1

GEMEENTEBRIEF augustus/september/oktober 2017 KERKDIENSTEN Datum Voorganger 20 - 08 zr. A. Bruin 27 - 08 ds. M. De Vries 10 - 09 zr. B. Groen-Mol 08 - 10 ds. I. Reinhold 15 - 10 liturgiecommisse In Giethoorn is om 10.00u een gezamenlijke dienst op 3 en 17 september met ds. M. de Vries en op 22 oktober met zr. M. Prins. In de tuin van de katholieke kerk aan de Molenstraat te Steenwijk is 24 september om 19.00u een dienst van de Raad van Kerken. Zondag 27 augustus kan zuster Jeanne Kok niet bij ons de dienst doen. Als alternatief heeft de kerkenraad het volgende bedacht: we gaan met elkaar naar de Tentdienst in Giethoorn ter ere van de gondelvaart. De dienst begint om 10.30 uur en de tent staat op het plein achter de Sparwinkel. Als je vanaf het kanaal naar de kerk gaat, is het op het plein direct linksaf. Het Tom Waitskoor zal optreden en Matthijs doet de dienst. Ik hoop velen van onze gemeente daar te mogen begroeten. Vrede, Annelies Klinefelter ORGANISTEN Br. A. Oosterhof en Zr. J. Molenaar: organisten@dgsteenwijk.nl

2

AGENDA 11-09 Vergadering Raad van Kerken Steenwijk e.o. 13-09 14.00u Ringbijeenkomst Zusterkring in Meppel 14-09 13.30u Kerkenraadsvergadering 20-09 20.00u Vermaning Actief 21-09 14.00u Zusterkring 29-09 11.30u Eetclub 01-10 10.00u Broederschapsdag in Zwolle 02-10 13.30u Gespreksgroep o.l.v. ds. Buiteveld 05-10 14.00u Zusterkring 11-10 13.30u Kerkenraadsvergadering 16-10 13.30u Gespreksgroep o.l.v. ds. Buiteveld 19-10 13.30u Zusterkring VAN DE DOMINEE Op vakantie thuiskomen Net terug van vakantie, wat een heerlijke tijd was het en ook bijzonder. Dit jaar zijn Linda, de kinderen Julia en Wouter, en ik naar Duitsland op vakantie geweest, om precies te zijn naar Traben – Trarbach aan de Moezel. Wat een schitterende omgeving is dat! We hadden een bungalowtje gehuurd, precies op het hoogste punt in een lus van de meanderende rivier. Uit ons huisje keken we uit op het oosten, en vanuit het restaurant van het park keken we op het westen. We hebben er veel gezien, gewandeld, geklommen en plaatsjes in de omgeving bezocht, zoals Idar-Oberstein en Bernkastel, maar de meest bijzondere excursie was die naar mijn geboorte-grond: Weierhof, Kirchheimbolanden en de Donnersberg. In Weierhof wilde ik de kinderen mijn ‘geboortehuis’ laten zien, maar toen we ervoor stonden, werden we meteen uitgenodigd voor een lunch bij onze oude buren, die er nog steeds tegenover wonen! Toen wij uit Weierhof weggingen in 1979, waren zij in mijn beleving

3

al oud, maar ze waren er nog. In hun huis was niets veranderd, net zo min als in de rest van het dorp trouwens. Alleen de kerktrappen waren vernieuwd en er lagen zonnepanelen op het dak van het ‘vermanings-huus’, maar voor de rest was alles hetzelfde tot en met de zolder van een natuurstenen schuurtje waarin ik als vierjarige indiaantje speelde met het zoontje van de dominee. Alleen de loods waarin ik mij had verstopt, voordat we naar Nederland verhuisden, heeft plaats gemaakt voor een doopsgezind studiecentrum. Uiteindelijk hebben we zelfs mijn geboortehuis van binnen mogen zien, omdat er nu een dochter van onze toenmalige buren in woont. Weierhof is bijzonder omdat het al vanaf 1662 bijna uitsluitend door doopsgezinden wordt bewoond. De van oorsprong Zwitserse mennnieten vestigden zich aan het beekje Gerbach, door er een watermolen (“Weier” in het oud-Duits) te bouwen, en daarna een vijftal vakwerk-boerderijen. Die boerderijen zijn er nog steeds en ook nog in functie, al is de boel wel gemoderniseerd. In mijn jeugd, herinner ik mij, werden de koeien nog door de straten van het dorp gedreven en waren er her en der slechts met planken afgedekte koeienmestdepots, die nu in kleurige bloemperkjes veranderd zijn. Enkele keren per week haalden wij verse melk bij de boer in zo’n klein, wit emmertje met een deksel. Hoog boven het dorp torent de doopsgezinde kerk. Je moet vijf steile trappen op om er te komen. Zo houdt men de gemeente jong en fit! Aan het einde van het dorp ligt een klein, intiem kerkhofje met prachtige, oude treurwilgen en veel bloemenpracht. Aan de overzijde van de Gerbach zijn na de oorlog een kolonie voor Amerikaanse soldaten, en gymnasium met internaat verrezen, dat van heinde en verre leerlingen trekt.

4

Voor mij was het een feest van thuiskomen: Ik sprak zelfs nog enkele van mijn oude buurkinderen, nu inmiddels ook veertigers. De volgende dag was er een bruiloft: van de kinderen van mijn buurkinderen (de generaties hebben zich daar kennelijk sneller opgevolgd dan bij ons). Daarna gingen we een kijkje nemen in Kirchheimbolanden. In het plaatselijke ziekenhuis heeft mijn eigenlijke geboortewieg gestaan, maar van het stadje zelf had ik door mijn jonge leeftijd nooit een duidelijk beeld gekregen. Het is een pittoresk plaatsje met veel oudheden en een belangwekkende geschiedenis. Het wordt “die kleine Residenz genoemd”, want Mozart heeft er ooit op een orgel gespeeld. Nu nog steeds speelt Kirchheimbolanden – kortweg Kibo – een unieke rol in Duitsland: een enorme fabriek van Borg-Warner voorziet zo’n beetje de hele Duitse auto-industrie van turboladers. Die draait dus op volle toeren. Maar zo gierend als de turbofabriek draait, zo ingeslapen lijkt Kibo zelf. Zelfs midden op de dag was er haast niemand op straat en in de winkels was het uitgestorven. Ten slotte zijn we de Donnersberg opgereden en hebben de uitzichttoren beklommen. De Donnersberg is een ‘slapende’ vulkaan, zo’n 100 kilometer ten Zuiden van de Vulkaan-Eifel. De Donnersberg is bekend, omdat in de Middeleeuwen de Tempeliers er een ontmoetingsplek hadden. Maar ook lang daarvóór, in de tijd van het Germaanse heidendom, was de Donnersberg een heilige plaats. Na thuiskomst van deze heerlijke vakantie bereikte mij het bericht dat broeder Jancko de Boer, ons allen bekend, overleden was. Dit was nog geen half etmaal na onze thuiskomst gebeurd. Had het zo moeten zijn? Jancko verdiende een persoonlijke uitvaart en gelukkig heb ik

5

daar een rol in mogen spelen. Zie ook het in memoriam verderop. Op dit moment zijn de Open Deur in Giethoorn en de Kunst Markt en het Menno Café in Steenwijk nog in volle gang. Voor mij gaat na nog een weekje vrij en een weekend op Texel, straks ook het gewone werk weer beginnen. We beginnen met een klapper: de tentdienst op 27 augustus met het Tom Waitskoor, met mijn protestantse collega, de voorbereidingscommissie, en nog vele andere medewerkers. Direct daarna heb ik een paar dagen studieverlof op Mennorode, en dan gaan we de drukke septembermaand weer in, waarin alle gewone activiteiten weer wordt opgestart. Ik schrijf “gewoon”, maar door zo veel vrijwillige en liefdevolle inzet van zovelen is het eigenlijk een wonder. Ik noem maar de vredesweek, waarvoor de voorbereidingen al in volle gang zijn. De vredesdienst in Giethoorn op 17 september wordt een zang- en belevingsdienst voor jong en oud, want ook de zondagskring begint dan weer. Alle verdere activiteiten vindt u ongetwijfeld verderop in dit blad of anders in ons jaarprogramma of op de website. We gaan er weer met frisse moed tegenaan.

Matthijs de Vries UIT DE KERKENRAAD VAN 13 JULI en 10 AUGUSTUS Ondanks de vakantieperiode hebben we een drukke vergadering gehad. De agenda was overvol en tegen de verwachting in waren we voltallig aanwezig. Ook broeder Ockels en dominee Matthijs de Vries waren een deel van deze vergadering aanwezig. Matthijs brengt verslag uit van zijn werkzaamheden, waaronder veel bezoekwerk. Hij is voorgegaan bij de

6

uitvaart van zuster Liesbeth de Goede, die plaatsvond in de Schoterhof te Heerenveen. Elders in de gemeentebrief treft u een in memoriam van zijn hand aan. Broeder Ockels heeft belangrijk nieuws. De toekenning van subsidies voor de verbouwing van de keuken en de plaatsing van een toiletgroep is in een dusdanig stadium dat begonnen kan worden met de voorbereidingen. Er wordt een kleine commissie benoemd die deze voorberei-dingen gaat begeleiden en het programma van eisen voor de keuken zal vaststellen. We houden u op de hoogte! We kijken terug en vooruit op de kerkdiensten en activiteiten. Uiteraard is hier aan de orde geweest de dienst van 18 juni, waarvan op het laatste moment bleek dat die niet in Steenwijk, maar in Giethoorn plaatsvond. Hoe dat misgegaan is, hebben we niet kunnen achterhalen. De kerkenraad biedt andermaal haar excuses aan voor het feit dat informatie daarover u niet tijdig heeft kunnen bereiken en u onverrichterzake naar de kerk bent gekomen. In het vervolg zal de kerkenraad in voorkomende gevallen alle gemeenteleden die regelmatig in de diensten komen, bellen om hen op de hoogte te stellen. We bespreken de diensten verderop in het jaar en staan stil bij het preekrooster 2018, dat nagenoeg rond is. De diensten van Giethoorn en Steenwijk zullen vaker dan u tot nog toe gewend was, gezamenlijk zijn. Alle diensten in Giethoorn beginnen voortaan om 10 uur, ’s zomers en ’s winters. Het is maar dat u het weet. Ook de inhoud van onze gemeentebrief heeft onze aandacht, want er kan meer in geplaatst worden dan tot nu toe het geval is. Als kerkenraad zullen we beter ons best doen om u te informeren, en we willen uw mede-werking vragen om de gemeentebrief van goede inhoud te voorzien. Hebt u iets te melden dat van belang is voor

7

onze gemeente, klim in de pen en stuur het op naar de redactie. Bij de ingekomen stukken zit een schrijven van Jan de Voogd, die voorstelt om te komen tot de vorming van regionale vrijzinnige geloofsgemeenschappen. Hij zet uiteen wat zijn motivatie is, en wat de voordelen daarvan zijn. We nemen met belangstelling kennis van deze brief. Wegens de tijd stellen we de bespreking uit tot volgende vergadering.

Op 10 augustus, terwijl vele mensen op vakantie zijn, boog de kerkenraad zich over dingen die onze gemeente aangaan. Tegen de tijd dat u de gemeentebrief leest, zijn de zomeractiviteiten achter de rug. We moesten Ali op de vergadering missen, omdat ze nog herstellende is, en Matthijs was nog op vakantie. De tentoonstelling, de kniepertjes en de activiteiten op het plein werden door velen gewaardeerd. De vele vrijwilligers en exposanten zetten we 24 augustus in het zonnetje. De verbouwing van keuken en toilet komt steeds naderbij. In de kerkenraad bespraken we de eisen waaraan de nieuwe keuken zou moeten voldoen. Als u belangrijke opmerkingen daarover hebt, geef ze dan door aan een van de kerkenraadsleden, dan kijken we wat we daarmee doen. U herinnert zich vast nog de dienst in Steenwijk in de maand juli waarvan op het laatste moment duidelijk werd dat die in Giethoorn zou plaatsvinden. Naar aanleiding daarvan heeft de kerkenraad besloten om in voorkomende gevallen gemeenteleden die regelmatig onze kerkdiensten bezoeken, op te bellen om hen op de hoogte te stellen van een last-minutewijziging.

8

Met Annelies, die het preekrooster verzorgt, hebben we overlegd over het rooster van 2018 en het te voeren beleid daarin. Naar aanleiding daarvan is nader overleg met Giethoorn nodig en zal verder gewerkt worden aan de invulling van het preekrooster.

Jolanda Molenaar

 STARTZONDAG We zijn er verheugd over dat zuster Else Koster heeft besloten toe te treden als doopsgezind lid van onze gemeente. Daartoe zal op 10 september een speciale dienst gehouden worden, die op haar wens door vrouwen verzorgd wordt. Onze voorgangster is Bertha Groen. Annelies en Jolanda nemen onderdelen van de dienst voor onze rekening en Else zal een uitgebreide toe-lichting geven op haar toetreding tot onze gemeente. Er is overigens één medewerkende nog niet genoemd, een man... Arjan zal een aantal bijzondere stukken ten gehore brengen vanachter het orgel. We zien uit naar een bijzondere dienst. Else, veel vreugde toegewenst in het toeleven naar deze dienst.

Jolanda Molenaar

WEL EN WEE IN DE GEMEENTE De jarigen 25 - 08 Zr. F. Scholten - Veen 27 - 08 Zr. A. Smid - Kroon 29 - 08 Zr. A. Klinefelter - Koopmans 30 - 08 Zr. N. van der Leij - van Reeuwijk 3 - 09 Zr. A. Heinecke 4 - 09 Zr. A. Rémerie - Weijdema

9

6 - 09 Zr. R. Houtman - van der Schuur 7 - 09 Br. A. Oosterhof 25 - 09 Br. A. Kuipers 25 - 09 Br. H. Scholten 25 - 09 Br. M. de Vries 9 - 10 Zr. A. Reijnders-van de Graaf IN MEMORIAM In Memoriam Elisabeth de Goede-Munnik 26 mei 1926 – 16 juni 2017 Het echte in memoriam tijdens de uitvaartdienst op 22 juni te Schoterhof, Heerenveen, is uitgesproken door haar zus Riet Munnik. Zij was de enige in het gezelschap die haar eigenlijk haar hele leven had meegemaakt. Liesbeth de Goede is geboren in de provincie Utrecht. Door haar vaders werk is haar gezin enkele malen verhuisd. Haar jeugd speelde zich af tijdens de oorlog. Liesbeth kon goed leren. Ze was het grootste deel van haar werkzame leven lerares aan de kweekschool in Utrecht. Ze gaf les in ‘naaldvakken’ aan toekomstige leraressen van huishoudscholen. Voor ze Meindert de Goede leerde kennen, is ze nooit getrouwd geweest en ze had geen kinderen. Dit maakte haar soms moeilijk in de omgang. Haar leraarschap legde ze eigenlijk nooit af, en ze las vaak ook andere mensen de les, maar door haar huwelijk met dominee Meindert de Goede veranderde dit, werd ze vrolijker en zachter. Samen woonden ze met veel plezier in Vinkega. Dat was ook een plek waar ze zich echt thuis voelde, vandaar dat het hek bij de woning in Vinkega ook op de rouwkaart staat. Na tien jaar huwelijk overleed Meindert en kwam

10

Liesbeth weer alleen te staan. Ze verhuisde naar de golfbaan in Heerenveen, waar ze het ook heel erg naar haar zin had. Ze kon er wandelen en van het uitzicht genieten. Ze werd lid van de Oecumenische Groep in Heerenveen, een ‘grassroots’ kerk, ontstaan uit onder meer de plaatselijke vredesgroep. Ook ging ze graag naar de doopsgezinde kerk in Steenwijk, waar ze een ondogmatische, maar toch duidelijk aanwezige spiritualiteit ervoer. Daar werd ze ook bevriend met Hemmo Meiborg, met wie ze kon meerijden naar de dienst. Zelf was ze oorspronkelijk gereformeerd, maar haar man was remonstrants. Een goede middenweg daartussen is eigenlijk de doopsgezinde. Ze mocht zich graag verdiepen in de joodse spiritualiteit, en leerde ook Hebreeuws om de Tenach, en met name de psalmen in de oorspronkelijke taal te kunnen lezen. Ook legde ze daar dan andere bijbelvertalingen naast om zo tot in de diepte der bijbelse poëzie te kunnen doordringen. Zo waardeerde ze ook de Naardense Bijbel, die de psalmen zelfs in het oorspronkelijke ritme probeert weer te geven. Naast haar belangstelling voor religie was ook yoga één van haar passies. Met haar yogalessen heeft ze ook mensen van kwalen af kunnen helpen. In die tijd heb ik haar als kritische kerkganger leren kennen. Ze hield niet van de woorden ‘preek’ en ‘schriftlezing’, die ze te ‘christendommelijk’ vond. Naar mijn weten heb ik deze woorden daarna ook nooit meer in een liturgie in Steenwijk gebruikt, hoewel ze al een tijd niet meer regelmatig kwam door haar afnemende gezondheid. Toen haar gezondheid minder werd, begon volgens haar zus Riet, de tweede periode van zachtheid en vriendelijkheid in haar leven. Ze werd in die tijd

11

bijgestaan door een mantelzorgster, die ook psycholoog was. Deze mantelzorgster werd ook een echte vriendin met wie ze haar diepste zielenroerselen kon delen. Dat maakte haar, zogezegd, milder en toegankelijker, zo bemerkte Riet. Zij bedankte ook deze mantelzorgster uitvoerig voor haar goede zorgen. Maar ook moet gezegd worden dat haar stiefdochter Coks, uit het eerdere huwelijk van haar man Meindert, en haar man, ook voor langere tijd net zo trouw voor haar zorgden. Met Liesbeth de Goede – Munnik verliezen wij een kritisch-betrokken belangstellende uit de kring van onze gemeente. Een markante vrouw met een sterk karakter en veel liefde voor de waarheid. Moge de herinnering aan haar ons tot zegen blijven.

Matthijs de Vries

In Memoriam Jancko de Boer 19 november 1955 – 3 augustus 2017 Op 3 augustus is broeder Jancko de Boer op 61-jarige leeftijd rustig overleden na een kort verblijf in het ziekenhuis. Op 8 augustus is er een rouwdienst geweest in de kerk in Giethoorn, die druk werd bezocht. Dit heeft de familie van Jancko heel goed gedaan, zoveel mensen die om Jancko heen hebben gestaan in zijn leven. Jancko was lid van de doopsgezinde kerk in Giethoorn, maar kwam zo nu en dan met ons (Annelies en Harky) mee naar de kerk in Steenwijk. Zo hebben toch nog veel leden wel kennis gemaakt met Jancko. In zijn werkzame leven was hij kok op Fredeshiem en heeft met veel gemeenteleden daar samen gewerkt. Hij was al geruime tijd niet meer gezond en had geen energie meer activiteiten op te pakken. We hebben nog

12

geprobeerd hem deel te laten zijn van onze eetclub, maar dat heeft niet meer zo mogen zijn. Na een niet al te gemakkelijk leven heeft hij nu rust gevonden.

Annelies en Harky Klinefelter

Deze tekst is voorgedragen door Afke de Boer tijdens de afscheidsdienst van haar broer Jancko. Het is vandaag een dag van verlegenheid, verdriet, wat kunnen we zeggen/wat moeten we zeggen wat mogen we zeggen? Je bent in je slaap van ons weggegleden in de vroege ochtend verwacht maar toch onverwacht. Je bent ontslapen en niet meer wakker geworden verwacht maar toch onverwacht. In je huis waar je zo intens leefde,

heersen nu stilte en leegte het huis waar alles aan jou herinnert

waar je stem nog naklinkt. In je tuin fladderen de vlinders op je bloemen

vliegen de vogels door je bomen de bramen staan klaar om geoogst te worden

maar jij zult ons er niet meer op trakteren. We hebben nauwelijks woorden voor deze vreemde dag; het is een dag om je te herinneren: wie je was

wat je deed en hoe je keek.

13

We hebben gezien hoeveel mensen je liefhadden, ook met je meeliepen op je levenspad. Dat verzacht ons verdriet, vaarwel klein broertje! VAN DE ZUSTERKRING 25 juni was er een dienst door de Zusterkring voorbereid. Ons had de tekst die dominee Matthijs de Vries voorlas bij de rouwdienst voor Akke Zoer-de Wit, bijzonder getroffen. Spreuken 31: Over de Sterke Vrouw. Daarom hebben wij deze tekst gebruikt in onze voorbereiding en daar over nagedacht. Als wij dan zulke goede gesprekken krijgen en er zoveel ideeën worden aangereikt, zoveel leden van onze Zusterkring er weer mee willen werken, dan is dat een groot goed. Onderdeel van deze dienst was een sterke vrouw: Diet Koster, die in Bethanië haar werk doet voor het Kinderhuis aldaar en nu met de kinderen van de kinderen van toen een hecht gezin vormt. Deze zomer werd zij geridderd: 17 juni in Bern, Ridder in de Orde van Oranje Nassau. UITNODIGING Op donderdag 21 september om 14.00 uur begint de Zusterkring weer met haar middagen en deze keer zal Diet Koster daarbij aanwezig zijn. Het leek ons een goed idee om de DG Gemeente uit te nodigen om kennis te maken met Diet en haar te kunnen

14

vragen over hoe zij leeft in een zo verdeeld land. Koffie en thee staan klaar!

Hermie Dorman-van Kerkvoorde

VESTINGWEKEN Op dit moment, 14 augustus, zijn we halverwege de Vestingweken. Op woensdag zijn we open met het Mennocafé en de tentoonstelling en natuurlijk de knieperties. Hoewel het redelijk druk is, krijgen we niet zoveel mensen binnen als we gehoopt hadden. Het feit dat er verder niets te doen is, is erg nadelig voor ons, wat zijn invloed heeft op de opbrengst. Niettemin is het gezellig. Bovendien is het voorplein een trekker met onze houtbewerkers, waar we blij mee zijn; nog twee keer te gaan.

Janke Bruin

KLEDINGACTIE Eind oktober willen we graag weer een kleding-inzameling houden. Dat wordt dan op 23 oktober van 10 tot 1200 uur. Afgelopen keer hadden we ongeveer 25 zakken, die we naar Nijhuizen hebben gebracht. Het beddengoed hebben we in Nijeveen afgeleverd, vanwaar het naar Roemenië wordt gebracht.

Janke Bruin

BROEDERSCHAPDAG 1 OKTOBER 2017 De Doopsgezinde Gemeente Zwolle nodigt hierbij leden en belangstellenden van de ringgemeenten van de Ring Zwolle hartelijk uit voor de broederschapsdag. Het programma start om 10.00 uur en loopt tot ongeveer 13.30 uur.

15

Voor wie dat wil, is er nog een naprogramma mogelijk. Na het programma kunt u “zo goed als nieuw” naar huis gaan. De dienst zal u opheffen, de activiteit u verrijken en de lunch u versterken. Het programma ziet er nu als volgt uit: 10.00u ontvangst in de Wolweverstraat 9 te Zwolle 10.30u start van de dienst 10.45u activiteiten: -zangworkshop Nieuwe Liedboek met Johannes Dijkstra (om met elkaar een paar leuke, vaak onbekende liederen te oefenen en daar wat over te horen) -jeugdworkshop (de kinderen gaan naar Thuis bij Molletje voor een interactieve voorstelling Jij mag er helemaal zijn! ) -Wereldwerk in Tanzania (een interactieve presentatie van een bezoek van Theo te Winkel voor Wereldwerk aan Tanzania) -bezoek aan de Zwolse Synagoge (op steenworp afstand van de vermaning) voor bezoek aan de (nieuwe) tentoonstelling over Selma Wijnberg, een Zwolse overlevende van de concentratiekampen). 11.45u afsluiting activiteiten 12.00u afronding van de dienst 12.30u lunch 13.30u Voor wie dat wil: een doopsgezinde wandeling door Zwolle (of zo mogelijk een rondvaart van een uur (extra kosten), belangstellenden graag dat opgeven) 15.00u afsluiting met thee en koffie De kosten van de dag bedragen € 15 voor volwassenen, kinderen t/m 12 jaar gratis, van 12-17 € 7,50. Opgave per gemeente uiterlijk 24 september aan de secretaris van de kerkenraad, via secr.dgzwolle@gmail.com of telefonisch naar 038-4660180.

16

Graag vermelden aantal volwassenen, jeugd en kinderen en aantal belangstellenden voor rondvaart.

Aart Hoogcarspel (voorzitter kerkenraad)

VESTINGSDAGENACTIVITEITEN 2017 Als u dit leest, zijn de vestingsdagenactiviteiten 2017 al weer afgelopen. We hebben de kerk zes woensdagen en vijf zaterdagen open gehad. De woensdagen zijn goed bezocht, de zaterdagen waren rustig. De activiteiten varieerden van kniepertjes bakken en verkopen, het Menno Café met de koffie/thee en cake en kniepertjes (zusterkring), de tentoonstelling van de kringloopschilderijen (Jan Piet v.d. Berg), tot de houtbewerking - draaien en figuurzagen- (John en Jenny Veldhuis en Marthijn Katers), de lotenverkoop (Klaas Prins) en natuurlijk het orgelspel van Albert de Vries. Tevens hadden we dit jaar op de woensdagen een podiumkunst. We hebben gehad: Ab Buiks met glaswerk, de quiltsters met quilten en droomdekentjes, Miny Kros met haar hoeden en mutsen, Ellen Mulder met haar schilderijen, Alice de Boer met Chinees papierwerk en Trees Stegeman met keramiek. Al deze activiteiten zijn goed tot hun recht gekomen. Als ik dit schrijf, zijn er nog dagen te komen en kan ik nog niet zeggen hoeveel mensen er geweest zijn en wat al deze activiteiten hebben opgebracht. In de volgende gemeentebrief zal hier melding van gemaakt worden. Het is zeker de moeite waard ook volgend jaar weer activiteiten te ontplooien. Allen die meegewerkt hebben: HEEL ERG BEDANKT. We hebben de kerk weer in de Steenwijker samenleving gezet. Namens alle medewerkers, Annelies Klinefelter

17

EETCLUB De eetclub gaat na een zomerstop, in september weer van start. Op vrijdag 29 september, vrijdag 27 oktober, vrijdag 24 november zal de eetclub bijeenkomen om 11.30 uur in de kerk. Per toerbeurt zullen twee mensen verantwoordelijk zijn. Voor september zijn dit Femmie en Annelies. De kosten blijven €7.50 per keer. Opgeven graag bij Jolanda (e-mail zie gemeentebrief) tot één week van tevoren. We hopen weer op een goede deelname en plezierige bijeenkomsten. Tot ziens bij de eetclub.

Annelies Klinefelter

VREDESWEEK 2017 Hierbij het programma van de Vredesweek 2017. Het thema van de Vredesweek is: “De kracht van verbeelding.” Zondag 17 september 10.00u gezamenlijke openingsdienst in doopsgezinde kerk te Giethoorn, speciaal programma voor kinderen en tieners. Woensdag 20 september 20.00u Vermaning Actief, doopsgezinde kerk te Steenwijk Vrijdag 22 september 11.00u bij de Vredespaal tegenover Ramswoerthe: afsluiting vredesweek programma op scholen met aansluitend de opening van de tentoonstelling van de gemaakte gedichten door de deelnemende scholen in het gemeentehuis Zondag 24 september 19.00 afsluitende inter-religieuze bijeenkomst in de tuin van de katholieke kerk Molenstraat 23, Steenwijk. Bij slecht weer is het in de kerk, met medewerking van: Brassband Crescendo,

18

dominee Rikko Voorburg, PopUp kerk Amsterdam, pastoor Theo van der Sman, voorzitter Raad van Kerken Steenwijk e.o. en de heer Mohammed Sohabi, Tuba Moskee. Voor informatie en vragen kunt u terecht bij: Annelies en Harcourt Klinefelter tel: 0521-588553 email: pluspunt@antenna.nl OPEN MONUMENTENDAG / KOPJE CULTUUR Op zaterdag 9 september is het weer Open Monumenten-dag. Onze kerkgebouw is een Rijks Monument en is daarom te bezichtigen op die dag. Vanaf 10 uur zijn de deuren open. Bij ons in Steenwijk valt deze dag samen met het weekend van Kopje Cultuur, wat weer betekent dat er `s middags in de kerk optredens zijn van het koor Dwarsover en cabaretière Petra Kruijt met haar programma Buskruijt, maar……, dit alles kan niet zonder hulp. WIE WIL GASTHEER OF GASTVROUW ZIJN?????? Graag even een telefoontje naar de kerkenraad (telefoon-nummers voor in de gemeentebrief). We kunnen dan een schema maken, zodat we allemaal een deel van de dag kunnen invullen. Het programma van 9 september is als volgt: 10.00u kerk open voor Open Monumentendag; 14.00u, 15.30u en 16.00u korte cabaretoptredens van Petra Kruijt; 14.45u optreden van koor uit Dwarsgracht Dwarsover.

Femmie Scholten-Veen

19

ACTIVITEITENROOSTER Bij deze gemeentebrief ontvangt u het activiteitenrooster voor het komende najaar, boordevol met activiteiten. We gaan flitsend van start met de toetreding op belijdenis door Else Koster op 10 september. De zaterdag daarna, 16 september, gaat de Vredesweek van start met allerlei activiteiten. Graag aandacht voor een roosterwijziging: de afsluitende viering van de Vredesweek zal niet plaatsvinden in onze kerk, maar in een openlucht-bijeenkomst bij het parochiehuis van de katholieke kerk. Bij slecht weer vindt de dienst in de RK kerk plaats. Zie ook de publiciteit elders in de gemeentebrief. Het rooster verdient een prominente plek in uw agenda, op de koelkast of welke plek dan ook die uw creativiteit hieraan vermag toe te bedelen. We hopen u bij een of meer van deze activiteiten, of in de kerkdiensten te zien. Tiemen, hulde voor de manier waarop je je elk jaar opnieuw inzet om tijdig alle gegevens bij elkaar te sprokkelen.

Jolanda Molenaar

BIJZONDERE DIENST IN AMSTERDAM Zondag 6 augustus mocht ik in de Keizersgrachtkerk voorgaan in de roze viering die traditioneel plaatsvindt ter afsluiting van het Pride Festival in Amsterdam. In deze vieringen wordt veel aandacht besteed aan diversi-teit. Voor het eerst ging daarbij de aandacht in het bijzonder uit naar transgenders, die helaas nog steeds – zelfs in ons tolerante Nederland – te maken krijgen met uitsluiting en discriminatie, ook in geloofsgemeen-schappen. De liturgiegroep die deze dienst voorbereidde, en waarin ik ook meedeed, heeft mij gevraagd om in deze dienst de overdenking te verzorgen; een verzoek dat ik met hart en ziel aanvaard heb. Er was veel publiciteit

20

rond deze dienst. Zo verscheen daags voor de viering in het Nederlands Dagblad een artikel waarin ik geïnter-viewd ben om mijn mening te geven over het belang van dergelijke vieringen. Daarbij was een foto afgedrukt van het liturgische gewaad dat ik in deze en dergelijke vieringen wil dragen. Het thema van de dienst was “Een nieuwe naam”. Centraal in deze dienst stond het verhaal uit Genesis 32 : 23 – 34 over de worsteling van Jacob aan de Jabbok met een vreemdeling. Jacob komt uit die strijd als overwinnaar tevoorschijn. Hij moet echter de rest van zijn leven mank lopen. De vreemdeling zegent hem en geeft hem een nieuwe naam, waarna Jacob – die voortaan Israël heet - de Jabbok oversteekt. Daar gaat het licht over hem schijnen. Op allerlei manieren raakt dit verhaal aan de beleving van transgenders, die door de maat-schappij vaak niet gezien, erkend en bevestigd worden. Het gevolg is strijd en moeite, een strijd die zijn sporen nalaat in je leven. Wanneer je uiteindelijk bevestigt wordt in je nieuwe zijn, is dat een monumentaal moment van wedergeboorte dat vraagt om een nieuwe naam als een gedenksteen in je leven: Luctor et Emergo! Zo mocht ook ik verder met de naam van mijn zielsverlangen. De dienst is terug te beluisteren op de website van de Keizersgrachtkerk Amsterdam. Voor wie wil, heb ik een boekje met alle teksten van deze dienst. Na de dienst werd de brochure “Transgender, geloof en kerk” uitgereikt, die een praktische gids beoogt te zijn voor geloofsgemeenschap-pen, pastores en andere naasten van transpersonen. Deze is bij mij beschikbaar en op o.a. de website van de PKN te downloaden. Op 18 november zal er ook een boek beschikbaar komen, dat allerlei aspecten van transgender en geloof uitgebreider belicht, en waaraan ik ook een bijdrage heb geleverd.

Jolanda Molenaar

21

LIEDBOEK In het Liedboek vindt u op pagina 1439 een heel mooie tekst. Daar niet ieder een liedboek thuis heeft en ook zondags niet door het boek heen leest, vond ik het de moeite waard om deze tekst in onze Gemeentebrief te plaatsen. Henk Scholten attendeerde mij op deze tekst. Laat heb ik u lief gekregen, o schoonheid, zo oud en zo nieuw, laat heb ik u lief gekregen! En gij waart binnen en ik was buiten, en daar zocht ik u, en ik rende, wanstaltig als ik was, op de schone dingen af die door u gemaakt zijn. Gij waart bij mij en ik niet bij u. Ik werd ver van u gehouden door dingen die niet bestaan zouden hebben, als ze niet in u bestaan hadden. Geroepen hebt gij, geschreeuwd en mijn doolhof doorbroken; gestraald hebt gij, geschitterd en mijn blindheid verjaagd; gegeurd hebt gij en ik heb ingeademd en snak nu naar u; geproefd heb ik en nu honger ik en dorst ik; aangeraakt hebt gij mee en ik ben ontvlamd naar uw vrede. Aurelius/Augustinus

Hermie Dorman-van Kerkvoorde

22

DE VESTINGWOENSDAGEN Iedere keer is het weer bijzonder wat er op zo'n dag allemaal voorbijkomt. Deze woensdag klommen er acht mensen tegelijkertijd het orgel op om met Albert de Vries te praten over het orgel, over wat hij speelt en hoe dat moet. Voor veel mensen is het heel bijzonder om te zien, wat op een betrekkelijk klein instrument toch allemaal te horen kan zijn. Deze woensdag is het heel bijzonder. Er is een meneer die zegt, ik zing bij Cantica Sacra, maar ik heb nog nooit het orgel gehoord. Het is tussen de middag en op dat moment zit de organist, Albert de Vries, net aan zijn boterham. Ik vraag aan hem: “Zou je even voor deze meneer willen spelen?” En natuurlijk zegt Albert: “Ja.” Hij klimt de trap weer op en ik ga mee. Hij begint te spelen, en ik trek de registers los en even later sluit ik ze weer. De meneer is helemaal tevreden en ik vind het iedere keer weer geweldig, dat Albert nooit moe wordt van het spelen op het orgel, want zo jong is hij ook niet meer. En het is ook voor ons, de andere medewerkers, een heel plezierig gevoel, de muziek die over onze hoofden gaat en waar we soms in mee mogen zingen.

Hermie Dorman-van Kerkvoorde

GELOOF EN TRADITIE (31) Mennonieten in Rusland (4) We hebben gezien dat de Mennonieten in Rusland in de 19e eeuw hun partij meebliezen als het ging om nieuwe

23

gebieden te ontdekken, verbeteringen in de landbouw te brengen en de werktuigen te ontwikkelen die daarbij een rol speelden. Hoe lag het met andere aspecten? Hoe organiseerde men het bestuur, hoe was het met het onderwijs? Het kolonisatiemanifest in Rusland van 1763 stelde duidelijk dat aan de kolonies het recht van zelfbestuur zou worden gegeven. Het besturen, seculier of religieus, vraagt om leiderschap. Mensen moesten hiervoor uit eigen kring komen. Niet in elke kolonie was hiervoor de nodige ervaring aanwezig. Onder de eerste kolonisten in Molotschna was een aantal mensen met ervaring en met een goede opleiding, maar ook zij stonden voor nieuwe uitdagingen. Het ging niet alleen om kerkelijk bestuur, er moest ook een burgerlijk bestuur worden gevormd. Wat de organisatie van het onderwijs betreft, trad een man naar voren die een bijzondere rol heeft gespeeld, Johan Cornies. Johan Cornies werd geboren in Dantzig in 1789 en verhuisde op 15-jarige leeftijd met de familie naar de Molotschnakolonie in Rusland. Johan was de oudste van de vier zonen van het gezin. In zijn eerste baan werkte hij voor een molenaar en vervolgens verkocht hij boeren-producten in de steden in de omtrek. Dit bracht hem welvaart. Na zijn huwelijk met Agnes Klassen in het jaar 1811 kocht hij van de regering 10.000 ha. land. Hierop fokte hij paarden en hield schapen en rundvee. Daarnaast zette hij een kwekerij op voor het kweken van zaailingen voor het planten van bomen. Hij zette steenfabrieken op voor het bakken van dakpannen en bouwstenen die zeer gevraagd waren in een tijd van groeiende economie. In 1817, werd hij op 28-jarige leeftijd voorzitter van de

24

landbouwvereniging in het gebied. Dit bracht hem in een belangrijke positie om te kunnen werken aan de verbetering van de landbouw en bosbouw en aan het stimuleren van de industrie. Hij zou vooral worden herinnerd door zijn bijdrage aan de verbetering en de hervorming van het onderwijssysteem. De invloed hiervan zou reiken tot over de grenzen van de mennonietenkolonies. De staat gaf hem in 1843 het gezag op de terreinen van landbouw en onderwijs. Hij gaf leiding aan het uitwerken van deugdelijke leerplannen. Kort voor zijn dood in 1848 legde hij de laatste hand een hervormingsplan waarin onderwijs verplicht werd voor alle kinderen, zowel jongens als meisjes!, in de leeftijd van zes tot veertien jaar. De leraren verwelkomden deze veranderingen, maar de ouders hadden forse kritiek. Gelukkig gingen de plannen toch door. De Eerste Wereldoorlog en de grote politieke veranderingen in Rusland in het begin van de vorige eeuw brachten een grote terugval in de ontwikkeling van dit onderwijssysteem. Niettemin hebben er op verschillende plaatsen tot in de jaren 1927/28 “mennonietenscholen” bestaan. (wordt vervolgd)

Evert Uitentuis

DE VOLGENDE GEMEENTEBRIEF KOMT UIT 19 OKTOBER 2017

KOPIJ INLEVEREN VOOR 9 OKTOBER