Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele...

26
Leven als gelaryngectomeerde Nederlands

Transcript of Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele...

Page 1: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

Leven als gelaryngectomeerde

Nederlands

Page 2: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

4

Page 3: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

5

InhoudDEEL 1. Anatomie ................................... 4Anatomie van hoofd en hals ..........................4

Wat is een totale laryngectomie? .................5

DEEL 2. Vooruitzicht op een laryngectomie ........................................ 6Spreken ..................................................................6

Ademen .................................................................9

Reuk- en smaakzin .............................................9

Eten .........................................................................9

Hygiëne ...............................................................10

Lichaamsbeeld en relaties ............................10

Anderen zoals ik ...............................................10

DEEL 3. Het Provox systeem ................ 12Uw Provox combinatie vinden ...................12

Spreken met een Provox stemprothese ..14

Ademen door een Provox HME ..................17

Uw Provox HME bevestigen ........................18

Hygiëne ...............................................................20

Page 4: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

6

Anatomie van hoofd en halsHet strottenhoofd (de larynx)De larynx, of het strottenhoofd, is een groot orgaan in de hals. Het heeft verschillende functies, maar dient vooral om een stem te vormen en de longen te beschermen.

De stembanden (stemplooien) zijn een onderdeel van het strottenhoofd. Zij trillen wanneer u spreekt. De grootte en spanning van de stemplooien beïnvloeden de toonhoogte van uw stem.

Een ander onderdeel van het strottenhoofd is het strotklepje, dat belangrijk is voor de bescherming van uw longen. Het strotklepje is een klepje dat de luchtpijp afsluit wanneer u slikt, zodat er geen voedsel of vloeistof in uw longen kan binnenkomen. Het strotklepje heeft ook smaakpapillen en speelt zo een rol in uw eetervaring.

De luchtpijp (de trachea)De trachea, of de luchtpijp, is de luchtweg die u gebruikt wanneer u ademt. De luchtweg verbindt uw mond en neus met uw longen. De stembanden bevinden zich in het strottenhoofd, achter de adamsappel. Het strotklepje sluit de luchtpijp af wanneer u slikt.

De slokdarm (de oesophagus)De oesophagus, of de slokdarm, wordt gebruikt wanneer u eet. Voedsel en vloeistof worden via de slokdarm van de mond naar de maag geleid. De slokdarm bevindt zich achter de luchtpijp.

DEEL 1. Anatomie

Strotklepje

Stembanden

Luchtpijp (trachea)

Slokdarm (oesophagus)

Strottenhoofd (larynx)

Vóór laryngectomie

Page 5: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

7Na totale laryngectomie

Wat is een totale laryngectomie?Bij een totale laryngectomie wordt uw gehele strottenhoofd (inclusief stembanden en strotklepje) verwijderd. De luchtpijp en slokdarm worden van elkaar gescheiden. Er wordt een opening in de hals gemaakt en de luchtpijp wordt aan die opening bevestigd.

De opening heet een tracheostoma of doorgaans een stoma. Na een totale laryngectomie ademt u door de tracheostoma en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel kunt verslikken.

Bij deze operatie worden ook uw stembanden verwijderd. U zal op een andere manier leren spreken.

Luchtpijp (trachea)

Slokdarm (oesophagus)

StomaLuchtpijp (trachea)

Slokdarm (oesophagus)

Page 6: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

8

DEEL 2. Vooruitzicht op een laryngectomieNa een laryngectomie moet u zich aanpassen aan een nieuwe situatie. Maar na een tijd zult u zien dat veel zaken net als vroeger kunnen zijn: spreken, reizen, eten, fysiek actief zijn en doen wat u het leukst vindt. Veel gelaryngectomeerden kunnen blijven werken, zolang het werk fysiek niet te veeleisend is. Als u zich onzeker voelt, kunt u op veel plaatsen terecht voor advies.

Na een laryngectomie kunt u niet spreken zoals u gewend bent, omdat u geen stembanden meer hebt. Deze verandering kan traumatisch zijn voor u en uw omgeving, omdat spreken zo sterk verbonden is met uw persoonlijkheid. In staat zijn uzelf uit te drukken is belangrijk. Het is raadzaam om onmiddellijk na de operatie pen en papier bij de hand te hebben om te kunnen communiceren. Na een tijdje leert u weer te spreken. Er zijn verschillende methoden waaruit u kunt kiezen – de nu meest gebruikelijke en favoriete spreekmethode is het spreken met een stemprothese.

Spreken

Spreken met een stemprotheseTracheo-oesofageale spraak (slokdarmspraak)

Bij deze methode maakt een chirurg een opening (een zogenaamde tracheo-oesofageale punctie) tussen de luchtpijp en de slokdarm. Een klein siliconen hulpmiddel, stemprothese genoemd, wordt in de opening geplaatst. De stemprothese is een eenrichtingsklep waardoor uitgeademde lucht van de luchtpijp naar de slokdarm wordt geleid. Om te spreken ademt u gewoon uit terwijl u de tracheostoma met uw vinger afsluit. De luchtstroom uit de longen wordt dan door de stemprothese en door de keel geduwd. De lucht die door de keel wordt geleid, veroorzaakt een trilling van de weefsels in de keel. Het geluid van die trilling is uw nieuwe stemgeluid. De stemprothese zelf maakt geen enkel geluid, maar vormt gewoon een pad waarlangs de lucht uit de longen naar de keel wordt geleid. De eenrichtingsklep blijft gesloten bij het slikken, zodat er geen voedsel of vloeistof in de longen kan binnenkomen.

Stemprotheses zijn al veel jaren in gebruik. Vergeleken met andere spreekmethoden worden ze geacht de beste stemkwaliteit te produceren na een totale laryngectomie. Spreken met een stemprothese is ook betrekkelijk eenvoudig om te leren.

Een stemprothese kan worden ingebracht tijdens of zelfs geruime tijd na de laryngectomie.

Spreken zonder een stemprothese Slokdarmspraak

Deze techniek wordt soms nog gebruikt en werkt goed voor sommige mensen. De stem wordt geproduceerd door lucht in te slikken in de slokdarm en de lucht vervolgens terug omhoog te duwen. In plaats van lucht uit de longen, zoals bij een stemprothese, worden kleine hoeveelheden lucht van de mond gebruikt om te spreken. Het resulterende spreken lijkt op een oprisping. Niet iedereen is in staat deze techniek te leren en het duurt langer om ze te leren.

Spreken met een elektrolarynx

Een andere spreekmethode is een trillend elektronisch hulpmiddel, een zogenaamde elektrolarynx, te gebruiken. Dit hulpmiddel wordt gewoonlijk tegen de hals of wang geplaatst en het produceert trillingen die tot spraak kunnen worden gevormd. De door de elektrolarynx geproduceerde stem is monotoner dan de stem bij andere spreekmethoden, maar veel mensen maken gebruik van een elektrolarynx als handig alternatief.

Page 7: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

9

Page 8: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

10

Page 9: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

11

De tracheostoma, ook wel stoma genoemd, is een opening in de huid aan de voorzijde van de hals die u in staat stelt te ademen. Via de tracheostoma komt de lucht uw luchtpijp en longen binnen en verlaat de lucht uw luchtpijp en longen. Voor gelaryngectomeerden is een tracheostoma een permanente opening die wordt gebruikt om te ademen. Dit is nodig omdat de verbinding tussen de luchtpijp en de mond operatief is verwijderd. Dit betekent ook dat wanneer een gelaryngectomeerde moet worden beademd, dit via de tracheostoma moet gebeuren.

Niet-geconditioneerde lucht uit de tracheostomaVóór de laryngectomie werd de ingeademde lucht gefiltreerd en geconditioneerd in de neus en de mond voordat deze de longen binnenkwam. Dit filtreren was goed voor uw luchtpijp en longen. Na de laryngectomie ademt u door de tracheostoma, wat betekent dat de lucht direct naar de longen wordt geleid, zonder te worden geconditioneerd. Niet-geconditioneerde lucht uit de tracheostoma leidt vaak tot hoesten, slijm, kortademigheid en een gevoel van vermoeidheid.

De HME is uw kunstneusAls u echter een HME (de Engelse afkorting van Heat and Moisture Exchanger, dat betekent warmte- en vochtwisselaar), ook wel bekend als kunstneus, over uw stoma draagt, merkt u waarschijnlijk na enkele weken verbeteringen ten opzichte van het niet-gebruik van een HME. Een HME is een cassette die vóór de tracheostoma wordt aangebracht. De HME conditioneert de ingeademde lucht, net zoals uw neus en bovenste luchtwegen dat vroeger deden.

Er zijn veel redenen waarom een HME kan worden gebruikt. Goed ademen is essentieel voor uw gezondheid en heeft een aanzienlijk effect op uw dagelijkse leven. HME-gebruikers hoesten vaak minder en produceren minder slijm. Ze melden vaak ook minder angst- en depressiesymptomen, slapen beter, zijn minder moe en hebben betere sociale contacten.

Het duurt enkele weken om gewend te raken aan ademen met een HME, vooral als u gewend bent direct door de tracheostoma te ademen. Tijdens deze periode produceert u wellicht meer slijm en hoest u vaker dan vroeger. Maar als u de HME blijft gebruiken, verdwijnen de problemen en merkt u waarschijnlijk een grote verbetering. Voor optimale longrevalidatie is het raadzaam om zo snel mogelijk na de operatie een HME te beginnen te gebruiken.

Eten

Ademen

Reuk- en smaakzinUw reukzin is niet zo goed meer als vóór de laryngectomie. Dit komt omdat de reuksensoren in uw neus niet worden gebruikt wanneer u door de tracheostoma ademt. U kunt uw reukzin verbeteren met een techniek die kan worden omschreven als ‘beleefd gapen’: gapen met uw mond dicht. Als u dat doet, komt er lucht in uw neus zodat u uw reukzin mogelijk kunt herwinnen. Deze techniek helpt u ook met uw smaakzin terwijl u eet. Vraag uw zorgverlener in het ziekenhuis om meer informatie over ‘beleefd gapen’.

Na radiotherapie en/of chemotherapie is het wellicht een tijdje moeilijk voor u om te slikken. Daarnaast kan ook de operatie zelf het slikken moeilijk maken. Dit wordt waarschijnlijk beter wanneer u herstelt na de operatie. Ondertussen kunt u overschakelen op een dieet van zacht voedsel. Dit betekent in feite dat u meer vloeistof drinkt en uw vaste voedingsstoffen in een blender pureert. U moet langzaam eten, goed kauwen voordat u slikt en zorgen dat u drinkt vóór en na maaltijden. Eet vaak kleine porties door de dag heen.

Denk eraan dat het goed is de techniek van beleefd gapen te gebruiken wanneer u eet. Dit draagt ertoe bij dat uw eten beter smaakt. U kunt ook proberen uw eten meer te kruiden.

Een positieve consequentie van uw operatie is dat u zich niet langer in uw voedsel kunt verslikken. Dit komt omdat uw mond niet langer met uw luchtpijp is verbonden.

Page 10: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

12

Uw hygiënische routines zullen enigszins veranderen na de laryngectomie. U hebt nu een tracheostoma met directe verbinding naar uw longen en dat betekent dat u voorzichtig moet zijn in de omgeving van water. U moet ook op juiste wijze zorg dragen voor uw tracheostoma, zodat er geen problemen optreden met uw nieuwe hulpmiddelen. Daarnaast moeten de hulpmiddelen worden schoongehouden om naar behoren te kunnen werken.

U kunt nog steeds een douche of een bad nemen, maar u moet erop letten dat er geen water in uw tracheostoma komt. Er zijn veel beschermingshulpmiddelen die u kunt gebruiken wanneer u een douche neemt. Zwemmen in zwembaden of in zee wordt echter afgeraden, hoewel in bepaalde landen hulpmiddelen om te zwemmen verkrijgbaar zijn.

Het is belangrijk dat u uw tracheostoma schoonhoudt. Niet-verwijderde korsten kunnen een pijnlijke huid veroorzaken, waardoor het wellicht moeilijk is de hulpmiddelen te gebruiken die u nodig hebt. Was uw handen zorgvuldig vóór en na het reinigen van de tracheostoma.

Scheren kan de eerste maanden na de operatie een beetje ingewikkeld zijn. Dit komt omdat de hals vaak nog gevoelloos is na de operatie. Om te voorkomen dat u zichzelf snijdt, gebruikt u het liefst een elektrisch scheerapparaat.

Hygiëne

Na een totale laryngectomie is uw uiterlijk en spreekwijze veranderd. U kunt zich heel bewust zijn van uw stoma en stem en denken dat men u niet aantrekkelijk vindt. Gevoelens van woede en verdriet zijn natuurlijk en u hebt het recht om over uw verlies te rouwen.

Veranderingen in hoe u eruitziet, kunnen ook moeilijk zijn voor uw dierbaren, wat vervolgens weer moeilijk voor u kan zijn. Als u een partner hebt, is het goed dat u beiden openlijk over elkaars bezorgdheid spreekt. Ouders of grootouders maken zich vaak zorgen over de indruk die ze maken op een kind of kleinkind. De mensen van wie u houdt, uit de weg gaan, doet echter niemand goed. Het is belangrijk dat u een manier vindt om met elkaar om te gaan waarmee u zich op uw gemak voelt.

Door uw hals met een sjaaltje, das of kledingstuk met hoge hals te bedekken, voelt u zich mogelijk minder bewust van uw stoma. Er zijn ook sieraden verkrijgbaar die speciaal ontworpen zijn voor gelaryngectomeerden. Veel hulpmiddelen, zoals HME’s/kunstneuzen, zijn ontwikkeld om uw stoma discreter te maken en u vindt zeker een combinatie van hulpmiddelen die het best op uw behoeften is afgestemd.

Er zijn veel clubs en verenigingen waar gelaryngectomeerden elkaar ontmoeten. Veel mensen vinden deze plaatsen een goede bron van nuttig advies en nieuwe vriendschappen. Door anderen te ontmoeten die dezelfde operatie hebben ondergaan, kunt u zich wellicht sneller aan uw nieuwe situatie aanpassen.

Lichaamsbeeld en relaties

In veel delen van de wereld kunt u steungroepen voor gelaryngectomeerden of ‘voice clubs’ vinden die goede hulpbronnen zijn. Veel van deze groepen houden regelmatige samenkomsten waar u uw ideeën en ervaringen kunt delen en van anderen kunt leren. Deze samenkomsten zijn ook een goede gelegenheid om op de hoogte blijven van het recentste onderzoek, de recentste technologie en de nieuwste hulpmiddelen.

Als u niet aanwezig kunt zijn op deze samenkomsten en/of als er geen groep in uw regio is, zijn er diverse online steungroepen en -forums waar gelaryngectomeerden uit de hele wereld met elkaar contact hebben via internet. Raadpleeg uw dichtstbijzijnde Atos Medical vertegenwoordiger voor meer informatie over deze en andere steungroepen in uw regio.

Anderen zoals ik

Page 11: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

13

Page 12: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

14

DEEL 3. Het Provox® systeem

Uw Provox® combinatie vinden

Uw arts kan u helpenEr zijn hulpmiddelen die bepaalde functies kunnen vervangen die u door de operatie bent verloren. Het is zeer belangrijk dat u hulpmiddelen vindt die zorgen dat u een goede levenskwaliteit hebt. Hiervoor moet u wellicht enkele verschillende hulpmiddelen proberen voordat u helemaal tevreden bent. Dit is iets waar uw arts u bij kan helpen.

Het verbeteren van de levenskwaliteit voor gelaryngectomeerden is altijd een cruciaal aspect van het werk van Atos Medical geweest. Het Provox systeem is ontwikkeld om te voldoen aan de behoeften die u mogelijk na uw operatie heeft. Het is belangrijk een combinatie van hulpmiddelen te vinden die uw dagelijkse leven zo comfortabel mogelijk helpen maken, en u hebt mogelijk hulp nodig bij het vinden van een oplossing die het best voor u werkt. Het Provox systeem heeft een groot aantal verschillende hulpmiddelen die u wellicht niet allemaal gaat gebruiken. Het is echter belangrijk dat u weet dat het assortiment groot en gevarieerd is met het doel optimaal te voldoen aan de uiteenlopende behoeften van verschillende personen.

Vooreerst is het vinden van een individuele combinatie van stemprothese, HME en HME-bevestigingsmateriaal belangrijk voor een goede spraak- en longrevalidatie. Een stemprothese geeft u een goede stem, op voorwaarde dat uw HME goed past. Daarom is het noodzakelijk dat u uw eigen Provox combinatie vindt.

Page 13: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

15

Provox® stemprothesesProvox stemprotheses zijn zodanig vervaardigd dat er gemakkelijk lucht doorheen kan stromen. Dit kan de spreekinspanning helpen verlichten en kan de stem verbeteren. De specifieke reinigingsaccessoires zijn ontworpen voor gemakkelijk onderhoud. Lees meer over stemprotheses op pagina 14.

Onderhoud en hygiëneEen stemprothese werkt beter en gaat langer mee als deze op juiste wijze wordt gereinigd. Lees meer op pagina 20.

Provox® HME’sEr zijn verschillende modellen waaruit kan worden gekozen: voor discreet uiterlijk, handsfree spreken of fysieke inspanning; er zijn ook HME’s met virale en bacteriële filtratie. Lees meer op pagina 17.

Provox® bevestigingsmaterialen Het Provox systeem heeft veel bevestigings-materialen waarmee een HME vóór de tracheostoma wordt aangebracht. De vorm van uw tracheostoma of uw huidtype spelen een rol bij de keuze van uw bevestigingsmethode. Lees meer over de verschillende bevestigingsmaterialen op pagina 18.

Verzorging van uw huid

Het is zeer belangrijk dat u de huid rondom uw stoma goed verzorgt, vooral als u een pleister gebruikt. Zie meer over de verzorging voor uw huid op pagina 21.

DEEL 3. Het Provox® systeem

Page 14: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

16

Spreken met een stemprothese kan gemakkelijk zijn, maar er is meestal hulp nodig van een logopedist. Net zoals vóór uw totale laryngectomie, gebruikt u de lucht in uw longen en kunt u de luidheid en het ritme van uw stem wijzigen. Om te spreken ademt u gewoon uit terwijl u de tracheostoma met uw vinger afsluit. De lucht uit uw longen wordt via de stemprothese naar uw keel geduwd, waar het stemgeluid wordt geproduceerd. De stemprothese blijft gesloten tijdens het slikken om te voorkomen dat voedsel en vloeistof de longen binnenkomen.

De kwaliteit van uw stem is afhankelijk van de tonus (spanning) en soepelheid van de spieren in uw keel en slokdarm. Dit betekent dat het onmiddellijk na de operatie enige tijd kan duren voordat u een goed klinkende stem ontwikkelt, omdat uw hals en stomagebied nog gezwollen zijn. Zorg ook dat u niet te hard tegen de stoma drukt wanneer u spreekt, omdat de slokdarm hierdoor ook druk ondervindt en uw stem dan niet zo goed klinkt. Als de spanning in uw slokdarm te laag is, druk dan voorzichtig met uw vinger op uw hals, wat kan helpen om een betere stem te verkrijgen. Als algemene regel moet u te veel inspanning vermijden, omdat dit tot gespannen halsspieren kan leiden en het spreken moeilijker kan maken.

Spreken met een Provox® stemprothese

Provox® Vega™Als u een stemprothese gebruikt, is het heel belangrijk dat deze u de best mogelijke stem geeft, gemakkelijk kan worden gereinigd en het spreken zo gemakkelijk en moeiteloos mogelijk maakt. U zult ondervinden dat onze nieuwste stemprothese, Provox Vega, een van de beste stemprotheses is op deze drie gebieden. Het is de stemprothese die volgens een groot klinisch onderzoek door zowel patiënten als artsen wordt verkozen.

Andere Provox stemprotheses zijn Provox(1) en Provox2, die beide door veel gelaryngectomeerden wereldwijd worden gebruikt.

Provox® ActiValve®Provox ActiValve kan mensen helpen die vaak hun stemprothese moeten vervangen wegens herhaalde vroege lekkage door de prothese. Provox ActiValve kan ook helpen als een gewone stemprothese ten onrechte opengaat tijdens het slikken of inademen (wegens negatieve druk in de keelholte/slokdarm). Provox ActiValve is voorzien van magneten om te voorkomen dat de prothese per ongeluk opengaat.

Bestelinformatie vindt u achter in deze brochure.

Page 15: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

17

‘Sinds ik de Provox Vega stemprothese ben gaan gebruiken, is spreken zo veel gemakkelijker.’

Page 16: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

18

‘Ik maak het goed nu. Ik doe alles wat ik gewend was te doen vóór de operatie – ik doe aan sport en hardlopen, ik spreek zeer goed.’Luister naar dit verhaal op onze webpagina www.atosmedical.nl

Page 17: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

19

De HME wordt vóór uw tracheostoma aangebracht en wordt soms ook uw kunstneus genoemd. Het speciaal behandelde HME foam in de cassette zorgen dat de lucht die u inademt, warm en vochtig is. Gebruik van een Provox HME komt neer op gedeeltelijke vervanging van uw neusfunctie en is hygiënischer dan het afsluiten van de stoma met uw vinger. Om het meeste nut te halen uit de HME, is het belangrijk dat u deze altijd gebruikt, dag en nacht (24/7), net als uw neus. Mogelijk merkt u pas na meerdere weken van normaal gebruik de grote verbeteringen.

Ademen door een Provox® HME

Provox® XtraHME™Deze HME wordt geleverd in twee versies: XtraMoist voor normaal gebruik en XtraFlow voor wanneer u minder ademweerstand nodig hebt, bijvoorbeeld wanneer u zich fysiek inspant of als u nog moet wennen aan het gebruiken van een HME. Beide zijn discreet en gemakkelijk te reinigen. Het deksel kan gemakkelijk omlaag worden gedrukt wanneer u wilt spreken.

Provox® Micron HME™Provox Micron HME is geschikt voor gebruik wanneer u extra bescherming tegen virussen of bacteriën nodig hebt. Veel mensen gebruiken deze HME wanneer ze op reis zijn.

Provox® FreeHands HME™Deze HME is voor wie in staat wil zijn te spreken zonder de stoma met één hand af te sluiten. Wie beide handen nodig heeft, bijvoorbeeld op het werk, kan worden geholpen door gebruik van deze HME.

De HME neemt vocht op wanneer u uitademt. Wanneer u inademt wordt het vocht naar de luchtpijp en longen teruggebracht.

Bestelinformatie vindt u achter in deze brochure.

Page 18: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

20

De meest gebruikelijke manier om uw HME te bevestigen is met een pleister. De pleister is voorzien van een connector waarop de HME wordt aangebracht. Er zijn pleisters met verschillende kleefeigenschappen (sterker of zachter) en ook verschillende vormen. De verschillende eigenschappen maken het gemakkelijker voor u om een pleister te vinden die past bij uw huidtype en de vorm van uw hals.

• OptiDerm™, vervaardigd van bijzonder zacht en huidvriendelijk materiaal. De pleister kan worden gebruikt onmiddellijk na de operatie of voor een gevoelige huid en gaat gemiddeld 36 uur mee.

• FlexiDerm™, extra sterke pleister maar flexibeler dan de OptiDerm. Deze pleister geniet over het algemeen de voorkeur en gaat gemiddeld 48 uur mee.

• Regular™, standaardpleister. Deze gemakkelijk te verwijderen pleister gaat gemiddeld 24 uur mee.

• XtraBase®, voor diepe stoma’s met onregelmatige vorm. Deze pleister is ideaal voor wie een diepe stoma heeft of een handsfree HME gebruikt, zoals de Provox FreeHands HME.

Pleisters

Uw Provox® HME bevestigenDe vorm van uw tracheostoma of de conditie van uw huid bepaalt hoe u uw HME bevestigt. Daarnaast werken sommige typen HME’s beter met bepaalde bevestigingsmethoden. Het Provox systeem biedt een volledig assortiment bevestigingsmogelijkheden aan om u te helpen de combinatie te vinden die voor u het best werkt.

U kunt er ook voor kiezen een Provox LaryTube of een Provox LaryButton te gebruiken om de HME te bevestigen. De LaryTube wordt vaak gebruikt na de operatie en kan door andere hulpmiddelen worden vervangen wanneer uw tracheostoma volledig is genezen. De LaryButton is vervaardigd van een zacht siliconen materiaal dat kan helpen voor wie een geïrriteerde of bloedende tracheostoma heeft.

Provox® LaryTube™ en Provox® LaryButton™

FlexiDerm RoundOptiDerm Oval OptiDerm Round

Regular Oval Regular Round XtraBase

FlexiDerm Oval

Bestelinformatie vindt u achter in deze brochure.

Page 19: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

‘Mensen ontmoeten en tijd met mijn gezin doorbrengen is belangrijk voor mij. De hulpmiddelen die ik gebruik, helpen mij het leven te leiden dat ik wil.’Luister naar dit verhaal op onze webpagina www.atosmedical.nl

Page 20: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

22

Siliconen materialen in de mond en keel worden vroeg of laat blootgesteld aan gisten (candida) die normaal op deze plaatsen aanwezig zijn. Als gist begint te groeien op de klep van de stemprothese, kan het zijn dat de klep niet goed meer aansluit op de blauwe (fluorplastic) zitting. Als dit gebeurt, begint er vloeistof in uw luchtpijp te lekken bij het eten of drinken en is het tijd om uw stemprothese te laten vervangen.

Hygiëne

DouchenU kunt een douche nemen na een laryngectomie, hoewel zwemmen of baden wordt afgeraden vanwege het risico dat er water in uw tracheostoma komt. Met Provox® ShowerAid™ kunt u comfortabel douchen omdat deze douchebeschermer de tracheostoma bedekt en voorkomt dat er water naar binnenkomt. Bevestig de douchebeschermer aan de Provox FlexiDerm, XtraBase of Regular pleisters (niet gebruiken met OptiDerm) of aan een goed passende Provox LaryButton.

De stemprothese met een borstel reinigenDe binnenkant van uw stemprothese wordt gemakkelijk gereinigd met de Provox Brush. De borstel verwijdert voedsel en slijm. De prothese schoonhouden helpt deze open te houden om te spreken. Het is raadzaam de borstel altijd bij u te hebben voor het geval voedsel in de stemprothese vast komt te zitten.

We bevelen aan de Provox Brush tweemaal per dag en na elke maaltijd te gebruiken.

De stemprothese doorspoelenHet is raadzaam om de binnenkant van de stemprothese goed door te spoelen om kleine deeltjes te verwijderen. Met de Provox Flush kunt u met water of lucht doorspoelen. De Provox Flush is een goede aanvulling op de Provox Brush. Door beide te gebruiken voor reiniging blijft uw stemprothese schoon en hoeft u deze wellicht niet zo vaak te vervangen.

Stop lekken met de Provox® Vega™ PlugAls de stemprothese lekt, kunt u de Provox Vega Plug gebruiken om tijdelijk het lekken te stoppen terwijl u op een vervangende stemprothese wacht. Gebruik gewoon het uiteinde van de Provox Brush (aan de andere kant dan het borstelhaar) om de plug in de prothese te plaatsen wanneer u eet of drinkt. Spreken is niet mogelijk als de plug op zijn plaats zit. Verwijder daarom gewoon de plug nadat u klaar bent met uw maaltijd of drank om weer te spreken.

Er is ook een plug voor Provox(1), Provox2 en Provox ActiValve verkrijgbaar.

Bestelinformatie vindt u achter in deze brochure.

Page 21: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

23

HuidverzorgingHet is belangrijk dat u de huid rondom de tracheostoma op een juiste manier verzorgt. Dit helpt bij het verkrijgen van een betere afsluiting en voorkomt dat er lucht uit de tracheostoma lekt wanneer u spreekt. Op zijn beurt helpt dit u beter te ademen en te spreken. Het verdient aanbeveling uw huid als volgt voor te bereiden wanneer u de pleister verwisselt:

Remove Skin Tac Skin-Prep Provox Cleaning Towel

1. Reinig de stoma en de huid rondom de stoma met een Provox Cleaning Towel en/of water en zeep en droog het gebied volledig af.

2. Wrijf de pleister gedurende één minuut tussen uw handen om deze voor te verwarmen zodat deze beter op de huid plakt. Dit is vooral belangrijk voor de OptiDerm pleister.

3. Bescherm de huid door Skin-Prep of een vergelijkbaar product aan te brengen en het te laten drogen.

4. Verwijder het beschermpapier van de pleister. Vouw de linker- en rechterdelen van de pleister. Bevestig eerst het onderste deel, vervolgens het bovenste deel en uiteindelijk de twee zijdelen. Wanneer u de pleister aanbrengt, begint u bij het midden en werkt u naar buiten toe. Trek de huid strak, weg van de stoma, om de pleister gelijkmatig aan gerimpelde huid te bevestigen.

5. Verbeter de stoma-afsluiting door de pleister gedurende één minuut zorgvuldig en voorzichtig te masseren zodat deze beter aan de huid hecht.

Page 22: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

24

Trachea (luchtpijp)

Oesophagus (slokdarm)

Strottenhoofd (larynx)

Vóór laryngectomie

Na laryngectomie

Page 23: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

25

Handsfree spreken met een stemprothese ademen met een FreeHands HME

Spreken met een stemprotheseademen met een HME (warmte- en vochtwisselaar)

Page 24: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

26

Product Maat REFProvox ActiValve Light 4,5 mm 7150

Provox ActiValve Light 6 mm 7151

Provox ActiValve Light 8 mm 7152

Provox ActiValve Light 10 mm 7153

Provox ActiValve Light 12,5 mm 7154

Provox ActiValve Strong 4,5 mm 7160

Provox ActiValve Strong 6 mm 7161

Provox ActiValve Strong 8 mm 7162

Provox ActiValve Strong 10 mm 7163

Provox ActiValve Strong 12,5 mm 7164

Provox ActiValve XtraStrong 4,5 mm 7165

Provox ActiValve XtraStrong 6 mm 7166

Provox ActiValve XtraStrong 8 mm 7167

Provox ActiValve XtraStrong 10 mm 7168

Provox ActiValve XtraStrong 12,5 mm 7169

Provox ActiValve Lubricant (vervanging)

7149

Niet steriel, voor eenmalig gebruik. Bevat: 1 Provox ActiValve stemprothese, 1 inbrenginstrument voor eenmalig gebruik, 2 Provox Brushes, 1 Provox ActiValve Lubricant, 1 gebruikerskaart. Noodkaarten.

Provox stemprotheses

Bestelinformatie

Product Aantal REF

Provox XtraMoist HME 5 7297

Provox XtraMoist HME 30 7290

Provox XtraFlow HME 5 7298

Provox XtraFlow HME 30 7291Niet steriel, voor eenmalig gebruik (max. 24 uur).

Provox Vega Maat REF

Provox Vega 22.5Fr 4 mm 8130

Provox Vega 22.5Fr 6 mm 8131

Provox Vega 22.5Fr 8 mm 8132

Provox Vega 22.5Fr 10 mm 8133

Provox Vega 22.5Fr 12,5 mm 8134

Provox Vega 22.5Fr 15 mm 8135Steriel, voor eenmalig gebruik. Bevat: 1 Provox Vega stemprothese, 1 inbrenginstrument voor eenmalig gebruik (SmartInserter), 1 Provox Brush.

Provox2 Maat REF

Provox2 4,5 mm 7216

Provox2 6 mm 7217

Provox2 8 mm 7218

Provox2 10 mm 7219

Provox2 12,5 mm 7221

Provox2 15 mm 7224Steriel, voor eenmalig gebruik. Bevat: 1 Provox2 stemprothese, 1 inbrenginstrument voor eenmalig gebruik, 1 Provox Brush.

Provox(1) Maat REF

Provox (1) 4,5 mm 7208

Provox (1) 6 mm 7200

Provox (1) 8 mm 7201

Provox (1) 10 mm 7202

Steriel, voor eenmalig gebruik. Bevat: 1 Provox stemprothese, 1 Provox Guidewire, 1 scalpel, 1 Provox Brush.

Provox FreeHands HME 7710•1 Valve unit (behuizing) with a medium (blauwe stip) membrane•5 FreeHands HME Cassettes (7712)•2 Provox XtraBase (7265)•1 Adjustment Kit (7719)•1 Speech Valve Membrane, light (witte stip) (7713), •1 Speech Valve Membrane, strong (groene stip) (7715), •1 Cleaning and Storage Box (7718)•5 Skin-Prep tissues

Provox FreeHands HME Cassette

30 7711

Provox FreeHands Speech Valve Membrane, light, witte stip (inclusief 1 stuk 7719)

1 7713

Provox FreeHands Speech Valve Membrane, medium, blauwe stip (inclusief 1 stuk 7719)

1 7714

Provox FreeHands Speech Valve Membrane, strong, groene stip (inclusief 1 stuk 7719)

1 7715

Provox FreeHands HME Cleaning & Storage Box

1 7718

Provox FreeHands HME Adjustment Kit (1 veiligheidsschroevendraaier en 1 pincet voor de vervanging van het membraan)

7719

Provox FreeHands HME Replacement Device (Alleen klep)

7722

Provox FreeHands HME Replacement Device (Klep met light membraan)

7716

Provox FreeHands HME Replacement Device (Klep met medium membraan)

7717

Provox FreeHands HME Replacement Device (Klep met strong membraan)

7721

Provox Micron HME 5 7247

Provox Micron HME 30 7248Niet steriel, voor eenmalig gebruik (max. 24 uur).

TrachPhone 50 7704Niet steriel, voor eenmalig gebruik (max. 24 uur).

Provox HME System Lees meer over de producten op pagina 14 Lees meer over de producten op pagina 17

Provox LaryButton OD L REF

Provox LaryButton 12/8 12 8 7671

Provox LaryButton 14/8 14 8 7672

Provox LaryButton 16/8 16 8 7673

Provox LaryButton 18/8 18 8 7674

Provox LaryButton 12/18 12 18 7685

Provox LaryButton 14/18 14 18 7686

Provox LaryButton 16/18 16 18 7687

HME bevestigingsmaterialen

Provox adhesives Aantal REF

OptiDerm Oval 20 7256

OptiDerm Round 20 7255

FlexiDerm Oval 20 7254

FlexiDerm Round 20 7253

Regular Oval 20 7252

Regular Round 20 7251

Provox XtraBase 20 7265

Niet steriel, voor eenmalig gebruik.

Lees meer over de producten op pagina 18

Provox LaryButton 18/18 18 18 7688

Niet steriel, voor gebruik bij één patiënt. Maximale levensduur van het hulpmiddel: 6 maanden

OD = buitendiameter, L = lengte (mm).

Provox HME Cap matt titanium

1 stuk 7730

Herbruikbaar, niet steriel.

Page 25: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

27

Provox HME Cap matt titanium

1 stuk 7730

Herbruikbaar, niet steriel.

Accessoires voor tracheostomaondersteuning

Tracheostoma-accessoires Aantal REFProvox LaryClip 1 set:

8 stuks LaryClip, 40 stuks LaryClip Base

7669

Niet steriel, voor gebruik bij één patiënt.

Provox TubeHolder 1 stuk 7668

Niet steriel, herbruikbaar. Voor gebruik bij één patiënt.

Tracheostoma-accessoires Aantal Maat REFProvox Fenestration-Punch

1 stuk 7654

Niet steriel, herbruikbaar, steriliseerbaar.

Provox TubeBrush 6 stuks 8 mm 7660

Provox TubeBrush 6 stuks 12 mm 7661Niet steriel, herbruikbaar. Voor gebruik bij één patiënt.

Lees meer over de producten op pagina 20Accessoires voor HME bevestigingen

Provox BasePlate Adaptor 1 stuk 7263

Niet steriel, voor gebruik bij één patiënt.

Accessoires voor HME bevestigingen Aantal REFRemove 50 stuks 59403125

Niet steriel, voor eenmalig gebruik.

Provox Cleaning Towel 200 stuks 7244

(20 hersluitbare verpakkingen à 10 stuks). Niet steriel, voor eenmalig gebruik.

Skin-Prep 50 stuks 59420425

Niet steriel, voor eenmalig gebruik.

Provox Silicone Glue 40 ml 1 stuk 7720

Fles met borsteldop, niet steriel. Voor meerdere applicaties.

Skin Tac

Provox HME Cassette Adaptor 1 stuk 7246

Niet steriel, voor gebruik bij één patiënt, uitkookbaar. Bevat: 5 stuks Provox HME-cassettes XtraFlow (7298).

Stemprotheseaccessoires

Accessoires voor gebruikers

Aantal Maat REF

Provox Brush 6 stuks 4,5-10 mm 7204

Provox Brush XL 6 stuks 12-18 mm 7225

Niet steriel, herbruikbaar. Voor gebruik bij één patiënt. Gebruik de Provox Brush XL voor Provox2 van 12,5 mm en 15 mm.

Provox Flush 1 stuk 8109

Niet steriel, herbruikbaar. Voor gebruik bij één patiënt.

Provox Plug 1 stuk 7205

Provox Vega Plug, 22.5 Fr 1 stuk 8139Niet steriel, herbruikbaar. Voor gebruik bij één patiënt.

Lees meer over de producten op pagina 20

Lees meer over de producten op pagina 21

ProvoxLaryTube

Standard Fenestrated with Ring REF

LaryTube 8/27 9,5 12,0 27 7601 - - - - - - - -

LaryTube 8/36 9,5 12,0 36 7602 9,5 12,0 36 7637 9,5 12,0 36 7624

LaryTube 8/55 9,5 12,0 55 7603 9,5 12,0 55 7638 9,5 12,0 55 7625

LaryTube 9/27 10,5 13,5 27 7605 - - - - - - - -

LaryTube 9/36 10,5 13,5 36 7606 10,5 13,5 36 7640 10,5 13,5 36 7626

LaryTube 9/55 10,5 13,5 55 7607 10,5 13,5 55 7641 10,5 13,5 55 7627

LaryTube 10/27 12,0 15,0 27 7609 - - - - - - - -

LaryTube 10/36 12,0 15,0 36 7610 12,0 15,0 36 7643 12,0 15,0 36 7628

LaryTube 10/55 12,0 15,0 55 7611 12,0 15,0 55 7644 12,0 15,0 55 7629

LaryTube 12/27 13,5 17,0 27 7613 - - - - - - - -

LaryTube 12/36 13,5 17,0 36 7614 13,5 17,0 36 7646 13,5 17,0 36 7630

LaryTube 12/55 13,5 17,0 55 7615 13,5 17,0 55 7647 13,5 17,0 55 7631

ID = binnendiameter, OD = buitendiameter, L = lengte (mm).

ID OD L REF ID OD L REF ID OD L

Provox LaryTube Standard bevat: 5 HiFlow-cassettes (7241).

Provox LaryTube Fenestrated bevat: 5 HiFlow-cassettes (7241) en 1 Provox Brush (7204).

Provox LaryTube met ring bevat: 5 HiFlow-cassettes (7241), 1 FlexiDerm Oval (7254).

Deze brochure geeft slechts een overzicht van het Provox assortiment. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de Atos Medical vestiging in uw land.

Provox ShowerAid 1 stuk 7260

Niet steriel, voor gebruik bij één patiënt, uitkookbaar. Bevat: 1 Provox FlexiDerm Oval pleister (7254).

Page 26: Leven als gelaryngectomeerde - Atos Medical · en niet door uw mond en neus. Er is geen enkele verbinding meer tussen uw mond en longen, wat betekent dat u zich niet meer in voedsel

28

De producten en de deskundigheid van Atos Medical worden ontwikkeld in nauwe samenwerking met toonaangevende instituten, artsen, onderzoekers, logopedisten en patiënten overal ter wereld. Al onze claims en opvattingen zijn gebaseerd op klinisch onderzoek. Atos Medical begon al in 1987 met onderzoek en ontwikkeling van de eerste Provox stemprothese. Sindsdien hebben we er alles aan gedaan om Provox te ontwikkelen tot het beste systeem op de markt voor stem- en longrevalidatie. We blijven aanzienlijk investeren in productontwikkeling en opleidingsprogramma’s voor specialisten in keel-, neus- en oorheelkunde (KNO). Ons doel is duidelijk: Atos Medical blijft toonaangevend op het hele toepassingsgebied KNO.

Hoofdkantoor:Atos Medical ABP.O. Box 183, SE-242 22 Hörby, SwedenTel: +46 (0)415 198 00 • Fax: +46 (0)415 198 [email protected] • www.atosmedical.com

Azië-Pacific:Atos Medical AB10th FloorWorld-Wide House19 Des Voeux RoadCentral, Hong KongTel: +852 3656 [email protected]

België:Atos Medical BVBA / SPRL Koningsstraat 266 Rue Royale BE - 1210 Brussel / BruxellesTel: 02 / 218 55 50 [email protected]

Frankrijk:Atos Medical S.A.S3, rue RobinsonFR-92220 BagneuxTel: +33 1 49 08 01 [email protected]

Duitsland:Atos Medical GmbH Mülheimer Straße 3-7DE - 53840 TroisdorfTel: (0)2241 14 93 - 0 [email protected]

Nederland:Atos Medical B.V.Postbus 574 NL - 2700 AN ZoetermeerTel: 079 593 5000 [email protected]

Spanje:Atos Medical Spain S.L. C/Aragón, 208-210, 3º1ª08011 Barcelona, EspañaTel: 93 323 9196 [email protected]

Zwitserland: Atos Medical, Switzerland Seefeldstrasse 358008 ZürichTel: 044 380 60 [email protected]

Verenigd Koninkrijk:Platon Medical LtdP.O. Box 2568, EastbourneEast Sussex BN21 3HZ, Tel: 01323 431 [email protected]

VS:Atos Medical Inc.11390 West Theodore Trecker WayWest Allis, WI 53214-1135, USA Klantenservice: 1-800 217 [email protected]

©Atos Medical AB, 201106A, REF 7962NL

Welkom bij atosmedical.nl enatosmedical.bepatiënt- en productfilmpjes • verhalen van patiënten• contactinformatie voor steungroepen

voor stembandlozen• ... en nog veel meer

Provox®, Provox® ActiValve®, Provox® FreeHands HME®, Provox® XtraBase® en Provox® TrachPhone® zijn gedeponeerde handelsmerken van Atos Medical AB, Zweden. Provox® Vega™, Provox® SmartInserter™, Provox NiD™, Provox® XtraMoist™ en XtraFlow™, Provox® Micron™, Provox® HME Cap™, Provox® ShowerAid™, Provox® LaryTube™, Provox® LaryClip™ en Provox® LaryButton™, FlexiDerm™, OptiDerm™ en Provox® Regular™ zijn handelsmerken van Atos Medical AB, Zweden.

Provox®, Provox®2, Provox® Vega™, Provox ActiValve®, Provox® HME, Provox® FreeHands HME®, Provox® XtraBase®, Provox® Micron™, Provox® XtraHME™ en Provox® LaryClip™ zijn beschermd door octrooien, aangevraagde octrooien en ontwerpoctrooien en aangevraagde ontwerpoctrooien.