NRC Weekend Zaterdag 12 mei & Zondag 13 mei 2012

12 Economie Mobiele revolutie

Kantoor in je broekzak – dus altijd en Door smartphones werken we meer –

volgens een Britse studie zelfs tien extra

werkdagen per jaar. Maar of werknemers

er ook productiever van worden, wordt

door experts betwijfeld.

Door Eva de Valk

Toen de toenmalige minis-

ter-president Jan Peter Bal-

kenende in 2004 tijdens de

Algemene Beschouwingen

in het ziekenhuis belandde wegens

een infectie aan zijn voet, bleef hij op

de hoogte van de laatste ontwikke-

lingen via zijn BlackBerry. Dat was

destijds opmerkelijk: ‘Premier belt

en mailt vanuit bed’, luidde de enigs-

zins verbaasde kop van een artikel in

deze krant.

Werken met de smartphone, ook

vanuit bed, is in het zakenleven in-

middels doodgewoon. Uit een en-

quête van adviesbureau Kadenza

blijkt dat 20 procent van de Neder-

landse managers zijn smartphone

checkt in de vijf minuten voor het sla-

pen gaan en de vijf minuten na het

opstaan.

Exacte cijfers over hoeveel mensen

een zakelijke smartphone hebben

ontbreken; telecombedrijven hou-

den die cijfers uit concurrentieover-

wegingen liever voor zichzelf. Dui-

delijk is dat het mobiele werken de

laatste jaren een enorme opmars

heeft gemaakt: niet alleen managers,

maar ook uitvoerend personeel heeft

steeds vaker een smartphone van de

zaak.

Mobiele apparaten met internet

veranderen onze manier van werken:

mensen trekken niet om vijf uur de

deur van hun kantoor achter zich

dicht, maar dragen hun kantoor in

hun broekzak. Bedrijven gaan er

blijkbaar van uit dat dat hun bedrijf

ten goede komt. Maar is dat ook zo?

Maken smartphones werknemers

daadwerkelijk productiever? Of

zorgt het vooral voor extra afleiding

en stress?

Verschillende Amerikaanse stu-

dies benadrukken de positieve gevol-

gen van mobiel werken. Met een

smartphone kun je de ‘verloren

uurtjes’ – in de trein, bij de bushalte,

op het schoolplein – beter benutten.

Ook hebben werknemers met een

smartphone altijd beschikking over

de laatste informatie, wat voor tijd-

winst kan zorgen. Het meest ge-

noemde voordeel van het mobiele

werken is flexibiliteit. Je kunt wer-

ken waar en wanneer het je uitkomt –

een uitkomst voor bijvoorbeeld jon-

ge ouders. Die kunnen met een ge-

rust hart vroeger naar huis om de

kinderen van school te halen en als ze

op bed liggen nog even wat mails

wegwerken.

Dat flexibele werken moet echter

niet omslaan in overwerken, waar-

schuwt Daantje Derks, universitair

docent arbeids- en organisatiepsy-

chologie aan de Erasmus Universiteit

Rotterdam. „Als mensen overdag

eerder weggaan, werken ze ’s avonds

vaak extra lang uit schuldgevoel.

Ook kan er competitie ontstaan on-

der werknemers: ‘kijk eens hoe laat

ik nog online ben!’”

Derks doet al zes jaar onderzoek

naar de invloed van zakelijk

smartphonegebruik op werknemers.

Haar bevindingen zijn niet louter po-

sitief: permanent in contact staan

met het werk kan op termijn leiden

tot spanningen in de privésfeer, ver-

moeidheid, slechtere concentratie en

uitputting. „Iedere inspanning moet

worden gecompenseerd met ont-

spanning, anders levert het stress

op”, legt Derks uit. Een smartphone

die voortdurend om aandacht vraagt,

kan die herstelperiode verhinderen.

De ‘dode uurtjes’ die we proberen te

vullen met de smartphone hebben

volgens Derks wel degelijk een func-

tie. „Als je steeds blijft doorwerken

en niet genoeg tijd voor jezelf neemt,

wreekt dat zich uiteindelijk. Dat is

niet in het belang van de werknemer

en ook niet van de werkgever.”

Arbeids- en organisatiepsycho-

loog Dik Bijl ziet vooral een gevaar in

de afleiding die de smartphone biedt.

Bij elk nieuw bericht geeft de

smartphone een melding – er klinkt

een bliepje, er knippert een lampje of

het apparaat trilt. De verleiding om

steeds te kijken is groot, zegt Bijl.

„Uit onderzoek blijkt dat als ie-

mand ergens geconcentreerd mee be-

zig is en opeens wordt afgeleid, wel

een paar minuten tot een kwartier

nodig heeft om zijn volle aandacht er

weer bij te krijgen. We denken dat we

kunnen multitasken, maar dat is niet

zo. Wat dat betreft zijn smartphones

rampzalig voor de productiviteit.”

Die afleiding is overigens niet al-

leen werkgerelateerd: met de

smartphone kunnen onder werktijd

ook privémails worden beantwoord,

blogs worden gecheckt, Facebook

lonkt en dan zijn er natuurlijk nog

spelletjes als Wordfeud en Draw so-

mething. Door de smartphone

dringt werk door in ons privéleven,

maar andersom geldt dat net zo

goed. Dat gaat ten koste van het

werk, al ziet Derks ook voordelen:

„Ik heb een baby, en als mijn man op-

past stuurt hij onder werktijd wel

eens wat foto’s. Dat is niet alleen

leuk; als ik zie dat het thuis goed

gaat, werk ik ook beter.”

Synchroon met de Chrome-telefoonSmartphones en tablets helpen je productiever te zijn, vooral

als je toegang hebt tot je bestanden op de thuis- of kantoor-

pc. Zelfs de webbrowser werkt nu volledig synchroon.

Bijl spreekt bij zakelijk

smartphonegebruik van

de ‘productiviteitspara-

dox’: smartphones bieden

mogelijkheden om de productiviteit

te vergroten, maar kunnen ook

nieuw gedrag uitlokken dat tot het

tegenovergestelde leidt. „Mensen

krijgen van hun werkgever allerlei

Door Appie Verschoor

Tussen alle apps die om aan-

dacht schreeuwen op je

smartphone zou je bijna

vergeten dat er een univer-

sele applicatie bestaat die veel van de

apps overbodig maakt: de webbrow-

ser. De browser heeft samen met de

ontwikkeling van de telefoon vanaf

het begin van deze eeuw een enorme

ontwikkeling doorgemaakt. Dat zie

je met name op telefoons die op An-

droid werken. Ze kunnen iets wat op

een laptop heel normaal is: je kunt

verschillende browsers installeren

en er één als standaardbrowser in-

stellen. Zoals Firefox, Opera of de

nieuwe Google Chrome voor An-

droid, het volwaardige kleine

broertje van de desktop-browser.

De mooiste functie is dat je Chro-

me op de telefoon kunt synchronise-

ren met alle andere apparaten die

ook met Chrome werken. Je kunt dus

je laptop op het werk dichtklappen,

en in de trein, op een telefoon, alle

vensters openen en verder lezen waar

je gebleven was. Op het moment dat

je je laptop weer opent, kun je dan de

vensters weer openen die je op je tele-

foon open hebt staan.

Het enige wat nodig is, is een wer-

kende internetverbinding en een

Google-account. Let wel, met syn-

chronisatie ingeschakeld deel je ook

al je open vensters met Google. Maar

deze gegevens worden niet automa-

tisch onder je surfgedrag opgesla-

gen. Het is ook mogelijk om je scher-

men over verschillende apparaten te

synchroniseren zonder de webhisto-

rie ook vast te laten leggen. Boven-

dien kan Chrome, ook op Android,

tabbladen ‘incognito’ openen: deze

vensters worden niet gesynchroni-

seerd, niet opgenomen in je surfge-

schiedenis en eventuele cookies wor-

den met het sluiten van het tabblad

direct gewist.

Het delen van je browser over ver-

schillende apparaten wordt ook door

concurrenten Firefox, Opera en an-

dere fabrikanten ontwikkeld. Maar

Google heeft op dit moment de beste

browser, mede dankzij de slim vorm-

gegeven bediening. Zo lijkt het alsof

vensters sluiten door de zwaarte-

kracht. Afhankelijk van de oriëntatie

van je telefoon – landschap of portret

– vallen vensters die je sluit uit beeld.

Een tabblad dat verouderd is en dat

naar voren gehaald wordt, is in grijs-

tinten zichtbaar, terwijl de inhoud

wordt ververst.

Je kunt verschillende tabs openen

(meer dan dertig is geen probleem)

en scrollen tussen de verschillende

open tabs met een simpele swipe van

links naar rechts, of door het aantik-

ken van het nummer met het aantal

open tabs.

Nog een handige toevoeging voor

professionals: websitebouwers ma-

ken vaak aparte, uitgeklede versies

van hun site voor telefoons, maar

Chrome kan met één beweging de

volledige desktopversie tonen.

NRC Weekend Zaterdag 12 mei & Zondag 13 mei 2012

13

overal aan het werk

Meer apps om synchroon te blijven

S m a rt p h o n e ge b ru i k :do’s en don’ts

apparaten, maar leren niet goed hoe

ze er efficiënt mee kunnen omgaan”,

stelt Bijl. „Voor je het weet, zit je de

hele dag naar het scherm van je tele-

foon te turen.”

Leslie Perlow, professor Leider-

schap aan de Harvard Business

School, bepleit regulering van het za-

kelijk smartphonegebruik. In het

· Maak afspraken met collega’s over

mailen buiten werktijd. Schep duide-

lijkheid over wat zij kunnen verwach-

ten wat betreft bereikbaarheid.

· Schakel de smartphone uit tijdens

taken waarbij concentratie is vereist.

· Kijk niet op de smartphone tijdens

vergaderingen. Gesprekspartners er-

varen dat als onbeschoft en de verga-

dering verloopt minder efficiënt.

· Als het noodzakelijk is de zakelijke

smartphone mee te nemen op va-

kantie, laat dan de oplader thuis. Zo

word je gedwongen tot gedoseerd

s m a rt p h o n e g e b r u i k .

Bron: Daantje Derks, Erasmus Uni-

versiteit Rotterdam

D ro p b ox

Sy n ch r o n i s a t i e

van bestanden

tussen verschil-

lende compu-

ters. Je kunt

makkelijk tijde-

lijk bestanden

delen.

(Android/iOS/Windows Pho-

ne/BB)

E ve rn o te

Notities bijhou-

den, gescande

documenten en

foto’s worden

automatisch her-

kend. De gratis

versie is al goed,

de betaalde versie biedt betere

veiligheid.

(Android/iOS/Windows Pho-

ne/BB)

D ri ve

Ve r b e t e r d e

versie van

Google Docs,

nog niet voor

de iPhone.

SkyDrive Microsoft lijkt gul met 7

GB gratis opslagruimte die je syn-

chroniseert over meerdere tele-

foons en computers. Maar het

was tot voor kort 25 GB.

(Android/iOS)

iCloud

Apples synchro-

nisatiedienst

biedt extra’s als

fotostream (au-

tomatisch foto’s

doorsturen naar

je computers) en

voor 25 euro extra iTunes Match,

waarbij je je muziekverzameling

ook op het web hebt.

(iOS)

Plex

Plex is een me-

diaserver die

online toegang

biedt tot al je

mediabestan-

den op je eigen

computer – die

moet wel continu aanstaan.

(Android/iOS/Windows Phone)

Cloud Connect Pro / Desktop

Connect

Twee (betaalde)

applicaties van

dezelfde maker

die toegang ge-

ven tot meerde-

re clouddiens-

ten, maar ook

de bestanden

op je eigen computer. Ook voor

Android, Windows en BlackBerry

zijn diverse remote desktop-ap-

plicaties te vinden.

Illustratie Roel Venderbosch

binnenkort te verschijnen boek Slee-

ping with your Smartphone betoogt zij

dat het gevoel van permanente be-

schikbaarheid niet leidt tot betere re-

sultaten.

Voor het internationale adviesbe-

drijf Boston Consultancy Group

(BCG) ontwikkelde ze een methode

waarbij consultants af en toe ver-

plicht smartphone-vrije avonden

moesten houden. Doordat de consul-

tants zich met volle aandacht op één

activiteit konden richten, leidde dat

tot meer tijd voor hun privéleven én

kwamen ze tot betere prestaties. BCG

is zo enthousiast dat de werkwijze in-

middels is ingevoerd op negenhon-

derd kantoren.

Andere bedrijven gaan nog verder.

Zo is Volkswagen onder druk van

vakbonden ertoe overgegaan hele-

maal geen mails meer te versturen

buiten kantooruren. Dat is overdre-

ven, vindt Derks: „Je benadeelt altijd

werknemers die er wel goed mee

kunnen omgaan.” Volgens Derks is

het vooral belangrijk dat bedrijven

duidelijk maken wat zij van hun me-

dewerkers verwachten: worden zij

geacht direct te reageren op mails

buiten werktijd of kunnen zij er ook

later op terugkomen?

Andersom moeten werknemers

zelf leren om hun telefoon zo nu en

dan weg te leggen. Derks: „Een week-

endje weg zonder je smartphone:

probeer het eens! Je zult zien dat je

uitgeruster thuiskomt. En het be-

drijf gaat in de tussentijd heus niet

failliet.”

De nieuwe firmaTypische transfers of bonje in de boardroom,

gesuikerde bonussen of verbroken beloftes?

De nieuwe firma is er bij – elke zaterdag.

Koopt Nederlandsche waar,

dan helpen wij elkaar. Dat

was het antwoord van het

Nederlandse bedrijfsleven in de cri-

sis van de jaren dertig van de vorige

eeuw. Een protectionistische reflex

op Duitsers en Britten die de grens

dichtgooiden in een poging hun

economie te redden.

L’histoire se répète. Na de op-

roep van Obama om vooral Ameri-

kaanse producten te kopen, is er nu

een ondernemer opgestaan die het

voor de Europese economie op-

neemt, een Indiase nog wel.

Lakshmi Mittal, de topman van de

grootste staalproducent ter wereld,

riep vrijdag politici op het Europe-

se product te promoten. De eige-

naar van de Hoogovens uit IJmui-

den pleit in de Financial Times voor

een „Buy European”-programma.

Dat het plan van Mittal komt is

geen toeval. Het gedweep van Oba-

ma met ‘koopt Amerikaans’ bena-

deelt vooral staalboeren buiten de

VS. Hoe de Europese variant daar-

op er verder uitziet weet Lakshmi

nog niet precies. Neem de iPhone,

een grotendeels in China geprodu-

ceerd hebbeding waarvan de win-

sten via vennootschappen in Ier-

land en Nederland belastingvrien-

delijk naar Amerika worden ge-

sluisd. Wat is dat voor waar?

Of zou Mittal niet op producten

maar juist op bedrijven doelen? De

in Londen woonachtige staalmil-

jardair werd zelf rijk van buiten-

landse overnames.

Hij heeft veel volgers. Carlos

Slim, de rijkste man ter wereld, wil

KPN kopen. Warren Buffett, de

twee na rijkste man, verwerft kip-

penslachtlijnproducent Meyn. UPS

biedt op TNT Express en het Mexi-

caanse Mexichem heeft buizenma-

ker Wavin uit Zwolle ingelijfd.

Dat klinkt allemaal meer als Buy

Business. Of Bye Bye Business.

Jeroen Wester

See, buy, fly metLakshmi Mittal

Liefhebbers van een beschuit-

je of peperkoek aan het ont-

bijt hebben de sympathie

van de NMa. En ook die van kro-

ketten en gehaktstaven trouwens.

De kartelwaakhond heeft dit jaar al

tweemaal hard gegromd bij twee

voorgenomen combinaties in de

Nederlandse voedingsindustrie.

In februari gaf de mededingings-

autoriteit nog geen toestemming

voor de fusieplannen van de snack-

fabrikanten Ad van Geloven en

Royaan. Een maand geleden stak

de NMa voor de overname van de

Almelose bakkerij Bolletje door

Continental Bakeries een zelfde

soort stokje. De kartelpolitie maakt

zich zorgen over een beperktere

keuzemogelijkheid voor super-

markten en consumenten van be-

schuit en huismerkontbijtkoek.

De verkoop van de bekende fa-

briek uit Almelo liep deze week te-

gen nóg een hobbel op – een inter-

ne dit keer. Er is gedonder in de top.

De algemeen directeur en de voltal-

lige raad van commissarissen tra-

den af wegens ‘verschil van inzicht’

over het verkoopproces. Verschil

van inzicht met de verkopende aan-

deelhouder, de familie Ter Beek.

Twee telgen van de oprichtersfa-

milie nemen nu als commissaris het

heft in handen. Ook keert de vorige

directeur terug op zijn post. Inte-

ressant scenario voor een bedrijf dat

vorig najaar besloot om na 144 jaar

zijn zelfstandigheid prijs te geven.

Gaat het conflict om de discussie

met de toezichthouder of zouden

de Ter Beekjes gewoon een hogere

prijs willen bedingen dan de afge-

treden top heeft onderhandeld?

Philip de Witt Wijnen

Zoveel bedraagt de historisch lage marktrente die de

Nederlandse staat momenteel betaalt als zij voor tien jaar geld

wil lenen. Het laagst sinds 1946. Dat is goed nieuws voor Jan

Kees de Jager en de Nederlandse schatkist. Tegelijkertijd zal

het resulteren in nog grotere verliezen bij woningcorporatie

Vestia. Die worstelt met de oplopende kosten van een

speculatieve derivatenportefeuille van tientallen miljarden

euro’s waarbij gegokt werd op een rentestijging.

Wij willenballetjes!

2,02 %