Schoon en gezond water Kaderrichtlijn Water 2016-2021

December 2014

Het beheergebied van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier

2

11 Natura 2000 gebieden

Habitatrichtlijn

Habitatrichtlijn + Natuurbeschermingswet

Vogelrichtlijn

Vogelrichtlijn + Natuurbeschermingswet

Vogelrichtlijn + Habitatrichtlijn

Vogelrichtlijn + Habitatrichtlijn

+ Natuurbeschermingswet

51 waterlichamen

Oppervlakte 200.000 ha

32 officiële zwemlocaties

17 zuiveringen (RWZI’s)

Vismigratievoorzieningen

Afgerond voor 2016

Voorstel aanleg vanaf 2016

Waterkwaliteit

Schoon en gezond water is van groot belang voor leven en welzijn van

mens en dier. Recreatie, landbouw, voedselproductie, industrie en

vervoer zijn in hoge mate afhankelijk van schoon en gezond water.

Daarnaast genieten we van water en is het ons veel waard als dat in

onze directe leefomgeving schoon is en blijft.

Veel mensen kennen Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier

(HHNK) vooral van dijken en droge voeten. Toch is de taak om te

zorgen voor schoon en gezond water minstens zo belangrijk.

Dat lijkt een zuiver technische zaak. Maar omdat water op allerlei

manieren gebruikt wordt, blijkt schoon en gezond water ook

verschillende betekenissen te hebben.

HHNK is verantwoordelijk voor het beheer van de waterkwaliteit en

verzorgt de balans in het hele gebied boven het Noordzeekanaal

inclusief Texel. De Kaderrichtlijn Water (KRW) helpt HHNK te zorgen

voor een goede waterkwaliteit in het beheergebied.

Behalve het instrumentele deel uit de richtlijn, de cijfers en de

maatregelen, zijn de aspecten samenwerking en saamhorigheid bij het

maken van keuzes minstens zo belangrijk.

Aanleiding en achtergrond van dit document

In 2012 heeft het hoogheemraadschap een Deltavisie opgesteld. De

Deltavisie geeft de langetermijnkoers voor het waterbeheer aan en

kijkt daarbij naar 2050.

Eind 2015 stelt het hoogheemraadschap het Waterprogramma 2016-

2021 vast. Hierin vertalen we de Deltavisie naar doelen en activiteiten

voor de korte termijn. Dit vertalen doen we niet alleen. In 2013 is

hiervoor met ruim driehonderd deelnemers een gebiedsproces gestart.

Tijdens dit proces is veel informatie verzameld over wat er leeft in het

beheergebied van HHNK met betrekking tot waterbeheer. De oogst

bestaat uit meer dan duizend signalen uit onze omgeving.

Deze uitwerking beschouwt het hoogheemraadschap als het

gebiedsproces voor de nieuwe KRW-periode.

De bestuurlijke besluitvorming binnen HHNK over het KRW-deel van

het Waterprogramma wordt met dit document ondersteund door

uitwerking te geven aan het thema ‘Schoon en gezond water’.

Besluitvorming vindt ook plaats op provinciaal en landelijk niveau:

• Provinciale watervisie: kaderstellende besluiten door provincie

Noord-Holland over doelen en doelbereik voor de waterkwaliteit

• Stroomgebiedbeheerplan (SGBP): besluitvorming door de

ministerraad over het tweede Stroomgebiedbeheerplan. Dit plan is

voor waterkwaliteit erg belangrijk. Het plan wordt ten behoeve van

de Europese Kaderrichtlijn Water nationaal vastgesteld. Het

beheergebied van HHNK valt onder het deelstroomgebied Rijndelta.

3

Inleiding

Wat is schoon en gezond water?

Wat betekent de Kaderrichtlijn Water voor schoon en gezond

water?

Eerste KRW periode 2009-2015: waterkwaliteit

Eerste KRW periode 2009-2015: maatregelen

Tweede KRW periode 2016-2021: maatregelen

• Inrichting

• Beheer

• Emissies stoffen landbouw

• Beschermde gebieden

• Afwenteling

• Monitoren, onderzoek en innovaties

• Samenwerking en saamhorigheid

Vooruitblik: waterkwaliteit in 2021

Financiële aspecten

4

Inhoud

7

9

11

13

17

23

24

Wat is schoon en gezond water?

5

De taal van de KRW is er een van chemische en ecologische normen.

Die normen vormen een structuur die alle EU-landen hanteren.

Daarbij gaat het om honderden verschillende parameters

onderverdeeld in:

• Chemie: zeer giftige en niet of moeilijk afbreekbare stoffen zoals

kwik en cadmium

• Ecologie: naast planten en dieren ook een groot aantal stoffen. Dit

zijn stoffen die van nature in het water voorkomen (o.a. zuurstof,

fosfor, chloride) en systeemvreemde stoffen (o.a. koper, zink en

moderne gewasbeschermingsmiddelen).

Uit de verzamelde informatie van vele betrokkenen in het gebieds-

proces blijkt dat de variatie in ons gebied en het gebruik van water

meer maatwerk en flexibiliteit vraagt dan de KRW biedt. Daarom

willen we rekening houden met verschillende, soms tegengestelde

belangen en ideeën van gebruikersgroepen over schoon en gezond

water.

Visserij

Vertegenwoordigers van de (sport)visserij noemen voldoende

leefgebied en vrij verkeer zonder blokkades als belangrijkste kwaliteit.

Te veel waterplanten in het water wordt als negatief bestempeld.

Water kan voor vissers ook te schoon zijn.

Natuurbescherming

Voor natuurbeschermingsorganisaties bevat schoon en gezond water

weinig nutriënten. Het realiseren van de natuur en het vergroten van

de biodiversiteit staan centraal. De waterkwaliteit moet dat doel

ondersteunen. Het vasthouden van gebiedseigen water en het

hanteren van een flexibel peil zijn hierbij belangrijk.

De behoefte aan maatwerk en flexibiliteit en het verwerken van de

niet beïnvloedbare achtergrondbelasting van stikstof en fosfor mogen

volgens de organisaties niet ten koste gaan van de KRW-doelen.

Landbouw

Hoewel brak water voor de natuur soms gewenst is, heeft de

landbouw juist zoet water nodig.

Drinkwater voor vee mag vooral geen giftige stoffen bevatten. Voor

het vee is van belang dat water fris ruikt, helder is en dat de oevers

voldoende stabiel zijn om te kunnen drinken.

Voor de beregening van de gewassen is schoon water nodig dat vrij is

van verontreinigingen zoals bacteriën en chemische stoffen.

De landbouw hecht veel waarde aan een goed imago. De landbouw-

sector heeft er belang bij om de maatschappij te laten zien hoe ze

haar praktijk voortdurend aanpast aan nieuwe inzichten en technische

mogelijkheden om waterverontreiniging te voorkomen.

Recreatie

Voor waterrecreanten staat beleving centraal. Waterbeleving draagt bij

aan welzijn en welbevinden. De toegankelijkheid is daarbij een

aandachtspunt. Mogelijkheden voor boottochtjes, paden langs het

water voor wandelaars en fietsers, visplekken maar ook de

gelegenheden om eendjes te voeren scoren goed. Recreanten en

inwoners houden niet van rommel, zwerfvuil, dode vissen en kroos in

het water. In principe zou je overal moeten kunnen zwemmen zonder

je zorgen te maken over je gezondheid, zo vinden de vertegen-

woordigers van recreanten. Voorlopig zijn ze al tevreden als HHNK de

plaatsen waar veel recreanten komen, extra controleert en

communiceert over de aanwezige waterkwaliteit.

6

Wat is schoon en gezond water?

Opbouw van de Kaderrichtlijn Water

7

Schelde

Eems

Maas

Rijn

Europese KRW

Waterschappen

Provincies

Rijkswaterstaat

Gemeenten

Europese

Kaderrichtlijn

WaterStroomgebied Beheersplannen

De Europese Kaderrichtlijn Water is via de Waterwet in 2009 in

Nederland in werking getreden. De richtlijn bepaalt dat EU-lidstaten

gezamenlijk voor elk stroomgebied actieprogramma’s moeten

opstellen waarin alle aspecten van schoon water aan de orde moeten

komen. HHNK maakt onderdeel uit van deelstroomgebied Rijn-West

waarin veel partijen samenwerken.

Planperiodes

De KRW kent drie planperiodes met voor elke periode een eigen

Stroomgebied-beheerplan (SGBP). De looptijd van elk plan is zes jaar.

De laatste planperiode eindigt in 2027.

• Met het eerste SGBP (2009-2015) hebben we aan de hand van de

KRW-uitgangspunten de chemische en ecologische doelen

vastgesteld

• Momenteel zijn de doelen voor de planperiode 2016-2021 alleen

aangepast om onvolkomenheden uit de vorige periode te

verbeteren zoals verbeterde maatlatten voor waterorganismen.

Deze aanpassingen zijn op 1 maart 2014 doorgevoerd. Ook

hebben wij de natuurlijke, niet-beïnvloedbare achtergrondbelasting

door fosfor in de doelen verwerkt

• Bij het opstellen van het derde SGBP (2021-2027) bekijken we of

de KRW doelen zijn gerealiseerd en wat haalbaar is. Op dat

moment komt de vraag aan de orde of doelstellingen uit het eerste

SGBP verlaagd moeten worden.

Waterlichamen

De KRW gaat uit van KRW-waterlichamen. Dit zijn oppervlaktewateren

van aanzienlijke omvang. Binnen HHNK onderscheiden wij in de

tweede periode 51 KRW-waterlichamen. De KRW rapportage aan

Brussel vindt plaats op het niveau van deze waterlichamen.

Factsheets

Om alle gegevens per waterlichaam overzichtelijk weer te geven,

wordt gewerkt met zogenaamde factsheets. In de factsheets wordt per

waterlichaam een karakterschets van het watertype gegeven, de

actuele en gewenste toestand van de waterkwaliteit en een overzicht

van de maatregelen waar een resultaatverplichting voor is aangegaan.

De factsheets voor het werkgebied van HHNK zijn te bekijken op

www.hhnk.nl/schoonwater.

Watersysteem

Chemische doelen gelden voor al het oppervlaktewater, terwijl

ecologische doelen wettelijk alleen gelden voor wateren met de status

van KRW-waterlichaam. HHNK gaat uit van de watersysteem-

benadering voor het gehele watersysteem. Dit betekent dat wij ook

voor wateren die niet tot een KRW-waterlichaam behoren, de

ecologische doelen handhaven. Hieraan ligt ten grondslag dat kansen

en bedreigingen voor de waterkwaliteit vooral zitten in de haarvaten

van het watersysteem.

8

Wat betekent de Kaderrichtlijn Water voor schoon en gezond water?

Eerste KRW-periode 2009-2015: waterkwaliteit

9

Methodiek beoordeling toestand KRW-oppervlaktewaterlichamen

Goede ecologische toestand (GET/GEP)

Biologische

kwaliteitselementen Ecologie ondersteunende stoffen

Specifieke verontreinigende

stoffen

Ecologische toestand

Zeer goed

Goed

Matig

Ontoereikend

Slecht

Goede chemische toestand (GCT)

Prioritaire stoffen en prioritaire

gevaarlijke stoffen

Chemische toestand

Zeer goed

Slecht

2009

Bij de start van de KRW, op 22 december 2009, is de waterkwaliteit

gebaseerd op de beschikbare meetgegevens uit de periode 1980-

2008. Vrijwel al ons water voldeed aan de chemische doelen. Helaas

gold dat niet voor de ecologie. Ongeveer de helft van onze

waterlichamen kreeg de score ‘slecht’ en de andere helft werd als

‘ontoereikend’ gekwalificeerd. Dit is in lijn met de landelijke situatie:

in 2009 kreeg slechts 0,4% van al het water in Nederland het KRW-

oordeel ‘goed’.

2014

In 2014 is er een nieuwe beoordeling gedaan aan de hand van de

meetgegevens uit 2010-2013. Dit is gedaan met de verbeterde

maatlatten voor waterorganismen. Ook is het resultaat inzichtelijk van

het verwerken in de doelen van de natuurlijke, niet-beïnvloedbare

achtergrondbelasting van fosfor dat in 2014 is doorgevoerd. Voor een

aantal oppervlaktewaterlichamen was dit noodzakelijk omdat daar de

natuurlijke, niet-beïnvloedbare achtergrondbelasting door fosfor groot

is. Dit is vooral het gevolg van de historische invloed van de zee.

Een vergelijking toont aan dat de kwaliteit van het oppervlaktewater

na 2009 verbeterd is. Van de vier biologische kwaliteitselementen

scoren waterplanten, vitaliteit van de vispopulatie en de fytoplankton

(algen) gemiddeld wat beter. Macrofauna (kleine diertjes) blijft stabiel.

In een beperkt aantal gevallen is er sprake van (schijnbare)

overschrijding ten aanzien van de normen voor prioritaire stoffen.

Deze overschrijding kan verklaard worden vanuit methodische

redenen. In de praktijk is de toestand niet verslechterd.

De totaalscore is in alle waterlichamen in ons beheergebied nog

steeds ontoereikend tot slecht. Deze totaalscore wordt bepaald door

het onderdeel met de slechtste score. Voor HHNK geldt dat de

ecologische kwaliteit, omdat deze meestal niet voldoet, hierbij de

eindscore in negatieve zin beïnvloedt. De ecologie wordt geschaad

door de relatief hoge concentraties van de (voeding)stoffen fosfor en

stikstof in het slootwater. Op bladzijde 23 is de ontwikkeling van de

beoordeling voor totaal biologie tussen 2009 en 2014 in een grafiek

weergegeven.

Eind 2015

Op dit moment is helaas geen goede inschatting te maken van de

toestand van de waterlichamen aan het einde van de eerste KRW-

periode in 2015. Oorzaken hiervoor:

• Effecten van maatregelen op de ecologie worden pas na jaren

zichtbaar in de metingen

• Veel maatregelen zijn, of worden genomen na de laatst beschikbare

meetresultaten.

10

Eerste KRW-periode 2009-2015: waterkwaliteit

Eerste KRW-periode: voorbeelden van maatregelen

11

Herinrichting Over ’t Hek: het project dat onmogelijk leek

Dat niets onmogelijk is, bewijst de herinrichting van twintig hectare

grond van zorgbedrijf De Noorderhoeve in Schoorl. Afzonderlijke

wensen van diverse organisaties voor natuur, landbouw, recreatie

en waterberging waren financieel onhaalbaar. Door de afzonderlijke

doelstellingen tot gezamenlijk projectdoel te verheffen en vooral

volhardend te geloven in de kracht van samenwerking is een

bijzonder project ontstaan. In de waterberging kan extreme

regenval tijdelijk worden opgevangen en zorgen natuurvriendelijke

oevers voor meer biodiversiteit en het verbeteren van de

waterkwaliteit. De zorgboeren van De Noorderhoeve beheren het

gebied op ecologische wijze en bieden in de nabije toekomst

natuureducatie programma's aan in de nieuwe boerderij aan 't

Heklaantje. Ook is er voor recreanten een wandelpad aangelegd

met aansluiting op een groter wandelnetwerk.

Samenwerkingsproject ‘Schoon erf, schone sloot’

Eind 2013 is het project ‘Schoon erf, schone sloot’ gestart. Samen

met onder andere bollentelers werken we aan een betere kwaliteit

van het oppervlaktewater door voorlichting, bewustwording en

gedragsverandering. Dit project is uniek. Het is niet alleen een

samenwerking tussen individuele bollentelers, de gehele bollen-

sector (KAVB), Wageningen Universiteit en HHNK. Ook de

producenten en de handelaren van de gewasbeschermingsmiddelen

die de problemen veroorzaken zijn enthousiast aangehaakt. Zij

hebben er immers belang bij dat hun middelen niet in de sloot

terecht komen. Er is veel media-aandacht voor het project geweest.

In 2014 heeft het project een vervolg gekregen.

Er is al veel werk verzet en er staat tot het eind van de eerste KRW-

periode nog heel wat te gebeuren. Verbetermogelijkheden voor de

waterkwaliteit zijn beter in kaart gebracht en heel veel verbeter-

maatregelen zijn al genomen. Denk aan vismigratie voorzieningen, de

aanleg van natuurvriendelijke oevers en beheermaatregelen, maar

ook projecten om bijvoorbeeld erfafspoeling van gewasbeschermings-

middelen en meststoffen naar het oppervlaktewater te voorkomen.

Onze prognose is dat wij aan het einde van de eerste KRW-periode

substantieel meer waterkwaliteitsmaatregelen hebben uitgevoerd dan

waar Brussel ons een resultaatverplichting voor oplegt.

Zo ziet het er naar uit dat niet 116 kilometer natuurvriendelijke oever

wordt aangelegd maar 150 kilometer. Ook worden er meer vismigratie

maatregelen genomen dan de 41 die zijn afgesproken en worden er

aanzienlijk meer rioolwaterzuiveringsinrichtingen aangepast dan

uitsluitend de RWZI Wervershoof waar een resultaatverplichting voor

is aangegaan.

12

Eerste KRW-periode 2009-2015: maatregelen

Eerste KRW-periode: voorbeelden van maatregelen

13

Samenwerkingsproject groenblauwe diensten

Met groenblauwe diensten en de inzet van agrariërs

pakken we de waterkwaliteitsproblemen aan. Dit

doen we samen met de Vereniging agrarisch natuur-

en landschapsbeheer Water, Land & Dijken (WLD).

Zij hebben hiervoor een plan opgesteld voor de

collectieve levering van groenblauwe diensten,

gericht op waterkwaliteitsverbetering. Het plan is

vooral gericht op het verkleinen van de nutriënten-

belasting van het oppervlaktewater en het beperken

van de effecten van de nutriëntenbelasting op het

watersysteem. In dat kader worden onder andere

natuurvriendelijke oevers gerealiseerd. Daarnaast is

er aandacht voor het beperken van de emissie van

gewasbeschermingsmiddelen. HHNK verkent samen

met WLD of het project verder kan worden

ontwikkeld en verbreed. Bij voorkeur met onder

andere middelen uit het Plattelandsontwikkelings-

programma (POP3) dat momenteel wordt

ontwikkeld. Gedeputeerde Staten van Noord-Holland

en de Gebiedscommissie Laag Holland gaan het

project in 2015 te verbreden met slootkantbeheer,

akkerranden en met maatregelen ter bevordering

van de weidevogelstand. Het plan biedt ook LTO-

Noord de mogelijkheid om binnen deze

samenwerking uitvoering te geven aan het

Deltaplan Agrarisch Waterbeheer van LTO-

Nederland.

Eerste KRW-periode: voorbeelden van maatregelen

14

Samenwerkingsproject ‘Effect natuur-

vriendelijke oevers’

Om het effect van natuurvriendelijke oevers op de

waterkwaliteit in kaart te brengen, monitoren we

samen met vrijwilligers en Landschap Noord-Holland

dertig aangelegde oevers. Vrijwilligers krijgen

materialen, opleiding en begeleiding en brengen

plant- en diersoorten rond de oevers in kaart. Zij

bezoeken hiervoor een oever een aantal keer per

jaar. Dit project heeft veel aandacht gekregen van

enthousiaste vrijwilligers en lokale media.

Educatieproject ‘Adopteer een sloot’

Kinderen leren vooral door te doen. Met behulp van experts van het

hoogheemraadschap leren kinderen van een basisschool over

waterkwaliteit in de sloot en hoe je daar invloed op hebt. Na korte

lessen in de klas werken kinderen zelf aan de sloot. Ze schouwen,

baggeren en knippen riet. De kinderen zoeken naar flora en fauna

rond de oever en leren spelenderwijs wat goede omstandigheden

zijn voor het leven in en rond de sloot én over het belang van

schoon water. Met het project bereiken we ook ouders van de

kinderen, de directe omgeving en lokale media. Na gebleken succes

is de wens om dit project breder te trekken.

Eerste KRW-periode: voorbeelden van maatregelen

15

Belangrijk vismigratieknelpunt: gemaal Kadoelen

Gezonde visstand is belangrijk voor schoon en gezond oppervlakte-

water. Om de vispopulatie te behouden en te bevorderen, moeten

vissen ongehinderd kunnen zwemmen om zich voort te planten. Het

Noordzeekanaal is voor trekvissen als aal, driedoornige stekelbaars

en spiering één van de belangrijkste ecologische routes van

Nederland. Gemaal Kadoelen in Amsterdam Noord vormde een

belangrijk vismigratieknelpunt op deze route. In 2014 is hier een

vispassage aangebracht. Hierbij zijn onderwatercamera’s in de

passage aangebracht voor nauwkeurige monitoring. De aanleg van

de vispassage is één van de maatregelen vanuit het programma

‘vismigratie Noordzeekanaal en ommelanden’, waarbinnen we

samenwerken met onder andere Rijkswaterstaat, Waternet,

provincie, sportvisserij, gemeenten en andere waterschappen.

Aanleg natuurvriendelijke oever: Waarderhout

Samen met Staatsbosbeheer en de gemeente legden we in een bos

in Heerhugowaard ruim drie kilometer natuurvriendelijke oever aan.

De steile slootkanten boden weinig ruimte voor de natuur. De oever

is vlakker gemaakt en er zijn ondieptes gecreëerd. In het bos is een

open werkplek voor kinderen gerealiseerd om natuureducatie in de

buitenlucht te stimuleren. Kinderen van scholen uit de omgeving

hebben geholpen bij de aanleg van de oever: zo komen zij al op

jonge leeftijd in aanraking met de natuur en het belang van schoon,

gezond water. Het effect van de aanpassingen werd al snel na de

aanleg zichtbaar: inmiddels krioelt het er van de amfibieën.

Wij hebben samen met onze gebiedspartners de volgende criteria

geformuleerd waaraan het maatregelenpakket voor de tweede KRW

periode moet voldoen:

• De focus mag minder op morfologische aanpassingen, bijvoorbeeld

het wijzigen van de vorm van een sloot, maar ligt vooral op:

– Terugdringen van stoffenemissies vanuit de landbouw

– Meer ecologisch beheer van het watersysteem

Juist in bovenstaande punten liggen de beste mogelijkheden voor

het verbeteren van de waterkwaliteit in ons gebied. Daarnaast

geldt:

• Er moeten aangrijpingspunten zijn om de verschillende

maatschappelijke gebruiksdoelen, die soms niet (helemaal) in lijn

zijn met de KRW-doelen, toch goed te bedienen

• Er moet vooruit gekeken worden naar de mogelijkheden die het

Europees landbouwbeleid biedt om ook de waterkwaliteit te

verbeteren. Met name het derde Plattelandsontwikkeling-

programma (POP3) biedt daarbij goede (financiële) mogelijkheden.

Het maatregelenpakket moet flexibel zijn zodat we kunnen inspelen

op toekomstige ontwikkelingen en kansen. Ook moet de aanwezige

kennis en kunde bij onze partners optimaal worden benut.

Centraal staat dat we met het maatregelenpakket de basis leggen

voor constructieve samenwerking en betrokkenheid. Hierdoor

bereiken we veel meer en is het maatschappelijke rendement van de

investeringen zo hoog mogelijk.

Voor de tweede KRW-periode zijn 26 concrete maatregelen benoemd.

Ze zijn in te delen in de volgende clusters:

• Inrichting

• Beheer

• Emissies stoffen landbouw

• Beschermde gebieden

• Voorkomen overdracht van waterkwaliteitsproblemen

• Monitoren, onderzoek en innovaties

• Samenwerking en saamhorigheid.

Op de volgende vier pagina’s zijn de maatregelen weergegeven die we

in de tweede KRW periode willen nemen.

16

Tweede KRW-periode 2016-2021: maatregelen

Tweede KRW-periode: maatregelen

17

Inrichting

• Aanleggen 103 km natuurvriendelijke oevers waarvan

60 km in samenwerking met anderen

• Oplossen 26 vismigratieknelpunten waarvan 14 in samenwerking

met anderen

• Realiseren 6 integrale plannen en zo het belang van waterkwaliteit

beter inbedden in de reguliere taakuitoefening

• Stimuleren en ondersteunen van goede plannen voor de

waterkwaliteit van gemeenten en grondeigenaren.

Beheer

• Ecologisch beheer 1625 km bestaande rietoevers

• Benutten 2350 ha theoretisch beschikbare ruimte in systeem voor

meer plantengroei

• Kwaliteitsbaggeren 20 ernstig verontreinigde locaties en ca.

180.000 m3 onderhouds-baggeren

• Verdere automatisering peilbeheer

• Ondersteunen actief visstandbeheer zoals aal over de dijk en

recreatieve uitzet

• Verwijderen van vuil, kroos- en deklagen.

Tweede KRW periode: maatregelen

18

Emissies stoffen landbouw

• Gezamenlijke factfinding, verder uitrollen project Schoon erf,

schone sloot

• Stimuleren en ondersteunen agrarische sector bij ontwikkelen en

uitrollen van innovatieve maatregelen

• Collectieve overeenkomsten sluiten over levering van blauwe

maatregelen en -diensten door de agrarische sector.

Beschermde gebieden

• Betere afstemming tussen Natura 2000 en de KRW met provincie

en natuurbeschermers

• Noodzakelijke maatregelen voor de officiële zwemwaterlocaties

worden in de eerste KRW-periode afgerond

• Voor het drinkwaterinnamepunt Noord-Hollands Duinreservaat

periodiek een gebiedsschouw uitvoeren samen met partners.

Tweede KRW-periode: maatregelen

19

Voorkomen overdracht van waterkwaliteitsproblemen

• Vismigratie en uitstoot van nutriënten beter in beeld brengen op

blauwe knooppunten, samen met Rijkswaterstaat

• Inhoud blijven geven aan onze autonome taak:

het zuiveren en transporteren van afvalwater.

Monitoren, onderzoek en innovaties

Door de KRW is het meten van de waterkwaliteit in Europa

genormaliseerd. Ons Basismeetnet Waterkwaliteit is daarop

aangepast. Maar we doen meer:

• Meetnet bestrijdingsmiddelen

• Meetnet Zwemwater

• Modelstudies

• Onderzoek, zelf of in samenwerking met anderen

• Ontwikkelen innovatieve oplossingen voor problemen om slimmer

ons werk te kunnen doen.

Tweede KRW-periode: maatregelen

20

Samenwerking en saamhorigheid

Wij informeren en consulteren het publiek en moedigen actieve

betrokkenheid aan. Wij willen dit in de tweede KRW-periode nog

sterker inzetten met:

• Communicatie

• Educatie

• Samen monitoren.

Vooruitblik: waterkwaliteit in 2021

21

HHNK kan de toestand van de waterlichamen in 2021 niet heel

nauwkeurig inschatten. Veel hangt af van zaken die we niet of slechts

beperkt kunnen beïnvloeden.

Voor de toestand in 2021 vertrouwen wij naast het effect van onze

eigen maatregelen ook op de effecten van:

• Het vigerende generieke mestbeleid, waaronder het vijfde

actieprogramma Nitraatrichtlijn, de tweede nota duurzame gewas-

bescherming en het toelatingsbeleid voor gewasbeschermings-

middelen

• Het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) waarvan de ambitie is:

in 2021 is 80% van de resterende waterkwaliteitsproblemen

opgelost en in 2027 100%

• De vergroening van het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB)

• Een betere afstemming, die nog moet plaats vinden, tussen de

KRW doelen enerzijds en Natura 2000 doelen anderzijds.

Onduidelijk is hoe het generieke beleid zich zal ontwikkelen. Het vijfde

actieprogramma Nitraatrichtlijn loopt tot 2017.

Ondanks de onzekerheden is de prognose op basis van de rekenregels

onder de KRW-verkenner, van expert judgement en met kennis van de

huidige situatie, dat in 2021 een doelbereik van ongeveer 80% ten

opzichte van de situatie in 2014 wordt behaald. Omdat het een

globale inschatting betreft en om schijnnauwkeurigheid te voorkomen

is voor alle waterlichamen binnen het beheergebied van HHNK

standaard uitgegaan van 80% doelbereik in 2021.

De verwachting is namelijk dat de gehalten stikstof en fosfor, die

samenhangen met de historische bemesting, in 2021 nog te hoog zijn.

Dit heeft ook effect op de biologische parameters. Al wordt de

bemesting geheel gestopt, het niveau in het water in 2021 zal door

nalevering nog boven de norm liggen.

Inzet van een groter of zwaarder HHNK-maatregelenpakket leidt naar

ons oordeel niet tot een significant hoger doelbereik dan de 80% die

wij voorzien.

Het resterende ‘doelgat’ zal verder het gevolg zijn van:

• Maatregelen op de biologie die tijd nodig hebben

• Diffuse en historische emissies die door HHNK niet beïnvloed

kunnen worden.

Vooruitblik: waterkwaliteit in 2021

22

23

Financiële aspecten