Lezers van Stavast, 9donderdag 16 april 2015

Welkom vanavond

Programma

Marcel over Rusland Kees Boele of Boeke Mariana Mazzucato Dani Rodrik Een trilemma Maar eerst, twee knipsels en een filmpje

|Boekenwurmen lezen ...

Een dinsdag-Volkskrant

Shift happens (Youtube 5:24)

https://www.youtube.com/watch?v=4pLfyDz41jE

Marcel

Kees Boele

Jonge mensen, jongeren

● desoriëntatie, té veel keuzes ● voortdurend gedeeltelijke aandacht voor …● verveling, apathie, onverschilligheid ● mentaalmoeheid

Diagnose: infobesitasDe gemiddelde westerling is er ondanks een hoger welvaartsniveau, interessanter en fysiek minder zwaar werk, betere voeding, kleding en huisvesting, niet in geslaagd om gelukkiger te worden. De positieve effecten van de welvaartsstijging lijken weg te vallen tegen meer leed als gevolg van minder harmonieuze sociale verhoudingen, in het bijzonder het verlies aan stabiliteit in gezinnen, plezier in het werk en relatie met vrienden.

Wij produceren en consumeren in het onderwijs enorme hoeveelheden informatie, maar we hebben moeite om de essentie te vinden van wat ons te doen staat. Dientengevolge verliezen we onszelf in het onderwijs in vluchtige analyses en talloze projecten en initiatieven, waarvan het maar zeer de vraag is of zij het doel van onderwijs dienen.

De enorme hoeveelheid informatie en de snelheid waarmee deze zich vermenigvuldigt en verspreidt leidt tot infobesitas, een gevoel van vol te zitten met informatie en deze niet goed meer te kunnen verwerken. Daardoor verlies je het zicht op hoofd- en bijzaken (vandaar desoriëntatie), je hebt voortdurend het idee van alles in de gaten te moeten houden (vandaar gedeeltelijke aandacht) en je bent nooit meer klaar met het verwerken van alle beschikbare informatie (vandaar mentaal moeheid).

We moeten nog een stap verder zetten. De infobesitas heeft zelf ook een oorzaak, een dieper liggende, en wel deze: onwijsheid. We hebben een gebrek aan ‘wijsheid’, een informatiefilter.

Jongeren zijn mijns inziens niet onzeker en gedesoriënteerd omdat ze de vaardigheid zouden missen om de grote hoeveelheden informatie te kunnen hanteren (dat kunnen ze beter dan de meeste ouderen), maar vooral omdat het hun (en vele ouderen trouwens ook) ontbreekt aan selectie- en onderscheidingsvermogen, een informatiefilter. Bij veel studenten is het een chaos op de harde schijf tussen hun oren,

De remedie: wijsheidTegenwoordig heeft een gemiddeld kind van vijftien jaar meer kennis van de wereld dan Socrates ooit heeft gehad. Het illustreert dat informatie of kennis nog geen wijsheid is. Vandaar altijd weer in moeilijke situaties de roep om een ‘commissie van wijzen’. Want wanneer je echt in de problemen zit, heb je niet zozeer behoefte aan extra informatie of aan meer kennis, maar aan wijsheid.

Twee soorten kennisExpliciete kennis is kennis die vastgelegd kan worden in procedures, formules, schema’s, handboeken en modellen.Men zou het ook ‘geconceptualiseerde informatie’ kunnen noemen. In het onderwijs wordt hier nog steeds sterk de nadruk op gelegd. Leerlingen en studenten moeten formules en modellen beheersen en deze kunnen reproduceren en toepassen. Je moet ze ‘kennen’. In onze westerse cultuur zijn we vooral goed in het hanteren van deze expliciete kennis.

Impliciete kennis ...is een vorm van kennis die meer heeft van inschattingsvermogen of intuïtie, verkregen door middel van ervaring, oefening, gedrag, waarneming. Het is dus meer een vorm van ‘kunnen’, een vorm van gestolde ervaring en verworven kennis, die zich aftekent in het vinden van patronen in de stroom van waarnemingen die op ons inwerken en die ons nopen tot beslissingen. Het is altijd persoonlijke kennis, in tegenstelling tot expliciete kennis die men in een handboek of een systeem kan stoppen.

De kern van de zaakOnder invloed van het postmodernisme en sociaal-constructivisme gaat het in het onderwijs nauwelijks meer over het ‘waarom’ en ‘waartoe’. Ons vocabulaire verandert daardoor ook. We praten veel over ‘leren’, ‘leerprocessen’ en het ‘evidence based’ meten van indicatoren over die processen. We ‘ver-leren’ zodoende wat goed onderwijs is, zegt professor Gert Biesta met een aardige woordspeling.

drie doelen voor onderwijs

kwalificatie (je moet iets weten en kunnen),

socialisatie (je moet ingroeien in bestaande sociale, culturele en politieke ordes, tradities

en praktijken)

en persoonsvorming (het tegenovergestelde van socialisatie, namelijk de onafhankelijkheidswording ofwel het zelfstandig kunnen denken en handelen).

Je zou ook kunnen zeggen dat het onderwijs drie soorten kapitaal moet aankweken: economisch kapitaal (‘Ausbildung’), sociaal kapitaal en geestelijk kapitaal (‘Bildung’).

Als onderwijsinstellingen te weinig bezig zijn met het ‘waarom’ van onderwijs, met de echte ‘bedoeling’ van hun school, dan krijg je ‘verdraaide’ scholen, waarin de ‘systeemwereld’ (die van afspraken over hoe je moet werken, tot uiting komend in procedures en formats) de ‘leefwereld’ (die van het wat en waarom) gaat domineren.

DIKW-model

http://www.ted.com/talks/mariana_mazzucato_government_investor_risk_taker_innovator

Hella Hueck & Robert Went

RTL-journaliste (economie) Econoom (1955), WRR Twittert veel en inhoudelijk Schreven de laatste maanden vier longreads

Trilemma

Drie zaken die niet met elkaar verenigd kunnen worden. Wel twee, maar niet alle drie ● Economische globalisering ● Politieke democratie ● De natiestaat

Europa zit in een economische dip die akelige politieke gevolgen begint te krijgen.

() De malaise is een uiting van wat ik ‘het politieke trilemma van de wereldeconomie noem’: economische globalisering, politieke democratie en de natiestaat zijn uiteindelijk niet met elkaar te verzoenen.

Hooguit twee van deze drie elementen kunnen samengaan.

1. Democratie valt alleen te verenigen met nationale soevereiniteit als we paal en perk stellen aan de globalisering

2. Als we mikken op globalisering en ook de natiestaat willen behouden, moeten we de democratie laten varen. 3. En als we democratie plus globalisering willen, moeten we de natiestaat opdoeken, en streven naar meer internationaal bestuur.

De eurozone toont hoe dit trilemma werkt. De economische en politieke problemen zijn te wijten aan het feit dat de financiële integratie verder is gevorderd dan de politieke. Democratisch bestuur en economische ontwikkeling lijden onder deze wanverhouding.

Om de democratie te redden, is ofwel méér politieke integratie nodig, ofwel minder economische samenwerking. Maar de Europese leiders weigeren hier een fundamentele keuze te maken.

Uit een email van Mariet (31/3)

Inderdaad een geweldige lezing, gebracht door een leuke, kundige en temperamentvolle vrouw. Ze weet heel goed te benoemen, waar het in veel landen aan lijkt te ontbreken: een overheid die weet waar ze graag heen wil in onze 21e eeuw (een "direction") , en die "een droom" heeft. Geen droom die zo maar uit de lucht komt vallen, maar die bij velen (veelal nog) onderhuids aanwezig is, maar wel steeds vaker "op pupt" in diverse initiatieven: Maagdenhuis, broodfonds, buurtzorg e.d. Dit zou je, zoals ergens in jouw blog, "klooien" kunnen noemen, of natuurlijk "oefenen". M.a.w. het "hangt in de lucht" en er wordt van alles geprobeerd, maar er moeten mensen zijn die "het" zien, het stevig kunnen pakken en uit kunnen bouwen. Dit kan, volgens Mazzucato, bij uitstek een taak voor de overheid zijn. Mits zij ondernemend en creatief is, over een lange termijn denkt, en knappe koppen - onafhankelijk -over die droom mee laat denken.

Deze visie sluit niet alleen uitstekend aan bij die van Rutger

Bregman (utopisch denken; over het grote belang van

ideeen;

over niet "wat zal" in de toekomst, maar wat we willen),

maar zou ook het antwoord kunnen zijn op de verzuchting

die Rob Wijnberg slaakte tijdens zijn lezing in de NWE

Vorst in Tilburg, begin deze maand:

"Proberen (klooien) is mooi, maar het is niet genoeg".

De overheid kan daar iets aan doen, maar dan moet zij wel

komen met "the right narrative".

Met een andere waarheid.

Niet meer de waarheid als product, omdat deze - zoals

Wijnberg die avond ook zei - niet emanciperend is, maar

alleen behoeftes bevredigt.

Het formuleren van een nieuwe "emanciperende waarheid

voor de 21e eeuw" en daartoe initiatieven in gang zetten en

geld vrijmaken... Zouden overheden daartoe in staat zijn?

In dit verband het volgende: ik las dezer dagen op internet een voorpublicatie van de inleiding van de Nederlandse vertaling van een boek van Dani Rodrik, Turkse Harvard-econoom en hoogleraar Sociale Wetenschappen, "De globaliseringsparadox : Waarom mondiale vrijhandel, de natiestaat en democratie niet samengaan". Robert Went en Hella Hueck brachten onlangs in hun lezing "Hoeveel globalisering verdraagt de mens", bij Pakhuis De Zwijger, een kernbegrip uit dit boek ter sprake, namelijk "het trilemma". Volgens Rodrik zitten we klem in een politiek trilemma: democratie, economische integratie en nationale soevereiniteit gaan niet samen. We moeten er twee kiezen.

In de inleiding geeft Rodrik al aan waar zijn keuze naar uitgaat "democratie en nationale zelfbeschikking gaan boven hyperglobalisering" (p. 21) en "We hebben slimmere globalisering nodig, niet maximale globalisering" (p. 21). Dit lijkt me een interessant boek, omdat bovengenoemde drie begrippen momenteel inderdaad vaak op gespannen voet staan en hier waarschijnlijk eerst een oplossing voor gevonden moet worden.

Dit naar aanleiding van Mazzucato.

2.

3.

4.

Het Nieuwste cahier #2

Een rapport dat in opdracht van de provincie Noord Brabant is geschreven door de rector magnificus van de Technische Universiteit Eindhoven. Deze Jan Mengelers probeert uit te leggen hoe nu en in de toekomst regio's (zoals rondom Eindhoven) geld kunnen blijven verdienen.

Centraal daarin is dat vier partners samenkomen om 'het beste' tot stand te brengen: overheid, het bedrijfsleven (inclusief de industrie), het onderwijs én burgers. De tijd dat alleen de eerste twee 'het' samen deden is al lang voorbij. Sinds enkele decennia doet ook het onderwijs volop mee.

5 golven

5 technologische golven We zitten in de 5e Loopt rond 2015 af Dan een zesde

Pakkenproletariaat

Precariaat Guy Standing Bullshit jobs Rutger Bregman Pakkenproletariaat Klaas Mulder

Woensdag 22 april Veghel

Marcel Wissenburg Verdedigt 7 stellingen Scherpe stellingen!