Kinesitherapie

Incontinentie bij ouderen

VUB 24 mei 2013

Els Bakker, PT, PhD

?Incontinentie?

Urge < >Stress

Urinair + Anaal

Urinair < > Anaal

Urge + Stress

Dag + Nacht

Dag < > Nacht

Neurogene oorzaken

Centraal zenuwstelsel zoals hersenbloeding, hersentumor, Parkinson,MS,dementia,…

Supra-spinale pathways: aantasting van somatische en autonome ZS

Veroudering

Niet Neurogene oorzaken

Blaas : te veel/ te weinig activiteit

Blaasgevoel : te vroeg/ te laat

Interne/externe sfincter en PFM : minder kracht, minder uithouding, minder verplaatsing

Verlies soepelheid van uretra

Fascia

Niet Neurogene oorzaken

Darm : afwijkend gevoel

Interne/externe anale sfincter

Verouderen van de Puborectalis : minder kracht, minder uithouding, minder verplaatsing, verminderde ano-rectale hoek

Dyschesie met overloopsincontinentie

Co- morbiditeit

Obesitas : OR 1.5

Functionale beperkingen [Harari 2003]

Medicatie

Gebrek aan Oestrogenen

Chirurgie

Pelvische reëducatie

Bekkenbodemoefeningen

Pelvische reëducatie

Perineal lock- knack

Formule van BuzelinN = 60 à 90cmH2O

Afhankelijk van de leeftijd:

(90 – leeftijd) cm H2O

…………

PFM

PMC³

³Sato. Brain Res 1978 ; 140 ; 149-154

Inhibitie van

Détrusor

Sacrale reflex²

²de Groat WC, J Physiol. 1969 Jan;200(1):87-108

Controle over de blaas

Ano-rectale continentie

M Puborectalis

Externe sfincter

Seksuele functie

Seksuele functie

Bekkenbodem versterken

Frekwentie : 1 tot 7 keer per dag

Aantal : 10 tot 300 contracties per dag

Duur : van 5 tot 60 seconden

Geen consensus over wat optimaal is

Oefenprogramma

Instrumentale technieken

Electrostimulatie

Biofeedback

Ballon therapie

Vaginaal/anaal

Magnetisch

Pens/Tens

Resultaten meting

1. Observatie patient en van de symptomen

2. Documentatie van de symptomen

3. Functionele metingen (PFM testing, Tinetti test,…)

4. QoL

5. Cost-benefit

Effects of PT in older women with UI

Vanessa S- Pereira – Rev Bras Fisioter 16; 463-8 - 2012

6 studies excluded Studies with only one treatment group (n=4) -

Studies with sample aged less than 60 years

(n=2)

37 studies excludedReviews studies - Studies without treatment – Studies witoout control group

7 included studies

13 selected studies

50 studies identified

Aslan et al 2008

Sample Metingen Interventie Effect

50 vrouwenInstituut >6mdn

Gr1 :25- >78.9 jr

CG : 25 > 79,4 jr

King’s HealthQuestionnaire

1 uur padtest

Digitale palpatie

Dagboek

Gr 1 Blaastraining

PFMT 3-4 per week

32 sessies

CG : niks

6 à 8 weken

P<0.005UI

QoLKracht PFM

Pedro score : 4/10

Sherburn et al 2011

Sample Metingen Interventie Effect

83 vrouwen>65 jaarSUI op UDOMin 22 op QoL

Gr1 :43- 71.6 jr

Gr2 :40 - 72 jrjr

Padtest 10 min

Kalender 7 dagen

QoLKHQICIQ-SF

Bother VAS

Gr 1 :PFME thuis

Gr 2 : Blaastraining

20 weken

Verbetering in beide groepen

NSGroep 1 beter alsgroep 2 quaSUI

Pedro score : 8/10

Spruijt et al 2003

Sample Metingen Interventie Effect

37 vrouwen>60 jaar met UI

Gr1 :24- >72 jaar

CG : 11 > 74 jaar

48-padtestManometrieUDOPRAFAB (protections, amount,freq, adjustment, body image)

Gr 1 ES intravaginaal24 sessies

CG : thuisprogramma PFME

8 weken

Vermindering UI

NSGeen verschilGr1-GC

•Manometrie•UDO•PRAFAB

Pedro score : 5/10

Wallis et al 2012

Sample Metingen Interventie Effect

101 vrouwen>60 jaarUI >1 week sinds> 6mdn

Gr1 :50 – 69.7jr

Gr2 :51- 70.5 jr

Padtest 24hKalender 7 dagenQoLBFLUTS-SFBother VAS

Gr 1 :Magnetischeonderbroek6h/dag en 6H per nacht

Gr 2 : onderbroek

12 weken

Geen verschiltussen de groepen

Pedro score : 8/10

Schreiner et al 2010

Sample Metingen Interventie Effect

51 vrouwenUrge incontinence

Gr1 :25- >67.6 jr

CG : 26> 68.9 jr

Klinisch en fysischonderzoek

Kalender 3 dagen

QoLKHQICIQ-SF

Gr 1 en 2 :BlaastrainingPFMT (15 contracties 3 keer per dag)

Gr 1 : SANS

12 weken

Verbetering in beide groepen

NSGroep 1 beter alsgroep 2 quaUrge symptomenNycturieQoL

Pedro score : 5/10

Kim et al 2007

Sample Metingen Interventie Effect

70 vrouwen1 UI/maand

Gr1 :35- 77 jaar

CG : 35 77 jaar

Frekwentie UI

KnijptestWandelsnelheidSterkte heupadd

BMI

Gr 1 AlgemeneOef en PFMT12 weken

CG : niks

12 weken

P<0.005Vermindering UIEn BMI in gr 1

NSVerbeteringwandelsnelheiden heupadd in gr 1

Pedro score : 5/10

Vinsnes et al 2012

Sample Metingen Interventie Effect

68 vrouwen>65 jaar> 3 maanden in tehuis

Gr1 : 35-84.3 jr

Gr2 :33–84 jr

Padtest 24h

Kalender

QoLBFLUTS-SF

Gr 1 :Fysischeactiviteit en ADL

Gr 2 :niks

3 maanden

Significantverschil tussen de 2 groepen

Pedro score : 8/10

29

Rol van de buikwand

KETENS

31

STABILITEIT

32

MOBILITEIT

Blok, Holstege – Neuro Sc Lett 1994

Motorische Activatie BBSEmotional MSSomatic MS

Lateraal Mediaal Lateraal Mediaal

Motoneuronen

Willekeurige bewegingen

Core- stabiliteitPré-motorneuronen

Axiale bew Gedrag

Blok, Holstege – Neuro Sc Lett 1994

Motorische Activatie BBSEmotional MSSomatic MS

Lateraal Mediaal Lateraal Mediaal

Motoneuronenvan Onuff

Willekeurige bewegingen

Core- stabiliteitPré-motorneuronen

Axiale bew Gedrag

PAG

« Bewust en Onbewust »

1. Urinaire continentie

2. Fecale continentie

3. Co-contracties

4. Core stability : APA

5. Emoties - Gedrag

6. Inhibitie van de blaas via PAG* Blok, B.F.M. (2002). Central pathways controlling micturition and urinary continence.

Urology, 59 (Supplement 5A), 13-17.

Stabilité lombo-

pelvienne*

Système

support

Musculo-skeletale

« Force closure »

Emoties en gedragMotor control

continence

Functioneel Continentie Model

Osteo-articulaire

« Form closure »

Bakker et al. Kinesither Rev 2009;92-93:39-44

3737

• Symphysis pubis

• SI - gewrichten

• SC - gewricht

Lombo-pelvische stabiliteit

38

• Buikspieren

• Bekkenbodemspieren

• Multifidus

• Piriformis, Obt int en ext, Gemellaris

• Gluteus spieren

• Add- en Abductoren

• Rugspieren

• Diaphragma

FORCE CLOSURE

39

Lokale Stabilisatoren: diepe

APA : TrA, (OI), MF, MPP

Globale Stabilisatoren : oppervlakkige

mobilisatie functie: RA, OE

Gekruisde stabilisatie functie

³Bergmark et al. Stability of the lumbar spine. Acta Orthop Scand Suppl 1998; 230:1-54

4Lee et al. Stability, continence and breathing. J Bodyw Mov Ther 2008;12:333-48

5Hodges and Cholewiecki. Functional Control of the Spine Elsevier 2006

FORCE CLOSURE

40

MOTOR CONTROL

1. Willekeurige contractie

2. Automatische contractie

3. Hersenplasticiteit

4. Transmissie

1. Neurogene letsels

2. Perifere lestels

41

Coordination

Holstege - Emotional Motor System and micturition

control.

Neurourol and Urodyn 29-2010:42-48

Griffiths et al. J Urol,2005;174: p1865.

Voor een klein vulvolume: coritcale respons

Voor een groot vulvolume: coritcale respons

Behalve thv de prefrontalecortex

GC

IU

Griffiths et al. Neuroimage,2007;37:p4-5.4444

Voor een groot vulvolume :

• Meer activatie van de l’ID:

• Meer activatie van de CC

Compensatie voor hetdysfunctioneren van de prefrontalecortex

45

GEDRAG- EMOTIES

• Hormonaal

• Neurotransmittors

• Limbische systeem

• Cingula antérieur

• Insula droit

Behandeling van incontinentie

= sensori-cognitivo-motorische reeducatie

Gedragstherapie en motivatie

Osteo-articulaire harmonisatie

Spier bewustwording/versterking/relaxatie

Automatisatie van de posturale anticipatie

47

CONCLUSIE

1. Algemene stabilsatieoefeningen

2. Faciliterende situaties

3. PFMT als patient begrijpt

4. Blaas/darm training

Evidence for PFMT in the elderly- M Sherburn page 345-367 – in Elsevier EB for the PF Bo 2007

Spruijt J, Vierhout M, Verstraeten R, Janssens J, Burger C. Vaginal electrical

stimulation of the pelvic floor: a randomized feasibility study in urinary incontinent

elderly women. Acta Obstet Gynecol Scand. 2003;82(11):1043-8.

Kim H, Suzuki T, Yoshida Y, Yoshida H. Effectiveness of multidimensional exercises

for the treatment of stress urinary incontinence in elderly community-dwelling

Japanese women: a randomized, controlled, crossover trial. J Am Geriatr Soc.

2007;55(12):1932-9.

Aslan E, Komurcu N, Beji NK, Yalcin O. Bladder training and Kegel exercises for

women with urinary complaints living in a rest home. Gerontology. 2008;54(4):224-

31.

Schreiner L, dos Santos TG, Knorst MR, da Silva Filho IG. Randomized trial of

transcutaneous tibial nerve stimulation to treat urge urinary incontinence in older

women. Int Urogynecol J. 2010;21(9):1065-70.

Sherburn M, Bird M, Carey M, Bø K, Galea MP. Incontinence improves in older

women after intensive pelvic floor muscle training: an assessor-blinded randomized

controlled trial. Neurourol Urodyn. 2011;30(3):317-24.

Wallis MC, Davies EA, Tahlib L, Griffiths S. Pelvic static magnetic stimulation to

control urinary incontinence in older women: a randomized controlled trial. Clin Med

Res. 2012;10(1):7-14.