LOB dossier - tumult.nl · Inleiding Les Wat is LOB? 4 Thuisopdracht 7 Wie ben ik en wat kan ik?...

1 vmbo

havo

vwo

LOB dossier

Kiezen doe je z

o!

Dit werkboek is van

Tumult in de brugklas

InleidingLes Wat is LOB? 4Thuisopdracht 7

Wie ben ik en wat kan ik?Les Wat zijn jouw hoogtepunten? 10Thuisopdracht 15

Wat wil ik?Les Hoe ziet jouw droomtoekomst eruit? 18Thuisopdracht 22

Wat voor werk past bij mij?Les Wat wil je later worden? 24Thuisopdracht 29

Wie kan mij helpen?Les Wie helpt je op weg? 32Thuisopdracht 35

Hoe bereik ik wat ik wil?Les Hoe kies jij? 38Thuisopdracht 43

LOB-takenFotografeer mensen met verschillende beroepen 46Neem jouw keuzes onder de loep 50Ga op zoek naar mensen die je bewondert 54Doe iets voor niets 58Maak een moodboard over jezelf 62

ToekomstwijzerHet Nederlandse onderwijs 66Jouw toekomst 67

Begrippenlijst 69

Les Thuisopdracht LOB-taak Toekomstwijzer Begrippenlijst

Op mijn.tumult.nl vind je de opdracht ‘Mijn LOB-jaar’. Daarin maak je een samenvatt ing van je portfolio. Ook handig: het LOB-gespreksformulier. Daarmee bereid je het loopbaangesprek met je docent voor.

InhOudsOpgave Tumult in de brugklas - LOB dossier

Stappenplannen bij dit hoofdstukMondeling presenteren | Reflecteren

Meesterproef bij dit hoofdstukInformeer de eerstejaars!

1

2

Hoe maak je een boeiende presentatie? 64

Hoe houd je een boeiende presentatie? 67

Extra opdrachten 69

Mondelingpresenteren

1 Wat is LOB? 4

Thuisopdracht 7

Inleiding

3

Je zit in de eerste klas van de middelbare school. Je hebt dus net een belangrijke keuze gemaakt ! De komende jaren ga je nog veel meer keuzes maken. Je kiest een profiel, maar ook wat je na de middelbare school wilt doen. LOB helpt je om goede keuzes te maken die bij je passen. Maar … wat houdt LOB nou precies in?

4

1 inLeiding WaT is LOB?

Wat heb je aan deze les?in deze les kijk je terug op je schoolkeuze en je leert wat LOB is. Handig, want hier krijg je de komende jaren nog veel mee te maken!

Na deze les kun je:• uitleggen wat LOB is.

Wat is LOB?

1. Start

Vorig jaar heb je nagedacht over je toekomst. Je moest namelijk een middelbare school kiezen!

Kruis bij elke stelling aan of je dit wel of niet hebt gedaan voor je schoolkeuze.a

b Vergelijk met een klasgenoot. Wat heb jij wel gedaan en jouw klasgenoot niet? En andersom? Vertel de ander of dit geholpen heeft bij je schoolkeuze.

Loopbaanvragen Stel l ingen Kruis aan

1. Wie ben ik en wat kan ik? ik heb nagedacht over wat ik goed kan. wel gedaan niet gedaan

ik heb rekening gehouden met mijn schoolniveau. wel gedaan niet gedaan

ik heb aan anderen gevraagd wat mijn talenten zijn. wel gedaan niet gedaan

2. Wat wil ik? ik heb nagedacht over wat ik leuk vind. wel gedaan niet gedaan

ik heb nagedacht over wat ik niet leuk vind. wel gedaan niet gedaan

ik heb nagedacht over wat ik belangrijk vind op een school. wel gedaan niet gedaan

3. Wat voor werk past bij mij? ik heb uitgezocht welke vakken ik op deze school kan volgen. wel gedaan niet gedaan

ik heb uitgezocht wat speciaal is aan deze school. wel gedaan niet gedaan

ik heb proeflessen gevolgd. wel gedaan niet gedaan

4. Wie kan mij helpen? ik heb met familie en vrienden gepraat over mijn schoolkeuze. wel gedaan niet gedaan

ik heb met mijn juf of meester gepraat over mijn schoolkeuze. wel gedaan niet gedaan

ik heb met docenten en/of leerlingen van de middelbare wel gedaan niet gedaan

school gepraat over mijn schoolkeuze.

5. Hoe bereik ik wat ik wil? ik ben naar open dagen van verschillende middelbare wel gedaan niet gedaan

scholen gegaan.

ik heb opgezocht hoe ik me moest inschrijven voor een wel gedaan niet gedaan

middelbare school.

ik heb een proefles gevolgd op een middelbare school. wel gedaan niet gedaan

Bijvoorbeeld een school met vakken in het Engels, veel sport, veel kunst, etc.

Je bent bi jvoorbeeld goed in talen leren, daarom heb je nagedacht over tweetalig onderwijs.

5

2. Kern

Zonder dat je het doorhad, heb je vorig jaar nagedacht over de loopbaanvragen. De loop-baanvragen horen bij kiezen en dus bij LOB.

Lees het informatieblok ‘Wat is LOB?’.a

dit zijn de vijf loopbaanvragen:

1. Wie ben ik en wat kan ik? als je antwoord kunt geven op deze vraag dan weet je: •watjouwtalentenzijn; •waarjegoedinbent; •waarjemindergoedinbent.

2. Wat wil ik? als je antwoord kunt geven op deze vraag dan weet je: •watjijwilt; •watjeleukvindt; •watjebelangrijkvindt.

3. Wat voor werk past bij mij? als je antwoord kunt geven op deze vraag dan weet je: •welkwerkbijjepastenwaarom; •welkwerkjekuntdoenmetjouwopleiding.

4. Wie kan mij helpen? als je antwoord kunt geven op deze vraag dan weet je: •wiejoukunnenhelpen; •hoejecontactmaaktmetnieuwemensendiejekunnenhelpen.

5. Hoe bereik ik wat ik wil? als je antwoord kunt geven op deze vraag dan weet je: •hoejedoelenstelt; •hoejejouwdoelenbereikt; •hoejekeuzesmaaktdiebijjoupassen.

i

En wie kan mij helpen?

Hum, wat zou ik willen, wat past

bij mij?

Wat is LOB?

LOB is een afkorting van LoopbaanOriëntatie en -Begeleiding. Bij LOB denk je na over jouw toekomst. Er zijn vijf vragen die je hierbij helpen. Deze vragen heten loopbaanvragen. Bij LOB ga je op zoek naar jouw antwoorden op deze vijf loopbaanvragen. Zo leer je keuzes te maken die bij jou passen. Je mentor of vakdocent én de decaan helpen je hierbij!

Op veel scholen houden leerlingen een loopbaandossier bij. Vraag aan je mentor hoe dat op jouw school gaat.

6

Kijk naar je antwoorden bij 1a. Over welke loopbaanvraag heb jij al veel nagedacht voor je schoolkeuze? Kruis aan:

1. Wie ben ik en wat kan ik? 2. Wat wil ik? 3. Wat voor werk past bij mij? 4. Wie kan mij helpen? 5. Hoe bereik ik wat ik wil?

Waarom heb je vooral over deze vraag nagedacht?

Over welke loopbaanvraag heb jij het minst nagedacht voor je schoolkeuze? Kruis aan:

1. Wie ben ik en wat kan ik? 2. Wat wil ik? 3. Wat voor werk past bij mij? 4. Wie kan mij helpen? 5. Hoe bereik ik wat ik wil?

Waarom heb je minder over deze vraag nagedacht?

1 inLeiding WaT is LOB?

c

b

voorbeeld:

Ik vraag niet zo makkeli jk hulp aan anderen. Daarom heb ik minder over vraag 4 nagedacht.

voorbeeld:

Ik vond het het allerbelangrijkste dat ik me pret t ig zou voelen op mijn nieuwe school. De loopbaanvraag ‘Wat wil ik?’ heeft daarmee te maken.

3. Afsluiting

Je weet nu wat LOB is. LOB wordt op elke school anders gegeven. Hoe zit dit op jouw school?

Zoek op welke LOB-activiteiten jouw school aanbiedt. Kijk bijvoorbeeld in de schoolgids en op de schoolsite.

Bespreek klassikaal de gevonden informatie. Maak samen een top drie van LOB-activiteiten waar jullie het meest zin in hebben.

Top 3:

1.

2.

3.

b

a

Thuisopdracht

7

+

Stel je vragen aan je docent. schrijf de antwoorden erbij.

Bespreek dit met je ouder/opvoeder.

Handtekening ouder/opvoeder

Bespreek met je ouders/opvoeders of de stellingen waar of niet waar zijn.

Bespreek welke vragen jullie nog hebben over LOB. schrijf ze op:

Vraag:

antwoord:

Vraag:

antwoord:

Vraag:

antwoord:

inLeiding THuisOpDracHT

LOB is een nieuw vak op de middelbare school. Weten je ouders/opvoeders eigenlijk wat LOB is? in deze opdracht bespreek je samen stellingen over LOB. Zo weten je ouders/opvoeders straks precies wat LOB is!

1. LOB is onderdeel van het examenprogramma. waar niet waar2. LOB is verplicht. waar niet waar3. Met LOB kom je erachter wat bij je past. waar niet waar4. Door LOB weet je wat je later wilt worden. waar niet waar5. Ouders/opvoeders zijn belangrijk bij LOB. waar niet waar6. LOB bestaat alleen uit gesprekken met je docent. waar niet waar7. LOB staat voor Leren Over Beroepen. waar niet waar8. LOB wordt meestal in het mentoruur gedaan. waar niet waar9. LOB is alleen voor het vmbo. waar niet waar10. Er zijn vijf loopbaanvragen. waar niet waar11. Voor LOB moet je ook huiswerk maken. waar niet waar12. Voor LOB heb je ook proefwerken. waar niet waar13. Voor LOB maak je een loopbaandossier. waar niet waar

Weten jullie het antwoord niet? Kijk in het informatieblok ‘Wat is LOB?’ in dit hoofdstuk. Of zoek op internet. Of spiek onderaan de pagina bij de antwoorden.

a

b

1. waar (voor vmbo), 2. waar (voor vmbo), 3. waar, 4. i.p. waar, 5. waar, 6. niet waar, 7. niet waar, 8. waar* , 9. niet waar, 10. waar, 11. waar*, 12. niet waar*, 13. waar*maar kijk hoe het bij jou op school is

c

Antwoorden:

8

inLeiding THuisOpDracHT+

9

Wat zijn jouw hoogtepunten? 10

Thuisopdracht 15

LOB-taken bij dit hoofdstuk Doe iets voor niets | Maak een moodboard over jezelf

Op welke school heb je gezeten? Waar ben je op vakant ie geweest? Wat heb je met je vrienden beleefd? Door na te denken over jouw eerdere ervaringen kom je er steeds meer achter wie ji j bent en wat je goed kunt.

Wie ben ik en wat kan ik?

1

9

a

2. Kern

Je bent enorm veranderd! Wat zijn de belangrijke gebeurtenissen in jouw leven tot nu toe? Een nieuwe school, je eerste verkering, kampioen met voetbal …? De gebeurtenissen waar jij trots op bent zeggen iets over waar jij goed in bent.

Vul jouw levensloop met belangrijke gebeurte-nissen op de volgende pagina’s in.

a

1. Start

Zoek een foto van jezelf als baby en plak die op. Of teken jezelf zoals je eruit zag als een baby.

Zoek een recente foto van jezelf en plak die op. Of teken jezelf zoals je er nu uit ziet.

1 Wie Ben iK en WAT KAn iK? WaT ZiJN JOuW HOOGTEpuNTEN?

Wat heb je aan deze les?in deze les breng je jouw levensloop en belang-rijke gebeurtenissen in kaart. dat is handig, want als je hiernaar kijkt, zie je steeds beter wie je bent.

Na deze les kun je:• jouw levensloop in kaart brengen;• aangeven wat belangrijke gebeurtenissen zijn;• aangeven waar je trots op bent.

hoogtepunten?Wat zijn jouw

a

b

Op de volgende pagina

Op de volgende pagina

Mijn levensloop...

10

Hoogtepunten zijn ervaringen die ji j superleuk vindt of waar je erg trots op bent.

Zo zie ik er nu uit...

Zo was ik als baby...

11

Vul in op welke school (of scholen) je hebt gezeten. Schri jf daarna op wat jouw hoogtepunt was op deze school.

Vul in welke vrienden je hebt gehad en waar je ze van kent. Schri jf daarna op wat jouw hoogtepunt was met welke vriend/vriendin.

Vul in welke hobby’s je hebt gehad en waar je dat deed. Schri jf op wat jouw hoogtepunt was met een van je hobby’s.

Vul in wat je beleefd hebt met je familie. Schri jf jouw familie-hoogtepunt op.

Vul in welke vakant ie’s je hebt gehad, waar naartoe en met wie. Schri jf op welke vakant ie jouw hoogtepunt was en waarom.

pLeeftijd


jaar

jaar

jaar

jaar

school Vul in op welke school (of scholen) je hebt gezeten.

vriendenVul in welke vrienden je hebt gehad en waar je ze van kent.

hobby’s

Vul in welke hobby’s je hebt gehad en waar je dat deed.

FamilieVul in wat je beleefd hebt met je familie.

vakantieVul in welke vakanties je hebt gehad, waar naartoe en met wie.

jaar

jaar

jaar

Voorbeeld:4 jaar - voor het eerst naar de basisschool Montessorischool (Utrecht).

jaar

jaar

Voorbeeld:8 jaar - vrienden geworden met Mees.

jaar

jaar

Voorbeeld:4 jaar - op hockey bij hockeyclub UNO.

jaar

jaar

Voorbeeld:12 jaar - mijn moeder van kanker genezen.

jaar

jaar

Voorbeeld:10 jaar - op vakant ie met mijn ouders en zusje naar Rome in Italië.

12

13

Belangrijke gebeurtenissenVoorbeeld: Dat ik een 10 haalde voor topografie.

4 jaar - voor het eerst naar de basisschool Montessorischool (Utrecht).

8 jaar - vrienden geworden met Mees.

4 jaar - op hockey bij hockeyclub UNO.

12 jaar - mijn moeder van kanker genezen.

10 jaar - op vakant ie met mijn ouders en zusje naar Rome in Italië.

Schrijf op wat een belangrijke gebeurtenis was op deze school.

Schrijf op wat een belangrijke gebeurtenis was bij één van je hobby’s.

Schrijf op wat een belangrijke gebeurtenis was met je familie.

Schrijf op welke vakantie jouw hoogtepunt was en waarom.

Schrijf op wat een belangrijke gebeurtenis was met welke vriend of vriendin.


a

b

3. Afsluiting

Kijk naar je levensloop en beantwoord de vraag.

Op welke twee gebeurtenissen uit je leven ben je het meest trots?

1.

2.

Maak tweetallen. Bedenk samen wat deze gebeurtenissen over jou zeggen. schrijf twee dingen op.

Wat zeggen deze gebeurtenissen over jou?

1.

2.

voorbeelden:

1. Ik ben er heel trots op dat ik met mijn team het voetbalt oernooi gewonnen heb. Dit laat zien dat ik sportief ben.

2. Ik ben er heel trots op dat ik zo snel nieuwe vrienden heb gemaakt op mijn nieuwe school. Dit laat zien dat ik sociaal ben.

14

Thuisopdracht

15

+

Vraag één van je ouders/opvoeders naar een aantal gebeurtenissen uit jouw leven. schrijf ze op bij de juiste leeftijd.

0 jaar

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

Wie Ben iK en WAT KAn iK? THuisOpDracHT

Je ouders/opvoeders kennen jou waarschijnlijk het beste. Tijd om aan hen te vragen wat belangrijke gebeurtenissen uit jouw leven zijn!

a

16

Tip

Vergelijk de gebeurtenissen die je ouder/opvoeder in jouw leven ziet, met de gebeurtenissen die jij zelf in je levensloop in dit hoofdstuk hebt opgeschreven. Hebben jullie hetzelfde opgeschreven? Of zijn er verschillen?

Kies allebei twee gebeurtenissen van opdracht A waar je trots op bent. Hebben jullie dezelfde gebeurtenissen gekozen?

Bedenk samen wat deze gebeurtenissen over jou zeggen. schrijf twee dingen op.

Bijvoorbeeld: Ik kon op mijn 3e mijn veters al strikken, dat laat zien dat ik supersnel nieuwe dingen leer.

c

b

Wie Ben iK en WAT KAn iK? THuisOpDracHT+

17

1 Hoe ziet jouw droomtoekomst eruit? 18

Thuisopdracht 22

LOB-taken bij dit hoofdstuk Fotografeer mensen met verschillende beroepen | Ga op zoek naar mensen die je bewondert | Doe iets voor niets | Maak een moodboard over jezelf

Wat wil ik?

Wat doe ji j na schoolt i jd? Wat vind je interessant? Hoe breng je je weekend door? Je weet wat je nu graag doet. Maar hoe ziet je leven er later uit? In dit hoofdstuk denk je na over jouw droomtoekomst !

17

1

18

a

1. Start

Lees de woorden hieronder. Wat vind jij echt belangrijk? Kies vijf woorden en omcirkel ze.

Leg uit waarom je dit belangrijk vindt.

voorbeeld: Muziek Ik word er vrolijk van, ik zou niet zonder muziek kunnen.

Na deze les kun je:• vertellen wat jij belangrijk vindt;• beschrijven wat jij in de toekomst wilt.

Wat heb je aan deze les?in deze les droom je over jouw toekomst. Handig, want dan krijg je een idee van wat je later wilt!

droomtoekomst eruit?Hoe ziet jouw

WAT WiL iK? HOE ZiET JOuW DrOOMTOEKOMsT EruiT?

vriendschapnatuur

sport

milieugelukgezondheidveiligheid

lie fde vrede geld

muziek

eerlijkheidhumor

avontuurtechniek

kleding

kunstdierenfamilie

gezelligheid

b

1.

2.

3.

4.

5.

19

a

a. Waar wil je wonen? Stad of platteland? Nederland of buitenland?b. Met wie wil je daar wonen?

Vrienden, familie, heb je een gezin?c. Wil je huisdieren? Zo ja, welke dieren?d. Wat voor werk of opleiding wil je doen?e. Welke hobby’s wil je hebben? Je hobby’s van nu? Nieuwe hobby’s?f. Wat wil je in je vrije tijd doen? g. Waarheen wil je op vakantie?

h.

i.

2. Kern

denk na over jouw droomtoekomst. Dat gaat zo:•Leesdevragenhieronder.•Bedenkjeantwoordopeenvraag.•Ganaardevolgendepagina.Schrijfjeantwoord

bij het bijpassende plaatje.•Herhaalditvoorallevragen.•Bedenkzelfnogtweevragen.•Schrijfdieantwoordenookinjedroomtoekomst.

Teken een nieuw plaatje als je antwoord nergens bij past.

TipIn je dromen is alles mogelijk. Gebruik je fantasie om te dromen over wat jij wilt!

20

1 WAT WiL iK? HOE ZiET JOuW DrOOMTOEKOMsT EruiT?

Mijn droomtoekomst

20

21

3. Afsluiting

Beantwoord de vragen.

Hoe vind je het om over jouw droomtoekomst na te denken?

Leuk

Nuttig

Moeilijk

interessant

anders, namelijk

Waarom vind je dat?

Wat moet je doen om jouw droomtoekomst te bereiken? Noem minstens drie dingen.

1.

2.

3.

ga naar de Toekomstwijzer. Vul de mindmap aan met jouw wensen voor je droomtoekomst.

a

b

c

Maak tweetallen.

Vergelijk jouw antwoorden met je klasgenoot en beantwoord de vragen.

Wat zijn de grootste verschillen tussen jullie droomtoekomsten?

Wat vind je leuk aan de droomtoekomst van je klasgenoot?

Zou jij gelukkig zijn in de droomtoekomst van je klasgenoot?

b

Thuisopdracht

WAT WiL iK? THuisOpDracHT

Speel het spel met twee tot vier spelers. Jullie werken samen aan deze opdracht op één pagina.

Pak voor iedere speler een andere kleur pen of potlood. Geef hiernaast aan wie welke kleur heeft.

Lees de eerste stelling voor.

Maak je keuze. Kleur een bolletje bij jouw keuze.De andere spelers maken ook een keuze en kleuren een bolletje.

Leg jouw keuze uit. Luister ook naar de uitleg van de andere spelers.

Beantwoord de rest van de stellingen op dezelfde manier.

Als je moest kiezen tussen twee hele verschillende opties, wat kies je dan? en wat kiezen je ouders/ opvoeders, je broer of je tante? dat ontdek je in deze opdracht!

NaamKleur

Leuk werk met weinig salaris. 1 saai werk met veel salaris.

Lange vakantie dicht bij huis. 2 Korte vakantie in een ver land.

Wonen in een boomhut. 3 Wonen op een boot.

Elke dag je lievelingseten eten. 4 Nooit meer hoeven opruimen.

Heel goed kunnen sporten. 5 Heel goed muziek kunnen maken.

Veel vrienden die je weinig ziet. 6 Weinig vrienden die je veel ziet.

Wonen in een groot huis met veel mensen. 7 Wonen in een klein huis met weinig mensen.

Elke dag een cadeau aan jezelf geven. 8 Elke dag een cadeau aan iemand anders geven.

c

e

d

a

b

f

stellingen

22

+

23

1 Wat wil je later worden? 24

Thuisopdracht 29

LOB-taken bij dit hoofdstuk Fotografeer mensen met verschillende beroepen | Doe iets voor niets

Wat voor werk past bij mij?

Je kunt later uit honderden beroepen kiezen. Maar hoe weet je dan wat bij je past? En weet je wel waar je uit kunt kiezen? In dit hoofdstuk ontdek je wat ji j belangrijk vindt in een beroep. Dat maakt het kiezen makkeli jker!

23

1

aa

1. Start

Maak groepjes van drie. Knip één set beroepskaartjes uit. Die vind je aan het einde van deze les.

Speel het spel. Dat gaat zo:•Pakeenberoepskaartje.Leesdekenmerkenvoordieeropstaan.•Jegroepsgenotenradenomwelkberoephetgaat.•Daarnaisdevolgendeaandebeurt.Gadoortotdekaartjesopzijn.

Na deze les kun je:• bedenken welke beroepskenmerken jij

belangrijk vindt;• beroepen bedenken bij beroepskenmerken;• aangeven welke beroepen jou leuk lijken.

Wat heb je aan deze les?in deze les bedenk je wat jij belangrijk vindt in een beroep. dat is handig, want dan kun je mak-kelijker kiezen uit de honderden beroepen die er bestaan!

WAT VOOr WerK PAST BiJ MiJ? WaT WiL JE LaTEr WOrDEN?

worden?Wat wil je later

24

Bediening in een restaurant

Buschauffeur

Dierenarts

Dierenverzorger

Medewerker kinderdagverblijf

Kies uit deze beroepen

Piloot

Stratenmaker

Verkeersregelaar

Wijkverpleegkundige

b

25

Welke kenmerken heeft jouw droomberoep?

als je weet welke beroepskenmerken je belangrijk vindt, kies je makkelijker een beroep! Met de beroepskenmerken vergelijk je beroepen ook handig met elkaar. Dit zijn een paar belangrijke beroepskenmerken om over na te denken:

de plek waar je werktWil je liever binnen of buiten werken? in Nederland, in het buitenland? Wil je altijd onderweg zijn naar verschillende plekken of wil je jouw werkdag doorbrengen in een voertuig?

Je werktijdenWil je overdag of ‘s nachts werken? Wil je vaste werktijden of liever wisselende tijden? Werk je graag in het weekend, of alleen doordeweeks? Wil je werk doen dat alleen in een bepaald seizoen gedaan wordt, of wil je het hele jaar kunnen werken?

Met wie je werktWil je met mensen of dieren werken, of werk jij liever alleen? Wil je graag contact met klanten, opdrachtgevers of bezoekers? Of werk je liever met kinderen, ouderen of gehandicapten?

Waarmee wil je werken?Wil je werk doen waarbij je vooral doet (met je handen) of vooral denkt (met je hoofd)? Wil je de hele dag sleutelen, bouwen of met je voeten in de aarde staan? Of hou jij meer van technologie, verhalen bedenken of plannen uitwerken?

andere kenmerkenNatuurlijk zijn er veel meer kenmerken. Wil je speciale werkkleding dragen, wil je veel of weinig werken, wil je veel geld verdienen of maakt salaris je niet zoveel uit? als je nu al nadenkt over de kenmerken die jij belangrijk vindt, wordt kiezen later makkelijker!

2. Kern

Lees het informatieblok ‘Welke kenmerken heeft jouw droomberoep?’.

Kies uit elke categorie een beroepskenmerk dat jij belangrijk vindt. schrijf die op de volgende pagina in het goede vak.

Bedenk bij de beroepskenmerken die jij belangrijk vindt zo veel mogelijk beroepen. Zet die op de volgende pagina bij het beroeps-kenmerk.

i

Zoek een klasgenoot die minstens één van jouw gekozen beroepskenmerken ook belangrijk vindt. Vergelijk de beroepen die jullie hebben bedacht. Je mag jouw lijstjes aanvullen met beroepen van je klasgenoot.

Past een beroep bij meer dan één kenmerk? Schrijf dat beroep dan bij alle kenmerken waar het bij past.

a

b

c

d

26

1 WAT VOOr WerK PAST BiJ MiJ? WaT WiL JE LaTEr WOrDEN?

1. Waar wil jij werken?

Beroepen:

2. Wanneer wil jij werken?

Beroepen:

4. hoe wil jij werken?

Beroepen:

3. Met wie wil jij werken?

Beroepen:

5. Bedenk zelf nog een ander beroepskenmerk:

Beroepen:

26

Beroepskenmerken

27

3. Afsluiting

Markeer in jouw lijstjes de beroepen die je leuk lijken.

ga naar de Toekomstwijzer. schrijf in de mindmap welke beroepen jou leuk lijken. Weet je het nog niet? Vul dan alleen beroepskenmerken in.

a

b

Bediening in een restaurant

Waar: binnenWanneer: ’s avonds en in het weekendMet wie: mensenHoe: met je handen

Dierenverzorger

Waar: binnen en buitenWanneer: overdagMet wie: dierenHoe: met je handen

Stratenmaker

Waar: buitenWanneer: overdagMet wie: mensenHoe: met je handen

Buschauffeur

Waar: buitenWanneer: wisselende werktijdenMet wie: mensenHoe: met je handen

Medewerker kinderdag-

verblijf

Waar: binnenWanneer: overdagMet wie: mensenHoe: met je handen en met je hoofd

Verkeers- regelaar

Waar: buitenWanneer: wisselende werktijdenMet wie: mensenHoe: met je hoofd

Dierenarts

Waar: binnenWanneer: overdag en soms in het weekendMet wie: dierenHoe: met je handen en je hoofd

Piloot

Waar: steeds op andere plekkenWanneer: wisselende werktijdenMet wie: mensenHoe: met je handen en met je hoofd

Wijkverpleeg-kundige

Waar: binnenWanneer: wisselende werktijdenMet wie: mensenHoe: met je handen en met je hoofd

Beroepskaartjes

1

2828

WAT VOOr WerK PAST BiJ MiJ? WaT WiL JE LaTEr WOrDEN?

Thuisopdracht

+

29

Tips!

•Heeftiemand(nu)geenwerk,maarwel een opleiding gedaan? Vul dan de opleiding in.

•Weetjeiemandz’nberoepechtniet? En kan niemand in je familie je ermee helpen? Vul dan ‘onbekend’ in.

•Wiljedestamboomdigitaalmaken? Dat kan bijvoorbeeld met Word, powerpoint of Excel. Zoek bij de sjablonen naar ‘stamboom’ of gebruik de categorie ‘hiërarchie’ bij smartart.

•Ofmaakjestamboommeteenmindmaptool, bijvoorbeeld Mindmeister (www.mindmeister.com). Je kunt een mooie online versie maken met foto’s, kleuren en andere details.

Bekijk de stamboom op de volgende pagina. Zet je naam in het vakje waar ‘jouw naam’ in staat.

Vul de beroepenstamboom aan met je ouders/opvoeders en je grootouders. Vul telkens in:•hoehetfamilielidheet;•watzijn/haarberoepis;

Teken er nog een aantal kaartjes voor andere familieleden bij. Denk aan ooms, tantes, stiefouders, broers, zussen, neven, nichten, etc. Vul telkens in:•hoehetfamilielidheet;•watzijn/haarberoepis;•watdezepersoonvanjouis.

Weet je het beroep niet? Vraag het aan je ouders/opvoeders of neem contact op met je familieleden!

Beantwoord de vragen.

is er een beroep dat vaker voorkomt in jouw familie? Zo ja, welk beroep?

Wat vind je het meest bijzonder in de beroepen-stamboom van jouw familie?

Bijvoorbeeld: iedereen heeft een ander beroep.

in sommige families komt hetzelfde soort beroep steeds weer terug. Bijvoorbeeld in het onderwijs, in de zorg of in de bouw. Hoe zit dat in jouw familie? dat ontdek je met deze opdracht!

Handtekening ouder/opvoeder:

Handtekening leerling:

c

d

a

b

WAT VOOr WerK PAST BiJ MiJ? THuisOpDracHT

30

WAT VOOr WerK PAST BiJ MiJ? THuisOpDracHT+

Jouw naam

Naam

BeroepNaam

Beroep Naam

Beroep

Begin hier

Naam

Beroep

Naam

Beroep

Naam

Beroep

Beroepenstamboom

31

Wie kan mij helpen?

Wie helpt je op weg? 32

Thuisopdracht 35

LOB-taken bij dit hoofdstuk Fotografeer mensen met verschillende beroepen | Ga op zoek naar mensen die je bewondert

1

Je hoeft niet alt i jd alles alleen te doen, vaak kunnen de mensen om je heen je helpen. Maar wie vraag je om hulp? En wie helpt je waarmee? In dit hoofdstuk onderzoek je dat. Superhandig als je straks een stage zoekt of als je later op zoek bent naar een baan. Dan weet je bij wie je moet zijn!

31

1

32

BINGO

a

1. Start

Speel klassikaal dit spel: •Leesdezinnenopdebingokaart.•Looprondenzoekbijelkebeschrijvingéén

klasgenoot.•Schrijfdenaamvandieklasgenootopde

bingokaart.•Vulzoveelmogelijkvakjesin!•Wieheeftdemeestevakjesingevuld?

Bingokaart

Na deze les kun je:• vertellen wie er in jouw netwerk zitten;• vertellen wanneer je een netwerk gebruikt;• je netwerk gebruiken.

Wat heb je aan deze les?in deze les ontdek je wie jou kan helpen. dat is handig, want samen bereik je meer dan alleen!

Wie helpt je op weg?

Wie KAn MiJ HeLPen? WiE HELpT JE Op WEG?

kan een band plakken.

kent iemand die kunst maakt.

heeft een kast in elkaar gezet.

kan muzieknoten lezen.

kent iemand die bij de televisie werkt.

is buiten Europa geweest.

heeft een hand gegeven aan een profvoetballer.

heeft opgetreden voor een publiek.

is handig met cijfers.

32

33

2. Kern

Wat doe je als je iets niet weet? Je zoekt het op of je vraagt iemand om hulp! in deze opdracht onder-zoek je welke klasgenoten jou kunnen helpen.

Lees het informatieblok ‘Wanneer gebruik je jouw netwerk?’.

Bekijk het voorbeeldschema.

Bedenk wat je wilt leren. schrijf dit in het invulschema op.

e

b

c

d

a

iWanneer gebruik je jouw netwerk?

Jouw netwerk bestaat uit alle mensen die jij kent, zoals je familie en je klasgenoten. Je gebruikt jouw netwerk als:•jeietswiltweten;•jeiemandnodighebtommeesamentewerken;•jewiltmeekijkenbijiemandophetwerk;•jeietsvaniemandwiltleren;•iemandjoukanvoorstellenaaneeninteressantpersoon.

voorbeeldschema

Bijvoorbeeld breien, huiswerk plannen of heel net jes Brits-Engels spreken.

dit wil ik leren:

Breien

ik vraag hulp aan:

Pim

Kan deze persoon

mij helpen?

Ja Nee

ik vraag hulp aan:

Jolien

Kan deze persoon

mij helpen?

Ja Nee

ik vraag hulp aan:

Mara

Kan deze persoon

mij helpen?

Ja Nee

Bekijk het netwerk om je heen. schrijf in het schema de namen van drie klasgenoten die jou kunnen helpen.

Vraag de drie klasgenoten of ze je kunnen helpen. Omcirkel: ‘ja’ of ‘nee’.

1

34

3. Afsluiting

Lees de stelling.

ga staan als je het met de stelling eens bent.

de docent vraagt een aantal leerlingen om uitleg.

a

b

c

“De mensen in mijn netwerk kunnen mij helpen.”

stelling:

Wie KAn MiJ HeLPen? WiE HELpT JE Op WEG?

dit wil ik leren:

ik vraag hulp aan:

Kan deze persoon mij helpen?

Ja Nee

ik vraag hulp aan:


Ja Nee

ik vraag hulp aan:


Ja Nee

Thuisopdracht

35

+ Wie KAn MiJ HeLPen? THuisOpDracHT

Bedenk wat jij graag wilt leren. Bedenk drie dingen en vul de eerste kolom van het schema op de volgende pagina in.

Bedenk iets anders dan in de les ‘Wie helpt je op weg?’!

Bedenk samen met je ouders/opvoeders wie uit jouw omgeving je hierbij kunnen helpen. Vul de tweede kolom in.

Denk aan iemand uit je familie, uit de wijk, van je sport-vereniging, etc.

Wie vraag je om hulp als je niet op school bent? Oftewel: wie zitten er buiten school in jouw netwerk? dat ontdek je in deze opdracht.

c

d

a

b

schilderen

twintig keer hooghoudeneen appeltaart maken

mijn eigen haar invlechten

Zoek ze op en stel je vraag.•Kunnenzijjehelpen?Omcirkel:‘ja’of‘nee’.•Hebje‘nee’omcirkeld?Vraagdanofhij/zij

iemand kent die jou wél kan helpen. •Vuldevierdekolomin.

Kijk eens hoe snel jouw netwerk groeit !

Vraag om een handtekening van de persoon die jou kan helpen.

36

+ Wie KAn MiJ HeLPen? THuisOpDracHT

Hand

tekening ouder/op

voed

er:H

andtekening leerling

:Ka

n iemand uit jouw

netwerk je helpen? Laat ze je het echt

leren!

dit w

il ik leren:

dit w

il ik leren:

dit w

il ik leren:

ik vraag h

ulp

aan:

ik vraag h

ulp

aan:

ik vraag h

ulp

aan:

Hij/zij kan m

ij

help

en:

JA n

ee

Hij/zij kan m

ij

help

en:

JA n

ee

Hij/zij kan m

ij

help

en:

JA n

ee

Wie kan ik n

og

meer vrag

en?

Wie kan ik n

og

meer vrag

en?

Wie kan ik n

og

meer vrag

en?

Han

dteken

ing

Han

dteken

ing

Han

dteken

ing

Mijn

netw

erk

37

hoe bereik ik wat ik wil?

Hoe kies jij? 38

Thuisopdracht 43

LOB-taken bij dit hoofdstuk Jouw keuzes onder de loep | Ga op zoek naar mensen die je bewondert

1

Hoe maak ji j keuzes? Sta je in je eent je in het pashokje te twijfelen tussen twee truien? Of vraag je je vader, een verkoper of een vriend(in) om hulp? Er zijn veel verschillende manieren om te kiezen. Welke manier past bij jou? Dat ontdek je in dit hoofdstuk.

37

1

38

HOe BereiK iK WAT iK WiL? HOE KiEs JiJ?

1. Start

Stel je voor: je kiest een nieuwe fiets uit. Kruis aan hoe jij dit doet.

ik twijfel erg lang.

ik kies binnen vijf minuten.

ik kies op gevoel.

ik kies wat mijn ouders/opvoeders het beste vinden.

ik doe veel onderzoek voordat ik kies.

ik kies wat ik wil, het maakt mij niet uit wat anderen willen.

Tel hoe vaak elke manier van kiezen gekozen is in de klas. Zijn er grote verschillen? Een aantal leerlingen legt hun keuze uit.

2. Kern

Maak groepjes van drie. Lees de spelregels.

a

a

Hoe kies jij?Wat heb je aan deze les?in deze les ontdek je hoe jij keuzes maakt en welke manieren er nog meer zijn. dat helpt je om een goede keuze te maken.

Na deze les kun je:• vertellen welke keuzestijlen er zijn;• aangeven wat jouw keuzestijl is;• uitleggen hoe je een goede keuze maakt.

Kies je liever iets anders? Kijk dan hier.

b

6. Ga door tot alle kaartjes op zijn.7. past een kaartje bij niemand?

Leg het kaartje op de afleg-stapel.

Spelen maar!De jongste speler begint. speel daarna met de klok mee.1. pak een kaartje van de stapel.2. Lees de tekst voor.3. Bepaal bij wie de tekst op het

kaartje past.4. Geef het kaartje aan deze

persoon.5. Krijg je een kaartje? Leg het

kaartje voor je neer.

Spelregels ‘De grote keuzestijlentest’

Let op! Kri jg je een kaart je dat niet bi j je past? Leg die dan op de aflegstapel.

Doel van het spelJe ontdekt jouw keuzestijl.

Bereid het spel voor•Knipallekaartjesuit.Jevindtze

aan het einde van de les.•Schuddekaartjes.•Legdekaartjesmetdeplaatjes

naar boven op een stapel.•Leghetkaartje‘aflegstapel’

ernaast.

39

Speel het spel ‘de grote keuzestijlentest’.

Tel hoeveel kaartjes je van elk plaatje hebt.Maak hier een top drie van.

1.

2.

3.

Zoek uit wat de plaatjes uit jouw top drie zeggen over jouw keuzestijl. Lees hiervoor het informatieblok ‘alle keuzestijlen op een rij!’.

b

c

d

De uitsteller

Wanneer je een keuze moet maken, stel je dit liever uit. Je denkt er zo lang mogelijk over na.

De spontane

Jij maakt zo snel mogelijk een keuze. als je kiest, dan kies je wat het eerst in je opkomt.

De gevoelskiezer

Jij vertrouwt op je intuïtie. Je luistert naar je gevoel en je voelt meteen wat voor jou de goede keuze is.

De volgzame

Wanneer jij een keuze maakt, dan hou je rekening met anderen. Jij past je aan. Je kiest wat de groep wil.

alle keuzestijlen op een rij!

i

De koppige

Jij weet precies wat je wilt en kiest daarvoor. Je laat je door niets of niemand van de wijs brengen.

De onderzoeker

Voordat je een keuze maakt, bedenk je eerst waarom de ene keuze beter is dan de andere. Je verzamelt veel informatie, zodat je een goede keuze maakt.

Je keuzestijl is de manier waarop je kiest. Die keuzestijl is voor iedereen anders. in verschillende situaties zijn er verschillende keuzestijlen. Het is handig om te weten welke keuzestijlen bij jou passen, want zo maak je betere keuzes.

1

40

3. Afsluiting

Je weet nu welke keuzestijlen bij jou passen. Maar hoe maak je nou een goede keuze?

Bedenk wat je moet doen om een goede keuze te maken. schrijf twee ideeën op.

Voorbeeld: Er lang over nadenken.

1.

2.

Werk in hetzelfde groepje als bij opdracht 2.•Bespreekdeideeënvanopdrachta.•Kiesdedriebeste.•Schrijfzehieronderop.

Zo maak je een goede keuze.

1.

2.

3.


a

b

Tip

Denk aan de vorige opdracht, hoe maakte jij een keuze?

41

De grote keuzestijlentest

Samen met een vriend ga je naar de bioscoop. Je hebt over een uur afgesproken en je hebt nog steeds geen film

gekozen!

In jouw projectgroep wordt gestemd over een

groepsnaam. Jij gaat mee met de meerderheid. Jij

past je aan.

Je kiest een sportvereniging. De meeste vrienden gaan

naar de vereniging in de stad. Maar één vriend moet van zijn ouders naar de vereniging in

het dorp. Jij gaat mee, dan hoeft hij niet alleen.

Je bent met een paar vrienden aan het vissen. Je vrienden

willen verderop gaan vissen, want daar zitten de grote! Het weer begint enorm te

betrekken. Jij besluit om naar huis te gaan, voordat het heel

hard gaat regenen.

Jij staat altijd vroeg op, omdat je het lastig

vindt om te kiezen welke kleren je aandoet.

Tijdens de pauze discussiëren je vrienden of ze binnen of buiten gaan

zitten. Jij sluit je aan bij wat de meerderheid wil.

Je zoekt een cadeau voor iemand. Je bedenkt van

tevoren wat deze persoon leuk en niet leuk vindt.

Jij bent klassen-vertegenwoordiger. Je vindt het belangrijk dat de school

netjes is. Daarom zal jij ervoor zorgen dat alle rommel in de

prullenbakken verdwijnt!

Je fietst naar huis en besluit een andere route te fietsen. Je komt op een kruising en je weet niet

welke kant je op moet. Op gevoel ga je linksaf.

Je staat in een online wachtrij om tickets te kopen voor je

favoriete artiest. Je wacht al uren en nou krijg je ook nog

een knorrende maag! Maar jij geeft niet op. Je blijft achter je computer zitten. Je zal die

kaartjes krijgen!

Je moet van je ouders een muziekinstrument kiezen. Ze willen graag dat je een klassiek instrument gaat

spelen, zoals piano of viool. Jij wilt op gitaarles, en als jij dat

wilt dan gaat dat ook gebeuren.

Je bent geconcentreerd bezig met je huiswerk als je broer thuiskomt. Hij heeft net de

allernieuwste game gekocht. Je laat alles vallen om met hem

dit spel te gaan spelen.

Iemand vraagt of je meegaat naar het

zwembad. Zonder na te denken roep je direct ‘ja!’.

Je wilt al jaren nieuw behang in je slaapkamer.

Maar je blijft twijfelen over wat je precies wilt ...

Je ziet in een etalage de allernieuwste sneakers staan. Je denkt er geen seconde over na en stapt

de winkel in.

Je wilt heel erg graag een nieuwe fiets. Je zoekt eerst allerlei fietsen op. Je schrijft op wat je er mooi aan vindt. Dan vergelijk je alle fietsen en maak jij

je keuze.

Je mag met je beste vriendin op vakantie. Superleuk!

Maar je geeft niet meteen antwoord. Je overlegt rustig

met je ouders en denkt er eerst over na. Daarna neem

je een besluit.

Tijdens gym worden er teams gekozen. Jij bent een van de

teamcaptains en moet tussen je klasgenoten kiezen. Niet echt een leuk werkje en je

besluit om maar op je gevoel af te gaan tijdens het kiezen.

41

1

42


Aflegstapel

Thuisopdracht

43

+ HOe BereiK iK WAT iK WiL? THuisOpDracHT

de komende dagen werk je undercover aan deze opdracht. Je let op hoe jouw ouders/opvoeders keuzes maken.

Bespreek het schema met je ouders/opvoe-ders. Kiezen ze vaak op dezelfde manier? Zijn ze het eens met wat je hebt ontdekt?

Handtekening ouder/opvoeder:

Handtekening leerling:

c

d e

a

b

Keuze hoe kiezen ze?

Wel of niet de hond uit laten. Mijn moeder twijfelt heel lang, want het regent. Ze zegt: “zal ik wel gaan, zal ik niet gaan...”

Bekijk het schema en het voorbeeld hieronder.

Houd je ouders/opvoeders stiekem één dag in de gaten. Je let op:•welkekeuzeszemaken;•hoezekiezen.

Vul het schema in.

Kies drie keuzes uit de lijst hieronder. Voeg ze toe aan het schema. Leg de keuzes voor aan je ouders/opvoeders. Test hoe ze kiezen.

Tip Zorg dat je ouders niet in de gaten hebben dat je dit voor een opdracht doet !

•Wiljeeenappelofeenpeer?•Eetjeliever…of…?•Zalikditkledingstukaandoenofditkledingstuk?•Lichtaanoflichtuit?•Wandeljeliever’sochtendsof’savondsmetde

hond?•Gajelievernaardezonofnaardesneeuwop

vakantie?•Welktv-programmavindjeleuker,…of…?•Zullenwe…of…etenvanavond?•Lieverhagelslagofpindakaas?

44

HOe BereiK iK WAT iK WiL? THuisOpDracHT+

45

Fotografeer mensen met verschillende beroepen 46

Neem jouw keuzes onder de loep 50

Ga op zoek naar mensen die je bewondert 54

Doe iets voor niets 58

Maak een moodboard over jezelf 62

LOB-taken

Wat doen mensen met een beroep de hele dag? Hoe maak ji j keuzes in het dageli jks leven? Wie bewonder je? Hoe is het om vrijwil l igerswerk te doen? En hoe laat je iets van jezelf zien op een moodboard? Daar kom je met deze LOB-taken achter. Met een LOB-taak doe je nameli jk nieuwe ervaringen op. Dat helpt je om antwoorden te vinden op de loopbaanvragen!

45

Fotografeer mensen met

LOB-TAAK FOTOGraFEEr MENsEN MET VErscHiLLENDE BErOEpEN

verschillende beroepen

Wat ga je doen: Je maakt foto’s van beroepen in je omgeving.

Waarom doe je dat: Zo kom je erachter welke beroepen er bestaan.

Wat stop je in je portfolio: een fotoreportage of video ingevuld Werkblad Vragen ingevuld Werkblad Terugkijken

Wat heb je nodig: Werkblad Vragen Werkblad Terugkijken

Loopbaanvragen: Wat wil ik? Wat voor werk past bij mij? Wie kan mij helpen?

46

Bijvoorbeeld: de supermarkt, het centrum van je dorp of stad, de school, de gemeente, een restaurant, het werk van je ouder(s)/opvoeder(s) ...

stap 1: Bereid je voor. •Bedenkwaarjeopzoekgaatnaarberoepen.•Bedenkwatjeprecieswiltfotograferen:werkende

mensen in actie, portretten van mensen in werk-kleding, omgevingen waarin mensen werken, etc.

•Bedenkéénvraagdiejeaanelkepersoondiejefotografeert gaat stellen. schrijf de vraag op het Werkblad Vragen.

•Zorgvooreensmartphoneofcamerametgenoegruimte voor foto’s en een opgeladen batterij.

stap 2: Maak foto’s en verzamel informatie.•Vraagtoestemmingomtemogenfotograferen: - aan de belangrijkste persoon op de plek waar je

bent; - aan de personen die je wilt fotograferen.•Maakdefoto’s.•Vraagdenaamenhetberoepvandepersonen

die je fotografeert. schrijf de antwoorden op het Werkblad Vragen.

TipVraag ook het e-mailadres. Dat is handig: kun je nog eens contact opnemen als dit beroep je echt leuk lijkt!

TipZoek een plattegrond op van de plaats waar je wilt fotograferen. Stippel daar van tevoren je route op uit.


47

stap 3: verwerk je ervaringen.Je mag kiezen hoe je verslag doet:

Maak een fotoreportage voor een krant of tijdschrift. Beschrijf bij iedere foto:

-waarenwanneerjedefoto’shebtgemaakt; -wiejehebtgefotografeerd; -watjetewetenbentgekomenoverdezepersoon; - wat je leuk of interessant vindt aan dit beroep.

Maak een video of documentaire. schrijf erbij of spreek bij iedere foto in:

-waarenwanneerjedefoto’shebtgemaakt; -wiejehebtgefotografeerd; -watjetewetenbentgekomenoverdezepersoon; - wat je leuk of interessant vindt aan dit beroep.

stap 4: Kijk terug.•BeantwoorddevragenophetWerkbladTerugkijken.•Stopditsamenmetjefotoreportageofvideoinje

portfolio.

LOB-taak FotograFeer mensen met verschillende beroepen

48

Werkblad Vragen(vooraf invullen)Deze vraag wil ik aan iedereen stellen:

Voorbeeld: Wat vindt u het allerleukste aan uw beroep?

(achteraf invullen)deze personen dit is zijn/haar beroep deze antwoorden heb ik gekregenheb ik gesproken

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

49

Werkblad Terugkijken

Welke nieuwe dingen ben je te weten gekomen over beroepen en werken? Noem er twee.

1.

2.

Welke beroepen die je hebt gezien lijken je leuk?

Welke beroepen die je hebt gezien lijken je minder leuk?

Over welk beroep zou je meer willen weten? Leg uit waarom.

Hoe ging deze LOB-taak? Geef aan wat goed ging, wat beter kan en wat je de volgende keer anders gaat doen.

Dit ging goed:

Dit kan beter:

Dit doe ik de volgende keer anders:

a

b

c

d

e


50

stap 1: Bedenk welke keuzes je op een dag maakt.•Bedenkwelkekeuzesjemaaktindeochtend,

middag en avond.

’s Ochtends moet ik kiezen wat ik op mijn brood doe.

•SchrijfdezekeuzesophetWerkbladKeuze- momenten.

stap 2: Leg jouw keuzemomenten vast.•Kruistienkeuzemomentendiejewiltfotograferen

aan op het Werkblad Keuzemomenten.•Fotografeerdekeuzemomenten.

stap 3: Beschrijf hoe jij gekozen hebt. •VulhetschemainophetWerkblad

Keuzemomenten.

Wat ga je doen: Je onderzoekt op welke manier je keuzes maakt.

Waarom doe je dat: Weten hoe je kiest helpt je om goede keuzes te maken.

Wat stop je in je portfolio: een fotoverslag ingevuld Werkblad Terugkijken

Wat heb je nodig: Werkblad Keuzemomenten Werkblad Terugkijken

Loopbaanvragen: Hoe bereik ik wat ik wil?

onder de loepNeem jouw keuzes

LOB-TAAK NEEM JOuW KEuZEs ONDEr DE LOEp

Tip

Zorg voor een camera of smartphone met opgeladen bat terij en genoeg opslagruimte.

Tip

In de les ‘Hoe kies ji j?’ staat informat ie over verschillende keuzest i j len.

Ik koos voor pindakaas.

51

stap 5: Kijk terug.•BeantwoorddevragenophetWerkblad

Terugkijken.•Stopditsamenmetjefotoverslaginjeportfolio.

stap 4: Maak een fotoverslag.Jij mag kiezen hoe jij je foto’s verwerkt:

Maak een fotoverslag op papier. - Voeg foto’s van tien keuzemomenten toe. - Geef aan welke keuze je gemaakt hebt. - schrijf bij elke foto hoe je gekozen hebt.

Maak een fotoverslag in de app phonto (of een andere foto-app).

- Download de app phonto (www.phon.to). - Voeg tien foto’s van keuzemomenten toe. - Geef aan welke keuze je gemaakt hebt. - schrijf bij elke foto hoe je gekozen hebt.

Maak een fotoverslag in Word of powerpoint. - Voeg foto’s van tien keuzemomenten toe. - Geef aan welke keuze je gemaakt hebt. - schrijf bij elke foto hoe je gekozen hebt.


52

de keuzes die ikgefotografeerd heb: hoe ik gekozen heb:

Pindakaas of hagelslag op mijn boterham. Ik heb snel gekozen, zonder lang na te denken.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.


voorbeeldYoghurt of br

ood

als ontbij t

Werkblad Keuzemomenten

Mijn keuzes

Ochtend Middag Avond

53


Hoe was het om stil te staan bij jouw keuzemomenten?❏

Leuk

Niet leuk

interessant

Gek

Moeilijk

anders, namelijk:

Kruis aan op welke manieren jij koos. Je mag meerdere antwoorden aankruisen.

ik twijfelde veel.

ik koos snel.

ik ging af op mijn gevoel.

ik koos wat anderen het beste vonden.

ik koos wat ik wilde.

ik dacht eerst goed na.

Hoe koos jij? ik koos op verschillende manieren. ❏ Hoe komt het dat je op verschillende manieren hebt gekozen?

ik koos altijd op dezelfde manier. ❏ Zou je weleens een andere manier van kiezen willen proberen? Leg je antwoord uit.

Op welke manier maak jij meestal keuzes? Beschrijf jouw keuzestijl.


a

b

c

d

54

stap 1: Bereid je voor.•Zoekdriemenseninjouwnetwerkdiejij

bewondert. •Bedenkwaaromjedezemensenbewondert.•Bedenkminimaaldrievragenperpersoonomuit

te zoeken wat deze mensen bijzonder maakt. •SchrijfditophetWerkbladBijzonderemensen.•Maakeenafspraakmetdemensendiejewilt

interviewen.•Kiesalvasteenverwerkingsvormuitstap3.Denk

aan een camera of smartphone om te filmen of foto’s te maken.

stap 2: houd de interviews.•NeemhetWerkbladBijzonderemensenmee.•Steljevragen.•SchrijfdeantwoordenophetWerkbladBijzondere

mensen.•Maakeenfotovandegeïnterviewdeoffilmhet

interview als je een vlog maakt.

Wat ga je doen: Je interviewt mensen die je bewondert.

Waarom doe je dat: Je bedenkt waarom je bepaalde mensen bewondert en je zoekt uit wat hen bijzonder maakt. Zo ontdek je wat jij belangrijk vindt en wat je wilt bereiken.

Wat stop je in je portfolio: een krant, vlog of canva ingevuld Werkblad Bijzondere mensen ingevuld Werkblad Terugkijken

Wat heb je nodig: Werkblad Bijzondere mensen Werkblad Terugkijken

Loopbaanvragen: Wat wil ik? Wie kan mij helpen? Hoe bereik ik wat ik wil?

die je bewondertGa op zoek naar mensen

LOB-TAAK Ga Op ZOEK Naar MENsEN DiE JE BEWONDErT

Tip

Neem het interview op, zodat je alle informatie

later nog eens kunt terugluisteren.

Vraag vooraf wel even toestemming.

Tip

Zorg voor een smartphone of camera met genoeg geheugen en een opgeladen batterij.

55

Maak een collage in Canva. - Download de app canva (www.canva.com). - Voeg van elke persoon minimaal één foto toe. - schrijf bij elke foto wat deze mensen bijzonder

maakt. - Voeg nog meer foto’s toe die laten zien wat

deze mensen bijzonder maakt.

stap 4: Kijk terug op je interviews.•BeantwoorddevragenophetWerkblad

Terugkijken.•Stopditsamenmetjevideo,krantofCanvainje

portfolio.

stap 3: verwerk je interviews.Jij mag kiezen hoe je de interviews verwerkt:

Maak een vlog. - Vertel wie je interviewt. - Laat zien wat deze mensen bijzonder

maakt.

Laat bijvoorbeeld een stukje van het interview zien waarin iets bijzonders verteld wordt.

Maak een voorpagina van een krant. - Gebruik één van deze websites of knutsel

zelf een krant. Zelf krant maken (www.zelfkrantmaken.nl) Happie days (www.happiedays.be/nl/) - Maak duidelijk wie je hebt geïnterviewd. - Vertel wat deze mensen bijzonder maakt. - Geef elk artikel een pakkende titel. - Voeg van elke geïnterviewde persoon mini-

maal één foto toe.


Tumultueus NieuwsAmsterdams dagblad – eerste jaargang – nummer 1 – 12 september 2018 – en helemaal gratis!

Militairen helpen in oorlogsgebied

Soldaten vechten niet altijd, deze helpt graag een paar kinderen.

André Kuipers derde!

André Kuipers is een Nederlandse

ruimtevaarder. Hij is de derde Neder-

lander die de ruimte in ging. Kuipers

ontving meerdere prijzen.

Barack Obama steelt

de show in New York

Barack Obama was de 44e president

van de Verenigde Staten. Hij was de

eerste Amerikaan van (deels) Afrikaan-

se afkomst die president werd.

Zit hij echt in dit pak?

Cristiano Ronaldoniet goedkoop!

Ronaldo is een Portugese profvoetbal-

ler. In 2013 was hij de duurste voetbal-

ler aller tijden! Real Madrid betaalde

94 miljoen euro voor Ronaldo.

Roger Federer won bijna alles in zijn leven!

Tennisser Roger Federer komt uit Zwitserland. Federer is één van de beste

mannelijke tennissers in de geschiedenis. Hij heeft intussen meer dan 20

grandslamtoernooien op zijn naam staan, iets wat niemand hem nadoet.

Koningin MaximaMaxima Zorreguieta is de konin-

gin van Nederland. Zij is de vrouw

van koning Willem-Alexander. Ze

is van Argentijnse afkomst en heeft

de Nederlandse nationaliteit.

55

56

Werkblad Bijzondere mensen

deze persoon bewonder ik:

Mijn broer die in het hoogste elftal voetbalt.

Mijn tante die als arts op de eerste hulp werkt.

•

•

•

Waarom ik deze persoon bewonder:

Ik bewonder hem, omdat hij alles opzi j zet voor het voetbal.

Ik bewonder haar, omdat zi j levens redt van mensen.

Vragen die ik wil stellen:

1 . Wilde je alt i jd al in het hoogste elftal spelen?

2. Wat moet je doen om in het hoogste elftal te bli jven spelen?

3. Moet je weleens iets afzeggen omdat je moet voetballen?

1. Waarom ben je arts geworden?2. Wat vind ji j belangri jk in het werk

dat je doet?3. Wie bewonder ji j en waarom?

In de voorbeeldkrant en in het schema hieronder zie je wie anderen bewonderen. Denk aan mensen die iets bereikt hebben of die iets bi jzonders doen.

Tip

1

2

3

1

2

3

1

2

3


57

Werkblad Terugkijken Wie bewonder je het meest en waarom?

,omdat

Bekijk jouw vlog, krant of Canva en denk terug aan de interviews. Wat heb je in de interviews gehoord dat jij echt belangrijk vindt?

voorbeeld: Ik vind het belangrijk om doorzettingsvermogen te hebben.

Bedenk wat jij wilt bereiken of doen.

voorbeelden:• ergens heel goed in zijn• een bekende Nederlander worden• iets voor een ander doen

Bedenk wat je moet doen om dit te bereiken.

a

b

c

d


58

LOB-TAAK DOE iETs VOOr NiETs

stap 3: doe iets voor niets.•Houdjeaandeafspraken.Zorgdatjeoptijdbent

en neem de spullen mee die je nodig hebt.•Maakaantekeningen,foto’sofkortefilmpjesvoor

de verwerkingsopdracht.

stap 4: verwerk je ervaringen.Je mag kiezen hoe je je ervaringen met vrijwilligerswerk verwerkt:

Maak een vlog. Maak tijdens het vrijwilligerswerk korte filmpjes en plak die later achter elkaar. Gebruik daarvoor bijvoorbeeld iMovie (www.apple.com/imovie) of splice (www.spliceapp.com). Let op: vraag altijd eerst toestemming om te filmen.

in je vlog:○ -verteljewatjedoetenvoorwie;❏ - vertel je wat je het leukste vindt aan je klusje en

waarom; - stel je een vraag aan degene die je helpt.

stap 1: Zoek iemand die hulp kan gebruiken.•Bedenkwiejekunthelpen.•Bedenkwatjevoordiegenekuntdoen.•Weetjegeenklusje?Vraagjeouders/opvoeders,

docent of klasgenoten om tips.

stap 2: Bereid je voor.•Maakeenafspraak.Bel,e-mailofgalangsbijde

persoon of organisatie die je wilt helpen.•VuldeafsprakenophetWerkbladVoorbereiding

in.•Maakeenplanvanaanpak.VulhetPlanvan

aanpak op het Werkblad Voorbereiding in.•Kiesalvasteenverwerkingsvormuitstap4.Kies

je voor een vlog of fotostrip? Neem dan je camera of smartphone mee.

Doe iets voor niets

Wat ga je doen: Je helpt anderen met vrijwilligerswerk.

Waarom doe je dat: Met vrijwilligerswerk doe je iets voor een ander zonder er geld voor te krijgen. Zo help je anderen en ontdek je wat je leuk vindt en waar je goed in bent.

Wat stop je in je portfolio: een vlog, fotostrip of verslag ingevuld Werkblad Terugkijken

Wat heb je nodig: Werkblad Voorbereiding Werkblad Terugkijken

Loopbaanvragen: Wie ben ik en wat kan ik? Wat wil ik? Wat voor werk past bij mij?

Vrijwill igerswerk doe je om anderen te helpen. Je krijgt er geen geld voor.

voorbeelden:

De hond uit laten voor de buurvrouw.Schoonmaken bij de kinderboerderij.De krant voorlezen bij een bejaardenhuis.

59


Maak een fotostrip. Maak tijdens het vrijwilligerswerk foto’s en maak daar een strip van.

- Laat zien in welke volgorde je de activiteit gedaan hebt.

- schrijf bij de foto’s korte beschrijvingen. Denk aan: wat vond je leuk, wat vond je moeilijk, hoe ging het?

Schrijf een verslag. Beschrijf wat je hebt gedaan en hoe. Vertel ook hoe je het vond om iets voor niets te doen. Maak een verslag in Word.

stap 5: Kijk terug op je vrijwilligerswerk.•BeantwoorddevragenophetWerkbladTerug-

kijken.•Stopditsamenmetjevlog,fotostripofverslag

in je portfolio.

60


Werkblad Voorbereiding

Afspraken

Bij wie:

Waar:

Wanneer:

Hoe laat:

Wat ga je doen:

Hoe ga je dat doen:

Wat moet je meenemen:

•

•

•

•

•

plan van aanpak

• Wat ga je doen: Ik ga boodschappen doen voor mijn buurman.• Hoe ga je dat doen: Ik bel bij hem aan en vraag of hij een boodschappenli jst je voor mij heeft. Ook vraag ik geld om de boodschappen te betalen. Dan ga ik boodschappen doen en breng ik de boodschappen terug naar mijn buurman.

• Wat moet je meenemen: Het is handig als ik een boodschappentas meeneem.

61


Wat vond je het leukst aan je vrijwilligerswerk?

Waarom vond je dat het leukst?

Welke beroepen passen bij dit vrijwilligerswerk? Noem er drie.

1.

2.

3.

Zou je vaker iets voor niets doen? Waarom wel of niet?

Wat heb je geleerd over jezelf van deze activiteit?

Wat heb je geleerd over anderen van deze activiteit?

a

b

c

d

e

f

Denk aan de beroepen die je om je heen hebt gezien. Heb jij voorgelezen in een bejaardenhuis? Daarbij passen bijvoorbeeld de beroepen verpleger, receptionist en huisarts.


62

LOB-TAAK MaaK EEN MOODBOarD OVEr JEZELF

stap 3: Maak een moodboard.•Kiesuitjouwverzameldespullenfoto’s,

tekeningen, woorden en patronen die bij je passen. Bijvoorbeeld:

- foto’s van belangrijke gebeurtenissen in jouw leven

- een plaatje over je hobby❏ - woorden die bij jouw kwaliteiten passen❏ - een plaatje van wat je later wilt worden•Zetditinjouwdigitalemoodboardofplakhet

op papier.

stap 4: Kijk terug op jouw moodboard.•BeantwoorddevragenophetWerkblad

Terugkijken.•Stopditsamenmetjemoodboardinje

portfolio.

stap 1: denk na over je moodboard.•Bedenkwelkesfeerjouwmoodboardmoet

uitstralen. Dat doe je met deze vragen: - Welke soort kleuren gebruik je?

(helder, zacht, donker, licht, warm, koel) - Welke vormen gebruik je?

(rond, hoekig, natuurlijk) - Hoe organiseer je jouw moodboard?

(netjes, rommelig, per thema, op kleur) - Welke elementen gebruik je?

(woorden, plaatjes, tekeningen, patronen, foto’s)

stap 2: verzamel de spullen die je nodig hebt.•Bepaalofjejouwmoodboarddigitaalofoppapier

maakt.•Verzameldespullendiejenodighebt.Werkje

digitaal? Gebruik dan bijvoorbeeld de tool canva (www.canva.com). Werk je op papier? Verzamel dan kranten, tijdschriften, folders, enzovoort. Neem een stuk stevig papier (a3 of a4) als ondergrond.

Wat ga je doen: Je maakt een moodboard over jezelf.

Waarom doe je dat: Zo denk je na over wat bij je past, wat je leuk vindt en wat je wilt.

Wat stop je in je portfolio: je moodboard ingevuld Werkblad Terugkijken

Wat heb je nodig: Werkblad Terugkijken Loopbaanvragen: Wie ben ik en wat kan ik? Wat wil ik?

over jezelfMaak een moodboard

Een moodboard over jezelf is een soort reclameposter. Het laat zien wie ji j bent en waar je van houdt. Je maakt een moodboard met foto’s, woorden, patronen, enzovoort.

63


Vliegen, vliegtuig, piloot,

badminton, gitaar, dj, fietsen, eigen YouTube-kanaal,

skaten, mijn opa, verhalen schrijven, voetbal...

Samen eten en lekker lachen

Niemand is perfect,Totdat je verlie fd wordtNiemand is perfect, totdat je verlie fd wordt

64



Beschrijf jouw moodboard in twee zinnen.

Wat is voor jou het belangrijkste op je moodboard?

Wat zegt dit over jou?

Waaraan kun je zien dat het moodboard over jou gaat?

Wat valt meteen op aan jouw moodboard?

Wat vind je mooi aan jouw moodboard?

a

b

c

e

f

d

65

Het Nederlandse onderwijs 66

Jouw toekomst 67

Toekomstwijzer

Je zit nu op de middelbare school. De eerste grote keuze heb je al gemaakt ! Maar wat kun je hierna doen? En hoe werkt dat nou eigenli jk, die vervolgopleidingen na de middelbare school? Die informat ie vind je in deze Toekomstwijzer.

+

+

65

66

onderwijsHet Nederlandse

Je niveau op de middelbare school

Waarschijnlijk heb je op de basisschool een advies gekregen. Dat niveau doe je nu op de middelbare school. past dit niveau niet bij jou? Dan kun je in overleg met je ouders/opvoeders en mentor soms doorstromen naar een hoger of lager niveau.

Na de middelbare school

De drie bekendste richtingen die je na de middel-bare school kunt doen zijn mbo, hbo en wo. Maar wat betekent dat eigenlijk?

• Middelbaar beroepsonderwijs (mbo): een mbo-school (bijvoorbeeld een roc). Je leert een beroep. Dat doe je vooral met praktijklessen. Na je opleiding kun je dat beroep uitoefenen. Je wordt bijvoorbeeld kapper, lasser of fotograaf.

• Hoger beroepsonderwijs (hbo): de hogeschool. Hier leer je een beroep of beroepsrichting. Dat doe je met theorielessen en één of meer stages. Je wordt bijvoorbeeld leraar, journalist of verpleegkundige.

• Wetenschappelijk onderwijs (wo): de universiteit. Je leert vooral onderzoek doen. Of een beroep waarbij onderzoek belangrijk is. Dat doe je vooral met theorielessen. Je wordt bijvoorbeeld bioloog, taalkundige of filosoof.

+ TOeKOMSTWiJZer HET NEDErLaNDsE ONDErWiJs

Je bent net begonnen met de middelbare school. Het duurt dus nog wel even voordat je gaat studeren! Maar welke weg moet je afleggen om te doen wat jij wilt? dat lees je op deze pagina.

SCHOOLBASIS

niveau

duurt

Vervolg-opleiding

gym/vwo

universiteit hbombo

niveau 4mbo

niveau 3mbo

niveau 2

mbo entree

niveau 1

6 jaar 5 jaar 4 jaar 4 jaar 4 jaar 4 jaar 5 of 6 jaar

havo vmbo-t vmbo-g vmbo-kb vmbo-bbpraktijk-onderwijs

(pro)

Wil ji j een vervolgopleiding van een hoger niveau doen? Dan moet je eerst nog een paar jaar naar school. Voor een vervolgopleiding van lager niveau kun je je alt i jd aanmelden.

67

Jouw toekomst

+ TOeKOMSTWiJZer JOuW TOEKOMsT

Jouw toekomst ligt nog helemaal open. Waar droom jij van? Welke mogelijkheden zijn er? Wat wil jij later doen? in deze mindmap verzamel jij alle dromen voor de toekomst.

Waar droo m jij van?

doorstuderen

Reizen

hobby

Werken

WoHbo

Mbo

Bijbaant je

Korte vakant ieTopsport

MuziekYouTube

Vrijwilligerswerk

Lange reis

Eigen bedrijf

68

+ TOeKOMSTWiJZer JOuW TOEKOMsT

Waar droo m jij van?

68

69

BEGrippENLiJsT

Begrippen en definitiesBeroepskenmerkBelangrijk kenmerk van een beroep. Bijvoorbeeld waar, wanneer, waarmee en met wie je werkt.

HoogtepuntenErvaringen die jij superleuk vindt of waar je erg trots op bent.

KeuzestijlDe manier waarop je keuzes maakt. Je keuzestijl kan verschillen per situatie.

LOBLOB is een afkorting van LoopbaanOriëntatie en -Begeleiding. Bij LOB denk je na over jouw toekomst.

Loopbaandossierin een loopbaandossier hou je bij wat je allemaal hebt gedaan bij LOB.

Loopbaanvragen De vijf vragen die je helpen om keuzes te maken voor je toekomst: 1. Wie ben ik en wat kan ik? 2. Wat wil ik? 3. Wat voor werk past bij mij? 4. Wie kan mij helpen? 5. Hoe bereik ik wat ik wil?

MoodboardEen soort poster met plaatjes, woorden, kleuren, patronen, enz. die een sfeer of gevoel laten zien.

netwerk Jouw netwerk bestaat uit alle mensen die jij kent.

VrijwilligerswerkWerk waar je niet voor betaald wordt. Vaak doe je dit om anderen te helpen.

b

7070

LesDe lessen helpen je antwoord te geven op de

vijf loopbaanvragen.

Thuisopdrachtiedereen kiest op een andere manier. Met

een thuisopdracht ontdek je hoe de mensen

om jou heen te werk gaan. Ook helpen ze je

met de loopbaanvragen.

LOB-takenMet een LOB-taak doe je nieuwe ervaringen

op. Dat helpt je om antwoorden te vinden op

de loopbaanvragen.

Toekomstwijzerin de Toekomstwijzer lees je alles over het

Nederlandse onderwijs.

Begrippen Belangrijke woorden zijn geel gemarkeerd.

Je komt de uitleg van de woorden tegen in

de informatieblokken. Ook vind je ze in de

begrippenlijst achterin het boek.

informatie in de lessen vind je informatie en tips die

handig zijn bij het maken van de opdrachten.

i

Colofondit is een uitgave van Tumult,

onderdeel van:

Antwoordnummer 47563

1070 We Amsterdam

Tel. 020 - 421 51 29

[email protected]

www.tumult.nl

iSBn: 978-94-6114-341-9

©Tumult, 2018

Alle rechten voorbehouden

Foto cover:Fotolia

Overige beelden:Flickr.com / pixabay.comTechniekbeeldbank.nu / Freepik.comFotolia / stocksnap.io

Op mijn.tumult.nl vind je extra’s, zoals filmpjes en handige formulieren.

Auteurs

sandra Huigen

Martina Nieuwenhuis

Veerle van pinxteren

suzanne Heuvelmans

petra Jonker

Nadia spaan

Elin sleebos

eindredactie

Valerie van der Klift

Vormgeving

Miek saaltink en Michel Backus

OEr ontwerp (www.oer-ontwerp.nl)

Tumult

in de brugklas

9 789461 143419

ISBN 978-94-6114-341-9

LOB dossier - tumult.nl · Inleiding Les Wat is LOB? 4 Thuisopdracht 7 Wie ben ik en wat kan ik?...

Documents

Transcript of LOB dossier - tumult.nl · Inleiding Les Wat is LOB? 4 Thuisopdracht 7 Wie ben ik en wat kan ik?...