Les 1 Van eeuwenband naar tijdsband Naam: Klas...5e leerjaar focusthema 1 1 focusthema 1 | Kinderen...

5e leerjaar

focusthema 11

focusthema 1 | Kinderen van alle tijden

Werkkatern 1 Kinderen van alle tijden

Les 1 Van eeuwenband naar tijdsband

1 Deeeuwenband:nogevenherhalen vul aan.

- in welke eeuw leven we nu? ________________________________________________________________

- in welke eeuw is het jaar 304? ______________________________________________________________

- Wat is het eerste jaar van de vijf de eeuw? ____________________________________________________

- Wat is het eerste en het laatste jaar van de dertiende eeuw? _____________________________________

- hoe schrijf je 300 jaar voor christus verkort? _________________________________________________

in welke eeuw valt dat jaar? ________________________________________________________________

- Kleur op de eeuwenband alle eeuwen die in deze oefening zijn vermeld.

2 Detijdsband,eenopwarmertje

Kleef hier de tijdsband van je klas.

Zet de nummers van deze afbeeldingen bij de juiste periode onder de tijdsband.

Naam: Klas:

1e eeuw

1

4

2

5

3

6

2005

12e eeuw

19e eeuw

rond 10 000 v. c.

16e eeuw

C.

1e1e2e3e4e5e6e7e8e 2e 3e 4e 5e 6e 7e 8e 9e 10e 11e 12e 13e 14e 15e 16e 17e 18e 19e 20e 21e

21e eeuw

4e eeuw

401

1201 1300

300 v. c.

3e eeuw v. c.

1 42 53 6

3800

de Oudheid de Middeleeuwen de Nieuwe Tijden Onze Tijdde Prehistorie

C. 500 1500 1945

voor osvG en Go!

VERSIE LE

RAARSKAMER

5e leerjaar

focusthema 12



Les 2 Het leven van Sterke Beer en Lenige Hinde

1 HetverhaalvanSterkeBeer Wat vertelt hij zoal? vul de woordspin aan met korte, krachtige zinnen of woordgroepen.

2 Hetvuur,eenbelangrijkeontdekking Geef drie voordelen.

• _______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

• _______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

• _______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

mannen gaan op jacht


Wanneer komen de jagers terug?

wonen samen met stam

in grot naast bos aan een

beekje

Bv.

voedsel zoeken =

belangrijkste bezigheid

is gevaarlijk

goed afspreken

gevangen dier

➔ niets gaat verloren

of jagertje spelen met

namaakspeer

vlees roosteren en planten koken

lekker warm bij het vuur

vuur houdt wilde dieren op een

afstand

3800


C. 500 1500 1945

VERSIE LE

RAARSKAMER

5e leerjaar

3


3 Wiedoetwat? Kleef de prenten van het stickervel in de juiste kolom.

mannen vrouwen kinderen

4 Zwerverswordenlandbouwers vul het schema aan. Gebruik je eigen woorden of kies uit: verblijven lange tijd op een plaats - kweken

planten en dieren als voedsel - dieren leven in het wild - schuilen in grotten of tenten.

eerste mensen eerste landbouwers

gaan op zoek naar voedsel ____________________________________________________

____________________________________________________

____________________________________________________

____________________________________________________

bouwen eigen hutten met simpele materialen

zwerven van de ene plaats naar de andere____________________________________________________

____________________________________________________

____________________________________________________

____________________________________________________

- dieren worden tam gemaakt- dieren blijven bijeen door omheining - dieren helpen de mens

>

>

>

>

• Zou je in deze tijd geleefd willen hebben? ❏ ja. ❏ neen. ❏ ja, maar … leg straks uit waarom.• Ken jij dingen die verwijzen naar deze periode? vertel er meer over in de klas.

Wat denk je?

kweken planten en dieren als voedsel

schuilen in grotten of tenten

verblijven lange tijd op een plaats

dieren leven in het wildVERSIE LE

RAARSKAMER

5e leerjaar

focusthema 14



1 HetrijkvandeGriekenenvandeRomeinen We situeren. vul aan.

de oudheid is vooral de tijd van twee volkeren. eerst had je de _______________________________________ en daarna

de _______________________________________ . de Grieken bleven rond de _____________________________________________

_________________________ . het rijk van de romeinen was veel groter, tot in onze streken.

duid aan op de kaart met een letter:

- de belangrijkste stad van de Grieken, athene (a)- de belangrijkste stad van de romeinen, rome (r)- de middellandse Zee (mZ)- onze streek (o)

2 GriekseenLatijnsewoorden verbind met de juiste betekenis.

toga • • platte schijf, wordt mee gegooid als sport

tunica • • marktplein, centrale plaats in de stad

discus • • eenvoudig kleed

villa • • gebouw voor sportbeoefening

forum • • grote lap stof over de schouder gedragen als kledingstuk

gymnasium • • groot romeins huis

Extra! oudgrieks en latijn, de belangrijkste talen van de oudheid, spreken mensen nu niet meer. het zijn dode

talen. en toch kun je die straks nog altijd leren op de middelbare school. Waarom is dat zo, denk je?

________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________

Les 3 Het leven van Cornelius en Aurelia


Grieken

middellandse Zeeromeinen

- je leert zo hun ideeën en teksten kennen.

- latijn is de voorloper van moderne talen. Wie latijn kent, begrijpt die ook beter.

Wij gebruiken nog veel woorden van latijnse oorsprong.

- sommigen beweren dat je zo beter leert nadenken.

Bv.

o

r

amZ

3800


C. 500 1500 1945

VERSIE LE

RAARSKAMER

5e leerjaar

focusthema 15


3 Rijkenarm schrijf bij elk kind een belangrijke bezigheid uit zijn of haar dagelijkse leven.

Cornelius (rijk) Aurelia (arm)

4 DeGriekenenhungoden lees de tekst en markeer. Kijk naar het voorbeeld. Geef daarna de afgebeelde goden hun juiste naam.

de Grieken vereerden niet één god, maar verschillende goden tegelijk. al die goden samen vormden één grote familie. de godenfamilie woonde op olympos, de godenberg. de goden waren precies als mensen, met elk hun eigen karakter. Zo waren er goede en slechte goden. sommige goden waren zelfs getrouwd en hadden kinde-ren. Zeus was de oppergod, de bliksemslingeraar en de koning van de goden. hij had twee broers Poseidon, de god van de zee met zijn drietand, en hades, de god van de onderwereld met zijn driekoppige hond. hera, zijn vrouw, was de koningin van de goden. en verder was er nog apollo, de god van de zon, dichters en musici, en aphrodite, de godin van de liefde.

5 DeRomeinen:deveroveraars! markeer de sleutelwoorden. Kijk naar het voorbeeld.

de romeinen zijn vooral gekend als grote veroveraars. het romeinse leger was goed georganiseerd. in hun grote leger had je twee delen: de legioenen en de hulptroepen. iedereen had er zijn eigen taak. Zo had het leger ook bakkers en dokters in dienst. de hulptroepen bestonden vooral uit ruiters en boogschutters. het romeinse leger kon zich snel verplaatsen dankzij de heerbanen die ze hadden aangelegd. dat waren de eerste wegen die in steen werden gelegd. ook de handelaars maakten dankbaar gebruik van die ‘snelwegen’. het leger was lang niet altijd onderweg. op belangrijke plaatsen sloegen zij hun kamp op. dat groeide soms uit tot een heus fort of een stad!


Wat denk je?

pilum (speer)

maliënkolder

ovaal schild

kort zwaard

leren sandalen met schoenspijkers

bronzen helmmet pluim van paardenhaar

Bv. krijgt les van zijn privéleraar

sporten in het gymnasium

moet mama helpen

spelen met vriendinnen

apollo Zeus hades aphrodite Poseidon

VERSIE LE

RAARSKAMER

5e leerjaar

focusthema 16



1 Kindvandeburchtofvandehoeve,eengrootverschil Wat hoort bij wat? Kleur het bolletje aan de juiste kant.

ik moet elke dag hard werken

op het land.

mijn vrienden en ik spelen

op het kasteel.

ik gun de mensen beneden

mijn stand geen blik.

We hebben vaak honger.

mijn broertje van zes wordt

opgeleid tot page.

2 Rijkenarm juist of fout? Kruis aan.

juist fout

1 iedereen had een gemakkelijk, comfortabel leventje in de middeleeuwen.

2 in het kasteel konden de kinderen vrij rondlopen.

3 meisjes werden rond hun veertiende uitgehuwelijkt. daar keken ze echt naar uit.

4 in de middeleeuwen stierven er vaak kinderen door de honger of door één of andere besmettelijke ziekte.

5 de boeren mochten steeds de volledige oogst houden om te kunnen verkopen.

6 in het kasteel was het altijd lekker warm.

7 de kasteelheer had respect voor de mensen die voor hem werkten.

8 je werd eerst page, dan schildknaap en dan pas ridder.

Les 4 Het leven van Arnaud en Margaretha


margaretha in het kasteel arnaud op de hoeve

✗

✗

✗

✗

✗

✗

✗

✗

3800


C. 500 1500 1945

VERSIE LE

RAARSKAMER

5e leerjaar

focusthema 17


3 LaterindeMiddeleeuwen:hetlevenindestad lees de tekst en markeer de sleutelwoorden. Bekijk de tekening. Beantwoord daarna de vragen.

hoi, ik ben conrad. mijn vriend arnaud ken je vast al. hij woont samen met zijn familie op het platteland. Wij woonden er vroeger ook, maar mijn papa vond het veiliger om in de stad te gaan wonen. hij is nu smid en maakt spijkers, messen, bijlen … allerlei ijzeren voorwerpen. hij mag wel geen wapens maken. dat is verboden. het is hier wel niet echt netjes. de straten zijn echte modderpoelen. iedereen gooit zijn afval gewoon op straat. een stinkend boeltje! eigenlijk hebben we best veel geluk dat papa werk vond. er zijn hier immers ook veel werklozen, zieken en bejaarden. Zij kunnen enkel overleven door te bedelen op straat.

1 Wat doen de mensen met hun afval?

____________________________________________________________________________________________________________________

2 hoe zien de straten eruit?

____________________________________________________________________________________________________________________

3 Waarvan zijn de huizen gemaakt?

____________________________________________________________________________________________________________________

4 Zou jij er graag wonen? Waarom wel/niet?

____________________________________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________

Ze gooien dat gewoon op straat.

het zijn echte modderspelen.

de huizen zijn gemaakt van hout, stro en leem.

VERSIE LE

RAARSKAMER

5e leerjaar

focusthema 18


4 Destandenmaatschappij lees en markeer de sleutelwoorden.

de samenleving in de middeleeuwen was er eigenlijk een met grote ongelijkheid. We noemen het een standenmaatschappij. er waren drie belangrijke standen of groepen: de geestelijken, de adel en de boeren/stedelingen. eigenlijk bestond er nog een andere stand, namelijk die van de horigen en de lijfeigenen. die hadden letterlijk enkel hun eigen lijf in bezit. Zij hadden niets te zeggen en hoorden gewoonweg bij een stuk land. Ze konden ook weggegeven of verkocht worden.

Bij welke groep hoorden ze? vul aan: hertog, boer, priester, koning, monnik, graaf, smid.

de eerste stand > _____________________________________________________________________________

de geestelijken

de tweede stand > _____________________________________________________________________________

de adel

de derde stand > _____________________________________________________________________________

de gewone burgers

5 Kruiswoordraadsel Zoek de antwoorden in je bronnenboek of in je werkkatern.

1 Boeren krijgen een stuk land en een plek om te wonen. in ruil staan ze een deel af van hun …. .2 in het … of de burcht lopen niet enkel de heer en zijn familie rond, maar ook bedienden, keukenpersoneel

en stalknechten.3 als er gevaar dreigde, bood de heer aan de boeren … .

Ze mochten in zijn burcht schuilen.4 er bestonden drie belangrijke standen: de …,

de geestelijken en de boeren/stedelingen.5 als kleine jongen werd je als … opgeleid

tot schildknaap en later tot ridder.6 … en lijfeigenen bezaten niets, enkel

hun eigen 'lijf'. het waren slaven die bij een stuk grond hoorden.

7 later in de middeleeuwen ontstonden de eerste … .


Wat denk je?

7

1

2

3 b

4

5

6

priester, monnik

hertog, koning

boer, smid

o o G s t

K a s t e e l

e s c h e r m i n G

a d e l

P a G e

h o r i G e nVERSIE LE

RAARSKAMER

5e leerjaar

focusthema 19



1 Degroteontdekkingen lees de tekst en markeer de sleutelwoorden. Beantwoord daarna de vragen.

Willem vertoeft veel in de antwerpse haven. daar leggen de grote schepen aan en vertrekken ze. met de uitvinding van het kompas is het veiliger varen op zee. een karveel, een nieuw soort zeilschip met drie of vier masten, vaart sneller en kan een grotere lading vervoeren. met het karveel kunnen de ontdekkingsreizigers op zoek gaan naar nieuwe landen. daar vinden ze allerlei nieuwe vruchten, groenten, kruiden, stoffen … Zo komen al die producten uit de nieuwe Wereld bij ons terecht. Willem doet niets liever dan die nieuwe producten te bekijken, te voelen, te proeven, te ruiken … helaas kan zijn papa die dingen niet betalen. daarom loopt hij stiekem in de haven rond. Wanneer de rijke koopmannen komen om hun koopwaar te bekijken, zien Willem en Grietje hun mooie kleren en hun fonkelende goudstukken! heel spannend allemaal!

- Welke grote verandering is er in vergelijking met de middeleeuwen?

_____________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________

- Geef twee voordelen van het karveel.

_____________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________

- Welke werelddelen noemen ze in deze periode ‘de nieuwe Wereld’? Kruis aan.

❏ noorden Zuid-amerika ❏ azië ❏ afrika

- uit welke streek brachten de ontdekkingsreizigers deze producten mee? Zoek in je bronnenboek.

peper laken cacao • • •

• • • de nieuwe Wereld het oosten engeland

Les 5 Het leven van Willem en Grietje


✗

met het kompas en karvelen ontdekken

ontdekkingsreizigers nieuwe landen en producten.

• vaart sneller

• grotere lading

3800


C. 500 1500 1945

VERSIE LE

RAARSKAMER

5e leerjaar

focusthema 110


2 Nieuweontdekkingen,nieuwewoorden leg uit met je eigen woorden. Kijk in de tekst van oefening 1 of gebruik je woordenboek.

specerij: _____________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________

ontdekkingsreiziger: ________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________

karveel: ______________________________________________________________________________________________________________

kompas: ______________________________________________________________________________________________________________

3 Naarschool van tekst naar schema. vul aan.

Willem helpt met zijn papa in de ______________________________________________________________ .

1x per week naar de ____________________________________________________________________________

daar leert hij: ________________________________________________

________________________________________________

________________________________________________

heel veel kinderen samen in een klas geen zit- of schrijfplaats

oplossing van Willem: _______________________________________________________ (door zijn oom gemaakt)

Willem zou graag ____________________________________________________________________________________________________

maar: ouders ___________________________________________________________________________________________

dus: Willem zal later een ______________________________________________________ worden

(net als zijn vader)


Wat denk je?

>

>

>

>

kruid, gedroogd deel van een plant dat een smaak geeft

een avonturier die landen of streken verkent waar voorheen nooit

iemand was geweest.

een snel zeilschip met drie tot vier masten

toestel waarin een naald het noorden aanwijst

weverij

zondagschool

lezen

schrijven

rekenen

knielessenaar

nog langer leren

hebben daarvoor geen geld

wever

Bv.

VERSIE LE

RAARSKAMER

5e leerjaar

focusthema 111



1 HetlevenvanCelina vul de woordvelden aan. Gebruik de woorden uit je bronnenboek. je mag ook pijlen bij zetten.

2 Arbeidersenpatroons verklaar met je eigen woorden. Gebruik je bronnenboek of woordenboek.

patroon: ______________________________________________________________________________________________________________

beluik: ________________________________________________________________________________________________________________

spinnerij: _____________________________________________________________________________________________________________

kinderarbeid: ________________________________________________________________________________________________________

Les 6 Het leven van Celina en Clement


Celina woont

Celina werkt

Celina droomt

kleine huisjes, beluik

veel mensen in een huis

maar zes toiletten

vuil water loopt door goot…

spinnerij, lange dagen, voor weinig loon, gevaarlijk, strenge patroon …

van een beter leven, van spelen, van naar school gaan, een mooi huis

baas van de fabriek

een straat met enkel kleine arbeidershuisjes

fabriek waar draden worden gesponnen

kinderen moeten werken

Bv.

Bv.

Bv.

3800


C. 500 1500 1945

VERSIE LE

RAARSKAMER

5e leerjaar

focusthema 112


3 Prijzenslag vergelijk beide rekeningen. reken uit wat er overblijft. Gebruik je zakrekenmachine.

1841 2010

INKOMSTEN • loon vader: 6,60 frank per week• loon moeder: 3,30 frank per week• loon één kind: 1,70 frank per week

TOTAAL: 46,4 frank (per maand = 4 weken)

• loon vader: 1850 euro per maand• loon moeder: 1420 euro per maand

TOTAAL: 3270 euro (per maand)

MAANDELIJKSE UITGAVEN

• Woning (huur): 6,80 frank per maand

• Kleding: 2 frank per maand

• voedsel per week: - 4 broden: 2,2 frank - aardappelen (35 kg): 1,55 frank - boter of vet: 1,65 frank - karnemelk: 0,35 frank - koffie: 0,50 frank - zout, peper, azijn: 0,30 frank - spek (zondag): 0,50 frank - meel: 0,30 frank voedsel per maand: 7,35 x 4 = 29,40

• verwarming/verlichting/was: 8,6 frank per maand

TOTAAL: 46,8 frank

(per maand)

• Woning (lening): 790 euro per maand

• Kleding: 270 euro per maand

• voedsel per week: gemiddeld 160 euro voedsel per maand: 160 x 4 = 640 euro

• ontspanning: - restaurant: 65 euro - cinema: 30 euro - zakgeld: 40 euro - reizen: 3000 euro per jaar of 250 euro per

maand - sportclub/hobby: 100 euro

• energie per maand: 185 euro

• 2 auto’s per maand benzine: 350 euro

• andere (verzekeringen, internet, school …) 300 euro per maand

TOTAAL: 3020 euro

(per maand)

OVERSCHOT inkomsten - uitgaven = ?

________________ - ________________ = ________________ frank ❏ over

❏ te kort1 euro = 40 frank

________________ - ________________ = ________________ euro ❏ over

❏ te kort

Wat stel je vast? noteer naast elke uitspraak het passende jaartal.

• het gezin kan iets sparen.

• Zonder het inkomen van de kinderen komt het gezin niet rond.

• er is geld over voor ontspanning.

• voedsel vraagt het grootste deel van het gezinsbudget.

• het voedsel is heel eentonig.

• er is geen budget voor transport.


Wat denk je?

1841

2010

0,4 25046,4 327046,8 3020

201018412010184118411841

✗✗

VERSIE LE

RAARSKAMER

5e leerjaar

focusthema 113



1 DagschemavanLotte vul aan.

maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag

school school school school school

school school school school

vergelijk het weekschema van lotte met een dag uit het leven van celina in de vorige periode.

schrijf een duidelijk verschilpunt op.

________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________

2 Decommunicatiemaatschappij stel: de toren van Pisa stort plots in. Waar kun je daarover snel informatie vinden?

3 Woordenuitonzetijd markeer de juiste verklaring.

chatten = online een gesprek voeren / een e-mail verzenden / de computer aanzetten

gadgets = kleine garages / de nieuwste snufjes / minicomputers

technologisch = wat de mens weet om te zetten in iets praktisch / wat te maken heeft met wiskunde /

wat door de mens wordt uitgevonden

gsm = een computerprogramma / een satellietsysteem / een mobiele telefoon

Les 7 en 8 Het leven van Lotte en Sander


Bv.

Bv.

televisiejournaal

radiojournaal

internet

teletext

zwemmen djembéles zwemwedstrijden

scoutsdag

overdag moet lotte naar school, maar ze heeft nog ruim de tijd voor al haar hobby's.

3800


C. 500 1500 1945

VERSIE LE

RAARSKAMER

5e leerjaar

focusthema 114


4 Kenjeeigentijd! los dit kruiswoordraadsel op. Gebruik je bronnenboek en woordenboek.

1 als je op het internet zit, ben je o… .2 enkele belangrijke wereldtalen vandaag zijn spaans, frans en e… .3 het a… is een belangrijk monument in Brussel. het is gemaakt voor de wereldtentoonstelling expo 58.

het bestaat uit negen aluminium bollen.4 met de … kun je in de meeste europese landen betalen. die munteenheid is in 2002 ingevoerd.5 in de wereld zijn er heel wat arme landen. ons landje België hoort echter bij de groep van de … landen

ter wereld.6 ondanks alle nieuwe uitvindingen en technieken heeft onze wereld sterk te kampen met v… .

de mens tast het milieu ernstig aan. Zowel de bodem, de lucht als het water hebben het hard te verduren.

7 door het enorme aantal auto’s op de weg ontstaan er elke ochtend en avond in de spitsuren lange … .8 in de wereld waarin wij leven is c… heel belangrijk. de telefoon, de computer, de gsm …

allemaal manieren om met elkaar in contact te komen.9 het … is een computernetwerk. het is een enorm web waarop miljoenen mensen dagelijks surfen.

• Zou je in deze tijd willen leven? ❏ ja. ❏ neen. ❏ ja, maar … leg straks uit waarom.• Ken jij dingen die typisch zijn voor deze periode? vertel er meer over in de klas.

Wat denk je?

9

1

2

3

4

5

6

7

8

o n l i n e

e n G e l s

a t o m i u m

e u r o

r ij K s t e

v e r v u i l i n G

f i l e s

c o m m u n i c a t i e

VERSIE LE

RAARSKAMER

5e leerjaar

focusthema 115



1 de eeuwenband vul aan.

1807 valt in de ________________________________ eeuw.

1301 is het begin van de ________________________________ eeuw.

1700 is het einde van de ________________________________ eeuw.

de zevende eeuw begint in het jaar ______________________ en loopt tot en met het jaar ______________________ .

2 noteer de namen van de perioden van je tijdsband in de juiste volgorde achter elkaar.

________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________

3 schrijf de naam van de passende periode onder elk hokje. Gebruik je bronnenboek.

4 Wat is je favoriete periode in dit thema?

________________________________________________________________________________________________________________________

Herhaling

Hoi, ik ben Marcus Catalinus. Straks ga ik

sporten. Maar nu moet ik eerst nog een Grieks vers

overschrijven op mijn wastafeltje.

Ik ben Valerie. Ik ben 12 jaar en werk samen met mijn ma in de wasserij. Het is er vuil en gevaarlijk. Ik

ben doodmoe.

Morgen zijn er spelen op het kasteel. Dan

komen er ridders van overal naar hier. Spannend!

19e

14e

17e

601 700

oudheid

nieuwe tijden

middeleeuwen

nieuwe tijden

onze tijd

onze tijd

Prehistorie

middeleeuwen

de Prehistorie, de oudheid, de middeleeuwen, de nieuwe tijden, onze tijd

VERSIE LE

RAARSKAMER

5e leerjaar

focusthema 116Werkkatern 1 Kinderen van alle tijden

Lees,markeerenkruisaan. OKDit ken ik.

Dit begrijp ik.

1 ik ken en begrijp deze woorden en namen. villa, slaaf, tunica, toga, forum, huurkazerne, Grieken, romeinen, heerbaan, kasteelheer, burcht,

hongersnood, page, schildknaap, standenmaatschappij, nieuwe Wereld, zondagsschool, kompas, karveel, specerij, ontdekkingsreiziger, dagloner, beluik, patroon, chatten, spelconsole, laptop, communicatie, gadget, technologisch

tip: Zoek waar de woorden staan in het werkkatern of bronnenboek. Zorg dat je weet wat het woord betekent en bij welke periode het hoort. Zeg het op of schrijf het op.

❏

2 ik kan de periodes van de tijdsband in de juiste volgorde opschrijven.

tip: Zet de namen op kaartjes en oefen.

❏

3 ik kan op de eeuwenband zeggen: - in welke eeuw een jaartal valt; - wanneer een eeuw begint of eindigt.

tip: oefen met verschillende eeuwen en jaartallen die je vraagt aan iemand of jezelf opgeeft. (Zie bronnenboek pagina 3, zie werkkatern pagina 1.) Zeg het op of schrijf het op.

❏

4 ik kan zaken van vroeger en nu (mensen, voorwerpen, tekstjes …) - in de juiste periode plaatsen; - op volgorde zetten van vroeger naar nu.

tip: Bij deze vragen mag je straks je boeken gebruiken. Zorg dat je alles in het werkkatern en bronnenboek goed begrijpt.

❏

5 ik kan van zaken van vroeger en nu (mensen, voorwerpen, tekstjes …) zeggen wat er eerst was en waarin het veranderde. (evolutie)

- hoe veranderde het leven van de eerste mensen, toen ze niet meer rondzwierven maar langer op een plaats bleven wonen?

- hoe kwam het dat men in het begin van de 16e eeuw verre ontdekkingsreizen durfde te ondernemen?

- hoe zou je leven er anders uitzien als arbeiderskind in de 19e eeuw?

tip: Bij deze vragen mag je straks je boeken gebruiken. Zorg dat je alles in het werkkatern en bronnenboek goed begrijpt.

❏

6 ik kan uitleggen waarom iets vroeger gebeurde. of ik kan beoordelen of de uitleg die ik krijg, klopt of niet.

- Welke plek kozen de eerste mensen voor hun nederzetting? - Waarom heeft cornelius een Griekse leraar? - Waarom legden de romeinen heerbanen aan? - Waarom woonden mensen in de middeleeuwen graag dicht bij een burcht? - tot welke stand zouden jij en je gezin hebben behoord in de middeleeuwen? - Waarom zegt men dat wij nu leven in een communicatiemaatschappij?

tip: Bij deze vraag mag je straks je boeken gebruiken. Zorg dat je alles in het werkkatern en bronnenboek goed begrijpt.

❏

Wat ik moet kennen, moet ik eerst begrijpen en dan enkele keren opzeggen, opschrijven, tekenen … tot ik het uit mijn hoofd ken. dat wil zeggen: ik kan het opschrijven of zeggen zonder hulp. dat is zo voor 1 en 2.Wat ik moet kunnen, moet ik vooral begrijpen. dat wil zeggen: stel dat juf of meester iets vraagt dat daarop lijkt, dan kan ik dat oplossen. dat is zo voor 3, 4, 5 en 6.ik noteer wat ik nog niet begrijp en vraag het straks in de klas.

Studiewijzer

Herdruk 2012/63ISBN 978 90 4860 684 9 - K.B. D/2010/0147/203 - Bestelnummer 60 1010 401 - NUR 193Verantwoordelijke uitgever die Keure, Kleine Pathoekeweg 3, 8000 Brugge - H.R. Brugge 12.225© Copyright die Keure, Brugge 9 7 8 9 0 4 8 6 0 6 8 4 9

VERSIE LE

RAARSKAMER

Les 1 Van eeuwenband naar tijdsband Naam: Klas...5e leerjaar focusthema 1 1 focusthema 1 | Kinderen...

Documents

Transcript of Les 1 Van eeuwenband naar tijdsband Naam: Klas...5e leerjaar focusthema 1 1 focusthema 1 | Kinderen...