Manguru rapportage Marco De Groen

62
YOUR GUIDE TO CHINESE BUSINESS-MANNERS’ DO’S AND DON’TS RAPPORTAGE Marco de Groen Student nummer: 2022309 Hoe beïnvloeden oude culturele gebruiken en tradities de moderne Chinese samenleving?

description

Rapportage van mijn afstudeerproject genaamd Manguru

Transcript of Manguru rapportage Marco De Groen

Page 1: Manguru rapportage Marco De Groen

YOUR GUIDE TO CHINESE BUSINESS-MANNERS’ DO’S AND DON’TS

RAPPORTAGEMarco de Groen

Student nummer: 2022309

Hoe beïnvloeden oude culturele gebruiken en tradities de moderne Chinese samenleving?

Page 2: Manguru rapportage Marco De Groen

TITELBLAD

Titel

Manguru – Your guide to Chinese business-manners’ do’s and don’ts

Kern propositie

Een tool om Nederlandse ondernemers die zaken doen in China noodzakelijke in-zichten te verschaffen over belangrijke zakenmanieren. Weten hoe men in China zaken doet, zorgt voor succesvolle communicatie en duurzame relaties.

Auteur

Marco de Groen

Student nummer: 2022309

Leerjaar

Jaar 4

Verdiepingsminor

IS

Begeleiders

Marcel van Brakel, Frederik Duerinck

School

Avans CMD Breda

Plaats

Breda

Datum

26-07-2012

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 1

Page 3: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

INHOUDSOPGAVE

1.1 Voorwoord Blz.3

1.2 Samenvatting Engels Blz.4 - Blz.6

1.3 Inleiding Blz.7 - Blz.14

1.4 Opbouw rapportage Blz.15 - Blz.15

1.5 Hoofdtekst Manieren Blz.16 - Blz.19

1.6 Hoofdtekst Confucianisme Blz.20 - Blz.22

1.7 Hoofdtekst Taoisme Blz.23 - Blz.24

1.8 Hoofdtekst Boeddhisme Blz.25 - Blz.26

1.9 Hoofdtekst Communisme Blz.27 - Blz.30

2.0 Hoofdtekst Probleemstelling Blz.31 - Blz.37

2.1 Manguru Blz.38 - Blz.48

2.2 Manguru conclusie Blz.49 - Blz.50

2.3 Manguru aanbeveling Blz.51

2.4 Colofon en Bronnen Blz.52

2.5 Contactpersonen Blz.53 - Blz.54

Bijlage 1 : Database model Manguru

Bijlage 2 : Behoeftes Manguru bezoekers

Bijlage 3 : Persona’s Manguru bezoekers

Bijlage 4 : Conceptueel model

Bijlage 5 : Verdienmodel Bijlage 6 : Homepage Manguru screenshot

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

Page 4: Manguru rapportage Marco De Groen

1.1 VOORWOORD

Voorwoord

Zeven jaar geleden leerde ik mijn vrouw leerde kennen in Maleisië en in 2010 zijn we getrouwd. Mijn vrouw is Chinese en zij komt uit een familie die nog erg vasthoudt aan de oorspronkelijke Chinese tradities en omgangsvormen. Er is een wereld van verschil tussen mijn Nederlandse en haar Chinese gewoonten en dat leidde tot de nodige fouten. Chinezen beschouwen bijvoorbeeld hun gezicht als een heilige tempel en zoenen, zoals wij in Nederland doen, kan dus echt niet. Hoewel ik mijn schoonmoeder voordat ik dit wist al de in Brabant gebruikelijke drie zoenen op de wang gegeven had, werd dat door mijn schoonfamilie nooit als een probleem gezien. Ik was nu eenmaal de man van hun dochter en men waardeerde het dat ik erg mijn best deed om mij te verdiepen in de Chinese tradities en gebruiken. Vaak was het een kwestie van fouten maken en na de correctie nooit meer vergeten hoe het eigenlijk hoort.

Toen ik echter stage ging lopen in Maleisië, bij een bedrijf met alleen maar Chinezen, ontdekte ik dat er een heel andere kant aan de Chinese omgangsvormen en tradities zat. De persoonlijke omgang die ik bij mijn schoonfamilie had ervaren, had mij niet voorbereid op de zakelijke omgang. Er was wel enige ruimte voor fouten, maar de afrekening was niet minder hard. Men begreep dat ik anders was en niet alles kon weten. Toch werd mij steeds weer voorgehouden hoe Chinezen zaken doen, vooral als ik weer een van mijn Nederlandse ‘trekjes’ liet zien. Enerzijds vond men het aardig om een Nederlander in dienst te hebben, maar het imago van het bedrijf mocht natuurlijk niet geschaad worden. Dus voordat er een klant kwam, werd mij op het hart gedrukt wat ik wel en wat ik echt niet kon doen. Een soort snelcursus in do’s en don’ts . Dit was voor mij zeer nuttig en zowel de klant als mijn collega’s bij het bedrijf vonden het geweldig als ik deze omgangsvormen goed in de praktijk bracht. Hoewel ik eerst op de achtergrond werd gehouden door mijn stagebedrijf, kreeg ik langzaam maar zeker steeds meer kansen. Ik kreeg meer opdrachten en mocht ook één op één gesprekken voeren met Chinese klanten. Deze klanten vertelden weer aan mijn baas hoe plezierig ze het vonden dat ik goede Chinese manieren had. Aan het eind van mijn stage was het zelfs zo dat de Chinese klanten, als ze in de zaak waren, altijd even langskwamen om te kijken hoe het met mij ging. Door mijn inzet om me te gedragen zoals het hoort, had ik respect afgedwongen bij mijn collega’s en bij de klanten. Dat uitte zich in waardering en vertrouwen. Waar ik eerst een beetje terughoudend werd ontvangen, was ik langzamerhand deel gaan uitmaken van de zakelijke familie.

Het was deze stage in Maleisië die mijn ogen opende, niet alleen voor de tradities en omgangsvormen zelf, maar ook voor het gegeven dat een aan traditionele normen en waarden gebonden manier van zakendoen in Azië heel erg belangrijk is. Oude gebruiken en vormen van respect zijn cruciaal en maken het verschil tussen succes en mislukking in de Aziatische zakenwereld. Het idee om een toolbox te ontwikkelen die zakenlieden de nodige inzichten en handvaten kan aanreiken, werd hiermee geboren. Van daar naar het onderwerp voor mijn afstudeeropdracht was nog maar een kleine stap.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 3

Page 5: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

1.2 SAMENVATTING ENGELS

Premisse

Creating a platform where Dutch business-people can find and exchange fundamental insights in Chinese business-manners is a challenging job, since these manners are very hard to grasp. China has an extensive range of customs and traditions when it comes to doing business; customs that may seem almost alien to the western eye. Next to the content of Chinese business-manners and customs, the building of a platform from scratch is subject of this thesis. This requires a lot of research en fine tuning in order to make the platform not only unique but also valuable for its users and workable for the people who will keep it running. In the following summary I will show you the process of creating the platform and to determine the fundamental key to content matters.

Summary

Creating an online platform where people can post their experiences and questions regarding Chinese business-manners and customs is the target of this exercise. In order to get a stable basis a number of issues need to be examined extensively. The first need is a definition of business-manners and how they relate to culture. Next comes the function and shape of an online platform to adress the need to know more about Chinese business-manners. How do people post their information on this platform? How is the information stored? For whom is this platform made and what is in it for this target group? And, last but not least, what are the unique selling point of this platform?

To keep the platform feasible I decided to start in a small way. As a target group for my platform I chose Dutch and Chinese business people. The reason I chose China is because they have been the largest import and export partner of the Netherlands for the last 10 years. An added value is that both countries have very rich cultures and interesting customs, which vary vastly. There is also a personal connection, since my wife is Chinese. On top of that I have worked for a Chinese company in Malaysia. For this reason I’m very well aquainted with both Dutch and Chinese business- manners and cultural differences. The focus of the platform is on business people; for whom it might bring a significant increase in trade volumes if they are able to understand each other’s cultures and through that knowledge can interact in a respectful way. This network, both for personal and business uses, can be a real bonus.

In order to get the right feedback and valuable information about business customs, I spoke with several professionals who are closely connected to Chinese tradition and culture. Among these professionals were image consultants, etiquette experts, cultural foundations and anthropologists. Their input as well as my other research made it clear that business-manners incorporate a number of elements like country, region, ethnic group, language, religion and traditions. Together these form the key factors which represent the culture of a person in and from a certain environment.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 4

Page 6: Manguru rapportage Marco De Groen

1.2 SAMENVATTING ENGELS

Cultural key factors are hard to define. It can only be done by natives or people who are, through long exposure, very familiar with the culture. A problem with regards to books and websites on cultural manners and customs is the presence of a certain bias and the absence of means to weigh their significance. By letting natives from both sides explain their own customs and traditions to each other, one can get round this bias and find reliable key factors. The problem that comes up next is to get people to post their descriptions, ideas and tips on this platform. Key question here is: ‘What is in it for me?’

In order to answer this question I interviewed Dutch and Chinese entrepreneurs. I asked them what would make this platform interesting for them and what would be their main reason to participate. Of significant importance is the attempt to create a safe environment for sharing possibly sensitive materials regarding curltural characteristics. The interviews took place in company offices in the Netherlands and at the China Café in Breda, where Chinese and Dutch entrepreneurs get together to discuss future business dealings. Some of the interviews were done via Skype, since a number of entrepreneurs were in China.The question ‘what’s in it for me’ led to several interesting answers.

• Unique content, supplied, ranked, shared, discussed and improved by the users themselves;• Tagged and mapped content which makes it very easy to use;• Content with a high amusement factor (anecdotes) and because of that easy to understand and remember;• One central spot for sharing and gathering cultural information;• Respect for and understanding of cultural differences; • Enrichment of both cultures;• Building up a network of intercultural contacts; • Getting reliable and indispensable knowledge as a basis for interaction with business contacts; • Creating a cultural heritage for present and future generations; • Being able to use the content and create new alliances and/or products with it (which only the users of the system have the privilige to do). If you combine the above with Maslow’s hierarchy of needs and with the fact that sharing online is the foremost way of communicating today, the answer to the question ‘what’s in it for me?’ is clear: There is an abundance of advantages for users of the platform.

In order to bring the platform and its uses to the notice of professionals and others in my target group, I made a bidbook in which the core and substance of the platform were elaborated and visualized. With this bidbook I visited several agencies in Rotterdam and Amsterdam who develop online platforms. Together we looked into the functionality that would be needed for the platform. A complete wireframe, in which every action and reaction is made visible, was produced. The agen-cies also gave feedback on the idea itself and which items could be executed better. After making some final adjustments I am reasonably certain that the platform is solid enough to make it successful.Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 5

Page 7: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

1.2 SAMENVATTING ENGELS

One of the most far reaching conclusions was that customs and manners are very hard to grasp, the main reason being that culture and traditions are an implicit part of human nature and as such, except in the field of philosophy, seldom explicated. Customs and culture are to be handled with care. Having people post their thoughts on the ingrained manners and beliefs that govern their social lives, has to be an extremely careful and considerate process. They need to have their privacy guaranteed and to feel secure; enough so to be sure that writing down their thoughts and tips won’t backfire.

This online platform is unique in that it can offer profound and insightful information, generated by users who, as natives, have an intimate knowledge of the key factors, important to prevent friends and business-people alike from making unforgivable social gaffes. Thanks to the unique insights that govern informed interactions more respect and understanding will be created. Ultimately this might lead to more flourishing relations between the Netherlands and China and thus to more and better business contacts on either side of this fruitful alliance.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 6

Page 8: Manguru rapportage Marco De Groen

1.3 INLEIDING

In China hecht men vandaag de dag nog steeds zeer veel waarde aan traditionele en formele omgangsvormen waar men bijvoorbeeld in Nederland al lang niet meer zo zwaar aan tilt. Omdat China één van Nederlands belangrijkste handelspartners is, kan het zeker geen kwaad als zakenlieden zich verdiepen in deze omgangsvormen. Doet men dit niet, dan is de kans van slagen in een land als China zo goed als nul.

China is een land met een zeer rijke geschiedenis en cultuur. Om verschillende redenen is de cultuur tamelijk ‘puur’ Chinees gebleven. Op de eerste plaats heeft China zich altijd afgezonderd van de rest van de wereld. Handel met andere landen was uit den boze; dit gebeurde mondjesmaat en dan nog alleen aan de grenzen van het enorme rijk. De immense grootte van het land is een tweede factor. Alles wat de bevolking nodig had aan grondstoffen, landbouwgrond en arbeidskracht was (en is) in China in ruime mate voorhanden. De Chinezen konden zich dus prima redden zonder inbreng van buitenaf. Men ontwikkelde al vroeg een goede landbouwstructuur en voerde een munt in als betaalmiddel, naast of in plaats van de gebruikelijke ruilhandel. Een sterk centraal bestuur, met aan het hoofd de keizer en door het hele land een fijnmazig netwerk van bestuursambtenaren, heeft bijgedragen aan de grote mate van culturele eenheid. Hoewel de provincies van China hun eigen taal behouden hebben, kan iedereen die naar school geweest is ook communiceren in het Mandarijn. Al deze elementen vormden een sterke Chinese cultuur met weinig culturele invloeden van buitenaf. Het keizerrijk was zeer welvarend en dit zorgde ervoor dat er invallen werden gedaan, eerst door jaloerse buurvolken, later ook vanuit het westen. Dit heeft geleid tot de bouw van het grootste verdedigingswerk van de wereld, de Chinese muur. Met succes wist China zich te verdedigen tegen de ‘verderfelijke invloeden van de barbaren’ over de grens.

Door de instelling van het Chinese volk zijn van generatie op generatie doorgegeven tradities en manieren van leven door de eeuwen heen goed bewaard gebleven. Zelfs Mao Zedong, hoewel hij een grote en in een aantal opzichten verwoestende invloed heeft gehad op het China van de laatste eeuw, heeft daar in de grond weinig aan kunnen veranderen. Daaruit volgt dat het voor ons, Nederlanders, zeer moeilijk is de juiste benadering te vinden om gemakkelijk zaken te kunnen doen. Een goede voorbereiding is noodzakelijk. Kennis van en inzicht in gebruiken en tradities zijn daarbij een groot voordeel. Om op het online platform dat onderwerp is van deze studie een goede indruk neer te kunnen zetten van de kracht van de traditie in China, dient gedegen onderzoek gedaan te worden naar de Chinese geschiedenis en samenleving. De probleemstelling die mijn vooronderzoek inluidt is de volgende:

Probleemstelling:

• Hoe beïnvloeden oude culturele gebruiken en tradities de moderne Chinese samenleving?

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 7

Page 9: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

1.3 INLEIDING

De probleemstelling wordt verder onderzocht aan de hand van deelvragen:

• Het hoe en wat van manieren en gebruiken;• Geschiedenis en achtergrond van Chinese gebruiken en tradities;• Gevolgen voor de relatie met de rest van de wereld;• De vorm van manieren en gebruiken in het hedendaagse China.

Om een beter beeld te krijgen van het actuele belang van de manieren en tradities in China heb ik voor de volgende subvraag gekozen:

Subvraag:

Wat zijn de hedendaagse verschillen in de zakencultuur van China en Nederland?

De volgende deelvragen ondersteunen de subvraag:

• Hoe werken relaties?• Wat is de handelingssnelheid?• Met welke manier van denken moet men rekening houden?• Hoe werkt Guanxi, de Chinese vorm van netwerken?• Welke rol speelt gezichtsverlies?

Opzet en uitwerking van het onderzoek

Het uiteindelijke doel van dit onderzoek is het ontwikkelen van een online platform waar Nederlandse ondernemers begeleid worden in de do’s en don’ts op het gebied van zakendoen in China. Hierdoor zal men meer inzicht krijgen in de culturele achtergrond, waardoor wederzijds respect en begrip gerealiseerd kan worden. Dit zal uiteindelijk weer leiden tot betere zakenrelaties, minder misverstanden en een effectievere manier van zaken doen.

Doelgroep

Nederlandse zakenlieden die actief zijn of willen worden in China en die willen voorkomen dat hun initiatieven mislukken door een gebrek aan kennis van de Chinese zakenmanieren.

Beschrijving van de doelgroep

Nederlanders en Chinezen zijn volken die, ieder op hun eigen manier, een rijke historie hebben waar het gaat over handel. Waar China zich voorheen beperkte tot het land zelf, waren Nederlandse schepen op alle wereldzeeën te vinden.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 8

Page 10: Manguru rapportage Marco De Groen

1.3 INLEIDING

In de eenentwintigste eeuw zijn beide landen overal ter wereld actief en nemen zij een strategische positie binnen de internationale handelswereld in. Hierin ligt een grote overeenkomst. Een ander gegeven is dat Nederland een zekere toegangspoort is tot Europa, terwijl deze rol in Azië is weggelegd voor China. Chinezen zitten overal door Azië verspreid en velen hebben nog goede zakelijke banden met het moederland.

Een ander kenmerk is dat beide landen een interessante maar totaal verschillende cultuur hebben. Grotere tegenpolen dan Nederland en China vindt men bijna niet. Nederland is tamelijk gemakkelijk, informeel en open en richt zich vooral op resultaten en prestaties. In China richt men zich eerst en vooral op het opbouwen van relaties. De zaken komen later wel, als de smeerolie van goede relaties optimaal zijn werk kan doen. Ook al zijn er tekenen van modernisering en verandering in de Chinese cultuur, toch hecht men nog steeds veel waarde aan het juist uitvoeren van gebruiken en tradities bij het zakendoen.

De grote kracht van China vandaag is dat men een sterke en stabiele economie heeft. Mede daardoor is het land in staat om directe concurrentie aan te gaan met Japanse, Amerikaanse en Europese bedrijven. Zo werd China in 2004 ‘s werelds grootste IT-exporteur en in 2006 werd zij de grootste producent van integrated circuits, om een voorbeeld te geven.1

De huidige tijd met zijn doorlopende economische crises vraagt erom dat we zuinig zijn op onze internationale zakenrelaties. Zowel Nederland als China hebben baat bij goede banden. Beide landen kunnen niet alleen veel aan elkaar hebben, maar ook van elkaar leren. Vooral ook omdat China zowel qua import als qua exportvolumes één van de grootste handelspartners is van Nederland. Wereldwijd is China momenteel de derde economische macht. Het land heeft bovendien een enorme interne afzetmarkt en beschikt over veel goedkope arbeidskracht. Dit laatste gegeven is niet onomstreden en veroorzaakt in Nederland een zekere mate van tegenstand voor wat betreft zaken doen met China.

Een ander belangrijk punt is het feit dat de welvaart (met name in kringen van handelaars en ondernemers) in China de afgelopen jaren explosief is toegenomen. Hierdoor is er een grote vraag ontstaan naar luxe producten uit het westen. Chinezen hechten bijzonder grote waarde aan hun aanzien en imago. Een manier om meer aanzien te verwerven is zich te omringen met luxeproducten, wat hen in gunstige zin doet verschillen van anderen. Dit kunnen allerlei producten zijn. Denk bijvoorbeeld aan auto’s, en dan vooral BMW, Mercedes en Ferrari, of aan Louis Vuitton tassen. Maar ook dure voedingswaren als kaviaar, kaas, sushi en tonijn vinden gretig aftrek. Nederland kan hier op inspelen met de export van bijvoorbeeld kaas en tulpen. Het loont zeer de moeite om voldoende tijd te investeren in marktonderzoek en manieren om de producten een luxe cachet te geven.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 91 http://www.kennislink.nl/publicaties/wie-of-wat-groeit-er-in-china

Page 11: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

1.3 INLEIDING

Over het algemeen doen Nederlanders graag snel en efficiënt zaken, maar dat is iets wat voor Chinezen totaal niet werkt. Zij kijken de kat uit de boom en bouwen liever eerst een relatie op met de persoon die ze tegenover zich hebben. Een beetje geduld en vooral respectvol gedrag winnen het te allen tijde van snelheid, ook al is het product nog zo goed. Door te laten zien dat men de Chinese gebruiken kent en respecteert, kan men de Chinese zakenman voor zich innemen. Hij zal zich namelijk gevleid voelen door het feit dat een Nederlander zich verdiept heeft in zijn cultuur.

Onderzoeksmethoden

Dit onderzoek is begonnen op theoretisch niveau met het verzamelen van informatie over de geschiedenis van China en de Chinese manieren en tradities. Ook op de vraag hoe de manier van zakendoen verbonden is met de eeuwenoude cultuur werd een antwoord gezocht. De verschillen tussen de moderne Nederlandse en Chinese cultuur dienden in kaart gebracht te worden om een platform als het onderhavige zo optimaal mogelijk te kunnen ontwikkelen en vormgeven. Na de theoretische onderbouwing was het zoeken van contact met bedrijven die handel drijven met China een belangrijke vervolgstap. Al dit onderzoek was cruciaal voor de ontwikkeling van een geschikte vorm voor het eindproduct, het online platform voor informatie-uitwisseling. Verschillende prototypes werden gemaakt, die vervolgens getest werden op verschillende functionaliteiten en algehele bruikbaarheid. Uiteindelijk vloeide hieruit het definitieve product voort: het online platform Manguru.

Het volgende deel van dit werkstuk geeft een toelichting op de in het onderzoek gebruikte methodiek en de uitkomsten. De belangrijkste methodiek van dit project bestaat uit gesprekken met verschillende (groepen) mensen, die elk op hun eigen gebied, hun vakkennis hebben gedeeld.

Face to face interviews

Om kennis te vergaren over complexe onderwerpen als Chinese gebruiken en hun geschiedenis was nauw contact met ervaren mensen noodzakelijk. Zij beschikken niet alleen over ter zake doende informatie, maar kunnen er ook de juiste interpretatie aan geven. Vooral waar het manieren en gebruiken betreft, geeft literatuurstude onvoldoende inzicht. De door mij gebruikte methodiek was face to face interviews. Voor dit onderzoek zijn diepgaande gesprekken gehouden met mensen die over uitgebreide kennis beschikken ten aanzien van de verschillende elementen van het eindproduct.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 10

Page 12: Manguru rapportage Marco De Groen

1.3 INLEIDING

Nederlandse ondernemers die handelen met China

Ervaringen van Nederlandse ondernemers die handel drijven met China leverden zeer interessante inzichten op. Er is veel informatie beschikbaar, maar het filteren en interpreteren van de informatie is een groot probleem. Verder zijn de gebruiken verschillend per regio. Er is geen sprake van dé manier om zaken te doen in China. Iedere ondernemer maakt fouten, maar sommige fouten hoeven niet gemaakt te worden.

Nederlandse ondernemers gaven aan dat zij er moeite mee hebben om hun eigen China desk te runnen. De oplossing is het inhuren van een Chinese medewerker of contactpersoon die alle communicatie regelt met China. Helaas kunnen alleen grote bedrijven dit realiseren. Voor het midden- en kleinbedrijf is deze optie te duur. Deze bedrijven moeten dus zelf de contacten met China onderhouden en dit levert de nodige problemen op. Er zijn regelmatig misverstanden en zakenrelaties lopen stuk door onbekendheid met elkaars cultuur.

De Nederlandse zakenlieden gaven aan grote behoefte te hebben aan een platform waar men korte, heldere antwoorden kan vinden met betrekking tot de gewoontes en gebruiken die van belang zijn voor het zaken doen in China. Te denken valt aan achtergrondinformatie over de regio, de religie, de etnische groep, de leefomgeving en de plaats in de bedrijfshiërarchie van een contactpersoon. Aan de hand van deze informatie, gecombineerd met tips over geëigende omgangsvormen, zou een ondernemer met de juiste toon en houding zijn gesprekspartner tegemoet kunnen treden. Momenteel bestaat er niet echt een centraal punt waar ondernemers met deze vragen terecht kunnen.

China café

In het China café in Breda en Utrecht komen ondernemers uit Nederland, die handel drijven met China, bij elkaar. Hier bespreken ze alle trending topics die van belang zijn voor het zaken doen. Ook zijn er experts aanwezig die vragen kunnen beantwoorden over economie, wetgeving,tradities en zakelijke gebruiken in China.

Het Manguru-project is hier verschillende keren voorgelegd aan de aanwezige ondernemers. De feedback kon worden meegenomen in het uiteindelijke ontwerp van het platform. Enerzijds ging het over functionaliteit en bruikbaarheid van het platform zelf; anderzijds kwamen ook verschillende categoriën van de Chinese zakenmanieren en hun onderlinge samenhang aan bod. Een goede volgorde van stappen in de benadering van de Chinese zakenwereld is evenzeer cruciale informatie voor de gebruikers van het platform. Een belangrijk onderdeel van het platform is het ‘verdienmodel’, de manier waarop ondernemers in China geld kunnen verdienen. Europese verdienmodellen vergen de nodige aanpassing voor de handel met China. De bespreking van dit onderwerp met ondernemers in het China café was vruchtbaar en leidde tot interessante conclusies. Duidelijk werd dat er behoefte is aan gericht adverteren en het uitwisselen van kennis en contacten.Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 11

Page 13: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

1.3 INLEIDING

Antropologen

Een antropoloog is iemand die zich bezighoudt met de wetenschap van de mens en daarbij kijkt naar gedrag, leefomgeving en cultuur van groepen mensen of volken.Uit de gesprekken met verschillende antropologen kon worden geconcludeerd dat het niet verstandig is om bepaalde facetten te benadrukken. Zo is het gevaarlijk om zware onderwerpen als religie en etniciteit direct in verband te brengen met zakenmanieren. Het in hokjes plaatsen van mensen leidt zeker niet tot een antwoord op de vraag hoe beter zaken te doen. Een zinvol alternatief blijkt het ‘taggen’ van gegevens, waarbij mensen zelf hun religie of etnische groep in kunnen vullen als een niet-nadrukkelijk onderdeel van het geheel. Gebruikers van het platform kunnen dan zelf de link naar de nodige infomatie wel vinden.

De fundering van het platform was ook een belangrijk punt in de gesprekken met de antropologen. Op welke kenmerken worden de manieren gefilterd? Waarop worden zoekfuncties gebaseerd? Gekozen is voor een hoofdindeling per land en daarna per regio. Onder regio worden weer nieuwe hoofd- en subcategorieën gemaakt, die ingaan op specifieke manieren en gebruiken.

Tot slot is er ook een definitieve keuze gemaakt voor het woord ‘manieren’. Er zijn veel verschillende benamingen die qua betekenis gelijk en misschien gangbaarder zijn. Te denken valt aan: omgangsvormen, etiquette en gebruiken. Vertaald in het Engels worden deze termen vaak niet door Chinezen begrepen. Het woord manieren, met het gemakkelijk te begrijpen Engelse ‘manners’, bleek voor iedereen duidelijk en acceptabel.

Image consultants

Image concultants zijn mensen die gespecialiseerd zijn in de omgangsvormen en etiquette (manieren) van verschillende culturen. Vaak geven zij workshops aan bedrijven en personen om hen voor te bereiden op hun interactie met mensen uit een andere cultuur. Het gaat erom dat mensen zich goed weten te gedragen in zakelijke besprekingen waar ook ter wereld. Goede manieren worden overal gewaardeerd. In de hospitality sector vormen zij zelfs een onontbeerlijk onderdeel van de beroepshouding.

Uit gesprekken met de image consultants bleek bovendien dat goede manieren niet alleen respect afdwingen, maar ook een verrijking zijn voor de persoon die ze weet te gebruiken. Vooral in China hecht men nog steeds buitengewoon veel waarde aan goede omgangsvormen. In de afgelopen eeuw heeft de revolutie in China voor grote veranderingen gezorgd, maar op het gebied vangebruiken en tradities in de omgang met handelspartners zijn er nog steeds essentiële verschillen met het westen. Misverstanden en verstoorde relaties kunnen gemakkelijk ontstaan uit niet begrepen cultuurverschillen.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 12

Page 14: Manguru rapportage Marco De Groen

1.3 INLEIDING

Goede zakenmanieren zijn en blijven belangrijk en vereisen uitvoerige training. Het is dan ook niet eenvoudig om een platform te ontwikkelen waarmee mensen dit allemaal zelf kunnen doen. Duidelijk was dat het platform een gids en leidraad moest worden, waarmee mensen een begin kunnen maken met het leren over gebruiken en gewoontes in de Chinese zakenwereld. Een perfecte uitvoering komt pas met de nodige oefening, maar interesse tonen en moeite doen om zo min mogelijk fouten te maken, zijn voor veel Chinese handelspartners al een goede reden om een Nederlandse zakenman te respecteren en te vertrouwen.

Chinese handelspartners; kennis van hun manieren en tradities

Hoe zitten de Chinese manieren in elkaar? Waar hecht men het meeste waarde aan? Om hier achter te komen zijn verschillende gesprekken gevoerd met Chinezen in Nederland. Aan hen werden vragen voorgelegd als: Wat vindt u van de Nederlandse omgangsvormen en handelswijze? Wat zijn voor u belangrijke manieren waar uw zakenpartners zich aan horen te houden? Wat maakt dit platform voor u interessant genoeg om uw eigen gebruiken en manieren te delen?

Uit de gesprekken kwam naar voren dat Chinezen om te beginnen een afwachtende houd-ing aannemen. Als potentiële handelspartners de bereidheid tonen om zich te verdiepen in hun manieren, ervaren zij dit als een groot compliment. Over het algemeen zien zij Nederlanders als een zeer gehaast volk, dat vaak te snel wil gaan bij het zakendoen. Door de uitkomst van deze gesprekken te betrekken bij de ontwikkeling van het platform kon er een ander perspectief, het Chinese, worden ingebracht. Dit verhoogt de waarde en functionaliteit van het Manguru-platform.

Stichtingen

Voor dit onderzoek werd met drie verschillende stichtingen gesproken: het KIT (Tropeninstituut Amsterdam), Rewin en Guangxi. Het KIT en Guangxi zijn er speciaal voor bedrijven die zaken willen doen in China. Hier kan men zich gedegen laten voorbereiden op de omgangsvormen in het land. Rewin houdt zich daarentegen bezig met het integreren van Chinese bedrijven in Nederland. Uit de verschillende gesprekken met deze drie stichtingen kwam de conclusie naar voren dat alleen grote bedrijven veel gebruik maken van stichtingen als deze. Zij beschikken over veel kennis die ze graag willen delen met het platform. Voor de stichtingen is het namelijk een ideale manier om zichzelf en hun werk in de kijker te spelen. Ook kon na deze gesprekken de vraag waar voor zakenlieden precies de de heikele punten liggen in het zaken doen met China beter worden beantwoord. Dit is een waardevol punt om mee te nemen in de ontwikkeling van dit platform.

Social media experts

Hoe gaan mensen dit platform nu vinden? Hoe kun je experts en Chinezen overhalen om content te delen op een platform als dit? Dit waren vragen voor social media experts, omdat het Manguru-platform tot de social media behoort.Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 13

Page 15: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

1.3 INLEIDING

Wat mag men van social media verwachten; aan welke criteria moeten social media voldoen? Berichten moeten bijvoorbeeld duidelijk en kort zijn, maar ook gemakkelijk online gedeeld kunnen worden met anderen. De berichten moeten een zeker nut hebben voor de gebruikers. Deze belangrijke punten zijn onder andere gebruikt bij de ontwikkeling van het posting mechanisme. Ook is er een vergelijkend onderzoek gedaan naar Facebook en Twitter om een beter beeld te krijgen van inhoud en opbouw van hedendaagse posts.

Programmeurs

Bij een platform als dit hoort een zeer complexe database die de content moet ordenen, linken en weergeven na een zoekopdracht. Een aantal bedrijven is geraadpleegd over methodieken om deze complexe content goed op te slaan. Een eerste indeling van de content wordt gemaakt op land, regio en categorie. Elk bericht vormt een complex geheel van titel, tekst, toegevoegde locatie, tags voor de informatie in de post, comments van users, ranking opties en ten slotte de optie om de content online te delen. De technische programmeurs lieten zien dat categorieën van handelsmanieren goed te linken zijn aan locaties, regio’s, tags en titels via de onderlinge verbindingen van hoofd- en subvelden.

Het plaatsen van complexe content als handelsgebruiken en -manieren op een website vereist een zekere ervaring op het gebied van usability. Het platform moet een zakelijke en heldere werking hebben, gekoppeld aan een aantrekkelijke en uitnodigende uitstraling. De focus in het ontwerp moet liggen op de content en de functionaliteit om met die content aan de slag te gaan. De programmeurs hebben er mede voor gezorgd dat het platform voorzien is van een uniek en zeer gebruiksvriendelijk database ontwerp.

Experts en mensen met een Chinese achtergrond

Mensen van Chinese komaf en experts in Chinese gebruiken en manieren gaan de ziel vormen van het platform. Uit gesprekken bleek dat zij beschikken over belangrijke content, namelijk unieke kennis van en ervaring met China. Ze zijn in het land geboren en hebben er lang gewoond of wonen er nog. Door deze relatie met China kunnen zij als geen ander een juiste inschatting maken van welke informatie waardevol is. Door deze mensen aan het platform te binden, zullen zij als het ware functioneren als moderators. Zij kunnen informatie verifiëren, interpreteren en waar nodig corrigeren. De kwaliteit van het platform kan hierdoor op een constant hoog niveau gehouden worden en gebruikers kunnen erop vertrouwen dat de aan hen verstrekte informatie juist is. Aan het vinden van mensen die goede en betrouwbare informatie voor dit platform kunnen leveren is in dit onderzoek de meeste tijd besteed.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 14

Page 16: Manguru rapportage Marco De Groen

1.4 OPBOUW

Opbouw van de rapportage

Deze rapportage begint met informatie over gebruiken en manieren en hoe deze voortkomen uit de cultuur. Daarna zal de probleemstelling met zijn deelvragen worden behandeld. Het geheel wordt afgesloten met de conclusies over de naar aanleiding van de probleemstelling gekozen oplossingen.

De probleemstelling wordt nader uitgewerkt in de antwoorden op een subvraag met bijbehorende deelvragen, gevolgd door uit het onderzoek afgeleide bevindingen.

Vervolgens komt het platform zelf aan de orde. Hier wordt Manguru geïntroduceerd met een uitleg over de werking van het platform. De conclusie in dit hoofdstuk geeft het uiteindelijke oordeel geeft over Manguru weer.

Als laatste volgt nog een slotconclusie over zowel het onderzoek als het ontwikkelde Manguru-platform. Aanbevelingen voor het vervolg van het platform, een literatuurlijst en een contactenlijst maken het geheel af. In bijlagen kunt u nadere bijzonderheden vinden over onderdelen van de rapportage.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 15

Page 17: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

1.5 HOOFDTEKST - MANIEREN

manieren: achtergronden en cultuurhistorische ontwikkelingen

Voor de term ‘manieren’ is gekozen omdat deze bij iedere bevolkingsgroep, zowel in Nederland als in China, bekend is en het beste de betekenis vat. In het Engels verandert manieren in ‘manners’ en ook daar is het een begrip. Benamingen als omgangsvormen, etiquette en ethiek zijn niet specifiek genoeg. Daar komt bij dat Chinezen woorden als etiquette en ethics meestal niet kennen. Het woord ‘manieren’ omschrijft het beste de koppeling met de functie van het platform. Synoniemen of verwante woorden zijn: handelswijze, houding, methode, gedrag, optreden, methodiek, gebruik. Deze woorden geven een goede beschrijving van de inhoud van het platform en worden in de tekst ook afwisselend gebruikt. Het woord ‘manieren’ refereert meer aan de tegenwoordige tijd dan aan ‘tradities’, een woord dat al snel verbonden wordt met ‘vroeger’ en dus misschien wel ‘uit de tijd’. Hoewel ook tradities kunnen moderniseren en veranderen met hun tijd, spreekt het gevoel van mensen dat tegen. Ook in dit opzicht is ‘manieren’ de meer logische keuze.

Wat is een manier in dit rapport?

Een manier is een handelswijze of een manier van doen in een bepaalde situatie. Deze handelswijze hangt af van het land of de regio, de etniciteit, de religie of andere culrurele kenmerken. Handelswijze omvat houding, gedrag, optreden en methodiek. Manieren zijn gebaseerd op tradities, die op persoonlijk niveau soms een sterke link met religie hebben. Het geheel van manieren en tradities binnen een bedrijf vormt de bedrijfscultuur, een cultuur die aansluit bij de cultuur van de omgeving, de individuele werknemers en de historie van het land waar men gevestigd is.

Hoe zitten manieren in elkaar?

Manieren en cultuur zijn altijd met elkaar verbonden. Zonder manieren is er geen cultuur en zonder cultuur zijn er geen manieren. Uit welk land men ook komt, manieren zijn altijd opgebouwd uit de sleutelfactoren: land, regio, etnische groep, religieuze en andere culturele tradities.Aan de hand van deze sleutelfactoren kunnen manieren ingedeeld worden in hoofd- en subcategorieën. Enkele voorbeelden: het uitwisselen van objecten, het voeren van een gesprek of het delen van een maaltijd met elkaar. In China is echter ook de plaats in de werkhiërarchie van belang. Een directeur heeft andere manieren dan bijvoorbeeld een kok in een restaurant. De besproken sleutelfactoren zijn hieronder in schema weergegeven. 2

Manieren en religie

De manieren van China zijn vooral gebaseerd op het confucianisme. Strikt genomen is dit geen religie. Confucius was een wijsgeer en leraar die nadacht over de maatschappelijke orde en de maatschappij zo wilde organiseren dat iedereen, van de hoogste tot de laagste, daarin tot zijn recht kwam. Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 162 PDF Waarom Cultuur - waaromcultuur.nl

Page 18: Manguru rapportage Marco De Groen

1.5 HOOFDTEKST - MANIEREN

Als andere stromingen hebben zich het taoïsme en het boeddhisme ongeveer parallel ontwikkeld.Het neo-confucianisme waarop veel van de hedendaagse Chinese manieren gebaseerd zijn heeft, in tegenstelling tot het oude confucianisme, veel elementen uit het taoisme en het boeddhisme opgenomen. Daarmee is het echter nog geen religie. Misschien is het enigszins te vergelijken met het westerse humanisme. Taoisme en boeddhisme vormen nog steeds de religieuzeovertuiging van veel Chinezen. Later in dit onderzoek wordt uitgebreid stilgestaan bij het confucianisme, taoïsme en het boeddhisme

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 17

A MANNERIS RELATED TOST

ORI

ES S

UR

ROUNDED BY THE MANNER

RELATEDMANNERS

(EVOLVED)

TRADITIONS

UNDERTONE

COUNTRY

ETHNICITY

REGION

RELIGION

EVERYTHING TOGETHER IS THE CULTURE

JOB FUNCTION

ENVIRONMENT

Page 19: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

1.5 HOOFDTEKST - MANIEREN

Onderlinge relaties

In het bovenstaande schema is de relatie van de sleutelfactoren met de manieren eenvoudig weergegeven. Voor het doel van dit onderzoek is het voldoende om in beeld te brengen welke factoren een rol spelen met betrekking tot de manieren. Het mag duidelijk zijn dat de factoren zelf op velerlei manieren onderling ook weer verbonden kunnen zijn. Het belang van deze sleutelfactoren zit in de invloed die ze hebben op de vorming van de manieren en gebruiken. Gebruiken ontwikkelen zich per land, religie en etnische groep in steeds wisselende samenstellingen. Zij vormen de identiteit van een volk. Om de culture achtergrond van een manier te kunnen begrijpen is inzicht in de sleutelfactoren cruciaal. Ieder land heeft manieren die op één of andere manier met elkaar in verband staan. Gebruiken en tradities kunnen door de eeuwen heen evolueren en veranderen, maar bouwen voort op datgene wat door de meerderheid van de mensen belangrijk gevonden wordt. Het onderzoeken van deze relaties, niet alleen in de omgeving maar ook in de tijd, geeft interessante inzichten. Uit de aard der zaak staan land en regio altijd met elkaar in verbinding. In een immens land als China zijn de verschillen per regio groter dan bijvoorbeeld in Nederland. Waar wij kunnen volstaan met een indeling in ‘onder en boven de rivieren’ of ‘Friesland tegen de rest van Nederland’, zijn de verschillen in China veel groter. Vergelijk bijvoorbeeld Hongkong, met zijn Engelse achtergrond, eens met Shanghai. En vergelijk deze miljoenensteden dan weer met het platteland in het noorden van China. Iedere regio en elke bevolkingsgroep heeft een andere set tradities en manieren, die echter allemaal herkenbaar zijn als ‘Chinees’.

Bij de regio aanbeland, kan de filtering nauwkeuriger worden en komen religie en etnische groep in beeld. Bij iedere etnische groep hoort een speciale religie en cultuur. Voor veel Chinezen vormen de waarden en normen van het confucianisme een leidraad. Religieuze Chinezen hangen het taoïsme of het boeddhismeaan en in heel geringe mate ook het christendom. China kent veel verschillende etnische groepen. De grootste in getal zijn de Han-Chinezen; met 1,3 miljard mensen (wereldwijd) vormen zij 92% van de bevolking van China en 20% van de totale wereldbevolking. De Han-Chinezen zijn te verdelen in twee groepen, de noordelijke en de zuidelijke Han-Chinezen, die elk vele andere subgroepen omvatten, bijvoorbeeld de Cantonezen en Hakka Han-Chinezen.3 Daarnaast zijn er nog 55 verschillende etnische groepen in China. Elk van deze groepen heeft zijn eigen set manieren en tradities. Vermelding van etniciteit is wezenlijk voor een goed begrip van manieren, gebruiken en hun achtergronden.

Ook de functie die een persoon bekleedt in een bedrijf vertegenwoordigt een specifieke set manieren, mede afhankelijk van de etnische groep en de daarbij behorende tradities. Een voorbeeld: De directeur van een bedrijf wordt nooit tegengesproken en het is een grote belediging wanneer iemand met een lagere functie alleen al met hem praat. Een manager, daarentegen, wordt gezien als de vader van een afdeling. Aan hem worden verhalen verteld en vragen gesteld. Tot slot zijn er nog twee aspecten die de manieren beïnvloeden: de leef- of werkomgeving en de toonzetting. Het is belangrijk om te weten welke invloed de plaats van ontmoeting heeft.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 183 http://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_China

Page 20: Manguru rapportage Marco De Groen

1.5 HOOFDTEKST - MANIEREN

Ontmoetingen in een restaurant, aan de onderhandelingstafel, in het bedrijf zelf of bij iemand thuis zijn allemaal onderhevig aan een verschillende manieren. De toonzetting geeft aan hoe je de manier op moet vatten. Is dit informeel, dat wil zeggen zonder al te strenge regels, of formeel. Formeel is meestal de toonzetting in een zakelijk omgeving. Het betekent ‘vormelijk’ en daaruit kan men afleiden dat de strikte vorm van de manieren gehanteerd dient te worden.

Link naar platform database

Het schema van hoe manieren in elkaar zitten, vormt het skelet voor de database van het platform. Aan de hand van de beschreven factoren kan een duidelijk indeling worden gemaakt in bijvoorbeeld land, regio en alle subcategorieën. Via tags kan belangrijke informatie worden toegevoegd, die ervoor zorgt dat de achtergrond van een manier beter belicht wordt. Het betreft hier zaken als religie, etnische groep of werkfunctie. Van deze complete database is een model gemaakt, waarin duidelijk alle relaties te zien zijn van de manieren in de database. (zie bijlage 1)

Wat zijn tradities?

Een traditie is een gebruik of een gewoonte die van generatie op generatie wordt doorgegeven in een bevolkingsgroep. Het woord traditie komt uit het Latijn en betekent overleveren of overlevering. Een traditie kan van alles zijn: een gebruik of gewoonte, een handeling, een ritueel, een feest, een verhaal, een lied, een gerecht en ga zo maar door. Tradities zijn vaak gerelateerd aan de religie van een bepaalde bevolkingsgroep, maar dit hoeft niet altijd zo te zijn. Soms krijgen tradities nieuw leven ingeblazen met als doel de nationale identiteit en daarmee de nationale eenheid te bevorderen. De achterliggende functie van tradities is het in stand houden van de maatschappelijke stabiliteit. Dit is een nuttige en waardevolle bijdrage aan de samenleving, maar - te ver doorgevoerd - kan het ook een blokkade voor vooruitgang zijn.

in een optimale situatie veranderen tradities echter voortdurend van vorm, zowel door invloeden van buitenaf als van binnenuit. Deze tradities geven mensen niet alleen wortels in de geschiedenis, maar ook houvast voor hun leven nu.4

Geschiedenis achter Chinese manieren en tradities

De cultuur en de geschiedenisvan China worden al eeuwen bepaald door drie belangrijke traditionele stromingen: het confucianisme, het taoïsme en het uit India overgewaaide boeddhisme. De seculiere enreligieuze tradities van China zijn opgebouwd rond twee belangrijke kernprincipes: De kosmos, waarvan men zegt dat het een plaats is waar alle delen onderling verbonden zijn, en de harmonie tussen mens en natuur. Deze twee kernwaarden zijn in alle Chinese tradities terug te vinden.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 194 www.tradities.nl

Page 21: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

1.6 HOOFDTEKST - CONFUCIANISME

Confucianisme

Confucianisme is een Chinees ethisch en filosofisch systeem, dat ontwikkeld werd op basis van de leer van de Chinese filosoof Confucius (551-478 v. Chr.) Het is een complex systeem van morele, sociale, politieke en filosofische ideeën, dat grote invloed had en heeft op de cultuur en de geschiedenis van Oost-Azië, meer in het bijzonder China. Het confucianisme gaat er vanuit dat alle mensen leergierig en voor verbetering vatbaar zijn. Confucius werd niet voor niets de ‘vader van alle leraren’ genoemd. Door persoonlijke en gemeenschappelijke inspanning kunnen mensen zich ontwikkelen en een hoogstaande samenleving scheppen. Deugd, respect en een streven naar morele perfectie zijn de kernwaarden.5

Het confucianisme omvat zes hoofdprincipes:

1. Menselijkheid

Menselijkheid, ook wel mededogen genoemd, houdt verband met interactie. Het confuciaanse concept van menselijkheid wordt waarschijnlijk het best tot uiting gebracht in de Gouden Regel: “Wat u voor uzelf niet wenst, wens dat ook een ander niet.” Dit betekent dat, alvorens een beslissing genomen kan worden, nagedacht moet zijn over de gevolgen voor iedereen; iedereen moet voordeel hebben van een beslissing, iets wat tegenwoordig een ‘win-win-situatie’ genoemd wordt.

2. Respect voor ouders /ouderen en hogergeplaatsten

De tweede deugd is die van het respect voor ouderen. De meest voor de hand liggende uiting hiervan is dat kinderen respect tonen voor hun ouders. Ook voorouders spelen overigens een belangrijke rol.

Respect voor ouderen en hogergeplaatsten is nauw omschreven voor vijf categorieën:

• Onderdanen moeten loyaal zijn aan hun heerser;• Een zoon moet respect tonen voor zijn vader;• Een vrouw moet haar man gehoorzamen;• Jongere broers moeten respect tonen voor hun oudere broers;• De relatie tussen vrienden moet altijd gebaseerd zijn op wederzijds vertrouwen.

De keerzijde van respect is verantwoordelijkheid. De keizer, meer bepaald de keizerlijke ambtenaren, zijn verantwoordelijk voor het welzijn van de onderdanen; de man is verantwoordelijk voor zijn vrouw en kinderen...

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 205 KarelvanderLeeuw,HetChinesedenken;GeschiedenisvandeChinesefilosofieinhoofdlijnen,1994

Page 22: Manguru rapportage Marco De Groen

1.6 HOOFDTEKST - CONFUCIANISME

3. Gerechtigheid

Gerechtigheid houdt in dat een persoon niet uitsluitend mag handelen uit eigenbelang als het belang van anderen daarmee niet gediend, laat staan geschaad wordt. Algemeen welzijn komt vóór persoonlijk welzijn. Het gezin, de familie, de maatschappij of het vaderland zijn belangrijker dan het individu.

4. Rituelen

Rituelen zijn in het confucianisme in feite ‘fatsoensnormen’, voorgeschreven handelingen voor correct gedrag in het complete spectrum van interactie van mensen met mensen, met de natuur, met objecten. Door anderen fatsoenlijk te behandelen, hoffelijk te benaderen en niet te spreken zonder eerst te hebben nagedacht, kan men conflicten voorkomen en een harmonieuse verstandhouding creëren.

5. Trouw

Trouw is een uitdrukking van het concept verantwoordelijkheid. Trouw aan gezin en familie, aan vaderland en vrienden, betekent dat een persoon niets doet om het belang van zijn omgeving te schaden. Het begrip trouw, één van de grootste menselijke deugden in het confucianisme, kent ook een zekere hiërarchie, waarin de familie, inclusief de voorouders, bovenaan staat.

6. Wederkerigheid

Wederkerigheid is een vorm van wederzijds respect en verstandhouding, als onderdeel van het grote geheel van familie of maatschappij. Voor confucianisten bestaan mensen niet als individuen, maar is iedereen op een welomschreven manier met iedereen verbonden. De plaats in het geheel geeft tevens de rol aan die mensen ten opzichte van elkaar spelen. Handelingen en benaderingen liggen vast voor een groot deel van de menselijke verhoudingen. Respect, loyaliteit en verantwoordelijkheid zijn kernbegrippen voor wederkerigheid.

Confucianisten gaan er vanuit dat alle menselijke relaties worden bepaald door de plaats die een mens inneemt in de wereld en dus vanaf de geboorte reeds vastliggen. Omdat het confucianisme eeuwenlang de hele Chinese cultuur heeft beïnvloed, worden houding en initiatief van mensen in het moderne China nog steeds bepaald door de rol en taak die zij meegekregen hebben. Een president moet zich gedragen als president, zoals een vader vader en een zoon zoon dient te zijn. Wet- en regelgeving zijn grotendeels gebaseerd op het confucianisme. Maar waar dat niet het geval is, kan een persoon nog steeds niet ongestraft de confucianistische regels overtreden. Verbanning uit het gezin of de familie en het daarmee samenhangende gezichtsverlies is één van de ergste dingen dieeen Chinees in China kan overkomen.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 21

Page 23: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

1.6 HOOFDTEKST - CONFUCIANISME

Kernpunten van het Confucianisme

De zes hoofdprincipes leiden tot een drietal zaken die nog steeds de levenshouding van veel Chinezen bepalen:

1. Het beoefenen van zelfreflectie met betrekking tot plaats en rol in de samenleving, die leidt tot bevordering van integriteit en verantwoordelijkheidsgevoel.2. De cruciale rol die familie en vrienden spelen in het dagelijks leven.3. Een open oog en oor voor (nieuwe) omgevingsfactoren en de integratie daarvan in het dagelijks leven.

Deze drie factoren vormen de basis van de Chinese levenshouding.De dagelijkse zelfreflectie, van groot belang voor de karaktervorming, vormt een van de belangrijkste punten in het confucianisme. Volgens Confucius, die ervan uitging dat mensen leren door ervaring, was het belangrijk om drie keer per dag aan zelfreflectie te doen met betrekking tot vragen als:

• Ben ik vandaag oprecht geweest? Heb ik mijn verantwoordelijkheid voor werk en maatschappij genomen? • Heb ik gedaan wat ik beloofde, aan mezelf en aan anderen? • Heb ik geleerd van de informatie die tot mij is gekomen? Ben ik gegroeid? Heb ik me nieuwe kennis eigen gemaakt? Heb ik er een eigen invulling aan gegeven? Heb ik die kennis kritisch toegepast?

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 22

In deze afbeelding is Confucius afgebeeld.

Page 24: Manguru rapportage Marco De Groen

1.7 HOOFDTEKST - TAOISME

Taoïsme

Het Taoïsme (ook wel daoïsme) is gebaseerd op de Daodejing (Tao te Ching), volgens de overlevering geschreven door de filosoof Laozi (Lao Tse; 604 - 507 v.Chr.). Het taoïsme bestaat uit een verscheidenheid aan verwante filosofische en religieuze tradities, die meer dan twee millennia in Oost-Azië van invloed zijn geweest. Ook de invloed op de westerse wereld was sinds de 19e eeuw opmerkelijk. De Oude Meester (letterlijke vertaling van Laozi) ging uit van onlosmakelijke tegenstellingen. Zodra goedheid of schoonheid verschijnen, verschijnt ook het contrast van slechtheid en lelijkheid. Elke handeling roep daarmee zijn tegendeel op. Het hoogst bereikbare is als water, dat altijd een weg vindt en zonder onderscheid alle ruimten vult. Water staat ook symbool voor de eeuwige cirkel die het leven is. Menselijk streven is volgens Laozi bij voorbaat zinloos, omdat het leven niet maakbaar is.Het woord Tao (of Dao), betekent ‘pad’ of ‘weg’ (van het leven). Taoïstische manieren gaan uit van de Drie Juwelen van de Tao: mededogen, gematigdheid en nederigheid.

Traditioneel wordt aangenomen dat de Daodejing, het ‘boek van de weg en de deugd’, is geschreven als richtlijn voor goed leiderschap. Daardoor blijkt het ook interessant voor managers en leidinggevenden. Taoïstische theologie is gebouwd op verschillende thema’s uit de Daodejing, zoals natuurlijkheid, vitaliteit, vrede, niet-actie, verfijning, onthechting, flexibiliteit, ontvankelijkheid en spontaniteit.

Filosofie achter Taoïsme:

1. Dao

‘Dao’ betekent letterlijk ‘de weg’, maar het is een concept dat eigenlijk niet kan worden beschreven. In de Daodedjing staat: “De Weg die kan worden beschreven is niet de ware weg.” Tao kan in grote lijnen worden gezien als ‘de weg van het universum’ of de kracht van de natuur zelf. Dao wordt ook geassocieerd met het complexe begrip van macht, deugd en integriteit, de actieve uitdrukking ervan.

2. Wu Xing

Dit is het harmonische systeem van de vijf elementen: water, vuur, aarde, metaal, hout. Het systeem is een voedende (voortbrengende) cyclus die het leven in stand houdt.

3. Wu Wei

Wu Wei is een centraal begrip in het taoïsme. De letterlijke betekenis is ‘zonder actie’. Het wordt vaak uitgedrukt in de paradox Wei Wu Wei, wat betekent ‘actie zonder actie’ of ‘moeiteloos doen’. De praktijk en de werkzaamheid van Wu Wei zijn fundamenteel voor het taoïstische denken.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 23

Page 25: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

1.7 HOOFDTEKST - TAOISME

Het doel van Wu Wei is aanpassing aan Tao, het openbaren van de zachte en onzichtbare kracht in alle dingen. In oude taoïstische teksten, wordt Wu Wei geassocieerd met water dat zacht en zwak is, maar toch de aarde doet bewegen en kan snijden in steen. Taoïstische filosofie stelt dat het universum harmonieus werkt, volgens zijn eigen manieren. Wanneer iemand zijn wil uitoefent op de wereld, verstoort hij daarmee de harmonie. In het taoïsme is niet de wil van de mens op zich belangrijk, maar of de mens zijn wil gebruikt in harmonie met het natuurlijke universum.

4. Yin en Yang

In de taoïstische filosofie beschrijft het kosmische principe van yin yang hoe polaire of schijnbaar strijdige krachten met elkaar zijn verbonden en onderling afhankelijk zijn in de natuurlijke wereld. Elke kracht draagt zijn tegenkracht in zich en om de beurt zijn zij leidend, zoals het donker het licht afwisselt, het vrouwelijke het mannelijke aanvult en het wit het zwart vormgeeft. In het symbool van de Tao zijn deze tegengestelde maar toch samenhangende krachten prachtig verbeeld. Ook het confucianisme is in de loop van de tijd diepgaand door de taoïstische filosofie beïnvloed. Pas in een later stadium heeft het taoïsme zich ontwikkeld als een volksreligie met een compleet pantheon aan goden, heiligen en andere schimmige wezens, die de mensen op het rechte pad moesten houden. Hier speelt een sterke invloed van het boeddhisme, dat op zijn beurt weer beïnvloed werd door het Taoïsme. Beiden haalden hun magische rituelen waarschijnlijk uit een een oeroud sjamanisme.6

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 24

In deze afbeelding is Laozi afgebeeld. De filosoof van het taoïsme

6 KarelvanderLeeuw,HetChinesedenken;GeschiedenisvandeChinesefilosofieinhoofdlijnen,1994

Page 26: Manguru rapportage Marco De Groen

1.8 HOOFDTEKST - BOEDDHISME Boeddhisme

Het boeddhisme ontstond oorspronkelijk in de zesde eeuw voor Christus in India. Nadat het vele veranderingen had ondergaan kwam het, hoogstwaarschijnlijk via de beroemde zijderoute, terecht in China. Tegen het eind van de Han-dynastie had het zich onder verschillende bevolkingsgroepen overal in China verspreid. In de daarop volgende eeuwen brokkelde het Chinese rijk steeds verder af en raakte het verdeeld in een Noordelijke en een Zuidelijke dynastie. In die onzekere tijd, toen het centraal leiderschap was weggevallen, maakte het boeddhisme in China een ongekende groei en bloei door, waarvan de hoogtepunten vielen in de periode van 581 tot 907. Hoewel tijdens de Tang-dynastie het confucianimse weer dominant werd, had het boeddhisme een onuitwisbare stempel gedrukt op de Chinese cultuur en samenleving. Ook in het moderne China is het boeddhisme nog steeds een sterke, populaire volksreligie.7

Inhoud van het boeddhisme

Siddharta Gautama, de Boeddha, legde in de zesde eeuw voor Christus in Noord-India de grondslag voor een religie die het lijden van de mensen wilde wegnemen. Volgens het boeddhisme wordt dit lijden veroorzaakt door de verlangens en de ambities van de mensen zelf. Alleen wanneer een persoon erin slaagt al zijn verlangens en ambities van zich af te zetten of ze te overstijgen, kan hij de cyclus van de reïncarnatie doorbreken en de totale verlichting, ook wel nirvana genoemd, bereiken. Nirvana staat voor totale rust en de afwezigheid van alle begeerte.Volgens het boeddhisme is een goede levenswijze met veel meditatie een middel om dit doel te bereiken.

De kernleer van het geloof wordt gevormd door de vier Edele Waarheden:

1. Leven en dood is lijden;2. Lijden ontstaat door begeerte, genot en hartstocht;3. Lijden stopt als begeerte, genot en hartstocht opgeheven worden;4. Begeerte, genot en hartstocht kunnen worden opgeheven door het Achtvoudige Pad te volgen.

Het Achtvoudige Pad bestaat uit acht levensadviezen:

1. het juiste inzicht 2. het juiste denken3. het juiste spreken4. het juiste handelen5. de juiste vorm van levensonderhoud6. de juiste inspanning7. de juiste oplettendheid8. de juiste meditatieve concentratie

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 257 KristoferSchipper,Tao;DelevendereligievanChina,MeulenhofCodex1988vierdedruk1998

Page 27: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

1.8 HOOFDTEKST - BOEDDHISME

Door het Achtvoudige Pad te volgen, houdt het lijden op. Na het lijden volgt de verlichting, die overgaat in het Nirvana, een staat waarin de psyche losgemaakt is van alle dwalingen en bezoedelingen en volkomen opgaat in de verlichte werkelijkheid. Het vuur der begeerte, de hartstocht, de waan van de dag en alle verstorende emoties als hebzucht, haat, begoocheling en vastklampen aan het bestaan, hebben geen vat meer op de geest die het Nirvana heeft bereikt.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 26

Een Chinese biddendeBoeddha.

Page 28: Manguru rapportage Marco De Groen

1.9 HOOFDTEKST - COMMUNISME

Communisme

Een van de meest dramatische veranderingen op het gebied van manieren en tradities in China werd veroorzaakt door de opkomst van het communisme. Niet alleen gebruiken en tradities stonden onder druk, heel China stond op zijn kop. Het land werd volledig opnieuw geordend naar de visie van Mao Zedong, die vanaf 1935 de Communistische Partij van China leidde. Het complete economische en sociale landschap ging op de schop, met grote gevolgen voor iedereen. Gevolgen die tot op de dag van vandaag (delen van) het leven in China bepalen.

Opkomst van het communisme

Op 23 juli 1921 werd door studenten in Shanghai de Communistische Partij van China opgericht. De reden hiervoor was onvrede over de zwakke positie van China in de wereld. Het land werd geteisterd door westers imperialisme en gekoloniseerd door landen als Engeland en Portugal, maar ook door Japan.

De partij beleefde een vliegende start en kreeg al snel een zeer grote aanhang. Dit was mede een gevolg van de steun die de partij gaf aan de boeren, die een groot deel van de bevolking van China uitmaakten. De partij had een revolutionaire visie op de rol en plaats van de boeren. Grote landhervormingen moesten ervoor zorgen dat de boeren hun belangrijke positie in China in konden nemen. In het begin verliep de revolutie succesvol en volgens plan. Tot in 1935, na de Lange Mars, Mao Zedong aan de macht kwam als leider van de Communistische Partij.

Het communisme aan de macht

In 1949 kwam de communistische partij, nog steeds onder leiding van Mao Zedong, aan de macht in China. Men hoopte dat China hierdoor meer stabiel zou worden en dat het welvaartspeil zou stijgen. Op dat moment had de sociale ongelijkheid een hoogtepunt en de menselijke waardigheid een dieptepunt bereikt. Door de nieuwe landhervormingen leek er in het begin zeker een verbetering op te treden. Deze was echter van korte duur. Al snel sloeg Mao door in zowel zijn visie als zijn handelen.

De visie van Mao: het maoïsme

Mao had een visie voor ogen waarmee China weer een sterk en stabiel land moest worden. De belangrijkste maatregelen waarmee hij dit wilde verwezenlijken waren:

• Het onder staatsbeheer brengen van verschillende sleutelondernemingen als banken, spoorwegen, handel en industrie.• Landhervorming ter verbetering van de agrarische inkomsten en verhoging van de levensstandaard van de boeren.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 27

Page 29: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

1.9 HOOFDTEKST - COMMUNISME

Na de landhervormingen zou een geleidelijke collectivisatie, die inhield dat boeren gezamenlijk het land bebouwden, de staat van de nodige inkomsten moeten voorzien. In ruil hiervoor zou de staat voor de boeren en hun levenstandaard zorgen. Dit laatste bleek voornamelijk propaganda om een politiek bewustzijn te creëren bij de boeren. Dit werd vooral gerealiseerd met pressie en heropvoeding, niet alleen van boeren, maar ook van grote groepen mensen uit de steden. In werk- en heropvoedingskampen, die velen niet overleefden, moesten zijn omgevormd worden tot socialistische modelburgers van het machtige China.

Het gedachtegoed van Mao en de uitwerking daarvan zou later bekend staan als het maoïsme, een variant op het Marxisme-Leninisme dat gebouwd was op de theorieën van Marx, Engels, Lenin en Stalin.8 Het maoïsme richtte zich op het stedelijke proletariaat en de boeren en had als doel om het kapitalisme en de burgerlijke vrijheden te vervangen door een maoïstische heilstaat.

De grote sprong voorwaarts

Aanvankelijk leek Mao grote successen te boeken met zijn landhervormingen, die bekend werden onder de naam ‘De Grote Sprong Voorwaarts’. Boeren hadden geen eigen bezit meer, alles werd eigendom van de staat. Maar landbouwmachines werden door Mao afgeschaft en de productie moest handmatig, zodat grote groepen mensen in de landbouw moesten werken. De hele opbrengst ging direct naar de staat, die hem gebruikte als afbetaling aan met name de Sovjet-Unie voor de hulp bij de mechanisatie van de wapenindustrie. Dit alles leidde, samen met het mislukken van verschillende oogsten, tot een enorme hongersnood. Eten werd zo schaars dat mensen moesten proberen te overleven op een dieet van gras en boomschors. Ongeveer 45 miljoen Chinezen stierven de hongerdood en zelfs Mao moest inzien dat dit plan niet werkte.8

De Culturele revolutie

Als reactie op de Grote Sprong Voorwaarts begon Mao in 1966 aan zijn Culturele Revolutie . Hij beweerde dat burgerlijke elementen de overheid en de partij binnendrongen, volgens hem om het kapitalisme te herstellen. Mao hamerde erop dat al deze zogenaamde ‘revisionisten’ zouden worden verwijderd. Tot dit doel werd uit de gelederen van de Chinese jeugd de Rode Garde gevormd. Tevens was het volgens Mao zaak om zoveel mogelijk van de oude cultuur en het traditionele gedachtegoed te vernietigen. Oude literatuur, Chinese opera, religieuze rituelen en iedere andere vorm van traditie en vermaak werd verboden. Elk facet in het leven van elke Chinees mocht uitsluitend verband hebben met de politiek. Waar Mao op uit was, was dus niets minder dan het doden van de cultuur.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 288 JungChang,Mao:Theunknownstory,2005

Page 30: Manguru rapportage Marco De Groen

1.9 HOOFDTEKST - COMMUNISME

Hoewel ook binnen de Communistische Partij van China veel verzet bestond, kwam de Culturele Revolutie in feite pas na de dood van Mao in 1976 tot een einde. Mao was tot die tijd alleenheerser en veranderde China in een culturele woestijn. Mao’s weduwe, Jiang Qing, deed nog een poging om zijn gedachtegoed in stand te houden. Maar pas nadat Deng Xiaoping, de vice-voorzitter van de Communistische Partij, de leiding overnam en alle handlangers van Mao waren gearresteerd, was de Culturele revolutie echt voorbij. Onder Deng Xiaoping werden economische hervormingen doorgevoerd. In feite werd China een kapitalistisch land met socialistische trekken. Ook was Deng een groot voorstander van goede betrekkingen met het westen; met name de handelsrelaties met de Verenigde Staten stonden hoog op zijn politieke agenda. Het resultaat was dat China snel weer overeind krabbelde. Voor Deng Xiaoping was het politieke systeem, dat de absolute kern vormde van Mao’s macht, niet zo belangrijk meer. Het ging hem veel meer over de resultaten die geboekt werden. Dat wil echter niet zeggen dat er voor het Chinese volk meer politieke vrijheid was.9

Gevolgen van het communisme

De gevolgen die het communisme voor de Chinese bevolking had, waren gigantisch. Na Mao was de economie volledig ingestort en moest weer van de grond af aan worden opgebouwd. Door de Grote Stap Voorwaarts en de Culturele Revolutie waren miljoenen mensen om het leven gekomen, voornamelijk door hongersnood, deportatie en het bloedig neerslaan van opstanden. Dit heeft diepe littekens achtergelaten bij de Chinese bevolking. Het is ook één van de redenen dat Chinezen werkelijk alles eten.

Mao verbood iedere vorm van individualisme. Men had niet de vrijheid om zelf te denken of beslissingen te nemen. Iedere Chinees kreeg een nieuwe set van normen en waarden opgedrongen en leven volgens eigen geloof of tradities was er niet bij. Alle sporen van religies, tradities en oude symbolen werden vernietigd of verboden. Op alle terreinen was er absolute stilstand. De Chinese bevolking werd zeer introvert; niemand durfde nog uit te komen voor de eigen identiteit en tradities, omdat hier zware straffen op stonden.

Door het sluiten van scholen en universiteiten liep eerst de Chinese jeugd en daarna de hele bevolking op alle terreinen een grote achterstand op. Veel gestudeerde Chinezen werden naar het platteland gestuurd om met hun handen te werken. Mensen leerden niet meer lezen en schrijven en de Chinese geschiedenis en cultuur waren taboe. Er was geen enkele ruimte voor een persoonlijke, culturele of religieuze identiteit en het politieke systeem kon de grote leegte natuurlijk niet vullen. Pas na de dood van Mao, toen men weer enige vrijheid had om een eigen levensstijl te kiezen, zijn confucianisme, taoïsme en boeddhisme langzaam hersteld in hun waarde. De introvertie is echter niet zomaar verdwenen, met het gevolg dat de eigen identiteit van bijvoorbeeld werknemers binnen een bedrijf vaak moeilijk te ontdekken is. De meer dan 35 jaar die verstreken zijn na de dood van Mao Zedong waren blijkbaar niet voldoende om alle sporen van zijn verwoestende leiderschap uit te wissen.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 299 KarelvanderLeeuw,HetChinesedenken;GeschiedenisvandeChinesefilosofieinhoofdlijnen,1994

Page 31: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

1.9 HOOFDTEKST - COMMUNISME

Mao Zedong met zijn typerende groet.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 30

Page 32: Manguru rapportage Marco De Groen

2.0 HOOFDTEKST - PROBLEEMSTELLING

Chinese manieren en tradities, voor- en nadelen

De gebruiken en tradities van China hebben zowel grote voordelen als grote nadelen gehad. Eeuwenlang heeft het land zich af weten te schermen voor invloeden van buiten. Dit had tot gevolg dat de Chinese cultuur met zijn manieren en tradities tot grote bloei kwam en de miljoenenbevolking tot een bijna onbreekbare eenheid smeedde.

De landbouw in China kwam al heel vroeg tot ontwikkeling, met rijst als belangrijkste product. Gebruiksvoorwerpen van aardewerk en brons werden in grote hoeveelheden vervaardigd en waren van zeer goede kwaliteit. Tijdens de Shang-dynastie, die duurde van 1750 tot 1122 voor Christus, ontwikkelden de Chinezen zelfs al een schrift.10

Door de groei van de landbouw en de productie van gebruiksvoorwerpen kwam er al gauw handel op gang tussen verschillende delen van het uitgestrekte Chinese rijk. Ter vergemakkelijking van de handel werd al vroeg een munteenheid geïntroduceerd, die ervoor zorgde dat de Chinese identiteit nog sterker werd. De groeiende welvaart en de grote rijkdommen van het Chinese rijk verleidden volkeren in de omgeving tot rooftochten en invallen. De Jin-Tartaren werden gevolgd door de Mongolen. Hun aanvallen werden door het superieure Chinese leger steeds met succes afgeslagen. Uiteindelijk begonnen de keizers van de Qin dynastie vanaf ongeveer 200 voor Christus met de bouw van de grote Chinese Muur, die echter pas tijdens de Ming Dynastie (1368-1644) zijn maximale lengte van 6.259 kilometer bereikte. Dit enorme verdedigingswerk hield China eeuwenlang afgeschermd van de buitenwereld. Dankzij corrupte bewakers kwamen er langzaam maar zeker toch handelscontacten tot stand met andere volken. De Mongolen slaagden er ondanks de muur in om grote delen van China te veroveren in 1279 vestigden zij er de Yuan-dynastie. Onder Koeblai Khan, kleinzoon van de beroemde Dzengis Khan, bereikte het land een grote bloei. De steeds zwakkere heersers die na hem kwamen werden tenslotte uit China verdreven, waarna de beroemde Ming-dynastie werd gevestigd. Hoewel in de de volgende eeuwen de internationale handel op gang kwam, waren de gevolgen van de langdurige isolatie niet zo gemakkelijk opzij te zetten. De Chinezen konden zich vaak niet vinden in de manieren van andere volkeren, wat zorgde voor zeer stroeve contacten. Men was nog steeds erg in zichzelf gekeerd en gaf de voorkeur aan handel binnen de eigen landsgrenzen.11

Hoe manieren en tradities de moderne Chinese samenleving beïnvloeden

Dankzij de sterke nationale identiteit en eenheid van China zijn de manieren en tradities van het land door de eeuwen heen goed bewaard gebleven. Kinderen worden veelal opgevoed in de geest van het confucianisme, met respect voor ouderen en hoger geplaatsten. Een zekere hiërarchie is altijd aanwezig, in een bedrijf, maar ook in een familie. Ouderen en leidinggevenden worden nooit tegengesproken.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 31

10 KarelvanderLeeuw,HetChinesedenken;GeschiedenisvandeChinesefilosofieinhoofdlijnen,199411 KristoferSchipper,Tao;DelevendereligievanChina,MeulenhofCodex1988vierdedruk1998

Page 33: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

2.0 HOOFDTEKST - PROBLEEMSTELLING / SUBVRAAG

Deze sterke hiërarchische ordening van de zakenwereld zorgt echter voor veel problemen. Werknemers hebben niet de mogelijkheid om hun eigen identiteit te uiten binnen het bedrijf, tenzij hun functie dat toelaat. Ze moeten te allen tijde hun superieuren gehoorzamen en mogen op geen enkele wijze tegenspreken of commentaar leveren.

Ook in de hedendaagse internationale handel veroorzaakt deze zakencultuur moeilijkheden, vooral wanneer zakenpartners zich er niet van bewust zijn. De respectvolle houding van Chinese ondernemers tegenover bijvoorbeeld westerse zakenlieden, die zij mogelijk als hun superieuren zien, leidt ertoe dat zij nooit commentaar geven of vragen stellen over onduidelijkheden. Men moet zich realiseren dat het voor Chinezen gezichtsverlies betekent, wanneer zij mensen die ze zien als hun meerderen tegenspreken. En gezichtsverlies is één van de ergste dingen die een Chinees kan overkomen. Status en een goed imago zijn alles in de Chinese maatschappij. En de manier om beide te verwerven is zoveel mogelijk vast te houden aan Chinese gebruiken en tradities.

Onderwerpen van Chinese manieren

Manieren, gebruiken en tradities zijn bijna altijd verbonden met de religieuze en culturele achtergrond van een bevolkingsgroep, zij het niet altijd in letterlijke zin. Cultuur en religie vormen de achtergrond voor de manier waarop mensen omgaan met belangrijke gebeurtenissen in het leven als geboorte, huwelijk, overlijden en begraven. Ook gebruiken rond opvoeding van kinderen, tonen van respect en omgaan met de omgeving zijn tegen deze achtergrond te duiden. Op zijn beurt is de cultuur door de loop der tijd in meerdere of mindere mate beïnvloed door andere culturen, door modernisering en, in het geval van China, door een politieke stroming als het maoïsme.

Hedendaagse verschillen in de zakencultuur van China en Nederland

De Chinese zakencultuur heeft, ondanks de blootstelling aan met name de westerse cultuur, tot op de dag van vandaag een heel eigen karakter behouden. Hoewel er op het gebied van manieren en tradities een zekere evolutie heeft plaatsgevonden, houdt men nog steeds vast aan de Chinese manieren en tradities die een onderdeel vormen van de identiteit van land en volk van China. Dit heeft uiteraard effect op de manier van zakendoen. Chinezen voelen zich het meeste thuis bij de zakenmanieren die voor hen vertrouwd voelen omdat ze gebaseerd zijn op hun oude cultuur. Zo doen ze ook het liefst zaken met het westen.

Het grootste verschil met zakendoen in Nederland zit waarschijnlijk in de directheid en informaliteit waarmee Nederlanders de wereld tegemoettreden. Onze manieren, die in feite bijna lijnrecht tegenover die van China staan, vinden hun oorsprong net zo goed in onze geschiedenis. Als handelsnatie hebben wij in de loop der eeuwen misschien meer naar buiten gekeken dan naar binnen en als land waar door de tijd heen veel verschillende nationaliteiten en culturen onderdak hebben gevonden, konden we waarschijnlijk niet zo’n eenduidige identiteit ontwikkelen als de Chinezen.Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 32

Page 34: Manguru rapportage Marco De Groen

2.0 HOOFDTEKST - SUBVRAAG Wederzijds begrip en een goede voorbereiding zijn daarom onontbeerlijk in het belang van goede zakelijke contacten. Hieronder wordt een aantal verschillen in de hedendaagse zakenculturen van China en Nederland nader omschreven. Het gaat daarbij om management, snelheid van handelen, manier van denken, onderlinge relaties en het voor Chinezen zo belangrijke gezichtsverlies.

Management

Chinezen met hun confucianistische achtergrond gaan er altijd vanuit dat menselijke relaties van ‘bovenaf’ vastgelegd zijn en dat men zich dient te houden aan passende relatiepatronen. Een Chinees zal nooit méér initiatief tonen dan zijn plaats in de hiërarchie toestaat. Het komt niet op in ondergeschikten om de beslissingen van hun superieuren in twijfel te trekken, laat staan hier iets over te zeggen. Managers en superieuren worden in het bedrijf gezien als vaders en hebben recht op het respect dat een zoon zijn vader hoort te betonen. Ingaan tegen deze natuurlijke ordening leidt onherroepelijk tot gezichtsverlies. In ruil voor loyaliteit en gehoorzaamheid toont de manager een vaderlijke belangstelling voor zijn ondergeschikten en komt hij waar nodig op voor hun belangen. Dit is een voorbeeld van een relatie die tot wederzijds voordeel strekt voor alle betrokkenen en een mooie illustratie van één van de grondregels van het confucianisme. In het westen is het daarentegen de normaalste zaak van de wereld om met elkaar in discussie te gaan over bepaalde zaken, welke rang of functie iemand ook heeft. Er zijn weinig sociale en hiërarchische beperkingen en de waarde van de inbreng van de ‘gewone’ mensen van de werkvloer wordt vaak als positief ervaren. Persoonlijke contacten kunnen door het hele bedrijf lopen en ondergeschikten kunnen tamelijk moeiteloos een praatje maken met managers en leidinggevenden. Wanneer westerlingen zich niet bewust zijn van deze enorme culturele kloof en niet bereid zijn een bijdrage te leveren aan de overbrugging ervan, hoort zaken doen in China nauwelijks tot de mogelijkheden.12

Handelingssnelheid

Chinese staatsondernemingen werken vaak uiternate ‘stroperig’, of het nu gaat om communicatie of het nemen van beslissingen; een beetje zoals ambtenaren in Nederland. Voor westerse begrippen is dit zeer inefficiënt, maar het kan domweg te maken hebben met het feit dat er bijvoorbeeld hiërarchisch gezien niemand aanwezig is die beslissingen mag nemen of dat verantwoordelijkheden op een onpraktische manier uit elkaar getrokken zijn.

Particuliere bedrijven in China zijn tegenwoordig echter wél vrijer in hun strategische keuzes, bijvoorbeeld of en waar zij een bedrijf openen in Europa. Een gevolg van de strikte planeconomie van het communistische China is dat Chinese ondernemers de stellige overtuiging zijn toegedaan dat een investering zich in zeven jaar moet terugverdienen. Gebeurt dit niet, dan wordt meteen de stekker eruitgetrokken, zonder dat gekeken wordt naar kansen en mogelijkheden voor verdere ontwikkeling.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 3312 www.geledraak.nl

Page 35: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

2.0 HOOFDTEKST - SUBVRAAG

Hier ligt een merkwaardige tegenstelling. Hoewel Chinezen over het algemeen de langere termijn in het achterhoofd hebben, maken ze vaak zakelijke afwegingenop basis van relatief korte termijnbelangen. Over urgente, belangrijke beslissingen wordt niet te lang nagedacht; deze worden meteen genomen, terwijl niet dringende zaken uitgesteld worden en dus veel meer bedenktijd krijgen. In het westen is het eigenlijk precies andersom. Als iets écht dringend is in China blijkt dat alle traditionele en politieke barrières ineens wel overboord gegooid kunnen worden en dat zaken meteen geregeld kunnen worden.In China is het zeer gebruikelijk dat nieuwe regels of voorschriften pas bekend worden op de dag dat ze ingevoerd worden. Ondergeschikten zullen ze immers zonder mankeren uitvoeren. In het westen moet alles zo snel mogelijk, liefst van tevoren zwart-op-wit. Voor een Chinees is al dat gehaast niet te begrijpen en ook wel onbeleefd.13

Zo is er het voorbeeld waar een grote Nederlandse bank zaken wilde doen in China. Na enkele gesprekken leek alles in kannen en kruiken. Totdat één van de onderhandelaars van de bank tijdens een etentje over zaken begon en op het tafelkleed met behulp van een mes zijn ideeën begon uit te tekenen. Om te beginnen was het moment slecht gekozen -tijdens het eten praat men niet over zaken- maar dat hij niet de moeite nam om een en ander normaal op papier te zetten leidde pas echt tot grote verontwaardiging. En ook: Chinezen eten niet voor niets met stokjes. Een mes op tafel is al tamelijk barbaars, maar als iemand het dan ook nog gebruikt voor volstrekt verkeerde doeleinden, doen de Chinezen niet meer mee. De deal ging dus niet door. Een ander voorbeeld: een bedrijf met een grote productie-opdracht reisde af naar China om daar het productieproces uit te leggen. Men dacht dat een uitgebreide presentatie voldoende moest zijn om de productie in goede banen te leiden. De Nederlanders waren erg tevreden over hun presentatie, want na afloop werd geen enkele vraag gesteld. Alles was kennelijk duidelijk. Enkele maanden later arriveerden de producten, maar er bleek helemaal niets van te kloppen. Als de Nederlanders hadden geweten dat een Chinees, om geen gezichtsverlies te lijden, nooit in het openbaar vragen zal stellen en dat zij het beste heel nauw betrokken hadden kunnen blijven bij het hele proces, dan was alles anders gelopen en had de Chinese firma perfecte producten af kunnen leveren. De tijdbesparing die men dacht te hebben met deze openbare presentatie sloeg om in een heleboel tijdverlies en verstoorde betrekkingen.

Manier van denken

Westerlingen, in dit geval Europeanen, willen de dingen graag in een logische volgorde doen. Dit is gebaseerd op een wetenschappelijk wereldbeeld uit de 19e eeuw. Doordat natuurkundige ontdekkingen elkaar in sneltreinvaart opvolgden, gingen filosofen nadenken over zaken als oorzaak en gevolg. In de natuurkunde ontdekte men een zekere wetmatigheid. In een wereld die nog ten diepste religieus was, werden de natuurlijke verschijnselen beschouwd als een voor altijd vastliggende oorzaak, de menselijke reacties als gevolg. Dit denken heeft een diepgaande invloed gehad, ook op de ‘logische volgorde’ in het zakendoen.13

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 3413 www.geledraak.nl

Page 36: Manguru rapportage Marco De Groen

2.0 HOOFDTEKST - SUBVRAAG Chinezen denken echter op een heel andere manier. Het leven met al zijn aspecten vormt één geheel, niet een reeks van afzonderlijke onderdelen die op een lineaire manier met elkaar verbonden zijn. Kenmerkend voor de Chinese manier van denken is het yin-yang symbool: een cirkel met vloeiende vormen en een kern van het ene in het andere deel. Alle informatie die in de loop van de tijd over een bepaald onderwerp verzameld wordt, krijgt een plaats in de cirkel. Bij ons is het einde gewoon het einde, maar in China kan het einde het begin of het midden zijn van weer iets nieuws of anders.

Deze manier van denken kan niet afgeraffeld worden en kost dus meer tijd, iets wat in de ogen van een westerling al snel als tijdverspilling of tijdrekken geldt. Het niet mee kunnen gaan in elkaars denkpatroon is waarschijnlijk de meest voorkomende reden voor een breuk.

Relaties (Guanxi)

Om zaken te doen in China, of überhaupt om dingen voor elkaar te krijgen, zijn goede relaties essentieel. Het Chinese woord voor relaties is Guanxi. Wij zouden dit netwerken noemen, waarbij netwerken zowel een werkwoord als een zelfstandig naamwoord is. Om goede relaties op te kunnen bouwen met Chinezen is het hebben van een goed imago cruciaal. Relaties brengen wederzijdse verplichtingen met zich mee, die gebaseerd zijn op dit imago. Gezichtsverlies lijden wordt voor westerlingen net zo serieus genomen als voor Chinezen, hoewel die westerlingen daar zelf vaak niet eens over nadenken.

Guanxi is een ordenend, hiërarchisch principe, zelfs een soort rechtssysteem. Het heeft niets te maken met vriendjespolitiek of nepotisme en het systeem is ook niet corrupt. Zakendoen in China betekent voor 90% het opbouwen van een relatie. De uiteindelijke deal is bijzaak en die kan bijna als vanzelf gesloten worden als de guanxi in orde is.

Besprekingen en vergaderingen staan in China altijd in het teken van de relatie. Het motto ‘zaken zijn zaken’ is voor Chinese zakenlieden wezensvreemd. Wie handel wil drijven met China doet er dan ook goed aan om guanxi serieus te nemen. Een relatie, ook een zakenrelatie, wordt in China aangegaan voor de langere termijn. Persoonlijke loyaliteit is zelfs nog belangrijker dan de loyaliteit van een persoon aan zijn bedrijf. Chinezen zullen veel investeren in hun zakenrelaties in de verwachting dat die investering zich later uitbetaalt in wederzijds respect en diensten. Is de westerse tegenspeler zich echter van geen guanxi bewust, dan zullen de meeste zaken reddeloos ten onder gaan.14

Gezichtsverlies

Het lijden van gezichtsverlies is het ergste wat een Chinees kan overkomen, zoals al eerder in dit onderzoek betoogd. Gezicht hangt samen met prestige of aanzien (vaak vertaald in geld en macht) en met iemands rol in de hiërarchie. Het is een zeer nauwkeurig afgestelde graadmeter voor de status en het sociale aanzien van een persoon.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 3514 www.kijkopchina.nl

Page 37: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

2.0 HOOFDTEKST - SUBVRAAG

De directheid zoals wij die in Nederland kennen, is in China een zekere manier om je gezicht te verliezen. Een leugentje om bestwil is een algemeen aanvaard middel om de eigen of andermans reputatie voor schade te behoeden. In de leer van Confucius was het middel van gezicht en gezichtsverlies een zekere manier om de maatschappij te reguleren. Gezichtsverlies kan leiden tot uitstoting uit het gezin of de familie. In een bedrijf kan een werknemer zelfs ontslagen worden na gezichtsverlies. De vraag is dan: hoe lijdt een persoon nu precies gezichtsverlies? Enkele voorbeelden.

• Het weigeren van een uitnodiging of een verzoek;• Het vragen van een grote gunst aan iemand met wie nog geen goede relatie is opgebouwd;• Iemand in verlegenheid brengen of in het openbaar beledigen;• Het tonen van of verliezen van controle over emoties.

Het is geen probleem om als westerling en nieuwkomer in China fouten te maken. Het weigeren van een uitnodiging wordt vaak vergeven als er een goede reden voor is. Het vragen van een gunst aan iemand is ook niet zo’n probleem; het is aan de persoon zelf om ja of nee te zeggen en het gaat om onwetendheid, niet om het opzettelijk verbreken van hiërarchische verbanden. Iemand in verlegenheid brengen en het niet serieus nemen van culturele waarden is natuurlijk ook onder westerlingen niet erg netjes. Met betrekking tot de aanvaardbaarheid van het tonen van emoties verschillen ook de westerse culturen van elkaar. De Engelse ‘stiff upper lip’ wordt door de Fransen met hun ‘savoir vivre’ niet begrepen.15

Conclusie van het onderzoek

Dit onderzoek rechtvaardigt de conclusie dat men in het moderne China nog steeds in grote mate leeft volgens de tradities van het confucianisme, taoïsme en boeddhisme. Deze tradities en manieren zijn diep geworteld in de Chinese cultuur en identiteit en zijn nog steeds het uitgangspunt voor de opvoeding van kinderen. De Chinese cultuur is met name uniek omdat veel van de manieren, gebruiken en omgangsvormen tamelijk puur bewaard zijn gebleven.

Als de westerse wereld zaken wil doen in China, zal zij zich moeten verdiepen in de Chinese ziel en rekening houden met manieren en gebruiken. Dat is niet alleen netjes tegenover zakenrelaties, maar het heeft ook een goede zakelijke reden. Chinezen hebben immers al eeuwen bewezen dat ze ons niet nodig hebben. Het lijkt er echter op dat wij hen wel nodig hebben. Wie zaken wil doen met China moet eerst en vooral investeren in begrip en relaties.

Dit onderzoek bevestigt eens te meer dat het loont om zich te verdiepen in de manieren en tradities van China. Een online platform dat deze informatie biedt, sluit perfect aan op de behoefte van Nederlandse zakenlieden om hun relaties met Chinese ondernemingen uit te bouwen en geen enkele deal te laten mislukken door onwetendheid en misverstanden.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 3615 www.geledraak.nl

Page 38: Manguru rapportage Marco De Groen

2.0 HOOFDTEKST - SUBVRAAG Voorbeelden van hedendaagse Chinese manieren en tradities

Om een beter beeld te geven van de Chinese manieren die heden ten dage gangbaar zijn, volgen hier wat voorbeelden die de Nederlandse zakenman helpen zich een beeld te vormen van de functie en de inhoud van het platform.

1. Heeft u al gegeten?Met deze zin groet u uw Chinese zakenpartner of hij u. Dit geeft aan dat er een hechte relatie bestaat tussen twee personen. Belangrijk is het te weten dat dit niet een uitnodiging is voor een maaltijd, maar een dagelijks gebruikte, symbolische manier om iemand te laten voelen dat zijn welzijn u aan het hart gaat.

2. Het gebruik van chopsticksEten doet een Chinees altijd met chopsticks. Het loont om het eten met chopsticks te oefenen, zodat u tijdens een diner indruk kunt maken op uw zakenpartner. Kunt u echt niet overweg met de stokjes, gebruik dan het normale bestek. Een verkeerd gebruik van chopsticks kan ongewild leiden tot een belediging van van uw Chinese disgenoten. Het is bijvoorbeeld zeer onbeleefd om chopsticks rechtop in het eten te steken (dit wordt uitsluitend gedaan om de doden te eren) of om de stokjes te gebruiken als een soort vork, om voedsel aan te prikken.

3. Luid spreken tijdens een dinerChinezen spreken vaak heel luid en kunnen daardoor soms kwaad of geërgerd overkomen. Men doet dit vaak als men de nadruk wil leggen op iets of de tegenpartij duidelijk wil maken hoe belangrijk iets is. U kunt deze manier van spreken ook toepassen, waardoor uw Chinese zakenpartner meteen weet wat voor u belangrijke gespreksonderwerpen zijn.

4. twijfel nooit aan uw eigen kunnenOmdat Chinezen er alles aan zullen doen om geen gezichtsverlies te lijden, geven ze nooit in het openbaar hun zwaktes toe. Het is van het grootste belang dat u dit zelf ook niet doet. Dit wordt namelijk opgevat als gezichtsverlies voor u en schept een ongemakkelijke situatie. Blijf dus altijd rustig en zelfverzekerd over uw eigen kwaliteiten en die van uw product of bedrijf.

Belang van manieren en tradities

Manieren en tradities vormen de fundering van de samenleving. Zij bepalen de identiteit en onderlinge verbondenheid van mensen, niet alleen plaatselijk, maar ook regionaal en nationaal. Zonder manieren en tradities is er geen bestaansmogelijkheid voor een cultuur en zonder een samenhangende cultuur is er geen maatschappelijke stabiliteit. Manieren en tradities zijn de culturele schatten, die van generatie op generatie worden doorgegeven, binnen een bevolkingsgroep, in een streek of een land. Het tradiotionele Sinterklaasfeest in Nederland, het islamitische Suikerfeest en het Chinese Nieuwjaar zijn voorbeelden van de culturele erfenis van mensen en volkeren. Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 37

Page 39: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

2.1 MANGURU

Het uiteindelijke product: Manguru

Manguru is een online platform dat zakenlieden in Nederland in staat stelt meer inzicht te verwerven in de manieren die in China gelden. Dit platform gaat dieper in op (de achtergronden van) gebruiken en tradities in de Chinese zakenwereld dan veel websites en boeken in het Nederlandse taalgebied. De zakenmanieren worden niet alleen in het algemeen behandeld, maar ze worden ook op een unieke manier in hun context geplaatst, terwijl tevens het praktische nut en gebruik vooral anecdotisch worden gestaafd. Manieren en cultuur zijn zodanig met elkaar verweven dat, om een duidelijk beeld te krijgen, ook inzicht is vereist in het land van herkomst, de regio, de etnische groep, de tradities en de (sub-)categorie waarin een manier thuishoort. Al deze informatie wordt verwerkt een do’s en don’ts checklist voor iedere categorie van manieren in elke regio van China die zakelijk gezien belangrijk is. Met behulp van dit platform hoeven Nederlandse zakenlieden in principe niet meer ‘ongepast’ te handelen tegenover hun Chinese zakenpartners.

Stroeve relaties

Nederlandse zakenlieden ontberen cruciale inzichten met betrekking tot de manieren en omgangsvormen in China, waardoor zakenrelaties stroef of slecht verlopen.Uit onderzoek blijkt dat, ondanks alle mogelijke middelen om kennis te vergaren, zakenlieden in Nederland nog steeds niet op het juiste moment over de juiste informatie beschikken als zij zaken doen met China. Dit heeft verschillende oorzaken. Vaak heeft men niet genoeg tijd om zich in te lezen of ontbreken de financiële middelen om zich uitgebreid te laten voorlichten. Dit geldt vooral voor het MKB. Maar grote bedrijven denken vaak weer te gemakkelijk over de manieren en omgangsvormen. Of ze hebben een eigen China desk en realiseren zich niet dat het voor hun Chinese medewerker(s) onmogelijk is om alle provincies van het immense China te kennen. Vanwege deze ontbrekende kennis lopen de zaken vaak stroef of helemaal niet. Misverstanden kunnen de relatie tussen beide partijen verslechteren of zelfs beëindigen.

Wat heeft men nodig?

De unieke inside information die schuilgaat achter de Chinese manieren kan alleen verstrekt worden door experts of mensen met een Chinese achtergrond. Deze mensen hebben kennis van de sleutelfactoren die de manieren bepalen. Dankzij het platform kan al deze content worden gedeeld en besproken in de community. Pas als respect en begrip aanwezig zijn, kan men beginnen met het opbouwen van een netwerk in China. Een probleem kan zijn het ongeduld van westerse zakenlieden, die gewend zijn aan de enorme snelheid van het internet als informatiebron en zakelijk contact. Door gebruik te maken van Manguru krijgt men weliswaar altijd en overal snel en op maat inzicht in de manieren, maar het opbouwen van een relatie kost hoe dan ook tijd.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 38

Page 40: Manguru rapportage Marco De Groen

2.1 MANGURU

Wat kan Manguru bieden?

Manguru is als online-platform altijd en overal beschikbaar. Het gaat om een zogenoemde ‘responsive website’. Dit houdt in dat de website zich automatisch aanpast aan de specificaties van de computer waarmee wordt ingelogd. Het maakt dus niet uit of u de website bezoekt met een smartphone of ipad of met uw oude desktop thuis, de website zal altijd in het optimale formaat te zien zijn.

Op het platform zullen manieren worden gedeeld door natives en experts, die de onderwerpen met zakenlieden uit Nederland en China zullen bespreken. Deze interactie is erop gericht om meer begrip en respect te kweken tussen beide volken. De data die beschikbaar komen, zullen worden ingedeeld in korte do’s en don’ts lijsten voor iedere regio in China. Nederlandse zakenlieden kunnen snel en gemakkelijk deze lijsten opvragen wanneer zij naar China afreizen of daar al zijn.

Concurrentie

Concurrenten van het Manguru-platform zijn de vele boeken en websites met informatie over allerlei zaken met betrekking tot China en de Chinese gebruiken en gewoontes. Ook zijn er verschillende instellingen in Nederland die mensen trainen voor het zaken doen in landen als China. Manguru kan zich echter gemakkelijk onderscheiden vanwege het gegeven dat de informatie uit de boeken en van de websites óf te algemeen óf te specifiek is en in de meeste gevallen niet toegespitst op zakenmanieren. Daar komt bij dat men zelf de inhoud moet interpreteren en er een praktische waarde aan toe moet kennen. Voorbereiding door instituten als het KIT is weliswaar zeer degelijk, maar vanwege de aanpak ook erg tijdsintensief en duur. Een zekere mate van begeleiding is onontbeerlijk bij het snel en goed leren van manieren en dat is precies waar het Manguru-platform in voorziet.

Waarom is Manguru anders? Manguru biedt voor bovengenoemde problemen een oplossing. De informatie is altijd en overal bereikbaar. Als u op uw reisbestemming geen computer tot uw beschikking heeft, kunt u de gegevens van tevoren uitdraaien. De uren in het vliegtuig alleen al geven u de tijd om u grondig te verdiepen, zodat u bij aankomst uw gastheren op Chinese wijze kunt begroeten. Dat geeft u onmiddellijk een streepje voor. De berichten die door experts en natives geplaatst worden op het platform zijn kort en duidelijk, maar ook betrouwbaar. Deze mensen moeten een zekere staat van dienst hebben voordat zij ook maar één bericht op het platform mogen posten. Het platform beschikt dus over betrouwbare, user-generated content die vanaf één centrale plek is op te roepen. Dat maakt Manguru zo uniek.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 39

Page 41: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

2.1 MANGURU

Relevantie van dit probleem

Zoals eerder betoogd is het opbouwen van goede relaties met uw Chinese zakenpartner van cruciaal belang. In China doet men nu eenmaal zaken op basis van vertrouwen en een goede relatie. Waar Nederlanders graag meteen ‘to the point’ komen, stellen Chinezen zich veel afwach-tender op. Men wil eerst weten wat voor persoon u bent en of u te vertrouwen bent. Om dit proces te versnellen en te verbeteren is het dus van groot belang u te verdiepen in Chinese gebruiken en manieren van zakendoen. Natuurlijk kost één fout u niet meteen de kop, maar wanneer u uw Chinese zakenrelatie laat merken dat u zich verdiept hebt in de manieren van China, zal dit veel respect afdwingen.

Helaas worden er nog steeds veel fouten gemaakt bij het zakendoen met China. Het opdringen van de Nederlandse manier van zakendoen zal nooit werken. Wie denkt dat de Chinezen alleen maar verschrikkelijk ouderwets en traditioneel zijn, heeft het mis. Zij zijn de laatste jaren juist aan alle kanten aan het moderniseren, ook op het gebied van zakenmanieren. Dat ze daarbij niet al hun eigenheid overboord zetten maar een cruciale basis behouden, pleit juist voor hen. Iemand die zaken met hen wil doen, doet er goed aan om dit in het achterhoofd te houden. Het hier heersende idee: “We vertrekken naar China en zien wel hoe het loopt!” getuigt van weinig respect en goede manieren tegenover Chinese zakenpartners. Het moet dan niet verbazen als deze houding weinig zakelijk resultaat oplevert.

Naast onderschatting van wat er werkelijk gebeurt aan ontwikkelingen in China, vormt ook de informatieverstrekking als zodanig een probleem. Niet alleen is onduidelijk waar informatie vandaan kan worden gehaald, maar ook hoe men tot een juiste, toepasbare keuze kan komen. Dit vanwege het ontbreken van kennis van en inzicht in de sleutelfactoren die zo’n grote rol spelen bij de interpretatie van de Chinese manieren. Op die manier zal het moeilijk blijven om een soepele zakenrelatie tot stand te brengen of te onderhouden.

Het platform en zijn werking

Om gebruik te maken van Manguru moet men eerst lid of ‘user’ worden. De do’s en don’ts lijsten, die de kern van het platform vormen, worden door experts en natives uit China ingevuld. Deze zijn zorgvuldig gescreend voordat zij content mogen aanvullen op Manguru om ervoor te zorgen dat de content die zij leveren ook echt betrouwbaar en correct is. Uit de groep experts en natives worden moderatoren gekozen, die ervoor zorgen dat aanvullingen gecontroleerd worden, onder andere op (on)juist taalgebruik en kwetsende informatie. Zij hebben het recht om deze content te weren en users waar nodig te waarschuwen.

De content op het platform staat helemaal in het teken van de unieke sleutelfactoren van iedere manier. Elke manier krijgt een titel en wordt geïntroduceerd met een uitleg van achtergrond en toepassing. De user die het bericht post, beschikt ook over de optie om bij iedere post tags toe te voegen naar hem bekende interessante data.Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 40

Page 42: Manguru rapportage Marco De Groen

2.1 MANGURU

Het kan bijvoorbeeld gaan over religie, etniciteit, werkfunctie of exacte locatie. Met het totaal van deze informatie worden de do’s en don’ts samengesteld, waarbij ook een waardering of ranking wordt toegepast. Deze ranking geeft duidelijk weer welke manieren het meest nuttig en belangrijk zijn; deze staan steeds bovenaan bij de do’s en don’ts. Manguru kent een groot gebruikersgemak. Het enige wat de user hoeft te doen is op de website zijn locatie en de categorie van manieren invullen en meteen verschijnen de do’s en don’ts op het scherm.

Wat levert Manguru op ?

Op het Manguru-platform helpen alle users elkaar met user generated content. Zakenlieden hebben nu de mogelijkheid om snel en gemakkelijk aan de juiste informatie te komen, geleverd door mensen die weten waar ze over praten. Voor de experts en natives is het belangrijk om te laten zien over welke kennis en expertise zij beschikken. Hoe beter hun informatie, hoe meer deze waarschijnlijk gebruikt zal worden. Via hun Manguru-netwerkprofiel kunnen users en experts met elkaar in contact komen en dat betekent mogelijk meer klandizie. Een mooi bijkomend voordeel is dat experts en natives, samen met de zakenlieden, zorgen dat het cultureel erfgoed van China op een aansprekende manier wordt bewaard.

Waarom is dit platform ideaal?

Het Manguru-platform komt precies op het juiste moment. De wereldwijde economische crisis vraagt om een tool om de economische banden met ‘s werelds grootste natie te versterken. China, nummer één op Nederlands im- en exportladder, kan een belangrijke troef zijn om beetje bij beetje uit de economische problemen te komen. Het is dan ook niet meer dan logisch om de banden tussen beide landen zo goed mogelijk proberen te krijgen en te houden. Het Manguru-platform is ideaal voor een verbeteren van de handelsbetrekkingen met China.

Een internet-platform past ook prima in de huidige tijd. Iedereen is digitaal ingesteld; door tijdgebrek en een korte aandachtsspanne blijkt de behoefte aan korte, nuttige informatie groot. Het Manguru-platform speelt hier optimaal op in en biedt mensen in deze hectische wereld de rust en het gemak van een kant-en-klare oplossing voor hun informatiebehoefte. Op het gebied van de inhoud is het Manguru-platform revolutionair, doordat het een totaalplaatje schetst waarop op een functionele en overzichtelijke manier alle do’s en don’ts hun plaats krijgen. Tot op heden zijn Chinese manieren nooit zo nauwkeurig, gedetailleerd en op voor buitenstaanders begrijpelijke en bruikbare wijze in beeld gebracht. Vanwege de uitgestrektheid van China weten ook Chinezen vaak niet precies welke manieren in welke regio gebruikelijk zijn. Naast de zakelijke mogelijkheden die het platform gaat bieden, is het per regio in beeld brengen van gebruiken, tradities en de achtergronden daarvan ook voor China zelf heel interessant.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 41

Page 43: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

2.1 MANGURU

Nederlanders krijgen de kans om Chinese manieren beter te begrijpen en deze kennis toe te voegen aan hun zakelijke toolbox. Wederzijds respect en begrip zorgen voor de beste introductie in China’s zakenwereld. Niet alleen in eigen land kunnen Nederlanders zich onderscheiden van hun concurrenten, maar ook op Europees niveau. De dienst die het Manguru-platform biedt, is erop gericht om bedrijven te helpen aan een beter imago, goede zakenrelaties, een groter netwerk en meer omzet. Uiteindelijk zal dit zeker ook zijn weerslag hebben op de Nederlandse economie.

Met betrekking tot Manguru gemaakte keuzes

Gerichte doelgroep

Nederlandse zakenlieden die zaken doen in China vormen een zeer specifieke doelgroep, waardoor men zou kunnen denken dat ook het platform veel te specifiek is. Maar dit is zeer zeker niet het geval. Zowel Nederlanders als Chinezen opereren wereldwijd. Door de focus van dit platform te richten op China komt één van de grootste, zakelijk gezien meest succesvolle landen ter wereld in beeld. Ook in het moderne China blijken gebruiken, tradities en cultuur een vrij pure vorm behouden te hebben. Het Manguru-platform bevat een schat aan informatie die voor Nederlandse zakenlieden de deur opent naar een land met ongekende mogelijkheden.

Zakenmanieren in de vorm van do’s en don’ts

Voor deze vorm van dataweergave is gekozen vanwege de duidelijkheid voor de users. Het lijkt misschien heel zwart-wit om ´goed´ en ´slecht´ zo naast elkaar weer te geven, maar dat is juist de kracht van Manguru. En in principe gaat het natuurlijk om wat u wel en beter niet kunt doen als u zaken doet in China. Er is een zekere ruimte voor fouten, maar als u samenwerking met Chinese handelspartners ambieert, is het goed om vermijdbare fouten ook daadwerkelijk te vermijden.

Het feit dat dit platform als online medium en korte referentiegids ingezet word,t heeft ook de keuze voor korte checklists met do’s en don’ts beïnvloed. Mensen zullen dit platform het meest gaan gebruiken als voorbereiding of zelfs onderweg naar hun zakenrelatie, uiteraard naast de zakelijk-inhoudelijke voorbereiding. Dat noopt tot kort-en-krachtige omschrijving met alleen de informatie die er op dat moment werkelijk toe doet.

Informatie delen op het Manguru-platform

Dit onderzoek probeert onder andere antwoord te geven op de vraag: “What’s in it for me?” Dit gebeurt vanuit praktische, maar ook vanuit psychologische overwegingen, waarvoor de behoeftepiramide van Maslow en een onderzoek van de New York Post de input leverden.16 In dit onderzoek is het hedendaagse online delen onderzocht en ontleed. Het ‘delen’ is nooit weggeweest uit de samenleving, al lijkt het daar soms wel op. Met online delen is het delen in plaats van geïndividualiseerd weer gecollectiviseerd, zou men kunnen zeggen.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 4216 Psychologyofonlinesharing–TheNewYorkpost,2012

Page 44: Manguru rapportage Marco De Groen

2.1 MANGURU

Men hoeft niet rijk te zijn om ideeën en gedachten te delen; iedereen heeft ze, zoals ook (bijna) iedereen tegenwoordig internet heeft. Als motiverende factoren voor het meedoen met Manguru kunnen nog benoemd worden:

• Een bijdrage leveren aan het instandhouden van cultureel erfgoed;• Als lid van een community de beschikking krijgen over unieke informatie en het recht om deze te gebruiken;• De mogelijkheid om vanuit deze kennis een zakelijk en persoonlijk netwerk op te bouwen;• Het versterken van het eigen imago en het tonen van persoonlijke kwaliteiten;• Praktische en interessante kennis vergaren;• Kennis en verhalen delen met mensen met dezelfde interesses;• Geld verdienen, zelfstandig of gezamenlijk, door het inzetten van de bij Manguru verworven kennis en informatie.

“What’s in it for me” geldt zowel voor mensen die de kennis in huis hebben en deze willen delen als voor mensen die informatie zoeken. In de behoeftepiramide van Maslow komen bovengenoemde punten op verschillende niveaus terug, bijvoorbeeld:

• behoefte aan aanzien en respect;• behoefte aan begrip en ontdekking;• behoefte om ergens bij te horen;• behoefte aan zelfverwerkelijking.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 43

In deze afbeelding is de piramide van Maslow afgebeeld

Page 45: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

2.1 MANGURU

Wie de social media vandaag de dag een beetje volgt, kan alleen tot de conclusie komen dat mensen letterlijk álles delen. IJsje eten? Even melden op Twitter of Facebook. Blauwe plek? De Facebook-community weet precies wat, waar en hoe. Mensen lijken hier te voldoen aan twee basisbehoeften: serieus genomen worden en delen. Het Manguru-platform speelt in op deze behoeften en geeft gelegenheid om boeiende, waardevolle en bruikbare kennis te delen. Dit totaal aan behoeften en verlangens levert een uitstekende motivatie omcontent te gaan delen op het Manguru-platform.

Het belang van een goede focus en data-filtering

Om de users van het platform goed van dienst te kunnen zijn, is de presentatie van data een onderwerp dat veel aandacht vraagt. Het filteren van data, het begin van de presentatie, dient uit te gaan van wie de users zijn en wat zij van Manguru nodig hebben. Deze doelgroep wordt gevormd door Nederlandse ondernemers die zaken doen in China; de focus van door China experts en natives aan te leveren content ligt dan ook op: wat moet ik weten om goed zaken te kunnen doen in China?

En belangrijk filter is dat van de Chinese regio’s. Aangezien China een enorm land is, zullen alleen die regio’s worden ingevoerd die zakelijk gesproken van belang zijn. In regio’s waar zo goed als geen industrie is, hebben Nederlandse zakenlieden weinig te zoeken. Met het achterwege laten van de weinig interessante gebieden kan de filtering van de manieren veel nauwkeuriger en accurater zijn. Omgekeerd weten Nederlandse ondernemingen op welke gebieden zij zich het beste kunnen richten, mochten zij voet aan de grond willen krijgen in China.

Om users te helpen die al zijn afgereisd naar China, beschikt het Manguru-platform over een ingebouwde GPS-functie. Bij inloggen via mobiel, laptop of tablet zal deze meteen de locatie natrekken en de gegevens van de regio presenteren. Users kunnen altijd handmatig de instellingen voor de overige regio’s inprogrammeren.

Natuurlijk zijn niet alle manieren in iedere situatie even nuttig of handig. Inzicht in het belang van de beschreven (zaken)manieren vraagt om een zekere ranking en deze optie is dan ook ingebouwd in het platform. Users kunnen alle manieren beoordelen op waarde, nut, effectiviteit en belang. Manieren met een hoge ranking zullen dus hoger in een do’s en don’ts lijst komen te staan. Door deze manier van contentfiltering komt de focus liggen op die manieren die er in de gegeven context werkelijk toe doen.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 44

Page 46: Manguru rapportage Marco De Groen

2.1 MANGURU

Ontwerpstappen van Manguru

Om tot het uiteindelijke product te komen, zijn vele onderzoeken gedaan die leidden tot belangrijke inzichten voor de te zetten ontwerpstappen. In deze rapportage zijn verschillende van deze stappen uitgewerkt, onder andere de behoeften en kenmerken van potentiële bezoekers (in de vorm van persona’s), het conceptueel en het databasemodel van het platform, de categorieën voor de indeling, het verdienmodel en tot slot het ontwerp van het platform.

Behoeften

Een bezoeker van het Manguru-platform heeft verschillende soorten behoeften. Het gaat om de basisbehoefte aan de content van het platform; een groeiende behoefte na de eerste stappen in het zakendoen met China; oriëntatie op de korte en de lange termijn. Het model in bijlage 2 laat duidelijk zien wat de behoeften kunnen zijn voor de bezoekers van het platform en hoe deze met elkaar in verband staan. (zie bijlage 2)

Potentiële bezoekers

Om meer inzicht te krijgen in wat voor soort mensen dit platform bezoeken zijn er ‘persona’s’ gemaakt, modellen waarin de behoeften en wensen zijn samengebracht met persoonlijke kenmerken. Deze persona’s zijn gemaakt op basis van informatie uit interviews met professionals en zakenlieden die (willen gaan) handelen met China. (zie bijlage 3)

Conceptueel model Manguru

In het conceptueel model dat werd gemaakt van het platform wordt zichtbaar hoe het platform is opgezet en hoe dingen aan elkaar zijn gelinkt. Het laat zien welke handelingen tot welk resultaat leiden. Het toont ook de links en de manier waarop deze Manguru tot één geheel maken. Het con-ceptueel model in bijlage 4 moet gelezen worden van links naar rechts en van boven naar onder. (zie bijlage 4)

Database model, werking van het platform

Om data op het platform goed op te slaan en weer te geven, is een overzichtelijk ingerichte en goed werkende database nodig. Het vergde veel onderzoek om dit voor elkaar te krijgen. De gekozen indeling van manieren en tradities is, zoals eerder vermeld, tot stand gekomen op basis van sleutelfactoren die een manier kenmerken. Aan de hand van deze factoren, in combinatie met de gewenste functionaliteiten van het platform, zijn de velden en de connecties in de database ontworpen. Deze database is in bijlage 1 te zien.(zie bijlage 1)Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 45

Page 47: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

2.1 MANGURU

Categorieën voor het platform

Na uitgebreid onderzoek onder Nederlandse en Chinese zakenlieden werd een lijst opgesteld van hoofd- en subcategorieën waarin de manieren zelf en hun (culturele) achtergrond zijn ingedeeld. Deze lijst is uitgebreid gecontroleerd en geverifieerd door Chinezen woonachtig in verschillende steden in China. De lijst omvat de volgende onderwerpen:

Image (reputation, and how to make yourself look good)

• Behavior• Greeting by title / job function• Achievements • Respect • Four types of ‘face’• Guanxi

Appearance (how to dress for different occasions):

• Dress code • Facial expression• Posture / gestures • Accessories

Meeting and greeting:

• Purpose of meeting• Greeting process• Sense of humor• Language basics• Non-verbal communication• Posture • Facial expression

Entering a building (house, company, restaurant...):

• Greeting • Remembering the name • Handshake • Physical environment

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 46

Page 48: Manguru rapportage Marco De Groen

2.1 MANGURU

Exchanging objects, giving gifts:

• Business cards • Gifts• Objects• Receiving• Giving

Building up relationships

• Attitude• Going out together• Buying someone a meal• Impressing your guest • Confucianism• At the office

Meetings and negotiations; the process of doing business

• Privacy• Appearance • Posture / body language• Contact manners• Preparations • Environment• Non-verbal communication

Conversation manners and habits

• Manners• Conversation topics• Topics to avoid• Posture / gestures• Tone of voice• Facial expression• Language basics• Non-verbal communication

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 47

Page 49: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

2.1 MANGURU

When having a meal

• Eating with chopsticks• Hygiene standards• Table manners• Eating / dining manners • Interaction on location • Popular dishes• Environment

Saying goodbye when going home or leaving a meeting:

• Appreciation • Language basics• Posture• Non-verbal communication• Facial expression• Expectations

Verdienmodel

Hoe gaan zakenlieden verdienen aan of door middel van een platform als Manguru? Hoe worden experts en natives beloond voor de inzet van hun kennis? Het antwoord op deze vragen werd verkregen in interviews met experts en natives. Op basis hiervan is een helder en simpel verdienmodel ontwikkeld dat voor alle partijen rendabel is. Dit model is te zien in bijlage 5. (zie bijlage 5)

Ontwerp Manguru

Het uiteindelijke ontwerp van Manguru is tot stand gekomen na vele voorontwerpen en usability tests. De website is responsive en voegt zich automatisch naar het apparaat waarmee wordt ingelogd. Gekozen werd voor rustige kleuren met een zakelijke uitstraling, een helder ontwerp met de nadruk op het menu en de functionaliteiten voor het zoeken en delen van kennis. Het uiteindelijke ontwerp van de homepage is te zien in bijlage 6. (zie bijlage 6)

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 48

Page 50: Manguru rapportage Marco De Groen

2.2 MANGURU CONCLUSIE

Conclusie over Manguru

Manguru biedt een unieke dienst aan Nederlandse zakenlieden. Chinese manieren op het gebied van zakendoen zijn niet eerder zo duidelijk in kaart bracht. Manguru geeft mensen de kans om een kijkje te nemen door de ogen van hun Chinese handelsparners en hun manieren en cultuur mee te beleven. Kennis en inzichten komen beschikbaar op een praktische, direct bruikbare manier. Veel boeken en websites geven dezelfde informatie, maar deze is niet ontsloten en pas na veel studie kan hetzelfde resultaat bereikt worden, namelijk direct in de praktijk toepasbare kennis. De factoren die de (zaken)manieren ontsluiten, worden geordend en gestructureerd weergegeven. Een schat aan informatie over het Chinese culturele erfgoed komt vrij en daarmee de sleutel tot begrip en respect. En zowel Nederlanders als Chinezen hebben al heel lang begrepen dat men alleen respect kan ontvangen door het zelf te geven, getuige een uitdrukking als: wie goed doet, goed ontmoet.

De informatie op het platform is betrouwbaar. De kennis die experts en natives inbrengen, geeft ook hen zelf de kans om hun netwerk in de Chinese en Nederlandse zakenwereld uit te breiden. Betere relaties leiden tot meer begrip en respect, wat op zijn beurt weer leidt tot de gunning van werk en uiteindelijk tot een betere economie. Iedereen plukt dus de vruchten van Manguru.

Manguru zal niet proberen Nederlandse zakenlieden om te toveren in ingeburgerde Chinezen; dat is op voorhand een verloren zaak. Wat het wel gaat proberen is hen zoveel mogelijk nuttige informatie te verstrekken en hen door de Chinese manieren en tradities te gidsen. Een Chinees verwacht niet dat een Nederlander alles tot in detail weet, maar wel dat hij zich goed voorbereidt. Een zakenman die kan laten zien dat hij weet waar het bij de manieren om draait en dat hij begrip heeft voor de Chinese tradities, heeft een dikke streep voor op zijn concurrenten. Chinese zakenpartners zullen dit zeer waarderen en dat uit zich weer in vertrouwen en een snellere relatie-opbouw. Manguru geeft een uniek kijkje in de keuken van Chinese manieren en tradities.

Algemene conclusie

Eén van de belangrijkste conclusies uit het onderzoek is dat manieren en tradities moeilijk te grijpen zijn. Heden en verleden vloeien samen in een veranderlijk patroon, dat nauw verweven is met de cultuur en de taal. Wie dit niet met de moedermelk ingedronken heeft, moet op zoek naar ‘the next best thing’. En voor dat ´next best´ gooit het Manguru-platform hoge ogen. Het platform voorziet in sleutelfactoren om de manieren te kunnen lezen en leren. Factoren als land, regio, etnische groep, religie, hiërarchie en tradities geven de gebruiker van het platform de mogelijkheid om zich zodanig in te leven in zijn Chinese zakenpartner dat relaties gesmeerd gaan lopen.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 49

Page 51: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

2.2 MANGURU CONCLUSIE

Een andere conclusie is dat men uiterst voorzichtig en serieus moet omgaan met cultuur en manieren, ook al worden deze niet of niet helemaal begrepen. De cultuur vormt de ziel en de identiteit van een land en zijn inwoners en onzorgvuldig handelen kan mensen kwetsen of beledigen, ook al is dit niet de bedoeling. Een belangrijke opgave van het platform is dat onjuiste data of ongewilde beledigingen zo snel mogelijk worden gecorrigeerd. Als iedereen zich vertrouwd en thuis voelt op het platform, kunnen voor iedereen goede resultaten worden bereikt.

Voor elke samenleving geldt dat mensen het zeer waarderen wanneer iemand de moeite neemt zich te verdiepen in hun cultuur. Dit geldt zeker ook voor China. Elke min of meer correcte manier, elk woord in hun eigen taal gesproken, dwingt respect, begrip en vertrouwen af. Communicatie en (zaken)relaties bestaan bij de gratie van een goede omgang en vertrouwen.

Uit ons onderzoek blijkt dat voor veel Nederlandse bedrijven de behoefte aan snelheid van handelen het wint van de noodzaak om zich goed in te lezen in een cultuur en zijn manieren. Uit interviews met verschillende bedrijven kan de conclusie worden getrokken dat, zeker in de beginfase, veel fouten worden gemaakt bij het zakendoen met mensen met een heel andere culturele achtergrond. Op zich is dit geen groot probleem; dat wordt het pas als de opponent ziet dat er geen enkele moeite is gedaan om enig begrip van zijn cultuur te verwerven. Het Manguru-platform biedt een uitstekende methode voor mensen die kort en bondig waar ook ter wereld informatie willen opvragen over de Chinese cultuur en tradities en de bijbehorende omgangsvormen.

Het feit dat dit platform online en overal gemakkelijk toegankelijk is, maakt de drempel nog lager. Via smartphone, ipad of laptop snel inloggen op het platform wint het van het uitpluizen van een boek of website. Zelfs vijf minuten voor aanvang van een vergadering kan men nog snel even de do’s en dont’s oefenen en goed voorbereid dit belangrijke contact aangaan.

Zakenmensen vormen een natuurlijke focus voor een platform als Manguru,omdat zij het meeste belang hebben bij goede en praktisch bruikbare informatie over (zaken)manieren. Aan een student of toerist worden fouten tegen de etiquette eerder vergeven dan aan een zakenman die een belangrijke deal wil sluiten of een handelsrelatie wil opbouwen. Het onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat zij in feite zitten te springen om toegankelijke informatie. Met de data die in het platform verzameld worden, kunnen zij hun eigen, op maat gemaakte marketingtools creëren die net het verschil kunnen maken tussen succes en mislukking. Via de aan het platform gekoppelde community is het bovendien mogelijk waardevolle contacten te leggen voor uitbreiding en aanvulling van hun netwerk. Een soort Guanxi van Nederlandse en Chinese partners.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 50

Page 52: Manguru rapportage Marco De Groen

2.3 MANGURU AANBEVELINGEN / COLOFON

Aanbevelingen

Goede zakenrelaties met China zijn alleen mogelijk als men zich verdiept in de Chinese manieren en cultuur. Investering hierin zou onderdeel moeten zijn van elk ondernemingsplan.

Cultuur en manieren vormen mensen en samenlevingen. De moeite die zakenlieden nemen om de cultuur van hun zakenpartners te kennen en te begrijpen dwingt respect af en dat is de enige basis voor succesvol zakendoen. Veel bedrijven, zowel grote als kleine, hebben al eens de misrekening gemaakt dat alleen de kwaliteit van hun product telt en dat ze ‘het wel even zouden maken in China’. In feite geldt dit voor de hele wereld, maar juist in China spelen waarden als respect voor cultuur en traditie een cruciale rol. Het gaat er niet alleen om dat men zich verdiept in de Chinese manieren, maar ook om te tonen dát men dit gedaan heeft. Het is vleierij, puur en simpel, en dat zit weer niet erg in de Nederlandse cultuur gebakken. Maar een Chinees zal zich blij verrast tonen als u een paar woorden in het Chinees tot hem richt, ook al is het alleen maar ‘aangenaam kennis te maken’ of ‘dankuwel’.

Online platforms vormen de toekomst voor uitwisseling van praktische kennis met betrekking tot gedrag in zakenrelaties. Platforms zoals Manguru bouwen, voorzien van informatie, testen en lanceren is een goede investering in de Nederlandse economie.

Ondernemers willen zaken doen. Behalve een goed product en investeringsmogelijkheden is ook informatie over potentiële zakenpartners en hun achtergrond cruciaal. Voor deze praktische kennis met betrekking tot manieren, tradities en gedrag kan een online platform als Manguru uitkomst bieden. De mogelijkheid om, waar ook ter wereld, snel en gemakkelijkbetrouwbare en praktisch toepasbare infomatie te vinden is goud waard en kan het verschil maken tussen succes en mislukking.

Colofon

Wie ben ik?

Ik ben Marco de Groen, 25 jaar oud, geboren in Bergen op Zoom en woonachtig in Roosendaal. Op dit moment zit ik in het vierde jaar van de opleiding Communication and Multimedia Design van Avans in Breda. Mijn passies zijn reizen, grafisch ontwerpen, design en formule 1 racing.In deze rapportage beschrijf ik het proces van mijn afstudeerproject: een tool om bij zakenmensen begrip en respect te kweken voor de cultuur van hun potentiële zakenpartners.

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 51

Page 53: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

2.4 COLOFON EN BRONNEN

Uitgever: Marco de GroenPlaats: Roosendaal, Ekenberg 53, 4708 EJJaar van uitgave: 2012Illustrator/drukker: Marco de GroenLettertype: CalibriOplage: 2 stuks

Literatuurlijst/Bronnen

Boeken

• Wayne Conaway & Terri Morrison, Kiss, Bow Or Shake Hands, 2006• Roel Wolbrink , Het blauwe boekje, 2008• Manners in the Netherlands, Reinildis Van Ditzhuyzen, 2009• Karel van der Leeuw, Het Chinese denken; Geschiedenis van de Chinese filosofie in hoofdlijnen, 1994• Kristofer Schipper, Tao; De levende religie van China, Meulenhof Codex 1988 vierde druk 1998• Jung Chang, Mao: The unknown story, 2005

Publicaties

• China weet Nederland te vinden - Artikel in de Volkskrant, Maart 2012 • PDF Waarom Cultuur - waaromcultuur.nl• Psychology of online sharing - The New York post, 2012

Internet

• Forum over China www.geledraak.nl• Forum handel China www.alibaba.com• Chinees netwerk Nederland www.guanxi.nu• Chinese manieren www.fengshuiweb.co.uk• Geschiedenis China www.kijkopchina.nl• Chinese cultuur www.chineseculture.about.com• Tradities www.traditie.nl• Wikipedia www.wikipedia.nl

Dankbetuigingen

Bij deze wil ik ook de gelegenheid nemen om alle stichtingen, ondernemers en andere personen te bedanken voor hun hulp. Dankzij hen heb ik de belangrijke feedback en informatie gekregen die dit project tot een solide geheel heeft gemaakt. Mijn dank is groot! De mensen die mij geholpen hebben met dit project zijn te vinden onder het kopje ´contactpersonen´ op de volgende pagina.Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 52

Page 54: Manguru rapportage Marco De Groen

2.5 CONTACTPERSONEN

Hulp bij platform

Barbara Voskamp L.L.M.Voskamp lawyers Advocaten kantoor SingaporeEmail:[email protected]

Joeri GianottenAccelerAsia – Reclamebureau SingaporeEmail: [email protected]

Lianne BaaijGuangxi – China netwerk NederlandEmail: [email protected]

Gonnie Klein RouwelaarImage Consultancy – Image consultantEmail: [email protected]

Jan Jaap van WeeringDistinguished – Image consultantEmail: [email protected]

Remi OerlemansDVP China - Eventmarketing ChinaEmail: [email protected]é

Maarten BremerDirecteur KIT- Tropenmuseum AmsterdamEmail: [email protected]

Marc Wesseling Directeur UltraSuperNew Reclamebureau in ChinaEmail: [email protected]

Guido van LieflandHoofd Promotie en Acquisitie REWIN Email: [email protected]

Anne HoogerbruggeAntropoloog Universiteit LeidenEmail: [email protected]

Vernon ChanFounder / CEO Scratchdisk ReclamebureauEmail: [email protected]

Angel de GroenMijn Cinese echtgenoteEmail: [email protected]

Yueri NiUitwisselingsstudent uit China op AvansEmail: [email protected]

Maarten van MaarschalkerweerdManaging Director van Zicht ReclamebureauEmail: [email protected]

Valentijn PetersDirecteur van KR8 co-creatie Relatiegeschenken uit ChinaEmail: [email protected]

Niels van RoijenManaging Director Pit Group Amsterdam ReclamebureauEmail: [email protected]

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 53

Page 55: Manguru rapportage Marco De Groen

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 2

2.5 CONTACTPERSONEN

Hulp bij campagne

Jordie van GeelAccountmanager CBS Outdoor Email: [email protected]

Thomas LapperreEigenaar Bloeise MarketingEmail: [email protected]

Luc van DijkMarketing adviseur AeronAdvies Marketing-Communicatie Email: [email protected]

Rapportage Marco de Groen - Manguru Pagina 54

Page 56: Manguru rapportage Marco De Groen

BIJLAGE 1: DATABASE MODEL MANGURU

MA

NG

UR

U D

ATAB

ASE M

OD

ELH

OW

WILL EVERYTH

ING

BE LIN

KED

WH

EN M

AK

ING

A POST?

DATABASE M

OD

ELPost (do’s and don’ts)

· Category2post_ID

(Pri. Key)· U

ser_ID (Foreign Key)

· Regio_ID

(Foreign Key) C

ountry_ID (Foreign Key)

· Category_ID

(Foreign Key)· Post_Type · Title· Text· D

escription· Tags· Share· Location (m

ap)· R

anking· C

omm

ent· C

reation_Date

· Flag

Region

· Region _ID

(Primary Key)

· Country_ID

(Foreign Key)· N

ame

· Description

Country

· Country_ID

(Primary Key)

· Title· Flag· D

escription

Tags

· Tag _ID (Prim

ary Key)· N

ame

· Creation_D

ate

Tag_Post (relation tabel)

· Tag _ID (Prim

ary Key)· Post_ID

(Foreign Key)

Post_Type

· Posttype _ID (Prim

ary Key)· Action/function D

o D

on’t Industry Q

uestion

Com

ment

· Com

ment _ID

(Primary Key)

· Post_ID (Foreign Key)

· Description

· Creation_D

ate

Category

· Category _ID

(Primary Key)

· Post_ID (Foreign Key)

· Title· Text

User

· User _ID

(Primary Key)

· Nam

e· C

ountry· Job Function· W

ebsite· E-m

ail· C

onnect (social media)

· About

Ranking

· Ranking _ID

(Primary Key)

· Post_ID (Foreign Key)

· Ranking_type

· Creation_D

ate

Location

· Location_ID (Prim

ary Key)· C

ountry_ID (Foreign Key)

· Region_ID

(Foreign Key)· Title· D

escription· G

oogle maps

Share

· Share_ID (Prim

ary Key)· Post_ID

(Foreign Key)· Facebook· Linkedin· Tw

itter

Flag

· Flag_ID (Prim

ary Key)· Post_ID

(Foreign Key)· M

essage· N

otification

Category2Post

· Category _ID

(Primary Key)

· Post_ID

Page 57: Manguru rapportage Marco De Groen

BIJLAGE 2: BEHOEFTES MANGURU BEZOEKERS

HIERARCHY OF NEEDSHIERARCHY OF NEEDS

URG

ENCY O

F NEED

SU

RGEN

CY OF N

EEDS

GRO

WTH

NEED

S

BASIC N

EEDS

SHO

RT-TERMO

RIENTED

LON

G-TERM

ORIEN

TED

DO

’S AN

D D

ON

’TSM

AN

NERS

QU

ESTION

S AN

SWERED

INTERAC

TION

S WITH

CULTU

RESO

NLIN

E INFO

RMATIO

N, A

NYTIM

E AN

YWH

ERE

UN

IQU

E INFO

RMATIO

N PRO

VIDED

BY NATIVES

INTERAC

TION

WITH

EXPERTS AN

D PRO

FESSION

ALS

DATA

SHEETS U

SED A

S A M

ARKETIN

G TO

OL

A SH

ORT D

O’S A

ND

DO

N’TS LIST O

N D

EMA

ND

GO

OD

AN

D FA

ST ACCESSIN

FORM

ATION

THEY TRU

STD

ON

T LOO

K LIKE A FO

OL

ENRICH

THEM

SELVESPRO

TECTIO

N O

N PRIVACY

BUILD

UP A

NETW

ORK

GET A

BETTER BON

D W

ITH EACH

OTH

ERRESPEC

T AN

D U

ND

ERSTAN

DIN

GA

CULTU

RAL H

ERITAGE

MO

RE AN

D BETTER BU

SINESS

Page 58: Manguru rapportage Marco De Groen

BIJLAGE 3: PERSONA MANGURU BEZOEKER

Businessman - Event Agency

Running a business that has international am

bition

Mark van der Broek - D

irector

“I would love to do business in C

hina but before I will I w

ould like to brow

se through the most im

portant manners that are

related with doing business in H

ong Kong”The Situation

Mark is the director of an event agency that keeps itself busy w

ith creating the perfect event for your com

pany from a to z. C

ause of his great succes in Holland he w

ants to expand to China since he heard

that the market there is very interesting for his agency. But since he has no experience at all w

ith doing business there he w

ould like to know m

ore about the manners in C

hina to make a good first im

pression. H

e knows that the cultural differences are very big so short study of the m

anners and habits there is an absolute m

ust for him. Books and w

ebsites provide good information but he finds them

too complicated

and general. He w

ould like to do business specifically in Hongkong and because of that he w

ants as many

manners and habits as possible as soon as possible.

Age: 30-65

Key Characteristics

• Is interested in culture

• Loves to make a good im

pression

• Is very creative with his business

Goals

• Know m

ore about Chinese m

anners

• Build up good reliable relations in China

• Have a good im

age for his agency

• Don’t look like a fool w

hen he is in China

Questions

• Where to find the right inform

ation that really

matters?

• How

to find information w

hich is reliable and

comes from

the people there?

• Where to get specific do’s and don’ts, fast,

easy and clear?

• Is there information about m

anners that I can

use for my agency to m

ake it more successfull?

Influencers• C

lients Relations

• Embassy

• His staff

• Attitude

• Time

• References

• Location

Expectations• G

ood business in China

• Build up a network there

• Get clients that w

ill come back

• Open a new

office there

Current know

ledge• Know

how the pass his business card

• Knows w

hen to bow

• Knows not to rush w

ith business there

PERSO

NA

Page 59: Manguru rapportage Marco De Groen

BIJLAGE 4: CONCEPTUEEL MODEL MANGURU

A U

SER PO

STS A M

ESSAG

E AB

OU

T MA

NN

ERS

Post/Type message

Message m

ust be manner

or tradition related

Selected by himself

from his ow

n backgroundor som

eone else his background

CULTURE

-Country

-Region

-Ethnicity-R

eligion-A

ge-Job

Traditionsand

Manners C

onnected to Fam

ily and friends

Join or helpto create

comm

unity

BY PO

STING

COMMUNITY/GROUP

Have the opportunity for:

-Interaction

-Content

Find and connect toother users of different

cultures or the same

User uses...

For the post

-Stories-Experiences-Education-W

ay he is raised

-Learn-Share-C

omm

ent-D

iscuss

Understanding

andR

espect

-Contacts

-Work

-Opportunities

-Insight information

-Unique inform

ation-H

eritage of culture-Valuable inform

ation

Insight information

Cultural interested people

Business people

ExpertsInvestors

Usefull and usable for

DATA TAG

S/INFO

Post may consist of

Text, Photo’s or Video’s

FILLED IN

BY U

SER

-Usernam

e-A

ge-Job function-C

ountry-R

egion-Ethnic group-R

eligion-C

atagory

Info connectedto user profileD

ata connected to each post

In useraccountand each

post

Catagory subjects

-Eating-G

reeting-Entering H

ouse-M

anners-Etc.

CR

UC

IAL

NEED

EDD

ATA

Consists

of

Will structure

and map posts

CON

TEXTCO

NTENT

-Culture

-Time

-History

-Location-C

ircumstances

-Language

Is connected to

-Actions

-Language-O

bjects-Job function-B

ehavior-Environm

ent

Might include

All com

bined together =U

nique data and information

-Gathered

-Ranked

-Shared-D

iscussed-Feedback-M

apped-Structured-Tagged

Do’s and don’ts

An application

Articles

E-mails

Social Media

Business gifts

Data can be reshared

in different new shapes like:

Thanks to usersand com

munity

INFO

RM

ATION

AVAILA

BLE

ON

LY FOR

USER

S

Stakeholders

Post needscontent and context

Register/Log in

FIRST

Register/Log in

FIRST

Man or W

oman

NETW

OR

K

SuppliersPeople in different social layers

can give useful various information

QU

ESTION

-At hom

e-A

t work

SOC

IAL M

EDIA

CO

NC

EPTUAL M

OD

EL

Page 60: Manguru rapportage Marco De Groen

BIJLAGE 5: VERDIENMODEL MANGURU

WHO WHAT HOW

REVENUE MODEL

KNOWLEDGE,UNDERSTANDING

PROFITS

PERSONALIMAGE PROFIT

NETWORKPROFITS

(WORK OPPORT.)

CULTURE PROFITS

(HERITAGE)

REVENUE MODEL

MANGURU

USER

EXPERTS

NATIVES

ADVERTISERS

SERVICE/SPACE

DO’S AND DON’TS

KNOWLEDGE

KNOWLEDGE

ACCURATEADVERTISING

PLATFORM

SEARCHINGON MANGURU

POSTINGON MANGURU

POSTINGON MANGURU

ADS ONMANGURU

MONEYPROFITS

USER PAYSFOR EACH

DOWNLOAD

MONEY GOES TOEXPERTS AND

NATIVES

ADVERTIZINGMONEY

MONEY GOESTO MANGURU

PROFITS PROFITS

Page 61: Manguru rapportage Marco De Groen

BIJLAGE 6: HOMEPAGE SCREENSHOT MANGURU

Page 62: Manguru rapportage Marco De Groen

RAPPORTAGEMarco de Groen

Student nummer: 2022309