MAETIS ARBO. WERKEN IS GEZOND ‘En…, lekker gewerkt?’ Over duurzame inzetbaarheid en...

MAETIS ARBO. WERKEN IS GEZOND

‘En…, lekker gewerkt?’Over duurzame inzetbaarheid en participatie

Prof. dr. Carel Hulshof

• AMC, Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid• Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB)


Is werk(en) belangrijk?

Zowel Bie als mijzelf zijn namelijk niet aan de Alkohol, niet aan de Drugs, maar reeds jaren aan het Werk. Wat een hele erge Verslaving is. Daar kom je namelijk nooit meer van af.

Koot, 1976


Het oude werken


Zaagmachine


Oven


Ober, vijf bier


Het nieuwe werken?


EBM plus voor verzekeringsartsen


Is werk goed voor je gezondheid? (Review Waddell & Burton, 2006)

JA: • Sterk bewijs: werk is goed voor de lichamelijke en geestelijke

gezondheid en welzijn• Maakt nadelige effecten van werkloosheid op gezondheid

ongedaan

Maar:• Effect afhankelijk van aard, kwaliteit en context van het werk• Werk moet veilig en aangepast zijn• Verlaging van uitkeringen zonder re-integratie in werk gaat

gepaard met achteruitgang in gezondheid en welzijn (UK/USA)


Betaald werk als medicijn (Schuring et al. 2011)

Starten met betaalde arbeid Gezondheid na 6 mnd

Onderdeel SF-36 (schalen 0-100) Effect van werk op score (sd)

Effectgrootte Cohen’s d

Algemene gezondheidsbeleving + 7,0 (2,7) + 0,18

Lichamelijk functioneren + 9,2 (3,4) + 0,11

Pijnklachten↓ + 11,3 (3,6) + 0,20

Geestelijke gezondheid + 11,0 (2,7) + 0,66

Sociaal functioneren + 14,2 (3,8) + 0,32

Vitaliteit + 7,8 (2,5) + 0,26

Rolbeperking↓ door emotioneel probleem + 22,7 (6,8) + 0,46

Rolbeperking↓ door lichamelijk probleem + 20,0 (6,0) + 0,33


Invloed werkomstandigheden op geestelijke gezondheid bij werkhervatting

Butterworth P et al. Occup Environ Med 2011;68:806-12


Beroepsziekten nog steeds actueel

Gemelde beroepsziekten in 2012: 6451

Incidentie: 266 op 100.000 werknemersjaren

Top 5:• Psychische aandoeningen• Bewegingsapparaataandoeningen• Lawaaislechthorendheid• Huidaandoeningen• Luchtwegaandoeningen

(NCvB Kerncijfers Beroepsziekten, 2013)


Meta-analyse: verband tussen werkdruk (‘job strain’) en coronaire hartziekten

(Kivimäki M et al. Lancet 2012;380:1491-7)

Conclusie:

Werkstress is geassocieerd met een gering maar consistent verhoogd risico op het optreden van ischemische hart- en vaatziekten (ook na correctie voor leeftijd, geslacht en SES)

Het populatie-attributieve risico is 3,4% en daarmee kleiner dan roken (36%); abdominale obesitas (20%) en inactiviteit (12%)

Preventie toch belangrijk!


Healthcare professionals statement (UK)

“Wij, de ondertekenaars, zullen samenwerken met de overheid, andere gezondheidszorgwerkers en werkgever- en werknemersorganisaties om mogelijkheden te ontwikkelen ter ondersteuning van individuen om van de sociaaleconomische en gezondheidsvoordelen van werk te profiteren.

Deze belofte houdt ook in dat we de gezondheidszorggemeenschap, werkgevers en mensen in de werkzame leeftijd zullen blijven informeren over de voordelen die werken kan opleveren en we zullen alles doen wat in ons vermogen ligt om mensen te helpen te komen, te blijven of terug te keren in het werk.”


In ons land: aandacht voor ‘Arbeid’ in multidisciplinaire richtlijnen (>50)

Carpale tunnel syndroom COPD Alcoholmisbruik Inflammatoire darm aand. Whiplash Obesitas Cystic fibrosis Vroege interventies na rampen Obstr. slaapapnoe syndroom Constitutioneel eczeem Hernia Somatoforme stoornissen Schildklierfunctiestoornis Aangezichtspijn Prikkelbare darmsyndroom Oncologische revalidatie Behandeling tabaksverslaving Overspanning/burnout

Prikaccidenten Lyme’s disease Lage rugpijn Angststoornis Depressie Chron. vermoeidheidssyndroom Cardiovasculair risicomanagement Hartfalen Complex regionaal pijnsyndroom Chronische rhinosinusitis Subfertiliteit Reumatoïde arthritis Enkelletsel Multiple sclerose Huiselijk geweld Diabetes en werk Klachten arm, nek, schouder (KANS) Etc.


Werknemers veranderen

• Meer ouderen

• Meer mensen met chronische

aandoening, medicatie, medische hulpmiddelen

• 10.000 mensen in Nederland hebben een ICD


Groei levensverwachting


Deelname ouderen aan werk(bron: CBS/TNO 2012)

• Arbeidsparticipatie 60- jarigen:– 15% in 1996– 60% in 2011

• Wil tot 65e doorwerken:– 21% in 2005– 45% in 2010


Toename chronische ziekten 2005-2025 in %(Blokstra et al. RIVM 2007)


Wat is gezondheid?

WHO 1948:

• “a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity.”

Voorstel nieuwe definitie (Huber M, Knottnerus JA, Green L et al.

How should we define health? BMJ 2011 Jul 26;343:d4163):

• “the ability to adapt and self manage in the face of social, physical, and emotional challenges.”


Ziek ?


24

International classification of functioning, disability, and health (ICF)

gedragsinterventiesomgevingsinterventies

Gezondheids-interventies


Paradigma shift 1 (WHO-GPA 2007)

Occupational Health

Werknemers met contractVerantwoordelijkheid werkgevers

Alleen op de werkplek

Alleen werkgebonden gezondheidszaken

Onderhandeling tussen werknemers en werkgevers

Workers’ Health

Alle werkenden

Ieders verantwoordelijkheid

Ook buiten het werk

Alle gezondheidsdeterminanten

Wijdere sociale dialoog met stakeholders: o.a.verzekeraars ,

Gezondheidsbescherming niet alleen afhankelijk van collectieve

onderhandeling

De ‘Labour’ Aanpak The Public Health Aanpak


Paradigma shift 2

Verzuimbegeleiding Zorg voor werkenden

• Exclusieve aandacht voor verzuimbegeleiding is passé…!+ vooruitgang geboekt: WvP, eb-richtlijnen, aandacht chron.en psych. aand – defensief, vertrouwensprobleem, ondergrens (?)– bereikt ca. 10% van de werknemers– slechts gedeeltelijk oplossing voor toekomstige problemen

• Meer aandacht voor preventie (in brede zin) nodigo evidenceo instrumenten, toolso implementatiestrategieën en –onderzoeko politieke wil


Model duurzame inzetbaarheid (ZonMw 2013)


Arbeidsprobleem?

• Werknemers met (ernstig) overgewicht hebben een grotere kans op bedrijfsongevallen en arbeidsongeschiktheid

Neovius et al. Obesity reviews 2009;10:17–27

Chau et al. Am J Ind Med 2004;45(1):84-92

http://www.google.nl/imgres?imgurl=http://seriouslyblog.files.wordpress.com/2009/09/office_space_se-0.jpg%25253Fw%25253D500%252526h%25253D391&imgrefurl=http://www.srceisusovozd.netne.net/office-space-stapler-guy%26page%3D5&usg=__7hZFKIymCYaCj4849Okm7W_6FQ8=&h=462&w=590&sz=50&hl=nl&start=1&zoom=1&um=1&itbs=1&tbnid=xB0rOfrYKQs99M:&tbnh=106&tbnw=135&prev=/search%3Fq%3Dobese%2Boffice%26um%3D1%26hl%3Dnl%26biw%3D1260%26bih%3D864%26tbm%3Disch&ei=Yf_ITZqILJDOsgaW0_TaAw


Statements uit ‘Effecten van preventie’ (VTV 2010, RIVM) relevant voor ‘arbeid’

• Wetgeving effectief in beïnvloeding gedrag

• Fysieke en sociale omgeving belangrijk aangrijpingspunt voor leefstijlgerelateerde preventie

• Doelmatig beleid vraagt om doelgroepgerichte benadering

• Individuele preventie overgewicht heeft op de korte termijn effect

• ‘Beweegvriendelijke omgeving’ met gezond voedingsaanbod positieve gedragsveranderingen (maar bewijs nog beperkt)

• Individuele preventie rokers/probleemdrinkers effectief maar slechts fractie wordt via curatieve zorg bereikt


PMO / PAGO


Effectiviteit van het PMODe effectiviteit van het PMO kan nooit groter zijn dan de effectiviteit van de erin opgenomen interventie !


Aanbevelingen voor leefstijlprogramma’sMello MM, Rosenthal MB. Wellness programs and lifestyle discrimination, the legal limits. New Eng J Med 2008;395:192-9

• Goede verantwoording doelen en middelen

• Bescheiden beloningen als ‘lokkers’: gebaseerd op deelname, niet op resultaat

• Biedt alternatieven aan voor mensen met een handicap

• Een ‘derde partij’ voor beheren medische gegevens; geen gegevens naar werkgever (“firewall”)

• Benadruk het vrijwillige karakter


• Door bedrijfsartsen (en arboverpleegkundigen)

Iris Groeneveld

Bouwvakkers met een verhoogd HVZ risico

12 maanden: Minder snacks, alcohol, roken, lager gewicht en meer intensief bewegen

Werken leefstijlinterventies?


Ontwikkeling psychische module PMO(Gärtner et al. 2012)

• Ontwikkeling beroepsspecifieke vragenlijst voor werkfunctioneren succesvol

• Goed bruikbaar en hanteerbaar in praktijk

• Psychische module verhoogt hulpzoekgedrag bij verminderd werkfunctioneren

• Effectief in vermindering problemen met werkfunctioneren


Business case: na PMO aanzienlijk hoger percentage

werknemers verbetering in werkfunctioneren

AMC, Coronel Instituut / Trimbos Inst, 2012,2013Promovendi Fania Gärtner, Sarah Ketelaar, Cindy Noben

En…ko

sten

besp

aren

d!!


Effecten leefstijlinterventies op werkgerelateerde uitkomsten: meta-analyse van 18 intern. artikelen

Uitkomst:N studies Goede Kwaliteit

studies, effect-size

Nstudies

Minder kwaliteit studies,

effect-size

Gezondheid 5 0.22 3 0.29

Ziekteverzuim 8 0.11 4 0.37

Productiviteit 3 0.14 2 0.54

Werkvermogen 1 0.10 1 0.41

totaal 10 0.14 = klein 8 0.41

Betekenis effect-size:• 0 - 0.32 = klein• 0.33 – 0.55 = gemiddeld• 0.56 – 1.20 = groot

Erasmus MC, 2013, Rongen e.a.


Samenvattend: Werk ↔ Gezondheid

• Werk Gezondheid+ inkomen, contact, leren, verhoging

eigenwaarde, sociaal functioneren

+ bevordert herstel; platform interventies

- ongevallen, beroepsziekten en werkgerelateerde aandoeningen

• Gezondheid Werk+ vitaliteit, bevlogenheid, productiviteit

verzuim, arbeidsongeschiktheid, kosten

• Duurzame inzetbaarheid bij aandacht voor beiden. Taak voor ons allen !


Bedankt voor uw aandacht

Vragen?

[email protected]

MAETIS ARBO. WERKEN IS GEZOND ‘En…, lekker gewerkt?’ Over duurzame inzetbaarheid en...

Documents

Transcript of MAETIS ARBO. WERKEN IS GEZOND ‘En…, lekker gewerkt?’ Over duurzame inzetbaarheid en...