Leerplan HBO - Kennisplatform voor de GO! professionalpro.g-o.be/blog/Documents/08-09-1943-N.pdf ·...

VSKO

Leerplan

HBO

OPLEIDING

Assistent in de Psychologie

BO SA 001 Modulair

Studiegebied Sociaal-agogisch werk

Goedkeuringscode 30 maart 2009 Voorlopige goedkeuring 08-09/1943/N/V10

Leerplan Assistent in de psychologie 30/03/2009 2


Meewerkend centrum voor volwassenenonderwijs

PCVOA

Laageind 19 2940 Stabroek

Brialmontlei 45, 2018 Antwerpen

[email protected]

mailto:[email protected]�


Inhoudstafel

1 Inleiding ___________________________________________________________________________ 9 2 Beginsituatie _______________________________________________________________________ 11 3 Algemene doelstellingen van de opleiding ________________________________________________ 12 4 Methodologische wenken en didactische hulpmiddelen ______________________________________ 13 5 Evaluatie van de cursisten ____________________________________________________________ 14 5.1 Evaluatie in het volwassenenonderwijs___________________________________________________ 14 5.2 Doel van de evaluatie ________________________________________________________________ 14 5.3 Kwaliteit van de evaluatie _____________________________________________________________ 14 6 Modules __________________________________________________________________________ 15 6.1 M SA 001, Algemene psychologie, 40 LT _________________________________________________ 15 6.1.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 15 6.1.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 15 6.1.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 15 6.2 M SA 002, Ontwikkelingspsychologie, 40 LT ______________________________________________ 18 6.2.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 18 6.2.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 18 6.2.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 18 6.3 M SA 003, Differentiële en sociale psychologie, 40 LT _______________________________________ 21 6.3.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 21 6.3.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 21 6.3.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 21 6.4 M SA 004, Neurowetenschappen, 60 LT _________________________________________________ 23 6.4.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 23 6.4.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 23 6.4.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 23 6.5 M SA 005, Sociologie, 40 LT __________________________________________________________ 25 6.5.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 25 6.5.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 25 6.5.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 25 6.6 M SA 006, Filosofie, 40 LT ____________________________________________________________ 27 6.6.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 27 6.6.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 27 6.6.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 27 6.7 M SA 007, Economie, 40 LT ___________________________________________________________ 28 6.7.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 28 6.7.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 28 6.7.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 28 6.8 M SA 008, Pedagogiek, 40 LT _________________________________________________________ 31 6.8.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 31 6.8.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 31 6.8.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 31


6.9 M SA 009, Recht, 40 LT ______________________________________________________________ 34 6.9.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 34 6.9.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 34 6.9.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 34 6.10 M SA 010, Deontologie en wetenschappelijk denken, 40 LT __________________________________ 36 6.10.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 36 6.10.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 36 6.10.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 36 6.11 M SA 011, Gezondheidspsychologie, 40 LT _______________________________________________ 37 6.11.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 37 6.11.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 37 6.11.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 37 6.12 M SA 012, Interculturele communicatie, 40 LT _____________________________________________ 39 6.12.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 39 6.12.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 39 6.12.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 39 6.13 M SA 013, Statistiek I, 40 LT __________________________________________________________ 41 6.13.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 41 6.13.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 41 6.13.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 41 6.14 M SA 014, Statistiek II, 40 LT __________________________________________________________ 43 6.14.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 43 6.14.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 43 6.14.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 43 6.15 M SA 015, Psychodiagnostische methoden I, 80 LT ________________________________________ 45 6.15.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 45 6.15.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 45 6.15.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 45 6.16 M SA 016, Psychodiagnostische methoden II, 40 LT ________________________________________ 48 6.16.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 48 6.16.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 48 6.16.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 48 6.17 M SA 017, Practicum psychodiagnostische methoden, 40 LT _________________________________ 51 6.17.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 51 6.17.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 51 6.17.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 51 6.18 M SA 018, Gesprekstechnieken, 60 LT __________________________________________________ 53 6.18.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 53 6.18.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 53 6.18.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 53 6.19 M SA 019, Geïntegreerd werkcollege, 80 LT ______________________________________________ 56 6.19.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 56 6.19.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 56


6.19.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 56 6.20 M SA 020, Arbeids- en organisatiepsychologie: theorie en thema, 60 LT_________________________ 58 6.20.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 58 6.20.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 58 6.20.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 58 6.21 M SA 021, Arbeids- en organisatiepsychologie: practicum, 40 LT ______________________________ 60 6.21.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 60 6.21.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 60 6.21.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 60 6.22 M SA 022, School- en pedagogische psychologie:theorie en thema, 60 LT ______________________ 62 6.22.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 62 6.22.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 62 6.22.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 63 6.23 M SA 023, School- en pedagogische psychologie: practicum, 40 LT ___________________________ 65 6.23.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 65 6.23.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 65 6.23.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 65 6.24 M SA 024, Klinische psychologie: theorie en thema, 60 LT ___________________________________ 67 6.24.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 67 6.24.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 67 6.24.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 67 6.25 M SA 025, Klinische psychologie: practicum, 40 LT _________________________________________ 69 6.25.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 69 6.25.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 69 6.25.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 69 6.26 M SA 026, Capita Selecta in HRM, 40 LT _________________________________________________ 71 6.26.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 71 6.26.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 71 6.26.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 71 6.27 M SA 027, Marketing en management, 40 LT _____________________________________________ 73 6.27.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 73 6.27.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 73 6.27.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 73 6.28 M SA 028, Vorming, training en opleiding, 40 LT ___________________________________________ 74 6.28.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 74 6.28.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 74 6.28.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 74 6.29 M SA 029, Marktonderzoek, 40 LT ______________________________________________________ 76 6.29.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 76 6.29.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 76 6.29.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 76 6.30 M SA 030, Begeleiding gedragsproblemen, 40 LT __________________________________________ 78 6.30.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 78


6.30.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 78 6.30.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 78 6.31 M SA 031, Schoolloopbaanbegeleiding, 40 LT _____________________________________________ 80 6.31.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 80 6.31.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 80 6.31.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 80 6.32 M SA 032, Interculturele diagnostiek en begeleiding, 40 LT ___________________________________ 82 6.32.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 82 6.32.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 82 6.32.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 82 6.33 M SA 033, Preventie en educatie op school, 40 LT _________________________________________ 85 6.33.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 85 6.33.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 85 6.33.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 85 6.34 M SA 034, Psychotherapeutische technieken, 40 LT ________________________________________ 87 6.34.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 87 6.34.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 87 6.34.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 87 6.35 M SA 035, Capita Selecta: kinderen, 40 LT _______________________________________________ 89 6.35.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 89 6.35.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 89 6.35.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 89 6.36 M SA 036, Chronische ziekten, 40 LT____________________________________________________ 91 6.36.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 91 6.36.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 91 6.36.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 91 6.37 M SA 037, Capita selecta: volwassenen en senioren, 40 LT __________________________________ 93 6.37.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 93 6.37.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 93 6.37.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 93 6.38 M SA 038, Verkenning werkvelden, 40 LT ________________________________________________ 95 6.38.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 95 6.38.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 95 6.38.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 95 6.39 M SA 039, Stage, 200 LT _____________________________________________________________ 97 6.39.1 Algemene doelstelling van de module __________________________________________________ 97 6.39.2 Beginsituatie _____________________________________________________________________ 97 6.39.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden ________________________________________________ 97 6.40 M SA 040, Supervisie scriptie, 40 LT ___________________________________________________ 101 6.40.1 Algemene doelstelling van de module _________________________________________________ 101 6.40.2 Beginsituatie ____________________________________________________________________ 101 6.40.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden _______________________________________________ 101 6.41 M SA 041, Projectwerk diagnostiek en begeleiding, 60 LT ___________________________________ 104


6.41.1 Algemene doelstelling van de module _________________________________________________ 104 6.41.2 Beginsituatie ____________________________________________________________________ 104 6.41.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden _______________________________________________ 104 7 Bibliografie _______________________________________________________________________ 107


1 Inleiding

Deze opleiding behoort tot het Hoger beroeps onderwijs, Sociale Agogiek, sinds 1988 en het Provinciaal Centrum voor VolwassenenOnderwijs Antwerpen (PCVOA) is de enige aanbieder.

Wij onderscheiden verschillende groepen cursisten:

• Volwassenen die een diploma hoger onderwijs buiten het sociaal hoger onderwijs hebben behaald en die zich in hun beroepsleven willen heroriënteren.

• Volwassenen die reeds een diploma sociaal hoger onderwijs hebben behaald (o.a. orthopedagogie, maatschappelijk werk) en aansluitend een diploma Assistent in de Psychologie willen behalen.

• Volwassenen die geen diploma hoger onderwijs hebben behaald en die zich professioneel wensen bij te scholen om zo tegemoet te komen aan de eisen van de snel evoluerende arbeidsmarkt.

• Volwassenen die geen secundair diploma hebben en ontdekken dat ze daardoor op de arbeidsmarkt moeilijkheden ondervinden.

• Volwassenen die (tijdelijk) werkloos zijn en hun kansen op werk willen vergroten

Een groot gedeelte van de cursisten heeft al behoorlijk wat werkervaring.

Deze opleiding werd uitgebouwd op basis van het beroepsprofiel van Assistent in de Psychologie1

• Het psycho-pedagogisch werkveld: schoolpsychologisch en orthopedagogisch.

en op basis van het zeer recent ontwikkeld opleidingsprofiel van de Bachelor Toegepaste Psychologie door de Lessius Hogeschool in samenwerking met Katho-Ipsoc (beide behorende tot de Associatie Leuven).

Visie en beroepsgerichtheid

Vanuit de beroepscontext gezien, worden een drietal werkvelden onderscheiden:

Concreet kan dit zich vertalen in tewerkstelling in CLB’s, diensten voor studieadvies en begeleiding van leerlingen.

Andere mogelijkheden van tewerkstelling zijn hier te vinden in vb. de gehandicaptenzorg, de jeugdzorg, de justitiehuizen of als intercultureel medewerker.

• Het klinisch- psychologisch werkveld: Assistenten in de Psychologie kunnen een deskundige bijdrage leveren in de psychologische hulpverlening zowel in eerste als in tweede en derde lijn.

• Het arbeids- en organisatiepsychologisch werkveld en het consumentenwerkveld: Assistenten in de psychologie kunnen o.a. werken in de HRM- diensten van een bedrijf, in ontwikkeling en vorming, werving en selectie, sociale secretariaten, vakbonden en organisaties als vb. Syntra.

Opleidingsconcept

De vele werkdomeinen, brede problematiek en de interdisciplinaire samenwerking vereisen een ruime algemene vorming en adequate beroepsattitudes.

De opleiding bevat een aantal ondersteunende modules zoals filosofie, recht, sociologie, economie en deontologie naast psychologische basismodules zoals algemene psychologie, pedagogie, ontwikkelingspsychologie, differentiële psychologie en sociale psychologie.

Er wordt gezorgd voor een degelijke methodiek door het aanbrengen van modules zoals statistiek, psychodiagnostische methoden en gesprekstechnieken.

1 Beroepsprofiel AP D/1997/6356/7


Er wordt een ruime kennis van de hoofdwerkvelden voorzien beginnend met de module werkvelden en de modules ‘theorie en thema’ en practicum respectievelijk voor arbeid- en organisatiepsychologie, voor school- en pedagogische psychologie en voor klinische psychologie.

Aansluitend kunnen de studenten uit een twaalftal keuzemodules kiezen en zo hun interesse in een werkveld verdiepen. ( Uit deze keuzemodules moeten er minstens drie gekozen worden om een graduaatdiploma te behalen.)

De laatste verdieping komt in de integratievakken en vooral in de gekozen stages en de keuze van het onderwerp van de scriptie.

Opleidings- en competentieprofielen

Deze graduaatopleiding werd vernieuwd en aangepast aan de eisen van de hogescholen om zo de cursisten via een aanvullend programma de kans te bieden een Bachelor Toegepaste Psychologie te behalen. De opleiding vindt zijn grondslag in het opleidingsprofiel HBO, Sociale Agogiek, Assistent in de Psychologie (BO SA 001)

Deze graduaatopleiding is ook gebaseerd op het competentiegericht denken in de hogescholen en is gebaseerd op het competentieprofiel dat door de hogescholen werd ontwikkeld.2

2 Opleidingsprofiel Bachelor in de Toegepaste Psychologie, Lessius Hogeschool -departement Psychologie,

Katho- departement Ipsoc, 2006.

Dit opleidingsprofiel bepaalt naast de algemene en beroepsgerichte competenties ook de beroepsspecifieke competenties eigen aan het beroep van Assistent in de Psychologie.

Deze beroepsspecifieke competenties en attitudes worden vertaald naar gedragsindicatoren die overeenstemmen met de verschillende rollen die een Assistent in de Psychologie kan aannemen wanneer hij actief is in de verschillende werkvelden.

In totaal worden vanuit het werkveld acht rollen gedistilleerd: die van psychodiagnosticus, psychologische dienstverlener, trainer-coach, organisator en communicator, preventie-actor, interculturele actor, professionele teamspeler en reflector.

Door de ombouw van deze opleiding naar een modulaire structuur geven wij de cursist de mogelijkheid om op een meer flexibele manier zijn leertraject af te leggen. Anderzijds biedt deze omvorming de mogelijkheid om een samenwerking te realiseren met de hogeschool waarbij de cursisten via een aanvullend programma een Bachelor Toegepaste Psychologie kunnen behalen. Dit laatste kadert in de hedendaagse visie op levenslang leren die ons niet alleen vanuit het Vlaams ministerie en departement onderwijs wordt voorgesteld, maar ook vanuit de Europese visie op onderwijs wordt opgedragen.

Deze opleiding leidt binnen het HBO tot het diploma van Gegradueerde Assistent in de Psychologie


2 Beginsituatie De cursisten moeten voldoen aan de instapvoorwaarden voor het Hoger Beroepsonderwijs vermeld in het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs


3 Algemene doelstellingen van de opleiding

Het graduaat assistent in de psychologie leidt cursisten op tot deskundigen in de psychodiagnostiek en de psychologische hulpverlening (analyse en probleemvermindering) en anderzijds ook tot vb. coaching-training, begeleiding,preventie en facilitator (verbetering van wat al goed gaat). Dit gericht zowel op individuen als op groepen en /of organisaties.

De Assistent in de Psychologie zal meestal werken in een multidisciplinaire setting, waarbij hij/zij vooral actief is op het gebied van preventie, diagnose, ondersteunende en adviserende begeleiding, opleiding en vorming. Hij/zij werkt vooral samen met psychologen, (para-)medici, (ortho)pedagogen, sociaal werkers en leerkrachten, HRM-verantwoordelijken, marketingmensen en bedrijfsmanagers.

In de eerste plaats wordt een grondige kennis van het psychologisch vakgebied nagestreefd, maar in het werk zijn ook bepaalde competenties onontbeerlijk om individueel en in team te kunnen werken.

Wetenschappelijk inzicht in het menselijk gedrag en het psychisch functioneren en de kennis van wetenschappelijk verantwoorde psychologische onderzoeks- en begeleidingsmethoden zijn fundamenteel voor de beroepsuitoefening. Voor probleemanalyse en probleemoplossing is vaardigheid in het selecteren en toepassen van adequate psychologische methoden en technieken noodzakelijk. Even belangrijk is vaardigheid in het interpreteren van de ingewonnen informatie en het rapporteren aan collega’s en cliënten.

Vertrekkende vanuit de cursisten wordt een aangepaste onderwijsmethodiek gehanteerd voor volwassenen die vaak beschikken over een onderbouwde levens- en werkervaring.

Het leerproces verschuift van doceren over leergesprekken naar het zelfstandig verwerken en toepassen van leerinhouden die toegespitst zijn op de geschetste werkvelden.

Persoonlijkheidskenmerken zoals zelfstandigheid, flexibiliteit, creativiteit, communicatieve vaardigheden en een analytisch en synthetisch denkvermogen worden hier belangrijker.

Denk- en redeneervaardigheid, informatie verwerven en verwerken, kritisch reflecteren, methodisch handelen, leidinggevende taken uitvoeren, communicatie van informatie, problemen en oplossingen, teamgericht werken en vooral ook oplossingsgericht werken worden zijn vaardigheden die doorheen de verschillende modules aan bod komen.


4 Methodologische wenken en didactische hulpmiddelen

Ruime lokalen met PC ,beamer en internetverbinding en scherm

TV met Video en DVD-aansluiting.

Een testotheek die voorbeelden van relevante testvormen bevat (ter illustratie en ook voldoende exemplaren van de tests die grondig ingeoefend worden).


5 Evaluatie van de cursisten Het leerplan voorziet niet in concrete opdrachten. Opgaven moeten opgesteld worden in functie van de te bereiken doelstellingen.

5.1 Evaluatie in het volwassenenonderwijs In de laatste decennia hebben zich belangrijke ontwikkelingen voorgedaan in het denken over evaluatie. Evaluatie wordt niet louter meer als een afzonderlijke activiteit beschouwd die enkel gericht is op de beoordeling van de cursisten, maar wordt ook een inherent deel van het onderwijsleerproces. Didactische evaluatie geeft informatie aan de cursisten en leraren over het succes van het doorlopen leerproces en biedt zo kans om het rendement van cursisten en lesgevers te optimaliseren.

5.2 Doel van de evaluatie In de eerste plaats worden sterke en zwakke kanten van de cursist opgespoord. Indien nodig kan remediëring en bijkomende begeleiding voorzien worden. De cursist wordt door de evaluatie immers ook aangezet tot reflectie over zijn eigen leerproces.

Een evaluatie verschaft ook duidelijkheid over wat van de cursist verwacht wordt en in welke mate hij beantwoordt aan de vooropgestelde criteria. In overleg met de cursist kunnen evaluatiegegevens gebruikt worden om beslissingen te nemen over het verdere traject. Het is aanbevolen om de evaluatiecriteria vooraf aan de cursisten mee te delen. De basiscompetenties die opgenomen zijn bij elke module moeten geëvalueerd worden.

5.3 Kwaliteit van de evaluatie Een relevante evaluatie beantwoordt aan een aantal criteria. Validiteit, betrouwbaarheid, standaardisatie, transparantie en didactische relevantie zijn criteria die bijdragen tot de kwaliteit van de evaluatie.

Validiteit geeft aan in welke mate de evaluatiescores een maat zijn voor de beheersing van de beoogde doelstellingen. Betrouwbaarheid slaat op het feit dat de scores correct en juist zijn. Evaluatie is transparant indien de cursisten over alle nodige informatie beschikken zowel voor een degelijke voorbereiding als voor de concrete uitvoering van de evaluatietaak (examen, toets, opdracht, paper). De evaluatie is didactisch als zij bijdraagt tot het leerproces. Niet elke modulecomponent moet afzonderlijk geëvalueerd worden.

Voor de meer praktische modules wordt aangeraden de beoordeling zo objectief en valide mogelijk te organiseren door o.a. gebruik te maken van bij voorkeur dezelfde evaluatoren, die eenzelfde visie en evaluatiecriteria hanteren.


6 Modules

6.1 M SA 001, Algemene psychologie, 40 LT Administratieve code: 9165

6.1.1 Algemene doelstelling van de module

• In deze module wordt de psychologie als wetenschap gesitueerd. De term wordt gedefinieerd en er wordt kort op de geschiedenis van de psychologie ingegaan. De verschillende onderzoeksmethoden in de psychologie komen aan bod. Belangrijke pijlers zoals de waarneming, het geheugen, de klassieke en operante conditionering, emoties en de menselijke motivatie worden uitgewerkt.

6.1.2 Beginsituatie

• Er zijn geen bijkomende instapvoorwaarden bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.

6.1.3 Leerplandoelstellingen en leerinhouden

Leerplandoelstellingen met inbegrip van basiscompetenties (B), uitbreidingsdoelstellingen (U)

De cursisten kunnen

B/U

Leerinhouden Methodologische wenken

beroepsspecifieke informatie op zelfstandige en kritische wijze verwerven en verwerken. M SA 002 BC 01 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: integreren) M SA 002 BC 02 kennis hebben van een aantal basiselementen van de wetenschappelijke psychologie

gedrag evalueren

B

U

Kennismaking met de psychologie

- Eigenheid van wetenschappelijke informatie - Onderzoeksmethoden - Geschiedenis van de psychologie - Onderzoeksdomeinen in de psychologie - Raakvlakken met andere disciplines

Waarneming

- Eigenheid van het waarnemingsproces

Doceren, interactief vraaggesprek, casusanalyse Bibliografisch opzoekwerk en boekbespreking



De cursisten kunnen

B/U


wetenschappelijk leren denken

het eigen leerproces leren sturen

- Waarnemen van ongestructureerde prikkels : selectie - Waarneming van structuren - Waarnemen als betekenis geven

Geheugen

- Eigenheid van het geheugen en het geheugenonderzoek - Zintuiglijk geheugen - Korte termijn geheugen - Lange termijn geheugen - Vervorming in geheugen

Leerproces

- Eigenheid leerprocessen - Klassieke conditionering: kenmerken en toepassingen - Operante conditionering : kenmerken en toepassingen - Sociaal leren : kenmerken en toepassingen

Denkprocessen

- Eigenheid van denkprocessen - Bouwstenen van denken: taal en concepten - Rol van denken en taal - Fasen in probleemoplossing - Functies van verbeelding - Gevaren van verbeelding

Motivatie

- Kenmerken van het motivatieproces - Motivatietheorieën



De cursisten kunnen

B/U


- Bespreking van een aantal basismotieven

Emoties

- Eigenheid emoties - Theorieën over ontstaan emoties - Autonome lichaamsveranderingen en emoties - Gelaatsexpressie en lichaamshoudingen bij emoties


6.2 M SA 002, Ontwikkelingspsychologie, 40 LT Administratieve code: 9166


• In deze module komen de methoden van de ontwikkelingspsychologie aan bod evenals enkele ontwikkelingspsychologische theorieën. Binnen de opeenvolgende levensfasen komen de volgende thema’s aan bod: de lichamelijke en psychomotorische ontwikkeling, de persoonlijkheids- en psychosociale ontwikkeling, de taalontwikkeling, de cognitieve ontwikkeling.

6.2.2 Beginsituatie




De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifieke informatie op zelfstandige en kritische wijze verwerven en verwerken. M SA 002 BC 01 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: toepassen) M SA 002 BC 02 theorie linken aan voorbeelden uit de praktijk.

B

U

Inleiding tot de ontwikkelingspsychologie: terreinverkenning

- Een korte historiek - De indeling in fasen - Ontwikkelingsfactoren Enkele ontwikkelingstheorieën

- De psychosociale identiteitstheorie van Erikson - De cognitieve ontwikkelingstheorie van Piaget De prenatale ontwikkeling

- Ontwikkeling van de vrucht in de moederschoot - Psychisch functioneren - Prenatale omgevingsinvloeden - De geboorte

Werken met voorbeelden van de cursisten inzicht verwerven door middel van discussie observatie oefening



De cursisten kunnen

B/U


De babytijd

- Uitrusting van de pasgeborene - De verdere motorische ontwikkeling - Ontwikkelingen in de waarneming en mentaal functioneren - Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling De peuterjaren

- Lichamelijke en motorische ontwikkeling - Ontwikkelingen in de waarneming en het mentaal

functioneren - Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling De kleuterjaren

- Lichamelijke en motorische ontwikkeling - Ontwikkelingen in de waarneming en het mentaal

functioneren - Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling De schoolperiode

- Lichamelijke en motorische ontwikkeling - Ontwikkeling in de waarneming en het mentaal functioneren - Sociale en persoonlijkheidsontwikkelingen De adolescentie

- Lichamelijke ontwikkeling en psychische welbevinden - Cognitieve ontwikkeling - Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling De volwassenheid

- Lichamelijke ontwikkeling en psychisch welbevinden - Cognitieve ontwikkeling - Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling



De cursisten kunnen

B/U


De oudere volwassenheid

- Lichamelijk en psychisch welbevinden - Cognitieve ontwikkeling - Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling


6.3 M SA 003, Differentiële en sociale psychologie, 40 LT Administratieve code: 9167


• Binnen de differentiële psychologie wordt vooral aandacht geschonken aan de differentiatie van het individueel menselijk gedrag, intelligentie en persoonlijkheid en de bronnen van deze verschillen.

• Naast een inleiding in de sociale psychologie wordt ook de verwantschap met andere disciplines en onderzoeksmethoden aangetoond.

6.3.2 Beginsituatie




De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifieke informatie op een zelfstandige en kritische wijze verwerven en verwerken. M SA 003 BC 01 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: weten) M SA 003 BC 02 psychologisch onderzoek uitvoeren in functie van een wetenschappelijke opdracht. (niveau: toepassen) M SA 003 BC 03 rapporteren in functie van wetenschappelijke opdrachten. (niveau: integreren) M SA 003 BC 04

B

Inleiding

- Definitie - Opdrachten (doel) van de differentiële psychologie - Positie binnen de psychologie - Geschiedenis en psychologie - Methoden en modellen

Differentiële psychologie van de intelligentie

- Definitie van de intelligentie - Resultaten van factoranalyse op intercorrelaties - De experimentele benadering - Het erfelijkheid – milieu debat betreffende de intelligentie

Werken met voorbeelden van de studenten en discussie en daardoor linken leggen naar de actualiteit



De cursisten kunnen

B/U


wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: integreren) M SA 003 BC 05 factoranalyse begrijpen van communiceren over info, ideeën, problemen en oplossingen (geen psychotechnisch rapport en psychologisch advies) theorie linken aan actuele voorbeelden

U

Differentiële psychologie van de persoonlijkheid

- Definitie van persoonlijkheid - Impliciete persoonlijkheidstheorieën - Trektheorieën - Samenhang tussen individuele verschillen betreffende gedrag

en trekbeoordelingen


6.4 M SA 004, Neurowetenschappen, 60 LT Administratieve code: 9168


• Algemene structuur en werking van het zenuwstelsel evenals de verschillende onderdelen van de hersenen en hun functies worden besproken.

6.4.2 Beginsituatie • Er zijn geen bijkomende instapvoorwaarden bovenop de algemeen geldende instapvoorwaarden van het decreet van 15 juni 2007 betreffende het volwassenenonderwijs.



De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifieke informatie op zelfstandige en kritische wijze verwerven en verwerken. M SA 004 BC 01 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: integreren) M SA 004 BC 02 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: integreren) M SA 004 BC 03 informatie geven (mondeling, vooral aan cliënt)

B

U

Inleiding - Situering van de neurofysiologie binnen de

gedragswetenschappen - Indeling in het zenuwstelsel

- Vanuit anatomisch oogpunt (centraal – perifeer) - Vanuit fysiologisch oogpunt (willekeurig – autonoom)

De cellen van het zenuwstelsel - Structuur van een zenuwcel (neuronen – gliacellen) - Zenuwgeleiding (rustpotentiaal – actiepotentiaal –

axongeleiding – alles-of-niets-wet – synaptische overdracht – postsynaptisch potentiaal)

- Beïnvloeding van de synapswerking - Receptoren (extroreceptoren – proprioreceptoren) - Voeding en bescherming

Doceren



De cursisten kunnen

B/U


Verschillende onderdelen in het centrale zenuwstelsel en hun functie - Grote hersenen - Basale kernen - Ruggenmerg - Kleine hersenen - Hersenstam - Tussenhersenen Het autonoom zenuwstelsel en de relatie met het endocrien stelsel - Het sympathische systeem - Het parasympathische systeem - Het endocrien stelsel


6.5 M SA 005, Sociologie, 40 LT Administratieve code: 9169


• Deze module vormt een inleiding in de sociologie waarin zoveel mogelijk gewerkt wordt met interculturele thema’s zoals: de sociologie als kritische wetenschap die relativerend en relaterend te werk gaat, de sociologie als empirische wetenschap. Specifieke sociologische topics zoals: sociaal gedrag, socialisatie, groeperingen, cultuur, macht, sociale ongelijkheid en sociale verandering komen aan bod.

6.5.2 Beginsituatie




De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifieke informatie op een zelfstandige en kritische wijze verwerven en verwerken. M SA 005 BC 01 onderzoeksresultaten verwerken in functie van een wetenschappelijke opdracht. (niveau: toepassen) M SA 005 BC 02 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: integreren) M SA 005 BC 03

B

Wat is sociologie?

Hoofdthema’s uit de sociologie

- Cultuur, samenleving en individu - Globalisering - Cultuur en interpersoonlijke relaties in onze samenleving - Gezinstypes, familie en familiale verbanden - Deviant en misdadig gedrag - Sociale stratificatie - Ras en etniciteit, diaspora - Sociaal gedrag en het probleem van de socialisatie - De begrippen ‘groepering’, ‘macht’, ‘sociale ongelijkheid’,

‘sociale verandering’

Enkele grote sociologen en hun theorieën over de ontwikkeling van

Ex cathedra en voordrachten van de cursisten; beide leiden tot begripsverdiepende discussies De cursisten worden voortdurend actief bij de lessen betrokken Permanente evaluatie



De cursisten kunnen

B/U


de maatschappij: K. Marx, M. Weber, E. Durkheim, A. Schütz, J. Habermas (en eventuele anderen)


6.6 M SA 006, Filosofie, 40 LT Administratieve code: 9170


• De module biedt een inzicht in een aantal progressieve filosofische modellen over het wetenschappelijk en kritisch denken. Onder andere Verworn wordt behandeld.




De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifieke informatie op een zelfstandige en kritische wijze verwerven en verwerken. M SA 006 BC 01 onderzoeksresultaten verwerken in functie van een wetenschappelijke opdracht. (niveau: toepassen) M SA 006 BC 02 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau:integreren) M SA 006 BC 03

B Het objectivistische perspectief

- Materialisme - Spiritualisme - Het subjectivistische perspectief

- Idealisme - Fenomenologie

- Toepassing - De zijnsvraag - De morele vraag - De existentiële vraag - De maatschappelijke vraag - De kennisvraag

Ex cathedra én begripsverdiepende discussie De cursisten worden actief bij de lessen betrokken Permanente evaluatie


6.7 M SA 007, Economie, 40 LT Administratieve code: 9171


• In deze module komen aan de hand van recente economische modellen het consumenten- en producentengedrag en de overheidsrol aan bod. Verder worden de verschillende vormen en niveaus van werkloosheid besproken en zal ingegaan worden op het internationaal economisch gebeuren naast de internationale instellingen




De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifieke informatie op zelfstandige en kritische wijze verwerven en verwerken. M SA 007 BC 01 de (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau: weten) M SA 007 BC 02 informatie inwinnen bij andere bronnen of opdrachtgevers. (niveau: weten) M SA 007 BC 03 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: weten) M SA 007 BC 04 oplossingsgericht werken

zelfstandig werken

B

U

Inleiding:

- Wat is economie?

- Uitleggen + situeren van de begrippen:

- Behoeften - Middelen - Keuzeprobleem of hoe mensen met beperkte middelen

maximaal hun behoeften bevredigen. - Micro-, meso- en macro-economie

Consumenten (=vraagzijde)

- Welke elementen bepalen de keuze van de consument? - preferenties - budgetlijn - wet van het afnemend grensnut

Overdracht van informatie (doceren) Illustratief en onderzoekend demonstreren Klasgesprek Groepsdiscussie Parallel en complementair groepswerk Brainstorming Cases



De cursisten kunnen

B/U


zinvolle samenwerkingsverbanden toepassen

- prijzen - vraagcurve - elasticiteit van de vraag, prijsgevoeligheid

- Het consumentengedrag in België - Gezinsbudget-enquête - gemiddeld inkomen - bestedingen - index van de consumptieprijzen - sparen - typologie: geldattitude - actualiteit: beinvloeden de stijgende prijzen uw

koopgedrag?

Producenten (=aanbodzijde)

- Welke elementen bepalen de keuze van de producent?

- Opbrengst - Kosten - Winst en winstmaximalisatie - Wet van de afnemende meeropbrengst - Aanbodcurve - Elasticiteit van het aanbod

Prijsvorming

- Wet van vraag en aanbod (evenwichtsprijs) - Marktvormen

- volkomen & onvolkomen concurrentie - monopolies - oligopolie

Economisch beleid

- Inleiding - het belang van welvaart voor het welzijn

Zelfstudie en zelfontdekkingsmethode



De cursisten kunnen

B/U


- demografische ontwikkelingen - moment waarop je geboren wordt bepaalt je kansen - vergrijzing

- De magische vijfhoek - doelstellingen van het economisch beleid - kerndefinities - overzicht van de belangrijkste parameters: “meten is

weten” - Bruto nationaal product - Inkomensspreiding - Tewerkstellingsgraad - Inflatie en indexering - Import – export

- Onderlinge afhankelijkheden / uitdagingen voor het beleid

Uitdiepen van de magische vijfhoek

- Maximale economische groei en welvaart - Rechtvaardige inkomensverdeling - Volledige werkgelegenheid - Prijsstabiliteit - Evenwicht op de betalingsbalans


6.8 M SA 008, Pedagogiek, 40 LT Administratieve code: 9172


• Deze module behandelt de opvoedingsprocessen in al zijn aspecten, zowel theoretische omkadering als praktische toepassingen komen aan bod.




De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifieke informatie verwerven en verwerken op een zelfstandige en kritische wijze. M SA 008 BC 01 de (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau: weten) M SA 008 BC 02 informatie inwinnen bij andere hulpverleners, verwijzers of opdrachtgevers. (niveau: weten) M SA 008 BC 03 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: weten) M SA 008 BC 04

B Definitie van opvoeding

Analyse van de pedagogische situatie

Beschrijving van de relaties en de interacties tussen deze actoren (opvoeder – kind – milieu/cultuur) + contextuele visie

Het belang van de opvoeding

Opvoedingsmodellen

De vijf opvoedingstaken (acceptatie, communicatie, responsiviteit/sensitiviteit, opvoedingsklimaat, hechting, veiligheid/geborgenheid)

Opvoedingsnood en opvoedingshulp: - opvoedingsproblemen en spanningen: - factoren die daaraan ten grondslag liggen - de POS

Gebruik van audio-visueel materiaal (o.a. serie Millenium baby’s)



De cursisten kunnen

B/U


Opvoedingsadvies en hulpverlening - Methodische aanpak bij systematische opvoedingshulp: - gedragsobservatie - S-RC schema - pedagogische adviesgesprekken Opvoedingsspanning en opvoedingsproblemen: - hoe wordt gedrag (+/-) aangeleerd? - het coërcief proces - antisociaal gedrag volgen Patterson Pedagogische hulpverlening bij een tekort aan ouderlijke vaardighed - middelen om gewenst gedrag aanleren: - middelen om ongewenst gedrag af te leren:

Ouderlijke vaardigheid: problemen oplossen (visies van Gordon, Barkley, Compernolle)

De problematische opvoedingssituatie van naderbij bekeken:

- oorzaken gelegen bij de ouder - oorzaken gelegen bij het kind - DSM-IV criteria - tekort aan veiligheid en geborgenheid - loyaliteitsconflicten

Autoritaire opvoedingsstijl (OS)

Verwennende (OS)

Verwaarlozende OS



De cursisten kunnen

B/U


Vier opvoedingstaken worden besproken: - het aangaan van een opvoeder–kind relatie - de ouderlijke vaardigheden - de opvoedingsstijl - een ontwikkelingsstimulerende vormgeving van de sociale en

materiële leefomgeving

Het gezin met een gehandicapt kind


6.9 M SA 009, Recht, 40 LT Administratieve code: 9173


• In deze module komen naast een inleiding tot het recht en grondwettelijk recht ook personen- en familierecht evenals sociaal recht aan bod.




De cursisten kunnen

B/U


een kritische kijk verwerven op het recht als maatschappelijk verschijnsel met de nadruk op de verhouding tot het werkveld van de assistent in de psychologie. (niveau: weten) M SA 009 BC 01 de basisbeginselen van het privaatrecht situeren in de actuele context (doornemen en opzoeken wetenschappelijke publicaties en opvolgen actualiteit via de media). (niveau: weten) M SA 009 BC 02 De opdracht en werking van instellingen (o.a. jeugdbescherming en bijzondere jeugdzorg) situeren, de cliënt op dit vlak adviseren. (niveau:toepassen) M SA 009 BC 03 analyseren van complexe probleemsituaties in de

B

U

Ontstaan, ontwikkeling, definitie, indeling en bronnen van het recht

De grondrechten, staatsstructuur (federale instellingen, de hoven en rechtbanken, gemeenschappen en gewesten, provincies en gemeenten)

Burgerlijk recht : Basisbegrippen (rechtsbekwaamheid, handelingsbekwaamheid…)

- Ontstaan van de persoon - Afstamming - Nationaliteit - Ouderlijke rechten en plichten - Voogdij - Hoorrecht van minderjarigen - Verwantschap en huwelijk - Echtelijke moeilijkheden en echtscheiding - Ongehuwd samenwonen - Einde van de persoon

Tijdens de hoorcolleges wordt de theoretische basiskennis aangevuld met actuele gevallenstudies uit het sociaal-juridisch werkveld. Deze gevallenstudies geven aanleiding tot interactieve leergesprekken. Regelmatig wordt verwezen naar betekenisvolle literatuur in de media. Door het doornemen hiervan kan de student zijn sociale en juridische basiskennis verruimen. Op deze manier moet de student erin slagen om op een professionele manier naar de maatschappelijke realiteit te kijken.



De cursisten kunnen

B/U


beroepspraktijk

- Het jeugdbeschermingsrecht – de bijzondere jeugdbijstand

De werking van het O.C.M.W

Het arbeidsrecht

Het sociale zekerheidsrecht

Het tweede gedeelte van de leerstof (arbeidsrecht) wordt geïllustreerd aan de hand van een aantal documenten (o.a. arbeidsovereenkomst) en bezoek aan sociaal secretariaat en/ of uitnodiging gastspreker.


6.10 M SA 010, Deontologie en wetenschappelijk denken, 40 LT Administratieve code: 9174


• In deze module komen naast de verschillende Deontologische Codes voor psychologen ook de verschillende gebruikte wetenschappelijke methodes en theorieën aan bod..

6.10.2 Beginsituatie




De cursisten kunnen

B/U


de deontologische regels voor psychologen kritisch bekijken, zodat hun toepassing met meer inzicht en kritische zin gebeurt . M SA 010 BC 01 een besef ontwikkelen van wat ethisch handelen is. M SA 010 BC 02 teamgericht werken

zelfstandig werken

zelfstandig definiëren

B

U

Centrale begrippen zijn hierbij: ‘natuurwet’, ‘theorie’, ‘noodzakelijke voorwaarde’ en ‘voldoende grond’ of ‘oorzaak’. Er wordt stilgestaan bij een bijzondere filosofische benadering van deze problemen: het conditionalisme (Verworn).

Wetenschappelijke of objectivistische methode? De centrale vraag luidt: aan welke criteria beantwoordt een theorie die aanspraak kan maken op wetenschappelijkheid?

Poppers falsificatietheorie; Kuhns paradigmatheorie en Lakatos’ theorie van de onderzoeksprogramma’s

De Deontologische Code voor Belgische Psychologen (2004) én vorige versies; confrontatie met enkele controversiële psychologische en therapeutische ideeën (o.m. de zinvol geweld-methode, V.I.S.A.)

Ex cathedra en discussie Actieve deelname is verplicht


6.11 M SA 011, Gezondheidspsychologie, 40 LT Administratieve code: 9175


• In deze module komen de voornaamste gezondheidspsychologische inzichten aan bod.




De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifieke informatie op een zelfstandige en kritische manier, verwerven en verwerken. M SA 011 BC 01 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren M SA 011 BC 02 een advies formuleren. (niveau: toepassen) M SA 011 BC 03 brochures, artikels, voorlichtingsmateriaal e.d. opstellen (niveau: toepassen) M SA 011 BC 04 ondersteunen in functie van de gewenste (gedrags)veranderingen. (niveau: toepassen) M SA 011 BC 05

B

De rol van het gedrag bij het in stand houden, bevorderen en herwinnen van lichamelijke gezondheid

De voornaamste gezondheidspsychologische inzichten worden uitgediept. Behavioral medicine (invloed van psychologische factoren op hormonaal en immunologisch functioneren in verschillende richtingen), psycho-immunologie

Het meten van gezondheid (operationalisatie van het concept gezondheid, maten van somatische, psychische en sociale gezondheid, meetinstrumenten).

De gezondheidspsychologische modellen (de naïeve modellen, de individugerichte modellen, de omgevingsgerichte modellen, recente modellen van sociale marketing).

Een aantal problematieken waarin de gezondheidspsycholoog duidelijk kan interveniëren zoals stress – burn out - slaap – obesitas – depressie - worden behandeld.

Ex cathedra en discussie Actieve deelname is verplicht Groepsdiscussies Groepsopdrachten



De cursisten kunnen

B/U


informatie geven (mondeling, vooral aan cliënt)

preventief handelen

adequaat doorverwijzen

feedback geven en ontvangen

U Inzichten in “moderne” chronische ziekten (obesitas, cvs)

Pijn- en symptoomperceptie

Preventie, vooral via modellen die gedragsverandering bevorderen (vaak meer bewegen, gezonde voeding…)


6.12 M SA 012, Interculturele communicatie, 40 LT Administratieve code: 9182


• In deze module komt een overzicht van verschillende vormen van communicatie doorheen de belangrijkste culturen aan bod waarbij de visie op interculturele communicatie zo ruim mogelijk wordt gezien en evenzeer gericht is op de communicatie met kansarmen, doven, mensen met een handicap, …





De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifieke informatie op een zelfstandige en kritische manier verwerven en verwerken. M SA 012 BC 01 een beeld krijgen van de verschillende vormen van interculturele communicatie. (niveau: weten) M SA 012 BC 02 kennis van interculturele communicatie toepassen in professionele situaties. (niveau: toepassen) M SA 012 BC 03 informatie verzamelen

vraagstelling analyseren

onderzoekstrategie opstellen en toepassen

B

U

Een overzicht van verschillende vormen van communicatie doorheen de belangrijkste culturen waarbij de verschillende theoretische modellen aan bod komen.

De visie op interculturele communicatie wordt zo ruim mogelijk aangeboden en is evenzeer gericht op de communicatie met kansarmen, doven, mensen met een handicap, …

Doceren Gebruik van audiovisueel materiaal Groepsgesprekken over eigen ervaringen



De cursisten kunnen

B/U


integratief werken

preventief handelen

teamgericht werken

oplossingsgericht werken


6.13 M SA 013, Statistiek I, 40 LT Administratieve code: 9176


• In deze module wordt de plaats van de statistiek in het sociaal-wetenschappelijk onderzoek besproken. Hierbij wordt het begrip variabele (eigenschap) geïntroduceerd. Een belangrijk onderdeel bij het onderzoek is het operationaliseren en meten van variabelen. Er wordt hierbij een overzicht gegeven van de soorten variabelen en van de verschillende meetniveaus.


• Elementaire rekenvaardigheid en wiskundige voorkennis wordt aangeraden.



De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifieke informatie op een kritische en zelfstandige manier verwerven en verwerken. M SA 013 BC 01 de onderzoeksgegevens statistisch en klinisch ordenen en interpreteren. (niveau: weten) M SA 013 BC 02


B

U

Basisbegrippen : populatie, steekproef, variabele, meetniveau en meetschalen

Frequentieverdelingen : tabellen, grafieken

Centrummaten : Modus, mediaan, gemiddelde, gebruik van centrummaten en beperkingen

Spreidingsmaten : Variatiebreedte, interkwartielafstand, gemiddelde absolute afwijking, variantie, standaardafwijking, lineaire transformaties

De normale verdeling, vorm van de verdeling en invloed van transformaties (z-score)

Correlatie en regressie : Spreidingsdiagram en

In het leervak psychologische statistiek wordt de theorie gedoceerd. (bordschema en transparanten)

De verworven theoretische inzichten worden aan de hand van veelvuldige oefeningen getoetst. (oefeningen tijdens en buiten de lesuren

Studenten kunnen op vrijwillige basis bijkomende oefeningen aanvragen. Zij kunnen hun werkwijze en oplossing ter



De cursisten kunnen

B/U


correlatiecoëfficiënt. Lineaire regressie

Steekproeftechnieken en steekproeffout

Univariate analyse

De studie van één enkele variabele

Er wordt aandacht besteed aan methoden om gegevens te verzamelen. Eenmaal de onderzoeker over zijn gegevens beschikt kan de analyse starten. Voor de beschrijving van één variabele omvat dit de volgende technieken:

- frequentieverdeling opstellen - percentielen definiëren en berekenen, centrummaten

definiëren en berekenen, - spreidingsmaten definiëren en berekenen,

scheefheidscoëfficiënt en kurtosis

verbetering aan de lesgever voorleggen


6.14 M SA 014, Statistiek II, 40 LT Administratieve code: 9177


• In deze module wordt voornamelijk de inductieve statistiek behandeld

- het onderscheid tussen populatie en steekproef, soorten steekproeven - de normale en standaard normale verdeling als kansverdelingen - de steekproevenverdeling van het gemiddelde - hypothesetoetsing (formuleren van hypothesen, fouten bij toetsen, 1- en 2-zijdige hypothesen) - toetsingsgrootheid, verwerpingsgebied - Betrouwbaarheidsintervallen - theorie wordt ook aangevuld met oefeningen - Z-toets en T-toets voor gemiddelde - Z-toets en T-toets voor verschil tussen twee gemiddelden - T-toets voor afhankelijke steekproeven - F-toets voor twee varianties - toets voor correlatie.

• Naast bovenvermelde parametrische toetsen worden ook enkele niet-parametrische technieken uitgewerkt


• De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “Statistiek I”



De cursisten kunnen

B/U




De cursisten kunnen

B/U


de onderzoeksgegevens statistisch en klinisch ordenen en interpreteren. (niveau: toepassen) M SA 014 BC 01 conclusies trekken uit psychologisch onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 014 BC 02 psychologisch onderzoek uitvoeren in het kader van een wetenschappelijke opdracht. (niveau: toepassen) M SA 014 BC 03 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: inzien) M SA 014 BC 04 oplossingsgericht werken

B

U

Correlatie ( Pearson, Spearman, Kendalls tau, Cramers V)

Kansen en kansverdelingen

Toetsende statistiek: parametrische toetsen

Variantieanalyse

Non-parametrische toetsen voor één populatie

Non-parametrische toetsen voor twee of meer populaties

Effectgrootte en onderscheidingsvermogen van een toets

In het leervak psychologische statistiek wordt de theorie gedoceerd.

De verworven theoretische inzichten worden aan de hand van veelvuldige oefeningen getoetst. (oefeningen tijdens en buiten de lesuren, gebruik van SPSS binnen diverse leervakken).

Studenten kunnen op vrijwillige basis bijkomende oefeningen aanvragen. Zij kunnen hun werkwijze en oplossing ter verbetering aan de lesgever voorleggen


6.15 M SA 015, Psychodiagnostische methoden I, 80 LT Administratieve code: 9178


• In deze module wordt ingegaan op definities en doelen van de psychodiagnostiek. Bovendien komen ook volgende items aan bod: geschiedenis van de psychodiagnostiek, aspecten van het meten in de psychologie, betrouwbaarheid van meetinstrumenten, validiteit van meetinstrumenten, betekenis van validiteit, verschillende manieren om validiteit te onderzoeken, problemen met betrekking tot de validiteitscoëfficiënten, vuistregels voor de beoordeling van validiteit. Uiteindelijk komt ook de kwaliteit van psychologische diagnostiek aan bod aan de hand van specifieke thema’s.





De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifieke informatie op een zelfstandige en kritische manier verwerven en verwerken. M SA 015 BC 01 (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau: inzien) M SA 015 BC 02 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren (niveau: weten) M SA 015 BC 03 een keuze maken uit de onderzoeksmiddelen voor uitvoering van onderzoek. (niveau: inzien) M SA 015 BC 04

B

Herhalingen wiskunde (voornaamste eigenschappen uit de algebra 1ste graad))

Definitie: situering van de psychometrie

- klinische versus statistische predictie - wetenshapstheoretisch en maatschappelijk

Meten in de psychologie: ordinaal, ratio, interval en nominaal meetniveau

Herhalingen (summier) van statistiek: spreidingsmaten, …cumulatieve frequentie, ogive, PR, de normaalcurve, standaardscores, zie verder onder normering

Praktische oefeningen, papier- en bordoefeningen; mondelinge evaluatie Doceren Praktische oefeningen, docerend en oefeningen met materiaal (audiometer, visuele cards, toestellen, …) Groepsoefeningen met concreet diagnostisch materiaal



De cursisten kunnen

B/U


een psychologisch onderzoeksprogramma samenstellen in functie van de vraag, het probleem of de opdracht. (niveau: weten) M SA 015 BC 05 psychologische onderzoekstechnieken hanteren. M SA 015 BC 06 psychologische testen en proeven correct en gestandaardiseerd afnemen. (niveau: weten) M SA 015 BC 07 de testgegevens scoren en quoteren (niveau: inzien) M SA 015 BC 08 de onderzoeksgegevens statistisch en klinisch ordenen en interpreteren. (niveau: inzien) M SA 015 BC 09 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: inzien) M SA 015 BC 10 integratief werken

rapporteren (psychotechnisch rapport)


begeleiden van veranderingsprocessen

motiveren

ontwerpen van een actieplan


professioneel samenwerken

projectmatig werken

U

Geschiedenis van het begaafdheidsonderzoek, met kritiek

Eigenschappen van een test

Wetenschappelijke constructie

Validiteit

Betrouwbaarheid

IJking en normering

IQ, MQ, PQ, SOQ en SQ, EQ (historiek reeds behandeld)

Doel onderzoek: BKB, JRB, VAPH, Inval. Bepaling, BO en G.ON, CAO26, B.W.,…

Foutcoëfficiënt, overgeslagencoëfficiënt, NG-coëfficiënt.

Itemanalyse

- de validiteitindex van een item - de discriminatieve waarde van een item De diagnostische cyclus

de diverse vormen van bias

De afname

COTAN

Power vs. Speeds tests

Performale, verbaal aangeboden, paper pencil tests

Observatietests, self report tests

overzicht tests

- Klinische versus statistische predictie wetenshapstheoretisch en maatschappelijk

- Cognitieve tests - Sensoriële tests

Persoonlijke inbreng: bespreking tests (betrouwbaarheid, normering, validiteit,…)



De cursisten kunnen

B/U


- Reactietests - Psychotechnische tests - Logopedische tests - Psychomotorisch onderzoek - LVS - Organisatie - Administratie - Forensisch onderzoek : leugendetector - Testbatterijen (bv. vorkliftvoerder, treinbestuurder,

manager,…) - Clinimetrie - Persoonlijkheidsonderzoek


6.16 M SA 016, Psychodiagnostische methoden II, 40 LT Administratieve code: 9179


• In deze module wordt de psychodiagnostiek omschreven, foutenbronnen in het diagnostisch proces en een korte beschrijving van de diagnostische cyclus. Actuele thema’s worden behandeld zoals diagnostiek bij allochtonen en computerondersteunde diagnostiek. Er wordt ingegaan op kenmerken die de kwaliteit van het diagnostisch materiaal bepalen. Een overzicht van de beperkingen van de klassieke testtheorie wordt gegeven alsook mogelijke alternatieven.


• De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “Psychodiagnostische methoden I”



De cursisten kunnen

B/U


een gesprek voeren: - intake - erkennend - onthalend (niveau: weten) M SA 016 BC 01 de (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau: toepassen) M SA 016 BC 02 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: toepassen) M SA 016 BC 03 een psychodiagnostisch gesprek voeren. (niveau: weten) M SA 016 BC 04 verslag uitbrengen (schriftelijk en mondeling) over het

B

Overzicht van de meest gebruikte tests

Inleiding Interculturele diagnostiek: bias

Inleiding projectieve methoden

Bevolkingspsychometrie

Enquêtemethodes

Begrippen van factoranalyse: ASEBA DSM IV TR

Ethiek: besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid samenhangend met de beroepspraktijk via groepsgesprekken

Docerend en groepsdiscussie Docerend, praktisch, discussie Paper Groepsdiscussies



De cursisten kunnen

B/U


psychodiagnostisch gesprek. (niveau: weten) M SA 016 BC 05 conclusies trekken uit psychologisch onderzoek. (niveau: inzien) M SA 016 BC 06 een eindrapport opstellen in functie van de diagnose. (niveau: weten) M SA 016 BC 07 informatie geven aan een cliënt/opdrachtgever. (niveau: weten) M SA 016 BC 08 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: weten) M SA 016 BC 09 informatie verzamelen

analyseren vraagstelling

opstellen en toepassen onderzoekstrategie

integratief werken



advies verlenen


motiveren

preventief handelen


U



De cursisten kunnen

B/U


bewust zijn van diversiteit

contextueel handelen


relaties opbouwen en onderhouden

aan netwerking doen

handelingen evalueren

empathisch inschatten

kritisch bevragen


actualiseren van het beroep

ethisch handelen

verwerven en verwerken van informatie (geen psychologische vraag/probleem)

uitvoeren van eenvoudige leidinggevende taken

teamgericht werken


zelfstandig werken

besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid samenhangend met de beroepspraktijk


6.17 M SA 017, Practicum psychodiagnostische methoden, 40 LT Administratieve code: 9180


• In deze module worden tests en wetenschappelijk verantwoorde observaties als belangrijke tools in een psychologisch onderzoek behandeld.





De cursisten kunnen

B/U


de (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau: toepassen) een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: toepassen) M SA 017 BC 01 een keuze maken uit de onderzoeksmiddelen voor uitvoering van onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 017 BC 02 planning en afspraken verzorgen in functie van het onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 017 BC 03 observatietechnieken toepassen. (niveau: toepassen) M SA 017 BC 04 psychologische onderzoekstechnieken hanteren. M SA 017 BC 05

B

Observatiemethoden:

- Voorwaarden waaraan wetenschappelijk verantwoord observeren moet voldoen

- de doelstelling van observeren en de diverse observatiesystemen in relatie met de onderzoeksvraag

- ruime aandacht wordt besteed aan het rapporteren waarbij een duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen rapporteren en interpreteren.

Testmethoden: de basisvaardigheden worden getraind om op verantwoorde wijze een (intelligentie)test af te nemen, te scoren en te rapporteren.

- de testen van Wechsler - een voorbeeld van een aandachtstest, technische-ruimtelijke

test, schoolrijpheidstest, verbale papier-potlood test,… - observatiemethoden (volwassenen, jongeren, kinderen…

Doceren; groepsdiscussie, praktische oefeningen, gebruik van ICT, observatie en verslag,



De cursisten kunnen

B/U


psychologische testen en proeven correct en gestandaardiseerd afnemen. (niveau: toepassen) M SA 017 BC 06 een observatierapport opstellen. (niveau: toepassen) de testgegevens scoren en quoteren (niveau: toepassen) M SA 017 BC 07 de onderzoeksgegevens statistisch en klinisch ordenen en interpreteren. (niveau: toepassen) M SA 017 BC 08 conclusies trekken uit het psychologisch onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 017 BC 09 informatie inwinnen bij andere hulpverleners, verwijzers en/of de opdrachtgever. (niveau: inzien) M SA 017 BC 10 schriftelijk rapporteren. (niveau: toepassen) M SA 017 BC 11 opstellen en toepassen onderzoekstrategie


kritisch bevragen

teamgericht werken


U

- een verslag opstellen adhv de Wechsler tests - computergestuurd onderzoek (ASEBA)


6.18 M SA 018, Gesprekstechnieken, 60 LT Administratieve code: 9181


• In deze module komen zowel theorie als vaardigheidstraining in verband met alle vormen van gesprekstechnieken aan bod





De cursisten kunnen

B/U


een gesprek voeren: - intake - erkennend – onthalend. (niveau: integreren) M SA 018 BC 01 samen met de cliënt/opdrachtgever zoeken naar haalbare oplossingen. (niveau: inzien) M SA 018 BC 02 samen met de cliënt/opdrachtgever begeleidingsstrategieën bespreken. (niveau: toepassen) M SA 018 BC 03 de gewenste (gedrags) veranderingen ondersteunen. (niveau: integreren) M SA 018 BC 04 een gesprek voeren met de hulpvrager, in het kader van: intake, psychodiagnostiek, crisisopvang, advies- en

B

Theoretische basis

Gespreksvaardigheden:

- niet-selectieve luistervaardigheden zoals non-verbaal gedrag, aandachtgevend gedrag en kleine aanmoedigingen

- selectieve luistervaardigheden vragen stellen, parafraseren, gevoelsreflecties, concretiseren en samenvatten.

Regulerende vaardigheden zoals een situatie verduidelijken, de techniek van het hardop denken en het openen en afsluiten van een gesprek; waaronder ook het sluiten van een begincontract en het leren terugkoppelen naar (begin)doelen valt.

Inleiding

- Het achterliggende communicatiemodel - Axioma’s rond communicatie (Watzlawick) - Basisomgangsvormen (aanvaarden, verwerpen, negeren)

Ex cathedra uitleggen wat achterliggende modellen zijn Groepsdiscussies rond het gebruiken de noodzaak van bepaalde technieken Rollenspel bij het oefenen van bepaalde vaardigheden



De cursisten kunnen

B/U


informatieverstrekking (niveau: toepassen). M SA 018 BC 05 coachen

interpersoonlijke sensitiviteit




kritisch bevragen



advies verlenen


informatie geven

U

- Communicatiestops

De basisvaardigheid van het luisteren

- De deur openzetten: passief luisteren - Actief luisteren : samenvatten, parafraseren, doorvragen,

empathisch luisteren

Non-verbale communicatie

- Rol van de non-verbale communicatie - Soorten en verschijningsvormen

De assertieve communicatie

- Communicatieve stijlen (subassertieve, agressieve en assertieve)

- Denkprocessen (zelfbeeld en “rechten”) - Emotionele processen (E.Q.) - Gedragsprocessen

Het interview

- Doel - Methode - Verloop

Conflictbemiddeling

- Cognitieve tests - Sensoriële tests - Hoe ontstaan conflicten?



De cursisten kunnen

B/U


- Aanpak van conflicten

Het slecht nieuws gesprek

- De valkuilen - Het adequate gesprek

Het functioneringsgesprek

- Doel - Methode - Verloop

Vergadertechnieken

- Is vergaderen nodig? - Soorten vergaderingen - Tips en afspraken Presentatietechnieken

- Voorbereiding - De presentatie zelf - Nabespreking


6.19 M SA 019, Geïntegreerd werkcollege, 80 LT Administratieve code: 9183


• In deze module vormt het schrijven van een wetenschappelijke paper de rode draad van het werkcollege.. Als introductie wordt er een korte theoretische achtergrond gegeven over wetenschappelijke artikels en het lezen ervan.





De cursisten kunnen

B/U


databanken, documentatie betreffende opleidingen, instituten, organisaties en diensten raadplegen. (niveau: integreren) M SA 019 BC 01 opzoekingswerk verrichten en literatuur doornemen in functie van wetenschappelijke opdrachten. (niveau: integreren) M SA 019 BC 02 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: toepassen) M SA 019 BC 03 schriftelijk rapporteren. (niveau: toepassen) M SA 019 BC 04

B Het leren opstellen van een 'bouwplan' voor het eigen paper aandachtpunten:

- kritisch reflecteren - niet-selectieve luistervaardigheden zoals non-verbaal gedrag,

aandachtgevend gedrag en kleine aanmoedigingen - literatuur leren opzoeken - kennismaking met verschillende databases - zoekstrategieën opstellen - gevonden literatuur kritisch leren beoordelen - schriftelijke rapporteringvaardigheden

Mondelinge rapporteringvaardigheden

Van keuze-onderwerp tot afronding van het schrijven van wetenschappelijke tekst

Ex cathedra Er wordt ook gewerkt in kleine groepjes; Alle cursisten worden voortdurend actief betrokken bij de lessen, o.m. door oefeningen die klassikaal worden verbeterd Gecombineerd onderwijs (o.a. opzoekwerk)



De cursisten kunnen

B/U


een mondelinge voorstelling voorbereiden. (niveau: toepassen) M SA 019 BC 05 een rapport presenteren aan collega’s, opdrachtgever, derden, supervisor, … (niveau: integreren). M SA 019 BC 06

- keuze-onderwerp - opstellen van bouwplan - Literatuur zoeken, op relevantie onderzoeken, samenvatten

en verwerken/interpreteren (kritisch lezen); databases - Schrijven/herschrijven - Verbeteren/voltooien - Refereren en citeren

Nederlands : Correcte spelling

Oefeningen


6.20 M SA 020, Arbeids- en organisatiepsychologie: theorie en thema, 60 LT Administratieve code: 9184


• In deze module bestuderen we de omgeving van de organisatie en zijn basisbegrippen. Individuele psychologische processen in de organisatie zoals: perceptie, motivatie, emoties komen aan bod evenals groepsprocessen in de organisatie zoals: werkteams, leiderschap en conflicten. Ook het systeem van de organisatie, met hierbij o.m. de organisatiestructuur en –cultuur + HRM-beleid worden besproken.





De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifieke informatie op een kritische en zelfstandige basis verwerven en verwerken. M SA 020 BC 01 de opvattingen over management en organiseren doorheen de tijd weergeven en herkennen. (niveau: weten) M SA 020 BC 02 een verband leggen tussen structuur, cultuur en beleid en anderzijds producten, markten en personen. (niveau: toepassen) M SA 020 BC 03 een gevalsstudie analyseren en suggesties voor verbetering geven (niveau: toepassen). M SA 020 BC 04

B

Het ontstaan van het organisatiedenken

- Scientific management - Human Relations - Contingentietheorieën - Huidige visies

Het individu in de Organisatie

- Gedrag - Persoonlijkheid - Besluitvorming - Motivatie

Doceren Groepsdiscussies Cases



De cursisten kunnen

B/U


een beeld schetsen van de algemene doelstellingen en methoden van personeelsbeleid

U

Groepen in de organisatie

- Teams - Leiderschap (macht) - Conflicten - Organisatiestructuren - Organisatieculturen - Veranderingen - Marketing - Markt


6.21 M SA 021, Arbeids- en organisatiepsychologie: practicum, 40 LT Administratieve code: 9185


• In deze module komt het instrumentarium rond selectie en zelf-assessment aan bod.





De cursisten kunnen

B/U


beschikbare gegevens (rapporten, verslagen, dossiers) registreren en analyseren. (niveau: integreren) M SA 021 BC 01 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: inzien) M SA 021 BC 02 een psychologisch onderzoeksprogramma samenstellen in functie van de vraag, het probleem of de opdracht. (niveau: inzien) M SA 021 BC 03 een psychodiagnostisch gesprek voeren (niveau: inzien) M SA 021 BC 04 observatietechnieken toepassen. (niveau: toepassen) M SA 021 BC 05

B

Instrumentarium rond selectie en zelf-assessment waaronder:

- De vraagstelling en daaraan gekoppeld de voorbereidende informatieverzameling en het vooronderzoek op basis van gegevens uit CV’s, sollicitatiebrieven en –formulieren. De cursisten maken het eigen CV op, schrijven een sollicitatiebrief en toetsen de eigen door andere aangeboden gegevens, aan vooropgestelde criteria / competenties.

- Verschillende instrumenten en beoordelingsmethoden.

- Enkele (psychologische) tests en vragenlijsten, al dan niet computergestuurd, worden besproken.

- Testen worden gelinkt aan informatie verzameld uit gesprekken / interviews, uit observatie en uit assessment technieken. Hiervan wordt een analyse en synthese gemaakt wat in een rapport resulteert.

- Begrip van wat (on)betrouwbare, (on)valide testen zijn om

Tests: afnemen, scoren en interpreteren Groepsdiscussie en –beoordeling Reflexie op eigen functioneren



De cursisten kunnen

B/U


psychologische onderzoekstechnieken hanteren. Hij kan psychologische testen en proeven correct en gestandaardiseerd afnemen. (niveau: toepassen) M SA 021 BC 06 verslag uitbrengen (schriftelijk en mondeling) over het psychodiagnostisch gesprek. (niveau: toepassen) M SA 021 BC 07 opstellen en toepassen onderzoekstrategie


U

nieuwe testen te ondersteunen.

- Begrip van wat (on)meetbaar is. Kennis van het bestaan van modellen als de Big Five, sign- en sampletests, power vs. Speed,…


6.22 M SA 022, School- en pedagogische psychologie:theorie en thema, 60 LT Administratieve code: 9190


• In deze module komt aan bod:

- verschillende instrumenten en beoordelingsmethoden

- kennismaking met verschillende databases

- enkele (psychologische) tests en vragenlijsten, al dan niet computergestuurd worden besproken.

- leren en studeren

- onderwijsloopbaan

- preventieve gezondheidszorg

- psychisch en sociaal functioneren.

• Theoretische modellen relevant voor de beroepspraktijk worden toegelicht.

• De meest voorkomende zorgvragen komen aan bod. Ook de (ortho)pedagogische invalshoek wordt benadrukt.

• Modellen van leerlingenbegeleiding op schoolniveau. De rol van de school en het CLB wordt hierin gesitueerd.






De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifieke informatie op een zelfstandige en kritische wijze verwerven en verwerken. M SA 022 BC 01 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: weten) M SA 022 BC 02 samen met de cliënt/opdrachtgever zoeken naar haalbare oplossingen. (niveau: weten) M SA 022 BC 03 informatie verzamelen


opstellen en toepassen onderzoekstrategie analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk

B

U

Onderwijspedagogiek

- Historiek en basistheorieën over de 4 domeinen CLB werking

- Leren en studeren: Verschillende leertheorieën en hun toepassing in de onderwijssituatie. Factoren die leren beïnvloeden vb. cognitieve stijl, leerstrategieën, motivatie. Basisbegrippen uit de algemene didactiek. Voorwaarden aanvankelijk lezen, schrijven en rekenen

- Onderwijsloopbaan: Differentiëring en gelijke kansenonderwijs. Studiebegeleiding en beroepskeuzebegeleiding: achtergrond en taken CLB

- Preventieve gezondheidszorg: Gezondheidseducatie en –bevordering op school. Preventieve gezondheidszorg door CLB

- Psychisch en sociaal functioneren: Welbevinden en betrokkenheid in de schoolcontext. Begeleiding van psycho sociale problemen

- Leerlingbegeleiding

- Vormen van leerlingbegeleiding - Band met schoolcultuur - Leerlingbegeleiding en CLB

Ortho)pedagogische en psychologische hulpverlening

- Behandeling van een aantal specifieke zorgvragen waarbij telkens ingegaan wordt op achtergrond, diagnose en aanpak (zowel in het gezin, school en eventuele instellingscontext)

- Verstandelijke handicap - Hoogbegaafdheid - Functiebeperkingen: lichamelijke handicap, visuele en

auditieve beperkingen - Concentratie- en aandachtsproblemen - Gedragsstoornissen

Debat, dialoog Gebruik van videomateriaal Gastspreker CLB



De cursisten kunnen

B/U


- Autismespectrumstoornissen - Kindermishandeling - Leerproblemen en leerstoornissen, problemen van

schoolrijpheid - Faalangst en stress op school - Pesten en pestgedrag


6.23 M SA 023, School- en pedagogische psychologie: practicum, 40 LT Administratieve code: 9191


• In deze module wordt diagnostiek gesitueerd in het school- en (ortho-)pedagogisch psychologisch werkveld. Het praktijkmodel van handelingsgerichte diagnostiek en advisering bij onderwijsleer- en opvoedingsproblemen wordt toegelicht. De diagnostiek met betrekking tot zorgvragen in het domein van ontwikkelen, leren en studeren, wordt uitgewerkt.




De cursisten kunnen

B/U


een gesprek voeren: - intake - erkennend – onthalend. (niveau: toepassen) M SA 023BC 01 de (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau: toepassen) M SA 023BC 02 beschikbare gegevens (rapporten, verslagen, dossiers) registreren en analyseren. (niveau: toepassen) M SA 023BC 03 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: toepassen) M SA 023BC 04

B

Kennismaking met het praktijkmodel van handelingsgerichte diagnostiek

- Dit leren toepassen aan de hand van cases en oefeningen in gesimuleerde en reële situaties.

Uitgaande van verschillende probleemgebieden wordt de diagnostische cyclus doorlopen nl. intakefase, strategiefase, onderzoeksfase, integratie en indicatiestelling en adviesfase.

Mogelijke onderzoeks- en probleemgebieden:

- Intelligentie onderzoek

- Leesvoorwaardenonderzoek

- Leerproblemen

Casussen Rollenspelen



De cursisten kunnen

B/U


een psychologisch onderzoeksprogramma samenstellen in functie van de vraag, het probleem of de opdracht. (niveau: toepassen) M SA 023BC 05 conclusies trekken uit het psychologisch onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 023BC 06 samen met de cliënt/opdrachtgever zoeken naar haalbare oplossingen. (niveau: weten) M SA 023BC 07 doorverwijzen naar deskundigen (in de 2e lijn) of andere hulpverleners. (niveau: weten) M SA 023BC 08 informatie verzamelen





bewust zijn van diversiteit

contextueel handelen

kritisch bevragen



zelfstandig werken

zelfstandig kunnen definiëren

U

- Ontwikkelingsachterstand en vertraging

- Aandachtsproblemen

- Autismespectrum stoornissen

- Aandacht wordt besteed aan:

- een analyse van de klachten

- het psychodiagnostisch instrumentarium en de interpretatie van onderzoeksresultaten

- de gewenste interventies met oog voor de afstemming kind-, school-, gezins-, leefgroepkenmerken

- hulpverleningsinstanties.


6.24 M SA 024, Klinische psychologie: theorie en thema, 60 LT Administratieve code: 9196


• In deze module wordt de klinische psychologie vanuit historisch perspectief bekeken en wordt in het licht daarvan uitgebreid stilgestaan bij de huidige stand van zaken. Hierbij wordt vooreerst stil estaan bij de verschillende visies op psychisch lijden en de oorzaken ervan. Bestaande indelingscategorieën als DSM worden grondig besproken. Vervolgens wordt een overzicht gegeven van veel voorkomende symptomen en worden een aantal stoornissen uitgebreid besproken ( basis van DSM-classificatie) waarbij zowel op kenmerken, verloop, diagnostiek als behandeling wordt ingegaan. Tot slot worden persoonlijkheidsstoornissen belicht.

• In een tweede deel wordt ingegaan op het veld van de psychotherapie. De eigenheid, beperkingen en recente ontwikkelingen hiervan worden belicht. Vervolgens worden vier grote therapiestromingen belicht (psychodynamische, persoonsgerichte (cognitieve en gedragsstroming en systeemvisie) waarbij wordt aandacht besteed aan het ontstaan, de basisideeën en de huidige evoluties





De cursisten kunnen

B/U


een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: weten) M SA 024 BC 01 een keuze maken uit de onderzoeksmiddelen voor uitvoering van onderzoek. (niveau: weten) M SA 024 BC 02 samen met de cliënt/opdrachtgever begeleidingsstrategieën bespreken. (niveau: weten) M SA 024 BC 03 meewerken aan interventies. (niveau: weten) M SA 024 BC 04

B

Psychopathologie

- Geschiedenis van de visie en omgang met geestelijke stoornissen

- Beschrijven versus classificeren - Classificatiesystemen met nadruk op DSM - Problemen op symptoomniveau - Klinische syndromen (met ruime aandacht voor de

subklinische vormen). Telkens wordt ingegaan op ontstaan, kenmerken, verloop, diagnose en behandeling. Zowel stoornissen bij volwassenen als hun uitingsvormen en voorkomen bij kinderen en jeugdigen worden behandeld - Cognitieve stoornissen - Stemmingsstoonissen

Doceren, interactief vraaggesprek, casusanalyse en teamwerk Bibliografisch opzoekwerk en boekbespreking



De cursisten kunnen

B/U


uit beschrijvingen tekst/video ziektebeelden herkennen en een behandeling voorstellen. (niveau: toepassen) M SA 024 BC 05 samenwerken en deelnemen aan multidisciplinair teamoverleg in functie van: - de (hulp)vraag - de diagnose - het advies - probleemoplossend handelen (doorverwijzing, interventie). (niveau: weten, toepassen) M SA 024 BC 06 teamgericht werken

analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk

U

- Schizofrenie en andere psychotische stoornissen - Nagebootste stoornis - Dissociatieve stoornissen - Stoornissen in de impulscontrole - Angststoornissen - Somatoforme stoornissen - Eetstoornissen - Sexuele stoornissen en genderidentiteitsstoornissen - Slaap- en waakstoornissen - Stoornissen door middelengebruik - Aanpassingsstoornissen

- Persoonlijkheidsstoornissen - Eigenheid van kinderen jeugdpsychiatrie - Problemen specifiek bij kinderen en jeugdigen

- Hechtingsstoornissen - Autisme - Mishandeling en verwenningsproblematieken

Psychotherapie

- Visies op psychotherapie vroeger en nu - Spanningsveld psychotherapie en farmacologische therapie - Werkzame factoren in psychotherapie - Eigenheid van de therapeutische relatie - Grote stromingen binnen de psychotherapie. Telkens worden

zowel het ontstaan, de achterliggende visie en referentiekader, technieken en procedures, recente tendensen en onderzoeksgegevens rond effectiviteit behandeld. - Psychodynamische stroming - Gedrags- en cognitieve stroming - Ervaringsgerichte stroming - Systeemgerichte stroming


6.25 M SA 025, Klinische psychologie: practicum, 40 LT Administratieve code: 9197


• In deze module komen de studie van de diagnostische cyclus, inhoud en vormgeving, uitgewerkt aan de hand van oefeningen en cases. Studie van de (semi)directe en indirecte onderzoeksmethoden, telkens gerelateerd aan een bepaalde problematiek worden besproken.





De cursisten kunnen

B/U


een gesprek voeren: - intake - erkennend – onthalend. (niveau: toepassen) M SA 025BC 01 de (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau: toepassen) M SA 025BC 02 psychologische onderzoekstechnieken hanteren. M SA 025BC 03 psychologische testen en proeven correct en gestandaardiseerd afnemen. (niveau: toepassen) M SA 025BC 04 de testgegevens scoren en quoteren. (niveau: toepassen) M SA 025BC 05

B

Doorlopen van de verschillende fasen van de diagnostische cyclus.

- Intake en anamnese - Klachtenanalyse - Probleemanalyse - Hypothesevorming - Toetsing van hypothesen: opstellen onderzoeksbatterij - Afname, scoring en synthese van resultaten - Advisering en verslaggeving

Dit alles wordt in de praktijk gebracht aan de hand van simulatie-oefeningen waarbij cursisten zelf ervaring kunnen opbouwen.

Naast volwassenen wordt ook ingegaan op de eigenheid van het onderzoek met kinderen en jeugdigen en het belang van informatieverzameling vanuit de omgeving van het kind.

Interactief doceren, vraaggesprek, casusanalyse. Oplossen en bespreken van casussen en opdrachten in groep Simulatieoefeningen Teamwerk



De cursisten kunnen

B/U


conclusies trekken uit het psychologisch onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 025BC 06 schriftelijk rapporteren. (niveau: toepassen) M SA 025BC 07 handelingen evalueren

kritisch bevragen


teamgericht werken

U

Tevens worden een aantal overkoepelende cases aangeboden waarbij het doorlopen van de diagnostische cyclus geïllustreerd zal worden. Hiervoor zal een selectie worden gemaakt uit problematieken die in het theoretisch luik werden behandeld. Hierbij zal telkens aandacht worden geschonken aan het gebruik van een specifieke onderzoekstechnieken en -materialen (vb. klachtenlijsten, MMPI, projectief materiaal), dit in functie van de onderzoeksvraag.

Ook wordt aandacht besteed aan de mogelijke invloeden van de eigenheid van het doelpubliek en van de onderzoekssetting (vb. onderzoek op eigen vraag of in opdracht van anderen).


6.26 M SA 026, Capita Selecta in HRM, 40 LT Administratieve code: 9186


Dit is een keuzemodule. Om een graduaatdiploma te behalen moet de cursist van drie van de twaalf keuzemodules de basiscompetenties hebben bereikt.

• In deze module verwerft de cursist inzicht in het systeem van arbeidsverhoudingen en (groeps)processen die van belang zijn binnen de organisatie. Dit moet de cursist in staat stellen om te anticiperen op eventuele problemen die ontstaan bij (verandering van) bepaalde processen binnen de organisatie:

6.26.2 Beginsituatie • De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “Arbeids- en organisatiepsychologie theorie en thema” en voor de module “Arbeids- en

organisatiepsychologie practicum”.



De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifieke informatie zelfstandig en kritisch verwerven en verwerken. M SA 026 BC 01 beschikbare gegevens (rapporten, verslagen, dossiers) registreren en analyseren. (niveau: toepassen) M SA 026 BC 02 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: integreren) M SA 026 BC 03 schriftelijk rapporteren. (niveau: toepassen) M SA 026 BC 04

B

In deze module verwerft de cursist inzicht in het systeem van arbeidsverhoudingen en (groeps)processen die van belang zijn binnen de organisatie. Dit moet de cursist in staat stellen om te anticiperen op eventuele problemen die ontstaan bij (verandering van) bepaalde processen binnen de organisatie:

- structuren en onderlinge verhoudingen binnen de organisatie vanuit de sociale en organisatiepsychologie identificeren vanuit relevante intergroepsprocessen

- conflict management, onderhandelingsprocessen, change management, loopbaanplanning en nieuwe werkvormen en de invloed van deze aspecten op de arbeidsverhoudingen

- andere topics in functie van de interesse van de groep

Doceren Groepsdiscussies Verslaggeving



De cursisten kunnen

B/U


een mondelinge voorstelling voorbereiden. (niveau: toepassen) M SA 026 BC 05 de effecten van multiculturele en multidisciplinaire samenwerking inschatten en de voordelen ervan bevorderen. (niveau: toepassen) M SA 026 BC 06 bewust zijn van diversiteit



U


6.27 M SA 027, Marketing en management, 40 LT Administratieve code: 9187

6.27.1 Algemene doelstelling van de module Dit is een keuzemodule. Om een graduaatdiploma te behalen moet de cursist van drie van de twaalf keuzemodules de basiscompetenties hebben bereikt.

• Deze module is gericht op aspecten van marketingstrategie en marketingmix en op het ontwikkelen van een marketingstrategie en marketingplan.


• De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “Arbeids- en organisatiepsychologie theorie en thema” en voor de module “Arbeids- en




De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifieke informatie zelfstandig en kritisch verwerven en verwerken. M SA 027 BC 01 opzoekingswerk verrichten en literatuur doornemen i. f. v. (praktijkgerichte) opdrachten. M SA 027 BC 02 projectmatig en methodisch handelen in functie van creatieve kennisontwikkeling. M SA 027 BC 03 kritisch reflecteren op het beroepsspecifiek functioneren. M SA 027 BC 04

B Aspecten van marketingstrategie:

- Klantgerichtheid - Swot-analyse - doelgroepanalyse en doelgroepbepaling - segmentatieanalyse en definitie van te bewerken segment - formuleren van marketingdoelstellingen.

Aspecten van de marketingmix:

- product : kernfuncties, faciliteiten, ontwikkeling - promotie : diverse vormen (reclame, p.r., sales promotie,

persoonlijke verkoop) - prijs: soort prijs en prijsstrategieën - plaats: distributie, inrichting van de verkoopplaats - people: kwaliteit en aard van dienstverlening.

Doceren Cases Opdrachten


6.28 M SA 028, Vorming, training en opleiding, 40 LT Administratieve code: 9188



• Deze module gaat dieper in op de behoefteanalyse, programmatie, het leerproces, de transfer, de kosten/baten analyse die inherent zijn aan vorming training en opleiding.






De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifieke informatie zelfstandig en kritisch verwerven en verwerken. M SA 028 BC 01 opzoekingswerk verrichten en literatuur doornemen i. f. v. (praktijkgerichte) opdrachten. M SA 028 BC 02 projectmatig en methodisch handelen in functie van creatieve kennisontwikkeling. M SA 028 BC 03 kritisch reflecteren op het beroepsspecifiek functioneren. M SA 028 BC 04

B

Behoeftenanalyse

- doelgroepen definiëren - analysemethode: client-centered, implementatie, integratie - alternatieve mogelijkheden naast VTO - leerdoelen VTO - verschillende functies (ook bv. Teambuilding). Programmatie:

- Prioriteiten - strategieën (individu, groep) - planning (doorloop, netto) - criteria voor de keuze van instructoren en trainers.

Ex cathedra verstrekken van informatie en inzicht bijbrengen in de sector van vorming, training en opleiding Zoek opdrachten uitvoeren en rapporteren Presentaties van voorbeelden Probleemoplossende groepsdiscussie



De cursisten kunnen

B/U


inzicht verwerven in het brede aanbod van mogelijkheden op dit domein. (niveau: weten) M SA 028 BC 05 advies verlenen aan de organisatie wat betreft de meest optimale mogelijkheden in de markt rond de gestelde problematiek. (niv. Toep.) M SA 028 BC 06 analyseren vraagstelling

integratief werken




U

Het leerproces:

- gewenste werkvormen en media - samenstelling van de cursusgroep - plaats van opleiding - voorbereiding, screening. De transfer:

- hoe deze transfer bevorderen? Werken in teams, oefeningen, supervisie, toepassingsprojecten

- evaluatie en bijsturing. Kosten/baten analyse:

- definitie van functies - vastleggen en berekenen van kosten - vastleggen en berekenen van baten - rendement: hoe verbeteren?


6.29 M SA 029, Marktonderzoek, 40 LT Administratieve code: 9189



• Deze module biedt een inzicht in de manier waarop gegevens verzameld en geanalyseerd worden om onder meer toegepast te worden in een onderzoek naar

klantentevredenheid.






De cursisten kunnen

B/U


beschikbare gegevens (rapporten, verslagen, dossiers) registreren en analyseren. (niveau toepassen) M SA 029 BC 01 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau toepassen) M SA 029 BC 02 een keuze maken uit de onderzoeksmiddelen voor uitvoering van onderzoek. (niveau toepassen) M SA 029 BC 03 individuen, groepen en/of organisaties screenen op verzoek

B

Inleidende begrippen en ingaan op de wijze van gegevensverzameling. In het kader van deze gegevensverzameling besteden we aandacht aan de wijze van steekproeftrekking en het opstellen van een survey-onderzoek. Analyse van de gegevens: hierbij komen zowel univariate als (zij het in beperkte mate) multivariate analyse-methoden aan bod. Toepassing onderzoek naar de klantentevredenheid.

De onderwijsmethode bestaat uit hoorcolleges waarbij de theoretische bespreking aangevuld wordt met praktische cases. Deze praktische cases geven aanleiding tot zelfwerkzaamheid en vormen de basis voor interactieve leergesprekken met de studenten Tijdens de cursus wordt ook verwezen naar interessante en



De cursisten kunnen

B/U


van doorverwijzers en/of opdrachtgevers. (niveau toepassen) M SA 029 BC 04 de onderzoeksgegevens statistisch en klinisch ordenen en interpreteren. (niveau toepassen) M SA 029 BC 05 de onderzoeksresultaten verwerken. (niveau toepassen) M SA 029 BC 06 rapporteren in functie van de specifieke opdracht. (niveau toepassen) M SA 029 BC 07 realiseren van een actieplan


U

relevante maar niet verplichte lectuur. Door het doornemen van deze gevalstudies kan de student zijn basiskennis toetsen en aanvullen. Gespecialiseerde organisaties die op het terrein van marktonderzoek actief zijn, kunnen bezocht worden.


6.30 M SA 030, Begeleiding gedragsproblemen, 40 LT Administratieve code: 9192



• In deze module worden de verschillende aspecten van de psychopedagogische begeleiding van kinderen met gedragsproblemen en hun ouders besproken.


• De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “School en pedagogische psychologie: theorie en thema” en voor de module “School- en

pedagogische psychologie practicum”



De cursisten kunnen

B/U


brochures, artikels, voorlichtingsmateriaal e.d. opstellen. (niveau:weten) M SA 030 BC 01 informatiesessies, avonden, organiseren en geven. (niveau:weten) M SA 030 BC 02 onderzoeksresultaten en de contextgegevens met de cliënt/opdrachtgever bespreken om inzicht te geven in de probleemsituatie. (niveau: weten) M SA 030 BC 03 ondersteunen in functie van de gewenste (gedrags)

B

In deze module worden de verschillende aspecten van de psychopedagogische begeleiding van kinderen met gedragsproblemen en hun ouders besproken

oorzaken en bepalende factoren van gedragsproblemen bij kinderen en jongeren vanuit een orthopedagogische en vanuit een systeemgerichte benadering

problematiek van kinderen met gedragsproblemen en hun gezinnen worden beschreven zoals

die vorm krijgt in het buitengewoon onderwijs, de bijzondere jeugdbijstand en de klinische jeugdhulpverlening. De verschillende preventie-initiatieven tav. gedragsproblemen bij kinderen zullen eveneens besproken worden




De cursisten kunnen

B/U


veranderingen. (niveau:weten) M SA 030 BC 04 meewerken aan interventies. (niveau: toepassen) M SA 030 BC 05 de interventies mee opvolgen, evalueren en bijsturen. (niveau: weten) M SA 030 BC 06 risicogedrag, risicogroepen en risicosituaties via preventieve diagnostiek opsporen. (niveau: weten) M SA 030 BC 07 informatie verzamelen


opstellen en toepassen onderzoekstrategie analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk

U

psychopedagogische behandeling van kinderen met gedragsproblemen o.a. de noodzaak van en de verschillende vormen van samenwerking tussen de (residentiële) instelling en het gezin kunnen besproken worden

kinderen en jongeren met delinquent gedrag.


6.31 M SA 031, Schoolloopbaanbegeleiding, 40 LT Administratieve code: 9193



• In deze module staat het thema ‘leren kiezen’ centraal. Een goed uitgebouwde schoolloopbaanbegeleiding is noodzakelijk om mislukkingen te vermijden en de aansluiting

tussen onderwijs en arbeidswereld te optimaliseren.

6.31.2 Beginsituatie • De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “School en pedagogische psychologie: theorie en thema” en voor de module “School- en




De cursisten kunnen

B/U


informatie inwinnen bij andere hulpverleners, verwijzers of opdrachtgevers. (niveau: toepassen) M SA 031 BC 01 beschikbare gegevens (rapporten, verslagen, dossiers) registreren en analyseren. (niveau: toepassen) M SA 031 BC 02 een keuze maken uit de onderzoeksmiddelen voor uitvoering van onderzoek. (niveau:toepassen) M SA 031 BC 03 een psychologisch onderzoeksprogramma samenstellen in

B In deze module staat het thema ‘leren kiezen’ centraal. Een goed uitgebouwde schoolloopbaanbegeleiding is noodzakelijk om mislukkingen te vermijden en de aansluiting tussen onderwijs en arbeidswereld te optimaliseren.

Korte schets van de loopbaanbenaderingen.

De visie, noden en voorzieningen inzake schoolloopbaanbegeleiding.

Begeleidingsaanbod:

- wat kan er gekozen worden: kennis van de onderwijs- en opleidingswereld

- wie ben ik: vaardigheden, belangstelling, waarden,

Doceren Cases



De cursisten kunnen

B/U


functie van de vraag, het probleem of de opdracht. (niveau: toepassen) M SA 031 BC 04 conclusies trekken uit het psychologisch onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 031 BC 05 een advies formuleren.(niveau: toepassen) M SA 031 BC 06 databanken, documentatie betreffende opleidingen, instituten, organisaties en diensten raadplegen. (niveau: toepassen) M SA 031 BC 07 onderzoeksresultaten en de contextgegevens met de cliënt/opdrachtgever bespreken om inzicht te geven in de probleemsituatie. (niveau: integreren) M SA 031 BC 08 samen met de cliënt / opdrachtgever zoeken naar haalbare oplossingen. (niveau:integreren) M SA 031 BC 09

persoonlijkheidskenmerken - hoe kan ik worden wat ik wil worden (dialoog tussen externe

haalbaarheid en interne wenselijkheid – loopbaanplanning en –sturing).


6.32 M SA 032, Interculturele diagnostiek en begeleiding, 40 LT Administratieve code: 9194



• Deze module legt de nadruk op het ontwikkelen van een gevoeligheid tegenover culturele diversiteit op wat betreft diagnostiek en begeleiding.


• De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “School en pedagogische psychologie: theorie en thema” en voor de module “School- en




De cursisten kunnen

B/U


teamgericht werken – met anderen in een internationale, multiculturele en /of multidisciplinaire beroepsomgeving samenwerken. (niveau:integreren) M SA 032 BC 01 besef hebben van maatschappelijke verantwoordelijkheid samenhangend met de beroepspraktijk. (niveau:weten) M SA 032 BC 02 begrip en betrokkenheid hebben ontwikkeld m.b.t. ethische, normatieve en maatschappelijke vragen samenhangend met de toepassing van beroepsspecifieke inzichten en gebruiken. (niveau:integreren)

B

In een multiculturele samenleving (in de ruime betekenis) wordt het meer en meer belangrijk een gevoeligheid te ontwikkelen voor culturele diversiteit, ook wat betreft diagnostiek en begeleiding. Dit betekent dat men als diagnosticus en begeleider in een interculturele context op de hoogte moet zijn van de culturele elementen die vaak gebruikte diagnostische instrumenten in zich dragen, om zo op een juiste manier resultaten op dergelijke instrumenten te interpreteren: - overzicht van mogelijke culturele factoren die het diagnostisch

proces in interculturele context bemoeilijken - een verantwoorde diagnostiek toelaten inzake cognitieve

vaardigheden, persoonlijkheid, opvoedings- en gedragsproblemen en taalontwikkeling

- focussen op Gelijke Kansen (GOK) en zorgverbreding.

Doceren Cases



De cursisten kunnen

B/U


M SA 032 BC 03 informatie verzamelen



integratief werken



motiveren

opleiden

trainen

coachen


realiseren van een actieplan

communiceren van een actieplan



aan netwerking doen



kritisch bevragen


actualiseren van het beroep

ethisch handelen

U



De cursisten kunnen

B/U


verwerven en verwerken van informatie (geen

uitvoeren van eenvoudige leidinggevende taken

teamgericht werken


zelfstandig werken


toepassen van zinvolle samenwerkingsverbanden



6.33 M SA 033, Preventie en educatie op school, 40 LT Administratieve code: 9195



• In deze module bekijkt men hoe men scholen en leerkrachten kan ondersteunen in het voeren van preventieve acties ten aanzien van problemen met betrekking tot

opvoeding, leren, sociaal-emotioneel functioneren, schoolloopbaan en gezondheidszorg.

6.33.2 Beginsituatie • De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “School en pedagogische psychologie: theorie en thema” en voor de module “School- en




De cursisten kunnen

B/U


informatie geven aan een cliënt/opdrachtgever. (niveau:weten) M SA 033 BC 01 brochures, artikels, voorlichtingsmateriaal e.d. opstellen. (niveau:weten) M SA 033 BC 02 Informatiesessies, -avonden organiseren en geven. (niveau:toepassen) M SA 033 BC 03 onderzoeksresultaten en de contextgegevens met de cliënt/opdrachtgever bespreken om inzicht te geven in de probleemsituatie. (niveau:toepassen) M SA 033 BC 04

B

In deze module bekijkt men hoe men scholen en leerkrachten kan ondersteunen in het voeren van preventieve acties ten aanzien van problemen met betrekking tot opvoeding, leren, sociaal-emotioneel functioneren, schoolloopbaan en gezondheidszorg: - verantwoordelijkheid van school en CLB in het preventief

optreden van bovengenoemde problemen - welke mogelijkheden en beperking kent de school als setting

voor preventieve interventies? - hoe kunnen we een effectief preventieproject uitwerken of

een bestaand project evalueren op zijn effectiviteit en haalbaarheid?

In groepjes wordt er kennis gemaakt met bestaande preventieprogramma’s en er worden suggesties ter verbetering




De cursisten kunnen

B/U


ondersteunen in functie van de gewenste (gedrags) veranderingen. (niveau:weten) M SA 033 BC 05 meewerken aan interventies. (niveau: weten) M SA 033 BC 06 de interventies mee opvolgen, evalueren en bijsturen. (niveau:toepassen) M SA 033 BC 07 risicogedrag, risicogroepen en risicosituaties via preventieve diagnostiek opsporen. (niveau: weten). M SA 033 BC 08 informatie geven (mondeling, vooral aan cliënt)

advies verlenen

begeleiden van veranderingsprocessen motiveren coachen




ethisch handelen

teamgericht werken


U

geformuleerd (bijv. preventie van geweld op school, preventie van druggebruik, pestactieplannen, preventie van delinquentie, preventie van spijbelgedrag,…).


6.34 M SA 034, Psychotherapeutische technieken, 40 LT Administratieve code: 9198



• Deze module geeft een zicht op de verschillende therapierichtingen binnen de psychotherapie.

6.34.2 Beginsituatie • De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “Klinische psychologie: theorie en thema” en voor de module “Klinische psychologie practicum”.



De cursisten kunnen

B/U


databanken, documentatie betreffende opleidingen, instituten, organisaties en diensten raadplegen. (niveau:inzien) M SA 034 BC 01 informatie geven aan een cliënt/opdrachtgever. (niveau:toepassen) M SA 034 BC 02 samen met de cliënt / opdrachtgever zoeken naar haalbare oplossingen.(niveau:toepassen) M SA 034 BC 03 samen met de cliënt / opdrachtgever begeleidingsstrategieën bespreken. (niveau: integreren) M SA 034 BC 04

B

Deze module geeft een zicht op de verschillende therapierichtingen binnen de psychotherapie.

Richtingen worden kritisch besproken en er wordt stilgestaan bij de volgende vragen:

- (hoe goed) werkt psychotherapie? - waarom heeft psychotherapie al of niet effect? - wanneer is psychotherapie zinvol? - hoe cliënten informeren over de verschillende

therapierichtingen?




De cursisten kunnen

B/U


ondersteunen in functie van de gewenste (gedrags)veranderingen. (niveau:toepassen) M SA 034 BC 05 doorverwijzen naar deskundigen (in de 2e lijn) of andere hulpverleners. (niveau:toepassen) M SA 034 BC 06 contacten leggen met andere (hulpverleners) instanties en deze werkrelatie onderhouden. (niveau:toepassen) M SA 034 BC 07 deelnemen aan multidisciplinair teamoverleg in functie van : de (hulp)vraag – de diagnose – het advies – probleemoplossend handelen (doorverwijzing, interventie). (niveau:toepassen) M SA 034 BC 08 zich een therapeutische basishouding eigen maken. M SA 034 BC 09 empathisch inschatten


U


6.35 M SA 035, Capita Selecta: kinderen, 40 LT Administratieve code: 9199



• In deze module worden essentiële thema’s in psychotherapeutische technieken bij kinderen uitgewerkt.

6.35.2 Beginsituatie • De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “Klinische psychologie: theorie en thema” en voor de module “Klinische psychologie practicum”.



De cursisten kunnen

B/U


de hulpvraag uit een concreet beginnend dossier erkennen en analyseren. (niveau:toepassen) M SA 035 BC 01 hypothetisch denken rond meerdere alternatieve onderzoeksvragen. (niveau:toepassen) M SA 035 BC 02 diagnostische denkpisten voorstellen. (niveau: toepassen) M SA 035 BC 03 begeleidingsroutes afwegen. (niveau:toepassen) M SA 035 BC 04 methodisch relevante informatie opzoeken. (niveau: toepassen)

B

Thema’s worden theoretisch en praktisch uitgewerkt:

- gehechtheid en psychopathologie - het brede spectrum van antisociaal gedrag - somatoforme stoornissen - (pathologisch) rouwen en aanpassingsgedrag/-stoornis.

Doceren Cases Opdrachten Rollenspel aan de hand van de ervaringen van de cursisten



De cursisten kunnen

B/U


M SA 035 BC 05 verzamelde informatie structureren en duidelijk voorstellen. (niveau: toepassen). M SA 035 BC 06 informatie verzamelen



integratief werken

rapporteren (psychotechnisch rapport) informatie geven (mondeling, vooral aan cliënt)




kritisch bevragen



U


6.36 M SA 036, Chronische ziekten, 40 LT Administratieve code: 9200



• In de module “chronische ziekten” worden een aantal medische problematieken en chronische aandoeningen belicht vanuit een bio-psycho-sociaal model:


• De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “Klinische psychologie: theorie en thema” en voor de module “Klinische psychologie practicum”.



De cursisten kunnen

B/U


een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau:toepassen) M SA 036 BC 01 een advies formuleren. (niveau:toepassen) M SA 036 BC 02 informatie geven aan een cliënt/opdrachtgever. (niveau:toepassen) M SA 036 BC 03 onderzoeksresultaten en de contextgegevens met de cliënt/opdrachtgever bespreken om inzicht te geven in de probleemsituatie. (niveau:toepassen)

B

In de module “chronische aandoeningen” worden een aantal medische problematieken en chronische aandoeningen belicht vanuit een bio-psycho-sociaal model, zoals:

- kindgericht <=> oudergericht - gezaghebbende opvoedingsstijl - epilepsie - oncologie - palliatieve hulpverlening en euthanasie - voorbereiding op chirurgische ingrepen.

Er komen ook een aantal wisselende thema’s aan bod zoals:

- medische beeldvormingtechnieken

Doceren Cases Brochures



De cursisten kunnen

B/U


M SA 036 BC 04 ondersteunen in functie van de gewenste (gedrags) veranderingen. (niveau:toepassen) M SA 036 BC 05 informatie geven (mondeling, vooral aan cliënt)

advies verlenen

begeleiden van veranderingsprocessen projectmatig werken

U

- placebo (de neurowetenschappelijke betekenis ervan) - multiple sclerose - orgaantransplantatie - brandwonden.


6.37 M SA 037, Capita selecta: volwassenen en senioren, 40 LT Administratieve code: 9201



• In deze module worden essentiële thema’s in psychotherapeutische technieken bij volwassenen en senioren uitgewerkt.


• De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module “Klinische psychologie: theorie en thema” en voor de module “Klinische psychologie practicum”.



De cursisten kunnen

B/U


een gesprek voeren: intake – erkennend – onthalend. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 01 de (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 02 informatie inwinnen bij andere hulpverleners, verwijzers of opdrachtgevers. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 03 beschikbare gegevens (rapporten, verslagen, dossiers) registreren en analyseren. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 04 een hypothese in verband met de vraag (het probleem)

B

In deze module worden thema’s uit het klinisch-psychologisch werkveld uitgediept. Zoals:

- de verslavingszorg - het omgaan met agressie en crisissituaties (incl. suïcide), er

wordt telkens vertrokken vanuit een theoretisch kader om gaandeweg meer praktijkgerichte vaardigheden in te oefenen

- pensionering - dementie

Doceren Cases Gastdocenten Excursie(s)



De cursisten kunnen

B/U


formuleren. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 05 een keuze maken uit de onderzoeksmiddelen voor uitvoering van onderzoek. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 06 in overleg (met team of onder supervisie) interventies plannen en organiseren. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 07 meewerken aan interventies. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 08 risicogedrag, risicogroepen en risicosituaties via preventieve diagnostiek opsporen. (niveau:toepassen) M SA 037 BC 09 informatie verzamelen

integratief werken


informatie geven (mondeling, vooral aan cliënt) projectmatig werken



U


6.38 M SA 038, Verkenning werkvelden, 40 LT Administratieve code: 9202


• In deze module worden de nodige handvatten aangereikt om in het doolhof van voorzieningen en informatie een wegwijzer te kunnen bieden aan de cursist. De

verschillende werkvelden: het schoolpsychologische werkveld, het orthopedagogische werkveld, het klinisch-psychologische werkveld en het arbeids- en organisatiepsychologische werkveld komen uitgebreid aan bod.





De cursisten kunnen

B/U


databanken, documentatie betreffende opleidingen, instituten, organisaties en diensten raadplegen. (niveau: toepassen) M SA 038 BC 01 contacten leggen met allerlei instanties. M SA 038 BC 02 beroepsspecifieke informatie op een zelfstandige en kritische manier kunnen verwerven en verwerken. M SA 038 BC 03 informatie verzamelen

Inzicht verwerven van de structuur van en de werking van organisaties binnen de drie werkvelden

B

U

Kennismaking met de drie grote werkvelden van de AIP, nl. het klinische, het schoolpedagogische en het arbeids- en organisatorische werkveld

Klinisch-psychologische werkveld

- Kort overzicht van het werkveld en recente evoluties - Echelons binnen de geestelijke gezondheidszorg - Informatie over een aantal specifieke voorzieningen zowel

ambulant als residentieel zoals centra voor geestelijke gezondheidszorg, psychiatrische ziekenhuizen, enz.

School pedagogische werkveld

- Organisatie van het onderwijs in Vlaanderen - Kennismaking met een aantal specifieke organisaties en

instellingen voor personen met een handicap zoals VAPH enz.

Doceren, interactief vraaggesprek, opdrachten en teamwerk Zelfstandig opzoekwerk en voordrachten



De cursisten kunnen

B/U


Arbeids- en organisatiepsychologische werkveld

- Kennismaking met een aantal specifieke instellingen zowel overheids- als privé instellingen, zoals VDAB, uitzend- en interimkantoren, selectiediensten, …


6.39 M SA 039, Stage, 200 LT Administratieve code: 9203


• De stage-inhoud is afhankelijk van het werkveld waar de cursist stage loopt. Arbeid- en organisatiepsychologisch werkveld, klinische psychologisch werkveld en school- en

pedagogisch psychologisch werkveld. In elk werkveld wordt de cursist ingeschakeld in de werking van de organisatie. Dit betekent dat de stagiair deel uitmaakt van een team en mee functioneert in de werking hiervan.


• De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de module“Verkenning Werkvelden”

• De cursist moet de basiscompetenties bereikt hebben voor de modules:

- Arbeids- en organisatie: theorie en thema - Arbeids- en organisatie: practicum - School- en pedagogische psychologie: theorie en thema - School- en pedagogische psychologie: practicum - Klinische psychologie: theorie en thema - Klinische psychologie: practicum.



De cursisten kunnen

B/U


beschikbare gegevens (rapporten, verslagen, dossiers) registreren en analyseren. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 01 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formuleren. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 02 een keuze maken uit de onderzoeksmiddelen voor

B De stage-inhoud is afhankelijk van het werkveld waar de cursist stage loopt. Arbeid- en organisatiepsychologisch werkveld, klinische psychologisch werkveld en school- en pedagogisch psychologisch werkveld.

In elk werkveld wordt de cursist ingeschakeld in de werking van de organisatie. Dit betekent dat de stagiair deel uitmaakt van een team en mee functioneert in de werking hiervan.

Er wordt informatie verstrekt wat betreft de eisen, het verloop en

Ex cathedra en voortdurende, ook buiten de lesuren vallende feedback Bij problemen of op eenvoudig verzoek van de betrokkenen bij de stage wordt er overlegd gepleegd Er is minstens één stagebezoek van de stagementor (school)



De cursisten kunnen

B/U


uitvoering van onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 03 een psychologisch onderzoeksprogramma samenstellen in functie van de vraag, het probleem of de opdracht. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 04 een psychodiagnostisch gesprek voeren. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 05 observatietechnieken toepassen. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 06 psychologische onderzoekstechnieken hanteren. Hij kan psychologische testen en proeven correct en gestandaardiseerd afnemen. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 07 de testgegevens scoren en quoteren. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 08 conclusies trekken uit psychologisch onderzoek. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 09 een advies formuleren. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 10 databanken, documentatie betreffende opleidingen, instituten, organisaties en diensten raadplegen. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 11 informatie inwinnen bij andere hulpverleners, verwijzers en/of de opdrachtgever. (niveau: toepassen)

de te volgen procedures

Het takenpakket van de stagiair omvat vooral:

- Psychodiagnostische taken en/of psychologische begeleiding - Organisatorische taken die eigen zijn aan de uitoefening van

het beroep zoals o.a. administratie, research, deelname aan studiedagen

- De cursist maakt een stageverslag dat na het beëindigen van de stage bij de supervisor wordt ingediend.



De cursisten kunnen

B/U


M SA 039 BC 12 informatiesessies, avonden, organiseren en geven. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 13 onderzoeksresultaten en de contextgegevens met de cliënt/ M SA 039 BC 14 opdrachtgever bespreken om inzicht te geven in de probleemsituatie. (niveau: toepassen) samen met de cliënt/opdrachtgever zoeken naar haalbare oplossingen. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 15 doorverwijzen naar deskundigen (in de 2e lijn) of andere hulpverleners. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 16 meewerken aan interventies. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 17 de interventies mee opvolgen, evalueren en bijsturen. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 18 problemen signaleren aan hulpverlenende instanties. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 19 informatieactiviteiten organiseren (voordrachten, voorlichting, training, vorming, ...). (niveau: toepassen) M SA 039 BC 20 wetenschappelijke onderzoeksliteratuur kritisch evalueren. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 21 schriftelijk rapporteren. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 22



De cursisten kunnen

B/U


een rapport presenteren aan collega's, opdrachtgever, derden, supervisor, ... (niveau: toepassen) M SA 039 BC 23 dossiers aanleggen en bijhouden. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 24 onderhandelen en bemiddelen in functie van de (hulp)vraag. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 25 contacten leggen met andere (hulpverlenings) instanties en deze werkrelatie onderhouden. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 26 zich situeren binnen de structuur van de organisatie. (niveau: toepassen) M SA 039 BC 27 deelnemen aan multidisciplinair teamoverleg. M SA 039 BC 28 vanuit de (hulp)vraag - de diagnose - het advies - probleemoplossend handelen (doorverwijzing, interventie). (niveau: toepassen). M SA 039 BC 29


6.40 M SA 040, Supervisie scriptie, 40 LT Administratieve code: 9204


• In deze module wordt door de cursist een psychologisch georiënteerd onderwerp, onder begeleiding van een promotor (+ eventueel een extern deskundige als copromotor)

grondig uitgewerkt in een schriftelijk werkstuk. In de module wordt verder ingegaan op de belangrijkste aspecten van de modele Geïntegreerd werkcollege, in functie van het maken van één specifiek, meeromvattend werk: het eindwerk.






De cursisten kunnen

B/U


beroepsspecifiek redeneren. M SA 040 BC 01 beroepsspecifieke informatie zelfstandig en kritisch verwerven en verwerken. M SA 040 BC 02 kritisch reflecteren op het beroepsspecifieke functioneren. M SA 040 BC 03 projectmatig en methodisch handelen in functie van

B

In deze module wordt door de cursist een psychologisch georiënteerd onderwerp, onder begeleiding van een promotor (+ eventueel een extern deskundige als copromotor) grondig uitgewerkt in een schriftelijk werkstuk.

Het gekozen thema wordt vertaald in een concrete en actuele onderzoeksvraag. Die vraag wordt benaderd via een empirisch onderzoek, literatuurstudie of methodologische studie. Het geheel resulteert in een gestructureerd, coherent en verzorgd schriftelijk

Ex cathedra Studenten stellen vrijwillig het verloop van en de problemen bij hun eindwerk klassikaal voor; discussie en gezamenlijk zoeken naar oplossingen van vastgestelde problemen Individuele begeleiding bij het



De cursisten kunnen

B/U


creatieve kennisontwikkeling. M SA 040 BC 04 geconfronteerd met ‘nieuwe’ beroepsspecifieke problemen door combinatie van bestaande oplossingen planmatig een eigen oplossing genereren /tot stand brengen of op externe deskundigheid een beroep kunnen/willen doen. M SA 040 BC 05 beschikken over het vermogen tot communiceren van informatie, ideeën, problemen en oplossingen, zowel aan specialisten als aan leken. M SA 040 BC 06 in het Nederlands mondeling en schriftelijk over beroepsspecifieke onderwerpen communiceren met vertegenwoordigers van het eigen beroepenveld en met vertegenwoordigers van andere beroepenvelden. M SA 040 BC 07 een ingesteldheid tot levenslang leren hebben. M SA 040 BC 08 inzicht hebben in de beperktheden van de eigen beroepsspecifieke competenties en de bereidheid om deze via het volgen van opleiding weg te werken. M SA 040 BC 09 teamgericht werken. M SA 040 BC 10 met anderen in een internationale, multiculturele en / of multidisciplinaire beroepsomgeving samenwerken. M SA 040 BC 11 oplossingsgericht werken in de zin van het zelfstandig

eindrapport, opgebouwd volgens de APA-norm

Het werkstuk (het eindwerk) wordt mondeling verdedigd voor een eindwerkcommissie

oplossen van formele aspecten van het eindwerk



De cursisten kunnen

B/U


definiëren en analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk en het kunnen ontwikkelen en toepassen van zinvolle M SA 040 BC 12 beroepsspecifieke inzichten gebruiken bij het planmatig oplossen van een grote variëteit aan authentieke (en dus complexe) professionele problemen:het uitvoeren van uiteenlopende en authentieke beroepsopdrachten in overeenstemming met beroepsspecifieke vereisten. M SA 040 BC 13


6.41 M SA 041, Projectwerk diagnostiek en begeleiding, 60 LT Administratieve code: 9205


• In deze module wordt getoond hoe diagnostiek en begeleiding twee belangrijke peilers zijn in het psychologische werkveld. De cursisten kunnen op deze manier ervaren

hoe nauw diagnostiek en begeleiding met elkaar verweven zijn en hoe complex dat samenspel wel kan zijn. De diagnostische cyclus vormt hierbij de rode draad in een gekozen werkveld en problematiek.






De cursisten kunnen

B/U


De (hulp-) vraag of opdracht analyseren. (niveau weten) M SA 041 BC 01 een hypothese in verband met de vraag (het probleem) formulieren. (niveau weten) M SA 041 BC 02 een keuze maken uit de onderzoeksmiddelen voor uitvoering van onderzoek. (niveau toepassen) M SA 041 BC 03 een psychologisch onderzoeksprogramma samenstellen in

B

In deze module wordt getoond hoe diagnostiek en begeleiding twee belangrijke peilers zijn in het psychologische werkveld. De cursisten kunnen op deze manier ervaren hoe nauw diagnostiek en begeleiding met elkaar verweven zijn en hoe complex dat samenspel wel kan zijn.

De diagnostische cyclus vormt hierbij de rode draad. De verschillende stappen van deze cyclus worden stap voor stap toegepast op een gekozen thematiek:

- klachtenanalyse: cursisten formuleren op basis van het aangeboden thema een concrete vraagstelling

Groepswerk Cases Opzoekwerk Opstellen en verwoorden



De cursisten kunnen

B/U


functie van de vraag, het probleem of de opdracht. (niveau toepassen) M SA 041 BC 04 psychologische onderzoekstechnieken hanteren. M SA 041 BC 05 psychologische testen en proeven correct en gestandaardiseerd afnemen. (niveau toepassen) M SA 041 BC 06 conclusies trekken uit het psychologisch onderzoek. (niveau integreren) M SA 041 BC 07 een eindrapport opstellen in functie van de diagnose. (niveau toepassen) M SA 041 BC 08 een advies formuleren. (niveau toepassen) M SA 041 BC 09 in overleg (met team of onder supervisie) interventies plannen en organiseren. (niveau toepassen) M SA 041 BC 10 opzoekingswerk verrichten en literatuur doornemen in functie van M SA 041 BC 11 wetenschappelijke opdrachten.(niveau toepassen) schriftelijk rapporteren.(niveau weten) M SA 041 BC 12 een rapport presenteren aan collega’s, opdrachtgever, derden, supervisor. (niveau toepassen) M SA 041 BC 13

- probleemanalyse: cursisten brengen aan de hand van literatuur de hulpvraag en de context verder in kaart

- verklaringsanalyse: de diagnostische verklaringen worden uitgewerkt. De cursisten toetsen de hypothesen aan de hand van een onderzoeksinstrument, verwerken en interpreteren de resultaten.

- indicatiestelling en begeleidingsplan. In deze fase volgt de uitwerking van het behandelingsplan, dit bestaat uit zowel een theoretisch gedeelte als een praktisch gedeelte.

Coaching en begeleiding

- klachtenanalyse: cursisten formuleren op basis van het aangeboden thema een concrete vraagstelling

- Kenmerken - Ontwikkelingsgericht werken - Emancipatorisch werken

Doceren



De cursisten kunnen

B/U





kritisch bevragen


ethisch handelen


U


7 Bibliografie BAARDA B., DE GOEDE M., DIJKMAN C.J., Basisboek Statistiek met SPSS., Noordhoff-uitgevers, 2007.

BAERT H., DE WITTE K., STERCK G., Vorming, training en opleiding .Handboek voor kwaliteitsvol VTO beleid in welzijnsvoorzieningen, Garant, 2000.

BERLAGE L., DECOSTER A. ea., Inleiding tot de Economie, Universitaire Pers Leuven, 2005.

BILSEN R., LAGASSE L., VAN WATERSCHOOT W., Marketingbeleid, Uitgeverij De Boeck, 2004.

BOONEN J., Decock G. e.a. Recht voor welzijnswerkers, Kluwer, 2008.

BRUG J., SCHAALSMA H., KOK G., MATENS R.M., Gezondheidsvoorlichting en gedragsverandering, Van Gorcum, 2000.

BRYAN, B., GOODMAN, M. en SCHAVELING J., Systeemdenken. Ontdekken van onze organisatiepatronen. SDU uitgevers, 2006.

BURNS A. en BUSH R., Principes van marktonderzoek, Pearson Education Uitgeverij, 4de druk, 2006, ISBN-13 9789043011303, ISBN-10 9043011304

Catalogis (2008), Pearson Assessment and Information B.V., Postbus 78, 1000 AB Amsterdam

CRAEYNEST P., Psychologie van de levensloop: Inleiding in de ontwikkelingspsychologie, Acco, 2005.

CRAEYNEST: P., Sociale psychologie, een inleiding, Acco, 2008.

CUYVERS, G., Psychopathologie, Wolters Plantyn, Mechelen, 2005

CUYVERS, G., Psychopathologie, Wolters Plantyn, 2005.

D’HERTEFELT, F., LAUREYSENS, L., DE KLERCK, B. en VERHAEGHE D., Praktisch sociaal recht, De Boeck, 2008.

DE BRUYN E.E.J., RUIJSSENAARS A.J.J.M., PAMEIJER N.K. & VAN AARLE E.J.M. De diagnostische cyclus: een praktijkleer, Acco, 2003.

DE BRUYN E.E.J., RUIJSSENAARS A.J.J.M., PAMEIJER N.K., en VAN AARLE E.J.M., De diagnostische cyclus: een praktijkleer, Acco, 2003

DE CNUYDT I., DE VELDER S., Economie Vandaag 2008, Academia Press, 2008.

DE LAET M., OFFERMANS P. en TOYE P., Marktonderzoek, De Boeck, 2007.

DE PELSMACKER P., VAN KENHOVE P., Marktonderzoek,Methoden en toepassingen, Pearson Education Uitgeverij, 2006.

De Schampheleire, W. (1991), De techniek van de enquête, een inleiding, Leuven, Acco,

DE ZEEUW J., Algemene Psychodiagnostiek I. Testmethoden, Swets & Zeitlinger, 1995.

DE ZEEUW J., De Zeeuw J., Algemene psychodiagnostiek III. Testpraxis, Swets & Zeitlinger, 1985.

DECEUNINCK F., Hou je huishoudbudget in evenwicht, De Standaard, 17 september 2007.

DELAPLACE F., HENS E., HUYLENBROECK P. e.a., De magische vijfhoek, uit: Wegwijs in Financiën en Economie, De Tijd, 2000.

DRENTH, P.J.D. en SIJTSMA K., Testtheorie. Inleiding in de testtheorie van de psychologische test en zijn toepassingen, Bohn Stafleu van Loghum, 2006.

DURNEZ E., 7 drogredenen om niet te sparen voor uw pensioen, Netto, 20 mei 2006.

ELLIS J., Statistiek voor de psychologie, deel 1 Verdeling van een variabele - samenhang tussen twee variabelen, Boom, 2007.

ELLIS J., Statistiek voor de psychologie, deel 2 : Toetsen voor twee gemiddelden en toetsingstheorie, Boom, 2007.

ELLIS J., Statistiek voor de psychologie, deel 3 : Variantieanalyse, Boom, 2006.

Fanchamps N. (2005), Nederlandse intelligentie- en persoonlijkheidstesten in intercultureel perspectief, onuitgegeven scriptie U. Utrecht

FOD, Algemene directie statistiek en economische informatie, Armoede in België, persbericht 17 oktober 2008.

FREDERIX, L., Wereld: over objctivisme, subjectivisme en naïviteit, Garant, 2005.

HENDRIX, H., Werkboek sociologie. Nelissen, 2006.


HOWITT D. en CRAMER D., Statistiek in de sociale wetenschappen, Pearson Education Uitgeverij, 2007.

HUIZINGH, E., Inleiding SPS 16.0 voor Windows en Data Entry, Academic Service, 2008.

ISEBAERT, L., Praktijkboek oplossingsgerichte cognitieve therapie, De Tijdstroom, 2007. KLUYTMANS, F. Leerboek personeelsmanagement. Groningen: Wolters-Noordhoff, 2005.

KONINGSVELD H., Het verschijnsel wetenschap: een inleiding tot de wetenschapsfilosofie. Boom Meppel, 2006.

KOTLER P., ARMSTRONG G., SAUNDERS J., WONG U., Principes van marketing, Pearson Education, 2005.

LAGASSE L., Sociale marketing. Instrument voor duurzame gedragsverandering bij grote groepen. Uitgeverij De Boeck, Antwerpen, 2004.

LESAFFER P., Hoe zwaar wegen stijgende prijzen op het gezinsbudget?, De Standaard, 14 december 2007.

LIEVENS, F., Handboek Human Resources Management. Back to basics, Lannoo Campus 2006.

MAGEZ W. en STINISSEN H. ,Faire diagnostiek, VCLB VC en Kul, Centrum schoolpsychologie,2004

MANDOUR Y., BEKKERS M. & WAALEWIJN P., Een praktische kijk op Marketing- en strategiemodellen, SDU uitgevers, 2008.

MANDOUR Y., BEKKERS M. en WAALEWIJN P., Een praktische kijk op Marketing- en strategiemodellen, SDU uitgevers, 2008.

MANDOUR, Y., BEKKERS M. en WAALEWIJN P,. Een praktische kijk op Marketing- en strategiemodellen, SDU uitgevers, 2008.

MATHIEU F., De waarde van uw budget, Netto, 14 juni 2008.

MOOIJMAN R., Waarom de voedselprijzen zullen blijven stijgen, De Standaard, 30 juli 2007.

MOORE D.S. en MCGABE G.P., Statistiek in de praktijk, Academic Service, 2006.

MORRISON V., BENNETT P., An introduction to health psychology. Pearson Education Uitgeverij, 2006.

PADMOS B., De scriptiesupporter. Een doeltreffende aanpak van je scriptie. Maklu, 2005.

PADMOS B., De scriptiesupporter. Een doeltreffende aanpak van je scriptie, Maklu, 2005.

PEETERS T., De logica van irrationeel gedrag, De Tijd, 3 mei 2008.

PEUTEMAN A., PIRONET E., JAGERS J. ea. Mensen van het jaar. Arm Vlaanderen, Knack, 12 december 2007.

PEUTEMAN A., PIRONET E., Voedselprijzen: Betalen wat de pot schaft, dossier Knack, 28 mei 2008.

PIRONET E., Wat zijn de gevolgen van de bankencrisis voor ons?, Knack, 18 februari 2009;

PUT J., Handboek Jeugdbeschermingsrecht, Die Keure, 2006.

RASKING J., Allemaal iets langer gaan werken,. De Standaard, 16 maart 2006.

RASKING J., Nu recruteren om in 2015 te overleven, De Standaard, 16 oktober 2007.

ROBBINS S.P., Gedrag in organisaties. Pearson Education Uitgeverij, 2008.

ROBBINS, S.P. (2008), Gedrag in organisaties. (9de druk) Amsterdam: Pearson Education Benelux.

SASSEN B., Gezondheidsvoorlichting voor paramedici, Reed business, 2007.

Studiedienst van de Vlaamse regering, De gezinsbudgetenquête 2005 per gewest, 31 juni 2007.

SWINNEN F., Familierecht in kort bestek, Intersentia, 2008.

SWINNEN F., Personenrecht in kort bestek, Intersentia, 2008.

TEGENBOS G., De babyboomers zijn altijd al de pineut geweest, De Standaard, 12 oktober 2006.

TEGENBOS G., Vlaming ondanks laag pensioen toch welvarend, De Standaard, 4 maart 2009.

VAN CALSTER K. Communicatie en gesprekstechnieken. Niet uitgegeven cursus. Provinciale Centrum voor Volwassenen Onderwijs Antwerpen, richting Assistent in de Psychologie. 2008

VAN DAELE I., Waarom is de olie zo duur?, dossier Knack, 13 augustus 2008.

VAN DALEN J., en DE LEEDE E., Statistisch onderzoek met SPSS voor Windows, Boom, 2009.

VAN DER HULST M., Praktijkgericht marktonderzoek, Boom, 2007.

VAN DER MALEN H., KLUYTMANS F., Gespreksvoering . Basisvaardigheden en gespreksmodellen. Noordhoff Uitgevers, 2005.


VAN MEER, K., van Neijenhof, J., Bouwens, M. Elementaire sociale vaardigheden. Bohn Stafleu van Loghum, 2001

VAN PEET A.A.J., VAN DEN WITTENBOER G.L.H., Hox J., e.a. Toegepaste Statistiek, Beschrijvende Statistiek, Stenfert Kroese, 2003.

VAN PEET A.A.J., VAN DEN WITTENBOER G.L.H., Hox J., e.a. Toegepaste Statistiek, Beschrijvende statistiek werkboek, Stenfert Kroese, 2003

VAN PEET A.A.J., VAN DEN WITTENBOER G.L.H., HOX, J., Inductieve Statistiek, Stenfert Kroese, 2005.

VANDAMME, R., Handboek ontwikkelingsgericht coachen. Een hefboom voor zelfsturing, Nelissen, 2003. VANDEREYCKEN W. en VAN DETH R., Psychotherapie, Bohn Stafleu Van Loghum, 2003. VANDEREYCKEN W. en VAN DETH R., Psychotherapie, Bohn Stafleu Van Loghum, 2003. VERMEREN, P., De HR-Ballon. 10 populaire praktijken doorprikt, Academia Press, 2007.

VUM-research, Gegradueerden. Onderzoek naar motieven om van job te veranderen, PersoneelsGids, Vlaamse Uitgevers Maatschappij, 1994.

WECHSLER, tests WPPSI-R (aanpassing A. Bos) – WISC III (aanpassing R. Schittecatte), WAIS III - handleidingen.

Xx, Geldattitude. Onderzoek naar de factoren die geldattitude bepalen, Netto, 21 oktober 2006.

ZALTMAN G., Hoe consumenten denken, Business Contact, 2008.

http://www.nji.nl/gedragsstoornissen/ http://www.nji.nl/nji/dossierDownloads/WatWerkt_Gedragsproblemen.pdf http://www.provant.be/welzijn/samenleven/opvoedingsondersteun/

http://www.nji.nl/gedragsstoornissen/�

http://www.nji.nl/nji/dossierDownloads/WatWerkt_Gedragsproblemen.pdf�

http://www.provant.be/welzijn/samenleven/opvoedingsondersteun/�

Leerplan HBO - Kennisplatform voor de GO! professionalpro.g-o.be/blog/Documents/08-09-1943-N.pdf ·...

Documents

Transcript of Leerplan HBO - Kennisplatform voor de GO! professionalpro.g-o.be/blog/Documents/08-09-1943-N.pdf ·...