De Bundel van het jaar.

Nu in de Boekhandel.VWO 4 Nederlands/Literatuur: Project poëzie

samenstelling bloemlezing

groepsleden:

Willem Linders

Martijn Baaten (voorzitter)

Pepijn de Kok

OPDRACHT 1

PepijnWillem Martijn

Maakt het wat uit: Siegfried Sassoon.

Na de tunnel: Benno Barnard Breng mij thuis Psalm 126 (David de bijbel)

In vlaamse Velden De bruidegom: Gerrit Achterberg

Pogrom (Ed hoornik)

Heb ik nooit Gerrit Kouwenaar Ik moet spoedig naar de Balearen: Jean Paul Franssens

Van de zee (Willem de kloos)

Daglicht Judith Herzberg Een ander land: Ad Zuiderent Ote (Jan Hanlo)Martijn

Ote Jan Halo

Het gedichte ote van Jan halo herinnert mij aan een grappige liedje. Ik was erg gestrest, omdat ik een project voor morgen af moest maken en mijn teamleden niks hadden gedaan. Mijn moeder had een carnavalskraker gevonden. In dit liedje gingen mannen in een fanfare rondlopen opzoek naar een vogel genaamd de kneu, terwijl ze dit deden zeiden ze telkens kneu kneu kneu. Dit was heel grappig en zorgde ervoor dat ik minder stress had. Daardoor werd ik weer vrolijk en kon het project afmaken. Verder is het een modern gedicht dat nergens op lijkt te slaan maar toch wel een boodschap heeft. Namelijk dat een gedicht ook vrolijk en niet altijd saai hoef te zijn.

De zee van Willmes Kloos,

Het gedicht zee van Willmes Kloos, herinnert mij aan de zee, Ik houd erg van de zee, mijn moeder komt uit Zeeland vaak gaan wij dus kijken naar de zee. Deze is soms woest en soms kalm. Ik vond dit gedicht heel goed passen bij de eigenschappen van zee, daarom raakte me dit een beetje. Ik zie ook mezelf in de zee. het gedicht zegt ook ‘’ zijn ziel weerspiegelt ziet’’, daarom vond ik dit gedicht heel erg op mij slaan, verder is de rijm erg passend.

Pogrom Ed Hoornik

Het gedicht pogrom van Ed Hoornik deed mij denken aan de Jodenvervolging, maar ook aan discriminatie en racisme in het algemeen. Vroeger werd ik uitgelachen om mijn slechte motoriek. Daarom weet ik een beetje wat het is om anders te zijn. Ik zelf weet natuurlijk niks af van vervolgen maar ik weet wat het is om anders te zijn. Daardoor vind ik het erg zielig waarom dit gebeurt is raakt mij dit, verder heeft het gedicht een goede verborgen boodschap.

Psalm 126 (david??)

Psalm 126 breng mij thuis. Doet mij denken aan thuis, een plek waar ik vrij kan zijn en mezelf en alles kan wat ik wil waar ik veilig ben. Dit is een goede plek en daar houd ik van. Daarom raakt dit gedicht mij daarnaast ben ik ook nog gelovig dus is het helemaal mooi. en heeft het een dubbele betekenis en aparte rijm.

Pepijn

Daglicht van Judit herzberg.

Het gedicht doet mij denken aan mijn ochtendritme ik ben altijd laat en chaotisch tot stress van mijn ouders. Vaak is het haasten en vergeet ik iets. Vooral de regel’’ hoewel misschien komt het tenslotte nog wel in orde’’ vind ik bij mij passen ik doe mijn best en ondanks alles kom ik toch op tijd op school.

in vlaamse velden

Het gedicht in Vlaamse velden doet mij denken aan mijn bezoek aan Ieper. ik vond toen een klaproos speldje. Die ik op mijn hoed plakte en sindsdien vind ik het dragen van hoedjes leuk. Het was toen een leerzame dag die mij veel leerde over hoe wreed oorlog is iets wat ik nooit zal vergeten.

heb ik nooit van Gerrit Kouwenaar.

Het gedicht deed mij denken aan blijven vechten en niet opgeven. Iedereen zegt tegen mij geef nooit op blijf vechten. Dit doe ik dus ook en hierdoor kan ik veel bereiken. De regel’’ ondertussen beet de kou mij was de zon een dag vol wespen was het brood niet zout of zoet en de nacht zwart naar behoren of wit van onwetendheid’’. Hierin zie ik dus blijven doorgaan geef niet op zo bereik je meer.

Maakt het wat uit naar ‘’Does it matter ‘’ van Siegfried Sassoon.

IK heb dit gedicht gekozen, omdat het erg uniek is in de manier waarop het repetitie gebruikt.

Door telkens dezelfde zinopbouw te herhalen maar het ‘’’verhaal’’ op te bouwen wordt alles relatief gebracht, omdat het steeds erger word is het contrast tussen het begin en het einde heel groot.

Het brengt ook aan het licht op de manier hoe mensen veteranen behandelen.

Veel veteranen hebben mentale problemen zoals PTSD, nadat ze terugkomen van de oorlog, maar naar de therapeut toegaan wordt vaak op neergekeken.

Het geeft ook aan hoeveel mensen opofferen voor de oorlog, of zelfs doodgaan.

Deze gruwelijke dingen worden verteld alsof niet-veteranen praten tegen veteranen, terwijl die niet de problemen in kunnen zien.

Het geeft ook goed aan hoe al deze dingen allemaal bij 1 persoon kunnen gebeuren, terwijl er miljoenen mensen in de oorlog doodgaan of verwond raken.

Willem

Bruidegom door Gerrit Achterberg.

In principe vind ik fietsen erg leuk. Het is zelfs een van mijn meest favoriete vrijetijdsbestedingen. Het fietsen naar school vind ik echter ondertussen stukken minder leuk. Ik ben namelijk op de fiets naar school afgelopen winter gestalkt en dat zorgde ervoor dat ik iedere dag met tegenzin de fiets opsprong. Het weer, dat in de winter erg koud en neerslagachtig kan zijn, hielp daar niet aan mee.

Alleen het laatste gedeelte van het gedicht, waar de titel naar wijst, begrijp ik niet echt. Het staat dan buiten mijn verklaring over het gedicht.

Na de tunnel Benno Barnard.

Ik moet gewoon eerlijk zijn: ik vind de middelbare school niet echt leuk. Daar is niks aan te veranderen en dat heeft ook eerder te maken met de middelbare school. Het stalken waar ik het bij mijn vorige gedicht aan had heeft daar ook zijn steentje aan bijgedragen. Ik kijk wel uit naar de universiteit, waar ik me eindelijk volledig op één vak kan focussen zonder ‘’ onnodige’’ extra vakken te hebben. Dat klinkt natuurlijk veel idealer dan dat het is, maar zo zit het in mijn hoofd en zo zal het er ook blijven. Het eind van de middelbare zie ik toch wel een beetje als licht aan het einde van de tunnel, wat de connectie met dit gedicht is.

Ik moet nu spoedig naar de Balearen Jean Paul Franssens & een ander land Ad Zuiderent

Deze twee liggen dicht bij elkaar, omdat ze allebei naar hetzelfde verwijzen. Ik wil namelijk heel graag na mijn examen op vakantie naar Hongkong, Japan en Taiwan. Het speelt nu al een grote rol in mijn hoofd, ik denk er iedere dag meerdere keren aan. Het zou een symbolische einde van mijn tijd op de middelbare moeten worden, met allemaal symbolische muziek en films die ik heb uitgekozen.

Deze gedichten gaan allebei over vakantie en de verlossing die dat kan geven. bij ik moet nu spoedig naar de Balearen gaat het ook in het bijzonder over het vergeten van dingen die je hebt verlaten.

(zoals oude vrienden van de basisschool). en het niets meer te vrezen hebben van mens en dier (geen gestalk)

Gekozen gedichten van ons allemaal

1. Wat maakt het uit Anonieme soldaat2. Een ander land Ad zuiderent3. Ik moet spoedig naar de Balearen Jean Paul Franssens4. De bruidegom Gerrit achterberg5. Na de tunnel Benoo Barnard6. oote Jan Hanlo7. van de zee Willem de Kloos8. Pogrom Ed hoornik9. Ik heb nooit Gerrit Kouwenaar10. Breng mij thuis (bijbel psalm (david??)11. In vlaamse velden Anonieme soldaat12. daglicht Judit Herzberg

Gedichtenanalyse Willem Linders: gedicht 1

Ik moet nu spoedig naar de Balearen door Jean-Paul Franssens

Ik moet nu spoedig naar de BalearenDe eilanden doorkruisen op een ezelDe kleine baaien zoekenEn de meisjes paaienDe harde korrels voelenAan mijn voeten

Ik moet nu spoedig naar de BalearenAlles vergeten wat mij heeft verlatenDe warme zon zal mij van al mijn pijn genezenNog eenmaal kan ik dan gelukkig wezen

Van mens en dier heb ik niets meer te vrezenWant God kan mij niet eeuwig vervloeken

1. ParafraseIk denk dat het gedicht gaat over iemand die op vakantie wilt naar de Balearen om zijn normale leven te vergeten. Dat wordt redelijk duidelijk uitgedrukt in de tekst.

2. AnalyseHet gedicht is een vrij vers. Zo zijn er rijmende regels, maar niet alle zinnen rijmen op andere regels. Het gedicht is modern en er is dan ook geen duidelijk metrum te herkennen in de tekst. Je zou dan dus kunnen zeggen dat er de hele tijd antimetrie in de tekst zit. In de tekst wordt antimetrie gebruikt om verschillende onderdelen van een opsomming (bijv. de eilanden doorkruisen op een ezel/de kleine baaien zoeken) op zichzelf krachtiger te laten klinken. Al is er geen rijmschema, de twee strofen zijn even lang en dus regelmatig ingedeeld.

Voorbeelden van beeldspraak in de tekst:‘De warme zon zal mij van al mijn pijn genezen’ De zon kan niet letterlijk zelf pijn genezen.‘Want God kan mij niet eeuwig vervloeken’Of dit beeldspraak is, hangt ervan af of de schrijver christelijk was of niet. Als hij christelijk was, betekent dit waarschijnlijk dat hij echt dacht dat God hem had vervloekt, als hij dat niet was, is het een voorbeeld van beeldspraak.

De harde korrels kan als een paradox worden gezien, omdat zant over het algemeen zacht aanvoelt. De laatste drie regels van strofe één zijn een opsomming. Beide strofes beginnen met Ik moet nu spoedig naar de Balearen, een voorbeeld van een parallellisme. De warme zon is een voorbeeld van een pleonasme.

3. InterpretatieHet gedicht is er een van het open soort. Het kenmerkt zich door in de eerste strofe fysieke dingen, die de schrijver in de vakantie wilt doen, en in de tweede juist de mentale staat, waarin hij zich wilt verkeren tijdens de vakantie, te beschrijven. Dat geeft twee redenen om naar de Balearen te gaan en dus ook meer diepte en betekenis aan het gedicht. De titel zet de toon en is ook de kernzin van het gedicht. De beeldspraak geeft extra inzicht in de mentale staat van de dichter en de stijlfiguren moeten de lezer onder de indruk maken. Online stond verder niks bijzonders over Franssens om dit gedicht nog beter te begrijpen. Mijn definitieve interpretatie is niet veranderd.

4. BeoordelingDoor de betekenis doet het gedicht me iets. Ik zie mijn (hopelijke) vakantie in Oost-Azië in 2020 ook als een soort van verlossing van de moeilijkheden van de middelbare school. Het feit dat de dichter zowel fysieke als mentale redenen geeft, waardeer ik zeer aan dit gedicht.

Gedicht 2

Na de tunnel door Benno Barnard

De tunnel draagt zonder te dragen, zoals ideeën doen met vragen, onnoemlijk veel dood gewicht. Een schemering, om rechtdoor te bewegen. Het gaat het zoeken tegen, het ingewikkelde van een gedicht.

Na kilometers van vergeten stromen mijn ogenvol bergen, horizonhoge herinnering, nietoverheen te komen. Weer in de dag, ben ikminutenlang leerling van mijn gezichtsvermogen.

Kan ik de landschappen onthouden, de echte ende daaraan analoge? Waar is alles in mij? Waar ik,waar jij? Licht is het lastige van duisternis.

1. ParafraseIk denk dat de ik-persoon in dit gedicht in een depressie zit. De tunnel zou deze depressie kunnen voorstellen en er wordt ook op huilen gehint. Ook stelt hij aan het eind van het gedicht een aantal levensvragen.

2. AnalyseIn dit gedicht is er sprake van halfrijm. Hierbij hebben niet alle zinnen echter weer een half rijmende andere zin. Er zit niet een regelmatig metrum in dit gedicht. In bijna iedere zin zit een enjambement, wat hier voor een mini-cliffhanger zorgt: de lezer gaat zich afvragen wat het onderwerp van een zin dan doet. De strofe-indeling is onregelmatig.

Er is in dit gedicht veel sprake van beeldspraak:

De tunnel…dood gewicht is hier waarschijnlijk beeldspraak voor depressie, dat iets nutteloos draagt (Veel dood gewicht). Weer in…mijn gezichtsvermogen kan slaan op het huilen wat in de zin voor deze zin wordt beschreven.De daaraan analoge betekent hier de neppe landschappen.

Dragen zonder te dragen is een tegenstelling, evenals de echte en de daaraan analoge en licht is het lastige van duisternis. ‘Waar ik, waar jij?’ kan als een opsomming worden gezien.

Bij de eerste twee strofes bestaat de eerste zin uit drie zinsdelen waarvan de laatste altijd zonder persoonsvorm is. Dit is een voorbeeld van parallellisme.

3. InterpretatieDit gedicht is gesloten. Dit komt doordat er veel beeldspraak wordt gebruikt in het gedicht. Kenmerkend voor de vorm van dit gedicht is dat sommige zinnen niet op normale zinnen lijken. Dit draagt bij aan het gesloten karakter van het gedicht. Het feit dat er ‘Na de tunnel’ staat en niet gewoon ‘de tunnel’ laat sterk lijken dat de dichter verlangt naar de situatie na de tunnel, wat sterk op depressie lijkt. De beeldspraak hint ook vaag op depressie. De stijlfiguren proberen dit onduidelijker te maken voor de lezer. De dichter stond erom bekend om pessimistisch in zijn gedichten te zijn, met Engelse dichters uit het Interbellum als inspiratie. Dit bevestigt meer of minder mijn vermoedens dat het gedicht over depressie gaat. Ik heb dan ook geen wijzigingen aan mijn interpretatie.

4. Beoordeling

Opnieuw ligt de emotionele verbinding tussen mij en het gedicht in de betekenis en dat op dezelfde manier als bij het vorige gedicht. Zowel moeilijk als origineel aan het gedicht is dat de zinsconstructie niet helemaal kloppend is, met opzet, maar dat de betekenis er nog steeds uit te lezen is.

Waarschuwen ( de joden gaan ten onder) (de nazi`s komen naar ons land toe).

Pogrom (Steenen 1938).

Is dat de maan, die naar het laatst kwartier gaat,of een gelaat, omgord door walm en vlam?Waar is Berlijn, en waar de Grenadierstraat?– Vluchtte de jongen, toen de bende kwam?

Is dat zijn schim, die daar voor de rivier staat,is dit het water dat hem langzaam nam,is dit de Spree, en dat de Grenadierstraat?– Het is de Amstelstroom, ’t is Amsterdam.

Op ’t Rembrandtsplein gaan de lantarens branden,over de daken sproeit een lichtfontein.– Ik druk mijn nagels dieper in mijn

handen.

De Jodenbreestraat is een diep ravijn;ik zie mijn schaduw dansen op de wanden.– Het is maar tien uur sporen naar Berlijn.

Gedichten analyse Martijn Baaten

Pepijn de KokMevrouw SchrauwenNederlands

Gedichtsanalyse Het maakt niet uit

Het maakt niet uitWat maakt het uit? Je benen verliezen? De mensen zijn eens zo attent,En jij moet maar doen of het wentDat zij, voor ze dansen of jagen gaanEen omelet met spek achter hun kiezen slaan

Wat maakt het uit? Het gemis van je zicht?Het werk voor de blinden is hoogst excellent.En de mensen zijn eens zo attentAls jij idolaat van ‘vroeger’ praat,Je gezicht gekeerd naar het licht.

Wat maakt het uit? Die hang naar het graf?Vergeet het toch en vreet, zuip je ziek en wees blij.Geen mens die zal zeggen: ‘Hij heeft ze niet op een rij.’Men kent jou – ‘Een held!’ ‘Een goede soldaat!’Dus denk niet dat iemand er één reet om gaf.

1 – Parafrase

Het gedicht gaat over oorlogsveteranen die veel kwijtraken door de oorlog, maar dat niet-veteranen daar niet veel om geven, omdat ze toch “helden” zijn.

Er word over steeds ergere dingen “Wat maakt het uit” gezegd. Het begint met een been verliezen, maar eindigt met suïcidale gedachten.

2 – Analyse

Het is een traditioneel vers, want het heeft een rijmschema, namelijk eindrijm.Er is sprake van omarmend rijm. Het is erg origineel in de manier waarop het dezelfde zin op steeds verschillende manieren weet toe te passen. Bijna elke zin eindigt op een onbeklemtoonde lettergreep.Er is sprake van antimetrie aan het einde van elke alinea, wanneer het eindigt op een beklemtoonde lettergreep.Er is een enjambement. Sommige overlopende zinnen zijn los ook 2 zinnen.Er is een regelmatige indeling, elke strofe bestaat uit 5 regels.

Er is geen beeldspraak, alles is vrij letterlijk.Het stijlfiguur is de zin “Wat maakt het uit”, die aan het begin van elke strofe herhaald wordt.

3 – Interpretatie

Het gedicht is open, het is daarin vrij klassiek.Er is veel herhaling in het gedicht, wat zorgt voor een goede opbouw.Door het stijlfiguur, “Wat maakt het uit?”, is er sprake van een unieke opbouw.De titel (Het maakt niet uit) is een antwoord op de vraag die aan het begin van elke strofe gesteld wordt (Wat maakt het uit). Het gedicht gaat over de problemen die oorlogsveteranen hebben.

4 – Beoordeling

Ik vind het een mooi gedicht, voornamelijk de manier waarop het herhaling gebruikt, en de toestand van veteranen na de tweede wereldoorlog benadert.

Gedichtsanalyse In Vlaamse velden

In Vlaamse velden

In Vlaamse velden klappen rozen open.Tussen witte kruisjes, rij op rij.Die onze plaats hier merken, wijl in ’t zwerkDe leeuweriken fluitend werken, onverhoordVerstomd door het gebulder op de grond.

Wij zijn de Doden. Zo-even leefden wij.Wij dronken dauw. De zon zagen wij zakken.Wij kusten en werden gekust. Nu rusten wijIn Vlaamse velden voor de Vlaamse kust.

Toe: trekt gij ons krakeel aan met de vijand.Aan u passeren wij, met zwakke hand, de fakkel.Houdt hem hoog. Weest gij de helden. Laat de dodenDie wij zijn niet stikken of wij vinden slaap nochVrede – ook al klappen zoveel rozen open In zovele Vlaamse velden

1 – Parafrase

Dit gedicht gaat over de begraven lijken van soldaten die zijn doodgegaan in de oorlog, en het is geschreven uit het perspectief van de dode soldaten als een collectief geheel.

Het praat over de dingen die ze meemaakten toen ze nog leefden, en over wat ze meemaken nu ze dood zijn.

2 – Analyse

Het is een vrij vers, aangezien alle strofen een verschillend aantal regels hebben.Het heeft antimetrie, niet alle zinnen hebben dezelfde metrum.Er is sprake van enjambement, meerdere zinnen lopen over in andere regels.Er is geen regelmatige indeling in de strofen, ze hebben allemaal een verschillend aantal aan regels.Er is beeldspraak, bijvoorbeeld “Wij dronken dauw”, wat staat voor dat de soldaten doodgingen, neervielen en met hun hoofd “dauw dronken”. Het stijlfiguur in dit gedicht is “Wij …”. “Wij zijn – Wij dronken – Wij kusten”.

3 – Interpretatie

Het is een gesloten gedicht, de betekenis van wat er wordt gezegd is niet op het eerste ogenblik duidelijk. Dit helpt mee met het gedicht, omdat het door letterlijke en figuurlijke dingen te combineren een speciale sfeer creëert.“In Vlaamse velden”, de titel van het gedicht, kan letterlijk en figuurlijk worden opgevat. De letterlijke opvatting is dat er dingen gebeuren in de omgeving van Vlaamse velden, maar de figuurlijke betekenis is dat er daadwerkelijk “in” de Vlaamse velden allemaal dode lichamen van soldaten liggen.De schrijver van het gedicht is John McCrae, een Canadese legerarts. Hij schreef dit gedicht na de dood van zijn goede vriend luitenant Alexis Helmer.Mijn interpretatie van punt 1 klopt, maar ik heb wel geleerd dat het op meerdere manieren kan worden opgevat.

4 – Beoordeling

Ik vindt dit een mooi gedicht omdat het aangeeft dat alle soldaten die nu dood zijn vroeger gewoon een normaal leven leden zoals jij en ik, en dat ze nu oneindig ver weg zijn van de levenden. Ik vind het gebruik van letterlijke zinnen en figuurlijke zinnen erg goed, en vind dat de achtergrond achter het gedicht ook een grote impact heeft op hoe het gedicht kan worden opgevat.