Kenmerk 15Het conflict in de christelijke wereld over de vraag de wereldlijke of de geestelijke mach het primaat behoorde te hebben Les 2 - Investituurstrijd

Scheiding der machten

• Verschil wereldlijke en geestelijke macht– In het Romeinse Rijk was de godsdienst ook een

staatsaangelegenheid– De Franken (Clovis, Karel de Grote) namen dit

over• Dus de staat bemoeide zich met de Kerk; hierbij ging het

dan met name om bestuursaangelegenheden

• Maar wie is nu de baas?– Heel simpel gesteld

• De wereldlijke heer is de baas over je lichaam• De Kerk over je ziel

H3:§12:p58 1100

1150

1200

1250

1300

1350

1400

1450

1500

1550

Strijd om dé macht 1

• Vanuit het klooster Cluny (zie dia) ontstond er verzet tegen wereldlijke inmenging (11e eeuw)– De Paus moest worden aangewezen door geestelijken en

deze moest op zijn beurt weer andere kerkelijke bestuurders (laten) aanwijzen (1073)

– Hierdoor ontstond er een strijd tussen paus Gregorius VII en Koning Hendrik IV van het Duitse Rijk (zie dia)

– Deze strijd wordt de Investituurstrijd genoemd• De paus deed Hendrik in de ban en zijn leenmannen kozen

uiteindelijk voor de paus. Hierop stond Hendrik alleen en ging voor vergeving naar Canossa (1077)

• De pret voor de paus was van korte duur want thuis deed Hendrik weer lekker waar hij zin in had

• Uiteindelijk verjoeg Hendrik de paus uit Rome en zette er zijn “eigen” paus neer die hem natuurlijk tot keizer kroonde (1084)

1100

1150

1200

1250

1300

1350

1400

1450

1500

1550

Duitse Rijk

Hendrik in Canossa

Strijd om dé macht 2

• De strijd bleef gedurende de middeleeuwen• Langzamerhand werd duidelijk dat de vorsten het

machtigst waren, maar dit wilde niet zeggen dat – zij geen rekening meer hoefden te houden met de

wensen/eisen van de paus– de vorst altijd zijn zin kreeg– de paus niet bij tijd en wijle machtiger was

• Daarnaast traden geestelijke natuurlijk ook zelf vaak op als bestuur van een gebied

1100

1150

1200

1250

1300

1350

1400

1450

1500

1550

Q & A

• Wat wordt hier afgebeeld?

• Een vorst die zich onderwerpt aan de geestelijke macht