 4e editie, Luis R.Gómez-Meja, Pearson Prentice Hall, ISBN

90-430-0815-x Cultuur en Organisaties, 2005, Geert Hofstede Risicomanagement voor security- en facilitymanagers. Cees Coumou Kluwer 2003 Against the Gods, the remarkable story of risk. Peter L. Bernstein. Wiley Informatiebeveiliging onder controle. Paul Overbeek, Edo Roos Lindgreen en Marcel

Spruit. Prentice Hall/KPMG IT-auditing en de praktijk. Rob Fijneman, Edo Roos Lindgreen en Kai Hang Ho. Academic

Service Grondslagen IT-auditing. Rob Fijneman, Edo Roos Lindgreen en Piet Veltman. Academic

service.

Artikelen

Risicojaarverslag DSM 10. Aanbevolen literatuur

11. Test methode %

Schriftelijk examen □ multiple choice X open vragen les 5, 6 en 9 22 Mondelinge test

X Individuele opdracht les 1 en 2 22 X Individuele opdracht les 7 en 8 22 X Groepsopdracht les 5 en 6 11

Praktijkopdracht (individueel of groeps) Presentatie (individuele score) Presentatie (groepsscore)

X Schriftelijke opdracht van 3000 woorden voor les 3 en 4 22


55 punten



14. Student studielast in uren (inclusief tentamen 149 uur) 15. Verplichte deelname ja 100%



Annex How Ball Games Help Explain the Risks 1 E. Bruce Godfrey Economics Department Utah State University Juggling Your Roles Business owners, face various risks. To get a better handle on managing these risks, it’s easier to think of them as falling into one of five general areas, with each area represented by a ball: Production – basketball Marketing – football Legal/Institutional – baseball Human Relations – playground ball Financial – soccer ball Production: Advanced Strategy Demands Specialized Skills Production risks involve all of those familiar risks associated with the production of a commodity, such as drought, disease, pests, insect damage, hail, frost, fire, and changes in technology. Most producers manage these risks well. Similarly, most of us are familiar with the game of basketball and can handle the basics of the sport – bounce the ball and shoot at the hoop. We also can play a simple game of "HORSE," "21," or one-on-one. But as production risks become more complex, so must our strategies in managing those risks. (Just as knowing how to "shoot some hoop" will not suffice in a full-court basketball game against a talented team.) The Market: A Good Return, or Sacked for a Loss While basketball is or has been played by nearly everyone (young and old, male and female), the same cannot be said for football. The rules of football and the techniques used by successful players are not as well known. Just like football, today's markets have their own language. Terms like options. Forward contracts. Margins. Spreads. All have special meanings that can be puzzling if you haven't studied the playbook. Football is similar, with terms like nickel defense, halfback option, safety blitz and trap blocking. Similarly, have you ever tried to dribble a football? The movements of tomorrow's market can be just as difficult to predict. Does this mean managing market risk is too challenging? No. But the pros rely on special teams, and you can rely on specialists like brokers, marketing consultants and extension specialists to keep your game plan on track and to avoid being sacked. Legal/Institutional Challenges: Playing Hardball Baseball has been called the American pastime, but few of us have played baseball. Instead, we play softball, essentially making baseball (hardball) a spectator sport. The same can be said for the legal system or other actions of government, where we sit and watch

1 This article appeared in Shared Issues, a publication of Philip Morris, available at http://www.philipmorris.com/shared_solutions/ .



zoning laws, environmental regulations, and food safety standards become policy. While we can commonly observe a baseball game without being directly affected by actions on the field, there are times (e.g., a foul ball hit into the stands), when we are adversely affected. The same can be said for legal actions. Even though the baseball is the smallest of the "risk balls," and therefore the easiest to ignore, it is the one that will hurt the worst if it hits you in the head. Human Relations: The Games People Play Most producers commonly observe rather than participate in the development of legal and institutional actions. This is in stark contrast with the management of human risks, which involve working with employees as well as family members. Remember that big red ball we all played with at recess? You could use it for anything: kickball, dodgeball, basketball, volleyball, keep-away...it was pretty flexible and numerous games have been invented for its use. Similarly, the management of human-related risks (working with employees, relationships with family members, etc.) is varied. But, unlike the playground ball, which is soft and rarely results in lasting physical harm, actions taken with respect to humans can be personally devastating. Personal issues can be deceptive; they seem like something we can take for granted, but they can present the most serious, and the most important, risks in our lives. 3 The rule of the playground still applies here: we're never too big to seek help if the game gets too rough. That help could come from family, friends, neighbors, places of worship or counseling professionals. Finances: Is It All Hands-Off? Financial risks are common to most everyone, just as the fast-growing sport of soccer is so common today. Most American adults didn't grow up with soccer, but it ranks as the most commonly played team sport in the world. Managing finances, like playing soccer, looks easy. Simply keep the records you need to file your taxes – i.e., just kick the ball into the goal. But there's more to personal finances than saving receipts and keeping the checkbook balanced – just as there's more to soccer, as any parent knows who has ever been humbled by a 9-year-old's finesse in kicking the ball and running. Providing financial security for retirement, for children's education, for all the unexpected things awaiting us, all contribute to make this area of risk more complex than we initially thought. First Things First: General Principles While there are many differences between the ball games discussed earlier, there also are a number of similarities that apply to managing risk. Team Sports – All of the games mentioned earlier can be played, in some way, by one person. But the games were designed and are most commonly enjoyed when played as a team. The same can be said for managing risk. Coaches – All successful teams are guided by a knowledgeable coach. Most of the people who coach no longer play the game. One reason for this is their decision to become students of the game to learn precisely how the game is being played, share their insights and motivate the players. Many risk management specialists give workshops. At the workshops, these risk management coaches can pass along new insights and help motivate us in the area of risk management.



Know the Rules –Successful teams and successful athletes quickly discover how officials (referees and umpires) are "calling" a game. They adjust to the strike zone in baseball and know how much contact will be allowed on the basketball court. In the same way, we must know what a lender requires in a business plan and what a broker or accountant needs in order to provide good counsel. Know Your Strengths – Each of these types of farming risks requires a different set of skills. And being good in one does NOT necessarily mean you’ll be a whirlwind in another. We need to identify those areas where we have the skills to successfully manage risk, and then put together a team to help us manage risk in areas where our skills aren’t as strong. Think about athletics. Can you name a professional athlete who excels in two sports? Three sports? How about four? Michael Jordan may have been the greatest player ever to pick up a basketball, but he’s no threat to professionals in football or soccer.





Module 2.4 Ontwerp maatregelen, Instrumenten 1. Docent dr. A.C.N. van de Ven RA; Dhr. V. Gangadin MFA MBA; Mw. M.Th. van Griethuijsen CCMM, Mw. drs J. Zuidema. 2. Module Managing Riskmanagment

3. Start Niveau module 2.3

4. Volgende Module fase 4

5. Inhoud

1. Managen van Riskmanagement 2. Managen van Riskmanagement 3. Modulering, van Risico’s VI 4. Risicoprofiel en oplossingen 5. Moduleringvan Risico's VII, Coso, Basel, Sox, etc. 6. Alternatieve Risicofinanciering 7. Kwaliteit

Proces Toepassen van kennis en inzicht, oordeelsvorming, communicatie, zelfstandig kennis verwerven Beschrijving Les 1 en 2: De les ‘Managing Riskmanagement’ behandelt de sturing en beheersing van risicomanagement binnen organisaties. Een effectieve sturing stoelt op kennis van hoe dergelijke systemen binnen organisaties worden geadopteerd, gebruikt en worden aangepast. Onderzoek wijst uit dat het ontwerp en gebruik vaak minder rationeel gebeurt en diverse institutionele factoren een belangrijke rol spelen. Theorievorming uit de economie en sociologie wordt gebruikt om inzicht te geven in ‘accounting change’ en dit te vertalen naar de wijze waarop risicomanagementsystemen kunnen worden gemanaged. Het ontwerp van risicomanagement systemen is veelal gebaseerd op een rationele ontwerpgedachte. Hieraan liggen ten grondslag impliciete gedachten over hoe organisaties dienen te worden beheerst. Het eerste gedeelte van de module wordt besteed aan het bespreken van theoretische inzichten uit de institutionele economie in relatie tot risicomanagement. Het tweede gedeelte handelt over de vraag wat een effectieve beheersingsmaatregel is en wat de invloed van beheersingsmaatregelen kan zijn op andere maatregelen. Met name de discussie over formalisatie (regelgeving) en vertrouwen binnen organisaties komt aan de orde. Het derde gedeelte betreft de behandeling van zeven misverstanden over de beheersing van organisaties. Het vierde en laatste deel gaat in op de vertaling van de behandelde stof naar hoe de sturing en beheersing van risicomanagement kan worden geoperationaliseerd.



Les 5 Moduleringvan Risico's VII, Coso, Basel, Sox, etc. In deze module worden de verschillende risicomodellen bestudeert. Hoofdthema van deze module is het toepassen van de diverse risico modellen bij Basel II, Coso, SOx. Les 6 Alternatieve risicofinanciering Traditionele verzekeringen worden nog steeds verreweg het meest gebruikt om risico's te financieren. Het is echter niet langer vanzelfsprekend dat uit de verschillende mogelijkheden om risico's te financieren zonder meer voor risico-overdracht door middel van een verzekering wordt gekozen en/of mogelijk is. In het algemeen dienen alternatieven voor traditioneel verzekeren zich aan wanneer, gegeven een bepaald risicoprofiel en de feitelijke marktsituatie, andere oplossingen efficiënter zijn en mede daardoor een beter rendement opleveren. Alternatieve risico financieringsoplossingen zijn op maat gesneden en een uitgebreide analyse is benodigd om optimaal te profiteren van de structuren. Daarentegen is er een aantal basis structuren dan wel producten die gebruikt worden om de optimale alternatieve risicofinancieringsoplossing te vinden. Doelstellingen Alternatieve Risicofinanciering ARF kan bijdragen aan de ondernemingsdoelstellingen (complementair met verzekeringen) en kan de aandeelhouderswaarde maximaliseren op de volgende manieren:

• Minimaliseren van de total cost of risk; • Efficiënt gebruik van kapitaal; • Bescherming van de balans; • Bescherming van de omzet;

• Egaliseren (stabiliseren) van de resultaten Les 7 Doel van dit onderdeel in het programma is een integraal beeld te geven over zowel de harde als de zachte kant van een kwaliteitssysteem Als leidraad wordt het INK-management gebruikt. De 5 fases waarin een organisatie zich kan bevinden brengen alle andere risico’s met zich mee en vereisen een andere aanpak betreft ‘veranderen’. Elke organisatiekundige fase kent zijn eigen psychologische volwassenheid wat consequenties heeft voor de aansturingsvorm en communicatievorm. Deze module geeft een helder inzicht in de samenhang organisatiekundige ontwikkeling en cultuur. Tevens wordt inzicht gegeven in de meest effectieve aanpak bij diverse situaties. In dit college staat oriëntatie en toepassing van kwaliteitssystemen centraal. We kijken hierbij zowel naar de ‘harde kant’ d.m.v. het INK-managementmodel waar ze gedeeltes van gaan invullen als wel de zachte kant te weten de cultuur/gedragskant. Door middel van het maken van een zelf analyses en deze te koppelen met de verschillende fases van psychologische volwassenheid binnen de organisatie krijgen de cursisten een integraal beeld over kwaliteitssystemen. 6. Gedoceerde eindtermen De eindtermen/leerdoelen voor deze module worden gepresenteerd in een separate tabel in Annex VII van het rapport.



7. Lesschema Geef hier aan per sessie (=4 contactuur) hoeveel uur wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

1 2 3 4 5 6 7 8 Frontaal lesgeven 1 1 2 2 1 Discussie 1 1 1 1 Case study 2 Problem analyse Toepassen 2 2 2 Kritische evaluatie van de

theorie 1


8. Onderwerpen Les 1 en 2: Managemen van Riskmanagement

• Inzichten uit de institutionele economie (Groenewegen, 2004, Maandblad Accountancy en Bedrijfseconomie, November 2004)

• Institutionele benadering management accounting (Verstegen, 2003, Maandblad Accountancy en Bedrijfseconomie, april 2003)

• Rationele, institutionele en irrationele factoren (van de Ven,2002, Maandblad Accountancy en Bedrijfseconomie, Juni 2002)

• Management van management control (Van de Ven, 2006,Handboek Accountancy) • Vertrouwen, formalisering en prestaties in interorganisatorische relaties (Vlaar et.al.,

2006, Maandblad Accountancy en Bedrijfseconomie, januari/februari 2006) Les 3: Modulering, van Risico’s VI Les 4: Risicoprofiel en oplossingen Les 5: Moduleringvan Risico's VII, Coso, Basel, Sox, etc. Basel II: Akkoord en framework Coso: framework Toepassing van coso framework bij Sox Les 6: Alternatieve Risicofinanciering

• Ontwikkelingen op het gebeid van Alternatieve risicofinanciering • Risico overdracht anders dan verzekeren • Captive • Hedging • Randvoorwaarden voor alternatieve risicofinanciering

Les 7: Kwaliteit

• Theorie INK methodiek • Invullen van deel van het INK model • Theorie fases van psychologische volwassenheid binnen een organisatie • Analyse en discussie



• Huiswerk (dagboeken ) wordt besproken Thuisopdracht 1 Thuisopdracht 2 Thuisopdracht 3 Thuisopdracht 4 Thuisopdracht 5 Thuisopdracht 6 Thuisopdracht 7 9. Verplichte literatuur Boek

Risicomanagement bij verzekeraars: Risicobeheersing, economic capital, toezicht en Solvency II, R.R. Doff

Risicomanagement druk 2, ISBN: 9020732897, P. Claes Corporate Risk Management, An Organisational Perspective,ISBN: 0470014725. Tony

Merna, Faisal F Al-Thani - New Basel Accord Werken met het INK-managementmodel; ISBN 90-140-8335-1

Syllabus

Management van management control (Van de Ven, 2006,Handboek Accountancy) Inzichten uit de institutionele economie (Groenewegen, 2004, Maandblad Accountancy,

November 2004) Institutionele benadering management accounting (Verstegen, 2003, Maandblad

Accountancy, april 2003) Rationele, institutionele en irrationele factoren (van de Ven,2002, Maandblad

Accountancy, Juni 2002) Vertrouwen, formalisering en prestaties in interorganisatorische relaties (Vlaar et.al.,

2006, Maandblad Accountancy en Bedrijfseconomie, januari/februari 2006) Artikel Organisatorische, persoonlijke en technische risico’s van Jane Zuidema


De cockpit van de organisatie, Kluwer, 1994, Kerklaan, L.A.F.M. , J. Kingman en F.van Kleef

11. Test methode %

Schriftelijk examen □ multiple choice X open vragen les 6 14 Mondelinge test Individuele opdracht Groepsopdracht les 5 14 Praktijkopdracht (individueel of groeps) Presentatie (individuele score)



Presentatie (groepsscore) Participatie les 1 en 2 28


55 punten

14. Student studielast in uren: 117 uur inclusief tentamen 15. Verplichte deelname ja/nee 100%




Academisch Jaar 2007-2008 Module 2.5 Fase II Opdracht, Plan met maatregelen

5. Docent Diversen 2. Module 2.5: Fase-Opdracht II, Plan met maatregelen

3. Start Niveau eind fase II

4. Volgende Module fase III

5. Inhoud • korte stage • beschrijving oplossingsmaatregelen (document) • nabespreking

Proces Ervaren door zelf beleven en evalueren van eigen gedrag; ontwerpen van oplossingen met gebruikmaking van de door de opleiding ter beschikig gestelde instrumenten. Toepassen van kennis en inzicht, oordeelsvorming, communicatie, zelfsturing, zelfstandig kennis verwerven Korte Beschrijving Fase II opdracht kent twee deelopdrachten in de eerste opdracht wordt het functioneren van een Risicomanager in een bedrijf bestudeerd en vergeleken met eigen gedrag door “meelopen”. Het gebruik en de invloed van de rollen Zendeling, Ontwikkelaar, Leider, Luis in de pels, Facilitator, Coach en Auditor worden beoordeeld en beschreven en in een nabespreking naast de eigen beheersing van deze rollen gelegd. Deelopdracht 2 vraagt om een ontwerp van maatregelen voor de problemen uit de risicoanalyse van fase 1 en een verbetringsvoorstel voor organisatie van het risicomanagement in betreffend bedrijf

6a. Gericht op Eindtermen: Deze module is vooral gericht op uitvoering van de rollen:

9> Zendeling, 10> Ontwikkelaar, 11>Leider, 12>Luis in de pels, 13>Facilitator, 14>Coach en 15>Auditor 6b. Relatie met leerdoelen

De relatie tussen Eindtermen van deze module en de leerdoelen wordt vanwege de complexiteit weergegeven in een aparte matrix in de laatste paragraaf “relaties” van deze bijlage.

7. Lesschema Geef hier aan per sessie (=1 dag) hoeveel uur wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

total SBU

Frontaal lesgeven � Discussie � Case study

Probleemanalyse



Toepassen Kritische evaluatie van de

theorie

Project groep Consultancy Werkcollege Researchproject 20

8. Onderwerpen Deelopdracht 1 Deze opdracht is individueel en gericht op het meemaken en bestuderen van de praktijk van een risicomanager. Welke invloed hebben eigen achtergronden, de visie en missie van de organisatie en van hemzelf op de activiteiten/ het handelen van de risicomanager manager. Welke rollen neemt hij aan (zie rollen MRM)? Welke middelen gebruikt hij en wat zijn de uiteindelijke resultaten van zijn functioneren? Zoek een risicomanager van een middelgrote tot grote organisatie die bereid is tijd voor je vrij te maken. Je houdt een voorbereidend interview over de invloeden die van betekenis zijn op hem. Welke beïnvloeden zijn handelen, en welke resultaten vloeien daaruit voort. Bedenk van te voren de interviewvragen. Vervolgens loopt je een dag mee met deze directeur, daarbij noteer je zijn handelingen. (wees zijn schaduw) Schrijf een evaluatie over de resultaten van het “schaduwen” en wat je hebt gehoord tijdens het interview.Bespreek de resultaten met de directeur, hij geeft een akkoord op de evaluatie. Inleverdatum: XX <Datum> bij de Course Manager De Course Manager nodigt je uit voor een nabespreking waarin ook deelopdracht 2 van deze fase aan bod komt naast de ervaring in de MRM rollen. Deelopdracht 2 Schrijf samen met je partner van fase-opdracht 1 een visiedocument aan de bestuurders van de organisatie waarvoor je de risico-analyse hebt gemaakt, over de optimale inrichting van risicomanagement in deze organisatie. Gebruik daarbij de inventarisatie van fase 1. Deze verkennende notitie heeft als titel: “Hoe zijn en komen we in Control?” De volgende aandachtspunten worden besproken:

1. Huidig ontwikkelingsstadium van de risicoorganisatie. 2. Zwakten 3. Sterkten 4. Oplossingsvoorstellen

Beoordeling: Het visiedocument (schriftelijk) wordt beoordeeld naar compleetheid van: A) Is voldaan aan de vooraf gestelde eisen? De gestelde eisen zijn: • Beschrijving van de organisatie en/of toepassingsgebied,



• Doelstelling van het risicomanagementtraject, • Aanpak en gevolgde werkwijze, • Gebruikte methoden en technieken, • Planning van het traject. B) Daarnaast wordt het rapport beoordeeld op de volgende criteria • Helderheid van de inhoud. • Toepasbaarheid van het rapport in de organisatie. • Mate van gebruik van tools/handvatten uit het lesmateriaal van de leergang. • Implementatiemogelijkheden/borging van het risicomanagementproces in de toekomst. C) Integrale toepassing • Hierbij wordt gekeken of de samenhang van de deelgebieden voldoende zijn

geïntegreerd en • Komen de verschillende aspecten van risicomanagement voldoende aan bod. deelopdracht 1 Gesprek: Maximaal 7 punten afhankelijk van de compleetheid van: • De interview vragen (3 punten); • De visie op de functie van riskmanager (2 punten); • De beschrijving van de gesignaleerde rollen en de invloed daarvan op verschillende

processen (2 punten); • Bewustzijn van, Ervaring in en uitvoering van eigen MRM rollen naar aanleiding van de

meeloopstage en deelopdracht 2 in het bijzonder en de studie in het algemeen (2 punten). 9. Verplichte literatuur Boek

Alle tot eind fase 2 bestudeerde literatuur 10. Aanbevolen literatuur

afhankelijk van de gesignaleerde problematiek 11. Test methode %

Schriftelijk examen □ multiple choice X open vragen Mondelinge test Individuele opdracht 70 Groepsopdracht 30 Praktijkopdracht (individueel of groeps) Presentatie (individuele score) Presentatie (groepsscore)

totaal 100 12. Benodigde tijd voor formeel examen n.v.t. 13. Minimum score voor deze module

55 punten





Module 3.2 Beïnvloeden

6. Docent ing. Jan Olav Smit CMC; Dhr. Ir. J.A.C. Snijders, Dhr drs G. Huijs MA, RA, RC; Mw drs J. Zuidema

2. Module 3.2 Beïnvloeden

3. Start Niveau eind fase 2

4. Volgende Module faseopdracht fase 3

5. Inhoud

1. Sociologie en risico 2. Psychologie en risico 3. Change management 4. Crisismanagement

Proces Bewustmaking en herkennen van dynamiek in processen, in en buiten een team en andermans en eigen persoonlijke gedragsstijlen (oordeelsvorming), interventiemogelijkheden (Toepassen van kennis en inzicht), Herkennen van eigen voorkeur stijl(en) van veranderen en daarmee de beperkingen en ontwikkelingsrichting (zelfsturing, repertoire verbreding), Korte Beschrijving Les 1: Omgevingsanalyse op gedragsniveau. Wat is er aan de hand en welke risico’s brengt dit met zich mede. Persoonlijke analyse van individuele gedragsstijl.

• Korte inleidingen over de dynamiek in en buiten een team. • Hoe ontstaat gedrag bij mensen en hoe kun je risicogedrag herkennen. • De pathologie van het systeem. • Interventiemogelijkheden • De deelnemer heeft inzicht in zijn persoonlijke gedragsstijlen (LSI-1

Les 2: Uw collega komt met een probleem, u ziet de oplossing zo klaar als een klontje en reikt deze aan en vervolgens doet uw collega er helemaal niets mee! Een bekende krijgt zijn droombaan aangeboden, maar slaat deze af. U merkt dat de effectiviteit en samenwerking op uw afdeling de laatste tijd sterk verminderd is, u zou hier eigenlijk iets van willen zeggen, maar ach…zo erg is nog niet. Als neutrale toeschouwer lijkt wellicht wat vreemd. Maar iedereen heeft zo zijn mechanismen om dingen niet te doen en de huidige situatie zo te houden. In deze les neemt u kennis van de achterliggende psychologische redenen om iets niet te doen / kunnen. U krijgt inzicht in de systematieken van miskenning en ‘passief’ gedrag. Daarnaast gaat u zelf aan de slag met uw eigen ‘gekleurde bril en oefent u met het doorbreken van miskenning. Les 3:



Teveel veranderingstrajecten mislukken geheel of gedeeltelijk en vormen daarmee een risico voor een organisatie. Door het overzicht van de diverse veranderingsstrategieën, is het mogelijk lopende veranderingen te herkennen en eventueel te verbeteren. Indien men zelf veranderingen initieert of moet leiden leert men verstandige keuzen te maken voor één of meer van deze strategieën. Men leert ook de eigen voorkeuren herkennen, zodat men enerzijds zijn eigen beperkingen inziet en anderzijds kan werken aan repertoire verbreding. Bij elke verandering speelt weerstand en communicatie een rol: op kenmerken hiervan en het procesmatig verloop wordt kort ingegaan. Inhoud:

• Herkennen van de verschillende veranderingsstrategieën (onderhandelingsmodel (geel), rationele naar vooraf bepaald doel toewerken (blauw), verlokkings- en strafmodel (rood), model van de lerende organisatie (groen), stromingsmodel op basis van energie vrijmaken en herkennen patronen (wit)

• Bijbehorende managementkenmerken en risico’s • Bespreken kleurentest voor veranderaars (voorwerkopdracht) • Omgaan met weerstand en communicatie en het belang daarvan (facultatief)

Les 4: Bedrijven kennen niet alleen goede, maar ook kwade tijden. De besmettingszaak van Coca-Cola, de moordbandencrisis van Ford en Firestone, de geflopte beursgang van World Online, de kinderarbeidkwestie van IKEA: Ondernemingen komen negatief in het nieuws, al dan niet terecht. Crises zijn aan de orde van de dag. Les 4 behandelt theoretische modellen met betrekking tot crisiscommunicatie met daarbij behorende praktijkcases. Welke strategie te volgen rond de communicatie bij het ontstaan van een crisis. Welke communicatie is daarbij adequaat Mogelijke vergelijkbare situaties de eigen werksituatie worden onderzocht, worden besproken in subgroepenen vervolgens gepresenteerd met commentaar van collega’s en docent. 6. Gedoceerde eindtermen De eindtermen/leerdoelen voor deze module worden gepresenteerd in een separate tabel in Annex VII van het rapport. 7. Lesschema Geef hier aan per sessie (=1 dag) hoeveel uur wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

les 1 2 3 4 Frontaal lesgeven 1 1 2 1 Discussie 1 0.5 1 Case study 1 Problem analyse Toepassen 2 2.5 1 Kritische evaluatie van de

theorie 1

Project groep 1 Consultancy Werkcollege Researchproject

8. Onderwerpen Les 1: Sociologie



definities gedragstijlen van mensen en groepen (LSI) het systeem binnen en buiten de groep wisselwerking tussen individu en systeem soorten organisaties en pathologie psychotische systeem sociopatische systeem neurotische systeem Les 2: Psychologie en risico • Dramadriehoek • Egogram • Tijdstructurering Les 3: Change management Uit het boek tevoren lezen de hoofdstukken 2 t/m 5 • Bespreken van de vijf kleuren (interventiestrategieën) en bijbehorende

managementkenmerken met discussie • Bespreken van de resultaten van de zelftest (vooropdracht) met discussie • Omgaan met weerstand • Het belang van communicatie • Interactief behandelen van een zeer simpele case naar de diverse kleuren met een

vervolgopdracht voor na de les Les 4: Crisismanagement • wat is crisiscommunicatie (CC) • geschiedenis van CC • CC is deze tijdsperiode • CC en leiderschap • Anatomie van crisis • Strategien voor CC • Tactieken voor CC • De communicatiecarrousel Thuisopdracht les 3: Opdracht voor het seminar In toegift 2 bij het boek van Leon de Caluwé (blz 263) is een kleurentest opgenomen. De deelnemers wordt verzocht deze in te vullen en de resultaten te mailen naar de docent Opdracht na het seminar: Een kleuren aanpak herken je bij organisatieveranderingen, maar ook bij projecten en in het gedrag van m.n. managers (2 A4-tjes) • Welke kleurenaanpak (ken) herken je in jullie directe werkomgeving. Beschrijf deze case • Motivering van de herkenning van de kleurenaanpak(ken)



• Graag je commentaar op de gevolgde aanpak en eventueel suggesties voor verbetering Thuisopdracht les 4: Kies voor een zelf te bedenken fictieve crisis in de eigen werksituatie een adequate strategie en werk deze ook in tactische termen. Werk dit uit in maximaal 4 A4 tjes. Inleveren op e-mail docent. 9. Verplichte literatuur Boek

De bestemming van het systeem (dit boek sluit goed aan bij het boek, de geheimen van de groep), Piet Weisfelt, ISBN 9789024417230

L. de Caluwe, H. Vermaak 'Leren veranderen', Deventer, Kluwer, 2004, ISBN 90-14-06158-7

Goed nieuws in kwade tijden, Paul Stamsnijder, Academic Service Syllabus/werkboek

Life Style Inventory (inventarisatie levensstijlen) (LSI-1 test), verkrijgbaar via Jan Olav Smit ( = licentiehouder) (materiaal € 50,- per persoon, excl. Rapportage)

Artikel Roken


� Worstelen met de Demon, Manfred F.R. Kets de Vries � J.P.Kotter, Dan S.Cohen:Het hart van de verandering Academic Service, 2002, ISBN

90 526 I 426 I 11. Test methode %

Schriftelijk examen □ multiple choice X open vragen les 1 12.5 Mondelinge test Individuele opdracht les 3 25 Individuele opdracht les 4, les 2 25, 25 Groepsopdracht Praktijkopdracht (individueel of groeps) Presentatie (individuele score) Presentatie (groepsscore) les 1 12.5


5.5

14. Student studielast in uren (inclusief tentamen en faseopdracht): 105 uur 15. Verplichte deelname ja 100%




Academisch Jaar 2007-2008 Module 3.3 Fase III Opdracht, communicatieplan

7. Docent 2. Module 3.3 Fase II Opdracht, communicatieplan

3. Start Niveau Eind fase III

4. Volgende Module Fase IV

5. Inhoud • Schrijven van een implementatievoorstel • Ontwerpen van een presentatie

Proces Keuzes maken, motiveren, duidelijk maken, overtuigen en kritiek ontvangen. (toepassen van kennis en inzicht, oordeelsvorming, communicatie, zelfsturing, zelfstandig kennis verwerven) Korte Beschrijving Fase opdracht 3 is gericht op implementatie. Alle kennis en vaardigheden van vooral fase 3 komen hier bijelkaar. In deelopdracht 1 moet een communicatieplan worden geschreven en in deelopdracht 2 moet een voordracht (speech) worden voorbereid die de “werkvloer” moet overtuigen. 6a. Gericht op Eindtermen: Deze module is vooral gericht op uitvoering van de rollen: 9> Zendeling, 10> Ontwikkelaar, 11>Leider, 12>Luis in de pels, 13>Facilitator, 14>Coach en 15>Auditor 6b. Relatie met leerdoelen De relatie tussen Eindtermen van deze module en de leerdoelen wordt vanwege de complexiteit weergegeven in een aparte matrix in de laatste paragraaf “relaties” van deze bijlage. 7. Lesschema Geef hier aan per sessie (=1 dag) hoeveel uur wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

total SBU

Frontaal lesgeven Discussie Case study

Problem analyse Toepassen Kritische evaluatie van de

theorie



Project groep Consultancy Werkcollege Researchproject 20

8. Onderwerpen Deelopdracht 1 Schrijf een adviesrapport voor de implementatie van een innovatie (zie faseopdracht 2) met betrekking tot het risicomangement. In dit adviesrapport beschrijft u in het kort het strategisch kader van de organisatie en specifiek de rol van het risicomangement hierin. Werk een van de strategische opties in een onderzoek uit. Beschrijf de urgentie van de vernieuwing van het risicomangement en haar producten en diensten. Tot slot geef je aan hoe het innovatieproces te managen is, rekening houdende met de cultuur aspecten van de gehele organisatie en specifiek en het huidige risicomangement. Deelopdracht 2 Schrijf een toespraak voor de voorzitter van de Raad van Advies die in maximaal 15 minuten alle opreationele mederwerkers moet voorlichten voor de in deelopdracht 1 geplande vernieuwingen. Beoordeling: Het adviesrapport en de toespraak wordt als volgt beoordeeld: Beoordeling deelopdracht 1: Het document (schriftelijk) wordt beoordeeld naar compleetheid van: A) Is voldaan aan de vooraf gestelde eisen? De gestelde eisen zijn: • Beschrijving van de organisatie en/of toepassingsgebied, • Doelstelling van het risicomanagementtraject, • Aanpak en gevolgde werkwijze, • Gebruikte methoden en technieken, • Planning van het traject. B) Daarnaast wordt het rapport beoordeeld op de volgende criteria • Helderheid van de inhoud. • Toepasbaarheid van het rapport in de organisatie. • Mate van gebruik van tools/handvatten uit het lesmateriaal van de leergang. • Implementatiemogelijkheden/borging van het risicomanagementproces in de toekomst. C) Integrale toepassing • Hierbij wordt gekeken of de samenhang van de deelgebieden voldoende zijn

geïntegreerd en • Komen de verschillende aspecten van risicomanagement voldoende aan bod. E) Rollen • Beschrijving van de rollen en de motivatie



Beoordeling deelopdracht 2 • Presentatie is praktisch, gestructureerd en duidelijk • Presentatie is doelgericht, afwisselend en interactief • Presentatie behandelt –onderbouwd- alle onderdelen van het voorstel • Presentatie heeft overtuigingskracht Deelopdracht 1 en deelopdracht 2 tellen ieder voor 50% in de puntentelling. 9. Verplichte literatuur Boek

� Alle in het voorgaande bestudeerdel literatuur Syllabus

� Handleiding powerpoint � Helder rapporteren & boeiend presenteren, Universiteit Maastricht Faculteit der

Algemene Wetenschappen. 10. Aanbevolen literatuur

Afhankelijk van onderwerp keuzes 11. Test methode %

Schriftelijk examen □ multiple choice X open vragen Mondelinge test Individuele opdracht 50 Groepsopdracht 50 Praktijkopdracht (individueel of groeps) Presentatie (individuele score) Presentatie (groepsscore)

totaal 100 12. Benodigde tijd voor formeel examen nvt 13. Minimum score voor deze module

55 punten

14. Student studielast in uren 20 15. Verplichte deelname ja 100%




Academisch Jaar 2007-2008 Module 4.1 Introductie Afstudeeropdracht

1. Docent Prof. Radjesh Oedit Doebé 2. Module 4.1 Introductie Afstudeeropdracht

3. Start Niveau eind fase III

4. Volgende Module Afstudeeropdracht (module 4.2 en 4.3)

5. Inhoud • Introductie • Uitleg treamopdracht • Uitleg individuele opdracht • (Voorlopige) selectie onderwerp afstudeeropdracht • Beschrijving onderzoeksvoorstel

Proces Kaders, Inventarisatie, Selectie en motiveren Korte Beschrijving Deze module is in het lesschema opgenomen in fase 4. Niet alle lessen uit het lesscheme worden echter in die sequentie ingeroosterd. Soms dwingen bepaalde lessen een alternatieve inroostering in. Module 4.1 is daar een voorbeeld van. Fase 4 gaat over de afstudeeropdracht. Reeds in Fase III doen de studenten al (voor) onderzoek voor deze afstudeeropdracht. Module 4.1 zal dan ook ingeroosterd worden in de loop van fase III. Voor deel 1 en deel 2 worden ieder 1 lesdag en een aantal consultatieuren opgevoerd.Deel 3, het feitelijke afstudeeronderzoek, start in fase IV. Deel 1 Met het uitvoeren van dit onderdeel van de afstudeeropdracht leert de deelnemer op een methodische wijze te komen tot een verkenning van organisaties en risicoproblemen en het maken van de optimale keuzes om uiteindelijk te komen tot een (voorlopig) afstudeeronderwerp. Met het uitvoeren van de fase 1 afstudeeropdracht leer je jezelf en bestuurders kritische vragen te stellen over een organisatieprobleem. Welke problemen voorziet de bestuurder en welke verwachting heeft hij van Riskmanagement. Resultaat: Een gedetailleerde analyse van de symptomen en oorzaken van een organisatieprobleem om te komen tot een heldere en eenduidige probleemstelling. Deel 2 In deel 1 is een probleem geanalyseerd en er is een probleemstelling geformuleerd. Dit probleem zal op een methodische wijze moeten worden onderzocht en aangepakt om tot een oplossing te komen. Resultaat:



Met het schrijven van een onderzoeksvoorstel wordt richting gegeven aan het onderzoek. 6. Gedoceerde eindtermen De eindtermen/leerdoelen voor deze module worden gepresenteerd in een separate tabel in Annex VII van het rapport. 7. Lesschema Geef hier aan per sessie (=1 dag) hoeveel uur wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

total

1 2



theorie

Project groep Consultancy PM PM Werkcollege Researchproject

8. Onderwerpen Zie onder punt 5 9. Verplichte literatuur Boek

� P. Verschuren, e.a., Het ontwerpen van een onderzoek, uitg. Lemma. � D.B. Baarda, e.a., Basisboek Methoden en Technieken, uitg.Stenfert Kroese. � Alle literaatuur die met het gekozen onderwerp samenhangt.

Syllabus

� Sheets + cases + voorbeelden van onderzoeksvoorstellen 10. Aanbevolen literatuur M. Saunders, e.a., Methoden en technieken van onderzoek. Uitg. Pearson Education J. Collis, e.a., Business Research, Palgrave Macmillan D. Cooper, e.a. Business Research Methods, MC Graw Hill H.’t Hart, e.a., Onderzoeksmethoden, uitg. Boom. H. Buuren, van, e.a., Onderzoek de basis, Wolters-Noordhoff. 11. Test methode %

Schriftelijk examen □ multiple choice X open vragen Mondelinge test Individuele opdracht Groepsopdracht Praktijkopdracht (individueel of groeps) Presentatie (individuele score)



Presentatie (groepsscore) Goedkeuring onderzoekvoorstel 100

totaal 100 12. Benodigde tijd voor formeel examen 13. Minimum score voor deze module

voldoende





Academisch Jaar 2007-2008 Module 4.2 Afstudeeropdracht (teamopdracht)

8. Docent Velen 2. Module 4.2 Afstudeeropdracht (teamopdracht)

3. Start Niveau eind fase III

4. Volgende Module einde studie

5. Inhoud Onderzoek kunnen doen naar risicoanalyse en methoden van oplossing op grond van een concrete onderzoeksvraag binnen een organisatie, deze kunnen onderbouwen, rapporteren en de uitkomsten daarvan implementeren. Proces Procesmatig een onderzoek kunnen doen naar risicomanagement trajecten. Bij uitvoering en afronding van de afstudeeropdracht demonstreren de deelnemers in staat te zijn:

• Alle elementen van de cursus te kunnen toepassen en integreren op en in een risicomanagement praktijkopdracht van trategisch en academisch belang (Toepassen van kennis en inzicht);

• De passende gegevensbronnen en methodologie aan te wenden, daaruit analytisch conclusies te trekken en deze te verwerken tot specifieke aanbevelingen (Leervaardigheden, Oordeelsvorming);

• Een volledig en professioneel, academisch onderbouwd advies te kunnen schrijven en te kunnen verdedigen en de uitkomsten te kunnen implementeren (Communicatie) .

Korte Beschrijving Zie ook bijlage d Het doel van deze module is het project uit te voeren dat in module 4.1 werd gedefiniëerd. Het stelt de student in staat de kundigheid te tonen van:

• Het zelfstandig en analytisch toepassen en integreren van alle elementen uit de cursus;

• Het onderzoeken van een onderwerp van strategisch en praktisch belang binnen en voor de Risicomangement in de sponsor organisatie;

• Een academische aanpak van een probleem. Het eindrapport omvat ongeveer 20.000 woorden exclusief bijlagen.

6a. Gericht op Eindtermen: Alle eindtermen en rollen kunnen inde afstudeeropdracht voorkomen. 6b. Relatie met leerdoelen

De relatie tussen Eindtermen van deze module en de leerdoelen wordt vanwege de



complexiteit weergegeven in een aparte matrix in de laatste paragraaf “relaties” van deze bijlage.

7. Lesschema Geef hier aan hoeveel SBU wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

total SBU



theorie

Project groep 300 Consultancy 64 Werkcollege Researchproject

8. Onderwerpen 9. Verplichte literatuur Boek


Syllabus


Schriftelijk examen □ multiple choice X open vragen Mondelinge test Individuele opdracht Groepsopdracht Praktijkopdracht (individueel of groeps) Presentatie (individuele score) Presentatie (groepsscore) 100

totaal 100



12. Benodigde tijd voor formeel examen 1 uur 13. Minimum score voor deze module

55 punten

14. Student studielast in uren 364 15. Verplichte deelname ja 100%




Academisch Jaar 2007-2008 Module 4.3 Afstudeeropdracht (Individueel)

9. Docent Velen 2. Module 4.3 Afstudeeropdracht (Individueel)

3. Start Niveau Fase III

4. Volgende Module Eind studie

5. Inhoud 1. Schrijven van een publicabel artikel 2. Literatuurstudie Proces Toepassen van kennis en inzicht, oordeelsvorming, Communicatie, zelfsturing, zelfstandig kennis verwerven Korte Beschrijving Tijdens het eerste stadium van uitvoering van het business report selecteert iedere deelnemer binnen de totaalopdracht of aanpalend daaraan een individuele opdracht in het specialisme van de deelnemer, of op een gebied waarop de deelnemer specialist wenst te worden. De teamafstudeeropdracht is belangrijk voor het aanscherpen van de groepsvaardigheden. Daarnaast heeft een risicomanager echter ook rollen die appelleren aan individuele vaardigheden zoals die van 9> Zendeling, 10> Ontwikkelaar, 12>Luis in de pels, en 15>Auditor. Deze individuele inbreng in een vakspecialisme in een (liefst) innovatief onderwerp wordt beschreven in een publicabel artikel. Tijdens de individuele opdracht bestudeert elke student een individuele literatuurlijst die is opgesteld in samenspraak met de begeleider. 6a. Gericht op Eindtermen: Het verder verwerven van bepaalde soorten kennis hangt in deze module in hoge mate samen met de keuze van het onderwerp. Dit kan financieel, operationeel, marktgeoriënteerd of anders zijn. Het kan evenwel niet anders, of de verschillende rollen zullen aan bod komen. vooral die van 9> Zendeling, 10> Ontwikkelaar, 12>Luis in de pels, en 15>Auditor. 6b. Relatie met leerdoelen De relatie tussen Eindtermen van deze module en de leerdoelen wordt vanwege de complexiteit weergegeven in een aparte matrix in de laatste paragraaf “relaties” van deze bijlage. 7. Lesschema Geef hier aan per sessie (=1 dag) hoeveel uur wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

total SBU





theorie

Project groep Consultancy Werkcollege Individueel Researchproject 198 Individuele Literatuurstudie 80

8. Onderwerpen 9. Verplichte literatuur Boek


Syllabus


Schriftelijk examen □ multiple choice X open vragen Mondelinge test 100 Individuele opdracht 100 Groepsopdracht Praktijkopdracht (individueel of groeps) Presentatie (individuele score) Presentatie (groepsscore)

totaal 200 12. Benodigde tijd voor formeel examen nvt 13. Minimum score voor deze module

55 punten

14. Student studielast in uren 278



15. Verplichte deelname ja 100%





Module 4.4 Wet- en regelgeving 1. Docent Dhr drs J.J. Hogetoorn; Dhr ing. R. van der Ham 2. Module 4.4 Wet-en regelgeving

3. Start Niveau eindfase MRM

4. Volgende Module einde opleiding

5. Beschrijving Inhoud:

1. Risico modellering actuele technieken (deel 3) Scenario denken 2. Corp. Governance / Code Tabaksblat 3. Sox 4. Compliance en Actuele thema’s rond weten regelgeving 5. Competative Intelligence

Proces: Fraudebewustzijn stimuleren en de effectiviteit van wetgeving op voorkomen van fraude leren kennen waar nuttig leren toepassen. Korte beschrijving: Module 4.4 is een keuzemodule. In deze module is de wet-en regelgeving rond risicomanagement bijeengebracht. Deel 1… Deel 2 stelt transparantie in het bedrijfsleven en onafhankelijkheid van toezichthouders centraal. De externe en interne governance die moeten leiden tot transparantie en verantwoordelijkheid worden in het kader geplaatst van de Code Tabaksblat. De doelstelling, werking en toetsing van de code zijn hoofdonderwerp. Deel 3 verschaft in- en overzicht in de samenhang van de theorie, de formele SOx-wetgeving en de realisatie daarvan in de praktijk. M.n. een mogelijke vorm voor het verzamelen van de vereiste informatie en de wijze waarop deze vanuit verschillende organisatie eenheden geaggregeerd kan worden naar het Corporate niveau en de wijze van verantwoording daarover wordt in kaart gebracht. Stap voor stap zal de (projectmatige) aanpak worden toegelicht om te komen tot de informatiestructuur en zal worden aangegeven welke aanpak binnen KPN het meest efficiënt is gebleken. Ook zal worden stil gestaan bij het belang van een goede vastlegging van de verzamelde bewijslast. De RM is in staat zelfstandig gestructureerd (fraude)risico’s (voornamelijk m.b.t. financiële informatie) te identificeren en aantoonbaar te mitigeren teneinde betrouwbaarheid en transparantie in o.a. jaarrekeningen te kunnen waarborgen. Deel 4…. Deel 5…. 6. Gedoceerde eindtermen De eindtermen/leerdoelen voor deze module worden gepresenteerd in een separate tabel in Annex VII van het rapport.



7. Lesschema Geef hier aan per sessie (=3 of 4 contactuur) hoeveel uur wordt besteed aan de verschillende didactische werkvormen.

Les 1 2 3 4 5 6 7 8 Frontaal lesgeven 2 2 Discussie 2 2 Case study Problem analyse Toepassen Kritische evaluatie van de

theorie


8. Onderwerpen Les 1 Risico modellering actuele technieken (deel 3) Scenario denken Les 2 Corp. Governance / Code Tabaksblat 1. Corporate Governance: definitie/omschrijving begrip en ontwikkelingen op vakgebied 2. Code-Tabaksblat: uitgangspunten, toepassingsbereik, principes & best practice bepalingen en beginsel van ‘comply or explain’ 3. interne risicobeheersings- en controlesystemen en audit committee 4. actualiteit en toekomst Les 3 Sox Introductie Corporate Governance Sarbanes Oxley Act toegelicht Sarbanes Oxley Act ook voor ons? Kernvan Sox section 404 Het bepalen van de “key controls” in 10 stappen Case Fraude Kern van Sox 302 Sox wat levert het op? Les 4 Compliance en Actuele thema’s rond weten regelgeving Les 5 Competitive Intelligence Thuisopdracht les 1 Thuisopdracht les 2 Maak kort verslag (max. 1x A4) van het volgende onderzoek: o wat staat er in het meeste recente jaarverslag van jouw onderneming of instelling over het onderwerp ‘corporate governance’ ? o wat staat er in het meeste recente jaarverslag van jouw onderneming of instelling over de



toepassing van de code-Tabaksblat ? o wat staat er in het meeste recente jaarverslag van jouw onderneming of instelling over de interne risicobeheersings- en controlesystemen ?

als niet in jaarverslag, dan misschien in ander actueel ‘formeel’ document) inleveren 1 week vóór de les via e-mail bij …

Thuisopdracht les 3 Inventariseer de mogelijk risico’s die kunnen ontstaan in een (niet contant) betaalproces. Lever deze inventarisatie 1 week voor de les in op maximaal 1 A-4 op mijn e-mailadres. Thuisopdracht les 4 Thuisopdracht les 5 9. Verplichte literatuur Boek

Handboek Corporate Governance (m.n. hoofdstuk 3), drs S.C. Peij c.s., ISBN 90 13 00038 x, Kluwer, Deventer

Syllabus

Syllabus SOx, ing. R. van der Ham


Codes & Commissarissen, Heske van Eijck van Heslinga c.s., ISBN 90 78263 01 6, Van Vliet Uitgevers

Audit Commisies, Jaap van Manen c.s., ISBN 90 5261 480 6, Academic Service, Den Haag

SOx for Dummies, ISBN13: 978-0-471-76846-3 (m.n. part III Surviving section 404)

11. Test methode %

Schriftelijk examen □ multiple choice X open vragen les 2, les 3 20 Mondelinge test

X Individuele opdracht (thuisopdracht) les 2, les 3 20 Groepsopdracht Praktijkopdracht (individueel of groeps) Presentatie (individuele score) Presentatie (groepsscore)

Total 100 12. Benodigde tijd voor formeel examen -------- uur 13. Minimum score voor deze module

55 punten



14. Student studielast in uren 15. Verplichte deelname ja/nee …..%



Bijlage d Afstudeeropdracht “Het Meesterstuk’ Het afstuderen. Het Meesterstuk is een belangrijk document dat wordt geproduceerd ter afsluiting van de MRM studie. Het Meesterstuk bestaat uit twee onderdelen, het schrijven van een Business report en het schrijven van een publicabel artikel. Het business report is het product van een team van drie studenten en geeft een antwoord op een gekozen probleemgebied in het werkveld van Riskmanagement. Dit antwoord is van theoretisch, praktisch en strategisch belang voor de organisatie die de opdracht heeft verstrekt. Tijdens het eerste stadium van uitvoering van het business report selecteert iedere deelnemer binnen de totaalopdracht of aanpalend daaraan een individuele opdracht in het specialisme van de deelnemer, of op een gebied waarop de deelnemer specialist wenst te worden. Het uitwerken van het business report geeft de studenten de gelegenheid hun vaardigheden tot samenwerken te versterken en aan te tonen in het toepassen en integreren van de kennis en vaardigheden, geleerd tijdens het volgen van de voorgaande modulen. Een belangrijke oefening: de Risicomanger zal immers veel in groepen samenwerken in de rol van 11>Leider, 13>Facilitator en 14>Coach. Daarnaast heeft een risicomanager rollen die appelleren aan individuele vaardigheden: 9> Zendeling, 10> Ontwikkelaar, 12>Luis in de pels, en 15>Auditor. Deze individuele inbreng in een vakspecialisme in een (liefst) innovatief onderwerp wordt beschreven in een publicabel artikel. Tijdens de individuele opdracht bestudeert elke student een individuele literatuurlijst die is opgesteld in samenspraak met de begeleider. Het Meesterstuk moet voldoen aan de academische voorwaarden voor onderzoek en methodologie. Studenten zijn grotendeels vrij in de keuze van hun onderwerp, mits dit voldoet aan de praktische eis. Om de studenten goed voor te bereiden op het schrijven van het Business report start het afstuderen in fase III van de studie. In de Modules in de verschillende fasen is het fundament gelegd voor planning, organisatie en verwezenlijking van hun ‘meesterwerk’ . Het afstuderen kent drie stadia: Stadium 1 Probleemverkenning; Stadium 2 Onderzoeksvoorstel; Stadium 3 De probleemoplossing. Tijdens de uitvoering van de afstudeeropdracht worden de studenten steeds ondersteund door docenten die optreden als supervisor. Dit geldt voor zowel de groeps als individuele begeleiding. Procedures voor supervisie Docenten begeleiden de studenten in het schrijven van hun Business Report en in het schrijven van het individuele artikel. Dit zijn de supervisors. Daarnaast is de coursemanager verantwoordelijk voor een correcte afhandeling van de afstudeerfase. Taken coursemanager:

• Samen met supervisor onderzoeksvoorstellen waarderen. • Koppelen van studenten aan een docent/begeleider uit een relevant vakgebied; • Vraagbaak voor studenten en docenten aangaande het Meesterstuk.



• Up-to-date houden van eindetermen Business Report + artikel, toezien op het toepassen van deze eisen;

• Instrueren van docent/begeleiders; • Kwaliteitscontrole van het begeleidingsproces; • Vraagbaak voor studenten en docenten aangaande de afstudeeropdracht; • Verspreiden van werkstukken onder (externe) examinatoren; • Samenstellen van het “afstudeer” examenrooster, aanwijzen van de tweede

examinator; • Archivering van de behaalde cijfers;

Taken supervisor:

• Het beleggen van minimaal drie bijeenkomsten met de werkgroep (bij de start, halverwege en bespreking van het conceptrapport).

• Het beleggen van minimaal drie bijeenkomsten ter bespreking van de individuele inbreng.

• Het bespreken en mede-samenstellen van de individuele literatuurlijst; het eindgesprek.

• Bijhouden van een voortgangsrapport per student. • Het houden van een voortgangsbespreking met de coursemanager, tenminste een week

voor inlevering van het eindrapport. • Examineren van het “Business Report” en het artikel als eerste examinator,

eindverantwoordelijk voor het cijfer. • Productie van een A-4 rapport met commentaar op het “Business Report” en het

artikel, verklaring van het cijfer; • Ter hand stellen van het geannoteerde “Business Report”, het cijfer en het

voortgangsrapport aan de coursemanager. Na succesvolle voltooiing zijn de deelnemers in staat om:

• Alle voorgaande elementen van de cursus toe te passen en te integreren in een praktijkopdracht van strategische en academische importantie

• Toepasselijke informatiebronnen en methodologie te gebruiken en tot analytische conclusies te komen en specifieke aanbevelingen te maken.

• Een compleet onderzoek te produceren dat zowel praktische als academische waarde heeft.

Dit alles zowel individueel als in groepsverband. Eindkwalificaties en rollen De deelnemer is tijdens de afstudeeropdracht zeer veelzijdig bezig. Afhankelijk van de onderwerpen die de deelnemers kiezen zullen bepaalde eindkwalificaties zwaarder worden ingezet dan andere. De vaardigheden evenwel zullen allen ruimschoots aan bod komen, zoals in alle praktijkopdrachten. De deelnemers werken immers in de beroepspraktijk van de Risicomanager. In het eindgesprekken moeten de ervaringen in de verschillende rollen ruim tot uitdrukking komen.



Stadium 1 Probleemverkenning Inleiding Met het uitvoeren van dit onderdeel van de afstudeeropdracht leert de deelnemer op een methodische wijze te komen tot een verkenning van organisaties en risicoproblemen en het maken van de optimale keuzes om uiteindelijk te komen tot een (voorlopig) afstudeeronderwerp. Met het uitvoeren van de stadium 1 afstudeeropdracht leert de student zichzelf en bestuurders kritische vragen te stellen over organisatieproblemen. Welke problemen voorziet de bestuurder en welke verwachting heeft hij van de student(en). Doel: Een gedetailleerde analyse van de symptomen en oorzaken van een organisatieprobleem om te komen tot een heldere en eenduidige probleemstelling. Eisen vanuit de opleiding:

1. Een complex probleem waar een bestuurder van de organisatie serieus aandacht aan wil besteden op het gebied van Riskmanagement.

2. Een plan van aanpak, dat goedgekeurd wordt door de begeleider vanuit de opleiding. 3. Een eindrapport dat wat inhoud en vormgeving betreft is afgestemd op de behoeften

van de bestuurder. 4. Tenminste een bespreking van het conceptrapport met de begeleider. 5. Een persoonlijk leerverslag over ervaring in de risicomanager rollen.

Uitvoering:

1. De praktijkprojecten worden in drietallen uitgevoerd in een andere organisatie dan die waarin de studenten werkzaam zijn.

2. Het team zoekt zelf een sponsororganisatie. 3. Elk team krijgt een begeleider vanuit de opleiding. 4. Elk project start met het opstellen van een plan van aanpak dat wordt besproken met

de begeleider. 5. Aan het eind van fase III geeft elk team een presentatie van hun project.

Het eindrapport stadium 1: Na onderzoek en analyse wordt het eindrapport geschreven waarin opgenomen:

informatie over de achtergronden en oorzaken duidelijk onderscheid tussen hoofd- en bijzaken verband tussen de verschillende soorten informatie de kern van het probleem waarom is het de organisatie nog niet gelukt het probleem op te lossen de toegepaste analysetechnieken de analyse heldere en eenduidige probleemomschrijving. globale oplossingen of vervolgacties voor het op te lossen probleem.

Aandachtspunten bij het nabespreken.

• De verschillende rollen van de verschillende deelnemers; • had het team duidelijke doelen voor het project geformuleerd; • heeft het team deze doelen bereikt; • heeft het team nagedacht over de opbouw van het project;



• hoe is men hiermee omgegaan? • ging systematisch tewerk in het analyseren van het probleem; • had het team een onderlinge taakverdeling of rolverdeling tijdens het project; • heeft het team zich als stagiaires of als professionals geprofileerd; • het team kon disciplineoverschrijdend denken; • het team vormde een goed onderbouwd en geïntegreerd oordeel.



Stadium 2 Onderzoeksvoorstel Inleiding In het eerste stadium is een probleem geanalyseerd en is er een probleemstelling geformuleerd. Dit probleem zal op een methodische wijze moeten worden onderzocht en aangepakt om tot een oplossing te komen. Met het schrijven van een onderzoeksvoorstel wordt richting gegeven aan het onderzoek. Doel Een onderzoeksplan om het complexe probleem op een methodisch verantwoorde manier te kunnen aanpakken. Eisen vanuit de opleiding

• Er wordt een verantwoorde selectie van methoden en technieken gemaakt. • Het wordt een academisch onderzoek, een theoretisch kader is noodzakelijk om de

werkelijkheid te toetsen. • Het onderzoeksvoorstel moet goedgekeurd zijn door de begeleider en door de

bestuurder. • Er worden afspraken gemaakt met betrekking tot vertrouwelijke informatie.

Het eindrapport stadium 2 Het eindrapport van deze stadium is een onderzoeksvoorstel waarin de volgende onderdelen worden uitgewerkt:

• Titel • Achtergrond • Onderzoeksdoelstelling • Probleemstelling • Onderzoeksvragen • Theoretisch kader • Onderzoeksstappen • Methoden • Planning / budget • Referentie

Aandachtspunten bij het nabespreken.

• De rollen van de teamleden • Had het team duidelijke doelen voor het project geformuleerd. • Heeft het team deze doelen bereikt. • Ging het team systematisch tewerk bij het opzetten van het onderzoeksplan. • Had het team een onderlinge taakverdeling of rolverdeling tijdens het project. • Kan het team disciplineoverschrijdend denken.



Stadium 3 De probleemoplossing Inleiding Aansluitend op het tweede stadium wordt de uitvoering van de probleemaanpak gestart. Het onderzoek zoals beschreven in het onderzoeksvoorstel wordt in dit stadium uitgevoerd, resultaten geanalyseerd en een advies gegeven waarbij ook financiële, personele en organisatorische consequenties worden geformuleerd. Doel Het probleem tot een oplossing brengen door middel van toegepast onderzoek, binnen de gestelde termijn en met de beschikbare middelen. Eisen vanuit de opleiding

• Er worden verschillende scenario’s aangegeven over hoe om te gaan met het probleem.

• Er wordt een onafhankelijk oordeel gegeven op basis van argumenten. • De organisatie heeft echt behoefte aan de geleverde dienst. • Het ontwikkelde theoretische kader staat in relatie tot de gegeven

probleemoplossing. • Het eindrapport wordt formeel gericht tot de opdrachtgever qua inhoud en

vormgeving. • Tenminste een bespreking van het conceptrapport met de opdrachtgever is vereist. • Het eindrapport moet worden goedgekeurd door de supervisor.

Het eindrapport stadium 3 Het eindrapport omvat ongeveer 60 pagina’s (20.000 woorden) met daarin

• de probleemdefinitie. • het theoretische kader. • de relevantie voor het beroep of de beroepspraktijk. • de toegepaste onderzoeksmethodologie. • de informatiebronnen. • de analyse. • de conclusies en aanbevelingen.

Als bijlage is opgenomen het advies aan de organisatie met de financiële onderbouwing

Het eindrapport wordt in drievoud en digitaal ingeleverd bij de servicebalie van de Masteropleidingen. . Beoordeling Er moet een werkstuk worden overlegd van maximaal 60 pagina’s met daarin probleemdefinitie, het theoretische kader, de relevantie voor het beroep of de beroepspraktijk, de toegepaste onderzoeksmethodologie, de informatiebronnen en analyse, de conclusies en aanbevelingen. Binnen zes weken na inlevering van het rapport en het artikel wordt de student uitgenodigd zijn rapport te verdedigen.



Beoordelingscriteria voor Business Report Introductie en achtergrond 15%

• Aanleiding en verantwoording zijn duidelijk verwoord; • Strategisch belang voor de organisatie is hoog en duidelijk gepresenteerd; • Doelstellingen zijn relevant en zijn duidelijk verwoord; • Werkwijze is duidelijk beschreven; • Praktische achtergrond is interessant en duidelijk verwoord.

Conceptuele analyse 25% • Materiaal is geselecteerd uit alle beschikbare bronnen; • Wetenschappelijke, professionele en praktische details zijn van hoog niveau, zij geven

bewijs van originaliteit; • Basisdocumenten en gegevens zijn logisch, systematisch en overtuigend gebruikt en

zijn relevant voor de doelstelling; • (Onderzoeks)vragen zijn duidelijk.

Bewijsvoering en argumenten 25% • Methodologie is helder en volledig verdedigbaar, met gevoel voor beperkingen; • Onderzoeksontwerp is expliciet aan de orde gesteld, interessant, en voldoet volledig

aan de doelstellingen; • Voorbeelden/bewijsvoering zijn ter zake en zo compleet mogelijk; • Methoden en technieken zijn passend en goed uitgevoerd; • Resultaten ondersteunen de argumenten, kritische evaluatie.

Conclusies 10% • Logisch trekken van conclusies, volledig ondersteund door eerder bewijs, goed

georganiseerd; Geven blijk van originaliteit voor wat betreft de argumenten; • Alternatieven zijn ruimschoots besproken; • Bruikbaarheid, schaal en relevantie zijn kritisch geëvalueerd; • Strategische consequenties zijn begrepen en gepresenteerd; • Consequenties voor het beroepsveld zijn begrepen en gepresenteerd • Dit alles met referentie naar doel en doelstelling.

Aanbevelingen 15% • Komen voort uit de conclusies, leggen verband met de strategie; • Zijn praktisch en bruikbaar in het werkveld van Riskmanagement • Geven blijk van creativiteit en originaliteit; • De toegevoegde waarde is aangegeven. • Er is een financiële onderbouwing van het advies • De personele en organisatorische consequenties bij implementatie zijn beschreven. • Er is een implementatietraject gegeven

Presentatie 10% • Volledig gedocumenteerd • Tekst zonder spelen stijlfouten • Vocabulaire is passend voor het onderwerp, het jargon is verklaard. • Illustraties en tabellen zijn netjes uitgevoerd • Presentatie van gegevens en informatie is logisch geïntegreerd in de presentatie



Het artikel Tijdens de uitvoering van het Business Report wordt door de individuele deelnemer paralel daaraan een individueel onderzoek uitgevoerd, dat moet voldoen aan dezelfde eisen als de teamopdracht in de verschillende stadia. De deelnemer kiest het onderwerp in een reeds (deels) ontwikkeld specialisme of in een specialisme dat de deelnemer wil ontwikkelen, maar steeds binnen de grenzen van de problematiek van het teamonderzoek. Onderdeel van dit individuele onderzoek is een (begeleide) literatuurstudie van 80 SBU In het stadium 3 (eind fase IV) wordt een individueel en publicabel artikel van maximaal 2500 woorden geschreven over dit onderzoek. Het artikel wordt in drievoud en digitaal ingeleverd bij de servicebalie van de Masteropleidingen. De supervisor, een docent en een externe redacteur doen de beoordeling. Beoordelingscriteria voor het artikel

Het artikel is een inhoudelijk betoog. (30%) • Er is een probleem • Methode om het op te lossen is gepresenteerd • Voldoende bewijsmaterialen • Inhoudelijke conclusies zijn getrokken

Het artikel is een helder betoog, alle onderdelen hebben een functie ten aanzien van het betoog (30%) • Introductie • Methodische aanpak • Resultaten • Discussie en Conclusies • Referenties Presentatie, het artikel heeft een goede redactie (20%) • Titel • Alinea's. • Het lezerspubliek wordt aangesproken. • Organisatie tekst. • Taalgebruik. • Presentatie gegevens. • Literatuurlijst

Het artikel wordt geplaatst in een vakblad.(20%) Eindcijfer Meesterstuk Het eindcijfer van het Meesterstuk en daarmee van het afstuderen wordt als volgt bepaald: Business report 60% Artikel 30% Verdediging 10%



Bijlage e Fase Opdrachten en Toetsing Fase opdracht 1: risicoinventarisatie en risicoanalyse Inleiding Met het uitvoeren van deze praktijkopdracht leert u op een methodische wijze te komen tot een verkenning van risico’s en het analyseren van de ernst daarvan voro de doelstelling van de organisatie. Met het uitvoeren van de eerste faseopdracht leer u uzelf en bestuurders kritische vragen te stellen over risicoproblemen. Deelopdracht 1. Stel een brief op, waarin u het organisatiekader aankondigt, dat u een inventaristie gaat doen naar de risico’s. In deze brief dient kort te worden aangegeven de aanleiding, de motivering, het doel, het tijdpad en de procedure van de inventarisatie. Deze kaderstellende brief gaat vergezeld van een eerste, beperkte inventarisatie in de vorm van een korte notitie. In deze notitie is een analyse van uw hand opgenomen, waarbij in elk geval aandacht besteed moet zijn aan:

1. De argumentatie voor uw brief; 2. Uitgangspunten, randvoorwaarden en doelstellingen bij het oplossen ervan; 3. Korte probleemverkenning: analyse van de externe en interne omgeving; 4. Gevolgen van ongewijzigd beleid; 5. Aanpak risicoinventarisatie;

De brief wordt besproken met uw supervisor en kan pas na goedkeuring van deze naar de opdrachtgever worden gestuurd. Deelopdracht 2 Voer een risicoinventarisatie uit in uw afdeling/ bedrijf (in overleg met de supervisor) en make een risicoanalyse. Eisen vanuit de opleiding:

1. Een complexe risico omgeving waar een bestuurder van de organisatie serieus aandacht aan wil besteden.

2. Een plan van aanpak (brief) , dat goedgekeurd wordt door de begeleider vanuit de opleiding.

3. Een risicoinventarisatie. Uitvoering:

1. De praktijkprojecten worden in tweetallen uitgevoerd in een andere organisatie dan de studenten werkzaam zijn.

2. Het team zoekt zelf een gastorganisatie. 3. Elk team krijgt een begeleider vanuit de opleiding. 4. Het project start met het opstellen van een plan van aanpak dat wordt besproken

met de opdrachtgever, de begeleider en collega-studenten. 5. Het project eindigt met een presentatie voor de klas.



Beoordeling: De inventarisatie en analyse wordt als volgt beoordeeld: A) Is voldaan aan de vooraf gestelde eisen? De gestelde eisen zijn: • Beschrijving van de organisatie en/of toepassingsgebied, • Doelstelling van het risicomanagementtraject, • Aanpak en gevolgde werkwijze, • Gebruikte methoden en technieken, • Planning van het traject. B) Daarnaast wordt het rapport beoordeeld op de volgende criteria • Helderheid van de inhoud. • Toepasbaarheid van het rapport in de organisatie. • Mate van gebruik van tools/handvatten uit het lesmateriaal van de leergang. • Implementatiemogelijkheden/borging van het risicomanagementproces in de toekomst. C) Integrale toepassing • Hierbij wordt gekeken of de samenhang van de deelgebieden voldoende zijn

geïntegreerd en • Komen de verschillende aspecten van risicomanagement voldoende aan bod. D) Presentatie: • Presentatie is praktisch,gestructureerd en duidelijk • Presentatie is doelgericht, afwisselend en interactief • Presentatie behandelt –onderbouwd- alle onderdelen van het voorstel • Presentatie heeft inhoudelijk meerwaarde E) Rollen: • Ervaring in en uitvoering van de MRM rollen Nabespreking In de nabespreking zal de docent het resultaat (voldoende/onvoldoende) motiveren.



Fase opdracht 2: maatregelen ontwerpen Fase opdreacht 2 kent twee deelopdrachten in de eerste opdracht wordt het functioneren van een Risicomanager in een bedrijf bestudeerd door “meelopen”. Het gebruik en de invloed van de rollen Zendeling, Ontwikkelaar, Leider, Luis in de pels, Facilitator, Coach en Auditor worden beoordeeld en beschreven en in een nabespreking naast de eigen beheersing van deze rollen gelegd. Deelopdracht 2 vraagt om een ontwerp van maatregelen voor de problemen uit de risicoanalyse van fase 1 en een verbetringsvoorstel voor organisatie van het risicomanagement in betreffend bedrijf. Deelopdracht 1 Deze opdracht is individueel en gericht op het meemaken en bestuderen van de praktijk van een risicomanager. Welke invloed hebben eigen achtergronden, de visie en missie van de organisatie en van hemzelf op de activiteiten/ het handelen van de risicomanager manager. Welke rollen neemt hij aan (zie rollen MRM)? Welke middelen gebruikt hij en wat zijn de uiteindelijke resultaten van zijn functioneren? Het model: Visie en ervaring van de risicomanager Totale organisatie Omgeving van de organisatie Het handelen van Resultaat RM Wettelijke kaders RM organisatie Zoek een risicomanager van een middelgrote tot grote organisatie die bereid is tijd voor je vrij te maken. Je houdt een voorbereidend interview over de invloeden die van betekenis zijn op hem. Welke beïnvloeden zijn handelen, en welke resultaten vloeien daaruit voort. Bedenk van te voren de interviewvragen. Vervolgens loopt je een dag mee met deze directeur, daarbij noteer je zijn handelingen. (wees zijn schaduw) Schrijf een evaluatie over de resultaten van het “schaduwen” en wat je hebt gehoord tijdens het interview.Bespreek de resultaten met de directeur, hij geeft een akkoord op de evaluatie. Inleverdatum: XX <Datum> bij de Course Manager De Course Manager nodigt je uit voor een nabespreking waarin ook deelopdracht 2 van deze fase aan bod komt naast de ervaring in de MRM rollen.



Deelopdracht 2 Schrijf samen met je partner van fase-opdracht 1 een visiedocument aan de bestuurders van de organisatie waarvoor je de risico-analyse hebt gemaakt, over de optimale inrichting van risicomanagement in deze organisatie. Gebruik daarbij de inventarisatie van fase 1. Deze verkennende notitie heeft als titel: “Hoe zijn en komen we in Control?” De volgende aandachtspunten worden besproken:

5. Huidig ontwikkelingsstadium van de risicoorganisatie. 6. Zwakten 7. Sterkten 8. Oplossingsvoorstellen

Beoordeling: Het visiedocument wordt als volgt beoordeeld: A) Is voldaan aan de vooraf gestelde eisen? De gestelde eisen zijn: • Beschrijving van de organisatie en/of toepassingsgebied, • Doelstelling van het risicomanagementtraject, • Aanpak en gevolgde werkwijze, • Gebruikte methoden en technieken, • Planning van het traject. B) Daarnaast wordt het rapport beoordeeld op de volgende criteria • Helderheid van de inhoud. • Toepasbaarheid van het rapport in de organisatie. • Mate van gebruik van tools/handvatten uit het lesmateriaal van de leergang. • Implementatiemogelijkheden/borging van het risicomanagementproces in de toekomst. C) Integrale toepassing • Hierbij wordt gekeken of de samenhang van de deelgebieden voldoende zijn

geïntegreerd en • Komen de verschillende aspecten van risicomanagement voldoende aan bod. Examen Het examen is opgebouwd uit een schriftelijk en een mondeling deel. 1) Beoordeling schriftelijk Toetsing vindt plaats op de hiervoor genoemde elementen (A, B en C). Verder zal de opdracht moeten voldoen aan de eisen van het studenthandboek (hoofdstuk 7). Het rapport bestaat uit minimaal 800 woorden. Indien gewenst mag gebruik worden gemaakt van bijlagen. 2) Beoordeling mondeling In de nabespreking zal worden ingegaan op de ervaringen in deelopdracht 1 en de ervaringen in de MRM rollen. Tijdens deze nabespreking wordt het beoordelingscijfer gemotiveerd.



In de totale beoordeling weegt deelopdracht 1 voor 70% en deelopdracht 2 voor 30%.



Fase opdracht 3: implementatie van de voorstellen Fase opdracht 3 is gericht op implementatie. Alle kennis en vaardigheden van vooral fase 3 komen hier bijelkaar. In deelopdracht 1 moet een communicatieplan worden geschreven en in deelopdracht 2 moet een voordracht (speech) worden voorbereid die de “werkvloer” moet overtuigen.

• Deelopdracht 1 wordt uitgevoerd door een groepje van maximaal 2 personen (dit mag niet dezelfde partner zijn als bij de vorige fase-opdrachten.

• Beslis samen welk implementatievoorstel uit fase 3 onderwerp zal zijn voor deelopdracht 1

• De beschrijving is een elektronisch document van maximaal 800 woorden. Er mogen geen bijlagen worden gebruikt.

• Geef in een bijlage een beschrijving van de MRM rollen die van belang zijn bij het ontwerpen en uitvoeren van een implementatievoorstel. Motiveer je keuzes.

• Deelopdracht 2 is een presentatie in de vorm van power point. Er zal random een selectie gemaakt worden voor presentaties.

Deelopdracht 1 Schrijf een adviesrapport voor de implementatie van een innovatie (zie faseopdracht 2) met betrekking tot het risicomangement. In dit adviesrapport beschrijft u in het kort het strategisch kader van de organisatie en specifiek de rol van het risicomangement hierin. Werk een van de strategische opties in een onderzoek uit. Beschrijf de urgentie van de vernieuwing van het risicomangement en haar producten en diensten. Tot slot geef je aan hoe het innovatieproces te managen is, rekening houdende met de cultuur aspecten van de gehele organisatie en specifiek en het huidige risicomangement. Deelopdracht 2 Schrijf een toespraak voor de voorzitter van de Raad van Advies die in maximaal 15 minuten alle opreationele mederwerkers moet voorlichten voor de in deelopdracht 1 geplande vernieuwingen. Beoordeling: Het adviesrapport en de toespraak wordt als volgt beoordeeld: Beoordeling deelopdracht 1: Het document (schriftelijk) wordt beoordeeld naar compleetheid van: A) Is voldaan aan de vooraf gestelde eisen? De gestelde eisen zijn: • Beschrijving van de organisatie en/of toepassingsgebied, • Doelstelling van het risicomanagementtraject, • Aanpak en gevolgde werkwijze, • Gebruikte methoden en technieken, • Planning van het traject.



B) Daarnaast wordt het rapport beoordeeld op de volgende criteria • Helderheid van de inhoud. • Toepasbaarheid van het rapport in de organisatie. • Mate van gebruik van tools/handvatten uit het lesmateriaal van de leergang. • Implementatiemogelijkheden/borging van het risicomanagementproces in de toekomst. C) Integrale toepassing • Hierbij wordt gekeken of de samenhang van de deelgebieden voldoende zijn

geïntegreerd en • Komen de verschillende aspecten van risicomanagement voldoende aan bod. E) Rollen • Beschrijving van de rollen en de motivatie Beoordeling deelopdracht 2 • Presentatie is praktisch, gestructureerd en duidelijk • Presentatie is doelgericht, afwisselend en interactief • Presentatie behandelt –onderbouwd- alle onderdelen van het voorstel • Presentatie heeft overtuigingskracht Deelopdracht 1 en deelopdracht 2 tellen ieder voor 50% in de puntentelling.



Bijlage f Examination Board Iedere Master heeft een eigen “Examination Board”. De examinationboard komt minimaal tweemaal tijdens de studie van een cohort bijeen. De eerste maal wordt de voortgang van de individuele studenten besproken aan de hand van de dan bekende cijfers. De examination board kan een advies verstrekken aan een individuele deelnemer. De Course Manager bespreekt dit advies met de student. Deze kan het advies naast zich neerleggen. De tweede maal komt de examination board bij een nadat alle cijfers van alle tentamens en werkstukken van betreffend cohort bekend zijn. Gebruikelijk is een tweetal weken voor de diploma-uitreiking. Tijdens deze bijeenkomst worden de resultaten definitief vastgesteld. De vergadering kan komen tot drie verschillende besluiten: geslaagd, gezakt of geslaagd na aktie van de voorzitter. De derde optie wordt opengehouden voor te regelen kleinigheden. De vergadering kan besluiten een advies uit te brengen aan een deelnemer. Dit advies kan inhouden toestemming tot overdoen van delen van de cursus of stoppen. Ditmaal is het advies dwingend. De input voor iedere examination board is een lijst met alle door het studievoortgangssysteem vastgelegde cijfers van alle studenten van een cohort. Voor iedere student wordt ook nog het credit-gewogen gemiddelde berekend. Voor ieder vak/module wordt ook de standaarddeviatie gepresenteerd om te bezien of de examens voldoende discriminerend zijn. Alle examination board bijeenkomsten worden genotuleerd. De leden van de Board zijn: • De voorzitter examencommissie; • De secretaris examencommissie; • De Course Manager; • De “module” docenten, vakdocenten op verzoek van henzelf of de voorzitter; • Externe gecommitteerden; • De academisch adviseur. De externe gecommitteerden ontvangen jaarlijks de inhoud, examens en uitwerkingen van één of meer modules. De modules wisselen jaarlijks. De gecommitteerden geven tijdens de Board hun mening over de kwaliteit van het werk. De gecommitteerden ontvangen ook een selctie van de afstudeeropdrachten: een hele goede, een aantal gemiddelden en een hele slechte. Ook over deze kwaliteit geven zij hun mening. De gecommitteerden presenteren enkele weken na de board een rapport van hun bevindingen. Dit rapport wordt besproken in de Course & Review Board. De academisch adviseur bewaakt het masterniveau op basis van ad-random selecties van module-inhoud, uitwerkingen en afstudeeropdrachten en gesprekken met docenten en het management.



Bijlage g Evaluatie-instrumenten Instroomevaluatie (evaluatie 2006)

Aantal opleidingen 4 Aantal studenten 60 Respons 45 Percentage 0,75

Geografische indeling Wonen (#) Wonen (%) Werken (#) Werken (%) Amsterdam 3 7 3 9 Haaglanden 18 40 19 54 Rotterdam 8 18 3 9 Utrecht 5 11 5 14 Zeeland 2 4 1 3 Brabant 4 9 1 3 Limburg 1 2 1 3 Nijmegen 3 7 1 3 Apeldoorn 0 0 1 3 Zwolle 1 2 0 0 Leeuwarden 0 0 0 0 Groningen 0 0 0 0 Totaal 45 100 35 100

Leeftijd studenten # % 20-30 jaar 18 42 31-40 jaar 19 44 41-50 jaar 6 14 51-60 jaar 0 0

43 100

Toelating opleiding # % HBO diploma 41 91 WO diploma 3 7 Intake 1 2 Totaal 45 100

Diploma % Werkend in %

Economie 17 40 6 17 Gedrag & Maatschappij 3 7 5 14 Gezondheid 1 2 1 3 ICT 14 33 12 33 Landbouw 0 0 0 0 Onderwijs 0 0 0 0 Overheid 0 0 7 19 Taal & Cultuur 0 0 0 0 Natuur 1 2 0 0 Techniek 5 12 3 8



Recht 1 2 0 0 Anders/Geen baan 0 0 2 6 Totaal 42 100 36 100

Hoe is men in aanraking met de opleiding gekomen? via # % bekenden 13 31 advertentie (Intermediair/arbo & milieu) 2 5 zoekmachine (Google) 8 19 link OU 8 19 website hhs 11 26 beurs 0 0 open dag 0 0 anders (arbodienst/reintegratiebureau) 0 0 Totaal 42 100

Voor aanvang nagedacht over een andere opleiding? # %

nee 25 61 ja 16 39 Totaal 41 100

Waarom volgt de student de gekozen opleiding? # %

betere mogelijkheden op de arbeidsmarkt 14 29 ter professionalisering van huidige functie 21 43 voor een volgende carierestap 13 27 uitzicht op beter salaris 1 2 door werkgever aangedragen 0 0 anders 0 0

49 100

Waarom heeft student gekozen voor de HHS/THR? # %

HHS/THR heeft goede naam 1 2 de opleiding heeft een goede naam 1 2 ik heb er al eerder een opleiding gevolgd 5 11 opleiding werd aanbevolen door wg/collega

4 9

vanwege de inhoud van de opleiding 13 29 vanwege de prijs van de opleiding 5 11 HHS/THR is goed bereikbaar 11 24 opleiding wordt nergens anders gegeven 3 7 anders 2 4

45 100



Korte evaluatie naar tevredenheid inhoud docenten # % # %

zeer tevreden 4 10 4 9 tevreden 31 74 35 81 matig tevreden 7 17 3 7 ontevreden 0 0 1 2 zeer ontevreden 0 0 0 0 Totaal 42 100 43 100

organisatie faciliteiten # % # %

zeer tevreden 13 31 7 17 tevreden 19 45 26 63 matig tevreden 5 12 8 20 ontevreden 5 12 0 0 zeer ontevreden 0 0 0 0 Totaal 42 100 41 100



Module evaluatie Voor de verdere ontwikkeling van de opleiding en het kunnen meten van de kwaliteit, is het van belang te weten hoe u het volgen van deze module heeft ervaren. Wij willen u daarom vragen dit formulier in te vullen. Mocht iets niet van toepassing zijn, dan hoeft u niets in te vullen. Om onze kwaliteit daadwerkelijk te kunnen verbeteren vragen wij u een toelichting te geven vooral daar waar uw oordeel een 1, 2 of 3 is. Opleiding: ………………………………………… Module: ………………………………………… Docent: ………………………………………… Inhoud

1 2 3 4 5 Inhoud materie zeer slecht O O O O O zeer goed Toepasbaarheid in de praktijk zeer slecht O O O O O zeer goed Opdracht/case (wanneer tijdens les is uitgevoerd) zeer slecht O O O O O zeer goed Sheets/handouts (wanneer aanwezig) zeer slecht O O O O O zeer goed Boek/reader (wanneer aanwezig) zeer slecht O O O O O zeer goed Studiebelasting zeer slecht O O O O O zeer goed Niveau zeer slecht O O O O O zeer goed Docent 1 2 3 4 5 Inhoudelijke deskundigheid zeer slecht O O O O O zeer goed Presentatie zeer slecht O O O O O zeer goed Interactief zeer slecht O O O O O zeer goed Feedback zeer slecht O O O O O zeer goed Betrokkenheid zeer slecht O O O O O zeer goed Praktijkgerichtheid zeer slecht O O O O O zeer goed Beoordeling De opdracht/tentamen/ enz weerspiegelt de in de les behandelde stof:

1 2 3 4 5 Les 1 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 2 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 3 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 4 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 5 zeer slecht O O O O O zeer goed

Toelichting

Toelichting



Les 6 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 7 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 8 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 9 zeer slecht O O O O O zeer goed De opdracht/tentamen/ enz weerspiegelt de te bestuderen literatuur:

1 2 3 4 5 Les 1 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 2 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 3 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 4 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 5 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 6 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 7 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 8 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 9 zeer slecht O O O O O zeer goed De opdracht/tentamen/ enz heeft de eindkwalificaties (zie modulebeschrijving) getest:

1 2 3 4 5 Les 1 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 2 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 3 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 4 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 5 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 6 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 7 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 8 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 9 zeer slecht O O O O O zeer goed De opdracht/tentamen/ enz kon in de daarvoor gereserveerde tijd worden uitgevoerd.

1 2 3 4 5 Les 1 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 2 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 3 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 4 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 5 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 6 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 7 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 8 zeer slecht O O O O O zeer goed Les 9 zeer slecht O O O O O zeer goed De totale studietijd (lessen+ voorbereiding+ zelfstudie + eventuele opdrachten) voor deze module schat ik op ………….. uur. Hartelijk dank voor het invullen!



Evaluatie totale studie

De kwaliteitsissues NAAM: ..............................................................................................................................................

1. Inhoud programma (3) o De interessantheid van de geboden studiestof. o Het niveau van de studiestof. o Het niveau van de tentamens.

2. Samenhang programma (2) o De samenhang tussen de fasen o De samenhang tussen de afzonderlijke vakken

3. Werkvormen (3) o Het stimuleren van een kritische houding o Het gebruik van 'activerend' onderwijs o De oefening van praktische vaardigheden.

4. Voorbereiding loopbaan (3) o De mate waarin het studieprogramma een helder beeld geeft van de

beroepspraktijk o De praktische bruikbaarheid in het beroep o De kennismaking met toegepast onderzoek

5. Kwaliteit docenten (3) o De inhoudelijke deskundigheid van de docenten o Het vermogen van de docenten om de stof helder over te dragen en je

leerproces te stimuleren o De beschikbaarheid van de docenten

6. Communicatie opleiding (3) o De tijdige bekendmaking van toetsresultaten en andere beoordelingen o De communicatie over je rechten en plichten als student o De communicatie over praktische zaken, zoals roosters e.d.

7. Studeerbaarheid (4) o De Begeleiding van de studievoortgang o De haalbaarheid om fase I af te ronden in de tijd die er voor staat o De haalbaarheid om fase II af te ronden in de tijd die er voor staat o De mogelijkheden om examens/tentamens te herkansen

8. Gebouwen (3) o De geschiktheid van de collegezalen en lesruimtes o De hoeveelheid werkplekken voor zelfstudie



o De geschiktheid van de practicum- en oefenruimtes 9. Faciliteiten (3)

o De bibliotheek- en mediafaciliteiten o De computer-en netwerkfaciliteiten o De beschikbaarheid van het onderwijsmateriaal

Afgestudeerden geven op elk onderdeel rapportcijfers 1-10.



Bijlage h CV’s Advisory Board



Curriculum Vitae Aartman 1. Datum Maart 2007 2. Naam J.N.L.M. Aartman (Jacques) 3. Nationaliteit Nederlands 4. Geboortedatum 10-09-1957 5. E-mail adres [email protected] 6. Adres Korenbloem 23 2211 MH Noordwijkerhout 0252 37 46 10 06 – 53 82 05 11 7. Gevolgde opleiding, behaalde diploma’s 2001 INSEAD Executive Programme. 1995 Branche Leven. 1991 Assurantie A. 1987 SPD II. 1984 SPD I. 1981 MBA. 1977 Praktijkdiploma Boekhouden 1975 MAVO diploma. 9. Lidmaatschap beroepsvereniging 10. Werkervaring 2001 - heden Adjunct-directeur Risk Management bij Achmea Zorg. Verantwoordelijk voor de aandachtsgebieden Risicomanagement, Compliance, Preventie & Veiligheid, Information-Security en MVO. In de afgelopen jaren heb ik invulling gegeven aan nieuw beleid op genoemde aandachtsgebieden en aan een doelmatige vertaling van het beleid naar de operatie. Op het gebied van risicomanagement en fraudebeheersing zijn onder mijn leiding goede (financiële) resultaten geboekt, die zowel binnen als buiten Achmea publicitair zijn uitgedragen. Externe contacten o.a. met de Nederlandse Zorgautoriteit, CPB, DNB, VWS, ZN, patiënten- en consumentenorganisaties.



1998 - 2001 Adjunct-directeur Schade en Leven bij Zilveren Kruis.

Leiding gegeven aan 150 medewerkers, daarbij integraal verantwoordelijk voor commerciële en financiële resultaten. Op directieniveau verantwoordelijk voor relatieonderhoud en contractbesprekingen met o.a. Unilever, Shell, Metaalunie, KNDB en MN Services. 1994 - 1998 Manager Leven & Bancaire Diensten bij Zilveren Kruis. Periode waarin het Levenbedrijf van Zilveren Kruis een stormachtige ontwikkeling doormaakte. Veel commerciële activiteiten ontwikkelt, productvernieuwing doorgevoerd en zeer sterke financiële resultaten gerealiseerd. Daarnaast nieuw bancair- en hypotheekbedrijf ontwikkeld en groei gerealiseerd in inkomensverzekeringen. 1991 - 1994 Controller Schade, Leven & Financiële Diensten bij Zilveren Kruis. Periode van sanering van onrendabele volmachten – en herverzekeringsactiviteiten en het onderdeel Zilveren Kruis Schade en Leven financieel en organisatorisch mede ontwikkeld als direct-writer. 1981 - 1991 Diverse leidinggevende functies bij Zilveren Kruis. In deze periode diverse functies vervuld, waaronder Hoofd van de afdeling Herverzekering en Volmachten. 1979 - 1981 Assistent - Accountant bij Accountantskantoor Bunnig , Leiden 1975 - 1979 Medewerker polis- en financiële administratie bij Saat van Marwijk / AON, Noordwijk. 11. Nevenactiviteiten Bestuurslid Stichting CIS. Lid van de Verbondscommissie Preventie & Criminaliteitsbestrijding (CBV). NIBE / SVV, lid van het college van advies voor de Bedrijfsopleiding Risicomanagement Raad van Advies Reliëf ( MVO), adviescollege organisatie voor christelijke zorginstellingen Voorzitter StichtingMeerMeike (stichting voor zuurstoftherapie voor kinderen met hersenbeschadiging)



Curriculum Vitae

Bloem 1. Datum March 2007

2. Naam Eric Bloem 3. Nationaliteit Dutch

4. Geboortedatum 23rd February 1955 5. E-mail adres Email [email protected]

6. Adres Op Koers 23 1316 VN Almere Netherlands tell; 31-20-5239338 (business hours) or 31-36-5345496 or mobile 31-651337604

7. Gevolgde opleiding, behaalde diploma’s Level B and succeeded in all modules for level A (except subject death/live). (NIBE-SVV) Specialist Degree in Property and Casualty. (NIBE-SVV) Factory Mutual: certificate professional achievement loss control Factory Mutual: appointed as honorary instructor loss prevention control and risk management. Several additional courses/trainings in area’s like engineering and finance to get the background for a broader risk management perspective.

9. Lidmaatschap beroepsvereniging Member RIMS (USA), IRM (UK), AIRMIC (UK), FERMA (Europe) and NARIM (Dutch), Member of peer groups like AOG (Dutch Multinationals) and M200 (international group), Writer, Lecturer and Examiner NIBE-SVV (Dutch Institute for Banking, Insurance and Investment, the educational institute for the financial services industry) . In the recent past involved in the boards of NARIM and FERMA. 10. Werkervaring Heineken B.V. Corporate Insurance Manager Corporate (since 1994) Insurance Manager Dutch Subsidiary (1989 – 1994) Specialist claims, risk management. Marine Insurance (1978). Broker Marine Cargo/Hull (Captive broker van Ommeren shipping company) (1976/1978). Intermediary for Personal Lines (various banks). Dutch Bureau for statistics,



Curriculum Vitae Donk, van 1. Datum Maart 2007 2. Naam Peter Johan van Donk 3. Nationaliteit Nederlandse 4. Geboortedatum 21 januari 1961 5. E-mail adres [email protected] 6. Adres Vlaskuilseweg 47 6105 CN Maria-Hoop 0475-302121 / 300066 7. Gevolgde opleiding, behaalde diploma’s 2001 Belastingrecht voor niet fiscalisten Euroforum 1995 Risicomanagement St. Assurantie Vakopl. Amsterdam 1995 Assurantiebemiddeling B St. Examens Assurantiebedrijf 1989 – 1992 Bachelor in Economics Postuniversitair Centrum Diepenbeek 1991 – 1992 Attest Master of Business Admin. Postuniversitair Centrum Diepenbeek 1984 – 1985 Propedeuse Rechtsgeleerdheid Rijksuniversiteit Utrecht 1983 – 1988 Doctoraal examen Biologie Rijksuniversiteit Utrecht 1981 – 1983 Atheneum B Scholengemeenschap Genderdal 1978 – 1981 HAVO Scholengemeenschap Genderdal 1973 – 1978 MAVO Scholengemeenschap Woensel 9. Lidmaatschap beroepsvereniging 10. Werkervaring 2005 – heden Penningmeester Stichting Pensioenfonds VCBV Het pensioenfonds (710 mln. euro en 13.000 deelnemers) kan als gevolg van de NedCar situatie met de structurele afbouw van haar werknemers niet zelfstandig voortbestaan. Daarom verkeert de stichting momenteel in liquidatiefase en zijn de opgebouwde aanspraken per 1 januari 2007 ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds van de Groot Metaal (PME). 2005 – heden Penningmeester St. Vervroegd Uittreden NedCar. In de stichting is het salaris veiliggesteld voor ruim 400 NedCar mede-werkers tot hun



pensioengerechtigde leeftijd, die op 58-jarige leeftijd NedCar hebben moeten verlaten. 2001 – heden Manager Financial Affairs Netherlands Car B.V. (NedCar) Mijn functie als Manager Subsidies is toen verbreed met de afdeling Fiscale- en Douane Zaken en ben ik leiding gaan geven aan een aantal specialisten. Hierdoor verantwoordelijk geworden voor het gehele fiscale terrein van VpB aangiften, omzet- en loonbelasting met alle douane aangelegenheden waaronder de in- en uitvoerrechten. Tevens projectmatig belast om structurele cost reducties te realiseren. Sinds medio 2002 benoemd in de toetsingscommissie als werkgeververtegenwoordiger om te beoordelen of het bezwaar tegen iemands beoordeling of inschaling gegrond is.

1995 – heden Statutair Directeur en Risk Manager NedCar Insurance B.V. Deze volle dochter van NedCar heb ik na mijn benoeming geherstructureerd naar een risk management afdeling van NedCar en deels verkocht. In 1996 lid geworden van het Genootschap voor Risicomanagement (GvR) en van de Nederlandse Associatie van Risk en Insurance Managers (NARIM). In 1997 gevraagd toe te treden tot Nederlandse Risk en Insurance Managers Groep (NRIMG) waarin 18 multinationals plaatsnemen. In februari 1998 ben ik door de directeur Riskmanagement van AB Volvo gevraagd toe te treden tot de board van Volvo Group Re Luxembourg, een Captive als interne herverzekeraar. Door de verkoop van de personenauto-divisie Volvo Car Corporation (oud aandeelhouder van NedCar) aan Ford, heb ik de Captive van AB Volvo eind 1999 weer moeten verlaten. Eind 2003 ben ik gevraagd door Mitsubishi Motors Europe B.V., de Europese holding te Hoofddorp, een Europees breed risk en insurance beleid met overkoepelende polissen op te zetten, inclusief een centraal schadesysteem. 1991 – 2001 Manager Subsidies Netherlands Car B.V. (NedCar) In 1991 is Volvo Car Production B.V. te Born ondergebracht in de joint venture NedCar en is mijn verantwoordelijkheid verbreed naar NedCar Engineering & Development B.V. te Helmond 1987 – 1991 Manager Subsidies Volvo Car Production B.V. Tijdens mijn afstudeerproject gevraagd deze functie in Born te bekleden. Hierin was ik verantwoordelijk voor alle subsidiabele projecten zoals scholing, werkgelegenheid, investeringen, milieu en energie. Daarbij oefende ik invloed uit op de totstandkoming van nationale en Europese regelgeving. 11. Nevenactiviteiten 2001 – heden Examinator van Basis- en Register Risk Manager (BRM en RRM) aan de Post HTO opleiding van de Haagse Hoge School (HHS). 2002 – 2006 Penningmeester van de Buurtvereniging “De Vlaskoel” met ruim tweehonderd leden. 2002 – 2003 Lid van Ledenforum Rabobank Echt en Omstreken. 2000 – 2001 Medezeggenschapsraad (MR)-lid van de basisschool “De Bolleberg”. 1993 – 1994 Penningmeester van de Nederlandse Vereniging van Adviseurs inzake Subsidies en andere overheidsstimuleringsmaatregelen (NVAS). 1987 – 1988 Lid van Ledenraad van het Nederlands Instituut van Biologen (NIBI).



Curriculum Vitae

Hijstek 1. Datum March 2007

2. Naam Jacqueline Hijstek 3. Nationaliteit Dutch

4. Geboortedatum 11-01-1968 5. E-mail adres [email protected]

6. Adres Rabo Nederland Utrecht Croeselaan 18 3500 HG UTRECHT

7. Gevolgde opleiding, behaalde diploma’s Erasmus University Rotterdam May 2003 Drs. Business Economics HES Rotterdam May 1996 Post HBO Bedrijfskunde School for Management and Economics May 1989 bac

9. Lidmaatschap beroepsvereniging 10. Werkervaring PRESENT POSITION : Head of Rabobank Group Operational Risk Management YEARS WITH THE FIRM : 12 KEY QUALIFICATIONS : ORM expert, Basel II regulation Since may 2003 Utrecht Group Risk Management Head of Groupfunction Operational Risk Management (5 fte) Responsible for groupwide implementation of ORM at AMA-level. Next to that groupfunction for Business Continuity Management. Member of the Management Team.



2001 – 2003 Utrecht Corporate Clients Rabobank Operational Risk Manager Responsible for implementing BCM, ORM etc. 1997 – 2001 Utrecht Payments & Saving Rabobank Senior Advisor Processmanagement Implementation of processmanagement in retailbankorganisation, projectmanagement (implementation of euro in cash management, AO/IC around ATM’s, Year 2000 contingency project , ISO-certification/ Qualitymanagementprojects) 1995 – 1997 Gouda Local Rabobank Head informationmanagement + advisory on AO/IC Improve managementinformation local bank, implement new processes, advice management on riskmanagement 1992 – 1995 Den Haag Ministery of Agriculture, Execution of ministery susbsidy AO/IC advisor AO/IC advisor on implementation of new EU-subsidies in the Netherlands 1989 – 1992 Den Haag Ministery of Agriculture, Finance and Economics Department Staffmember for Agriculture Budget Execution of budgetary activities



Curriculum Vitae

Lee 1. Datum juni 2005

2. Naam Robby, Arthur, Leonard Lee 3. Nationaliteit Nederlands

4. Geboortedatum 16 juli 1965, Paramaribo (Suriname) 5. E-mail adres [email protected]

6. Adres De Bruynestraat 36 2597 RG Den Haag 7. Gevolgde opleiding, behaalde diploma’s • Middelbare Detailhandelschool (MBO) • Rijksdiploma Brandwacht 2

e klasse

• Basisdiploma Beveiliging • Vakdiploma Beveiliging • Kaderdiploma Beveiliging: - Certificaat Leidinggeven - Certificaat Risicobeheer - Certificaat Automatisering Informatiebeveiliging - Certificaat Rechts- en Wetskennis - Certificaat Maatschappijleer • Training Adviesvaardigheden • Cursus Crisismanagement • Middle Management • Voorbereidend Hoger Management • Hoger Management (Hogere bedrijfsleiding) • Post HBO Security Management (DHM) • Post HBO Security Techniek • Post HBO Risicomanagement (BRM) • Post HBO Registeropleiding Risicomanagement (RRM) • Post HBO Registeropleiding Operational Auditing • ‘Opgeleid Persoon’ (beheerder brandmeldinstallaties) • Leergang ‘Certified Business Continuity Manager’



9. Lidmaatschap beroepsvereniging • ‘Genootschap voor Risicomanagement’ (bestuurslid) • Serviceclub ‘Ronde Tafel Schiedam’ • VNO-NCW (kring Rotterdam) • Register: ‘SERN’ (Security Expert Register Nederland) [titulatuur RSE] • Register: ‘Register Risicomanager’ [titulatuur RRM] • Register: ‘Business Continuity Institute’ (BCI) [titulatuur/graad MBCI] 10. Werkervaring 1985 – 1990 KBB Koninklijke Bijenkorf Beheer Beveiligingsmedewerker afdeling Bedrijfsbeveiliging 1990 – heden BSI-Business Security International B.V. Directeur 2002 – heden BSI-RisksInternational B.V. Managing Consultant Risk- en Securitymanagement



Curriculum Vitae

Lobbezoo 1. Datum Maart 2007 2. Naam Jan Christiaan Lobbezoo 3. Nationaliteit Nederlands 4. Geboortedatum 8 juli 1944 5. E-mail adres [email protected] 6. Adres Engellandweg 12 7722 RA Dalfsen 0529 – 433552 7. Gevolgde opleiding, behaalde diploma’s ’57 – ’63 HBS – B diploma ’64 SROI ( school reserve officieren infanterie) per 2 november 1965 benoemd tot 2e luitenant der Jagers, per 1 januari 1969 benoemd tot reserve 2e luitenant, per 1 januari 1970 benoemd tot reserve 1e luitenant, per 1 november 1975 benoemd tot reserve kapitein, per 1 november 1985 benoemd tot reserve majoor, per 1 juli 1999 eervol ontslag als reserve officier. ’66 – ’69 Diverse opleidingen in de logistiek,waaronder de patroonsdiploma’s voor nationaal – en internationaal transport. ’70 – ’73 Akte van bekwaamheid tot het geven van middelbaar onderwijs in staathuishoudkunde en de statistiek ( M.O. Economie ). ’74 – ’84 Doctoraal Nederlands Privaatrecht ( RUU) ’97 – ’98 Opleiding Risicomanagement (diploma).. 9. Lidmaatschap beroepsvereniging 10. Werkervaring ’01 – heden “Vutter” ’97 – ’01 corporate risk en insurance manager “ landactiviteiten” Kon. Nedlloyd,Rotterdam,tevens directeur facilitair bedrijf Nedlloyd. ’94 – ’97 AlgemeenDirecteur Geytenbeek BV te Utrecht,tevens bestuurder Geytenbeek BVBA,statutair gevestigd te Antwerpen, België. ’91 – ’93 Directeur Operations Van Gend & Loos BV.



’85 – ’90 Regiodirecteur Van Gend & Loos ,regio Deventer ‘84 – ‘85 Lid managementteam Van Gend & Loos Vrachtvervoer BV. ’80 – ’84 Adj.directeur/Directeur Van Gend & Loos district Zwolle. ’78 – ’79 Directeur Operations Confectievervoer Van Gend & Loos/ W.A.Hansen BV hoofdkantoor te Mierlo. ’76 – ’78 Directeur VGL Opslag en Distributie Centrum voor Wijn en Gedistilleerd te Culemborg. ’73 – ’76 Directeur Van Gend & Loos vestiging te Tilburg. ’72 – ’73 Directeur Van Gend & Loos vestiging te Apeldoorn. ‘71 –‘72 Staffunctie hoofdkantoor Van Gend & Loos NV te Utrecht. ’70 - ’71 Algemeen bedrijfsleider Van Gend & Loos vestiging te Enschede. ’68 –’69 Bedrijfsleider locatie “Staatsspoor/Lekstraat” Van Gend & Loos Den Haag ’66 –’68 Algemene opleiding als trainee , Van Gend & Loos NV. ’64 – ’66 Vervulling militaire dienstplicht. 11. Nevenactiviteiten - Sinds ’93 lid van het Algemeen Bestuur van de Organisatie van Erkende Verhuizers (

Deelmarkt van Transport & Logistiek Nederland TLN ) - Lid van het CBO ( Centraal Beoordelings Orgaan) Deelmarkt Verhuizen. - Lid Commissie van toezicht “ Garantiecertificaat”,Organisatie van Erkende Verhuizers. - Secretaris van het Genootschap voor Risicomanagement. - Senior lid van NARIM (Nederlandse Associatie van Risk en Insurance Managers). - Lid van de normcommissie Risicomanagement *. - Lid van een jury,voor toekenning van Risk Awards door het GVRM en de NVRB. - Lid Commissie van Advies( CvA) Opleiding Risicomanagement, De Haagse Hogeschool Academie voor Masters & Professional Courses,in samenwerking

met IAB Instituut voor Actuele Bedrijfsvoering,. - Examinator /gecommitteerde Opleiding Risicomanagement,Haagse Hogeschool Academie voor Masters & Professional Courses,in samenwerking met IAB. - Lid Commissie van Advies Hoofdopleiding Risicomanagement, NIBE- SVV - Examinator/gecommitteerde Hoofdopleiding Risicomanagement NIBE-SVV * Deze commissie werkt onder auspiciën van het Nederlands Normalisatie-instituut aan het ontwikkelen van een ISO-richtlijn voor de principes en implementatie van Risicomanagement.Het voorstel behelst een richtlijn die van toepassing is op alle typen organisaties en alle mogelijke risico’s.De richtlijn moet voortbouwen op ISO/IEC Guide 73 waarin termen en definities op het gebied van Risicomanagement zijn vastgelegd.



Curriculum Vitae

Martin 1. Datum March 2007 2. Naam Gary Martin 3. Nationaliteit British 4. Geboortedatum 8th December, 1952 5. E-mail adres Email - [email protected] 6. Adres Estimating Department AK Process - Zoetermeer Telephone: Direct Dial - +31 (0) 79 3688 682 Mobile - +31 (0) 6 5198 7681 Fax - +31 (0) 79 3688 220 7. Gevolgde opleiding, behaalde diploma’s 9. Lidmaatschap beroepsvereniging 10. Werkervaring AKER KVAERNER PROCESS NETHERLANDS BV

2002 - Present General Manager - Estimating - Responsible for the supervision and management of all Estimating Department activities within Aker Kvaerner Process Zoetermeer office ensuring the required standards of accuracy and quality of Estimates utilising both manual and computerised techniques are attained.

As from December 2005 responsible for Estimating services within Aker

Kvaerner’s offices in Maastricht, Antwerp, Rotterdam and Cologne. Responsibility also includes Risk Valuation techniques within Aker Kvaerner

E&C Europe and Risk Management within Aker Kvaerner Process. KVAERNER PROCESS (UK) LTD 1997 - 2001 Vice President - Global Competitiveness - Reporting to the President -

Chemicals and Polymers business, responsible for :



(1) Reviewing, prior to approval by the President - Chemicals and Polymers, requests for approval to tender major or ‘Notifiable’ proposals.

(2) Vetting all ‘Notifiable’ proposals prior to corporate review. (3) Gathering information on costs and productivity from all sources both

internal and external and benchmarking ‘Best Practice’. (4) Assisting on specific ‘Key’ proposals i.e. Opportunity Selection, Bidding

Strategy and Execution Strategy. (5) Assisting any other Business or Operations where specific tasks have

been identified. 1989 - 1997 General Manager - Estimating - Responsibilities as described below. 1986 - 1989 Manager - Estimating. Responsible for the supervision and management of

the Estimating Department ensuring the required standards of accuracy and quality of Estimates utilising both manual and computerised techniques are attained.

JOHN BROWN ENGINEERS & CONSTRUCTORS BV - ZOETERMEER - THE

NETHERLANDS 1984 - 1985 Supervisor of Estimating and Cost Control. Responsible for providing

Cost Estimates for proposals and projects and Cost Control of projects in accordance with JB/ Client requirements.

1982 - 1984 Supervisor of Estimating. Responsible for providing Cost Estimates for

proposals, studies and projects for engineering, procurement and construction phases of contracts in the fields of Plastics and Polymers, Oil and Gas both offshore and onshore and Food Processing.

JOHN BROWN ENGINEERS & CONSTRUCTORS LIMITED - LONDON 1977 - 1982 Senior Estimator. Involved in the preparation of tenders for engineering,

materials and construction for the Oil and Gas, Pharmaceutical and Mining industries.

1976 - 1977 Assistant Project Estimator for a low density polyethylene plant.

Responsible to the Principal Project Estimator assisting with the initial and definitive capital cost estimates for the project. Responsibilities included:-

(1) estimates from first principles for thick walled tubular reactors and

pressure vessels, silos, hoppers and tanks in carbon steel, stainless steel and aluminium;

(2) the estimation of costs associated with both Materials and Construction

for piping, instrumentation and electrics based upon technology produced MTOs; and

(3) monitoring and trending of costs on the above relative to the Control

Estimate.



JOHN BROWN ENGINEERS & CONSTRUCTORS LIMITED - STEVENAGE (Formerly Constructors John Brown (Pipelines) Limited 1975 - 1976 Estimator. Involved in the preparation of tenders for cross-country pipelines

ranging in size from 6" to 36" bore, small above ground installations and upgrading of in-situ pipelines for use with North Sea Gas including all facets of construction from route marking through welding, ditching and laying to commissioning and reinstatement.

BIGGS WALL & COMPANY LIMITED 1970 - 1975 Estimator in the Fabrication Department responsible for estimating costs on

general carbon steel pipework contracts ranging in size from 6" to 54" bore for Water Boards, Gas Boards and stainless steel pipework fabrications for the Petrochemical Industry. Responsibilities also involved the design and cost estimating of carbon steel and stainless steel pressure vessels and tanks, purchasing materials and developing customer and workshop liaison for contracts.



Bijlage i Student Handboek

The Hague Way …

Welcome to The Hague University and the Master of Riskmanagement (MRM) for the Academic Year

2006-2007.

You will find this studie exhausting but worthwhile. And, we look forward to getting to know each of you personally during your

studies.

The Hague University

Master's Programs

STUDENT HANDBOOK

ACADEMIC YEAR 2006 - 2007 All information per August 2006

1 ....................................................................................................................INTRODUCTION1.1 Office & Correspondence information 183 1.2 Master Studies Office Hours: 183

2 ..................................................................................FACILITIES AND PROCEDURES

3 ........................................................................................................... IMPORTANT DATES

4 ........................................................................................................................ASSESSMENTS4.1 MASTER STUDIES MRM Review, Progress and Examination Boards 186 4.2 Evaluations 186 4.3 Assessment Strategy 187 4.4 General Assessment Criteria 187 4.5 Management of Assessments 190 4.6 Assignment Submission and Reporting Procedures 191 4.7 Resubmission or Resit and/or Re-Take Criteria 191 4.8 Study Load of Assignments 192 4.9 Source Documentation for Reports & Written Assignments 192 4.10 Tips and Recommendations for source documentation: 193 4.11 Assessment Reporting and Module Evaluations 194 4.12 Awards 194 4.13 MRM With Distinction 194 4.14 Progression through the MRM Courses 194 4.15 Failure to Complete Assessments 195 4.16 MASTER STUDIES Policy Regarding and Governing Exemptions 195 4.17 Study Period Extensions and Validity of Study Period 196 4.18 Final Determination of Awards 196

5 ............................................................................................... STUDENT REGULATIONS5.1 General 197 5.2 MASTER STUDIES Student Attendance Policy 198 5.3 Funding Body Requirements 198 5.4 Student Disciplinary Procedures 199 5.5 Student Grievance Procedure 199 5.6 Assessmentment Infraction Regulations 200 5.7 MASTER STUDIES MRM Examination Regulations 202

6 .................................................................................................MASTER STUDIES Boards6.1 MASTER STUDIES MRM Review Boards 204 6.2 MASTER STUDIES Board of Examiners/Examination Board 204 6.3 MASTER STUDIES Advisory Boards 205

7 .......................................ANNEX A: REPORT CITATIONS AND REFERENCES7.1 Presentation of References. 206



7.2 The Harvard System 206

8 .......... Annex B: MASTER STUDIES Web Site for Evaluations & Information

8.1 Logging-In Error! Bookmark not defined.

8.2 First time logging-in or forgot your password Error! Bookmark not defined.

8.3 Registered users area: Module Evaluations & Assignments. Error! Bookmark not defined.

8.4 Change password Error! Bookmark not defined.

8.5 Logout Error! Bookmark not defined.


AACCAADDEEMMIICC YYEEAARR 22000055--22000066 PPAAGGEE 118833 OOFF 221100

1 INTRODUCTION The THU Master Studies offers master's degree programs taught in English and Dutch.. These programs are designed for graduates of higher professional and university studies.

Master Riskmanagement Staff Drs. Frans Dijkstra; Manager Master Studies Vacancy; MRM Course Manager Mandy Koster; Master Studies Office Manager ; Student Assistant

; Secretary

1.1 Office & Correspondence information The Hague University Master Studies, Room ST3.01 Johanna Westerdijkplein 75 2521 EN The Hague The Netherlands Tel: 070 - 445 - 82 84 / 8276 www.masters-studies.nl Fax: 070 - 445 - 81 94 e-mail: [email protected]

1.2 Master Studies Office Hours: Monday to Thursday 08:45 - 19:15 (Part time Class meeting

evenings) Friday 11:00 - 14:00 (or 08:45 when full time

in session)



2 FACILITIES AND PROCEDURES

A. Participants must inform the Office Manager, Secretary or the MASTER STUDIES student assistant of changes in status, e.g., home address and telephone number, e-mail addresses, change of employment, etc.

B. Any participant withdrawing from the course must notify the Master Studies Office in writing stating the last date of attendance and the anticipated date of withdrawal. The statement must include the reasons for withdrawal and an exit interview must be arranged prior to actually withdrawing from any element of the MASTER STUDIES programs.

C. Tuition fees must be paid on or before the start of the semester. Late or installment payment arrangements must be arranged with the THU/MASTER STUDIES office before attending classes.

D. Tuition fees are partially refundable for participants withdrawing after written notification by the student to the MASTER STUDIES. Failure to make prompt payments will result in suspension from classes.

E. Messages for program participants are available in Room ST3.01. F. The MRM Notice Boards are located on the third floor of the STRIP building, nearby the MASTER

STUDIES office. G. Keeping appointments on time is a highly prized behavior. It is reasonable that you expect us to be

prompt and the same is expected from students. When this works, it is a very satisfactory and rewarding arrangement. Promptness is highly valued. Naturally exceptional circumstances can always be taken into consideration. If for any reason you cannot attend a session, you are expected to inform the MASTER STUDIES Office and the lecturer. Certain module assessments include marks for participation, i.e., attendance. Failure to observe full and complete attendance expectations may result in lower assessment marks.

H. Working to deadline is as much part of the working world as it is part of the MRM studies. The ability to manage time is therefore at a great premium. This is a significant aspect of the course: professionals are expected to plan and allocate resources necessary to carry out projects. The same is expected of MRM students. It is in the interest of the student to submit work on time. Remember that on occasions teamwork is involved. Colleagues will be relying on member’s attendance and active participation.

I. All extensions of submission deadlines must be approved in writing to have legal status. J. Classes begin at the scheduled times. Students are not allowed to enter the classroom after the lecturer

has started unless by previous arrangement with the lecturer.



K. It is very important to keep MASTER STUDIES staff and lecturers informed of any illness or disability resulting in missed sessions. Absences adversely affect performance and evaluation. Providing that circumstances are known and documented, discretion may be exercised. It is much easier for all concerned if these events are known prior to an examination or assessment than if declared subsequently.

L. Students are strongly advised to equip themselves with a personal computer, personal e-mail facilities in addition to the school e-mail service and appropriate software. Much of the assignment work will depend upon access to this technology for purposes of report writing, data analysis and model building. It is a considerable advantage to have independent means of working with modern business information technology. A limited number of appropriately equipped laptop are available for rent or lease from the MASTER STUDIES office. For information and details please contact the MASTER STUDIES office.

M. The MASTER STUDIES Program Managers and the Admissions committee establish the tuition fee during the enrollment procedure. The tuition fee includes textbooks, application and graduation fees.

N. Smoking is not allowed in The Hague University. Infraction of this policy may result in dismissal from the study and the school premises for up to one year.

O. Mobile telephone must be turned off during all lectures and examinations. Exceptions must be discussed with the lecturer.

P. E-mail is the preferred and 'default' and official media for communication among MASTER STUDIES staff, students and lecturers. Each student, staff member and lecturer is provided with a THU E-mail address. Conversely, each student must inform the MASTER STUDIES of secondary e-mail addresses or provide office-based e-mail addresses.

Q. The student must arrange audiovisual aids for classroom presentations. Assistance is available at the MASTER STUDIES office. The student is responsible for the timely reservation, operation and return of the equipment.

R. Meeting rooms outside of scheduled lecture hours may be arranged with the MASTER STUDIES office.

S. All students are entitled to utilize the THU library and its facilities. Student ID card is required for book checkout purposes and copying.

T. Tuition refunds will be considered by the MASTER STUDIES only on the basis of official written requests by enrolled and participating students. The requests must be received by MASTER STUDIES at least ten working days prior to the desired effective course withdrawal and/or deferment date. Tuition refunds will be based on MRM phases not entered as yet by the student.



3 IMPORTANT DATES Please consult your specific class schedules for specific class & module meeting schedule information. These will be displayed on the notice boards adjacent to the classrooms, as well on the web site: www.masters-studies.nl

The MASTER STUDIES reserves the right to revise and/or amend any and all meeting dates, schedules and lecturers with as much advance notice to participants as is possible. Changes will occur, but will be kept to an absolute minimum.

The MASTER STUDIES will endeavor to minimize changes in class meeting schedules. It will make every effort to publicize changes in advance of any necessary or desired schedule changes. However, it is the individual student’s responsibility to make himself or herself aware of schedule changes. Electronic updates will be posted on the web site: www.masters-studies.nl.

The official, main, primary and default media for notification will be via THU e-mail to relevant participants and lecturers at their THU assigned e-mail addresses.

4 ASSESSMENTS Module lecturers will advise dates by which course work must be completed. If the work cannot be

turned in on time, a written explanation must be submitted to the MASTER STUDIES Course Manager or designated staff member before the new date/deadline is agreed.

4.1 MASTER STUDIES MRM Review, Progress and Examination Boards

There is a Review Board meeting held at least once per academic year. Interim Examination Board meetings are held during the Fall/Autumn and Spring Semesters. Dates will be arranged and published. Items for the Review Board should be submitted through the MASTER STUDIES office.

4.2 Evaluations A. Module Evaluations by participants: At the conclusion of each module participants must complete the

respective module evaluation form, specifically via the electronic version available on the internet site: www.masters-studies.nl for registered MRM students. (See Annex B for procedures). The MASTER STUDIES reminds students that these module evaluations are an essential and invaluable part of the overall quality of the study. Specific evaluations are available only to designated members of MASTER STUDIES staff, i.e., Director MASTER STUDIES & Program Managers. Overall results, per class and modules are available and/or published periodically. Reports and reviews do not include the student names and/or any type of student identification. Thus the module evaluation forms, once submitted by the student and validated by the Program Manager are not available to anyone, including the lecturers. This procedure is designed to encourage candid and complete critiquing of MASTER STUDIES programs and services.

B. Focus Group meetings: On or about the end of each academic semester and/or phase, MASTER STUDIES management makes an independent and representative selection of 3-5 class participants for the purpose of a confidential meeting with program management. The focus of each meeting will be on the actual and perceived quality of the delivery, level and content of the respective modules in the respective class/phase. MASTER STUDIES staff would appreciate the attendance and participation of students when requested.



4.3 Assessment Strategy General Theme of Assessment Methods

The general theme of the learning/teaching strategy is that of enabling participants, encouraging enterprise and initiative and responding to a need for managers to be more proactive. It is vital, therefore, that these developments are not stifled by an inappropriate method of assessment. Assessment strategy must reflect learning strategy and participant needs.

Methods of assessment may include:

Conventional unseen time-constrained assessment; Projects; MRM learning contracts; Prescribed assignments Case studies; Simulation exercises; Presentations; Multiple-choice questionnaires.

Choice of Assessment Methods

The choice of assessment techniques will be at the discretion of the module lecturer(s) with the

approval of the Academic Advisor. The module lecturer will announce the assessment methods listed in the course syllabuses at the start of each semester after approval by the MASTER STUDIES Program Management, in the light of learning demands and experiences. The MASTER STUDIES Program Management will have first reviewed these by the start of each semester. The MASTER STUDIES Program Management and respective Board of Examiners will have the responsibility of ensuring that the overall coherence and balance of assessment, in terms of method and timing, is correct.

4.4 General Assessment Criteria The MASTER STUDIES staff is aware of the dangers of over-assessment or introducing complex

assessment systems. Since the measurement of MRM knowledge and skills is imprecise, it is proposed to categorize members' achievements in terms of grades or pass/fail. The grades will serve for purposes of feedback and certification on all courses in the operated by the MASTER STUDIES.

The MASTER STUDIES program utilizes a generic assessment model. The indicative assessment

criteria are given below. But it should be noted that the application of these criteria will vary. Each criterion will carry different values in different circumstances dependent upon the specific learning and knowledge outcomes.



Grades: 10 - 5.5 inclusive are passing grades; 1.0 - 5.4 inclusive are insufficient, i.e., failing grades. NL = 9.0 - 10; UK=Grade A; USA=A+, A

Knowledge:

• Well able to select knowledge from the module appropriate to the assignment; • Demonstrate ample evidence of further development of knowledge by way of greater depth or breadth

of understanding; • Understand theoretical concepts relevant to the selected knowledge; • Demonstrate relevance and application of that knowledge to the organizational context.

Skills:

• Demonstrate the ability to define and tackle problems, make decisions and show creativity; • Identify and use information (financial, numerical and managerial) relevant to the appropriate need; • Show excellent competence in communication skills and interpersonal relations skills; • Demonstrate excellent competence in the major skills areas; • On the first place there is professional conduct; • Overall excellent standard of presentation.

NL = 7.8 - 8.9; UK=Grade B; USA=A-, B+

Knowledge:

• Ability to select knowledge from the module appropriate to the brief; • Understand the theoretical concepts relevant to the selected knowledge; • Demonstrate the relevance and application of that knowledge to a specific organizational context; • Evidence of further development of knowledge by way of greater depth or breadth of understanding.

Skills:

• Demonstrate creativity; • Identify and use information (financial, numerical and managerial) relevant to the appropriate need; • Show competence in communication skills and interpersonal relations skills; • Demonstrate competence in the major skills areas; • There is a high professional conduct; • Overall high standard of presentation.



NL = 6.8 - 7.7; UK=Grade C; USA=B

Knowledge:

• Ability to select knowledge from the module appropriate to the brief; • Understand the theoretical concepts relevant to the selected knowledge; • Demonstrate the relevance and application of that knowledge to a specific organizational context.

Skills:

• Demonstrate ability to tackle problems and make decisions; • Identify and use information (financial, numerical and managerial) relevant to the appropriate need; • Show competence in communication skills and interpersonal relations skills; • Demonstrate competence in the major skills areas; • There is a professional conduct; • Good standards of presentation.

NL = 5.5 - 6.7; UK=Grade D; USA B-

Knowledge:

• Some ability in selecting knowledge from the module appropriate to the brief; • Understanding the theoretical concepts relevant to the selected knowledge.

Skills:

• Demonstrate adequate ability to tackle problems and make decisions; • Identify and use information (financial, numerical and managerial) relevant to the appropriate need; • Adequate degree in communication skills and interpersonal relations skills; • Adequate degree in the major skills areas; • There is adequate professional conduct; • Adequate standard of presentation.



NL = 1.0 - 5.4; UK=Grade E; USA=C, Unacceptable**

** A student may not earn more than two 'c' grades in a U.S.A. program. Knowledge:

• Inappropriate selection of knowledge from the module with regard to the assignment brief; • Insufficient understanding of the theoretical concepts relevant to the selected knowledge;

Skills:

• Shows little skill in defining and tackling problems and making decisions; • No creativity displayed; • Finds difficulty in identifying and using information (financial, numerical and managerial) relevant to

the appropriate need; • Inappropriate and poor quality communications skills; • Little or no attempt at a in the major skills areas; • There is poor professional conduct; • Poor standard of presentation, • Non-submission of assignment.

4.5 Management of Assessments The THU/MRM terms of reference of the Board of Examiners require methods of assessment to be determined in accordance with course requirements. The common course requirements require that this task be delegated to the module Lecturer(s). However, some control and coordination of this procedure is required if standards of assessment are to be maintained. The MRM procedures are as follows: Module lecturer(s) decide the methods of assessment for their module in consultation with the Program Manager; Module lecturers report their proposed method of assessment to the Examination Board via the Program Manager for approval. The Examination Board will review the proposed assessments to ensure appropriate coherence and balance of assessment methods across the course; Module lecturers will normally notify the method of assessment, such as presentations, in detail to participants no later than the first week of the semester in which the module is taught; The moderation of 'perishable' assessment, such as presentations, may be managed by using video recordings, if feasible and desirable.



4.6 Assignment Submission and Reporting Procedures Assessments must be submitted on or before the date determined by the Module Lecturer. These dates

must be announced by the module lecturer and must include the method for post-assessment feedback. The marked and graded copies of the projects/reports are archived in the MASTER STUDIES office

and can be made available for review purposes by all students, staff and external examiners. However, reports of any type that are classfied as Confidential will not be available for review by any student without the express and written approval of either the author or the company or institution.

Other types of assignments must be submitted to the Module Lecturer. It is strongly advised that

participants keep a copy of each assignment submitted. The MASTER STUDIES administration will record and report results of assessments received. Student

marks will be posted on the respective class bulletin board, and periodically will be e-mailed and/or posted to the respective student. When posted in public areas, such as the bulletin board, only their student ID number will identify the student.

Late Submission Late submission of assessments will follow the standard procedures. However, the lecturer and/or the

Course Manager will highlight late submissions to the Board of Examination and appropriate action will be decided and reflected in the grading. In some cases it may be the requirement of the Board that a new piece of work be assignment and/or the entire module repeated at the cost of the student.

4.7 Resubmission or Resit and/or Re-Take Criteria A candidate who fails to obtain at least a grade 5.5 or pass in any assessment in any part of the

respective studies will be offered the opportunity to re-sit or resubmit that assessment. No candidate will be allowed to re-sit or resubmit any assessment more than once. And any assessment that has been re-sat or resubmitted will not be awarded more than grade 5.5 or PASS.

Failure

In the event of failure, the Board of Examiners shall have the discretion to decide whether a candidate who has not achieved the necessary standard shall be allowed to re-enter the program/ phase.



4.8 Study Load of Assignments Every module on the course will have elements that are assessed. The amount of assessed work will depend on the 'Student work load' (credit hours) connected to the module. The 'Student work load' for every module is published in the MRM Course Scheme. Written exams will have a maximum duration of 0.05* the number of credit hours. If the assessment of a module consists a written report only (i.e., case study) the report (without Annexes) should not exceed the number of words of 50* the number of credit hours

4.9 Source Documentation for Reports & Written Assignments All written reports are subject to citation requirements as described in 'Citations And References: the Harvard system’ (Annex A).



4.10 Tips and Recommendations for source documentation:

4.10.1 IMPORTANT INFORMATION

A. The MRM Reports are intended to be ORIGINAL WORK by the THU MRM student. Students are advised that the MASTER STUDIES utilizes a commercially available service to review these and other reports for plagiarism. This service reviews submitted material against a database of internet sites; ISBN (book registrations numbers) publications, databases of previously submitted thesis, masters’ dissertations and doctorial dissertations, and hundreds of other public information sources including magazines periodicals, and newspapers, etc.

B. The search is quite extensive and provides an index score of the amount of the submission that has been previously published elsewhere: e.g., direct internet links to the places where the information was obtained, and highlighted copies of the submitted text with direct links to where the information was obtained. There are billions of previously published documents in this database.

C. First, it is OK to include previously published material in reports. In fact this is a requirement to demonstrate that the student has familiarized himself or herself with the work that others have done in the selected area of interest. However it is imperative that appropriate references to the authors of the original material be included. To be clear and precise: If the report includes material that is the work of others it has a very high probability that it will be discovered. If it is clear that this is someone else’s work by appropriate referencing, there is no problem.

D. Several Master reports have already been checked from submissions received during the academic year 2002-2006. In all cases there was previously published material included. In some cases this material was appropriately referenced and demonstrated that the writer had reviewed publications in their area of interest that was of pertinent to their research. This is OK and in fact required. However, in some cases it was discovered that over 50% of the draft submission was a direct copy of previously published material without appropriate references to the original author. The service provided direct links to the sources of this material so there were no mistake regarding the actual sources of the material. THIS CONSTITUTES PLAGIARISM.

E. Do not confuse quantity with quality: A well written report that includes original research and thought will score much better than a report that is merely a regurgitation of other peoples work. Consult the student handbook for information about documented incidences of plagiarism, and the consequences.



4.11 Assessment Reporting and Module Evaluations A. Lecturers will grade the written work within 10 working days. They will write their comments in

the margins of the written work and grade it in accordance to the General Assessment Criteria. The students have the right to examine the comments of the lecturers during a scheduled time individually or as a group. After this the work must be submitted to the MASTER STUDIES office where it will be archived for a period of at least three years.

B. Module Review sessions will be scheduled by MASTER STUDIES in coordination with the respective module lecturer. The Review Sessions are compulsory for examination participants and students who fail to achieve a sufficient mark for the regular examination (5.4 or below ); students with suffcient marks (5.5 or above) also may attend and participate in the Review Session. The one-hour review sessions will be scheduled between the time the regular examination/assessment is completed and the re-sit examination, i.e., prior to the date of the administration of the re-sit examination if applicable.

C. Student marks will be reported as soon as they are available. The results will always be placed on the MASTER STUDIES bulletin board. Dutch privacy regulations do not permit the use of student names for this purpose. Instead, the MASTER STUDIES uses each student’s Student ID number (e.g., MRMxxxxxxx), followed by the mark and/or marks. Status and progress updates will be prepared and posted to students at the conclusion of each academic semester and/or Phase of a study.

D. The MASTER STUDIES has a long-standing policy and practice of requiring Evaluation Questionnaires at the conclusion of each module. Each student is expected to complete a module Evaluation Questionnaire at the conclusion of each module. The Evaluation questionnaires are on the site www.masters-studies.nl for registered users, i.e., enrollend students. Upon completion by the student, the result is directed to the MASTER STUDIES. Upon receipt, the evaluation is checked for accuracy and validity concerning the student, the module, the Phase and the Lecturer name. Afterwards the result is automatically compiled in the Student Module Evaluation database. The results are made available to lecturers, to the program manager and overall results are made available to various educational quality and validation/accreditation organizations.

E. However, student names are NOT reported to any person or organization after the program manager validates the submitted form. Thus the submitted forms are confidential. The Evaluation Questionnaire for registered students only is on the web site: www.masters-studies.nl (See Annex B for access procedures)

4.12 Awards The MRM study is validated by the Dutch Validation Council (NVAO), The graduates will receive the original and NVAO approved Haagse Hogeschool MRM Award.

4.13 MRM With Distinction The MRM with Distinction may be awarded to a candidate who obtains: Grade 9.0 to 10 in the assessed elements of at least three MRM blocks, one of which must be The Business Report (Dissertation); and At least grade 7.00 or PASS in the assessed elements of all of the remaining MRM modules; and Whose results do not include the results of any re-sit or resubmitted assessments.

.

4.14 Progression through the MRM Courses

A. MRM students who successfully complete 100% of the required complement of assessed modules in any of the Regular MRM Phases with marks in each module of 5.5 or higher or with pass result



will automatically progress to the next phase of the MRM study, providing their financial status is in compliance with the enrollment tuition payment agreement.

B. MRM students who do not successfully complete at least 75% of the required complement of modules in any phase will be placed on academic probation and provisionally progress to the next phase pending successful completion of the re-examinations.

C. MRM students who do not complete the re-sit/re-exam successfully in each of the failed modules will be dropped from the MRM course for a period of one academic year; and allowed to re-enter the MRM study one additional time for the purpose of completing the failed modules.

D. In the event the MRM student is enrolled in fewer than the complete complement of a suite of Phase modules, (limited participation, audit status, etc), the rules governing phase progression will be applied on a module-to-module basis. If the student is not successful with the examinations in one of these modules, they will be placed on probation and provisionally progress to the Regular MRM until the results of the re-sits/re-exams are known in the failed modules.

E. It is the students’ responsibility to maintain their tuition payment status. MRM students who are current with MRM tuition payments will be permitted to participate in their respective MRM examinations. MRM students who are not current with their tuition payments will not be permitted to participate in their examinations. In the event an examination is undertaken and it is subsequently reported that the student’s payment status is not current, the examination results will not be published and/or made available for reporting purposes, regardless of post-examination status.

F. Current with tuition payment means: 1. Complete tuition fully paid 2. Tuition payments have been made according to previous arrangements with the MASTER

STUDIES and the School’s financial office (FEZ), and are timely and up-to-date. 3. Tuition payment arrears of more than 30 days one week prior to the examinations will be

considered as non-payment and the student will not be permitted to participate in his or her respective examination.

4.15 Failure to Complete Assessments A candidate who fails to complete any assessment due to illness, or any other valid reason, may be

allowed to complete assessments by a date to be determined by the Board of Examiners. Candidates will be required to show documentary evidence in the form of a medical certificate or similar document showing the reasons for their failure to complete the original assessment.

A candidate who is unable to complete the assessment requirements of any module in the MRM, through illness or medical grounds, or other reasons established by the production of acceptable evidence, may exceptionally be awarded, by aegrotat (illness), the MRM. Only a member of the Board of Examiners may initiate this procedure.

Students wishing to postpone (defer) their study beyond their regular class schedule must receive

approval from the relevant Examination Board or Progress Review Board. On starting again the board may decide that various elements of the course have been updated and may require that the student repeat one or more modules when a module grade was obtained more than two academicyears before re-starting the study.

MRM candidates and appropriate lecturers should be aware that the complete MRM course must and

can be completed within two academic years after the commencement of the dissertation. This requirement may be waived only in light of written and documented and relevant evidence.

4.16 MASTER STUDIES Policy Regarding and Governing Exemptions The policy inherent in the THU MRM scheme is that exemptions are not granted. In the event an

applicant and/or participant feels their past education and/or experience warrants an exception to this policy, the individual may make a full and written submission documenting their reasons for an exemption to the MASTER STUDIES office. The individual will then present themselves to a MASTER STUDIES-appointed panel of relevant lecturers with experience and expertise in the



respective field of study. The panel may, at its discretion, require an appropriate type of assessment prior to considering the exemption request and interviewing the applicant. The panel then reports to and advises the MASTER STUDIES of its decision. The only valid exemptions are those approved according to the above procedure.

4.17 Study Period Extensions and Validity of Study Period

A student whose study is interrupted prior to completion of the required academic work, and who has requested and received official permission for the deferral and/or interruption of their study will be permitted to maintain the validity of the completed course work for a period of up to two academic years. The basis for the term and or terms of extension will be the class (cohort) in which the student started their study. All such procedures and approvals are at the sole discretion of the appropriate Master Studies Examination or Progress Review Board.

4.18 Final Determination of Awards The Board of Examiners has discretion in the case of all candidates who do not satisfy the stated

requirements for an award. This may be exercised in a manner appropriate to the case.



5 STUDENT REGULATIONS 5.1 General

Definitions In these regulations and procedures, unless the context otherwise requires, the following words and phrases shall have the following meanings: A. "Department" Means a Department or School or Facutly or Sector of The Hague University

(Haagse Hogeschool) or a Division of a School (MASTER STUDIES/MRM) and the term "Head of Department" shall be construed accordingly.

B. "Friend" Means a person who at the request of a current and enrolled Student accompanies the

current and enrolled Student to a meeting or hearing and who shall be entitled to speak or act on the currently enrolled Student's behalf; or a person who at the request of a member of staff accompanies the member of staff to a meeting or hearing and who shall be entitled to speak or act on behalf of the member of staff.

C. “School" Means a School of the Haagse Hogeschool and or The Hague University and the term

"Dean of School" or "Dean" and/or “Director” shall be construed accordingly. D. "Student" Means a currently enrolled student (also a "participant“ and/or a “candidate” for the

award of MRM.) E. "Working Day" Means any day except a Saturday, Sunday or Feast Day or a day of normal

School vacation. F. “Examiner(s)” Means a member of the Board of Examination and/or Examiners, and or an

External Examiner and/or Awards Examiner, depending upon context. Words denoting the masculine gender (He) shall include the feminine (She) and neuter genders (They). Mostly this will be accomplished by the term "Their” and “They”. And words denoting the singular shall include the plural and all such words shall be construed interchangeably in that manner. The following sections are synopses of the regulations affecting students enrolled in The Hague University of Professional Education/ Master Studies. Full details of all procedures, if applicable in the Netherlands, are to be found in the Haagse Hogeschool Student Regulations available on The Hague University web site: www.hhs.nl/english/about/charter0102.html



5.2 MASTER STUDIES Student Attendance Policy

A. All students enrolled on MASTER STUDIES courses should do so with the intention of attaining the qualification offered. Academic achievement therefore is the overriding criterion.

B. Students are expected to attend all meeting sessions. However, the MASTER STUDIES recognizes

the need for flexibility and discretion in monitoring the attendance of employed and mature part time students. Consequently students are advised to observe the following guidelines:

1. when students know in advance that they are to be absent, they should notify the subject

lecturer(s) and negotiate alternative learning arrangements.

2. in any event written confirmation of absence dates, reasons and documents (e.g. illness notes) should be sent to the subject lecturer and a copy to the MASTER STUDIES. Such proper notification, however, does not automatically itself constitute an exemption from the contents of the session, or session, and may adversely affect marks for participation.

3. consideration should be given to assessed work that is linked to group assignments. Failure to

do so may adversely affect the group's performance, and in the case of peer assessment is likely to result in a reduced mark for the negligent student.

4. Where a student fails to satisfy the above requirements, the matter may be referred to the

Board of Examiners or the Progress Review Board, and the MASTER STUDIES non-attendance procedures may be invoked.

5.3 Funding Body Requirements

A. Further to the above, students may be sponsored by their industrial or business employers, training agencies, or other body. These sponsors may well impose their attendance requirements.

B. The MASTER STUDIES may be required to forward attendance reports and/or attendance reports to these sponsors.

C. Failure to attend regularly may result in a student incurring financial liability due to withdrawal of funding.

D. The School is mindful that students' personal difficulties or illness may adversely affect their studies beyond the immediate absence period. The MASTER STUDIES will endeavor to support such students' study activities appropriately, if possible. Full details of the procedures are to be found in the Haagse Hogeschool Student Regulations Book (See web site: www.hhs.nl).



5.4 Student Disciplinary Procedures

A. A satisfactory standard of behavior, attendance and conduct is necessary for the smooth operation of the School's affairs. If a student is accused of misconduct then the MASTER STUDIES staff should endeavor to resolve the matter informally.

B. In the event that a resolution is not achieved by the Module Lecturer and/or the relevant Course

Manager, then either:

C. the Academic Advisor of the Haagse Hogeschool MASTER STUDIES will instigate a hearing at which the student may present a case with 'friend' support, or;

D. the alleged misconduct seriously disrupts the daily operation of the School, in which case the

matter constitutes Gross Misconduct. In that event the matter will be referred to the MASTER STUDIES under the School's formal student disciplinary procedure.

E. The procedures in paragraph 2 will not be applied in cases of:

F. student's unsatisfactory academic achievement (this is the responsibility of the Board of Examiners)

G. academic misconduct (cheating is the responsibility of the Examination Disciplinary Committee

and course work plagiarism is the responsibility of the Board of Examiners, or it’s designated entities.

H. If a disciplinary action is invoked, the student will be informed in writing and given the procedures

that must be followed.

I. Full details of the procedures, if applicable in the Netherlands, are to be found in the Haagse Hogeschool Student Regulations Book. (See www.hhs.nl)

5.5 Student Grievance Procedure Scope of the Procedure

A. This procedure may be used by student(s) wishing to make an allegation of personal misconduct against a Module Lecturer or MASTER STUDIES staff and by Module Lecturers; and by MASTER STUDIES staff, including Module Lecturer(s) against whom allegations are made. Its use shall not prejudice the education at the School nor the student choosing to invoke it.

B. Personal misconduct by a member of the MASTER STUDIES staff, including Module Lecturers

includes infringements of the School's Equal Opportunities Policy through discrimination or harassment, as therein defined.



C. Personal misconduct shall not include alleged deficiencies in the academic delivery of courses or programs of study. The academic judgment of members of the Instructional staff shall not be questioned under this procedure.

D. Allegations of personal misconduct should, where possible, be precisely formulated in terms of the

date, time and location of any alleged conduct and should name the member or members of staff against whom the allegations are made , i.e., full and complete identify of plaintiff and defendant.

E. Students availing themselves of this procedure may be subject to considerable stress and therefore

this procedure should be conducted without undue delay.

F. There are several stages possible depending on the seriousness of the alleged misconduct. Students may invoke any of the three stages deemed necessary. Students should be aware of the consequences of invoking step (iii) below.

• Stage l- student confides in any member of the staff within two weeks of the incident. The

confidant must ensure that the student understands the procedures, and keeps the details of the incident confidential even if the student decides not to proceed.

• Stage 2 - student makes a written submission within 4 weeks. The MASTER STUDIES will

endeavor to resolve the issue, but in the event of non resolution, stage 3 will be invoked

• Stage 3 - upon referral from the Director, or directly from a Gross Misconduct allegation, a written statement of the allegation(s) should be submitted to the School's Personnel office (P&O).

5.6 Assessmentment Infraction Regulations

5.6.1 Examination Disciplinary Committee

A. This committee will consider any breach by students of Formal Examination Regulations, by holding a formal Examination Disciplinary Committee Hearing. The members of this committee will be appointed by the MASTER STUDIES Director on a per case and/or per indicent basis.

B. Any student alleged to have contravened or violated examination regulations should contact the

MASTER STUDIES (or deputy) and is strongly advised to seek appropriate advice and counsel.

C. Such students will be informed by letter of the alleged incident and the date of the hearing, at which the student may be required to appear, and may be accompanied by a "friend".

D. Students must not approach the Invigilators concerned before the hearing.

E. The Board of Examiners will adopt the outcomes of the hearing.

F. Full details of the procedures are to be found in the Student Regulations Book. (See www.hhs.nl)

5.6.2 Plagiarism and Cheating

A. The two concepts of Plagiarism and Cheating overlap to some extent but it is necessary to draw up broad distinctions so that the most appropriate action can be taken.

B. "Cheating" may be defined as: gaining an unfair advantage over Students and is, therefore, more likely to occur in examinations by for example, Communicating with other candidates or unauthorized material into an examination.

C. "Plagiarism" may be defined as: passing off another's work as the work of the plagiarizer, and is, therefore, more likely to occur in assessed course work, open book examinations and written reports.



D. Plagiarism, therefore, is a specific form of cheating and may occur in an examination if, e.g., a candidate is able to copy another's work or uses another author’s work without proper references included in the work.

E. Allegations of infraction of examination regulations including allegations of plagiarism and/or cheating in an examination should be referred to the MASTER STUDIES Office, which will in turn notify the relevant Course Manager.

F. There are degrees of plagiarism. For example:

I. word for word match between the student's effort and a particular source or sources;

II. work that is, effectively, a compilation of relevant material from identifiable but unacknowledged sources;

III. work that does not acknowledge any source for quotation but to which the student has made

a significant contribution.

G. Material generated by others may be used by a student if it is clearly identified and acknowledged, does not infringe the copyright laws and does not in itself form a major part of the student's submitted work. Such imported material should provide supporting, confirmatory, comparative or commentative evidence to aid the student's own work.



H. It is acknowledged that in group work the group members are jointly responsible for the work as a whole. Some examples of unacceptable use of other's work include:

I. Blocks of discussion text copied from one or more sources.

II. Copying of another student's work with or without their consent.

III. Unacknowledged sources of quotations, conclusions etc., including breach of copyright laws.

I. Alleged plagiarism will be made to the Module Lecturer who will interview the student. A “friend”

may accompany each party at the interview. If the matter is unresolved, the MASTER STUDIES may convene a formal hearing. The outcome will be submitted to the Board of Examiners.

J. Students alleged to have plagiarized work will be informed in writing by MASTER STUDIES staff

and advised how the matter may be resolved.

K. Full details of these procedures, if applicable in the Netherlands, are to be found in the Student Regulations Book.

5.6.3 Assessment Review Committee

A. A student wishing to challenge a Board of Examiners ratified mark, should first contact the MASTER STUDIES to clarify the position. If not resolved then application must be made to an ad hoc Assessment Review Committee appointed by the MASTER STUDIES Director under one of these headings:

1. Illness or other factors adversely affected a student's examination performance. 2. It is alleged that a material irregularity, material administrative error or a regulation

infringement has occurred. 3. Normally application must be made within 14 days of the official posting date of the Board of

Examiners results, using a proforma available from the MASTER STUDIES office.

B. Full details of these procedures, if applicable in the Netherlands, are to be found in the Student Regulations Book.

5.7 MASTER STUDIES MRM Examination Regulations

A. No resource and/or aid of any type unless specified otherwise in the examination instructions (textbook, calculator, etc). Thus, no computer/personal agenda, etc., of any sort capable of file storage and/or retrieval are permitted.

B. All mobile telephones must be turned off during the examination period. If an emergency situation

exists or develops, this should be discussed with the examination monitor prior to the start of the examination session.

C. No discussions and/or comments and/or exchanges of any kind among examination participants

during the examination period. All comments, questions, inquiries, etc., must be addressed to the examination monitor.

D. Examination participants, if necessary, may request permission from the examination monitor to

use the toilet facilities, but the student must depart and return unaccompanied by any other examination participant and/or class student.

E. Also all examination materials must remain in the examination room, including computers and

mobile telephones. Student must return to the examination classroom with a minimum of delay. As the toilet facilities are extensive in the THU buildings, five minutes should be the general rule.



F. Infraction of these rules may result in the following actions:

• Collection of the students’ examination materials • Expulsion from the examination • Incident reported to the MASTER STUDIES Program for possible disciplinary action,

including dismissal from the studies and from The Hague University/Haagse Hogeschool.



6 MASTER STUDIES Boards 6.1 MASTER STUDIES MRM Review Boards

The review board consists of MASTER STUDIES administrators and educators who shall constitute the internal element of the board, and the MASTER STUDIES External examiners, who shall constitute the “external” element, and endeavors to ensure delivery of quality and relevancy in all course modules and operations.

The Director, MASTER STUDIES convenes the Board and presides over meetings and advises on program activities, curriculum and module development additions and changes. The Review Board renders advice on curriculum and module contents, including recommendations for new modules, both from external, i.e., Review Board and internal, students, and:

A. Maintenance of academic standards on the courses to meet the requirements of validating bodies;

B. Drawing to the attention of the Dean such circumstances that might prejudice the maintenance of the standards of the courses;

C. Advising the Dean, and appropriate officials on resource requirements.

D. The Review Board shall be comprised of: 1. Director, MASTER STUDIES;

2. Course Managers, MRM;

3. One Senior Lecturer(s);

4. External Examiner(s);

5. Invited lecturers on the program and/or external

advisors.

The MASTER STUDIES Review Board will meet at least once per academic year, with a quorum of one-third of members. The Director, MASTER STUDIES, shall appoint a secretary to record all discussions, decisions and activities of the board for official purposes

6.2 MASTER STUDIES Board of Examiners/Examination Board The Examination Board has the responsibility for approving all assessment procedures and for eventual recommendation for the award of its qualifications. The members of the Examination Board are:

1. Chairman of the Examination Board will be the Director of the THU Master Studies;

2. Course Manager/MASTER STUDIES; 3. Course Lecturers; 4. Staff associated with the teaching or assessment of the program; 5. External Examiners; at least one.

The MASTER STUDIES Board of Examiners/Examination Board will meet at least two times per academic year with a quorum of one-third of members. The Director, MASTER STUDIES, shall appoint a secretary to record all discussions, decisions and activities of the board for official purposes



6.3 MASTER STUDIES Advisory Boards The MRM Advisory boards will serve as platform for maintaining essential contacts with businesses and the professions. The boards are to be chaired by the Director, MASTER STUDIES.

The boards will meet at least annually, and perhaps bi-annually depending on the wishes of its members. The objective will be to review all curricula to determine current practices in business and advise program management about necessary or desirable revisions.

The meetings will include a social aspect to ensure that members, program staff and lecturers have ample and appropriate possibilities to discuss relevant topics of benefit to professional relations and MRM education.

A secretary will be appointed by the Director, MASTER STUDIES to record all discussions, decisions and activities of the board for official purposes.



7 ANNEX A: REPORT CITATIONS AND REFERENCES

7.1 Presentation of References. Often the bibliography is the first thing the examiner looks at, and it is important to create an impression of order and competence The best way to keep orderly references is to adopt from the start of the paper/report a standardized form of citation. There is no single correct citation system. However it is essential to be consistent in the way works are cited that have been looked at. The citation and reference system in the MASTER STUDIES/MRM is the Harvard System. Why the Harvard System? Among the advantages of the Harvard System is that it avoids footnotes, does not interrupt the flow of the text and provides information for the reader about sources without the necessity of referring to end notes.

7.2 The Harvard System In this system all the references are listed at the end of the work in alphabetic order by author. In the text references occur as author and year of publication in brackets, for example: Jones (1991) argues that. ...If the author is not specifically named in the text then the reference appears as: One major study (Jones, 1991) suggests that. ... In the list of books and publications at the end of the work, author followed by the year of publication in brackets, then the title and other necessary details to identify the item as follows cites individual works: a. Books 1. Name(s) of author(s) 2. Year of publication in brackets 3. Title of book in italics or underlined 4. Edition, if not the first 5. Place of publication 6. Name of publisher 7. Number of the volume, if more than one



Illustration: Schuman, H. and Presser, S., (1991) Question and Answers in Attitude Survey, New York, Academic Press. b. Articles in Books Name(s) of author(s) Year of publication in brackets Title of article or chapter in- Editor(s) of book Title of book in italics or underlined Edition, if not the first Volume number, if more than one Place of publication Publisher Page numbers Illustration: Kidder L. and Campbell, D., (1970) "The Indirect Testing of Social Attitudes," in G. Summers, ed. Attitude Measurement, Chicago, Prentice Hall, pp.45 -67.c. c. Articles in Journals. Periodicals and Magazines Name(s) of author(s) Year of publication in brackets Title of article Title of journal, underlined Volume and Part number Page numbers Illustration: Steeh, C., (1992) Trends in Non-response Rates 1952-1999, Public Opinion Quarterly, Vol. 45, No.1, pp. 40-57. The order of the items should always be followed as listed. Author's names should be copied in the form in which they appear in the publication, but putting the surname first. Where two authors have written the item put both, in the order printed. Where more than two authors have collaborated, list all the names. If the author or compiler has been named prominently on the title page, they may be treated as if they were the author, but put ed. after the name to make clear that there is more than one author. If the research document author has produced more than one publication in the same calendar year, then suffix "a," "b," etc. to the year of the publication. Titles should always be quoted in full. Capitalize the first letter of the first word and proper name. Titles of book and title of journals/periodicals should be in italics or underlined. Volume numbers and Part numbers should appear in Arabic numerals. Professional and popular journals do not always have a part number; instead use whatever distinguishing format is used e.g. Spring 2005 or March 2005. The place of publication can be given either in whatever language the publication uses or English. Choose one method and stick to it. The year of publication is essential. With a book it will help distinguish one edition from another. It is usually found at the foot of the title page, or on the following page with cataloguing information. Always use the date of publication of the edition that is consulted. Pagination should always include the start and finish of the article. c. Citations and references from web sites and pages



The precise method of handling these types of publications is not specifically addressed. However, it is MASTER STUDIES policy that the following guideline be used: 1. Direct quotes obtained from electronic media/sites, must be included in the document’s footnotes 2. Indirect references, or ‘paraphrasing’ from such media should be included in the bibliography, in a section or category labled clearly. The order should follow the same as for publications. See a. Books, above. Student authors should be aware that many documents are subjected to an internet search that identifies the sources of millions of pages and documents, electronic and printed. Use of quotes and passages without proper and full disclosure of source may subject the student author to cases of plagarism and even fraudulent submission.

Master in RisicoManagement · 1983 Doorlichting van de informatieverzorging bij Océ. In:...

Documents

Transcript of Master in RisicoManagement · 1983 Doorlichting van de informatieverzorging bij Océ. In:...